SAN JUAN

1

De'o Cocapi Pa̱i De'ose'e

1 Ja̱ yë'ta'a yequë co'amaña pa'ima'në i̱ti coca tsoe paji'i. I̱ti coca cato Maija'quë ja̱'re paji'i. I̱ti coca cato Diusupi. 2 Du'ru huëo macana Maija'quë ja̱'re co̱ni paji'i, i̱ti cocapi. 3 I̱pi Maija'quë ja̱'re co̱ni co'amaña de'huapi. Peoji, i̱ de'hua ma'ñe, si'aye i̱ de'huase'e a'ë. 4 I̱ni paji'i, ti pani huesëye. Ti pani huesëyepi pa̱ire miacaiye pa'iji. 5 Iye miañepi nea hue̱'ñare pana miacaji'i. Miacaina, neañepi ne yayo ti̱'añe pa̱pi. 6 Pa'iji, Maija'quë jëjo daoquë Juan hue'equë. 7 Ja̱ë cato i̱ti miañe ñasiquëpi quëacaiquë paji'i, i̱ cayere care paji cuasani si'a pa̱i asaja̱jë caquë. 8 Juan cato miañe peopi. Ja̱ë cato coa miañe ñasiquëpi quëacaiquë paji'i. 9 Nuñerepa si'a pa̱ire miacaiyepi iye yejana ti̱tapi. 10 I̱pi Diusu ja̱'re pa'i iye yeja de'huasiquëta'are iye yeja pa'icohua'ipi i̱re papi cajë asaye pa̱huë. 11 I̱ pa̱ire pana daji'i. Daisiquëta'are i̱ pa̱ipi i̱te de'oye sihuajë yo'oye pa̱huë. 12 Ja̱je jai pa̱i pa̱jëta'are de'hue te'ohua'ise'e sihuajë i̱te nuñerepa Cristo huasoquë api cuasajë asahuë. Ja̱je i̱te cuasasicohua'ini nuñerepa Maija'quë mamajërepa pa'iye nepi. 13 Pa̱i mamajëje pa'iohua'i peoyë. Diusu mamajë cato, Diusupi necaina, i̱ mamajë de'osicohua'i a'ë. Pa̱i ai de'oyepi ai de'oma'cohua'i a'ë. Pa̱nita'a coa yëjë yo'oyepi ai de'ose'eje̱ pa'iohua'i peoyë. 14 Cristopi pa̱i de'oni mai ja̱'re co̱ni paji'i, pa̱ire oiquëre papi, cui'ne nuñerepa pa'ipi. Ja̱je pa'ini i̱ de'oquë pa'iyerepa ñahuë, yëquëpi, Maija'quë Mamaquërepa te'i macapi, ai de'oquërepa pa'ina. 15 Ja̱je pa'ina, Juan Cristo do'ire ca'a̱ji'i, ñeje: “Iquë api, yë'ë mësarute quëasiquë. Ja̱ëni yë'ë quëahuë. Yë'ë jeteyo'je daiji, jerepa pa'i. Yë'ë peo'në pa'isiquë ca'a̱ji'i.” 16 De'oye pa'iye ti̱'ahuë, i̱ do'ipi. 17 Cua̱ñese'e cato Moisésja̱'a Maija'quëpi i̱sise'e a'ë. Cui'neje pa̱ire oiye, cui'ne nuñerepa yo'oye cato Jesucristoja̱'a i̱sise'e a'ë. 18 Te'ije̱ Diusure ñasiquë peoji. Coa i̱ mamaquë i̱ ja̱'re co̱ni pa'iquëse'e. Ja̱ëse'e ñapi. Maire quëa i̱ñopi, i̱ pa'iye aye.

Jesucristo Ayere Juan Cacaise'e

19 Jerusalén pa'i judío ëjaohua'ipi Maija'quë huë'e ñacaicohua'ire cui'ne levitasre jëjo saoreña, Juanre i̱quei'ni më'ë cajë se̱ni asaja̱'cohua'ire. 20 Ja̱je jëjo saorena, sani se̱jëna, Juanpi ti̱ñarepa quëaëña: “Yë'ë cato Cristo Maija'quë pa̱ire huasoquë peoyë.” 21 Ja̱je caquëna, se̱ni co̱reña: “¿Ja̱je pa'ito i̱quei'ni, më'ë, tsoe hue̱'ña Maija'quë quëacaiquë pa'isiquë?”Cajëna, Juanpi caëña: “Pa̱ni.”Yeque se̱ni co̱reña: “Ja̱je pa'ito ¿Maija'quëre quëacaiquë daija̱'quë api ca nëosiquë aë, më'ë?”Ja̱je catoje̱ sehuouña: “Pa̱ni.” 22 Ja̱ maca careña: “¿I̱quei'ni, ja̱je pa'ito? ¿Me yëquëre jëjo daosicohua'ire sani quëaja̱'cohua'i a'ni? Më'ë ayere quëajë̱'ë, yëquëre.” 23 Cajëna, Juanpi caëña: “Yë'ë cato yë'ose'e cue̱ne yejapi cuiquë a'ë: ‘Nui ma'arepa hui'yojë̱'ë, Ëjaë daija̱'a ma'a.’ Maija'quëre quëacaiquë Isaías caquë pa'ise'eje̱ caquë a'ë, yë'ë.” 24 Juanre sani casicohua'i cato fariseo pa̱ipi jëjo saosicohua'i paë'ë. 25 Ja̱ohua'ipi se̱teña, i̱te: “Cristo peoni, cui'ne Elíasje̱ peoni, cui'ne Maija'quë jëjo daosi'i casiquëje̱ peoni, ¿Me yo'oquë cui'ne oco doquë'ni?” 26 Cajëna, Juanpi caëña: “Yë'ë cato oco doquë aë. Ja̱je pa'iquëta'are mësaru ja̱'re co̱ni pa'iji, mësaru ña ti̱'ama'quëje̱. 27 Ja̱ë cato yë'ë jeteyo'je daija̱'quë api, yë'ëre tëto saisiquëpi. Yë'ë cato do'i peoyë, i̱ zapato joyecaiyeque.” 28 Iye cato Betábara hue'e hue̱'ñana yo'ose'e a'ë, Jordán tsiaya ë̱së mëi te̱'tena Juan oco do hue̱'ñana.

Maija'quë Yëi Ñamapi, Jesús

29 Se ñatasi mu'se Jesupi Juan quë'rona tsio daina, ñaquë caëña, Juan: “Ñajë'ë. Iquë api, Maija'quë Yëi ñama iye yeja pa'icohua'i tayo yo'oye nejocaiquë. 30 Yë'ë ja̱ëni cahuë: ‘Yë'ë jeteyo'je daiji, yë'ëre tëto saisiquë. Ja̱ë cato yë'ë peo maca pa'isiquë api.’ 31 Yë'ëje̱ huesëhuë. I̱quei'ni cuasahuë. Ja̱je pa'iquëta'are ocopi dohuë, Israel pa̱ipi ñajajë caquë.” 32 Caëña, Juan yequeje̱: “Yë'ëpi ñahuë, Maija'quë de'o joyopi ma'tëmopi su'teje̱ pa'ipi i̱na cajeni pëaquëna. 33 Yë'ë cato ja̱ yë'ta'a huesëhuë, i̱quei'ni cuasaquë. Ja̱je pa'iquëta'are yë'ëre oco dojë̱'ë caquë cua̱ñesiquëpi capi: ‘Më'ëpi oco doquë ñaquëna, de'o joyopi cajeni i̱na pëasiquëpi. Ja̱ë api, pa̱ire Maija'quë de'o joyopi doquë.’ 34 Ja̱je pa'ina, yë'ë i̱ti ñasiquëpi quëacaiquë pa'iyë, Maija'quë Mamaquëre papi caquë.”

Jesús I̱ Ye'yacohua'ire Du'ru Macarepa Nese'e

35 Se ñatasi mu'se Juan cui'ne i̱ ye'yacohua'i co̱ni paë'ë, ja̱'rë pa'isi macare. 36 Pa'ijëna, Jesús da saina, ñaquë Juan capi: “Ñajë'ë. Ja̱ë api, Maija'quë Yëi ñama.” 37 Ja̱je Juan caquëna, asani i̱ ye'yacohua'ipi cayaohua'i Jesure tuteña. 38 Ja̱je tuijëna, Jesupi asani co'ye ñani caëña, ja̱ohua'ire: “¿I̱quere co'eye'ni?”Caquëna, i̱ohua'ipi careña: “Ye'yaquë, ¿Më'ë jerona pa'iquë'ni?” 39 Cajëna, Jesupi capi: “Dani ñajë'ë, yë'ë pa'i hue̱'ña.”Caëna, i̱ pa'i hue̱'ñana sani ñani i̱ ja̱'re pëani paë'ë, cuatro pa'i maca ti̱'asicohua'ipi i̱ti mu'se na'i macaja̱'a. 40 Juan caquëna, asani tuisicohua'i aquë cato, te'i Andrés paji'i, Simón Pedro yo'jei. 41 Ja̱ yë'ta'a yeque yo'oma'në du'ru macarepa cato Andrés, maja'yë Simónni sani co'epi. Ti̱'ani capi, i̱te: “Ti̱'ahuë, yëquë, Mesías maire huasoquë.” 42 Ja̱je quëani Andrés sai saëña, Simónre Jesús quë'rona. Saquëna, ñani Jesupi caëña: “Më'ë cato Jonás mamaquë Simón'ë. Ja̱je pa'iquëta'are Cefas hue'equë pa'ijë̱'ë. Ja̱je cani Pedro caye a'ë. (Mai coca cani quë̱na pë caye pa'iji.)”

Jesús Soise'e Felipere Cui'ne Natanaelre

43 Se ñatasi mu'se Jesús Galilea yeja quë'rona sasi'i caquë yo'oquë, Felipere ti̱'api. Ti̱'ani capi: “Tuijë̱'ë, yë'ëre.” 44 Iquë Felipe cato Betsaida daripë aquë paji'i, Andrés cui'ne Pedro pa'i hue̱'ña aquë. 45 Ñani ja̱ maca Felipe Natanaelre co'ese'e caquë sani ti̱'ani i̱te capi: “Ai tsoe Maija'quëre quëacaicohua'i cui'ne Moisés toyaquë pa'isiquëni ñahuë, yëquë. Ja̱ë cato Jesupi José mamaquë Nazaret daripëpi aquë api.” 46 Caquëna, Natanaelpi capi: “¿Nazaret daripëpi de'o pa̱i eta ti̱'añe pa'iquë?”Caquëna, Felipepi capi: “Dani ñajë'ë, i̱ni.” 47 Natanaelpi Jesús quë'rona tsioja̱ina, Jesús capi: “Nuñerepa Israelita macapi daiji, iquë cosoye peoquëpi.” 48 Ja̱je caquëna, Natanaelpi se̱quëña: “¿Me yë'ëre ñaquë'ni?”Caquëna, Jesupi capi: “Ja̱ yë'ta'a Felipe më'ëre soima'në ñahuë, Higuera so̱quë yë huë'ehuëre më'ë nëca maca.” 49 Ja̱ maca Natanaelpi capi: “Ye'yaquë, më'ë cato Diusu mamaquë a'ë. Judío pa̱i ëjaëre pa'ë, më'ë.” 50 Caquëna, Jesupi sehuopi: “¿Coa Higuera so̱quë yë huë'ehuëre pa'i maca ñahuë case'ere nuñerepa Ëjaëpi caji caquë asaquë, më'ë yë'ëre? Ai jerepa pa'yere, më'ë ñaja'quë a'ë, jeteyo'je.” 51 Yequeje̱ Jesupi capi, i̱te: “Nuñerepa cayë. Ma'tëmo hui'yosicopi pa'iona, Diusu hui̱ñaohua'ipi mëisicohua'ipi cajesicohua'ipi Pa̱i Mamaquëni cajë yo'ojëna, ñaja'cohua'i a'ë.”

2

Caná Daripëna Huejase'e

1 Toaso̱ mu'seña sa tëto sai maca Caná daripëre hueja fiesta paquëña, Galilea yejare. Ja̱rote Jesús pëca ja'coje̱ pacoña. 2 Jesús cui'ne i̱ ye'yacohua'i co̱ni hueja fiestana soi cua̱ñoisicohua'ipi pa'ijë sateña. 3 Cuiya'i o'sa caraja̱isi maca, Jesús pëca ja'copi cao: “Cuiya'i o'sa yure peoji.” 4 Cacona, Jesupi sehuopi: “¿Nomio me yo'oco ja̱je yë'ëre caco'ni? Yë'ë yo'o maca ja̱ yë'ta'a ti̱'añe pa̱ji.” 5 Ja̱je catoje̱ i̱opi cao, pa̱ire necaicohua'ire: “I̱ cayeje̱ yo'ojë̱'ë.” 6 Ja̱rote seis quë̱na yurupë̱a paji'i, judío pa̱i si'si cuya to̱jë yo'o yurupë̱a. Te'e yurupë cato veinte panita'a veinticinco galones doye paji'i. 7 Jesupi pa̱ire necaicohua'ire capi: “Iye yurupë̱ana ocore do'e ti̱mëjë'ë.”Caëna, do'e ti̱mëreña. 8 Do'e ti̱mërena, Jesupi capi: “Yure cato a'ri maña doni fiesta yo'oye ñacaiquëna sacaijë̱'ë.”Caëna, ja̱je yo'oreña. 9 Sarena, fiesta yo'oye ñacaiquëpi, ocopi cuiya'i co̱no de'ose'ere neñapi, huesëquë. I̱ti ñajë ocopi yurupë̱ana dosicohua'ise'e ja̱'ë cuasahuë. Ja̱je neñani fiesta yo'oye ñacaiquëpi huejaquëre soini capi: 10 “Si'a pa̱i du'ru macarepa cato de'o cuiya'i co̱nore pare u̱cucoa. Ai u̱cusi macarepa jeteyo'je a'ri maña de'o cuiya'i co̱no o̱cuacoa. Ja̱je pa'iquëta'are më'ë cato ai de'o cuiya'i co̱nore pare de'huahuë.” 11 Jesús Caná daripë Galilea yejana pa̱i yo'o ti̱'a ma'ñere yo'ose'e cato du'ru macarepa yo'o i̱ñose'e paji'i, i̱ de'oquërepa pa'iyere. Ja̱je yo'ouna, i̱te ye'yecohua'i i̱re papi cuasahuë. 12 Iye yo'o tëjisi jeteyo'je Capernaum daripëna saji'i, pëca ja'co, yo'je tsi̱, cui'ne i̱ ye'yacohua'i co̱ni saijëna. Sani ja̱rona paë'ë, a'ri maña mu'seña.

Jesupi Maija'quë Huë'ere Tsoa To̱se'e

13 Israel pa̱i Egíptopi etajë pa'ise'ere cuasajë judío pa̱i yo'o mu'seña ti̱'a tëjiquëna, Jesupi Jerusalénna saji'i. 14 Sani ti̱'api, Maija'quë huë'ere curiquë neñu'u cajë duruhue̱quëre i̱sicohua'i, cui'ne yëi ñamare i̱sicohua'i, cui'ne su'tere i̱sicohua'i cui'ne curiquë cambiacohua'i ja'rusicohua'ipi ñu'ijëna, ñani. 15 Jesupi i̱ohua'ire si'seja̱'core neni yureta'a si'a pa̱ire co'amaña i̱sicohua'ire yëi ñamare cui'ne hue̱quëre co̱ni te'epi curiquë cambiajë ñu'icohua'ini eto saoni i̱ohua'i curi topë̱a je̱a ña'ñe saocai, cui'ne mesa saihuë̱aje jë'je ta̱ño saocaji'i. 16 Su'tere i̱sicohua'ini capi: “¡Eto saojë̱'ë, i̱ño pama'pë! ¡Yë'ë Ja'quë huë'ere co'amaña huero huë'e neni yo'oma'pë!” 17 Ja̱ maca i̱ ye'yacohua'ipi toyase'e cayere cuasa ñajateña, ñeje cayere: “Si'aye yë'ë pa'iye më'ë huë'ere cuasani ñacai yo'oyë.” 18 Ja̱ maca judío pa̱ipi Jesure se̱i'ë: “¿I̱quepi më'ë i̱ñoja'quë a'ni, më'ë cua̱ñequë pa'iye iye yo'oquë?” 19 Cajëna, Jesupi sehuopi: “Nejojë'ë, iye huë'ere. Ja̱je yo'ojëna, yë'ëpi coa toaso̱ mu'señapi nesi'i, cui'naoni.” 20 Caquëna, judío pa̱ipi careña: “Cuarenta y seis o̱metëcarepa nesicore ¿me më'ëpi coa toaso̱ mu'señapi huë'e nesi'ni?” 21 Ja̱je Jesús cani i̱ ca̱përe capi, huë'ere pare caye pa̱pi. 22 Ja̱je pa'ina, Jesús ju̱'isiquëpi huëisi maca i̱ ye'yacohua'ipi cuasa ñajateña, i̱ iye case'ere. Cui'ne ja̱ maca toyase'e case'eje̱ nuñerepa care pa'ë cajë asahuë.

Si'aohua'ire Jesús Ñaquë Api

23 Jesús Jerusalénre pa'i pa̱i yo'o ti̱'a ma'ñere yo'oquëna, ñani jai pa̱i i̱te i̱re papi cajë asahuë, Israel pa̱i Egíptopi etase'ere cuasajë yo'o fiesta pa'i maca yo'oquëna. 24 Ja̱je pa'iquëta'are Jesús cato pa̱i cuasayere ñani pa̱i nuñerepa cayë cuasaye pa̱pi, si'aye pa̱i cuasaye ñaquë sëte. 25 Pa̱ipi i̱te dani ja̱je yo'oquë api iquë cajë quëa ti̱'añe peopi, tsoe i̱se'e asapi, pa̱i joyo cuasajë pa'iye.

3

Jesús Cui'ne Nicodemo

1 Paji'i, te'i fariseo Nicodemo hue'equë. Ja̱ë cato ëjaërepa paji'i, judío pa̱i aquë. 2 Ja̱je pa'ipi Nicodemo ñami Jesure ñasi'i caquë, sani capi, i̱te: “Ye'yaquë, asayë, më'ëre Diusupi ye'yaja̱'quëre jëjo daosiquëpi pa'i, pa̱i yo'o ti̱'a ma'ñere yo'oquë tutu i̱ñoquë cui'ne si'aye yo'oquëna. Pa̱ise'e pa'ini ja̱je yo'o ti̱'añe peoji, Diusupi co̱ni yo'oye pa̱to.” 3 Caquëna, Jesupi capi, i̱te: “Nuñerepa më'ëre cayë, pëca ja'coja̱'a të'ya daise'eje̱ pa'ye ti̱jupë të'ya dani cua̱ñoma'quë pani Maija'quë cua̱ñe te̱'te ñañe peoji.” 4 Caquëna, Nicodemopi se̱ji'i, i̱te: “¿Me ja̱je aipi pëca ja'cona caca co̱ni të'ya dani cua̱ñoñe pa'iquë'ni? ¿Me ja̱je yo'oye pa'iquë'ni?” 5 Caquëna, Jesupi sehuopi: “Nuñerepa më'ëre cayë. Cui'naëpi pëca ja'co të'ya daise'eje̱ pa'ye ocopi cui'ne joyopi të'ya dani cua̱ñoma'quë cato Maija'quë cua̱ñe te̱'te cacaye peoji. 6 Pëca ja'quëohua'i pa̱ipi parena, të'ya daisicohua'i cato ja̱re pa̱i pa'iyë. Joyopi të'ya daisicohua'i cato ja̱re joyo acohua'i pa'iyë. 7 Ai cuasama'ë pa'ijë̱'ë. Yë'ëpi ñeje cato: ‘Si'a pa̱i huajëye ai de'oye pa'iji.’ 8 Tutu cato si'a hue̱'ña daicoa, i̱o pi̱siyese'e asajëna. Ja̱je pa'iquëta'are huesëyë, i̱o dai hue̱'ña cui'ne i̱o sai hue̱'ñaje. Si'a joyopi të'ya daisicohua'i cato, tutuje̱ pa'iohua'i pa'iyë.” 9 Ja̱je caquëna, Nicodemopi se̱ji'i: “¿Me ja̱je yo'oye pa'iquë'ni?” 10 Se̱ina, Jesupi sehuopi: “¿Më'ë judío pa̱ire ye'yaquëre pata'a huesëquë'ni, iye? 11 Nuñerepa më'ëre cayë, yëquë asayere, cui'ne i̱ti ñase'ere quëayë. Ja̱je pa'iquëta'are mësarupi nuñerepa cayë cajë asaye pa̱ñë. 12 Iye yeja ayere quëaquëna, asama'pë pani ai jerepa asaye peoji, yë'ëpi ma'tëmo ayere quëato. 13 Pa̱i mañaje ma'tëmo mëni ñama'cohua'i a'ë. Coa i̱ti hue̱'ñapi Pa̱i Mamaquë daisiquëse'e asaji, ma'tëmo aquëse'e. 14 Moisés a̱ñare cue̱ne yejana neni so̱quë tarapëna tëoni huëo nëcoquë pa'ise'eje̱ cui'ne Pa̱i Mamaquëje̱ huëo nëco cua̱ñoja'quë api. 15 Si'ahua'i i̱te se̱cohua'ipi ne huesëma'pë ti pani huesëyere paja̱jë caquë.

Maija'quë Pa̱ire Oise'e

16 Si'a pa̱ire oi do'ire Maija'quëpi i̱ mamaquë te'i macani i̱sipi, si'a pa̱i i̱te, nuñerepa i̱re papi, cajë cuasacohua'ipi ne huesëma'pë, ti pani huesëja̱jë caquë. 17 Diusu mamaquëre jëjo daoma'ë paji'i, pa̱ire nejoja'quëni. Jëjo daopi, huasoja̱'quëni. 18 Diusu mamaquëre nuñerepa i̱ api caquë cuasaquëpi nejosiquë peoji. Ja̱je pa'iquëta'are i̱re papi caquë cuasama'quëpi nejosiquë pa'iji, Diusu mamaquëre asama' do'ire. 19 I̱re papi cajë cuasama'cohua'i cato nejosicohua'i a'ë, miañepi iye yejana daisiquëta'a nea hue̱'ñare miañe jerepa yëhuë, i̱ohua'i yo'oyepi co'a do'ire. 20 Si'a pa̱i co'ayere yo'ocohua'ipi miañere coecohua'i a'ë, i̱ohua'i yo'oyepi ti̱ñarepa ña cua̱ñoma'quëni cajë. 21 Ja̱je pa'iquëta'are de'oyerepa yo'ojë pa'icohua'ipi tsio daiyë, miañena. I̱ohua'i yo'oye cato Diusupi yëni co̱caina, yo'oye a'ë cajë i̱ñoñu'u cajë.”

Jesús Ayere Juan Ca Co̱se'e

22 Ja̱ jeteyo'je Jesús i̱ ye'yacohua'i ja̱'re co̱ni Judea yejana saji'i. Ja̱rote tsoe maca i̱ohua'i ja̱'re pa'i oco doquë yo'opi. 23 Juanje ja̱ mu'seña cato Enón quë'rore oco doquë paji'i, Salim ja'ye macare, ja̱rote ocoje̱ ai pa'i do'ire. Si'a pa̱i i̱ quë'ro daisicohua'i oco do cua̱ñosicohua'i paë'ë. 24 Iye cato ja̱ yë'ta'a Juanre tse̱ani coma'në yo'ose'e a'ë. 25 Ja̱ maca Juan ye'yacohua'i acohua'ipi judío pa̱i ja̱'re sa̱ñope yo'ojë careña, si'si tsoa to̱ñe ayere cajë. 26 Ja̱ohua'ipi Juanre sani careña: “Ye'yaquë, asajë̱'ë, më'ë ja̱'re co̱ni Jordán tsiaya oco doquë pa'isiquëpi, më'ë yëquëre quëasiquëpi. Yure cato ocore doquëna, jai pa̱i i̱se'ena saiyë.” 27 Cajëna, Juanpi capi, ja̱ohua'ire: “Maija'quëpi i̱sima'quë pa'ito yecohua'ije̱ ja̱je yo'o tutu paye peoji. 28 Ti̱ñarepa yë'ë quëahuë, mësarute. Cristo peoyë caquë, cui'ne quëahuë yë'ë cato i̱te ne de'huacaiquë du'ru jëjo daosiquë a'ë. 29 Se ñajë'ë, cui'ne hueja fiesta je̱'quë huejaja̱'core paquë api, i̱ti huejaquërepa. Huejaquë cajei cato cocare asaquë, sihuaquë ñu'iquë api. Ja̱je yë'ëje̱ yure asaquë sihuayë, i̱ ayere cajëna. 30 Ja̱ë cato jero sa'ana jerepa pa'i pa'ija̱'quë api, yë'ë cato coa jero sa'na do'i peoquë de'oja̱'quë aë.”

Ma'tëmo Aquëpi Daiye

31 Ë̲mëje'pi daiquë cato si'a pa̱ire tëto saisiquë api. Iye yeja aquë cato ja̱re iye yeja aquë api. Ja̱je pa'ina, yeja cocare caji. Ja̱je pa'iquëta'are ma'tëmo daiquë api, si'a pa̱i jerepa pa'i. 32 Ja̱je pa'ina, ñase'ere cui'ne asase'ere quëaji. Quëaquëta'are pa̱ipi nuñerepa caji cajë asaye pa̱ñë, i̱ cayere. 33 Nuñerepa caji caquë cuasasiquë pani, Maija'quë nuñerepa caquë api cacaiji. 34 Ja̱je pa'ina, Maija'quë jëjo daosiquë cato Maija'quë cocare caji, Maija'quë ë̱seye peoyerepa i̱ de'o joyore i̱siquëna. 35 Pëca ja'quë oiji, i̱ mamaquëre. Ja̱je pa'ina, si'aye i̱ jë̱ñase'ena je̱opi, yo'oja̱quë caquë. 36 Pa̱i Mamaquëre i̱re papi caquë cuasaquëpi ti pani huesëja̱'quë api. Ja̱je pa'iquëta'are asama'ë coequë cato ja̱ pa'iye peoji. Peoquëpi coa ai jerepa Maija'quë pë̱i sa̱iñena sa̱i cua̱ñeja'quë api, co'ayerepa.

4

Samaria Pa̱iore Jesús Case'e

1 Jesupi Juan se̱ña maca i̱te tuicohua'ire paquëpi cui'ne jai pa̱ire oco doquë yo'oji asareña, fariseo pa̱i. 2 Nuñerepa Jesupi oco doye pa̱pi. Coa i̱ ye'yacohua'ipi oco dohuë. 3 Ja̱je Jesús asani Judea yejapi etapi, Galileana sasi'i caquë. 4 Co'i maca Samaria yejaja̱'a tëto saiye paji'i. 5 Pa'ina, daiquëpi Samaria yeja daripë Sicar ti̱tapi, Jacobo mamaquë Josére yeja i̱siquë pa'isico quë'rona. 6 Ja̱rote Jacobo oco coje paji'i. Ma'aja'a dai jë'josiquë sëte Jesús oco coje yë'quë macana ja'rupi. Mu'se joporepa paji'i, ja̱ maca cato. 7-8 Ye'yacohua'ipi pa̱i daripëna a̱iñe hueroñu'u cajë saë'ë. Satena, ja̱ maca te'i ñu'ina, Samaria nomiopi oco easi'i caco daco'ë. Dacona, Jesupi capi: “Ocore i̱sijë̱'ë, yë'ëre.” 9 Ja̱je caquëna, Samaria nomiopi sehuoo: “¿Më'ë judío pa̱ita'a, me yo'oquë yë'ë Samaria nomioni oco hueroquë'ni?”(Judío pa̱i cato Samaria pa̱ire tsioma'cohua'i a'ë.) 10 Ja̱ maca Jesús sehuopi: “Diusu më'ëre i̱siye asaco pani, cui'ne më'ëre oco se̱quëreje̱ ja̱ë api asaco pani, më'ëpi yë'ëre se̱tira'huë. Se̱ona, yë'ëpi pa'i ocore pare i̱sira'huë, më'ëre.” 11 Caquëna, i̱opi cao: “Ëjaë, ¿jepi më'ë oco eani i̱sisi'ni, yë'ëre? I̱ti eayeje̱ peoquë, cui'ne oco coje cato hua̱icoa. ¿Jero ayere pa'i ocoje̱ yë'ëre i̱sisi'ni? 12 Iye oco coje cato yëquë ai Jacob necaisicoa. Ja̱je icona i̱je cui'ne i̱ mamajëje cui'ne nëicohua'ije̱ u̱cujë pa'a̱huë'ë. ¿Më'ëpi cuasani i̱ jerepa pa'i a'ë cuasaquë?” 13 Cacona, Jesupi sehuopi: “Si'ahua'i iye oco u̱cucohua'i cato si'anë oco ëaquëna, pa'iyë. 14 Ja̱je pa'iquëta'are yë'ë i̱si oco u̱cusiquë cato cui'naëpi oco huëoye peosipi. Yë'ë oco cato sa̱'nahuëre papi oco coje tsa̱'iñeje pa'ye etaquëna pasipi, ti pani huesëye i̱siyepi.” 15 Ja̱ maca cao i̱opi: “Ëjaë, ja̱je pa'ito ja̱ ocore i̱sijë̱'ë, yë'ëre, cui'naopi oco ëaye peoye, cui'ne iye oco coje ea daiye pa̱ja'core.” 16 Cacona, Jesupi capi: “Më'ë ë̱jëre soija̱ni ja̱ maca daijë̱'ë, i̱ñona.” 17 Caquëna, i̱opi cao: “Ë̲jëre peocoa'ë.”Cacona, Jesupi sehuopi: “Ë̲jëre peocoa'ë cani peore paco cayë, më'ë. 18 Ja̱'në cato më'ë cinco ë̱mëohua'ire pahuë. Yure më'ë paquë cato më'ë ë̱jë peoji. Peocoa'ë cani më'ë care pahuë.” 19 Ja̱re asani i̱opi caco: “Ëjaë, më'ë cato Maija'quëre quëacaiquë a'ë asayë, më'ëre. 20 Yëquë aiohua'i Samaritano pa̱i iye cu̱tihuëna Maija'quëre se̱jë pa'a̱huë'ë. Ja̱je pa'iquëta'are mësaru judío pa̱ipi Jerusalénna Maija'quëre se̱ñe pa'iji, cacohua'i a'ë.” 21 Cacona, Jesupi sehuopi: “Care paji cuasajë̱'ë, nomio. Maija'quëre coa si'a hue̱'ña pa'ijë se̱ñe ti̱'api. Ja̱ maca cato ai cu̱tihuëna pa̱nita'a Jerusalénna sani se̱ñe peosipi. 22 Mësaru Samaria pa̱i cato huesëjë coa se̱ñë. Yëquë judío pa̱i cato asajë se̱ñë. Huaso coca cato judío pa̱i tsëcapë aye a'ë. 23 Tsoe i̱ti macarepa ti̱'api. Yure a'ë, Maija'quëre se̱cohua'irepa joyore papi nuñerepa cuasajë yo'o maca. Ja̱je yo'oyere ai yëji, ja'quë. 24 Diusu cato joyo api. Ja̱je pa'ina, i̱te se̱cohua'ije̱ joyo ayere papi yo'oye pa'iji, nuñerepa yo'oyepi.” 25 Caquëna, Nomiopi cao: “Yë'ë cato asayë, Mesías, maire huasoquë Cristopi dani ja̱ëpi si'aye quëaja̱'quë api.” 26 Cacona, Jesupi capi: “Yë'ë a'ë, i̱pi më'ë ja̱'re coca caji.” 27 Jesús ja̱je cocare caquëna, i̱ ye'yacohua'ipi ti̱tareña. Nomio ja̱'re Jesús coca caquëna, quëquë ñareña. Ja̱je ñajëta'a se̱ni asañu'u i̱quere yë caë'ni, pa̱nita'a i̱que cocare nomio ja̱'re caë'ni cajë se̱ñe pa̱huë. 28 Ja̱ maca i̱o yurupë i̱ti macana ñoni pa̱i daripëna sani cao: 29 “Dani ñajë'ë, yë'ë yo'ose'ere si'aye casiquëni. ¿I̱ Cristo pa'ima'quë?” 30 Ja̱ maca asani, pa̱ipi Jesús quë'rona saë'ë. 31 Ja̱ yë'ta'a pa̱i daima'pëna i̱ ye'yacohua'ipi Jesure cahuë: “Ye'yaquë, a̱o a̱ijë'ë.” 32 Cajëna, i̱pi capi: “Mësaru ña ma'ñere yë'ë cato payë, yë'ë a̱i ja̱'ñe.” 33 Ja̱je caëna, ja̱ maca i̱ ye'yacohua'ipi sa̱'ñe i̱ohua'ija̱'a se̱teña: “¿Pa̱ipi dacatena, a̱ni cama'quë?” 34 Cajëna, Jesupi capi: “Yë'ë a̱o cato yë'ëre jëjo daosiquë yëyeje̱ yo'oye a'ë. Cui'ne i̱ co'amaña ne saocaiye a'ë. 35 Mësarupi cacohua'i a'ë: ‘Ja̱ yë'ta'a cuatro ñañëohua'i carapi, tëaye.’ Ja̱je cacohua'ita'are yë'ëpi cayë: Ñani cuasajë̱'ë, ta̱se'ere tsoe querepi, tëa ja̱'ñe. 36 Tëaquëje̱ sa̱i cua̱ñoñe pa'iji, i̱ti ca̱ tëase'e cato ti pani huesëye a'ë, i̱ti ta̱quë cui'ne i̱ti tëaquë si'a yë'quë maca sihuaye pa'iji caquë. 37 Nuñerepa caji. Pa̱i case'e je̱'quë ñeje: ‘I̱ti ta̱quë cato yequë api cui'ne i̱ti tëaquë cato yequë api.’ 38 Yë'ëpi mësarute jëjo saohuë, tëajë̱'ë caquë, mësaru ai yo'ojë ta̱ ma'ñere. Ja̱je pa'ito yecohua'ipi nerena, mësaru cato coa tëacohua'i a'ë.” 39 Jai pa̱i Samaria acohua'i Jesure i̱re papi cajë cuasahuë, nomio case'ere cuasajë. Ja̱o cato cao, “Yë'ë yo'ose'ere si'aye capi.” 40 Ja̱re Samaria pa̱i asani Jesure se̱i'ë, pëajë̱'ë cajë. Cajëna, asani caya mu'seña pëapi. 41 Ai jerepa i̱re papi cuasajë asahuë, i̱pi i̱ ayere quëaquëna. 42 Ja̱ maca Nomiore cahuë. Yureta'a i̱re papi cuasayë, yëquë. Më'ë case'e asasicohua'ipi, cui'ne yure yëquëje̱ asa co̱ni i̱ caquëna, ja̱ do'ire asayë. Nuñerepa Cristo api, iye yeja huasoquë cajë.

Pa̱i Ëjaë Jo'yaë Mamaquëre Jesús Jujuse'e

43 Caya mu'seña Samaria pëasiquëpi Galilea yejana saji'i. 44 Ja̱re i̱pi Jesús ca'a̱ji'i, Maija'quëre quëacaiquëre i̱ quë'ro acohua'i cato coecohua'i a'ë. 45 Galilea ti̱'asi maca de'oye i̱te pëpahuë. Ja̱ohua'i cato, Jesús Jerusalénre pa'i de'oye yo'oquëna, ñasicohua'ipi pëpahuë. Egíptopi Israel pa̱i etajë pa'ise'ere cuasajë yo'ojë te'e sani ñasicohua'ipi. 46 Ja̱ maca Jesús Caná daripëna co'ipi, Galilea yejana, i̱ ocore cuiya'i o'sa co̱no ne sitona. Ja̱rote paji'i, pa̱i ëjaërepa yo'oye ayere co̱caiquëpi. Ja̱ëpi mamaquëre Capernaum yejare ju̱'iquëre paquëpi. 47 Ja̱je paquëpi pa̱i ëjaëre pare co̱caiquëpi Jesús, Judea yejapi Galileana daji'i asani, sani Jesure ñapi. Ñaquë se̱ji'i, yë'ë huë'ena sani yë'ë mamaquë ju̱ni huesë tëjiquëre jujucaijë̱'ë, caquë. 48 Ja̱ maca Jesupi capi: “Mësaru nuñere pa'ë cuasajë asaye pa̱ñë, pa̱i yo'o ti̱'a ma'ñere yo'o i̱ñoñe pa̱to.” 49 Ja̱je caquëta'are pa̱i ëjaëre pare co̱caiquëpi capi: “Ëjaë, esa daijë̱'ë, yë'ë mamaquë ja̱ ju̱'ima'në.” 50 Caquëna, Jesupi ja̱ maca capi: “Co'ijë̱'ë, më'ë huë'ena. Më'ë mamaquë huajëquëpi pa'iji.”Caquëna, care paji cuasaquë asani saji'i, i̱ huë'ena. 51 I̱ huë'ena je̱'nërepa ti̱'aquëna, ñani i̱ jo'yapi i̱te ñañu'u cajë etani i̱te cahuë: “Më'ë mamaquë huajëquë pa'iji.” 52 Ja̱je cajëna, i̱pi se̱ji'i: “¿I̱que hora pa'i maca huajëquërepa paquë'ni?”Caquëna, i̱ohua'ipi cahuë: “Ñamina'a mëñerepa sa të'yo maca, una pa'i maca ja̱ maca su̱ña dahuë tëto saji'i.” 53 Ja̱je cajëna, tsihua'ë pëca ja'quëpi asani cuasa ñajaquëña, ja̱re ja̱ hora pa'i maca Jesús, “më'ë mamaquë huajëquëpi pa'iji” case'ere. Ja̱je ñani i̱ cui'ne si'a huë'e pa'icohua'i Jesure nuñerepa i̱ api cajë asareña. 54 Iye yo'ose'e cato cayaye aco paco'ë, pa̱i yo'o ti̱'a ma'ñere Jesús yo'ose'e, Judeapi, Galilea co'isi maca.

5

Betsaida Aquëre Jesús Jujuse'e Cu'ima'quëni

1 Ja̱ yo'osi jeteyo'je judío pa̱ipi fiestare yo'ohuë. Yo'ojëna, Jesuje̱ co'i co̱pi, Jerusalénna. 2 Ja̱ daripëre yëi ñama hue'yosi eta sa'ro paji'i. Pa'ina, ja̱o yë'quë macare ocore tëhuosi dea pëpi Betesda mami hue'eco paco'ë. Hebreo pa̱i coca cato ja̱opi cinco huajëjë ñu'i pe̱pë̱a quë'io paco'ë. 3 Ja̱rote jai pa̱i ju̱'icohua'i pëasicohua'ipi u̱ë'ë, peo yejare. Si'a ju̱'i dahuë ju̱'icohua'i paë'ë: ñama'cohua'i, do'pëcohua'i, cui'ne quë'quësicohua'i. Ja̱ohua'ipi utejë paë'ë, oco da'capi, tu'eja̱co cajë. 4 Ja̱rona te'e mañase'e hui̱ñaëpi cajeni ocore tu'equëna, ñani du'ru du'isiquëpi ja̱ jeteyo'je co'yaye pa'iji, coa si'a ju̱'i dahuë hue'equëje̱. 5 Ja̱rote paji'i, treinta y ocho o̱metëca ju̱'iquë. 6 Ja̱je pa'ipi, u̱ina, ñani Jesús i̱te tsoe ja̱je ai yo'oquë pa'iyere asaquë se̱ji'i, i̱te: “¿Co'yaye yëquë, më'ë?” 7 Caquëna, ju̱'iquëpi sehuopi: “Ëjaë, yë'ëre oco da'cana jëjo dëoni ma o̱aquëpi peoji. Ja̱je pa'ina, oco tu'e maca tsoe yequëpi du'iji, ja̱'a yë'ë dusi'i caquë yo'oquëna.” 8 Caquëna, Jesús capi: “Huëni më'ë ca̱ico macare i̱ni sai huëojë̱'ë.” 9 Ja̱je ca maca tsoe co'yasiquë paji'i. Pa'i i̱ ca̱icore i̱ni sai huëopi. Ja̱je pa'iquëta'are ja̱ mu'seña cato huajë mu'se paji'i. 10 Ja̱je pa'i do'ire judío pa̱ipi cahuë, i̱ti juju cua̱ñosiquëre: “Iye mu'se cato huajë mu'se a'ë. Më'ë ca̱icore hue'eye peoji.” 11 Cajëna, i̱pi sehuopi: “Yë'ëre jujusiquë cato ‘më'ë u̱i ca̱icore i̱ni saijë̱'ë, capi.’ ” 12 Caquëna, ja̱ maca se̱teña: “¿Jequëpi më'ëre ‘më'ë u̱i ca̱icore i̱ni saijë̱'ë’ caë'ni?” 13 Cajëna, huesëña i̱ti jujusiquëre Jesús cato jai pa̱i jopoja̱'a sani huesëña, ña cua̱ñoñe peoye. 14 Ja̱je yo'osiquëpi jeteyo'je Maija'quë huë'ena ti̱'ani i̱te caëña: “I̱na, yure më'ë huajëquë pa'iye sëte, cui'naëpi tayo co'ayere yo'oma'ë. Yo'oquëna, jerepa më'ëre co'aye ne co̱co.” 15 Ja̱je caëna, ja̱ maca sani judío pa̱ire quëapi, Jesús paji'i, yë'ëre jujusiquë caquë. 16 Ja̱ do'ire judío pa̱i Jesure huani je̱oñu'u cajë cui'ne jo̱sa yo'ohuë, huajë mu'sere yo'osi do'ire. 17 Ja̱je pa'iquëta'are Jesupi capi: “Yë'ë Ja'quë si'anë co'amaña nequë api, cui'ne yë'ëje̱ co'amaña yo'oyë.” 18 Ja̱je casi do'ire jerepa judío pa̱i huani je̱oñu'u cajë yo'ohuë. Huajë mu'sere sehuoma'ë yo'osi do'ise'e pa'iye pa̱pi. Jerepa i̱pi Diusuje̱ pa'i a'ë caquë cui'ne Diusu api, yë'ë ja'quë ca do'ire yo'ohuë.

Maija'quë Mamaquëpi Si'a Tuturepa Paye

19 Ja̱ maca Jesús capi, ja̱ohua'ire: “Nuñerepa mësarute cayë. Diusu mamaquë cato i̱se'e cuasayepi yo'oye peoji. Pëca ja'quë yo'oquëna, ñase'ere yo'oquë api. Si'aye pëca ja'quë yo'oyere mamaquëje̱ yo'oquë api. 20 Ja̱je pa'ina, mamaquëre oiji. Pëca ja'quëpi ja̱ do'ire i̱ yo'oye i̱ñoji. Cui'ne iye yo'ose'e jerepa pa'yere i̱ñoja'quë api. Ja̱je yo'oquëna, mësaru merepa yo'oquë'ni cuasaja̱'cohua'i a'ë, ña quëquëjë. 21 Pëca ja'quë ju̱'isicohua'ire cui'naohua'ini huajëcohua'ire huëoni pa'iye i̱siyeje̱ pa'ye, cui'ne i̱ mamaquëje̱ i̱siji, pa'iye, i̱ i̱siye yëquëna. 22 Ja'quë cato pa̱i yo'oyere ña de'huama'aji'i. Pa̱quë mamaquëna i̱sipi, pa̱i yo'ojëna, ñaquë ne de'huaja̱'a tutu. 23 Ja̱ do'ire mamaquëre de'oquëre papi caja̱'cohua'i a'ë, pëca ja'quëre cayepi. Pëca ja'quë jëjo daosiquëni de'oquëre papi caye pa̱ni pëca ja'quëreje̱ de'oquëre papi caye peoji. 24 Nuñerepa cayë, mësarute. Yë'ë caye de'hue asacani, cui'ne yë'ëre jëjo daosiquëre i̱re papi caquë cuasasiquëpi ti pani huesëye paji. Nejoñe peoji, i̱te. Ju̱ni huesëyepi ti pa'iyena tëto saisiquë api. 25 Nuñerepa, cayë, mësarute. Ti̱taji, hora. Yure i̱ti maca'ë, ju̱'isicohua'ipi Diusu mamaquë yë'ore asaja̱'a maca. I̱ caye asani sehuocaicohua'ipi pa'ija̱'cohua'i a'ë. 26 Ja'quë cato pa'iye paji. Ja̱je paquëpi mamaquëre pa'iye i̱sipi. 27 Ja̱je cui'ne pa̱i yo'oye ne de'huaja̱'a tutuje̱ i̱sipi, Pa̱i Mamaquëre. 28 Iyere asani ai cuasama'pë pa'ijë̱'ë. Quëare payë. Ju̱'isicohua'i ta̱sicohua'ipi si'aohua'i i̱ yë'o asaja̱'a maca ti̱'aja'coa. 29 Asani ta̱si daripë̱api etaja̱'cohua'i a'ë, si'aohua'i. De'oyerepa yo'osicohua'ipi ti pa'iyena huëija̱'cohua'i a'ë. Ja̱je pa'iquëta'are co'ayere yo'ojë pa'isicohua'i cato coa nejoja'cohua'ipi huëija̱'cohua'i a'ë.

Jesús Cua̱ñequërepa Pa'iye Quëaye

30 Ja'quëre ja̱ se̱ni asama'ë yë'ëse'e cuasayepi nejoñe peoyë. Yë'ë cato yë'ëre cua̱ñese'eje̱ caquë a'ë, tayo yo'ocohua'ire. Yë'ë yo'oye cato nuñerepa yo'oye a'ë. Yë'ë yëyeje̱ yo'oye coeyë. Ja'quë yë'ëre jëjo daosiquë yëyepi yo'oquë a'ë. 31 Ja̱je pa'ina, yë'ëpi co'ye yë'ëja̱'a de'oye yo'oyë caquë pa'ito yë'ë caye care paji cacaiquë peora'pi. 32 Ja̱je pa'iquëta'are pa'iji, yë'ë yo'oye ñaquëpi yë'ëre de'oye cacaiquë. Ja̱je pa'ina, yë'ëre i̱ cacaiye cato nuñerepa do'i pa'iji. 33 Mësarupi Juanre se̱ni asaja̱'cohua'ire jëjo saoreña. Se̱jëna, Juanpi nuñerepa sehuopi, ja̱je pa'ire paquëna. 34 Iye cato cayë mësarupi huaso cua̱ñosicohua'i pa'ija̱jë caquë yë'ë cato pa̱ipi de'oye cacaiyere co'ema'ë pa'iyë. 35 Juan cato toa tsë̱o pë miañeje miacaiquë paji'i. Ja̱je pa'ina, mësarupi i̱ miañere sihuacaicohua'i paë'ë, coa nëhui tëcahuë. 36 Juan yë'ëre cacaise'e jerepa de'oye yë'ëja̱'a co'ye quëaye payë. Yë'ë yo'oye cato ja'quë yë'ëre yo'ojë̱'ë caquë cua̱ñe nëose'e a'ë. Ja̱je pa'ina, ja̱pi quëaji, yë'ë nuñerepa ja'quë jëjo daosiquë pa'iye. 37 Ja'quë yë'ëre jëjo daosiquë cato, quëaji, yë'ë nuñerepa de'oye yo'oquë pa'iyere, mësaru i̱ yë'o asama'cohua'i pa'itoje̱ cui'ne i̱te ñama'cohua'i pa'itoje̱. 38 I̱ coca i̱tire pa'ë cajë cuasama' do'ire i̱ coca mësarute cacaye pa̱ji, pëca ja'quë jëjo daosiquëre coe do'ire. 39 Mësaru cato Maija'quë coca tayoye peoye ye'yeyë, ti pani huesëyere i̱tire ñajë ti̱'añu'u cajë. Ja̱je pa'iquëta'a ja̱ toyase'e cato yë'ë ayere caji. 40 Ja̱je yëjëta'a yë'ëna daiye coeyë, ja̱ pa'iye paja̱'cohua'ita'a. 41 Yë'ë cato co'ema'ë pa'iyë, pa̱ipi de'oquëre papi cajë yo'oyere. 42 Asayë, mësaru nuñerepa Maija'quëre oima'cohua'i pa'iye. 43 Yë'ë cato ja'quë pa'i huë̱'ñapi daisiquë a'ë. Ja̱je pa'iquëta'are mësarupi asaye coeyë. Coa pa̱ise'e huëoni co'ye i̱re pa'ë caquëni cuasacohua'i a'ë, mësaru de'oji cajë. 44 ¿Me mësaru asaja̱'cohua'i a'ni, pa̱ija'a sa̱'ñe de'oquëre papi cajë yo'ocohua'ipi? ¿Me yo'ojë Diusupi mësarute de'oquëre papi cayere co'e ma'ñe'ni? 45 Cuasama'pë pa'ijë̱'ë. Yë'ëpi yë'ë ja'quë ña hue̱'ñana mësarute do'i quë'iohua'i a'ë, caja̱'quë api cajë. Mësarute sa̱ñope caquë cato Moiséspi mësaru necaiquë api cajë utejë pa'iquë. 46 Ja̱je pa'ina, mësarupi Moisés case'e care paji cajë asacaicohua'i pani yë'ëreje̱ asacatira'huë, Moisés cato yë'ë ayere toya do'ire. 47 Ja̱je pa'ina, mësaru Moisés toyase'ere asacaima'cohua'i pani, ¿Me yë'ë caye asacaiye'ni, care paji cajë?”

6

Cinco Mil Ë̲mëohua'ire A̲oñe

1 Ja̱ jeteyo'je Jesús Galilea jairana je te̱'tena saji'i. Ja̱re i̱ti jairapi Tiberias yequë mami hue'eco paji'i. 2 Ja̱je saina, jai pa̱i tuë'ë, pa̱i yo'o ti̱'a ma'ñere yo'oquë, ju̱'icohua'ire jujuquëna, ñasicohua'ipi. 3 Ja̱ maca Jesús i̱ ye'yecohua'i ja̱'re ai cu̱tihuëna mëni ja'rupi. 4 Egíptopi Israel pa̱i etajë pa'ise'ere cuasajë judío pa̱i yo'o maca ti̱'añe ja'i maca paji'i. 5 Pa'ina, ja̱ maca Jesús jai pa̱i i̱te tuijëna, ñani Felipere capi: “¿Jerona a̱o hueroja̱'cohua'i a'ni, jai pa̱i a̱i ja̱'ñe?” 6 Ja̱ cato capi, Felipere neñasi'i caquë, Jesús cato tsoe i̱ ne ja̱'ñe pa'ina. 7 Ja̱je caquëna, Felipepi sehuopi: “Docientos romano quëriqui të̱'ñapi pan hueroto ti̱'añe pa̱ji, te'e panpë te'ireje̱.” 8 Ja̱ maca Andréspi Jesús ye'yaquëpi Simón Pedro yo'jeipi capi: 9 “I̱ñore te'e tsihua'ë cinco pan cui'ne caya tsiaya hua'ire paquë pa'iji. ¿Ja̱ maña pato me jai pa̱ire ti̱'aquë'ni?” 10 Ja̱ maca Jesupi capi: “Si'a pa̱ire cajë̱'ë, ja'ruja̱jë.”Ai taya paquëna, taya ë̱mëje'ena jai pa̱i ja'rureña. Ë̲mëohua'ise'e cinco mil pa̱i paë'ë. 11 Ja̱ maca Jesús cinco pan i̱ni Diusure de'oji caquë pëpani ja̱ jeteyo'je i̱ ye'yacohua'ina i̱sipi. I̱sina, i̱ ye'yacohua'ipi pa̱ire se a̱ohuë. Ja̱re cui'ne tsiaya hua'ireje̱ yo'opi. Si'aye i̱ohua'i yëye necaji'i. 12 Tsoe a̱ni huajësicohua'i pa'ijëna, Jesupi capi, i̱ ye'yacohua'ire: “A̲ni jujase'e tsi'sojë̱'ë, coa nejoñe peoja̱'quë.” 13 Caëna, tsi'sohuë, a̱ni jujase'e. Tsi'sojë doce do'rohuë̱a ti̱mëhuë, cinco pan pa'ise'epi jaiye nese'ere. 14 Ja̱ maca Jesús yo'ose'ere ñani, pa̱ipi cahuë: “Iquë nuñerepa Maija'quëre quëacaiquë api, iye yejana daija̱'quë api ca nëosiquë.” 15 Ja̱je pa'iquëta'are Jesús asapi, i̱ohua'i yëyepi coetoje̱ ëjaëre pare neñu'u cuasaye. Ja̱je pa'ina, ja̱ohua'ire je̱oni ai cu̱tihuëna saji'i, te'i.

Jesús Ë̲mëjeja'a Cu'ise'e

16 Ñami de'osi maca Jesús ye'yacohua'ipi jairana cajehuë. 17 Cajeni yohuëna aya mëni Capernaum yejana je̱'e huëohuë. Ja̱ maca cato tsoe ai neapi, cui'ne Jesuje̱ ja̱ co'ima'ë paji'i. 18 Ja̱ maca ai tutuquë cui'ne ai to̱'a huëopi. 19 Cinco kilómetros pa̱nita'a seis kilómetros pa'i macare pa'ijë ñahuë, Jesupi yohuë quë'rona daina, oco da'ca ë̱mëje'eja'a. Ja̱je ñani ai ca'rahuë. 20 Ja̱je ca'rajëna, i̱pi capi, ja̱ohua'ire: “¡Yë'ë a'ë. Ca'rama'pë pa'ijë̱'ë!” 21 Ja̱ maca sihuajë yohuëna daijë̱'ë cajë yo'oye i̱ñohuë. Cui'ne ja̱ maca aya mëquëna, i̱ ja̱'re co̱ni esarepa i̱ohua'i cajë saisi yejana ti̱'ahuë.

Pa̱ipi Jesure Co'eye

22 Se ñatasi mu'se jaira je te̱'tena pëasicohua'ipi cuasa ti̱'ahuë. Te'e yohuë pa'isicoja̱'a i̱ ye'yacohua'ipi saë'ë. Saijëna, Jesuse'e i̱ohua'i ja̱'re saiye pa̱pi cajë. 23 Ja̱je cuasajë pa'ijëna, Tiberias daripëpi jaiye yohuë̱a daji'i, i̱ohua'ire pan Ëjaëpi neni a̱o sito quë̱no macana. 24 Ja̱je Jesús cui'ne i̱ ye'yacohua'i peojëna, ñani yohuë̱ana aya mëni Capernaum yejana saë'ë, Jesure co'eñu'u cajë.

Jesu Api Pa'iyere I̱si Pan

25 Jaira je te̱'tena ti̱'ani Jesure se̱teña: “¿Ye'yaquë je yëhua ti̱taë'ni, i̱ño?” 26 Cajëna, Jesupi capi: “Nuñerepa mësarute cayë. Mësaru cato yë'ëre co'eyë, coa panre ti̱mëñerepa a̱ni ñani. Co'ema'pë pa'iyë, pa̱i yo'o ti̱'a ma'ñere ñasi do'ire asa ti̱'añe. 27 Coa caraja̱i a̱ore cajë ai yo'oma'pë pa'ijë̱'ë. Ai jerepa ti pani huesë a̱ore pare cajë yo'ojë̱'ë, quëcoyere pare. Iyere Maija'quë mamaquë cato i̱sija̱'quë api, mësarute. Ja'quë Diusupi yë'ëna ja̱ tuture i̱sipi.” 28 Ja̱je caquëna, i̱ohua'ipi se̱i'ë: “¿Me yo'oja̱'cohua'i a'ni, yëquë Diusu yëyere necañu'u cani?” 29 Cajëna, Jesupi sehuopi: “Diusu yëye cato i̱ jëjo daosiquëni care paji cajë cuasacaiye a'ë.” 30 Ja̱je caquëna, i̱ohua'ipi se̱i'ë: “¿I̱quere më'ë yo'o i̱ñoja'quë a'ni, pa̱i yo'o ti̱'a ma'ñe yëquëre më'ëre care paji cuasajë asaja̱'cohua'ire? 31 Tsoe acohua'i a̱'ahuë'ë, manare cue̱ne yeja pa'i maca. Ja̱re toyase'e cato: ‘Diusupi ma'tëmo panre a̱opi,’ caji.” 32 Cajëna, Jesupi sehuopi: “Nuñerepa cayë, mësarute. Moiséspi ma'tëmo panre a̱oñe pa̱pi, yë'ë ja'quë api, nuñerepa ma'tëmo panrepa a̱oquë. 33 Diusu i̱si panrepa cato, ma'tëmopi pa̱ire ti pani huesëye i̱siquë daisiquë api.” 34 Ja̱ maca i̱ohua'ipi cahuë: “Ja̱ panse'e yëquëre i̱sijë̱'ë, Ëjaë.” 35 Cajëna, Jesupi capi: “Yë'ë a'ë, pan pa'iye i̱siquë. Yë'ëna daisiquë cato a̱i ëaye peosipi. Cui'ne yë'ëre i̱re papi caquë cuasasiquë cato oco ëaye peosipi. 36 Yë'ë mësarute case'eje̱ pa'ye yë'ëre mësarupi ñajëta'a i̱re papi cajë cuasaye pa̱ñë. 37 Ja'quë yë'ëna, i̱sicohua'i cato si'aohua'i yë'ëna daiyë. Yë'ëna daisicohua'ire cato eto saoye pa̱ja'quë a'ë. 38 Yë'ë cato ma'tëmopi yë'ë yëyeje̱ yo'osi'i caquë daiye pa̱huë. Yë'ëre jëjo daosiquë yëyere yo'osi'i caquë daisiquë a'ë. 39 Yë'ë ja'quë yë'ëre jëjo daosiquë cato i̱ yë'ëre i̱sicohua'ini te'ire ne huesocaiye peoye de'oye yë'ëpi ñacaiyere yëji. Cui'ne yë'ëpi tëji mu'serepa ju̱'isicohua'ini huëocaiyere yëji. 40 Yë'ë ja'quë cato si'ahua'i Maija'quë mamaquëre ñani i̱re papi cajë cuasasicohua'ipi ti pani huesëyere yëji. Yë'ëna, yë'ëpi tëji mu'serepa ju̱'isicohua'ini huëosi'i.” 41 Ja̱ maca “yë'ë a'ë, ma'tëmopi cajesi pan” casi do'ire judío pa̱ipi i̱te cue'cue huëohuë. 42 Cue'cuejë cahuë: “¿Iquë Jesús pa'ima'quë José mamaquë maipi i̱ pëca ja'quëre cui'ne pëca ja'core ñacohua'i pa'i ma'ñe? ¿Ja̱je pa'ita'a me yo'oquë ma'tëmopi daisiquë a'ë, caquë'ni?” 43 Ja̱je cajëna, Jesupi capi: “Cue'cueyere je̱ojë'ë. 44 Yë'ëna te'ohua'i dani ti̱'añe peoji, yë'ëre jëjo daosiquëpi ja'quëpi i̱te dama'quë pa'ito. Ja̱ëni yë'ëpi tëji mu'serepa huëoja̱'quë a'ë. 45 Maija'quëre quëacaicohua'i toyajë pa'ise'epi caji ñeje: ‘Diusupi ye'yaja̱'quë api, si'a pa̱ire.’ Ja̱je pa'ina, si'ahua'i ja'quëre asacohua'ipi cui'ne i̱te ye'yecohua'ipi daiyë, yë'ëna. 46 Ja'quëre pa̱ije ñama'cohua'i a'ë. Diusu quë'ropi daisiquëse'e i̱te ñaquë api. 47 Nuñerepa cayë. Yë'ëre care paji caquë cuasaquëpi ju̱'ima'ë ti pa'iye paji. 48 Yë'ë a'ë, pan pa'iye i̱siquë. 49 Mësaru aipë Maija'quë a̱oñere a̱'ahuë'ë, pan cue̱ne yeja cu'i maca. Ja̱je a̱isicohua'ita'a peo hue̱'ña ju̱ju sa'a̱huë'ë. 50 Ja̱je pa'iquëta'are yë'ë cato ma'tëmo cajesiquë panre cayë. Ja̱re pa̱ipi a̱isicohua'i pani ti ju̱'iñe peoji. 51 Yë'ë a'ë, ja̱ pan ma'tëmopi huajëquë cajesiquë. Ja̱ panre pa̱ipi a̱isicohua'i pani ti pani huesëye pa'iji. Yë'ë i̱sija̱'a pan cato, yë'ë ca̱pë a'ë. Iye yeja pa'icohua'i pa'iyere caquë i̱sija̱'quë a'ë.” 52 Ja̱ maca ja̱re asani judío pa̱ipi sa̱'ñe coca cahuë, ñeje cajë: “¿Me iquë maire i̱ ca̱pë a̱osi'quë caquë'ni?” 53 Cajëna, Jesupi capi: “Nuñerepa cayë, mësarute. Mësarupi Pa̱i Mamaquë ca̱përe a̱ima'cohua'i pani cui'ne i̱ tsiere u̱cuma'cohua'i pani ti pani huesëye peocohua'i pa'iyë. 54 Yë'ë ca̱pë a̱isiquëpi cui'ne yë'ë tsie u̱cusiquëpi ti pa'iye paji. Ja̱je pa'ini yë'ëpi tëji mu'serepa ju̱'isiquëni huëoja̱'quë a'ë. 55 Ja̱je pa'ina, yë'ë ca̱pë cato nuñerepa a̱ore pa'ë, cui'ne yë'ë tsie cato nuñerepa u̱cuyere pa'ë. 56 Yë'ë ca̱pë a̱isiquëpi cui'ne yë'ë tsie u̱cusiquëpi yë'ë ja̱'re co̱ni tsioni pa'iji. Pa'ina, yë'ëpi i̱ ja̱'re co̱ni pa'iyë. 57 Yë'ëre jëjo daosiquë ja'quë cato pa'iye paji, yë'ë i̱ni pacacaiyë. Ja̱je cui'ne, yë'ëre a̱iquëje̱ yë'ë do'ire pasipi. 58 Ma'tëmopi cajesi pan ayere cayë. Iye cato ai tsoe Maija'quë Israel pa̱ire a̱ose'eje̱ pa'ye peoji. Ja̱ pan a̱isicohua'i si'a pa̱i ju̱ju sa'a̱huë'ë. Ja̱je pa'iquëta'are iye pan a̱isiquë cato ti pani huesëye pa'iji.” 59 Iye cato Jesús ye'yapi, Capernaum daripë pa̱i tsi'si huë'ena.

Pa'i Cocarepa

60 Iye ye'yayere asani Jesure jai pa̱i tuicohua'i acohua'ipi cahuë: “Iye i̱ caye ja̱je pa'ijë̱'ë cajë asa ti̱'añe peoji. Ai jerepa jëaji. ¿Ja̱je pa'ito nepi, asa ti̱'añe pa'iquë'ni?” 61 Ja̱ maca Jesús asapi, i̱ohua'i sa̱ñope caye. Ja̱je pa'ina, se̱ji'i, ja̱ohua'ire: “¿Yë'ë case'epi mësarute sa̱ñope caquë? 62 ¿Me yo'o'ñe pa'iohua'i a'ni, Pa̱i Mamaquëpi i̱ ja̱'në pa'i sitona mëina, ñani? 63 Joyopi pa'iye i̱siji, ca̱pë cato co̱caima'coa. Yë'ë mësarute case'e cato nuñerepa joyo aye a'ë, ti pa'iye i̱siye a'ë. 64 Ja̱je pa'iquëta'are mësaru acohua'i yecohua'i ja̱ yë'ta'a nuñere pa'ë cajë asa ti̱tama'cohua'ipi pa'iyë.”Jesús cato asapi, du'ru huëo macana i̱ti cuasama'cohua'ire, cui'ne i̱te coso yehuoja̱'quëre. 65 Ja̱je pa'ina, capi: “Mësarute cahuë. Ja'quëpi yë'ëna dacaima'quë pa'ito yë'ë quë'ro te'ije̱ dani ti̱'añe peoji.” 66 Ja̱je casi macapi jai pa̱i Jesús ja̱'re cu'icohua'i je̱oni i̱ ja̱'re co̱ni cu'iye pa̱huë. 67 Ja̱ maca Jesupi se̱ji'i, I̱ doce ye'yacohua'ire: “¿Mësaruje̱ je̱oni saiye yëye?” 68 Caquëna, Simón Pedropi sehuopi: “¿Ëjaë, neina yëquë saija̱'cohua'i a'ni? Më'ë coca cato ti pani huesë coca'ë. 69 Yëquë cato më'ëre care paji cajë cuasahuë. Cui'ne asayë, më'ë cato Cristo api, Maija'quë huajëquërepa Mamaquëre papi.” 70 Caquëna, Jesupi sehuopi: “Yë'ëpi mësaru doce pa'iohua'ire soihuë. Ja̱je pa'iquëta'are mësaru aquë te'i huati api.” 71 Ja̱je cani Jesús Judas Iscarioteni capi, Simón mamaquëni, doce soisicohua'i aquëni, Judaspi i̱te coso yehuoja̱'quëni capi.

7

Jesús Yo'je Tsi̱ Asacaiye Pa̱huë.

1 Iye casi jeteyo'je Jesús Galilea yejare cuniroja̱ji'i, Judea yeja pa'iye coepi, judío pa̱ipi i̱ni huani je̱oñu'u cajë yo'o do'ire. 2 Ja̱je pa'iquëta'are judío pa̱i Egíptopi etani a'ri huë̱'ña nejë pa'isi mu'sere cuasajë yo'o mu'seña ti̱'a huëopi. 3 Ti̱'a huëoquëna, Jesús yo'je tsi̱pi cahuë, i̱te: “I̱ño pëama'ë yure Judeana saijë̱'ë, më'ëre tuicohua'ije̱ më'ë yo'oye ñaja'cohua'ire. 4 Ja̱je pa'ina, si'a pa̱i ñajajë cani yahue yo'ocoje̱ ñani, më'ë yo'oyeje̱ pa̱i yo'o ti̱'a ma'ñere yo'ocohua'i. Pa̱i yo'o ti̱'a ma'ñe yo'oquë sëte si'a pa̱i ñajëna, yo'o i̱ñojë'ë.” 5 I̱ yo'je tsi̱ cato a'ri mañaje care paji cuasajë asama'cohua'ipi cahuë. 6 Ja̱ maca Jesupi capi: “Ja̱ yë'ta'a yë'ë yo'o maca ti̱'añe pa̱pi. Mësarute cato coa si'aë yo'oye de'oji. 7 Mësarute cato iye yeja acohua'i coeye peoji. Ja̱je pa'iquëta'are yë'ëre cato coeyë. Yë'ëpi ti̱ñarepa i̱ohua'i yo'oye co'aye a'ë caquë i̱ño do'ire. 8 Saijë̱'ë, mësaruse'e fiestana. Yë'ë cato saiye pa̱ñë. Ja̱ yë'ta'a yë'ë sai maca ti̱'añe pa̱ji.” 9 Ja̱je ca tëjini Galileana pëapi.

Jesupi A'ri Huë̱'ña Fiestare Pa'ise'e

10 Pa̱i ti̱ñarepa ñañe peoye yahue Jesuje̱ saji'i, fiestana, i̱ yo'je tsi̱ saisi jeteyo'je. 11 Fiesta pa'i maca judío pa̱ipi co'ejë cahuë: “¿Jerore pare pa'iquë'ni, ja̱ë?” 12 Jai pa̱i tsi'si sitopi Jesús ayere cahuë. Yecohua'ipi cahuë: “De'o pa̱i api.” Cajëna, yecohua'ipi cahuë: “Co'aquë api. Coa pa̱ire cosoquëna, asaquë api.” 13 Ja̱je pa'iquëta'are ti̱ñarepa caye pa̱huë, judío pa̱ini ca'ra do'ire yahue caroja̱ë'ë. 14 Fiesta joporepa pa'i maca Jesupi Maija'quë huë'ena cacani ye'ya huëopi. 15 Ye'yaquëna, judío pa̱ipi ai ñajë cuasajë cahuë: “¿Merepa iquë jaiye ta̱'ñe ye'yaquë'ni, toya ja'o ye'yema'quëta'a?” 16 Cajëna, Jesupi sehuopi: “Yë'ë ye'yaye cato yë'ë tse̱ peoji. Ja̱ cato yë'ëre jëjo daosiquë tse̱ a'ë. 17 Mësaru aquëpi Maija'quë yëyere yo'oquë pani yë'ë ye'yaye Diusu ye'yaye a'ë caquë asaja̱'quë api. Pa̱nita'a coa i̱se'e cuasayere ye'yaji caquë asaja̱'quë api. 18 I̱se'e cuasayepi caquë cato pa̱ipi de'oquë api caja̱jë caquë caquë api. Ja̱je pa'iquëta'are i̱te jëjo daosiquëni pa̱ipi de'oquë api cacaija̱jë caquë yo'oquëpi nuñerepa caji. Ja̱je pa'ina, ti cosoma'quëpi caji. 19 Mësarute Moiséspi cua̱ñese'e i̱sipi. I̱siquëta'are mësarupi sehuocaiye pa̱ñë, ja̱ cua̱ñese'e. ¿Me yo'ojë yë'ëre huani je̱oñe yëye'ni?” 20 Caquëna, pa̱ipi sehuohuë: “Huati joyore hue'equë, më'ë. Ja̱je cayë, më'ë, ¿nepi më'ëre huani je̱oñe yëye'ni?” 21 Cajëna, Jesupi sehuopi: “Huajë mu'se pa'ina, te'ore yo'ose'ere ñani mësaru ai cuasayë. 22 Mësaru aipë tsoe du'ru yo'oyere Moisés cato cua̱ñepi cuiri ca̱'ni tëaye paji'i caquë. I̱pi huëoye pa̱pi, ja̱ cato. Ja̱je pa'ina, mësaru huajë mu'se pa'itoje̱ cuiri ca̱'ni tëacohua'i a'ë, tsi̱re. 23 Ñajë'ë. Yure, mësarupi Moisés cua̱ñese'e yo'o ti̱'añu'u cajë huajë mu'se pa'itoje̱ tsi̱re cuiri ca̱'ni tëacohua'ita'a, ¿me yo'ojë mësaru yë'ëre pë̱iñe'ni, ju̱'iquë macare huajë mu'se pa'ina, jujucaisi do'ire cajë? 24 Co'aye yo'oyeje̱ pa'ye ña cua̱ñoñere co'aji cama'pë pa'ijë̱'ë. Co'aye yo'oji cacohua'i pani nuñerepa co'ayere ñani cajë̱'ë.”

Jesús I̱ Dai Sitore Quëaye

25 Ja̱ maca Jerusalén pa'icohua'i acohua'ipi sa̱'ñe se̱ huëoreña: “¿Ja̱ëje pa'ini, pa̱i huani je̱oñu'u cajë co'ejëna, mai ñasicohua'ita'a? 26 Yure i̱pi si'aohua'i ñajëna, caquëta'are te'ije̱ i̱te sa̱ñope caye pa̱ji. ¿Ëjaohua'ipi i̱ohua'ita'a nuñerepa Cristore papi caji cajë cuasa do'ire sa̱ñope caye pa̱ñë? 27 Ja̱je pa'iquëta'are mai cato asayë, i̱ huëo sito.” 28 Iyere Jesús asani, Maija'quë huë'e ye'yaquëpi ai tutu, capi, ñeje: “Ja̱je pa'ito mësaru asayë, yë'ë dai sito cui'ne yë'ëreje̱ ñacohua'i a'ë. Yë'ë cato nuñerepa pa'ipi jëjo daosiquë a'ë, mësaruje̱ ñama'quëpi. 29 Yë'ë cato i̱te ñaquë a'ë, i̱ quë'ropi daisiquë sëte. I̱pi yë'ëre jëjo daopi.” 30 Ja̱ maca i̱te tse̱añu'u cajë yo'ojëta'a te'ije̱ i̱te to̱me dani tse̱añe pa̱huë, ja̱ yë'ta'a i̱te tse̱a maca ti̱'añe pa̱si do'ire. 31 Jai pa̱i Jesure i̱re papi cuasajë asahuë. Ja̱je pa'ina, cahuë: “Cristopi daisiquë pani, iquë yo'ose'e se̱ña maca pa̱i yo'o ti̱'a ma'ñere yo'oye i̱ñoñe peoji, cuasayë.”

Jesure Tse̱ajë'ë Cajë Fariseo Pa̱i Soldado Pa̱ire Jëjo Saose'e

32 Fariseo pa̱ipi asahuë, Jesús ayere pa̱ipi cajëna. Ja̱je asani ja̱ohua'i cui'ne Maija'quë huë'e ñacaicohua'i ëjaohua'i co̱ni co'aye yo'ocohua'ire tse̱secohua'ire jëjo daohuë, tse̱ani Jesure saja̱jë cajë. 33 Ja̱ maca Jesupi capi, i̱te tse̱a dasicohua'ire: “Yurese'e mësaru ja̱'re co̱ni a'ri maña pasi'i. Ja̱ jeteyo'je yë'ëre jëjo daosiquë quë'rona co'isi'i. 34 Mësaru yë'ëre co'ejëta'a ti̱'añe pa̱ja'cohua'i a'ë, yë'ë sai sito sani ti̱'añe peo do'ire.” 35 Ja̱ maca judío pa̱ipi i̱ohua'ija̱'a sa̱'ñe se̱teña, ñeje cajë: “¿Jerona sani huesësi'quë caquë'ni, iquë, mai ti̱'añe peo hue̱'ñarepa? ¿Judío pa̱ipi griego pa̱ina co̱'me huesëni pa'icohua'ina sani griego pa̱ini ye'yaja̱'quëpi caquë? 36 ¿Me caquë yë'ëre co'eja̱'cohua'i a'ë, co'ejëta'a ti̱'añe pa̱ja'cohua'i a'ë, yë'ë pa'i hue̱'ña sani ti̱'añe peo do'ire caë'ni, maire?”

Pa'iye I̱si Ocorepa

37 Fiesta tëji mu'serepa cato ai ëja mu'serepa pa'iji. Pa'i maca Jesupi huëni nëcani ai tutu capi, ñeje: “Oco ëa ju̱'iquë pani daijë̱'ë, yë'ëna. Dani u̱cujë̱'ë. 38 Toya pëpë cayeje̱ yë'ëre sehuoquëre cato joyopi pa'i ocorepa etaquëna, pasipi, tsiayaje̱ pa'i.” 39 Ja̱je cani Jesús capi, i̱te i̱re papi cajë cuasacohua'ipi Maija'quë de'o joyore ti̱'aja'cohua'i a'ë caquë. Ja̱ maca cato ja̱ yë'ta'a Maija'quë de'o joyo daiye pa̱pi, Jesupi ja̱ yë'ta'a ma'tëmona co'ima'ëna.

Te'e Cuasaye Pa̱cohua'i

40 Pa̱i jopo pa'icohua'ipi ja̱je cayere asani careña: “Iquë cato nuñerepa Maija'quëre quëacaiquë api. I̱ti daija̱'quë api casiquë api.” 41 Cajëna, yecohua'ipi careña: “Iquë cato Cristo api.”Ja̱je cajëta'are yecohua'ipi cahuë: “¿Me Cristo pa'iquë'ni, Galilea yeja aquë? 42 Toyase'e cato caji, Cristo cato pa̱i ëjaërepa David tsëcapë aquë pa'ija̱'quë api. Belén daripë aquë pa'ija̱'quë api. David pa'isi daripë aquë pasipi.” 43 Ja̱je pa'ina, Jesús do'ire yo'ojë cajë pa̱ipi huahue sahuë, yequë tsëca de'ojë. 44 Yecohua'ipi tse̱ani sañu'u cajëta'a tse̱añe pa̱huë.

Pa̱i Ëjaohua'i Jesure Sehuocaiye Pa̱se'e

45 Jesure tse̱seohua'ipi co'ihuë, Maija'quë huë'e ñacaicohua'i quë'rona, cui'ne fariseo pa̱i cui'ne Maija'quë huë'e ñacaicohua'i ëjaohua'i quë'rona. Co'irena, ja̱ohua'ipi se̱i'ë: “¿Me yo'ojë tse̱ani daye pa̱re'ni?” 46 Cajëna, pa̱ire tse̱secohua'ipi sehuojë cahuë: “¡Ai de'oyerepa yecohua'ije̱ ja̱ë cayeje̱ cacohua'i ti peoyë!” 47 Ja̱ maca fariseo pa̱ipi cahuë: “¿Mësaruje̱ i̱ cosoyere sehuore? 48 Yëquë ëjaohua'ije̱ i̱ caye asaye pa̱huë. Cui'ne fariseo ëjaohua'ije̱ i̱te asacaiye pa̱huë. 49 Ja̱je pa'iquëta'are cua̱ñese'e caye asama'cohua'ipi co'acohua'ipi sehuocaiyë, ne huesëja̱'cohua'ipi.” 50 Nicodemo fariseo aquëpi ñami sani Jesure ñasiquëpi capi, ja̱ohua'ire: 51 “Mai cua̱ñese'eje̱ pa'ye yo'oni, ja̱ëte huani je̱oñe peoji, ja̱ yë'ta'a i̱ yo'ose'ere asama'pë pani.” 52 Ja̱je caquëna, ja̱ maca sehuoreña: “¿Më'ëje Galilea aquë aë? De'hua toyase'ere ye'yejë̱'ë, Ja̱re më'ë ye'yenita'a Galileapi, Maija'quëre quëacaiquë te'ije̱ daiye pa̱se'e, asaye pa'iji.” 53 Ja̱ maca pa̱i ñape i̱ohua'i huë̱'ñase'ena sani sahuë.

8

Ë̲më Yo'oco Ayere Quëaye

1 Jesupi Olivos cu̱tihuëna saji'i. 2 Ñatasi mu'se nea hue̱'ña Maija'quë huë'ena co'ipi. Si'a pa̱i i̱ quë'rona tsio daë'ë. Datena, ja'runi ñu'i ye'ya huëopi. 3 Ja̱ maca cua̱ñese'e ye'yacohua'ipi cui'ne fariseo pa̱ipi ë̱mëre yo'ocona, ti̱'asiconi dahuë. Dani i̱ti maca pa'icohua'i jopona nëconi. 4 Jesure cahuë: “Ye'yaquë, iye nomiore yëquë dahuë, ë̱mëre yo'ocona, ti̱'asiconi. 5 Moisés cua̱ñese'epi maire cua̱ñeji ñeje yo'o nomiohua'ire quë̱na pë̱api je̱a jo'a hue̱ajë'ë, caquë. ¿Ja̱je pa'ito më'ë me caquë'ni?” 6 Iye cato cahuë, neñañu'u cajë. Ca tayouna, sa̱ñope cayere cajë cahuë. Ja̱ maca Jesús meñe në meni moñopi yejana toyapi. 7 Ja̱je yo'oquëna, ja̱ohua'i cato ja̱ yë'ta'a se̱jë nëcahuë. Ja̱ maca yureta'a nuñerepa nëcaquë capi, ja̱ohua'ire: “Mësaru aquëpi ti tayo co'aye yo'oma'quëpi quë̱na pë i̱ni i̱ona je̱o huëoja̱quë.” 8 Ja̱je cani cui'naëpi në me co̱ni yejana toyapi. 9 Ja̱re asani, ai cuasajë te'o hua'ise'e etajë saë'ë. Aiohua'ipi eta huëoni si'a pa̱i etahuë. Si'a pa̱i sani saisi maca Jesuse'e pëapi, nomio ja̱'re co̱ni. 10 Ja̱ maca Jesús nuiñe nëcani pa̱ije peojëna, ñani nomiose'e pa'iona, capi: “¿Nomio jerore pa'iye'ni, më'ëre sa̱ñope casicohua'i? ¿Te'ije̱ më'ëre nejoñe pa̱ë?” 11 Caquëna, i̱opi cao: “Pa̱huë, sa̱ñope yo'oye, Ëjaë.”Cacona, ja̱ maca Jesupi capi: “Yë'ëje̱ më'ëre sa̱ñope caye pa̱ñë. Yurepi sani cui'naopi co'aye yo'o co̱ñe pa̱jë'ë.”

Jesu Api, Pa̱ire Miacaiye

12 Ti̱jupë Jesús pa̱ire caquë capi: “Yë'ë a'ë, iye yeja miacaiquë. Yë'ëre pe'tequë cato miañere pasipi, pa'iye i̱siyere. Ja̱je pa'i nea hue̱'ñare cu'iye pa̱sipi.” 13 Caquëna, ja̱ maca fariseo pa̱ipi cahuë: “Më'ëja'a co'ye de'oquë a'ë caquë quëayë, më'ë. Ja̱je quëaye cato co'aji.” 14 Cajëna, Jesupi capi: “Yë'ë quëaye cato do'i quë'ye a'ë, yë'ëpi yë'ëja̱'a co'ye caquë quëatoje̱. Yë'ë cato asayë, yë'ë dai sito cui'ne yë'ë saija̱'to. Ja̱je pa'iquëta'are mësaru cato huesëyë, yë'ë dai sito cui'ne yë'ë saija̱'to. 15 Mësaru cato iye yeja pa̱i co'aji cayepi cacohua'i a'ë. Yë'ë cato te'ireje̱ co'aji, cama'quë a'ë. 16 Ja̱je pa'iquëta'are yë'ëpi co'aji cani yë'ëse'e caye pa̱ñë. Yë'ë ja'quë yë'ëre jëjo daosiquëpi yë'ë ja̱'re co̱ni caquëna, cayë. Yë'ë caye cato nuñere pa'ë. 17 Mësaru cua̱ñese'e cato caji cayahua'i cui'ne te'eje̱ pa'ye cato asaye pa'iji, care payë cajë. 18 Ja̱je pa'iye sëte yë'ëja̱'a co'ye quëacaiquë pa'iyë. Yë'ë ja'quë yë'ëre jëjo daosiquëje̱ yë'ëre quëacaiquë api.” 19 Caquëna, ja̱ maca se̱teña: “¿Jerore pa'iquë'ni, më'ë ja'quë?”Cajëna, Jesupi sehuopi: “Mësaru yë'ëre ña ti̱'añe pa̱ñë. Pa̱jë cui'ne ja'quëreje̱ ña ti̱'añe pa̱ñë. Yë'ëre ña ti̱'acohua'i pani, ja'quëreje̱ ña ti̱'añe patira'pi.” 20 Iye cato Jesús capi, ja̱ yë'ta'a Maija'quë huë'ere pa'i ye'ya maca. Maija'quëna curi i̱si mahuëa quë'ropi nëcaquë case'e a'ë. Ja̱je catoje̱ i̱te tse̱añe pa̱huë, ja̱ yë'ta'a i̱te tse̱a maca ti̱'añe pa̱se'e sëte.

Yë'ë Sai Hue̱'ña Mësaru Sani Ti̱'añe Peoji, Case'e

21 Cui'naëpi Jesús ca co̱pi: “Yë'ë saiyë. Saquëna, mësaru co'eja̱'cohua'i a'ë. Ja̱je co'ejëta'a ja̱re mësaru tayo co'aye yo'oyena ju̱'ija'cohua'i a'ë. Ja̱je pa'ina, yë'ë sai hue̱'ña, mësaru saiye pa̱ja'cohua'i a'ë.” 22 Ja̱ maca judío pa̱ipi cahuë: “¿Co'ye huani ju̱si'quë caquë. Ja̱je yo'ouna, i̱ quë'ro ti̱'añe paja̱'cohua'i a'ni?” 23 Cajëna, ja̱ maca Jesupi capi, ja̱ohua'ire: “Mësaru cato i̱ño huë'ehuë acohua'i a'ë. Yë'ë cato jeto ë̱më aquë a'ë. Mësaru cato iye yeja acohua'i a'ë. Yë'ë cato iye yeja aquë peoyë. 24 Ja̱je pa'ina, cahuë, mësaru tayo co'aye yo'oyena ju̱'ija'cohua'i a'ë, yë'ëni i̱re papi cajë cuasama'cohua'i pani. Ja̱je mësaru tayoyena ju̱'ija'cohua'i a'ë.” 25 Ja̱ maca se̱teña: “¿I̱quei'ni, më'ë?”Cajëna, Jesupi sehuopi: “Tsoe mësarute ja̱'a huëo maca cahuë. 26 Jaiye mësaru tayoyere caye pa'iquëta'are pa̱ñë. Yë'ëre jëjo daosiquëpi nuñerepa caji, ti tayoye peoyerepa. Ja̱je pa'ina, yë'ë iye yeja pa̱ire caye cato i̱ caquëna, asase'ere cayë.” 27 Ja̱je caquëna, ja̱ohua'ipi, Maija'quë ayere caji cajë asaye pa̱huë. 28 Ja̱je pa'i do'ire capi: “Mësarupi yë'ëre ë̱mëje'na huëo nëcosi maca Pa̱i Mamaquëre i̱re papi cajë ñaja'cohua'i a'ë. Ja̱ maca yureta'a coa i̱si yo'oye pa̱pi cajë ñaja'cohua'i a'ë. Ja̱je pa'ina, yë'ë cato ja'quë ye'yase'ere cayë, mësarute. 29 Yë'ëre jëjo daosiquë cato yë'ë ja̱'re co̱ni pa'iji, yë'ë ja'quë yë'ëre te'ire je̱oñe pa̱pi. Ja̱je pa'ina, yë'ë cato si'anë i̱ yëyere yo'oyë.” 30 Ja̱je Jesús iyere caëna, jai pa̱i i̱te i̱re papi cajë cuasare pahuë.

Maija'quë Mamajërepa Cui'ne Tayo Yo'oyepi Jo'yaohua'ire Paye

31 Ja̱ maca Jesús capi, judío pa̱ipi i̱te i̱re papi cajë cuasasicohua'ire: “Mësarupi yë'ë nuñerepa case'ere tayo saima'pë pa'ini, ja̱ macata'a nuñerepa yë'ëre ye'yecohua'i pa'iyë. 32 Ja̱je pa'ijë nuñerepa pa'iyere ñaja'cohua'i a'ë. Ñajëna, nuñerepa pa'iyepi mësarute jo'yaohua'i peocohua'ire neñe pa'iji, joye huasoyeje̱ pa'ye.” 33 Ja̱je caquëna, ja̱ohua'ipi sehuohuë: “Yëquë cato Abraham tsëcapë acohua'i a'ë, cui'ne ti yecohua'i jo'ya pa'ima'cohua'i a'ë. ¿Me yo'oquë më'ë, jo'ya tse̱asicohua'i peojë de'oye pa'ija̱'cohua'i a'ë, caquë'ni?” 34 Cajëna, Jesupi capi: “Si'aohua'i tayo co'aye yo'ocohua'i cato tayo co'aye yo'oyepi jo'yaohua'ire paquëna, pa'iyë. 35 Si'anë i̱ti tsëcapë ja̱'re pa'iquë api. Mamaquë cato ja̱je pa'iquëta'are jo'yaë cato coa co̱ni pa'iquë api, i̱ti tsëcapë aquë peoquëpi, ti pa'iye peopi. 36 Ja̱je pa'ina, mësaru i̱ Mamaquëre papi jo'yaohua'i pa'iyere nejocaquëna, ja̱ maca yureta'a nuñerepa jo'yaohua'i peoye pa'ija̱'cohua'i a'ë. 37 Tsoe asayë, mësaru Abraham tsëcapë acohua'i pa'iye. Ja̱je pa'iohua'ita'a yë'ëre huani je̱oñe yëyë, yë'ë cayere asaye coe do'ire. 38 Yë'ë ja'quë i̱ñose'ere cayë, mësarute. Caquëna, mësarupi mësaru ja'quë case'ere yo'oyë.” 39 Caquëna, i̱ohua'ipi cahuë, i̱te: “Abraham cato yëquë ja'quë api.”Cajëna, Jesupi capi: “Mësarupi nuñerepa Abraham mamajë pani i̱ yo'ose'eje̱ cui'ne yo'ora'huë. 40 Tsoe mësarute nuñerepa Diusu ye'yase'ere cahuë. Ja̱je pa'iquëta'are yë'ëre huani je̱oñe yëyë, mësaru. ¡Abraham ja̱je yo'oye ti pa̱pi! 41 Mësaru cato mësaru ja'quë yo'oyepi yo'oyë.”Caquëna, ja̱ maca i̱ohua'ipi cahuë: “Yëquë cato coa huero mamajë peoyë. Te'ire ja'quëre payë. Ja̱ë cato Diusupi.” 42 Cajëna, ja̱ maca Jesupi capi: “Nuñerepa mësaru Ja'quëpi Diusu pa'ito mësaru yë'ëre otira'huë. Yë'ë cato Diusu quë'ropi daisiquë a'ë. Daisiquëpi i̱ñore pa'iyë. Yë'ëse'e daisiquë peoyë. Diusupi jëjo daosiquë a'ë. 43 ¿Me yo'ojë mësaru, yë'ë cayë asa ti̱'añe pa̱ñe'ni? Mësarupi asaye coe do'ire pa̱ñë. 44 Mësaru ja'quë cato huati api. Mësaru i̱ tse̱cohua'i a'ë. Ja̱je pa'ina, i̱ yëyere yo'oye yëyë. Huati cato huani je̱oquë api. Ja̱re ja̱je pa'i api, tsoeje̱, ti nuñerepa yo'oma'quë api, cui'ne ti nuñerepa cama'quë api. Coa cosoyere cani, ja̱je i̱ ayere caji, coa cosou sëte, coa cosoye pëca ja'quë sëte. 45 Ja̱je pa'ina, yë'ë nuñere pare caquëni, mësaru asacaiye coeyë. 46 ¿Nepi mësaru acohua'i, yë'ëre më'ë tayoyë cajë i̱ñoja'cohua'i a'ni? Nuñerepa yë'ë caquëre, ¿me yo'ojë mësaru care paji cajë asacaiye pa̱ñe'ni? 47 Diusu te̱'te aquëpi, Maija'quë coca asaye pa'iji. Ja̱je pa'iquëta'are mësaru cato Diusu acohua'i peoyë. Ja̱je pa'ina, asaye coeyë, yë'ë caye.”

Cristo Cato Abraham Jerepa Tsoe Aquë Api

48 Ja̱ maca judío pa̱ipi cahuë: “Nuñere pajë më'ëre ja̱je caquë'ni, Samaritanopi cui'ne co'a joyore hue'equë api cayë, yëquë.” 49 Cajëna, Jesupi sehuopi: “Co'a joyore ti peoquë a'ë. Yë'ë cato ja'quëni de'oquëre papi cacaiyë. Ja̱ do'ire mësaru cato yë'ëre co'aquë api, cayë. 50 Yë'ëre de'oye cacaijë̱'ë caquë oima'ë pa'iyë. Yë'ëre de'oye cacaiquë pa'iji. Ja̱ë api, i̱ti yo'ose'e pa'iyeje̱ caquërepa. 51 Nuñerepa cayë, yë'ë caye asani yë'ë cayeje̱ yo'oquë cato ti ju̱'iñe pa̱ja'quë api.” 52 Ja̱ maca judío pa̱ipi sehuohuë: “Yureta'a asare pahuë, më'ë nuñerepa co'a joyore hue'equërepa pa'iye. Abraham cui'ne Maija'quëre quëacaicohua'i tsoe acohua'ije̱ ju̱ni huesëa̱'huë'ë. Ja̱je pa'iquëta'are më'ëpi cayë ‘yë'ë caye asani, yë'ë cayeje̱ yo'oquë cato ti ju̱'iñe pa̱ja'quë api.’ 53 Yëquë ja'quë cato Abraham. ¿Më'ëpi se̱ña maca pa'i a'ë cuasaquë, më'ë? Abraham cui'ne Maija'quëre quëacaicohua'i ju̱ju sa'a̱huë'ë. ¿I̱quei a'ë cuasaquë më'ë caquë'ni, ja̱je?” 54 Cajëna, Jesupi sehuopi: “Yë'ëja̱'a co'ye de'oye yo'oyë caquë pa'ito yë'ë de'oye yo'oyë caye ti co̱caiye pa̱ji. Ja̱je pa'iquëta'are mësaru yëquë ja'quë api caquëpi yë'ëre de'oye yo'oji cacaiji yë'ë ja'quëpi. 55 Ja̱je pa'iquëta'are mësaru ña ti̱'ama'pë pa'iyë. Yë'ëta'a i̱te ñaquë a'ë. Ja̱je ñaquëta'a yë'ëpi ñama'quë a'ë caquë pani coa cosourepa pa'iye pa'iji mësaruje̱ pa'i. Ja̱je pa'iquëta'are yë'ë cato nuñerepa ñaquë a'ë. Ja̱je pa'ina, i̱ caye sehuocai yo'oyë. 56 Abraham mësaru aipi sihua'a̱ji'i, yë'ë mu'señare ñaja'quë a'ë caquë. Ñani sihua huajëa̱'ji'i.” 57 Ja̱ maca judío pa̱i Jesure cahuë: “Ti cincuenta o̱metëcajë peoquëpi ¿Abrahamre ña'ahuë'ë cayë, më'ë?” 58 Cajëna, Jesupi capi: “Nuñerepa mësarute cayë. Yë'ë cato Abraham pa'ima'në ai jerepa tsoe aquë a'ë.” 59 Caëna, ja̱ maca quë̱na pë̱api i̱mani je̱añu'u Jesuna cajë yo'ohuë. Yo'ojëna, catipi. Catini Maija'quë huë'epi i̱ohua'i jopoja̱'a sa etani saji'i.

9

Tsi̱'nëna Ñama'quëni Jesús Jujuse'e

1 Pa̱i pa'i hue̱'ñaja'a sai Jesús ñapi, tsi̱'nëna ñaco ca̱ porei ai de'osiquëre. 2 Ja̱je pa'ina, ñani i̱ ye'yacohua'ipi se̱i'ë, Jesure: “¿Me yo'oquë ñaco ca̱ porei ai de'ou'ni, ja̱ë? Pëca ja'quëohua'i tayo do'ire co'aye ai de'ou, pa̱nita'a ¿i̱ do'i a'ni?” 3 Cajëna, Jesupi capi: “I̱ tayo do'ije̱ peoji. Cui'ne pëca ja'quëohua'ije̱ tayo do'ije̱ peoji. Iquë cato i̱te juju maca Maija'quë yo'oye pa̱ire i̱ñoja'quëpi ai deosiquë api. 4 Ja̱ yë'ta'a mu'se pa'inë yë'ëre jëjo daosiquë co'amaña yo'oye pa'iji. Ñami de'o huëoji. Ñami cato co'amaña neñe peoji. 5 Yë'ë ja̱ yë'ta'a iye yejare pa'ini yë'ë a'ë, miacaiquë iye yeja pa'icohua'ire.” 6 Iye se ca tëjini Jesús yejana copi neni ya'ore a̱'ji së̱pë neni ñama'quë ñaco ca̱na ya'opi nepi. 7 Ja̱ maca capi: “Siloé oco dea pëna sani tsoa to̱jë'ë. Siloé cani cayë, jëjo daosiquë.”Ja̱je caëna, ñama'quëpi sani tsoa to̱ni tsoe ñaquëpi daji'i, i̱ quë'ro. 8 Ja̱ maca ja̱'në ñama'quë pa'ina, ñasicohua'ipi cui'ne i̱ quë̱no maca pa'icohua'ipi cahuë: “¿Iquë mai ñajëna, curi se̱i ñu'isiquë pa'ima'quë aë?” 9 Cajëna, yecohua'ipi cahuë: “Ja̱je pa'ijë̱'ë. I̱ api.”Yecohua'ipi cahuë: “Ja̱re i̱je pa'ita'a yequë api.”Ja̱je cajëna, i̱pi capi: “Yë'ë i̱ a'ë.” 10 Ca maca i̱te se̱teña: “¿Me më'ë yure neni ñaquë pa'iquë'ni?” 11 Cajëna, i̱pi sehuopi: “Ja̱ë Jesús hue'equëpi yë'ëre ya'opi a̱'jiñe neni ñaco ca̱na je̱'napi. Ja̱je yo'oni capi: ‘Siloé oco dea pëna sani tsoajë̱'ë.’ Caëna, sani tsoa to̱ maca tsoe ñaquë paë'ë.” 12 Ja̱je caquëna, i̱te se̱i'ë: “¿Jerore pa'iquë'ni?”Cajëna, i̱pi capi: “Huesëyë.”

Fariseo Pa̱ipi Ñaco Porei Pa'isiquëni Se̱ni Asase'e

13 Ja̱ maca fariseo pa̱i quë'rona ñaco ca̱ porei pa'isiquëre sahuë. 14 Jesús ya'opi neni ñaco ca̱ poreire jujusi mu'se cato huajë mu'se paji'i. 15 Ja̱je pa'isi do'ire, fariseo pa̱ipi asani ñama'quë pa'isiquëre se̱ni co̱huë. Me më'ë yure neni ñaquë'ni cajë. Cajëna, i̱pi capi: “Ya'opi a̱'jiñe neni yë'ëre ñaco ca̱na je̱'naëna, sani tsoa to̱ni yure ñaquë pa'iyë.” 16 Ja̱ maca fariseo acohua'i cahuë: “Iye yo'osiquë cato Diusu te̱'te peoquëpi ja̱je yo'opi, huajë mu'se a'ë caye peoye.”Ja̱je, cajëna, yecohua'ipi cahuë: “¿Me co'aquë pani ñeje, pa̱i yo'o ti̱'a ma'ñere de'oye yo'oquë'ni, i̱?”Ja̱je yo'ojë cajë yequë tsëcapë̱a huayeque paji'i, sa̱'ñe ca do'ire. 17 Ti̱jupë se̱ni co̱huë, ja̱'rë ñama'quë pa'isiquëre ñeje cajë: “¿Më'ë i̱queipi caquë'ni, më'ëre ñañe necaisiquëre?”Cajëna, i̱pi sehuopi: “Yë'ë cato cayë, Maija'quëre quëacaiquë api.” 18 Ja̱je caquëta'are judío pa̱ipi nuñerepa ñama'quë pa'isiquëpi ñaji cajë asaye pa̱huë. Coa caji cajë, i̱ pëca ja'quëohua'ireje̱ soihuë, ja̱ do'ire. 19 Soini se̱i'ë: “¿Mësaru mamaquë aë, iquë ñaco ca̱ porei ai de'osiquë? ¿Yure ja̱je pa'ita'a me yo'oquë ñaquë'ni?” 20 Cajëna, i̱ pëca ja'quëohua'ipi sehuohuë: “Yëquë mamaquë api. Cui'ne i̱te co̱a macana ñama'quë. Ai de'osiquë api asayë, yëquëpi ja̱ cato. 21 Ja̱je pa'iquëta'are yure cato huesëyë, me yo'oquë ñaquë po̱në'ni cajë i̱te ñañe necaisiquëreje̱ huesëyë. I̱ni se̱ni asajë̱'ë. Tsoe ai api, i̱pi quëaja̱quë ja̱ do'ire ñaquë pa'iyë, caquë.” 22 Ñama'quë pëca ja'quëohua'i cato coa judío pa̱ini ca'rajë ja̱je cahuë. Si'ahua'ire Jesure Cristo api cacohua'ire pa̱i tsi'si hue̱'ñapi eto saoye pa'iji cajë cui'ñase'ere asajë. 23 Ja̱ do'ire i̱ pëca ja'quëohua'ipi cahuë: “I̱ni se̱ni asajë̱'ë. Tsoe ai api.” 24 Ja̱ maca judío pa̱i ñama'quë pa'isiquëre soi co̱reña. Daquëna, cahuë: “Nuñerepa quëajë̱'ë, Diusu ña hue̱'ñare pana. Yëquë asayë, më'ëre jujusiquëre tayo yo'oquë api cajë.” 25 Cajëna, i̱pi sehuopi: “Yë'ë cato huesëyë, tayo yo'oquë api caye cui'ne pa̱quëre papi cayeje̱. Yë'ë ta̱'ñe asaye cato iyese'e pa'iji, ja̱'rë ñama'quë pa'isiquëpi yure ñaquë pa'iyë.” 26 Ti̱jupë se̱teña: “¿Me më'ëre nei'ni? ¿Më'ëre me yo'oni ñaquëre nei'ni?” 27 Cajëna, sehuopi: “Tsoe quëahuë, mësarute. Quëatoje̱ asa yëma'pë pa'iyë. Yë'ë caye: ¿I̱quere cajë cui'nare ca co̱jë'ë cajë se̱ñe'ni? ¿I̱ni tuñu'u cajë yëjë se̱ñe?” 28 Caquëna, ja̱ maca i̱te ai tea ju̱ni tëjini capi: “Më'ëpi i̱ni tuina nëiji, yëquë cato Moisésre tuicohua'i a'ë cahuë. 29 Yëquë asayë, Moisésre Diusupi case'e. Ja̱ëre cato huesëyë, i̱ pa'i hue̱'ñaje.” 30 Cajëna, i̱pi capi: “¡Merepa yo'ojë mësaru huesëye'ni, ai ye'yesicohua'ita'a, i̱ dai sito, yë'ëre ñaco ca̱ jujucaisiquëre! 31 Maipi asayë, tayo yo'ocohua'ire Diusu asacaiye pa̱ji. I̱te sihuacohua'ire cui'ne i̱ yëye yo'ocohua'ise'ere asacaiquë api, Diusu. 32 Tsoeje̱ ti asama'cohua'i a'ë, tsihua'ë pa'inë ñama'quë ai de'osiquëni ñaquëre necaise'e. 33 Iquëpi Diusu quë'ropi daima'quë pani ti ja̱je yo'oyeje̱ pa̱ra'pi.” 34 Caquëna, ja̱ maca i̱ohua'ipi cahuë: “¿Tayo yo'oye ti̱mësiquëpi ai de'osiquë api, më'ë yëquëre ye'yasi'i caquë?”Ja̱je cani i̱te pa̱i tsi'si hue̱'ñapi eto saohuë.

Joyo Ñañere Ñama'cohua'i Pa'iye

35 Jesús tsoe asapi, ñama'quë pa'isiquëpi ñaquë pa'ina, judío pa̱ipi eto saose'e. Jesupi i̱te ti̱'ani capi: “¿Diusu mamaquëre më'ë i̱re papi cuasaquë pa'iquë?” 36 Caquëna, i̱pi capi: “Ëjaë, quëajë̱'ë, yë'ëre. Jequë a'ni, yë'ëje̱ i̱te ja̱ë api caquë cuasaquë pa'ija̱'quëre.” 37 Caquëna, Jesupi sehuopi: “Tsoe më'ë ñahuë. Yë'ë i̱ a'ë. I̱ ja̱'re më'ë coca cayë.” 38 Ja̱ maca Jesús yë'quë macana do're ja'runi capi: “I̱re papi caquë cuasayë, Ëjaë, më'ëre.” 39 Ja̱ jeteyo'je capi, Jesús: “Yë'ë cato iye yejana daë'ë, nuñerepa yo'oyepi pa'ija̱quë caquë. Ñama'cohua'i pa'isicohua'ipi ñajajë caquë, cui'ne ñacohua'i pa'isicohua'ipi joyopi ñama'cohua'i pa'ija̱jë caquë.” 40 Ja̱ maca fariseo pa̱ipi i̱ ja̱'re co̱ni pa'isicohua'ipi iyere asani se̱i'ë: “¿Yëquëje̱ më'ë ñato ñaco ca̱ peocohua'i a'ni?” 41 Cajëna, Jesupi sehuopi: “Mësarupi ñama'cohua'i pani mësaru tayo yo'o do'ire jai do'i peocohua'i patira'huë. Ja̱je pa'iquëta'are mësarupi ñacohua'i a'ë caye sëte do'i quë'iohua'i pa'iyë.

10

Yëi Ñama Tu'rihuë Ayere Ye'yaye

1 Nuñerepa mësarute cayë, yëi ñama eta sa'roja̱'a tu'rihuëna cacama'quë pani, ñaëpi cui'ne co'aquëpi eta sa'ro peo hue̱'ñaja'a cacaquë cato. 2 Ja̱je pa'iquëta'are yëi ñama eta sa'roja̱'a cacaquë cato yëi ñamare ñacaiquë api. 3 Eta sa'ro hui'yocaiquëje̱ de'oye hui'yocaiji, cacaja̱quë caquë. Cui'ne yëi ñamaje asayë, i̱ yë'o. I̱ohua'i mamire caquë soiji, yëi ñamare. Cui'ne tu'rihuë nëicohua'ini hue'sena etoji. 4 Etoni sai saji, i̱pi du'ru sai. Yëi ñamaje asayë, i̱ yë'o. Ja̱je asajë tuiyë, i̱te. 5 Ja̱je tuicohua'ita'a yequëpi soiquë pa'ito asani coa catiyë, ñama'quëre sëte yequë yë'o caquëna, asajë.” 6 Ñeje yo'oyë, pa̱i caquë i̱ñoquëta'are pa̱ipi asa ti̱'añe pa̱huë, Jesús caye.

Jesús De'o Ñacaiquë

7 Ja̱ maca Jesús ti̱jupë ca co̱pi: “Nuñerepa mësarute cayë. Yë'ë a'ë, eta sa'ro yëi ñama caca sa'ro. 8 Ja̱ yë'ta'a yë'ë daima'në daisicohua'i cato ñaohua'i a'ë cui'ne co'acohua'i a'ë. Ja̱je pa'iquëta'are yëi ñamapi asaye pa̱huë, i̱ohua'i cayere. 9 Yë'ë a'ë, eta sa'ro. Yë'ëja̱'a cacasiquë cato huaso cua̱ñosiquë pa'ija̱'quë api. Ja̱je pa'i etasiquëpi cui'ne cacasiquëpi i̱ yëyeje̱ yo'oquë pa'ija̱'quë api, cui'ne de'o a̱ore ti̱'aja'quë api. 10 Ñaë cato coa yahue i̱mañe caquë cacaquë api, huani je̱osi'i caquë, cui'ne nejosi'i caquë. Yë'ë cato yëi ñamapi pa'iyere paja̱jë caquë daisiquë a'ë, ti pa'iyere jaiye paja̱jë caquë. 11 Yë'ë cato de'oye yëi ñamare ñacaiquë a'ë. De'oye ñacaiquëpi yëi ñamapi pa'ija̱jë i̱se'e caquë i̱ pa'iyere i̱siquë api. 12 Coa sa̱i do'ire necaiquë cato lobopi daina, ñani yëi ñamare ñacaiye je̱oni catiquë api, yëi ñamare ñacaima'quë sëte, cui'ne yëi ñamaje ti̱ohua'ire sëte ja̱je yo'oji. Yo'ouna, ja̱ maca lobopi dani tse̱ani yo'oquë tiya huesoquë api cui'na hue̱'ña. 13 Catiquë cato sa̱i do'ire yo'oquë api. Ja̱je pa'ina, oi ëayeje̱ ti peoji, i̱te yëi ñamare. 14-15 Yë'ë a'ë, de'oyerepa yëi ñamare ñacaiquë yë'ëre ja'quë ñaquë pa'iyeje̱, yë'ëje̱ i̱te ja'quëre ñaquë pa'iyë. Ja̱je cui'ne yë'ë yëi ñamareje̱ ñaquë payë. Ñaquëna, i̱ohua'ije̱ yë'ëre ñañë. Yë'ëpi yë'ë pa'iyere yëi ñama do'ire i̱siyë. 16 Payë, cui'ne yequë yëi ñamareje̱. Yequë tu'rihuë acohua'ire ja̱ohua'ireje̱ i̱ñona daye pa'iji, yë'ëre. Ja̱ohua'ije̱ yë'ë caye sehuocaija̱'cohua'i a'ë. Ja̱ maca cui'ne te'e tsëcapë pa'ija̱'cohua'i a'ë, cui'ne te'i yëi ñamare ñacaiquë pa'ija̱'quë api. 17 Ja'quë yë'ëre yëji, yë'ë pa'iyere i̱sisiquëpi cui'naëpi yë'ë pa'iye pa co̱ja'quëpi yo'oquëna. 18 Yë'ë pa'iye jioquë peoji. Yë'ë yëyepi i̱siyë, yë'ë pa'iye. Yë'ë ja̱je neñe pa'iji cui'ne cui'nare pa co̱ñeje de'oji. Iye a'ë, yë'ë Ja'quë yë'ëre cua̱ñese'e.” 19 Iyere judío pa̱i asani cui'naohua'ipi hua co̱huë, ti̱ tsëcapë̱a. 20 Jai pa̱i i̱ohua'i acohua'ipi cahuë: “¿Me neñu'ju i̱ caye asani sehuocaiye'ni, care paji cajë co'a joyore hue'equëpi cui'ne coa cuepequë caquëre?” 21 Cajëna, yecohua'ipi cahuë: “Co'a joyore hue'equëpi ja̱je ca ti̱'añe peoji. ¿Co'a joyopi ñama'quëre ñaquëre necaiye pa'iquë? Cui'ne ti peoji.”

Judío Pa̱ipi Co'aquë Api Caye Jesure

22 Ja̱ mu'seña cato oco tëcahuë paji'i. Pa'ina, Jerusalén cato Maija'quë huë'e ne ja̱'ñere cuasajë sihuajë jai pa̱i tsi'sini yo'o maca ti̱'api. 23 Jesús cato Maija'quë huë'e sa̱'nahuëre cuniroja̱ji'i, Salomón hue'yosi hue̱'ña. 24 Ja̱ maca judío pa̱ipi Jesure tsi'sini cahuë: “¿Yëquëre më'ë je yëhua nuñerepa quëaja̱'quëpi huesë ëaye caquë pa'iquë'ni? Më'ëpi nuñerepa Cristo pani quëare pajë̱'ë, te'e nuñerepa.” 25 Cajëna, Jesupi capi: “Tsoe mësarute cahuë. Caquëta'are mësarupi care paji cajë asaye pa̱huë. Yë'ë ja'quë cua̱ñesi tutupi yo'oyë. Ja̱ yo'oyepi ti̱ñarepa i̱ñoji, mësarute. 26 Ja̱je pa'iquëta'are mësarupi nuñere pa'ë cajë asaye pa̱ñë, yë'ë yëi ñama acohua'i pa'ima' do'ire. Tsoe cahuë, ja̱'rë. 27 Yë'ë yëi ñamapi asayë, yë'ë yë'ona. Asajëna, yë'ëpi i̱ohua'ire ñañë. Ñaquëna, i̱ohua'ije̱ yë'ëre pe'teyë. 28 Yë'ëpi ti ju̱'ima'pë pa'iye i̱siquë a'ë. I̱sina, ti ne huesëma'pë pa'ija̱'cohua'i a'ë, cui'ne yë'ë jë̱ñare pa'icohua'ire yecohua'i mañaje jioye ti peoji. 29 Yë'ë ja'quëpi yë'ëna i̱sipi, i̱ohua'ire. I̱sisiquë cato si'aye jerepa pa'i api. I̱te cato yecohua'ije̱ ti jio ti̱'añe peoji, i̱ jë̱tëre pacohua'ire. 30 Yë'ë cui'ne ja'quë co̱ni te'ije̱ pa'iohua'i pa'iyë.” 31 Ja̱ maca judío pa̱i cui'naohua'ipi quë̱na pë̱api i̱mani je̱añu'u cajë yo'ohuë. 32 Yo'ojëna, Jesupi capi: “Mësaru asajëna, jaiye de'oyere necaë'ë, yë'ë ja'quë tuture papi. ¿Iye nesi do'i aye mësarupi asato jeco a'ni, yë'ë co'aye yo'osico, ja̱je quë̱na pë̱api je̱añu'u ca ja̱'ñe?” 33 Caquëna, judío pa̱ipi sehuohuë: “Më'ë de'oye yo'osi do'ire më'ëre quë̱na pë̱api je̱oñe pa̱ja'cohua'i a'ë. Më'ëpi yë'ë a'ë, Diusu casi do'ire quë̱na pë̱api je̱aja'cohua'i a'ë, më'ëre. Më'ë cato coa pa̱ita'a, yë'ë Diusure pa'ë caquë yo'oyë.” 34 Ja̱ maca Jesupi capi: “Mësaru cua̱ñeñepi toyase'e caji Diusu mësarute case'ere ñeje: ‘Mësaru a'ë, diusuohua'i.’ 35 Toyase'e caye cato nuñerepa caye a'ë. Ja̱je pa'ina, care paji cajë asayë, mai. Diusupi hue'yopi, i̱ coca asasicohua'ire diusu a'ë, mësaru. 36 ¿Diusupi yë'ëre huani iye yejana jëjo daosiquëpi Diusu mamaquë a'ë caye me neni co'aquë'ni? 37 Ja'quë yo'oyere yë'ëpi yo'oma'ëna, i̱re papi caye pa̱jë'ë. 38 Ja̱je pa'iquëta'are yë'ëpi yo'oquëna, i̱re papi yo'oji cajë asama'cohua'ita'a yë'ë yo'o i̱ñoñere ñajë Maija'quë yo'oye a'ë cajë asajë̱'ë. Ja̱ maca yureta'a asa ti̱'añe pa'iji, Maija'quëpi yë'ë ja̱'re pa'iji, cui'ne yë'ëpi i̱ ja̱'re pa'iji.” 39 Ti̱jupë tse̱ani preso saye yëhuë. Ja̱je pa'iquëta'are Jesupi de'hue jëapi. 40 Ja̱ maca Jesús Jordán tsiaya ë̱së mëi te̱'tena co'ipi. Co'ini ja̱rona pëapi, Juan oco doquë pa'i sitona. 41 Ja̱rote pa'ina, jai pa̱i i̱ quë'rona sani ñajë cahuë: “Nuñerepa Juan, pa̱i yo'o ti̱'a ma'ñere yo'oma'quëta'a care paquë case'e paji'i, iquë yo'o ja̱'ñe ayere.” 42 Ja̱rona jai pa̱i i̱re papi cajë cuasahuë, i̱te.

11

Lázaro Ju̱ni Huesëse'e

1 Te'i ë̱më ju̱'iquë Lázaro hue'equë paji'i. Ja̱ë cato Betania aquë paji'i. María cui'ne i̱o yo'jeo Marta pa'i daripë aquë paji'i. 2 María cato ju̱'iquë Lázaro yo'jeo paco'ë. Ja̱o cato Ëjaërepa nëcañoana huëo së̱ da'capi ja̱ñuni i̱o nañapi të̱nocaio yo'osico paco'ë. 3 Ja̱je pa'ina, ja̱ohua'ipi Ëjaë më'ë cajeipi ju̱'iji caquë sani quëacaijë̱'ë cajë Jesús quë'ro jëjo saohuë, te'ire. 4 Jëjo saorena, Jesús ja̱re asani capi: “Iye ju̱'i dahuë cato ti ju̱ni huesëyena saye pa̱ ja̱'ñe a'ë. Diusu i̱ de'oquë pa'iyere i̱ño ja̱'ñe a'ë. Cui'ne Maija'quë mamaquë de'oquë pa'iyere i̱ño ja̱'ñe a'ë.” 5 Jesús cato Marta cui'ne i̱o maja'yo Maríare cui'ne Lázarore ai oiquëta'a. 6 Caya mu'seña se pëa co̱pi, i̱ pa'i hue̱'ñana, Lázaro ju̱'iji cajë quëasicohua'ita'are. 7 Ja̱ jeteyo'je capi, Jesús i̱ ye'yacohua'ire: “Sani co̱ñu'u, Judeana.” 8 Caquëna, i̱ ye'yacohua'ipi i̱te cahuë, ja̱ maca: “¿Ye'yaquë, më'ëre judío pa̱i quë̱na pë̱api je̱añu'u ca sitona co'ija̱'quë aë?” 9 Cajëna, Jesupi capi: “¿Te'e mu'se doce hora pa'icoa, miañe? Ja̱je pa'ina, pa̱ipi mu'se cu'ini ti ju'aye peoji, iye yeja miacaiyeja̱'a cu'ini.” 10 Ja̱je pa'iquëta'are pa̱ipi ñami cu'ini ju'aye pa'iji, miañe peo do'ire. 11 Ja̱ jeteyo'je Jesupi capi: “Mai cajei Lázaro ca̱ji'i. Ca̱isiquëta'are sani ne sëtoja̱'quë a'ë.” 12 Caquëna, ja̱ maca i̱ ye'yacohua'ipi cahuë, i̱te: “¿Ëjaë, ja̱je ca̱ji'i cani co'yaja̱'quë api caye a'ni?” 13 Jesús cato ja̱je cani ju̱ji'i caquë capi. Ja̱je caquëna, i̱ ye'yacohua'ipi cuasani coa huëore ca̱ina caji cuasahuë. 14 Ja̱ maca Jesupi yureta'a ti̱ñarepa capi: “Lázaro tsoe ju̱ji'i. 15 Sihuayë, de'oye ja̱rote pa'ima'ëna ju̱ji'i. Ja̱jepi ai de'oji. Mësaru ñani mësaru i̱re papi cajë yë'ëre cuasaja̱'cohua'ire. Sani ñañu'u.” 16 Ja̱ maca Tomás Gemelo hue'equëpi i̱ ja̱'re ye'yecohua'ire capi: “Jë̱najë̱'ë, maije i̱ ja̱'re co̱ni sañu'u, te'e i̱ ju̱'ina ju̱'ija'cohua'i.”

Ju̱'isicohua'ipi Huëiye Cui'ne Pa'iye A'ë, Jesús

17 Tsoe Lázarote cuatro mu'seña ta̱se'e pa'ina, Jesús ti̱'api. 18 Betania cato Jerusalén ja'yere paji'i, coa caya kilómetropi cui'ne yequë jopo kilómetro co̱si macare. 19 Jai pa̱i judío pa̱i acohua'ipi Marta cui'ne Maríare do'i ñajë cui'ne i̱ohua'i maja'yëpi ju̱quëna, oicohua'ini yëhuo huasoñu'u cajë daisicohua'ipi paë'ë. 20 Ja̱ maca Martapi Jesús daiji asani etani i̱te pëpasi'i caco saco'ë. María cato huë'e sa̱'nahuëre paco'ë. 21 Ja̱ maca Martapi Jesure cao: “Ëjaë, më'ë i̱ñore pa'iquë pa'ito yë'ë a'yë ju̱'iñe pa̱ra'pi. 22 Ja̱je pa'iquëta'are yë'ë cato asayë, Maija'quëpi më'ë se̱ñere i̱sija̱'quë api.” 23 Cacona, Jesupi capi: “Më'ë a'yë cui'naëpi pani co̱ja'quë api.” 24 Caquëna, Martapi cao: “Ja̱je pa'ijë̱'ë. Cui'naëpi pani co̱ja'quë api, ju̱ni huesësicohua'i huëi maca tëji mu'serepa.” 25 Cacona, Jesupi capi: “Yë'ë a'ë, ju̱ni huesësicohua'i huëiye cui'ne pa'iye. Yë'ëre i̱re papi caquë cuasaquë cato ju̱'isiquëje̱ ja̱re pa'ija̱'quë api. 26 Cui'ne ja̱ yë'ta'a huajëquë pa'i yë'ëre i̱re papi caquë cuasaquë cato ti ju̱'iñe pa̱ja'quë api. ¿Iye yë'ë caye ja̱je pa'ire paji caco cuasaco, më'ë?” 27 Caquëna, i̱opi cao: “Ja̱je pa'ijë̱'ë, cuasayë, yë'ë. Cui'ne Ëjaë, më'ë cato Cristore papi asayë, yë'ë. Diusu mamaquëpi iye yejana daija̱'quë ca nëosiquëpi daisiquë a'ë, më'ë.”

Lázarore Ta̱ Sitona Jesús Oise'e

28 Ja̱je se ca tëjini Marta i̱o maja'yo María quë'rona sani cao, yahue: “Ye'yaquë i̱ñore pa'i më'ëre daija̱co caquë soiji.” 29 Cacona, i̱ti se asayeja̱'a Jesús quë'rona esa saco'ë, i̱te ñasi'i caco. 30 Ja̱ yë'ta'a Jesús pa̱i daripërepa cacaye pa̱pi. Ja̱ maca cato, Marta i̱te ti̱'asi macare paji'i. 31 Maríapi co'arepa huëni saiona, ñani judío pa̱ipi María huë'ere pa'ijë oima'o cajë yëhuocohua'ipi ta̱si daripëna sani osi'i caco saico cuasajë tuë'ë. 32 Ja̱ maca María Jesús quë'rona sani do're ja'runi cao: “Ëjaë, i̱ñore më'ë pa'iquë pa'ito a'yë ju̱ni huesëye pa̱ra'pi.” 33 María ja̱'re co̱ni judío pa̱i daisicohua'ipi oijëna, Jesupi ja̱ohua'ire oi ëayerepa ñapi. Ñani i̱ joyopi ca ëayerepa nëina, 34 Ja̱ohua'ire se̱ji'i: “¿Jerona i̱te ta̱re'ni?”Caquë se̱ina, i̱ohua'ipi cahuë: “Ëjaë, dani ñajë'ë. I̱ñona ta̱huë.” 35 Ja̱ maca Jesús oji'i. 36 Oina, ñani judío pa̱ipi cahuë, ja̱ maca: “I̱ ai oiquërepa paji'i. Ñajë'ë, i̱ oiyere.” 37 Yecohua'ipi cahuë: “Ñama'quëre ñaquëre nesiquë api, iquë. ¿Ja̱je pa'ita'a cui'ne me yo'oquë Lázarore jujucaiye pa̱ë'ni?”

Lázaro Huëise'e

38 Cui'naëni co'arepa esa necati'ñerepa nëina, ta̱si daripë quë'rona tsio daji'i. Coje nesico paji'i. Pa'ioni jai quë̱na pëpi si̱osico paji'i. 39 Pa'iona, Jesupi capi: “Quë̱na përe hui'yo je̱ojë'ë.”Caquëna, Marta ju̱'isiquë yo'jeopi cao: “Ëjaë, tsoe co'a së̱ji cuasayë. Tsoe cuatro mu'seña pa'iji.” 40 Cacona, Jesupi capi: “Më'ëje pa'ioni cahuë care paji cuasani më'ë ñaja'coa'ë, Maija'quë de'oyerepa yo'oquëna case'e.” 41 Caëna, ja̱ maca quë̱na pë hui'yo je̱orena, Jesús ma'tëmo mëñe ñaquë capi: “De'oji, Ja'quë. Yë'ë caye më'ëpi asacaë'ë. 42 Yë'ë cato asayë, më'ë si'anë yë'ë caye asaquë pa'iye. Ja̱je pa'iquëta'are iye maca pa'icohua'i asa ja̱'ñere caquë cayë, më'ëpi yë'ëre jëjo daosiquë api cajë asare paja̱jë caquë.” 43 Ja̱je se ca tëjini, ai tutu cuipi: “¡Lázaro etajë̱'ë!” 44 Caquëna, ju̱'isiquë pa'isiquëpi jë̱ña, nëcañoa hue̱siquëpi, cui'ne tsiaje̱ ca̱ñapi hue̱siquëpi etapi. Etaquëna, ja̱ maca Jesupi capi: “Joyecaijë̱'ë, saija̱quë.”

Jesure Tse̱añu'u Cajë Yo'ose'e

45 Ja̱je iyere yo'ouna, Jesure jai pa̱i judío pa̱i i̱re papi cajë cuasahuë, María ja̱'re co̱ni daisicohua'ipi, i̱ti Jesús yo'oquëna, ñasicohua'ipi. 46 Ja̱ohua'i acohua'ipi fariseo pa̱i quë'rona sani ñajë quëahuë, Jesús yo'ose'ere. 47 Ja̱ maca fariseo pa̱ipi cui'ne Maija'quë huë'e ñacaicohua'i ëjaohua'ipi ca tëji ëjaohua'i quë'rona tsi'sini cahuë: “¿Me neja'cohua'i a'ni, ja̱ëte? I̱ cato jaiye pa̱i yo'o ti̱'a ma'ñe yo'o i̱ñoji, pa̱ire. 48 Ja̱je pa'ina, maipi coa ñacohua'i pa'ito si'a pa̱ipi i̱se'ena asa huesëja̱'cohua'i pa'ini. Ja̱je yo'ojëna, yureta'a romano pa̱ipi dani Maija'quëre se̱ huë'e cui'ne mai yeja ne huesoja̱'cohua'i pa'ini.” 49 Cajëna, Caifás hue'equëpi Maija'quë huë'e ñacaicohua'i ëjaëpi ja̱ o̱metëcahuë pa'iquëpi capi, ja̱ohua'ire: “Mësaru huesëjë cayë. 50 Cui'ne ti asama'pë, te'i ju̱cacati'ñe pa'i api, si'a pa̱i do'ire ai jerepa si'a pa̱i ju̱'iñe peoye, iye daripë pa'icohua'ire.” 51 Caifás cato i̱se'e ta̱'ñe ja̱je caye pa̱pi. Coa Maija'quë joyopi i̱siquëna, capi, ja̱ o̱metëcahuë Maija'quë huë'e ñacaicohua'i ëjaë sëte, Jesupi judío pa̱i do'ire ju̱cacaiye pa'iji, pa'i ja̱'ñere ca nëoquë. 52 Coa judío pa̱ise'ere caquë ju̱cacaiye pa̱ni cui'ne si'a hue̱'ña coa tiya huesësicohua'ire Diusu mamajëre. 53 Ja̱re ja̱ mu'sepi yureta'a judío pa̱i ëjaohua'i Jesure huani je̱oñe ca nëohuë. 54 Ja̱je pa'ina, Jesús yureta'a si'a judío pa̱i ñajëna, cu'iye pa̱pi. Pa̱quë Judeapi etani Efraín daripëna saji'i, cue̱ne yeja ja'ye maca pa'i daripëna. Ja̱rona sani i̱ ye'yacohua'i ja̱'re pëapi. 55 A'ri maña carapi, Egíptopi Israel pa̱i etajë pa'ise'ere cuasajë tsi'sini yo'o mu'seña. Ja̱je pa'ina, jai pa̱i pa'i daripë̱a pa'icohua'i saë'ë, Jerusalénna si'sire tsoa to̱ñere cajë. 56 Jesure co'ejë cuë'ë. Ja̱je pa'ina, Maija'quë huë'ere pa'ijë se̱i'ë, yecohua'ire: “¿Mësaru me cuasaye'ni? Daija̱'quë api fiestana, pa̱nita'a pa̱ja'quë api cuasaye cajë.” 57 Fariseo pa̱i cui'ne Maija'quë huë'e ñacaicohua'i ëjaohua'ipi cua̱ñe nëohuë. Jesús pa'i hue̱'ñare asasicohua'i pani quëajë̱'ë, sani tse̱aja'quëre cajë.

12

Huëo Së̱ñepi Jesure Tsoacaise'e

1 Seis mu'seña Egíptopi Israel pa̱i etajë pa'ise'ere cuasajë yo'oye caraquëna, Jesupi Betaniana saji'i. Lázaro pa'i hue̱'ñana ju̱'isiquëni Jesupi ne co'yasiquë paji'i, ja̱ë cato. 2 Ja̱rona Jesure a̱o cua'coni a̱ohuë. Martapi a̱o huahueco paco'ë. Lázaropi Jesús ja̱'re co̱ni mesare ñu'i a̱ji'i. 3 Ja̱ maca Maríapi huëo së̱ ma'ña da'care dani Jesús quë̱ona ja̱'ñeni i̱o nañapi të̱no cue̱nao. Ja̱je yo'ocona, si'a huë'e huëo së̱ñena ti̱mëo. Ja̱ cato jai do'i ma'ña paji'i. 4 Ja̱ maca Judas Iscariotepi Simón mamaquëpi Jesús ye'yaquëpi, Jesure coso yehuoja̱'quëpi capi: 5 “¿Me yo'oco iye huëo së̱ ma'ña coa yecohua'ina se i̱sico trecientos romano curiquë të̱'ña nema'o paco'ni, neni curi peocohua'ire co̱caija̱'cota'a?” 6 Judas ja̱je cani curiquë peocohua'ini ai oi do'ire cama'ë paji'i. Co'amaña yahue i̱maquëpi capi. Ja̱je i̱pi curi aya topë paquë sëte, yahue i̱maquë paji'i, i̱ona yecohua'ipi aya curire. 7 Ja̱ maca Jesupi i̱te capi: “Coa ñajë'ë. Yë'ëre ta̱ mu'se huëo së̱ ja̱'ñere ne de'huaco yo'oco. 8 Curi peocohua'ire si'anë mësaru ñajë paja̱'cohua'i a'ë. Ja̱je pa'iquëta'are yë'ëre cato si'anë paye peosipi.”

Lázarore Sa̱ñope Case'e

9 Jesús Betaniare pa'iji asani jai pa̱i judío pa̱i saë'ë, ja̱rona. Jesuse'ere ñañu'u cajë saiye pa̱huë. Lázarore ñañu'u, Jesús ju̱'isiquëni huëosiquëre cajë saë'ë. 10 Cui'neje Maija'quë huë'e ñacaicohua'i ëjaohua'ipi Lázaroreje̱ huani je̱oñe pa'iji cahuë. 11 Judío pa̱ipi Lázaro do'ire Jesupi i̱re papi cajë cuasa do'ire, cui'ne i̱ohua'ire je̱oco do'ire ja̱je cahuë.

Jerusalénna Jesupi Cacase'e

12 Jai pa̱i Jerusalénna saë'ë, Egíptopi Israel pa̱i etajë pa'ise'ere cuasajë yo'o mu'se ti̱'aëna. Se ñatasi mu'se Jesús daija̱'quë api, iye daripëna asani. 13 Ja̱ maca Jesús daina, sihuajë ja'o tëteni cuijë saë'ë. Jesure pëpañu'u cajë cuihuë: “¡De'oquëre pa'ni, Diusu! ¡De'oquëre pa'ni, Ëjaë mamirepa hue'equëpi daiquë! ¡De'oquëre pa'ni, Israel pa̱i Ëjaë!” 14 Burrore ti̱'ani Jesús tui saji'i, toyase'e cayeje̱ pa'ye ja̱pi caji ñeje: 15 Ca'rama'o pa'ijë̱'ë. Israel pa̱i daripëMë'ë Ëjaërepa daiji, burroni ñu'i. 16 Iye case'e i̱ ye'yacohua'i asa ti̱'añe pa̱huë, du'ru macarepa cato. Jesús de'oquërepa de'osi maca ja̱ maca yureta'a asahuë, si'aye Jesús ayere toyase'e paji'i cajë cui'ne ja̱je tëto saji'i, mai ña hue̱'ñana cuasajë. 17 Jesús ja̱'re pa'ijë Lázarore ju̱quëna, ta̱siquëni huëoquë soiquëna, asasicohua'ipi yecohua'ire se quëahuë, i̱ohua'i ñase'ere. 18 Ja̱je pa'ina, Jesure sa̱ñope ti̱'ani pëpañu'u cajë saë'ë, pa̱i yo'o ti̱'a ma'ñere yo'oquëna, asasi do'ire cajë. 19 Ja̱ maca fariseo pa̱ipi cahuë, i̱ohua'ija̱'a sa̱'ñe: “Ñañe mësaru si'a pa̱i i̱se'ere tuiye, yure cato ne ti̱'añe peoji.”

Griego Pa̱ipi Jesure Co'ese'e

20 Fiesta pa'i maca Maija'quëre se̱ñu'u cajë Jerusalénna saisicohua'i ja̱'re co̱ni griego pa̱ije paë'ë. 21 Pa'icohua'ipi ja̱ohua'ipi Felipena tsio dani Betsaida Galilea aquëna se̱jë cahuë: “Ëjaë, yëquë Jesure ñañe yëyë.” 22 Ja̱je cajëna, asani Felipepi sani Andrésni capi. Cani yureta'a cayaohua'i Jesure sani cahuë. 23 Cajëna, Jesupi ja̱ maca capi: “Tsoe ti̱'api, Maija'quë mamaquë de'oquërepa de'oja̱i maca. 24 Mësarute cayë, trigo ca̱pi yejana to̱mema'co pani ja̱re te'e ca maca pa'io caraja̱icoa. Ja̱je pa'iquëta'are i̱ti ca̱pi yejana to̱meni ju̱nita'a jaiye quë̱icoa, i̱ti ñëpi mëani. 25 I̱ pa'iyere ai oiquë cato coa ne huesoja̱'quë api. Ja̱je pa'iquëta'a iye yeja pa'iyere coequë cato ne de'huaquë pa'iji, ti pani huesë ja̱'ñere. 26 Pa̱ipi yë'ëre necaiye yëni tuijë̱'ë, yë'ëre. Yë'ëre necaiquë cato, yë'ë pa'i hue̱'ñare co̱ni pa'ija̱'quë api. Pa̱ipi yë'ëre necaiquë pa'ito yë'ë ja'quëpi i̱te de'oquëre pa'ni caquë ñacaija̱'quë api.

Jesupi Quëaji, I̱ Ju̱'i Ja̱'ñere

27 Yure cato yë'ë ai oiyë. ¿Ja̱ do'ire ja'quëre ñeje ca ti̱'añe pa'iquë? ‘¿Ja'quë huasojë̱'ë, yë'ëre yure tëto sai ja̱'ñere? ’ Ja̱je ca ti̱'añe peoji. Yë'ë cato ja̱re caquë daisiquë a'ë. 28 Ja'quë më'ë mamire jerepa de'o mami nejë'ë.”Ja̱ maca asapi, ma'tëmopi yë'ose'e pi̱siquëna: “Tsoe de'oquëre pare nehuë. Ja̱je pa'iquëta'are ti̱jupë de'oquëre pare ne co̱si'i.” 29 I̱ti maca nëcajë asasicohua'ipi cahuë, mujuëpi pi̱siji. Cajëna, yecohua'ipi cahuë: “Hui̱ñaëpi i̱ni cocare capi.” 30 Ja̱ maca Jesupi capi: “Yë'ëni caquë iye yë'o pi̱siye pa̱pi. Mësaru asa ja̱'ñere caquë iye yë'o pi̱sipi. 31 Yure a'ë, iye yeja i̱o yo'ose'e ña de'hua cua̱ño ja̱ maca, cui'ne yurepi iye yeja cua̱ñequëje̱ i̱ tutu nejo cua̱ñosiquë pa'ija̱'quë api. 32 Yë'ëpi cruzuna mëa deo cua̱ñosi maca si'ahua'ire tsi'so saosi'i yë'ëse'ena pa̱ire.” 33 Ja̱ quëayena pa̱i asahuë, cruzuna ju̱'ija'quë a'ë caquë quëaye. 34 Pa̱ipi asani sa̱ñope sehuohuë: “Yëquë cato yequë toyapë ñacohua'i a'ë, Cristo ti ju̱'iñe peoji cayere. ¿Me yo'oquë më'ë Pa̱i Mamaquë cruzuna ju̱'ija'quë a'ë caquë'ni? ¿I̱quei'ni, Pa̱i Mamaquë?” 35 Ja̱ maca Jesupi capi: “Ja̱ yë'ta'a mësaru ja̱'re miañe pa'iji. Ja̱ yë'ta'a miañe pa'i maca miañeja'a cu'ijë̱'ë, neañepi tsio daiona, merepa yo'oco'ni cajë ai cuasaye pa̱cohua'i. Nea hue̱'ñaja'a cu'iquë cato i̱ sai hue̱'ña huesëquë coa saiji. 36 Miañe i̱tire pare pa'iyë cajë asajë̱'ë, ja̱ yë'ta'a mësaru ja̱'re co̱ni miacai pa'i macapi. Ja̱je pa'ijë yureta'a mia hue̱'ña pa'icohua'irepa po̱nëja'cohua'ipi.”Ja̱je ca tëjini Jesús sani catipi, i̱ohua'ire.

Judío Pa̱i Jesure Sehuoye Pa̱se'e

37 Jaiye Jesús pa̱i yo'o ti̱'a ma'ñere yo'o i̱ñosiquëta'are i̱re papi cajë cuasaye pa̱huë. 38 Maija'quëre quëacaiquë Isaías ñeje toyaquë pa'ise'epi ti̱'a ja̱'ñepi pa'ina, pa̱huë asaye. Toyase'e cato caji: Ëjaë ¿nepi yëquë quëase'e care payë cajë asare'ni? ¿Neni Diusu i̱ño u'ni, i̱ tutu? 39 Ja̱je pa'ina, asa ti̱'añe pa̱huë. Yequeje̱ Maija'quëre quëacaiquë Isaías toyapi, ñeje: 40 Diusupi ñama'cohua'ire cui'na jëa joyo quë'iohua'ire nepi,Ñaco ca̱pi ña ma'ñe caquë, Cui'ne joyopi asa ma'ñe caquë,Cui'ne Maija'quëna po̱nëni juju cua̱ñoma'cohua'ini caquë. 41 Iye cato Isaías capi, Jesús de'oquërepa pa'iye ñasiquëpi. Ja̱je pa'ina, i̱ ayere capi. 42 Ja̱je pa'iquëta'are jai pa̱i judío pa̱i Jesure i̱re papi cajë cuasahuë. Yecohua'i ëjaohua'ire paque cuasahuë, Jesure. Ja̱je pa'iquëta'are jai pa̱i cuasajëna, quëaye pahuë, fariseo pa̱ini ca'ra do'ire, pa̱i tsi'si hue̱'ñapi eto sao ma'ñe cajë. 43 Fariseo pa̱i cato pa̱ipi i̱ohua'ini de'ocohua'ire pa'ni cacaiyere yëcohua'i paë'ë. Maija'quëpi de'oji cayere coecohua'i paë'ë.

Jesús Casi Yë'opi Pa̱i Yo'ose'e Ca De'huaye Pa'iji

44 Jesús ai tutu capi: “Yë'ëre i̱re papi caquë cuasaquë cato yë'ëse'ere asaye peoji. Yë'ë ja'quë yë'ëre jëjo daosiquëreje̱ asaji. 45 Yë'ëre ñaquëpi yë'ëre jëjo daosiquëreje̱ ñaji. 46 Yë'ëre i̱re papi cajë cuasasicohua'ipi nea hue̱'ñare pa'ima'pë pa'ija̱jë caquë mu'se miañeje pa'ipi yë'ë iye yejana daë'ë. 47 Ja̱je pa'iquëta'are yë'ë caye asaquëta'a yë'ë cayeje̱ yo'oma'quëre yë'ëpi nejoñe pa̱ja'quë a'ë. Yë'ë cato iye yejana daisiquë a'ë, iye yeja pa'icohua'ire huasosi'i caquë. 48 Yë'ëre coequëpi cui'ne yë'ë caye asani cui'ne yo'oma'quë cato, tsoe paji, i̱te nejo ja̱'ñe. Yë'ë case'epi tëji mu'serepa pa̱ire nejo ja̱'ñe a'ë. 49 Yë'ë cuasayepi huëoquë cama'ë pa'iyë. Yë'ë ja'quë yë'ëre jëjo daosiquë cua̱ñese'ere caquë ye'yayë, i̱ case'eje̱ pa'ye caquë asayë, yë'ë. 50 Ja'quë cua̱ñese'e cato ti pani huesë cocare pa'ë caquë asayë, yë'ë. Ja̱je pa'ina, yë'ë caye cato ja'quë cua̱ñese'eje̱ pa'ye a'ë.”

13

I̱ Ye'yacohua'i Quë̱ore Jesupi Tsoa To̱se'e

1 Ja̱ yë'ta'a Egíptopi Israel pa̱i etajë pa'ise'ere cuasajë yo'o mu'se ti̱'ama'ë te'e mu'se carapi. Jesupi tsoe asapi, je̱'nërepa iye yeja pani tëjini pëca ja'quë quë'rona co'iye ti̱'ase'e. Si'anë Jesús cato ai oiquë paji'i, i̱ tse̱cohua'ire iye yeja pa'icohua'ire. Ja̱je pa'ina, yure cato i̱ ai oiyere pare i̱ñoquë yo'opi. 2-4 Huati cato Simón mamaquëna Judas Iscariote joyona tsoe co'aye cuasaye nepi. Ja̱je pa'ina, Jesure coso yehuosi'i cuasayere papi, i̱ joyo. Jesús cato Diusu quë'ropi daisiquë a'ë asaquëpi, cui'ne co'ija̱'quë a'ë Diusu quë'rona asaquëpi paji'i. Cui'ne ja'quëpi yë'ëre ëjaërepa pa'i ja̱'ñe tutu i̱sipi asaquë paji'i. Ja̱je pa'ina, Jesús i̱ ye'yacohua'i a̱o a̱ijëna, co̱ni ñu'i a̱iquëpi, huëni i̱ ë̱mëje'e ju'icore dutani, i̱ ju'ruhuëna toayapi sëapi. 5 Ja̱ maca quë̱na de'huana oco doni i̱ ye'yacohua'ire quë̱o tsoa huëopi. Tsoaquë i̱ toaya ju'ruhuëna sëasicopi të̱no cue̱nacaji'i. 6 Simón Pedro quë̱ore tsoasi'i caquë yo'oquëna, i̱pi capi: “¿Ëjaë, më'ëpi yë'ë quë̱ore tsoacasi'i caquë yo'oquë?” 7 Caquëna, Jesupi sehuopi: “Yure më'ë huesëyë, yë'ë caquë yo'oye. Pa̱siquëta'a jeteyo'je më'ë asa ti̱'aja'quë a'ë.” 8 Ja̱je caquëta'are Pedropi capi: “Yë'ë quë̱o më'ëpi tsoacaiye peoji.”Caquëna, Jesupi capi: “Yë'ëpi më'ëni tsoa to̱caima'quë pa'ito më'ë yë'ë te̱'te aquë peoja̱'quë a'ë.” 9 Caquëna, Simón Pedropi capi: “Ja̱je pa'ito Ëjaë, coa quë̱ose'e tsoama'ë pa'ijë̱'ë. Yë'ëre jë̱ñaje̱ cui'ne si̱opëje̱ tsoacaijë̱'ë.” 10 Caquëna, Jesupi capi: “Ja̱'a cuyasiquë cato coa nëcañoase'e tsoaquë api, si'aë de'oquë pa'iye sëte. Mësaru cato sisi peocohua'i a'ë. Ja̱je pa'iquëta'are si'ahua'i de'ocohua'ise'e pa'iye pa̱ñë.” 11 Si'aohua'i si'si peocohua'ise'e pa'iye pa̱ñë capi, i̱te coso yehuoja̱'quëque pa'ina, asaquë. 12 Quë̱o ja'o tsoa tëjini i̱ ë̱mëje'e ju'icore su̱ñani cui'naëpi mesana ja'runi capi: “¿Mësaru yë'ë caquë yo'ose'e asa ti̱'añe? 13 Mësaru yë'ë Ëjaëpi cui'ne ye'yaquë api, cani nuñerepa cayë, ja̱ëre pani. 14 Yë'ë Ëjaëpi cui'ne ye'yaquëpi mësaru quë̱o tsoasiquëre sëte mësaruje̱ yecohua'i quë̱o ja'oñare tsoacaiye pa'iji. 15 Iye cato mësaruni yo'o i̱ñoquë yo'ohuë. Ja̱je yo'ojë̱'ë, caquë yë'ë yo'ose'eje̱. 16 Nuñerepa mësarute cayë. I̱ jo'yaëpi i̱ ëjaëre tëto saisiquë peoji, cui'ne jëjo dao cua̱ñoquëje̱ i̱te jëjo daoquëre tëto saisiquë peoji. 17 Asa ti̱'ani yë'ë case'eje̱ pa'ye yo'ocohua'i pani sihuacohua'i pa'ija̱'cohua'i a'ë. 18 Mësarute si'aohua'ire pare cama'ë pa'iyë, coa yë'ë sahua nëosiquëse'ere cayë. Toyase'e cayepi ti̱'añe pa'iji. Ja̱pi caji: ‘Yë'ë ja̱'re co̱ni a̱iquëpi yë'ëre sa̱ñope yo'oquë po̱nëpi.’ 19 Iye cato mësarute cayë i̱tipi tëto saina, ñani mësarupi nuñerepa i̱re papi capi cajë yë'ëre asa ja̱'ñere caquë. 20 Nuñerepa cayë, mësarute. Yë'ë jëjo daoquëre sihuaquë de'oye yo'oquëpi yë'ëreje̱ sihuaquë de'oye yo'osipi. Yë'ëre sihuaquë de'oye yo'oquëpi, yë'ëre jëjo daoquëreje̱ sihuaquë de'oye yo'osipi.”

Judas Yo'oquë Yehuo Ja̱'ñere Jesús Quëase'e

21 Ja̱ casi jeteyo'je Jesús i̱ joyopi ca'ñerepa nëina, capi, si'aye ti̱ñarepa: “Nuñerepa cayë. Mësaru aquëpi yë'ëre yo'oquë yehuoja̱'quë api.” 22 Ja̱ maca i̱ ye'yacohua'ipi sa̱'ñe i̱ohua'ija̱'a ña huëohuë, nepi yo'oja̱'cohua'ini cajë huesëjë. 23 I̱ ye'yacohua'i aquëpi Jesús i̱ yëquëpi i̱ yë'quë macare ñu'i a̱ji'i, na'iquëna, a̱iñere. 24 A̲ina, Simón Pedropi coa moñopi më'ëpi se̱ni asajë̱'ë, nepi yo'oja̱'cohua'ini caquë'ni caquë yo'opi. 25 Yo'oquëna, ñani Jesuna tsio ja̱ni se̱ji'i: “¿Ëjaë, jequë a'ni, i̱ti yo'oja̱'quë?” 26 Caquëna, i̱pi sehuopi: “Panpë yë'ëpi sa̱'suni a̱oquë cato i̱ pa'ija̱'quë api.”Ja̱je cani panpë i̱ni sa̱'suni Judas Iscariotena a̱opi, Simón mamaquëna. 27 Ja̱re panpë i̱ maca tsoe huatije̱ Judas joyona cacapi. Ja̱ maca Jesús capi i̱te: “Më'ë yo'o ja̱'ñe pa'ito esa yo'ojë̱'ë.” 28 Ja̱je catoje̱ i̱ti maca mesa ñu'icohua'i asa ti̱'añe pa̱huë, i̱ caye. 29 Judaspi curiquë de'hua turupë paquëre sëte yecohua'i cato cuasahuë, sani a̱ore hueroja̱ijë'ë fiesta yo'o ja̱'ñere caquë caji cuasahuë. Pa̱nita'a curiquë peocohua'ina sani i̱sijë̱'ë caquë Jesús caji cuasahuë. 30 Panpë i̱sisi jeteyo'je Judas etani saji'i. Ja̱ maca cato tsoe ñami paji'i.

Huajëye Cua̱ñese'e

31 Judas etani saisi maca Jesupi capi: “Yure i̱ñoñe pa'iji, Pa̱i Mamaquë de'oquërepa pa'iye. Cui'ne Diusu de'oquërepa pa'iyeje̱ i̱ñoja'quë api, i̱pi. 32 Maija'quë de'oquërepa pa'iyere Pa̱i Mamaquëpi i̱ñoquë pa'ito, Maija'quëje̱ mamaquë de'oquërepa pa'iyere i̱ñosipi. Esa i̱ñoja'quë api. 33 Tsi̱ dohuë, mësaru ja̱'re co̱ni tsoe pa'iye paja̱'quë a'ë. Mësaru yë'ëre co'eja̱'cohua'i a'ë. Ja̱je pa'ina, ja̱re judío pa̱ire case'eje̱ mësarute cayë. Mësaru yë'ë sai sito sani ti̱'añe peoji. 34 Mësarute huajëye cua̱ñeñere i̱siyë, pa̱ire oicohua'i pa'iyere yë'ë mësarute oiyeje̱. Cui'ne mësarupi yecohua'ire se oijë pa'ijë̱'ë, caquë. 35 Yecohua'ire mësarupi oicohua'i pa'ito pa̱ipi mësarute yë'ë ye'yacohua'ire pa'ë cajë ñaja'cohua'i a'ë.”

Pedro Coa Cosoquë Ca Ja̱'ñere Jesupi Quëapi

36 Simón Pedropi Jesure capi: “Ëjaë, ¿më'ë jerona sai caquë'ni?”Caquëna, Jesupi sehuopi: “Yë'ë sai hue̱'ña më'ë tuni ti̱'añe peoji, yure cato. Jeteyo'je më'ë cato tuija̱'quë a'ë, yë'ëre.” 37 Ja̱ maca Pedropi capi: “Ëjaë, ¿me yo'oquë yë'ë yure tuni ti̱'añe peoquë'ni? Yë'ë cato tsoe cui'ñasiquëpi pa'iyë, më'ë do'ire yë'ëpi sa̱icasi'i caquë.” 38 Caquëna, Jesupi sehuopi: “¿Nuñerepa yë'ë do'ire më'ëpi sa̱icaire pasi'i caquë cui'ñasiquëpi pa'i caquë? Nuñerepa cayë. Më'ëre ja̱ yë'ta'a cura yë'ima'në më'ëpi toaso̱ñe cosoja̱'quë a'ë, yë'ëre ñama'quë a'ë caquë.”

14

Jesu Api, Maija'quë Quë'ro Ti̱'a Ma'a

1 Ai co'a ju̱'ima'pë pa'ijë̱'ë. Diusuni necaiquë api cuasajë pa'ijë̱'ë. Cui'ne yë'ëreje̱ necaiquë api cuasajë̱'ë. 2 Ja'quë ma'tëmo huë'e cato jaiye pa'iji, pa'i hue̱'ña. Ja̱je pa'ima'co pa'ito, yë'ëpi mësarute tsoe quëara'huë. Ja̱je pa'iye sëte yure cato saiyë, mësaru pa'ija̱'to ne de'huacasi'i caquë. 3 Saisiquëpi pa'i hue̱'ña ne de'hua tëjini ja̱ maca co'i co̱ja'quë a'ë, mësarute sasi'i caquë. Saëna, mësaruje̱ yë'ë pa'i hue̱'ñare pa'ija̱jë caquë. 4 Mësaru cato asayë, yë'ë sai hue̱'ña, cui'ne i̱ti ma'aje asayë. 5 Caquëna, Tomáspi capi: “Ëjaë, yëquë huesëyë, më'ë sai hue̱'ña. ¿Me më'ë saija̱'a ma'aje asaye'ni?” 6 Caquëna, Jesupi capi: “Yë'ë a'ë, ma'a cui'ne yë'ë a'ë, nuñerepa cui'ne yë'ë a'ë, pa'iye. Yë'ëja̱'a ti̱'añe pa'iji, ja'quëre. Peoji, yequëre ti̱'añe. 7 Mësarupi yë'ëre ña ti̱'acohua'i pani ja'quëreje̱ ña ti̱'ara'huë. Ja̱je pa'iquëta'are yure i̱te mësaru ña ti̱'añë, tsoe i̱te si'anë ñajë pa'icohua'i sëte.” 8 Ja̱ maca Felipepi capi: “Ëjaë, yëquëre i̱ñojë'ë, më'ë ja'quëre. Coa ja̱ mañase'e yëyë.” 9 Caquëna, Jesupi sehuopi: “Felipe mësaru ja̱'re co̱ni yë'ë tsoe pa'iyë. ¿Ja̱je pa'iquëta'are më'ë cato yë'ëre ti ñama'quë a'ë? Yë'ëni ñajë ja'quëreje̱ ñañe pa'iji. Ja̱je pa'ito ¿Me yo'oquë më'ë ja'quëre i̱ñojë'ë caquë se̱quë'ni? 10 ¿Më'ë huesëquë yë'ëpi ja'quë ja̱'re tsioni pa'iye, pa'ina, ja'quëpi yë'ë ja̱'re co̱ni pa'iye? ¿Cui'ne më'ë asama'ë pa'iquë ja̱ pa'iye? Yë'ë caye cato yë'ëse'e cuasayepi caye pa̱ñë. Yë'ë ja'quë yë'ëre pa'iquëpi i̱ co'amaña yo'oji. 11 Pëca ja'quë ja̱'re co̱ni pa'ire paji cajë cuasajë̱'ë. Cui'ne ja'quëpi yë'ë ja̱'re co̱ni pa'iji cajë cuasajë̱'ë. Pa̱nita'a ja̱re asa ti̱'añe pa̱nije yë'ë yo'oyena ñajë de'hue cuasajë̱'ë, care paji cajë. 12 Nuñerepa mësarute cayë. Yë'ëre i̱re papi caquë cuasaquëpi, yë'ë yo'o co'amañaje, yo'oja̱'quë api. Yë'ëpi yë'ë ja'quë quë'rona saquëna, ja̱ do'ire ai se̱ña maca de'o co'amañaje yo'oja̱'quë api. 13 Mësarupi yë'ë mamina cajë se̱to yë'ëpi yo'oja̱'quë a'ë. Mamaquëpi pëca ja'quë de'oquërepa pa'iyere i̱ñoja'quë caquë. 14 Yë'ë mamina cajë se̱jëna, yë'ëpi yo'oja̱'quë a'ë, si'aye mësaru yëjë se̱ñe pa'ito.

De'o Joyore Jëjo Daoja̱'quë A'ë, Jesús Case'e

15 Mësarupi yë'ëre oicohua'i pani yë'ë cua̱ñese'ere sehuocaijë̱'ë. 16 Mësaru ja̱'re si'anë pa'ija̱'quëre yequëre jëjo daojë̱'ë caquë ja'quëre se̱si'i, mësarute co̱cai cui'ne quëcoye necaija̱'quëre. 17 Ja̱ë cato nuñerepa ca joyo pa'ija̱'quë api. Iye yeja pa̱i ja̱ëte pa ti̱'añe peoji, i̱te ñama'cohua'i cui'ne i̱te asama'cohua'i. Ja̱je pa'iquëta'are mësaru cato asayë, i̱te. Cui'ne i̱pi mësaru ja̱'re pa'iji. Pa'isiquëpi ti mësaru ja̱'re pani huesëja̱'quë api. 18 Mësarute te'ohua'ire je̱o sani huesoye pa̱ja'quë a'ë. Cui'naëpi pani co̱ja'quë a'ë, mësaru ja̱'re co̱ni. 19 Ëa maca cato pa̱i yë'ëre ñañe pa̱ja'cohua'i a'ë. Ja̱je pa'iquëta'are mësaru cato yë'ëre ñaja'cohua'i a'ë, yë'ë huajëquë pa'ina, mësaruje̱ huajëcohua'i pa'ija̱'cohua'i sëte. 20 Ja̱ mu'se mësaru yureta'a nuñerepa asaja̱'cohua'i a'ë, yë'ëpi ja'quë ja̱'re co̱ni pa'iye. Pa'ina, mësarupi yë'ë ja̱'re co̱ni pa'iye asaja̱'cohua'i a'ë. Cui'ne yë'ëpi mësaru ja̱'re co̱ni pa'iye asaja̱'cohua'i a'ë. 21 Ta̱'ñe asaquëpi cui'ne yë'ë cua̱ñese'e sehuoquë yo'oquëpi, yë'ëre oiye i̱ñoji. Ja̱je pa'ina, yë'ë ja'quëpi i̱teje̱ oija̱'quë api. Oina, yë'ëje̱ i̱te oija̱'quë a'ë. Ja̱je oi yë'ëpi i̱na tsio dani yë'ëse'e i̱ñoja'quë a'ë.” 22 Judas Iscariote peoquëpi, yequë Judaspi capi: “Ëjaë, ¿me yo'oquë yëquëna i̱ñoja'quë a'ni, më'ëse'ere. Me pa'ina, iye yeja pa̱ina më'ë pa'iye i̱ñoma'ë pa'ija̱'quë a'ni?” 23 Caquëna, Jesupi sehuopi: “Yë'ëre oiquëpi yë'ë cua̱ñese'e sehuoquë cui'ne yo'oji. Ja̱je yo'oquëni yë'ë ja'quëpi i̱te oija̱'quë api. Yë'ë ja'quëpi cui'ne yë'ëpi co̱ni dani i̱ ja̱'re pa'ija̱'cohua'i a'ë. 24 Yë'ëre oima'quëpi yë'ë case'eje̱ yo'oye pa̱ji. Iye coca mësaru yë'ë tse̱ peoji. Yë'ëre jëjo daosiquë ja'quë tse̱ a'ë. 25 Mësaru ja̱'re ja̱ yë'ta'a yë'ë pa'i maca si'aye cayë. 26 Ja̱je pa'iquëta'are de'o joyopi ja'quë yë'ë mami do'ire jëjo daoja̱'quë api. Ja̱ëpi mësarute co̱cai cui'ne oicohua'i pa'ijëna, yëhuoja̱'quë api, si'aye ye'yaquë. Cui'ne si'aye yë'ë case'ere cuasa ñajaiñe necaija̱'quë api. 27 De'oye pa'iyere mësarute i̱sicani saiyë. Yë'ë de'oye pa'iyere i̱siyë, mësarute. Iye yeja pa̱i de'oye pa'iye a'ë cajë i̱siyeje̱ pa'yere i̱sima'ë pa'iyë. Ca'rama'pë pa'ijë̱'ë, cui'ne co'a ju̱'ima'pë pa'ijë̱'ë. 28 Yë'ë ja'quë yë'ë jerepa pa'i quë'rona saiyë caquëna, mësaru asani ai sihuara'huë, yë'ëre oicohua'irepa pani. Mësaru tsoe asahuë, saisiquëpi cui'naëpi dani mësaru ja̱'re pasi'i caquëna. 29 Iye cato cayë, ja̱je ti̱'a ja̱'ñe pa'ina, i̱tipi tëto saina, ñani care papi cajë yë'ëre cuasaja̱jë caquë. 30 Ai jaiye mësaru ja̱'re caye pa̱ñë. Yure cato tsoe daiji, iye yeja cua̱ñequëpi. Yë'ëre meñe cua̱ñeñe peoquëta'a yo'oji. 31 Ja̱je tëto saiye pa'iji, ja'quëre yë'ë oiye pa̱ipi ñajajë caquë, cui'ne i̱ cua̱ñeñere yo'oji cajë ñajajë caquë. Huëijë̱'ë. Sañu'u, ti̱rona.

15

Cuiya'i Ñë Cui'ne I̱ti Capë̱a Pa'iye

1 Cuiya'i ñëje pa'i a'ë, yë'ë. Yë'ë ja'quë api, i̱ti ñacaiquëje̱ pa'i api. 2 Yë'ë capë̱a i̱pi të'ca tëte je̱aquëpi quë̱ima' capë̱a. Ja̱je yo'oquë quë̱i capë̱are pase'e nëoquë api, ai quë̱ija'quë caquë. 3 Mësaru cato tsoe de'oye jëo nëcosicohua'i a'ë, yë'ë iye coca quëa do'ipi. 4 Yë'ëna tsiosicohua'irepa si'anë pa'ijë̱'ë, mësaru cato, yë'ë mësaruna tsiose'eje̱ pa'ye. I̱ti capëse'e pani quë̱ni ti̱'añe peoji, i̱ti ñëre pana tsiosicopi pa'iye pa̱ni. Ja̱je cui'ne mësaruje̱ yë'ë ja̱'re tsiosicohua'ipi pa'ima'pë pani quë̱ni ti̱'añe peoyë. 5 Yë'ë cato i̱ti ñëre pa'ë. Mësaru cato i̱ti capë̱a'ë. Yë'ë ja̱'re tsioni pa'ina, cui'ne yë'ëpi i̱ ja̱'re tsioni pa'iquëpi jaiye i̱ti ca̱ quë̱iñe pa'iji. Pa'ina, mësaruse'e yo'o ti̱'añe ti peoyë, yë'ë peoquëna. 6 Yë'ë ja̱'re co̱ni pa'ima'quë cato nejo cua̱ñoquë api. Nejo cua̱ñoni toa sua ja̱'ñe so̱quë capë̱a cue̱neñeje pa'yere tsi'soni ëoja̱'quë api. 7 Mësarupi yë'ë ja̱'re tsiosicohua'ipi pa'ijë cui'ne yë'ë ye'yase'eje̱ hua̱nëyema'cohua'ipi, mësaru yëyere se̱cohua'i pa'ito, si'aye mësaru se̱ñe i̱sija̱'quë a'ë. 8 Mësarupi jaiye de'o co'amaña quë̱iñeje pa'ye yo'ojëna, yë'ë ja'quëpi pa̱ini sihua cua̱ñoji. Ja̱je de'oye yo'ocaijë yureta'a mësarupi yë'ë ye'yacohua'irepa pa'iye ti̱'añë. 9 Yë'ë mësarute oiyë, yë'ëre ja'quë oiyeje̱ pa'ye. Ja̱je pa'ina, yë'ë oiyere pa'ijë̱'ë. 10 Yë'ë cua̱ñese'ere sehuocaijë cui'ne yo'oni yë'ë oiyere pa'iyë. Ja'quë cua̱ñese'ere yë'ë sehuocai yo'oquëpi yë'ë ja'quë oiyere pa'iyë, cui'neje. 11 Ja̱re quëahuë, mësarute. Yë'ë ja̱'re te'e sihuajë cui'ne sihuayepi ti̱mësicohua'i pa'ija̱jë caquë. 12 Yë'ë cua̱ñeñe cato iye a'ë: Oijë̱'ë, yecohua'ire, yë'ë mësarute oise'eje̱ pa'ye. 13 Cajeohua'ire oi do'ire te'i ju̱cacaiye a'ë, ai oiye. Yequë peoji, ja̱ jerepa pa'ye pa̱ire oiye. 14 Mësaru yë'ë cajeohua'i a'ë, yë'ë cua̱ñese'ere yo'oni. 15 Mësarute jo'yaohua'ire caye pa̱ñë. Te'e nuñerepa cajeohua'ire cayë, mësarupi yë'ë i̱ñosi do'ire, yë'ë ja'quë yë'ëre case'ere si'aye huesëma'pë asa do'ire. Jo'yaë cato huesëquë api, i̱ ëjaë caquë yo'oye. 16 Mësarupi yë'ëre sahuani soima'pë paë'ë. Yë'ëpi mësarute sahuani soihuë. Soini cui'ne cua̱ñehuë, sani jaiye quë̱ijë'ë caquë, ja̱ quë̱iñepi ti pa'ija̱'quë caquë. Ja̱je jaiye quë̱icohua'ipi yë'ë do'ipi se̱jëna, ja'quëpi mësaru se̱se'ere si'aye i̱sija̱'quë api. 17 Iye a'ë, mësarute yë'ë cua̱ñeñe: Sa̱'ñe oijë pa'ijë̱'ë.

Iye Yeja Pa̱ipi Jesure Coejë Cui'ne Jesús Tse̱cohua'ire Coeye

18 Iye yeja pa̱ipi mësarute coecohua'i pa'ito, yë'ëre du'ru coese'ere cuasajë oima'pë. 19 Mësarupi iye yeja acohua'i pa'ito mësarute otira'huë, i̱ohua'i cajeohua'ire oiyepi. Ja̱je pa'iquëta'are yë'ëpi mësarute iye yeja acohua'ini sahuani soisi do'ire mësarute coeyë, iye yeja pa̱ipi, iye yeja acohua'i peo do'ire. 20 Yë'ë mësarute case'ere cuasajë̱'ë. ‘Necaiquë cato i̱ ëjaëre tëto saisiquë peoji.’ Ja̱je pa'iye sëte yë'ëre pani sa̱ñope yo'osicohua'i me mësarute sa̱ñope yo'oye pa̱ñe'ni cui'ne yo'oja̱'cohua'i a'ë. Cui'ne yë'ë ye'yayere sehuocaisicohua'i panita'a mësaru ye'yaye sehuoja̱'cohua'i a'ë. 21 Si'aye ja̱je yo'oja̱'cohua'i a'ë, yë'ë do'ire cui'ne yë'ëre jëjo daosiquëre huesë do'ire. 22 Yë'ë dani cama'quë pa'ito ja̱ohua'i do'i peocohua'i patira'huë. Ja̱je pa'iquëta'are yure cato i̱ohua'i tayo yo'o do'ire ca de'hua ti̱'añe peoyë. 23 Yë'ëre coequë cato ja'quëreje̱ coeji. 24 I̱ohua'ique ñajëna, pa̱i yo'o ti̱'a ma'ñere yë'ë yo'oma'quë pa'ito sa̱ñope yo'o ja̱'ñe peocohua'i patira'huë. Ja̱je pa'iquëta'are yure cato yë'ë yo'oquëna, ñahuë. Ja̱je ñasicohua'ita'a yë'ëre cui'ne ja'quëre coeyë. Ja̱ do'ire do'i quë'iohua'i pa'iyë. 25 Iye cato yo'oyë, i̱ohua'ina cua̱ñeñe toyase'epi ti̱'ajaquë caquë nëina. Toyase'epi caji: ‘Do'ije̱ peoquëni yë'ëre coeyë.’ 26 Ja̱je pa'iquëta'are Maija'quë quë'ropi pa̱ire co̱caiquëre cui'ne nuñerepa yo'o joyore yë'ë jëjo daoquëpi, ja̱ëpi yë'ë ayere cacaija̱'quë api. 27 Mësaruje̱ yë'ë ayere cacaija̱'cohua'i a'ë, yë'ë ja̱'re co̱ni ai tsoe pa'isicohua'i sëte.

16

1 Yë'ëre cuasayere ne hue'soma'pë mësarupi ta̱iñe pa̱jajë caquë iye mësarute cahuë. 2 Pa̱i tsi'si huë̱'ñapi mësarute eto saoja̱'cohua'i a'ë. Ja̱je yo'ojë mësarute huani je̱aja'cohua'i a'ë. Ja̱je yo'ojë Diusuni de'oye necaiyë cuasaja̱'cohua'i a'ë, huaicohua'ipi. 3 Iye cato yo'oja̱'cohua'i a'ë, ti ja'quëre cui'ne yë'ëreje̱ asama'cohua'ipi. 4 Iye cato mësarute cayë, i̱ti ti̱'asi maca yë'ë case'ere cuasa ñajaijajë caquë. Mësaru ja̱'re pa'i do'ire ja̱je caye pa̱huë, ja̱'a huëo maca.

De'o Joyo Yo'oye

5 Ja̱je pa'iquëta'are yure cato saiyë, yë'ëre jëjo daosiquë ja̱'re pasi'i caquë. Mësaru aquëje̱ ti te'ije̱ yë'ëre se̱ni asaye pa̱ji, jerona më'ë saiquë'ni caquë. 6 Coa ai jerepa oicohua'i de'o huesëhuë, iyere caëna. 7 Nuñerepa mësarute cayë. Yë'ëpi saquëna, jerepa de'oye pati'ñe pa'iohua'i a'ë, mësaru. Yë'ëpi saima'quë pa'ito, mësarute co̱cai cui'ne sihua ëaye joyona necaiquë daiye peoji. Yë'ëpi saisiquë pani jëjo daoye pa'iji, i̱te. 8 I̱pi daisi maca quëaja̱'quë api, co'ayere pa̱i yo'oyë, caquë. Nuñerepa yo'oye pa'iji, quëasipi, cui'ne tayo yo'osicohua'ije̱ sa̱i de'huaye pa'iji quëasipi. 9 Yë'ëre i̱re papi cajë cuasama' do'ire, tayo yo'ocohua'i pa'iyë. 10 Nuñerepa de'o ma'are i̱ñoja'quë api, yë'ëpi ja'quë quë'rona saisi do'ire, ja̱ maca mësaru yë'ëre ñañe peoji. 11 Iye yeja cua̱ñequëpi i̱ tayo yo'o do'ire nejo cua̱ñosiquë pa'i do'ire pa̱ipi asa ti̱'aja'cohua'i a'ë, Diusupi i̱ohua'i tayo yo'o do'ire sa̱i de'hua cua̱ñeñe pa'iji, ca ja̱'ñere i̱pi quëaquëna. 12 Ja̱ yë'ta'a jaiye mësarute caye payë. Ja̱je pa'iquëta'are yure cato mësaru asa ti̱'añere peoyë. 13 Nuñerepa ca joyopi dani mësarute ye'yaja̱'quë api, si'aye nuñere pare. Coa i̱se'e cuasayere cama'ë pasipi. Si'aye asase'ere casipi. Cui'ne mësarute quëasipi, yequë mu'se tëto sai ja̱'ñere. 14 Yë'ëre de'oquëre papi caja̱'quë api, yë'ë tse̱ ayere paquëpi mësarute quëa i̱ñoja'quë api. 15 Si'aye ja'quë paye yë'ë tse̱ a'ë. Ja̱je pa'ina, cahuë. Yë'ë tse̱re de'o joyo cato paja̱'quë api. Ja̱je paquëpi yë'ë tse̱re mësarute se i̱ñoja'quë api.

Sihuayere Ti̱më Cua̱ñoñe

16 Ëa maca cato, yë'ëre ñañe pa̱ja'cohua'i a'ë, mësaru. Pa̱sicohua'ita'a ai tsoe maca pani ñaja'cohua'i a'ë, yë'ëre. Ja'quë quë'rona saiyë, yë'ë.” 17 Ja̱ maca i̱ ye'yacohua'i acohua'ipi sa̱'ñe se̱i'ë, ñeje cajë: “¿Me caquë ja̱je caquë'ni? Ëa maca cato yë'ëre ñañe pa̱ja'cohua'i a'ë, cui'ne yequëje̱ caji ai tsoe maca pani ña co̱ja'cohua'i a'ë, yë'ëre. Ja'quë quë'rona saisi do'ire ja̱je pasipi caji. 18 ¿I̱quere caquë ja̱je ëa maca caquë'ni? Ja̱je cato me asa ti̱'añe'ni huesëyë, i̱ caye.” 19 Ja̱je yo'ojë cajëna, Jesús cato asapi, i̱ohua'i se̱ni asañu'u cajë yo'oye. Ja̱je pa'ina, capi: “Mësarute cahuë, ëa maca cato yë'ëre ñañe pa̱ja'cohua'i a'ë, ai tsoe maca pani yë'ëre ña co̱ja'cohua'i a'ë. ¿Ja̱ case'ere mësaru sa̱'ñe se̱jë yo'ojë caye? 20 Nuñerepa mësarute cayë. Mësaru airepa oija̱'cohua'i a'ë, cui'ne co'a ju̱'ijë pa'ija̱'cohua'i a'ë. Ja̱je pa'ijëta'are iye yeja pa̱i cato sihuaja̱'cohua'i a'ë. Ja̱je oijë pa'isicohua'ita'are mësaru oise'epi yequë mu'se sihuaye po̱nëja'coa. 21 Nomiopi tsi̱ co̱a huëosico pani ai yo'ocoa, tsi̱tu'ure pa maca ti̱'aëna, a'si ju̱'io. Ja̱je yo'osicota'a tsihua'ë macare të'ya dani a'sise'e hua̱nëyecoa, huajë tsi̱tu'upi iye yejare pa'ina, sihuaco. 22 Ja̱je cui'ne mësaruje̱ ai yo'oja̱'cohua'i a'ë, yure cato. Ja̱je pa'iquëta'are yë'ëpi co'ini mësarute ña co̱ja'quë a'ë. Ja̱ maca mësaru sihua huajëja̱'cohua'i a'ë. Ja̱ mësaru sihuaye yecohua'ije̱ jioye ti peoji. 23 Ja̱ mu'se cato yë'ëre se̱ni asaye ti peosipi. Nuñerepa mësarute cayë. Ja'quëpi mësarute i̱sija̱'quë api, si'aye mësaru se̱ñe yë'ë mamipi cajë se̱jëna. 24 Iye macaja̱'a mësaru yë'ë mamipi cajë se̱ñe pa̱huë, yureta'a se̱jë'ë. Se̱jëna, i̱sija̱'quë api. I̱siquëna, sihuaja̱'cohua'i a'ë.

Iye Yejare Ñese Quëcoye

25 Mësarute cahuë. Iye coca pa̱i yo'oye ayena co̱ni cue̱cue ñaquë ja̱je casiquëta'are yequë mu'se ti̱'aja'coa, pa̱i yo'oye ayena co̱ni cue̱cuema'ë caye, nuñerepa caja̱'quë a'ë, ja'quë ayere ti̱ña asayerepa. 26 Ja̱ mu'se cato mësaru yë'ë mamipi cajë se̱ja'cohua'i a'ë. 27 Tsoe ja'quëpi mësarute oi paji, mësarupi yë'ëre oi do'ire cui'ne mësarupi yë'ëre Diusu quë'ropi daisiquë api, cajë asa do'ire. 28 Ja'quë quë'rore papi etani iye yejana daisiquë a'ë. Ja̱je pa'iquëta'are yure cato iye yejapi je̱oni ja'quë quë'rona co'ija̱'quë a'ë.” 29 Ja̱ maca i̱ ye'yacohua'ipi cahuë: “Yureta'a më'ë ti̱ñarepa cayë, yequena co̱ni cue̱cueye peoye. 30 Yureta'a më'ëre ñajë cui'ne asayë, si'aye ta̱'ñe asaquëre papi. Ja̱je pa'ini yecohua'ije̱ më'ëre se̱ni asañu'u cajë yo'oye peoji. Ja̱je pa'ina, më'ëre Diusu quë'ropi daisiquë api cajë asayë, yëquë.” 31 Cajëna, Jesupi capi: “¿Ja̱je pa'ito yureta'a asa ti̱'are paye? 32 Tsoe ti̱'aji, i̱ti yo'o maca. Yure i̱ti macare pa'iyë, mësaru yë'ëre te'ire je̱oni pa̱i ñape hua saija̱'cohua'i a'ë. Ja̱ maca te'i pëaja̱'quë a'ë. Ja̱je pëasiquëta'a te'i pa'iye pa̱ja'quë a'ë. Yë'ë ja'quëpi yë'ë ja̱'re co̱ni pa'ija̱'quë api. 33 Iye cato cayë, mësarute yë'ë ja̱'re co̱ni pa'ijë ai yo'oye peoye de'oye pa'ijë̱'ë caquë. Iye yeja cato mësaru ai yo'oye pa'iji. Ja̱je pa'iquëta'are quëcocohua'i pa'ijë̱'ë. Yë'ë je̱'quë iye yejare ñese quëcoquë paë'ë.”

17

Jesús I̱ Ye'yacohua'ire Se̱cacaise'e

1 Ja̱je ca tëjini Jesús ma'tëmona ñaquë capi: “Ja'quë tsoe ti̱'api, i̱ti yo'o maca. Më'ë mamaquëre de'oquëre papi i̱ñocaijë̱'ë, më'ë mamaquëpi më'ëreje̱ de'oquëre papi caquë i̱ñoja'quëre. 2 Më'ëpi më'ë mamaquëre iye yeja pa̱ire cua̱ñequëre nehuë, më'ë i̱sicohua'ire ti pani huesëye i̱sija̱quë caquë. 3 Më'ëre te'i api Diusu asajë cui'ne më'ë jëjo daosiquëre Jesucristore asaye a'ë, ti pani huesëye. 4 Iye yejare pa'i më'ëre de'oquëre papi caquë i̱ñoquë më'ë cua̱ñese'ere ne saohuë. 5 Iye yeja peo'në yë'ë më'ë ja̱'re pa'i de'oyere pare pase'eje̱ pa'ye yure yë'ëre i̱si co̱jë'ë, ja'quë. 6 Iye yeja acohua'ini më'ë yë'ëre sahuani i̱sisicohua'ire yë'ëpi më'ë pa'iyere i̱ñohuë. Më'ë tse̱cohua'i paë'ë. Ja̱je pa'iohua'ini yë'ëna më'ëpi i̱sina, i̱ohua'ipi më'ë cocare de'oye sehuojë yo'ohuë. 7 Yure cato ja̱ohua'i asayë, më'ë tse̱ a'ë cajë më'ë yë'ëre i̱sise'ere. 8 Ja̱je pa'ina, de'oye sehuojë asahuë, më'ë yë'ëre i̱sisi coca. Asa ti̱'are pahuë, më'ë quë'ropi daisiquë api cajë, cui'ne më'ëpi jëjo daosiquë api cajë asahuë. 9 Ja̱ohua'i do'ire caquë më'ëre se̱ñë: Coa iye yeja acohua'ini caquë se̱ñe pa̱ñë. Më'ë yë'ëre i̱sisicohua'ini caquë se̱ñë, më'ë tse̱cohua'ini. 10 Yë'ë paye më'ë tse̱ a'ë, cui'ne më'ë payepi yë'ë tse̱ a'ë. Ja̱je pa'ina, yë'ë de'oyere ja̱ohua'ipi i̱ñoñë. 11 Yë'ë iye yejare pa'iye pa̱ja'quë a'ë. Pa̱quëta'are ja̱ohua'ita'a iye yejare pa'ija̱'cohua'i a'ë. Yë'ë cato saiyë, më'ë ja̱'re pa'ija̱'quëpi. Ja'quë de'oquërepa ja̱ohua'i mañare ñacaijë̱'ë, më'ë tutupi më'ë yë'ëre i̱sisicohua'ire, më'ë cui'ne yë'ë co̱ni pa'iyeje̱ pa'ye te'ije̱ pa'iohua'i pa'ija̱'cohua'ire. 12 Yë'ë iye yeja pa'i maca më'ë tutupi de'oye ñacaë'ë, i̱ohua'ire, më'ë yë'ëre i̱sisicohua'ire. Ñacaina, te'ije̱ ne huesëye pa̱pi, noni ne huesësiquëse'e ne huesëpi toyase'epi ti̱'aquëna. 13 Yure cato më'ë pa'i hue̱'ñana saiyë. Ja̱je pa'iquëta'are yë'ë ja̱ yë'ta'a iye yejare pa'i do'ire cayë, iye coca, ja̱ohua'ije̱ yë'ë sihuayeje̱ pa'ye sihuaja̱jë caquë. 14 Më'ë cocare ja̱ohua'ina i̱sihuë. I̱sina, iye yeja acohua'ipi i̱ohua'ire coeyë, iye yeja acohua'i peo do'ire. Yë'ëje̱ iye yeja aquë peoyë. 15 Iye yejapi ja̱ohua'ire etoni sajë̱'ë caquë se̱ñe pa̱ñë. Yë'ë cato se̱ñë, më'ëpi ñacaina, huatipi jo̱sa yo'oye pa̱jaquë caquë. 16 Ja̱ohua'i cato iye yeja acohua'i peoyë. Yë'ëje̱ iye yeja aquë peoyë. 17 Më'ë tse̱cohua'irepa pa'ija̱'cohua'ire de'ocohua'ire pare nejë'ë, më'ë cocapi. Më'ë coca cato nuñere pa'ë. 18 Më'ë yë'ëre iye yejana jëjo daose'eje̱ pa'ye cui'ne yë'ëje̱ ja̱ohua'ire iye yejana jëjo saoyë. 19 Ja̱je pa'ina, ja̱ohua'ini caquë yë'ëpi më'ëna i̱siyë, ja̱ohua'ije̱ nuñerepa coca do'ipi më'ëna i̱sisicohua'i pa'ijë më'ë yëyere yo'oja̱jë caquë. 20 Ja̱ohua'ise'ere caquë se̱cacaiye pa̱ñë, cui'ne i̱ohua'i quëajëna, jeteyo'je asani i̱tire pa'ë cajë cuasaja̱'cohua'ireje̱ caquë se̱cacaiyë. 21 Si'aohua'i ja̱ohua'ije̱ te'ije̱ pa'iohua'i pa'ija̱jë caquë se̱ñë, te'ije̱ pa'iohua'i maina tsioni pa'ija̱quë caquë. Ja'quë, yë'ë cui'ne më'ë co̱ni tsioni te'ije̱ pa'iohua'i pa'iyeje̱ pa'ye pa'ija̱jë ja̱ohua'ije̱. Ja̱je tsiosicohua'ipi te'ije̱ pa'iohua'i pa'ijëna, iye yeja acohua'ipi ñajë më'ëpi yë'ëre jëjo daopi cajë sehuoja̱'cohua'ire. 22 Ja̱ohua'ire i̱sihuë, de'oyere pare më'ë yë'ëre i̱sise'ere, te'ije̱ pa'iohua'i pa'ija̱jë caquë, më'ë cui'ne yë'ë te'ije̱ pa'iohua'i pa'iyeje̱ cui'ne pa'ija̱jë caquë. 23 Yë'ëpi i̱ohua'i ja̱'re co̱ni pasi'i. Pa'ina, më'ëpi yë'ë ja̱'re co̱ni pa'ijë̱'ë. Pa'ina, i̱ohua'ipi te'ije̱ pa'iohua'irepa pa'ija̱'cohua'ire. Ja̱je pa'ijëna, iye yeja pa̱ipi, më'ëpi yë'ëre jëjo daopi cajë asaja̱'cohua'i a'ë, më'ëpi ja̱ohua'ire yë'ëre oiyeje̱ pa'ye oina ñajë. 24 Ja'quë më'ëpi yë'ëre i̱sihuë. Ja̱je pa'ina, më'ëre se̱ñë, ja̱ohua'ije̱ yë'ë pa'i hue̱'ñare pa'ija̱jë caquë, pa'ijë më'ë yë'ëre de'oyerepa i̱sise'ere ñajajë. Yë'ëre më'ë cato ai oiquë a'ë, ja̱ yë'ta'a yeja de'huama'nëpi. 25 Yë'ë ja'quë nuñerepa yo'oquë, më'ëre iye yeja pa̱i asa ti̱'añe pa̱ñë. Ja̱je pa'iquëta'are yë'ë cato më'ëre asayë icohua'ije̱ më'ë jëjo daosiquë api cajë asayë, yë'ëre. 26 Yë'ëpi i̱ñohuë, më'ë pa'iye ja̱ohua'ire. Ja̱ yë'ta'api i̱ñoquë pasi'i, ai jerepa ti̱ña. Ja̱je i̱ñoquëna, më'ë yë'ëre oiyepi i̱ohua'ini pa'ija̱quë pa'ina, yë'ëpi i̱ohua'i ja̱'re co̱ni pasi'i.”

18

Jesure Tse̱ani Sase'e

1 Iye ca tëjini jeteyo'je Jesús saji'i, i̱ ye'yacohua'i ja̱'re co̱ni Cedrón a'ri tsiaya je te̱'tena. Ja̱rote a'ri tsio paji'i. Ja̱rona Jesús i̱ ye'yacohua'i ja̱'re co̱ni cacapi. 2 Judasje̱, coso yehuoja̱'quëje̱ ja̱ro ñaquë paji'i. Ja̱rona Jesús si'anë i̱ ye'yacohua'i ja̱'re tsi'si hue̱'ña paji'i. 3 Pa'ina, Judas i̱ti ñaquë sëte i̱ti hue̱'ñana sa ti̱'api, soldado pa̱i ja̱'re, cui'ne Maija'quë huë'e ñacaicohua'i ëjaohua'i jëjo daocohua'i ja̱'re, cui'ne fariseo pa̱i jëjo daocohua'i ja̱'re. Maija'quë huë'e ñacaicohua'i ëjaohua'i jëjo daocohua'i cato Maija'quë huë'e ñacai soldado pa̱i paë'ë. Si'aohua'i huajo cui'ñasicohua'ire papi daë'ë, toa tsë̱opë̱ana cui'ne so̱quë pe̱na tsë̱osicohua'ipi. 4 Jesupi i̱ohua'i yo'o ja̱'ñe asaquë du'ru sani i̱ohua'ire se̱ji'i: “¿Neni co'eye'ni?” 5 Caquëna, i̱ohua'ipi cahuë: “Jesús Nazaret aquëni co'eyë.”Cajëna, Jesupi sehuoquë capi: “Yë'ë i̱ a'ë.”Judasje̱ i̱ohua'i ja̱'re co̱ni paji'i. 6 Ja̱je caquëna, asani co'ye jëa saoni yejana ta̱ta o̱mehuë. 7 Ja̱ maca Jesús ti̱jupë se̱ji'i, i̱ohua'ire cahuë: “¿Neni co'eye'ni?”Caquëna, i̱ohua'ipi cahuë: “Jesús Nazaret aquëni co'eyë.” 8 Cajëna, Jesús capi, i̱ohua'ire: “Tsoe mësarupi asahuë. Yë'ë i̱ a'ë. Yë'ëni co'eye sëte ja̱ohua'ire jo̱sa yo'oma'pë pa'ijë̱'ë, i̱ohua'ise'e saija̱jë.” 9 Ja̱je Jesús case'e ti̱'api, i̱ case'e cato caji: “Më'ë yë'ëre i̱sisicohua'ire ne huesoye pa̱huë, te'ireje̱.” 10 Ja̱ maca Simón Pedropi i̱ hua'ti dutani ëja të'hui ca̱jorose'e tëto huatopi. I̱ tëtosiquë cato Maija'quë huë'e ñacaicohua'i ëjaëre necaiquë paji'i. I̱ mami cato Malco hue'equë paji'i. 11 Ja̱je yo'oquëna, Jesupi Pedrore capi: “Hua'tire i̱o ju'i hue̱'ñana jua nëojë'ë. Iye ja̱re ja̱je ai yo'oye pa'iji, yë'ë ja'quëpi i̱sito.”

Maija'quë Huë'e Ñacaicohua'i Ëjaërepa Quë'rona Ëjaë Jesure Sase'e

12 Ja̱ maca soldado pa̱i cui'ne i̱ohua'i ëjaë co̱ni, cui'ne judío pa̱i soldado co̱ni Jesure tse̱ani hue̱huë. 13 Ja̱ jeteyo'je Anás huë'ena sahuë. Anás mamacorepa do'ire Caifás cato Anás huau paji'i. Ja̱ëpi ja̱ tëcahuë cato Maija'quë huë'e ñacaicohua'i ëjaë paji'i. 14 Ja̱re iquë Caifáspi ca nëopi, judío pa̱ire te'i mai aquëpi ju̱cacaiye pa'iji, si'a judío pa̱i do'ire.

Pedropi Jesure Ñama'quë A'ë Case'e

15 Simón Pedro cui'ne yequë i̱ ye'yequë co̱ni tuë'ë, Jesure. Jesús ye'yaquë cato Maija'quë huë'e ñacaicohua'i ëjaë ñaquë paji'i. Ja̱je pa'i do'ire cacapi, Jesús ja̱'re co̱ni, ëjaë huë'e hue'se daripëna. 16 Ja̱je pa'iquëta'are Pedrose'e hue'se eta sa'rona pëapi. Ja̱je pëaëna, Maija'quë huë'e ñacaicohua'i ëjaë ñaquëpi Jesús ye'yaquëpi etani eta sa'ro ñacore coca cani Pedrore copi, sa̱'nahuëna. 17 Ja̱ maca eta sa'ro ñacopi Pedrore se̱co'ë: “¿Më'ë i̱ ye'yacohua'i aquë pa'ima'quë?”Se̱ona, Pedropi capi: “Pa̱jë'ë, yequë a'ë.” 18 Ai sësëye sëte, jo'yaohua'i cui'ne policia pa̱i co̱ni jeca dani suani toa nehuë. Neni ja̱rote ñu'ijë sësëquëna, cu̱ijë paë'ë. Pedroje̱ ja̱rote paji'i, sësëquëna, cu̱iquë.

Maija'quë Huë'e Ñacaicohua'i Ëjaëpi Jesure Se̱se'e

19 Maija'quë huë'e ñacaicohua'i ëjaëpi Jesure se̱ huëopi, jecohua'i a'ni, më'ë ye'yacohua'i caquë, cui'ne i̱quere më'ë ye'yaquë paquë'ni caquë se̱ji'i. 20 Se̱ina, Jesupi capi: “Si'a pa̱i asajëna, yë'ë cato casiquë a'ë. Si'anë pa̱i tsi'si sitona ye'yaquë pa'isiquë a'ë. Cui'ne Maija'quë huë'ena ye'yaquë pa'isiquë a'ë, judío pa̱i tsi'si hue̱'ñana. Yë'ë cato yo'osiquë a'ë, yahue yo'oma'ë pa'isiquë a'ë. 21 ¿Me yo'oquë yë'ëre se̱ni asaquë'ni? Se̱ni asajë̱'ë, yë'ë caquëna, asasicohua'ini, ja̱ohua'ipi quëaja̱jë yë'ë case'e. Ja̱ohua'ipi asayë, yë'ë case'e si'aye.” 22 Ja̱je Jesús ca maca Maija'quë huë'e ñacai policiapi i̱ti maca nëcaquëpi tsiana tëtoquë capi: “¿Ja̱je i̱o Maija'quë huë'e ñacaicohua'i ëjaëre sa̱ñope sehuocoa?” 23 Caquëna, Jesupi capi: “Quëajë̱'ë. ¿I̱quere yë'ë co'aye care'ni? ¿Yë'ë case'epi de'oye pa'ito me yo'oquë të'caquë'ni, yë'ëre?” 24 Ja̱ maca Anáspi Maija'quë huë'e ñacaicohua'i ëjaë Caifás quë'rona sëasiquëni jëjo saopi.

Pedropi Jesure Ñama'quë A'ë, Ca Co̱se'e

25 Pedro ja̱je yo'o maca cato toare cu̱i nëcapi. Nëcaquëna, i̱te cahuë: “¿Më'ëje i̱ ye'yacohua'i aquë pa'ima'quë?”Cajëna, Pedropi cosoquë capi: “Pa̱jë'ë. Ñama'quë a'ë, i̱te.” 26 Ja̱ maca Maija'quë huë'e ñacaicohua'i ëjaëre necaicohua'i aquëpi se̱ji'i, Pedro ca̱joro tëto tëasiquë, do'iquëpi ñeje caquë: “¿Më'ëje pa'ini yë'ë ñasiquëta'a jeto tsio?” 27 Caquëna, Pedropi ti̱jupë cosopi. Coso macarepa curaje̱ yëji'i.

Pilato Ña Hue̱'ñare Jesús Pa'ise'e

28 Ja̱ maca Caifás huë'epi Jesure Pilato huë'ena sahuë. Ja̱ maca cato ñata to̱me huesë maca paji'i. Judío cato cacama'pë pa'ë huë'e, si'si neñere coejë, i̱ohua'ipi ja̱rona cacasicohua'i pani Egíptopi Israel pa̱i etajë pa'ise'ere cuasajë a̱iñere pa̱ra'huë. 29 Ja̱je pa'ina, Pilatopi etani i̱ohua'ire capi: “¿I̱que do'ire iquëre sa̱ñope caye'ni?” 30 Caquëna, i̱ohua'ipi sehuohuë. Do'i quë'i peoto yëquë më'ë quë'rona daye pa̱ra'huë. 31 Ja̱ maca Pilatopi capi: “Sajë̱'ë, iquëre. Sani mësaru cua̱ñese'e pa'iyeje̱ do'i quë'i pa'ito yo'ojë̱'ë.”Caquëna, judío pa̱ipi cahuë: “Ja̱je pa'iquëta'are yëquë judío pa̱i cato pa̱ire huani je̱oñe cua̱ñeñe ti peoyë.” 32 Ja̱je yo'ojëna, Jesús i̱ ju̱'i ja̱'ñe ca nëose'e ti̱'api. 33 Pilato cui'naëpi i̱ huë'ena cacani Jesure soini se̱ji'i: “¿Më'ë judío pa̱i ëjaëre paë?” 34 Caquëna, Jesupi capi: “¿Më'ëse'e cuasaquë caquë, pa̱nita'a yecohua'ipi carena, caquë?” 35 Caquëna, Pilatopi sehuopi: “¿Judíoje̱ ñani yë'ë cato? Më'ë pa̱ipi cui'ne Maija'quë huë'e ñacaicohua'i ëjaohua'ipi yë'ëna dani i̱sihuë, më'ëre ja̱ do'ire cayë. ¿I̱quere yo'o u'ni?” 36 Caquëna, Jesupi sehuopi: “Iye yeja yë'ë cua̱ñe hue̱'ña peoji. Iye yeja yë'ë quë'ro pa'ito, yë'ë te̱'te pa'icohua'ipi uihuara'huë, yë'ëpi judío pa̱ini tse̱a cua̱ñoñe pa̱jajë cajë. Yë'ë cua̱ñe hue̱'ña peoji, i̱ño.” 37 Ja̱ maca Pilatopi capi: “Ja̱je pa'ito judío pa̱i ëjaë, më'ë.” Caquëna, Jesupi capi: “Pa̱i ëjaë'ë, më'ë cayeje̱. Peosiquëpi pa̱i de'oni yë'ë cato iye yejana daisiquë a'ë, nuñerepa cocare casi'i caquë. Nuñerepa cocare sehuocaicohua'ipi yë'ë caye asacaiyë.”

Jesure Huani Je̱oñe

38 Caquëna, Pilatopi capi: “¿I̱que a'ni, nuñerepa?”Ja̱je se̱ni tëjini, Pilato ti̱jupë pa̱i ja̱'re coca casi'i caquë, etani capi: “I̱ co'aye yo'ose'e yë'ë ti̱'ama'ë pa'iyë, iquëre. 39 Mësaru cato Egíptopi Israel pa̱i etajë pa'ise'ere cuasajë yo'o mu'seña tse̱asicohua'ire te'ire etocohua'i a'ë. ¿Ja̱je pa'iye sëte mësaru neni etoye yëye'ni? ¿Judío pa̱i ëjaëni etoye?” 40 Ja̱je ca maca si'a pa̱i cui co̱reña: “¡Ja̱ëre cato etoye peoji! Barrabásni eto saojë̱'ë.”Iquë Barrabás cato co'amaña yahue i̱maquë paji'i.

19

1 Ja̱je cajëna, asani Pilatopi Jesure si'sejë̱'ë caëna, si'sehuë. 2 Soldado pa̱i Jesure miupi maro tëosicopi si̱opëna pu̱ahuë. Cui'ne nea maja'i ju'i ca̱re Jesure su̱ñacaë'ë. 3 Ja̱ jeteyo'je i̱ quë'rona tsioja̱ijë cahuë: “¡Judío pa̱i ëjaëre pa'ë, më'ë!”Ja̱je cajë tsiana të'cahuë. 4 Ti̱jupë Pilato eta co̱ni capi: “Asajë̱'ë. Iquë co'aye yo'ose'e ti̱'ama'ë pa'iyë. Cui'naëni mësaru quë'rona da co̱ñë, do'i peoquë api cajë ñajajë caquë.” 5 Jesupi miu maro pu̱'i cui'ne nea maja'i ju'i ca̱ ju'i etaquëna, ja̱ maca Pilatopi capi: “¡Ñajë'ë. I̱ñore pa'iji, iquë!” 6 Maija'quë huë'e ñacaicohua'i ëjaohua'i cui'ne policia pa̱i ñani cuihuë: “¡Que̱ñe pa'iji. Que̱ñe pa'iji!”Ja̱je cuijëna, Pilatopi capi: “Sani que̱jë'ë, mësarupi. Yë'ë cato ti̱'añe pa̱huë, i̱ co'aye yo'ose'e.” 7 Caquëna, judío pa̱ipi sehuohuë: “Yëquë cua̱ñese'e payë. Ja̱je pa'ina, yëquë cua̱ñese'eje̱ ju̱'iñe pa'iji, Diusu mamaquë a'ë casi do'ire.” 8 Ja̱re Pilato asani ai jerepa ca'rapi. 9 Ja̱ maca cui'naëpi huë'ena cacani se̱ji'i, Jesure: “¿Jero aquë a'ni, më'ë caquë?”Se̱ina, Jesús ti sehuoma'ë paji'i, te'o macareje̱. 10 Ja̱ maca Pilato capi: “¿Yë'ëre sehuocaiye pa̱quë? ¿Huesëquë cui'ne yë'ëpi më'ëre que̱ja'a tutu cui'ne më'ëre eto sao tutuje̱ paye?” 11 Caquëna, Jesupi capi: “Diusupi më'ëre ja̱ tutu i̱sima'quë pa'ito më'ë yë'ëre yo'o ti̱'añe ti peora'pi. Ja̱je pa'ina, yë'ëre tse̱ani më'ëna i̱sisiquëpi më'ë jerepa jai do'i paji, tayo do'ire.” 12 Ja̱re ja̱ macapi Pilato cato Jesure eto sao huasosi'i caquë co'epi. Co'equëta'are judío pa̱ipi jerepa cuihuë, ñeje: “Ja̱ëni eto saoquë pani César cajei peoja̱'quë a'ë, më'ë. ¡Pa̱i ëjaëre pa'ë caquë yo'oquë cato Césarte sa̱ñope yo'oquë api!” 13 Ja̱ maca Pilato iyere asani Jesure hue'sena etoni pa̱i yo'ose'e ne de'huaquë ña de'hua hue̱'ñana ja'rupi, hebreo pa̱i coca cato Gabata hue'yo hue̱'ñana. Ja̱je cani cayë, “Quë̱napi nesico”. 14 Ja̱ yë'ta'a Egíptopi Israel pa̱i etajë pa'ise'ere cuasajë yo'o mu'se ti̱'añe pa̱ maca mu'se joporepa pa'ina, yo'ohuë, te'e mu'se caraquëna. Ja̱ maca judío pa̱ire Pilatopi capi: “¡Iquë mësaru ëjaërepa pajë̱'ë!” 15 Ja̱je caquëna, i̱ohua'ipi cahuë: “¡Ju̱'ijaquë, ju̱'ijaquë! ¡Que̱ñe pa'iji!”Cajëna, Pilatopi capi: “¿Yë'ëpi mësaru ëjaëre que̱ja'quë a'ni, ja̱je ca ja̱'ñe?”Caquëna, Maija'quë huë'e ñacaicohua'i ëjaohua'ipi cahuë, i̱te: “Yequë ëjaëre pare peoyë. Coa Césarse'e yëquë ëjaë pa'iji.” 16 Ja̱je ca tëjini Pilatopi Jesure i̱ohua'ina i̱sipi que̱jajë caquë. I̱sina, i̱ohua'ipi sahuë.

Jesure Que̱ñe

17 Jesús ja̱ropi etani i̱te que̱ja'a sarahua co̱ani saji'i, pa̱i si̱opë tara hue'e hue̱'ñana hebreo pa̱i coca cato Gólgota hue'yo hue̱'ñana. 18 Ja̱rona i̱te que̱huë. Yecohua'ire cayaohua'ire i̱ ja̱'re co̱ni que̱huë. Jesuni jopore pana nëcojë yecohua'ini i̱ ëja te̱'tena cui'ne i̱ ari te̱'tena nëcohuë. 19 Pilatopi cua̱ñepi cruzu ë̱mëje'ena: JESÚS NAZARET AQUË JUDÍO PA̲I ËJAËPI toyasicore deojë̱'ë caquë. 20 Ja̱je toyasicore jai pa̱i judío pa̱i ñahuë, Jesure que̱ sitopi pa̱i daripë ja'yere pa'i do'ire. Toyasico cato paji'i, hebreo coca, griego coca, cui'ne latín coca. 21 Ja̱je pa'ina, Maija'quë huë'e ñacaicohua'i ëjaohua'i judío pa̱ipi cahuë, Pilatore: “Toyama'ë pa'ijë̱'ë ‘Judío pa̱i ëjaëpi’ caquë coa toyajë̱'ë, ñeje, ‘Judío pa̱i ëjaë'ë caquë api.’ Ja̱re toyajë̱'ë.” 22 Cajëna, Pilatopi sehuopi: “Yë'ë toya huesosico cato ja̱je pa'iji. Yeque po̱nañe peoji.” 23 I̱te que̱si jeteyo'je soldado pa̱ipi Jesús ju'i ca̱re i̱ni cajese'e pa'i ca̱ña huahuehuë, pa̱i ñape cui'na ja'yese'e. Cui'ne camisaje̱ i̱'ë, i̱tena te'opi tsoa ca̱ pa'iye sëte, 24 sa̱'ñe i̱ohua'i cahuë: “Nanë ye'saye pa̱ñu'u, coa i̱ti de'hue nesiquëpi i̱ote paja̱'quëre.”Ja̱je cajë yo'o maca tsoe ti̱'api, toyase'e ñeje cayepi: “Yë'ë ju'i ca̱re pa̱i ñape huahuehuë. Nepi paja̱'cohua'i a'ni, cajë.” Ja̱je soldado pa̱i yo'ohuë, i̱ti case'eje̱ pa'ye. 25 Cruz yë'quë macare Jesús pëca ja'co cui'ne i̱o maja'yo, cui'ne Cleofas nëjo María, cui'ne yequë María Magdalena paë'ë. 26 Pa'ijëna, pëca ja'core Jesús ñani, cui'ne i̱ ai oi ye'yaquë pa'isiquëpi i̱o yë'quë macare nëcaquëna, ñani capi: “Nomio ja̱ë api, më'ë mamaquë.” 27 Ja̱ jeteyo'je i̱ ye'yaquëre capi: “Ja̱o, më'ë ja'co.”Ja̱re i̱ti casi macapi i̱ ye'yaquëpi i̱ huë'ena sai sapi, i̱ote.

Jesús Ju̱'ise'e

28 Ja̱ jeteyo'je Jesús tsoe si'aye ne saose'e sëte toyase'e cayepi ti̱'ajaquë caquë capi: “Oco ëaji.” 29 Ja̱rote o'sa co̱no ti̱mësicopi ñuco'ë. Ñu'iona, ja̱ maca ca̱'cona sa̱ëni so̱quë tarapëna hue̱ni i̱ yë'opona u̱cuja̱quë cajë yo'ojëna. 30 Jesupi o'sa cuiya'i co̱nore u̱cupi. U̲cuni capi: “Si'aye ti̱'api, yureta'a.”Ja̱je cani meñe si̱opë ne meni, ju̱ni huesëpi.

Jesús Coripa Quë'rona Soldadopi Totase'e

31 Ja̱ yë'ta'a Egíptopi Israel pa̱i etajë pa'ise'ere cuasajë yo'o mu'se ti̱'ama'ë paji'i. Ja̱ mu'se cato huajë mu'se paji'i. Ja̱je pa'i do'ire co'aye cruzure ju̱'isicohua'ipi dete ma'ñe cajë Pilatore se̱i'ë, que̱sicohua'ire quë̱ñase'e të'ca jë'yeni ti̱ona saja̱jë cajë. 32 Ja̱ maca soldado pa̱ipi sani du'ru aquëre pani quë̱ña të'ca jë'yehuë, cui'ne yequëreje̱ të'ca jë'yehuë, Jesús ja̱'re que̱sicohua'ire. 33 Ja̱je yo'oni Jesús quë'rona sa tsioja̱ijë ñajëna, tsoe ju̱'isiquë paji'i. Pa'ina, ña jujani quë̱ña të'ca jë'yeye pa̱huë. 34 Ja̱je pa'iquëta'are soldadopi uiyopi totapi. Coripana totaquëna, tsie cui'ne oco etapi. 35 Iye quëaquë cato i̱ti ñasiquëpi quëaji cui'ne nuñerepa caji. Nuñerepa quëaji i̱ti asasiquëpi, mësarureje̱ care paji cajë asaja̱jë caquë. 36 Iye cato yo'ohuë, ñeje toyase'epi ti̱'ajaquë cajë, i̱tipi caji: “I̱ quë̱ña të'ca jë'yeye pa̱ja'cohua'i a'ë.” 37 Yequë hue̱'ña toyase'epi caji: “I̱ohua'i a'si nesiquëni ñaja'cohua'i a'ë.”

Jesure Ta̱se'e

38 Ja̱ jeteyo'je José, Arimatea aquëpi Pilatore sani Jesús ca̱pë ta̱si'i caquë se̱ji'i. José cato judío pa̱ini ca'raquë Jesure yahuerepa tuiquë paji'i. Ja̱je pa'ipi se̱ji'i, Pilatore Jesús ca̱pë sani ta̱si'i caquë. Caquëna, Pilatopi de'oji sajë̱'ë. Caëna, sani Jesús ca̱pë i̱ni sapi. 39 Cui'ne Nicodemoje̱ saji'i, treinta kilos mirra cui'ne aloes co̱'mese'ere saquë. Ja̱ë cato Jesure ñami sani coca casiquë paji'i. 40 Ja̱je José cui'ne Nicodemo co̱ni saisicohua'ipi Jesús ca̱përe i̱ni i̱ohua'i sase'e huëo së̱ñepi ca̱ñana neni tu̱nahuë, ju̱'isiquëre. Ta̱ja'quëre judío pa̱i yo'oyepi yo'ohuë, ja̱je yo'ocohua'i sëte. 41 Jesure que̱ sito ja'yere tsio paji'i. Pa'ina, ja̱ tsiore paji'i, huajë quë̱'isi coje pa̱ire ta̱ma'coje̱. 42 Pa'ina, ja̱ cojena Jesure ta̱huë, ja'ye maca pa'icona. Ja̱ maca cato judío pa̱i huajë mu'se tsoe ti̱'a huëopi.

20

Jesús Ju̱'isiquëpi Huëiye

1 Du'ru co'amaña ne mu'se ñata maca ja̱ neaquëna, María Magdalenapi saco'ë, ta̱si daripëna. Saio ñacona, daripë si̱osicopi jai quë̱na pë hui'yosico paji'i. 2 Ja̱ maca Simón Pedro quë'rona cui'ne Jesús ai oiquërepa pa'isiquë quë'rona huë'huëni cao: “Ëjaë ca̱pë tsoe sahuë, daripë pa'isicore. Huesëyë, jero sa'na nehuë.” 3 Ja̱je cacona, Pedro cui'ne yequë i̱ ye'yaquë co̱ni daripë quë'rona ñañu'u cajë saë'ë. 4 Cayahua'i te'e co'arepa huë'huëjë saë'ë. Te'i ai jerepa huë'huësiquëpi du'ru ti̱'api, ta̱si daripëna. Pedropi jeteyo'je ti̱'api. 5 Du'ru ti̱'ani në meni ñaquëna, coa i̱te hue̱ni o̱asi ca̱ñase'e paji'i. Cacani ñañeta'a pa̱pi. 6 Pa̱quëna, Simón Pedropi jeteyo'je daisiquëpi daripëna cacapi. Ja̱ëje cui'ne ñapi, i̱te hue̱ni o̱asi ca̱ñase'e pa'ina. 7 Cui'ne yequeje̱ ñapi, Jesús si̱opë tu̱nasi ca̱pi ti̱rona i̱ose'ere tu̱nani yequë ca̱ña u̱ima'tona o̱asicopi pa'iona. 8 Ja̱ maca cui'ne du'ru daripëna ti̱'asiquëje̱ cacani i̱ti yo'ose'e ñaquë nuñerepa asapi, i̱ti yo'ose'e. 9 Jesucristo ju̱'isiquëpi huëi ja̱'ñere case'ere ja̱ yë'ta'a toyase'e caye asa ti̱'ama'cohua'i sëte. 10 Ja̱je ña tëjini i̱ ye'yacohua'i co'ihuë, huë'ena.

Jesupi María Magdalenana Ñaise'e

11 Ja̱je pa'iquëta'are María cato hue'sena pëa nëcani oi nëcao, daripë yë'quë macapi. Ja̱ oio se në meni ñao daripë sa̱'nahuëna. 12 Ñacopi ñao, cayahua'i poja'i ju'i ca̱ña su̱ñasicohua'ipi, Jesús ca̱pë pa'i sitore pa'ijëna, te'i quë̱o pa'i sitore pa'ina, yequëpi si̱opë pa'i sitore ñu'ina. 13 Ja̱ maca hui̱ñaohua'ipi i̱ote se̱i'ë: “¿Nomio, i̱quere oico'ni?”Cajëna, i̱opi sehuo: “Yë'ë Ëjaëni sahuë. Ja̱ do'ire oiyë. Huesëyë, jero sa'na sani nehuë.” 14 Ja̱je se ca to̱co, se po̱nëco Jesure ñao, i̱ti macare nëcaquëna. Ñacota'a Jesupi cuasaye pa̱o. 15 Ja̱ maca Jesupi i̱ote se̱ji'i: “¿Nomio, i̱quere oico'ni? ¿Neni co'eco'ni?”Caquëna, i̱ti maca tsio ñaquë api cuasaco cao: “Ëjaë, më'ëpi sasiquë pani quëajë̱'ë, më'ë ne sito. Quëaëna, yë'ëpi i̱te sasi'i.” 16 Ja̱ maca Jesupi capi, i̱ote: “¡María!” Caquëna, i̱opi po̱nëni cao, hebreo cocapi: “¡Raboni!” Ja̱je caye cato cao, ye'yaquë. 17 Ja̱ maca Jesupi capi: “Tse̱ama'o, ñu'ijë̱'ë. Ja̱ yë'ta'a ja'quë quë'ro saima'quë a'ë. Ja̱je pa'iquëta'are sani quëajë̱'ë, yë'ë yo'je tsi̱re. Pëca ja'quë quë'rona cui'ne mai Diusu quë'rona saiyë.” 18 Caquëna, ja̱ maca María Magdalenapi sani i̱ ye'yaquë pa'isicohua'ire quëao. Ëjaëni ñahuë, caco. I̱pi ja̱je quëajë̱'ë, caëna, cayë, cao.

Jesupi I̱ Ye'yacohua'ina Ñaise'e

19 Ja̱re ja̱ mu'se du'ru co'amaña ne mu'se ñami pa'i maca i̱ ye'yacohua'ipi tu'rihuëna judío pa̱ini ca'rajë cacani eta sa'ro si̱osicohua'ipi paë'ë. Pa'ijëna, Jesupi i̱ohua'i jopona ñaiquë pëpaquë capi: “De'oye pa'ijë̱'ë.” 20 Ja̱ se ca tëjini i̱ jë̱ña cui'ne i̱ coripa i̱ñopi. Ja̱ maca Ëjaëre papi cuasajë sihuahuë. 21 Ja̱ maca cui'naëpi Jesús ca co̱pi: “De'oye pa'ijë̱'ë, mësaru. Ja'quë yë'ëre jëjo daose'eje̱ cui'ne yë'ëje̱ mësaruteje̱ jëjo saoyë.” 22 Ja̱je cani sëcopi i̱ohua'ina, sëcoquë capi: “De'o joyore pare pajë̱'ë. 23 Mësarupi sa̱i de'huacaicohua'ini i̱ohua'i tayo yo'ose'e sa̱i de'huacaiye pa'iji. Mësaru sa̱i de'huacaima'cohua'ini i̱ohua'i tayo yo'ose'e sa̱i de'huacaiye peoji.”

Tomáspi Jesús Huëisiquëre Ñase'e

24 Tomás Jesús doce soisicohua'i aquëpi cui'ne yequë mami Gemelo hue'equëpi Jesús ñai maca peopi. Peoquëna, yecohua'ise'e paë'ë. 25 Peoquëna, ñasicohua'ipi Jesús ye'yacohua'ipi quëahuë, Ëjaëni yëquë ñahuë cajë. Cajëna, Tomáspi capi: “Yë'ëpi i̱ jë̱të quë̱na ñaca cojena cui'ne i̱ coripa ui cojena yë'ë jë̱tëpi sani ñama'ë pani i̱re papi caye pa̱ja'quë a'ë.” 26 Ocho mu'seña tëto saisi maca i̱ ye'yacohua'ipi huë'ena tsi'sicohua'ipi paë'ë. Pa'ijëna, ja̱rote Tomásje̱ co̱ni paji'i, yure cato. Ja̱ maca Jesús ñaipi, eta sa'noa si̱ose'epi pa'iquëta'are. Ja̱ maca pëpaquë capi: “De'oye pa'ijë̱'ë.” 27 Ja̱ maca capi, Tomásre: “Më'ë jë̱tëpi i̱ñona sa̱'ijë̱'ë. Sa̱'i ñajë'ë, yë'ë jë̱ñare. Më'ë jë̱tëre dajë̱'ë. Dani yë'ë coripa ui cojena sa̱'ijë'ë, tsoerepa jëa coema'ë pa'ija̱'quë nuñere pa'ë caquë asaja̱'quë.” 28 Ja̱ maca Tomáspi sehuopi: “Yë'ë ¡Ëjaë cui'ne yë'ë Diusu!” 29 Caquëna, Jesupi capi: “Tomás yureta'a asare payë, më'ë yë'ëre ñasi do'ire. Sihuayë, yë'ëre ñama'cohua'ipi coa quëayena asani nuñere pa'ë cajë cuasacohua'ire.”

Me Neja'copi Iye Toya Pëpë Pa'ico'ni

30 Jesús jaiye yo'opi i̱ ye'yacohua'i ñajëna, pa̱i yo'o ti̱'a ma'ñere ja̱ yo'ose'e toya pëpëna si'aye toyase'e peoji. 31 Ja̱je pa'iquëta'are iye cato mësarupi Jesure i̱re papi Cristo huasoquë api, cajë cui'ne Diusu mamaquëre papi cajë asani ti pa'iyere ti̱'ajajë cajë toyase'e a'ë.

21

Jesupi Siete I̱ Ye'yacohua'ina Ñaise'e

1 Ja̱ jeteyo'je Jesús ti̱jupë i̱ ye'yacohua'ina ñaipi, Tiberias jaira të̱'tëpana. Ñaini ñeje yo'opi: 2 Simón Pedropi cui'ne Tomás Gemelo hue'equë cui'ne Natanael Caná yeja Galilea aquë cui'ne Zebedeo mamajë cui'ne cayaohua'i Jesús ye'yacohua'i co̱ni paë'ë. 3 Pa'ijëna, Pedropi capi: “Hua'ire sani nesi'i.”Caquëna, yecohua'ije̱ cahuë: “Yëquëje̱ më'ë ja̱'re sañu'u.”Cani saë'ë, te'e i̱ ja̱'re co̱ni yohuëna aya mëni. Ja̱ ñami hua'ire neñe pa̱huë. 4 Ñata to̱me maca Jesús tsiaya të̱'tëpare nëcapi, i̱ ye'yacohua'ipi huesëhuë, i̱quei'ni cajë. 5 Ja̱ maca capi, Jesupi: “¿Tsi̱dohuë, hua'i neñe pa̱re?”Caquëna, i̱ohua'ipi cahuë: “Pa̱huë, neñe.” 6 Ja̱ maca Jesús capi: “Yohuë ëja te̱'tena hua'i yo'ecore je̱o dëojë̱'ë. Ja̱ maca mësaru neja'cohua'i a'ë.”Caëna, i̱ case'eje̱ je̱o dëohuë. Je̱o dëorena, hua'ipi ti̱mëni dëquëcona, naë ti̱'añe pa̱huë. 7 Ja̱ maca Jesús ai yëquëpi Pedrore capi: “¡Mai Ëjaëre papi!”Ja̱je ca macarepa asayepi Simón Pedropi i̱ ë̱mëje ju'icore se su̱ñani sa duji'i, tsiayana. 8 Yecohua'i cato yohuëja̱'a tsio daë'ë, mejahuëna, hua'i yo'erë naëjë. Coa cien metro paji'i, të̱'tëpa ti̱'añe. 9 Yejana ti̱tani tu̱majë ti̱'ahuë, tsoe toa suasicopi pa'ina. Cui'ne hua'i, pan paji'i, toa ë̱mëje'na tu̱ñase'epi. 10 Ja̱ maca Jesupi capi: “Dajë̱'ë, hua'ire mësaru nesicohua'ini.” 11 Simón Pedropi yohuëna aya mëni hua'i yo'ecore cu̱tihuëre pana naë mapi, mejahuëna hua'i ti̱mësiconi. Ciento cincuenta y tres hua'ire nehuë. Ja̱je pa'iquëta'are hua'i yo'erë tëiye pa̱o. 12 Ja̱ maca Jesupi capi: “Dani hua'i a̱ijë'ë.”Te'ije̱ i̱te i̱quei'ni, më'ë caquë se̱ñe pa̱pi. Si'aohua'i Ëjaëre papi cajë asahuë. 13 Ja̱ jeteyo'je Jesupi panpë i̱ni hua'quequë a̱opi si'aohua'ire, cui'ne hua'ireje̱ hua'quequë a̱opi. 14 Iye cato toaso̱ñe aco paji'i, i̱ohua'i i̱te ñase'e ju̱'isiquëpi huëisiquëre.

Simón Pedrore Jesús Case'e

15 A̲o a̱ni tëjisi jeteyo'je Jesupi se̱ji'i, Pedrore ñeje: “Simón Jonás mamaquë, ¿iye jerepa më'ë yë'ëre oiquë?”Caquëna, Pedropi sehuopi: “Ja̱je pa'ijë̱'ë, Ëjaë. Më'ëpi tsoe asayë, yë'ë më'ëre oiye.”Caquëna, Jesupi capi: “Ja̱je pa'ito yë'ë yëi ñamare de'oye ñacaijë̱'ë.” 16 Ti̱jupë se̱ni co̱pi, cayaye acore: “Simón Jonás mamaquë, ¿yë'ëre oiquë?”Caquëna, Pedropi sehuopi: “Ja̱je pa'iji, Ëjaë. Më'ëpi tsoe asayë, yë'ë më'ëre oiye.”Caquëna, Jesupi capi: “Ja̱je pa'ito yë'ë yëi ñamare ñacaijë̱'ë.” 17 Toaso̱ñe acore se̱ji'i: “Simón Jonás Mamaquë, ¿yë'ëre më'ë yëquë?” Ja̱ maca Pedro oi tsia nepi, toaso̱ñe acore yëquë më'ë yë'ëre oiquë caquëna. Ja̱ maca sehuopi Pedro: “Ëjaë, më'ëpi si'aye asayë, yë'ë më'ëre oiye.”Ja̱ maca Jesupi capi: “Yë'ë yëi ñamare de'oye ñacaijë̱'ë. 18 Nuñerepa më'ëre cayë, ai po̱sërepa pa'i maca, më'ëse'e ca̱ña su̱ñani më'ë yë hue̱'ñana sai pa'isiquë a'ë. Ja̱je pa'iquëta'are ai hua̱nou de'osi maca coa jë̱tëre nëocaina, yequëpi su̱ñacaija̱'quë api. Ja̱ maca më'ë saiye yëma'tona saja̱'quë api.” 19 Ja̱je Jesús cani capi: Pedro ju̱'iñepi Maija'quë de'oquërepa pa'iye i̱ñocai ja̱'ñere quëaquë. Ja̱ jeteyo'je capi: “Tuijë̱'ë, yë'ëre.”

Jesús Oiquërepa

20 Co'iquë Pedro ñaquëna, i̱ ai oiquëre papi Jesure tuji'i, Jesure tse̱ama'në a̱o a̱i maca ja'ye ñu'i, “Ëjaë, ¿nepi coso yehuoja̱'cohua'i a'ni?” caquë se̱siquëpi. 21 Pedropi ñani Jesure se̱ji'i: “¿Ëjaë, iquëreta'a me yo'oye pa'ija̱'coa'ni?” 22 Caquëna, Jesupi capi: “Yë'ë co'i macaja̱'a huajëquë iquë pa'ija̱quë caquë pa'ito ¿i̱quepi më'ëre co'aquë'ni? Më'ë cato yë'ëni tuijë̱'ë.” 23 Ja̱ maca iye case'ere Jesús oiquërepa sehuosicohua'i jupëpi asahuë. Asani cuasahuë, iquë cato ju̱'iñe pa̱ja'quë api. Ja̱je Jesús cato ju̱'iñe pa̱ja'quë api caye pa̱pi. I̱ cato capi: “¿Yë'ë co'i macaja̱'a huajëquë pa'ija̱quë caquë pa'ito i̱quepi më'ëre co'aquë'ni?” 24 Iye coca toyaquë cato i̱ oiquëpi toyayë, nuñerepa cocare quëaquë. Ja̱je pa'ina, nuñerepa cocare caji cajë asayë. 25 Jesús yo'ose'e jaiye pa'iji, pa'iquëta'are toyaye pa̱ñë. I̱ yo'ose'e ñape toyañu'u cajë yo'ocohua'i pani toya saoye peoji, si'a yeja maca toya pëpi ti̱më huesotoje̱. Ja̱ yë'ta'api toyaye pati'ñe pa'io. Ca tëjihuë. Ja̱je pa'ija̱quë.