Ɨ tɨ cɨn autyejche i yu'uxari
1 Jajcua ɨmɨ pu seijra'acaa aɨjna ɨ tɨ jee tɨcɨn ɨ nyuucari. Ajta, aɨjna ɨ nyuucari, aɨ pu seijra'acaa ɨ Dioj jemi. Ajta aɨ pu Dioj puéenya'a aɨjna ɨ nyuucari. 2 Aɨ pu jajcua ɨmɨ seijra'acaa ɨ Dioj jemi tɨ'ɨj cai xɨ ma'ahua'acaa ɨ chaanaca. 3 Nain tɨj na'a tɨ ti'iseijre'e, aɨjna nyuucari jetze pu ayan tyu'utaseijre. Aɨ pu ɨ Dioj, ajta aɨjna ɨ nyuucari, aɨ mu naijmi'i tyu'utaahuaca'a tɨj pua'amua yen ti'iseijre'e. Ajta, capu ti'itɨ ayan ti'iseijra'a a'ame'enche'e tɨ pua'a cai aɨn nyuucari ayan tyu'utaxajtanche'e. 4 Tɨj na'a jajcua ɨmɨ tɨ yu e'ire'enye, aɨj pu jetze e'iráninyeica'a aɨjna tɨ i'iruuri rusen cɨme'e. Ajta aɨj pu cɨn ayan huanyeeri'icɨcaa hua'a tzajta'a ɨ tyaɨte aɨjna cɨme'e tɨ cɨn i'iruuri mej mi meyan raamua'aree a'ij tɨ een ɨ Dioj jemi. 5 Ajta aɨjna tej teyan tyajta ratamua'amua tɨcɨn tatzari, aɨ pu huanyeeri'icɨ a'araa aɨme tzajta'a ɨ tyaɨte ɨ maj á'ujhua'anya'a tɨca'amiste'e. Majta aɨme ɨ mej meyan tɨca'amiste'e á'ujhua'anya'a, camu raayɨ'ɨtɨhua'a maj ra'uje'ica ɨ tatzari tɨ hua'atzajta'a huanyeeri'icɨcaa. 6 Seij pu ayan u a'uve'eme tɨ Dioj ayan ya'utaityaca'a. Ayaa pu antyahuaaca'a tɨcɨn Juan. 7 Ayaa pu een cɨn u a'uve'eme tɨ ij ayan aɨjna cɨn tya'anxájta a'ij tɨ ari ti'ijmua'areeraca'a aɨjna cɨme'en tɨ i'i tatzari, mej mi naimi'i meyan tya'antzaahuate'en a'ij tɨ aɨn ayan tihue'ixaate'e. 8 Ajta aɨjna ɨ Juan, capu aɨn puéenya'a ɨ tatzari silu ayaa pu'u een cɨn a'uve'eme tɨ ij aɨjna cɨn tihua'uta'ixaate'en aɨjna jetze ma'acan aɨjna ɨ tatzari. 9 Ajta aɨn tɨ tzaahuati'ira'a cɨn tatzari pueen, tɨ ajta huatatátza huanyeeri'i a'aye'i hua'a tzajta'a ɨ tyaɨte, a'achu maj pua'amua yen seijre'e, aɨ pu mu a'uvé'ema'acaa iiyan chaanaca japua. 10 Aɨ pu ayan huatyajturaa iiyan chaanaca japua. Ajta, aɨ pu nain tyu'utaahuaca'a tɨj na'a tɨ yan chaanaca japuan ti'iseijre'e. Ma majta maɨn, ɨ mej yan huachaatɨma'acaa iiyan chaanaca japua, camu raamuá'a. 11 Aɨ pu mu a'uvé'ema'acaa, ajta aɨme jemi ɨ rutyaɨtestyamua'a huatyajturaa. Majta aɨme, camu ra'ancure'evi'itɨ. 12 Ma majta, seica mu xaa ra'ancure'evi'itɨ aɨme ɨ tyaɨtestyamua'ame'en. Ajta aɨn, ayej tihua'uta'a aɨmej ɨ maj ra'astijre mej mi yaujmua'ame'en pueenya'a mua'ara'ani ɨ Dioj a'achu maj pua'amuaca. 13 Majta aɨme, camu meyan tyetyaca jetze a'iráninyeica'a maɨjna cɨme'e tɨ tyaata'a ayan ti'ijxe'eva'acaa. Camu a'atzu xaa nya'u, silu ayaa mu'u maɨjna jetze ajtyama'acan ɨ Dioj.
Aɨ pu huataujtevistaca'a ɨ nyuucari.
14 Ajta aɨn ɨ nyuucari aɨ pu ayan huataujtevistaca'a. Aɨ pu ajta ityejmi jemi huatyajturaa. Tyan tu tyajta teyan raaseij tyaɨjna ɨ tɨ cɨn rɨ'ɨ tiraata'a ɨ Dioj. Tyan tu raaseij ɨ tɨ cɨn Dioj rɨ'ɨ tyu'uta'a aɨjna cɨme'e tɨ aɨ na'a caj ti'iyaujra'an ɨ Dioj. Aɨ pu e'ema'acan ɨ ruya'upua jemi. Nain pu cɨn rɨ'ɨ titájchaɨca'a ruxé'evi'ira'a cɨme'e. Ajta, nain pu ayan tzaahuati'ira'a cɨn tyu'utaxajtaca'a. 15 Ajta aɨn ɨ Juan, ayaa pu aɨjna cɨn tyu'utaxajtaca'a, ayan ti'ixaata tɨcɨn: —Ai pu aɨn pueen ɨ nyaj cɨme'en nyeri tyajamue'ixaa yee aɨjna tɨ ye'eve'eme nyaj cujta'an, eitze'e pu va'acan cɨn ti'ityejvee nyacai inyaa, a'ini aɨ pu anacai seijra'acaa nyacai inyaa. —Ayaa pu tyu'utaxajtaca'a. 16 Naijmi'i ityan tu'uri teyan tyaɨjna cɨn ra'ancura'a tyaɨjna cɨme'e ɨ tɨ nain cɨn rɨ'ɨ naa titata'aca. Ruxe'eve'evi'ira'a pu cɨn rɨ'ɨ titata'aca tɨj na'a tɨ yu auca'itɨ a'ame. 17 A'ini ayaa pu'u, aɨjna ɨ nyuucari ɨ maj cɨn ti'ijta, Dioj pu ayan raatyajtuaa ɨ Moisés jemi. Dioj pu ajta ayan tiréijca aɨjna ɨ Jesús, tɨ ajta Cɨriistu'u pueen, tɨ ij aɨn ruxé'evi'ira'a cɨn rɨ'ɨ titaata'an, tɨ ij ajta tzaahuati'ira'a cɨn titaataseijrate'en a'ij tɨ ti'ijxe'eve'e ɨ Dioj. 18 Capu a'atɨ a'anaj raaseij ɨ Dioj, silu aɨ pu'u tɨ aɨ na'a caj ti'iyaujra'an. Ruxe'eve'evi'ira'a pu cɨn rɨ'ɨ titata'aca tɨj na'a tɨ yu auca'itɨ a'ame. Capu a'atɨ a'anaj raaseij ɨ Dioj, silu aɨ pu'u tɨ saɨj na'a yaujra'an pueen, tɨ ajta Dioj jemi seijre'e, aɨ pu ayan taatamuá'ate a'ij tɨ een.
Ɨ Juan tɨ hua'amuaɨ'ɨhuacara'a pu tya'anxájta cɨme'en ɨ Jesús tɨ i'i Cɨriistu'u
19 Majta aɨme ɨ maj Israel jetze ajtyama'acan, maj majta teje'ijta maujna Jerusalén, aɨ mu huaja'utaityaca'a ɨ Juan jemi seica ɨ maj ti'ivaɨra'acaa u hua'ateyujta'a, majta seica ɨ maj maɨjna jetze a'iraanye aɨjna ɨ Leví tyaacan mej mi meyan tiraataihua'u tɨ cɨme'en yee: “¿A'ataani paj pɨrɨcɨ?” 20 Ajta aɨjna ɨ Juan, capu hua'uta'ijmɨjri'i maj raamua'ati silu ruxé'evi'ira'a pu cɨn ayan tihua'uta'ixaa mejseiiraca naijmi'i ɨ tyaɨte. Ayan tɨcɨn: —Canu nyaa nyaɨn pueen ɨ Cɨriistu'u tɨ Dioj ra'antihuau. 21 Matɨ'ɨj mi meyan tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —¿A'ataajni paj pueen? ¿Ni paɨn pueen aɨjna ɨ Elías? Ajta ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Canu nyaɨn pueen. Majta meyan tɨcɨn: —¿Ni paɨn pueen ɨ tyaj rachu'eve'e, aɨjna tɨ Dioj jetze ma'acan titaata'ixaate'esin? Ayaa pu tyu'utanyúu tɨcɨn: —Canu nyaɨn pueen. 22 Matɨ'ɨj mi meyan tiraata'ixaa tɨcɨn: —¿A'ataani nya'u paj pueen muaa? Pata'aj taata'ixaate'en a'a cɨme'en tej ti tyajta teyan tihua'uta'ixaate'en aɨme ɨ maj taja'utaityaca'a. ¿A'ini peti'ixa a'a cɨme'en? 23 Aj pu'i ayan Juan tyu'utanyúu tɨcɨn: —Nyaa nu nyaɨn pueen aɨjna tɨ ayan cɨme'en tyu'utaxajtaca'a aɨjna ɨ Isaías tyaacan tɨ nu'u ayan a'atɨ pu a'a avé'ejijhua aujna hua'ɨtzita. Ayan tɨcɨn: “Rɨ'ɨ xu huaujruuren sej si seyan tyamua'a naa ra'ancure'evi'itɨn saɨjna ɨ tavastara'a.” 24-25 Majta seica ɨ fariseos, ɨ maj tyu'utaijti'ire, ayaa mu tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —Tɨ pua'a peyan muaa cai aɨn pueen aɨjna ɨ Cɨriistu'u, pajta cai muaa aɨn pueen ɨ Elías, pajta cai muaa aɨn pueen aɨjna ɨ tyaj rachu'eve'e tɨ Dioj jetze ma'acan titaata'ixaate'esin, ¿a'ini een cɨn peyan hua'amuaɨ'ɨhua ɨ tyaɨte? 26 Ayaa pu tyu'utanyúu aɨjna ɨ Juan tɨcɨn: —Nyaa nu a'amuamuaɨ'ɨhua jaj cɨme'e. Ma ajta, seij pu ayan muejmi jemi seijre'e ɨ saj cai ramua'ate. 27 Ai pu aɨn pueen ɨ tɨ auj me e'eve'eme. A'ini inyaa cɨleenya'a nu cɨn ti'ityejvee ɨ jemin, capu ayan tiraavijte'e nyaj ra'ajtaɨ'ɨpɨ'ɨn ɨ ca'acaira'an. 28 Ayaa pu tyu'uruu aujna a'ahua'a tɨ ayan tyaja'arajtyahuaa tɨcɨn Betábara, u jetze pujme'en, ɨ atya'anara'an jetze ɨ Jordán, a'u tɨ aɨn Juan huaja'amuaɨ'ɨhuaca'a.
Cɨme'en ɨ canya'a tɨ Dioj raatámuaɨ'ɨvajta
29 Yaa ru'ijmua'a yee, aɨ pu huaseij aɨjna ɨ Jesús tɨ e'eve'ema'acaa ajna jemin. Aj pu i ayan tyu'utaxajtaca'a aɨjna ɨ Juan tɨcɨn: —Casi'i xaaseij muan, mɨ canya'a Dioj tɨ raatámuaɨ'ɨvajta. Ai pu aɨn pueen tɨ ruxé'evi'ira'a cɨn ra'urauuna nain cɨme'e a'ij mej titya'utyajturaa ɨ Dioj jemi a'achu maj pua'amua yen seijre'e iiyan chaanaca japua. 30 Ai pu aɨn pueen ɨ nyaj cɨme'en neyan tyu'utaxajtaca'a nyatɨ'ɨj neyan tyajamuaata'ixaa yee: “Saɨj pu ye é'eve'ema'a a'ame nyahuarita'a majca'ihua, tɨ ajta eitze'e va'acan cɨn ti'ityejvee nyacai inyaa, a'ini aɨ pu anacai huataseijre nyacai inyaa.” 31 Canu nyajta inyaa nyasaɨj ramua'atyajcaa. Aru ayaa nu een cɨn mu a'uve'eme nyej ni neyan hua'umuaɨ'ɨhua ɨ jaj cɨme'e tɨ ij aɨn ayan huataseijre'en aɨme jemi ɨ mej Israel jetze ajtyama'acan. 32 Aj pu'i Juan ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Ayaa nu raaseij nyaɨjna ɨ xaijnyu'ucara'ara'an ɨ Dioj tɨ ute'e e'icáma'acaa. Yaa pu seijra'acaa tɨj cucui'i. Aj pu i an múutze'en a'ujyeijxɨ. 33 Canu a'atzu ramua'atínche'e tɨ pua'a cai ayan tinaata'ixaate'enche'e aɨjna tɨ nyaja'utaityaca'a ayan tɨcɨn: “Tɨ pua'a hui peyan raaseij tɨ aɨn xaijnyu'ucara'ara'an ɨ Dioj ayan e'icaanyen tɨ ij seij japuan huatyaturan, aj paj ramua'ati tɨ aɨn pueen tɨ ayan tiraataijte'esin aɨjna ɨ xaijnyu'ucara'ara'an ɨ Dioj tɨ muejmi tzajta'a huatyaturan sej si saɨjna jetze araujca'anyen.” 34 Nyaa nu neyan raaseij. Nyajta nu neyan tyajamuaata'ixaate'esin tɨ aɨn pueen ɨ yaujra'an ɨ Dioj. —Ayaa pu tihua'uta'ixaa.
Cɨme'en ɨ maj anacai á'ujhua'anya'a jamuan ɨ Jesús
35 Yaa ruijmua'a yee, ajtahua'a pu aun a'utyavaaca'a aɨjna ɨ Juan. Ajta aɨme ɨ tɨ hua'uvi'itɨjma'a, hua'apua mu jamuan á'ujhua'anya'a. 36 Tɨ'ɨj raaseij tɨ aun a'atama'acaa aɨjna ɨ Jesús, ayaa pu tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —Xaaseij muan, ɨ canya'a Dioj tɨ raatamuaɨ'ɨvajta. 37 Matɨ'ɨj meyan tiraanamuajri'i aɨme ɨ maj hua'apua, matɨ'ɨj mi Jesús huataven. 38 Ajta aɨn Jesús, tɨ'ɨj pɨ a'ure'eve, aj pu'i hua'useij maj raavájrajme'e. Aj pu'i ayan tihua'utaihua'uri'i tɨcɨn: —¿A'ini seti'ijxe'eve'e muan? Aj mu meyan tyu'utanyúu tɨcɨn: —Rabí, ¿a'uni pe'eche muaa? Aijna i nyuucari tɨcɨn Rabí, ayaa pu huataujmua'a tɨcɨn Tevi tɨ Tihua'amua'ate. 39 Aj pu i Jesús ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Sata'aj ya va'aju'un sata'aj ya'useij. Matɨ'ɨj mi a'ucɨj jamuan. Majta u ya'useij a'utɨ e'echajca'a. Majta mu jamuan aun a'utyajturaa a'achu pua'an oora ti'ituraaca'a aɨjna xɨcajra'a jetze. Yaa pu tyauuma'aca tya'acáará'a tacuarixpua. 40 Ajta, saɨj tɨ hua'ajetze ajtyama'acantacaa ɨ maj hua'apua ɨ maj Jesús jamuan a'ucɨ́j, ayaa pu antyahuaaca'a tɨcɨn Andrés. Aɨ pu juutzajra'an pɨrɨcɨ aɨjna ɨ Simón, tɨ ajta i'i Pedro. 41 Aj pu'i aɨn Andrés anacai ra'antinajchaca'a aɨjna ɨ ruja'a, ɨ Simón. Aj pu'i ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Tu'uri ráatyau tyaɨjna ɨ Mesías. (Mesías, ayaa pu huataujmua'a aɨjna ɨ nyuucari tɨcɨn Cɨriistu'u tɨ Dioj Ra'antihuau.) 42 Tɨ'ɨqui ya'araavi'itɨ aɨjna ɨ Simón ɨ Jesús jemi. Ajta aɨn Jesús, tyamua'a pu tira'araaseij. Ayaa pu tiraata'ixaa tɨcɨn: —Muaa paj aɨn pueen ɨ yaujra'an ɨ Jonás. Ayaa paj antyahuaa pua'ame tɨcɨn Cefas. (Cefas, ayaa pu huataujmua'a tɨcɨn Pedro, tɨ ajta tetej pueen.)
Cɨme'en aɨjna ɨ Felipe, ajta ɨ Natanael
43 Yaa ruijmua'a yee, Jesús pu aun á'uye'imɨjcaa. Ayaa pu tiraaxa'apɨ'ɨntare tɨ aun á'ume'en aujna ajtyapua, Galileeya a'ahua'a. Tɨ'ɨj i aɨn ra'antinajchaca'a aɨjna ɨ Felipe. Ayaa pu tiraata'ixaa tɨcɨn: —Pata'aj nya jamuan á'ucha'acanye'en. 44 Aɨjna ɨ Felipe, au pu e'ema'acantacaa, aujna chajta'a tɨ ayan tyaja'arajtyahuaa tɨcɨn Betsaída. Au mu majta e'ema'acan aɨjna ɨ Andrés, ajta aɨjna ɨ Pedro. 45 Aj pu'i aɨn Felipe aɨn huátyau ɨ Natanael. Ayaa pu tiraata'ixaa tɨcɨn: —Tu'uri ráatyau tyaɨjna tɨ cɨme'en Moisés tyaacan ayan ra'uyu'uxaca'a aɨjna jetze ɨ yu'uxari, ɨ nyuucari ɨ maj cɨn ti'ijta. Ai pu hui ajta aɨn pueen ɨ maj majta cɨme'en ra'uyu'uxaca'a aɨme ɨ mej Dioj jetze ma'acan ti'ixaxa'ata'a. Ai pu aɨn pueen aɨjna ɨ Jesús, Nazaret tɨ e'ema'acan. Aɨ pu yaujra'an pueen ɨ José. 46 Ajta aɨjna ɨ Natanael, ayaa pu tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —¿Ni qui Nazaret e'ema'acan? ¿Ni ayan ti'irɨ'ɨri tɨ aun Nazaret ti'itɨ a'iraanyen tɨ ti'ire'en? Aj pu'i ayan tiraata'ixaa aɨjna ɨ Felipe tɨcɨn: —Che'ere, pata'aj ya'useij. 47 Tɨ'ɨj Jesús raaseij tɨ e'eve'ema'acaa aɨjna ɨ Natanael, ayaa pu tyu'utaxajtaca'a cɨme'en aɨjna tɨcɨn: —Xaaseij, pu'uri e'eve'eme seij tɨ tzɨte'e Israel jetze ajtyama'acan. Capu ti'ihue'itzi aɨjna jemi. Capu a'anaj ti'ihue'itaca. 48 Aj pu'i aɨn Natanael ayan tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —¿A'uni pe nyaja'umuá'a? ¿A'ini pej pi een cɨn nyamua'ate? Jesús pu ayan tyu'utanyúu tɨcɨn: —Nyaa nu nyaun muaja'useij patɨ'ɨj paun e'iracatii jeten aɨjna ɨ huarej, tɨ'ɨj cai xɨ muaatajeeva aɨjna ɨ Felipe. 49 Aj pu'i ayan tiraata'ixaa aɨjna ɨ Natanael tɨcɨn: —Rabí, muaa paj paɨn pueen pej i'i yaujra'an ɨ Dioj. Muaa paj aɨn pueen ɨ pej titaataijte'esin ityejmi i tyej Israel jetze ajtyama'acan. 50 Aj pu'i Jesús ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Muaa paj peyan tya'atzaahuate'e paɨjna cɨme'e nyej neyan timuaata'ixaa yee nyaj nyaun muaja'useij patɨ'ɨj paun e'iracatii ɨ huarej jete. Ayaa nu ti'imue'ixaate'e pej pauj peyan ti'iseiran ti'itɨ cɨme'e tɨ eitze'e ruxe'eve'e cai aɨjna. 51 Ajta ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Ayaa nu ti'imue'ixaate'e tzaahuati'ira'a cɨme'e pej peyan raseijran tɨ ayan antacúuni'ihua a'ame u tajapua. Majta aɨme ɨ mej maun ti'ivaɨre'e Dioj tɨ e'eseijre'e, aɨ mu yava'acaninyeica'a mua'aju'un inyeetzi jemi, i nyaj nyajta tyaata'a jetze a'iraanye. Majta mu aun a'ujninyeica'a mua'aju'un maujna u tajapua.
Cɨme'en ɨ tɨ anacai Jesús huarɨj ɨ maj cɨn rɨ'ɨ tira'utaseij
1 Tɨ'ɨj hueica xɨcajretze tyauma'aca, saɨj pu huatyenyaɨchaca'a ajna a'ahua'a Galileeya, chajta'a tɨ ayan tyaja'arajtyahuaa tɨcɨn Caná. Ajta aɨn naanajra'an ɨ Jesús, aun a'utyavaaca'a. 2 Majta aɨme ɨ mej ti'iyeste, aɨ mu raata'inee maɨjna ɨ Jesús, majta hua'uta'inee aɨme ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a, mej mi hua'a jamuan tyu'uyesten. 3 Tɨ'ɨj huaxɨj aɨjna ɨ viinu, aj pu'i aɨn naanajra'an ɨ Jesús ayan tiraata'ixaa aɨjna tɨcɨn: —Capu che'e urajmuaa ɨ viinu. 4 Tɨ'ɨqui Jesús ayan tyu'utanyúu tɨcɨn: —Naanaj, ¿a'ini peti'ijxe'eve'e inyeetzi jemi? Capuu xɨ ajna tyaja'ure'enye ɨ nyaj jetzen aɨme jemi huataseijre'en me nyeseíiraca aɨme ɨ tyaɨtye. 5 Aj pu'i aɨn naanajra'an ayan tihua'uta'ixaa aɨme ɨ mej ti'ivaɨre'e tɨcɨn: —Sata'aj seyan huarɨni a'ij tɨ aɨn tyajamuaata'ixaate'esin. 6 Ajta aun vejli'i tya'uvaatɨma'acaa ɨ xa'ari. Ayaa pu tí'ipua'amuacaa a'achu cumu arájsevi tɨ tetej cɨme'e taavijhuaca'a. Ai pu aɨn pueen ɨ maj maɨjna cɨn tyu'uja'usi na'ari maɨjna jetze huaɨ'ɨhua aɨme ɨ mej Israel jetze ajtyama'acan mej mi meyan maɨjna cɨn aráurasten ɨ ruye'ira. Ayaa pu tya'uvejrica'a a'achu cumu seite liitru, na'ari seite liitru japuan tamuaamuata'a. 7 Aj pu'i Jesús ayan tihua'utaij aɨme ɨ mej ti'ivaɨre'e. Ayan tɨcɨn: —Sata'aj ra'ava'ɨstya'axɨ'ɨn ɨ jaj ɨ xa'ari tzajta'a.
Matɨ'ɨj mi tya'ava'ɨstya'axɨ tyamua'a náa.
8 Aj pu'i ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Sata'aj ru'itajanya'ɨn cɨj caj ɨ jaj tu'urajmuaa mɨ xa'ari tzajta'a. Sata'aj sajta raata'an saɨjna tɨ aɨjna cɨn antyujmua'aree mej ye ti'iyeste. Aj mu mi meyan raata'a. 9 Ajta aɨn tɨ ayan antyujmua'aree, aɨ pu ra'anti'i aɨjna ɨ jaj tɨ huataujviinutaca'a. Aɨ pu cai ramua'areeraca'a a'u tɨ e'ema'acan aɨjna ɨ viinu. Ma majta aɨme ɨ mej ti'ivaɨre'e, aɨ mu xaa ramua'areeraca'a. Aɨj pu cɨn, aɨ pu raatajé aɨjna ɨ a'atɨ tɨ huatyenyaɨche. 10 Ayaa pu tiraata'ixaa tɨcɨn: —A'atɨ tɨ na'a ayaa tu ti'ijrɨ'ɨre. Anacai pu hui hua'ata'aca aɨjna ɨ viinu tɨ eitze'e re'en. Tɨ pua'a meri ta'aruu, aj pu'i aɨn hua'uta'asin ɨ tɨ cai re'en. Ma pajta muaa, ma'a pu a'ayaúche ɨ tɨ eitze'e re'en tɨj na'a tyaj autyajhuii tej tij ijii ra'antiye'en. —Ayaa pu tiraata'ixaa. 11 Ai pu aɨn pueenya'a ɨ tɨ anacai ayan ti'itɨ cɨn huarɨj aɨjna ɨ Jesús, ɨ maj cɨn rɨ'ɨ tira'utaseij. Ayaa pu huarɨj aujna u Caná, chajta'a tɨ aun a'utacá'a u Galileeya. Ayaa pu hua'a jemi huataseijre ɨ ti'imuare'eri'ira'ara'an ɨ tɨ cɨn rɨ'ɨ tihua'uta'a. Majta aɨme ɨ mej jamuan á'ujhua'anya'a, aɨ mu eitze'e rá'antzaahua.
Jesús pu aun a'utyavaaca'a u Capernaum
12 Tɨ'ɨjta'i, aun a'ucáanye aujna Capernaum aɨme jamuan ɨ naanajra'an, ajta ihuaamua'ame'en. Au mu e'etee a'achu pua'an xɨcaj.
Jesús pu hue'iramuari aujna teyujta'a aɨme ɨ mej ti'ityatu'araca
13 Tɨ'ɨj ari vejli'itaca ajna maj jetzen meyan ra'utamua'aree ajna xɨcajra'an tɨ jetzen Dioj tihua'utauni'iri'i aɨme ɨ mej Israel jetze ajtyama'acantaca'a, tɨ'ɨqui Jesús an a'ujnyéj auna Jerusalén. 14 Au pu a'utyajrupi ta'utyeninyei ɨ teyuu tɨ a'utejvee. Aj pu'i aun huá'utyau aɨme ɨ mej ti'ityatu'araca ti'ityaɨn huaacasi nusu canya'axɨ ca'ɨn cucui'ise. Ajta seica pu huátyau ɨ mej an e'ijtyá'acaa meesa jetze mej mi tumin huapuáta'ata. 15 Aj pu'i cuaarta huatyataahuaca'a caujnari cɨme'e. Tɨ'ɨqui aɨjna cɨn hue'iramuari naijmi'ica. Aɨme pu ajta huiiramuari ɨ canya'axɨ, ajta ɨ huaacasi. Ajta pu pɨ tyajhuá'axɨ ɨ tihua'ameesa aɨme ɨ mej japuan tumin tí'ipuata'ati'iraca. Ajta nainjapua ráahua'astɨ́raa ɨ tumin. 16 Ayaa pu tihua'uta'ixaa aɨme ɨ mej cucui'ise tu'araca tɨcɨn: —Sata'aj té'irá'an nain ɨ tɨ ayun ti'iseijre'e. Caxu che'e seyan ráruuráa niya'upua tɨ raatyeechi'i. Che'e cai ayan ti'ityava'ɨrihua'an tɨj chi'i ɨ maj tzajta'an tumin mue'itɨcɨ. —Ayaa pu tihua'uta'ixaa. 17 Majta aɨme ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a, aj mu mi meyan ra'utamua'areeri'i tɨ ayan te'eyu'usi'i tɨcɨn: “Na'anca'anyaacan nu yeehui cɨn neyan ya'asaca a'u pej a'utyeechi'i nyej ni muaatyaanajche.” 18 Majta aɨme ɨ mej tihue'ijte'e ɨ mej Israel jetze ajtyama'acan, ayaa mu tirajhuaviiri'i tɨ ij aɨn ca'anyejri cɨn ti'itɨ hua'utaseijrate'en ɨ maj cɨn rɨ'ɨ tiraaseij. Meyan tɨcɨn: —Pata'aj taataseijrate'en ti'itɨ ɨ tyaj cɨn avá'atajɨ'ɨsivi'iraxɨ'ɨn tyej ti tyaɨjna cɨn raamua'aree paj paɨjna cɨn anti'amua'aree pej peyan rɨcɨ. 19 Jesús pu ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Tɨ pua'a seyan raatyáuuna seijna i teyuu, nyaa nu hueica xɨcaj tzajta'a nyajtahua'a ra'ajjájsin. 20 Ajta aɨme ɨ Israel maj jetze ajtyama'acan, ayaa mu tityaatanyúu tɨcɨn: —Ayaa pu hui a'atee a'achu cumu hua'apuate ninye'ira'a japuan arájsevi maj rá'ajtaahuaca'a. ¿Ni qui muaa peyan hueica xɨcaj tzajta'a pajtahua'a ra'ajtaahua? —Ayaa mu tiraataihua'uri'i. 21 Ma ajta aɨn Jesús, aɨ pu aɨjna cɨme'en tí'ixajtacaa ɨ teyuu tɨ jetzen seijre'e. Ai pu aɨn pueenya'a ɨ tevijra'an. 22 Tɨ'ɨj Dioj ra'ajjáj ɨ Jesús hua'atzajta'a ɨ mej meri huacuii, aɨme ɨ mej jamuan á'ujhua'anya'a, aj mu mi ra'utamua'areeri'i a'ij tɨ tyu'utaxajtaca'a aɨjna cɨme'en. Ajta, ayan tihua'amityejtya'acaa tɨ ayan ti'ayajnaca'a a'ij tɨ te'eyu'usi'ihuaca'a ɨ hua'ayu'uxa jetze. Majta rá'antzaahua a'ij tɨ Jesús tyu'utaxajtaca'a.
Aɨme ɨ maj anacai tya'antzaahua a'ij tɨ tyu'utaxajtaca'a ɨ Jesús
23 Tɨ'ɨj aun a'utyavaaca'a u Jerusalén ajna xɨcajra'an jetze matɨ'ɨj ti'iyestyajcaa aɨjna cɨme'e tɨ Dioj tihua'utauni'iri'i, eihua mu tyaɨte raaseij a'ij tɨ Jesús rɨjcaa aɨjna cɨme'e tɨ huapɨ'ɨ naa tihua'aseijrate'e. Aɨj mu cɨn mui'itɨ rá'antzaahua tɨ nu'u aɨn pueenya'a ɨ maj rachu'eva'acaa. 24 Ma ajta Jesús, capu huataura'a tɨ huataujtuiire'en aɨme jemi, a'ini aɨ pu naijmi'ica mua'atyajcaa. 25 Capu ayan ruxe'eva'acaa tɨ a'atɨ ayan raata'ixaate'en a'ij tɨ een ɨ tyaata'a, a'ini aɨ pu rusaɨj rú'umua'areeracaa a'ij tɨ eenya'a mua'atzajcaa ɨ tzajta'an ɨ tevi.
Nicodemo pu ti'irihua'uraca ɨ Jesús
1 Aun pu saɨj a'utyavaaca'a tɨ aɨme jetze ajtyama'acantaca'a ɨ fariseos. Ayaa pu antyahuaaca'a tɨcɨn Nicodemo. Aɨ pu saɨj aɨn pueenya'a ɨ hua'avaujsi ɨ mej Israel jetze ajtyama'acan. 2 Aɨ pu tɨca'ɨmɨ a e'ire'enye ɨ Jesús jemi. Ayaa pu tiraata'ixaa tɨcɨn: —Rabí, tyan tu ramua'aree paj paun a'uve'eme ɨ Dioj jemi aɨjna cɨme'e a'ij pej titaata'ixaate'en. Ayaa pu ti'ijmua'aree tɨ cai a'ij ti'irɨ'ɨri tɨ a'atɨ ayan rɨjca patɨj muaa, aɨjna cɨme'e ɨ tyaj cɨn ava'atajɨ'ɨsivi'iraxɨ'ɨn tɨ pua'a cai Dioj ayan jemin seijra'a.
Jesús pu ayan tiraata'ixaa tɨ nu'u ayan ruxe'eve'e tɨ aɨn jajcuacan cɨn huanu'eihua
3 Ajta Jesús ayan tyu'utanyúu tɨcɨn: —Ee xaa nya'u, ayaa nu ti'imue'ixaate'e tzaahuati'ira'a cɨme'e, tɨ pua'a a'atɨ cai ajtahua'a huanu'eihua, capu rɨ'ɨri tɨ aɨn aun a'utyarute aujna Dioj tɨ e'eseijre'e. 4 Aj pu'i Nicodemo ayan tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —¿A'ini ti'irɨ'ɨri tɨ a'atɨ ayan ajtahua'a huanu'eihua tɨ pua'a aɨn ari vasta'a pueenye'en? Capu xaa nya'u a'ij ti'irɨ'ɨri tɨ ajtahua'a atyahui'ixɨn ɨ ucaara'an jetze ɨ runaana tɨ ij ajtahua'a huanu'eihua. —Ayaa pu tiraata'ixaa aɨjna ɨ Nicodemo. 5 Tɨ'ɨqui Jesús ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Ayaa nu ti'imue'ixaate'e tzaahuati'ira'a cɨme'e, tɨ pua'a cai ayan huaujjajcuare'en aɨjna cɨme'e tɨ ayan huaujmuaɨ'ɨhua jaj cɨme'e, ajta tɨ pua'a cai ayan ajtahua'a huanu'eihua aɨjna cɨme'e tɨ aɨn xaijnyu'ucara'ara'an ɨ Dioj ayan huatyaturan ɨ jemin, capu a'ij ti'irɨ'ɨri tɨ aɨn a'atɨ aun a'utyarute aujna Dioj tɨ e'eseijre'e. 6 Saɨque pu een aɨjna tɨ aɨjna jetze e'iraninyei tɨ ayan ratyáhue'ira'a. Ayaa pu che'eta na'a saɨque een aɨjna tɨ aɨjna jetze e'iraujnejte ɨ xaijnyu'ucara'ara'an ɨ Dioj. 7 ’Capej a'ij tyá'amuajca nyej neyan ti'imue'ixaate'e yee ruxe'eve'e paj pajtahua'a huanu'eihua. 8 Casi'i, ayaa pu rɨcɨ ɨ aaca. Nain japua pu hua'aacaj. Pajta ranamua tɨ́ ujhua'ana. Ma ajta, capu a'ij mua'amitejte'e a'u tɨ pujme'en a'uve'eye'i na'ari a'u tɨ pujme'en huarú'ipi. Ayaa pu che'eta na'a tihua'aruure matɨj mana'a pua'amua ɨ mej meyan e'iraujnejte maɨjna jetze ɨ xaijnyu'ucara'ara'an ɨ Dioj. —Ayaa pu tiraata'ixaa aɨjna ɨ Jesús. 9 Ajta aɨn Nicodemo ayan tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —¿A'ini ti'irɨ'ɨri tɨ ayan tyaja'ure'enyen? 10 Tɨ'ɨqui Jesús ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Mɨ pej tihua'amua'ate aɨme ɨ mej Israel tyaacan jetze ajtyama'acan, ¿ni tzaa ayan ti'ayajna paj cai yau'eite a'ij nyej ti'imue'ixaate'e? 11 Ayaa nu ti'imue'ixaate'e tzaahuati'ira'a cɨme'e, ayaa tu tyaɨjna cɨn ti'ixaxa'a ɨ tej teyan ramua'aree, tyajta tyaɨjna cɨn tyu'utaxajta ɨ tyaj tyajɨ'ɨsin cɨn tyu'useij. ’Ma sajta muan, caxuuxɨ ra'ancura'a a'ij tyej tyaja'amue'ixaate'e. 12 Ayaa nu nyaɨjna cɨn timuaata'ixaa a'ij tɨ ti'irɨnyaca iiyan chaanaca japua. Ma pajta muaa, capaj cɨme'en tya'atzaahuate'e. ¿A'ini ti'irɨ'ɨri pej peyan tya'antzaahuate'en tɨ pua'a neyan nyaɨjna cɨn timuaata'ixaate'en a'ij tɨ ti'irɨnyaca u tajapua Dioj tɨ e'eseijre'e? Capu xaa nya'u a'ij ti'irɨ'ɨri. 13 ’Capu a'atɨ a'anaj ayan u a'ujnyéj u tajapua silu aɨ pu'u ɨ tɨ yava'acaanye iiyan chaanaca japua. Nyaa nu nyaɨn pueen i nyaj nyajta tyaata'a jetze airaanye. 14-15 Ajta, tɨj aɨn Moisés ajmi'i ra'ajpi aɨjna ɨ cu'ucu'u aujna a'ahua'a tɨ cai e'e ti'itɨɨtaca'a, ayaa pu che'eta na'a ruxe'eve'e tɨ Dioj ayan na'ajjan inyeetzi i nyaj nyajta tyaata'a jetze airaanye, tɨ ij ayan tihua'ucɨ'ɨti a'achu maj pua'amua na'antzaahuate'esin mej mi meyan ruuri huatyaturan tɨj na'a rusen cɨme'e.
Dioj pu nu'u hua'axe'eve'e matɨj mana'a pua'amua yen huachaatɨme iiyan chaanaca japua
16 ’Ayaa pu Dioj ayan hua'utaxe'eve aɨme ɨ mej yan huachaatɨme iiyan chaanaca japua tɨ i ayan nyaja'utaityaca'a inyeetzi, nyej nyaa nyana'a caj ti'iyaujra'an, nyej ni neyan huamɨ'ɨni hua'a jetze ma'acan mej mi cai antipuá'are silu tɨ ayan tihua'ucɨ'ɨti mej mi meyan ruuri huatyaturan tɨj na'a rusen cɨme'e, a'achu maj pua'amua meyan na'ara'astijre'esin inyeetzi. 17 Ayaa pu xaa nya'u ti'ayajna. Capu Dioj ayan nyaja'utaityaca'a nyaj yava'acáanyen iiyan chaanaca japua nyej ni neyan hua'uxɨjte'en nyaɨme ɨ mej yan huachaatɨme nyaɨjna cɨme'e nyej ni pueijtzi hua'uta'an silu ayaa pu nyaja'utaityaca'a nyej ni hua'ajapua huanyuuni nyaɨjna cɨme'e nyaj naijmi'ica tyu'utauuni'i. 18 ’Ayaa pu ti'ijcɨ'ɨti a'atɨ tɨ na'a tɨ ayan na'astijre'e inyeetzi, nyej ni cai ra'uxɨ́jte'en, nyajta cai pueijtzi raata'an. Ma ajta aɨn, a'atɨ tɨ na'a tɨ cai na'astijre'e inyeetzi, Dioj pu ari ra'uxɨ́jte tɨ ij ayan pueijtzi raata'an aɨjna cɨme'e tɨ aɨn cai na'astijre'e inyeetzi nyej nyaa nyana'a caj ti'iyaujra'an ɨ Dioj. 19 Ayaa pu ari hua'a cɨme'en ra'uxɨjte ɨ Dioj nyej nyeri hua'a jemi huataseijre aɨme jemi ɨ mej yan huachaatɨme chaanaca japua nyej ni neyan tíhua'utyátatzavi'in. Ma majta maɨn ɨ tyaɨte, ayaa mu eitze'e raataxe'eve maj maun a'utyaturan a'u tɨ a'utɨca'a maj cai raataxe'eve maj maun a'utyaturan a'u tɨ á'unyeeri'i. Ayaa mu een cɨn raataxe'eve a'ini a'ij mu pua'a titetyújchaɨca'a. 20 Ayej xaa nya'u ti'ayajna, a'atɨ tɨ na'a tɨ ayan a'ij pua'a ti'ityujchaɨ, capu a'atzu ra'araanajchi tɨ ayan huarɨni tɨ a'ij pua'a een cɨme'e a'u tɨ á'unyeeri'i. Capu xaa nya'u ayan á'ujca'anye tɨ ayan a'ij pua'a huarɨni a'u tɨ á'unyeeri'i aɨjna cɨme'e tɨ ratzɨɨnye'e tɨ ij ayan huatamiteere'en a'ij tɨ een aɨjna tɨ cɨn ayan rɨcɨ. 21 Ma ajta a'atɨ tɨ na'a tɨ hui tzaahuati'ira'a cɨn rɨ'ɨ ti'ityujchaɨ, aɨ pu xaa ayan á'ujca'anye tɨ ayan rɨjca a'u tɨ á'unyeeri'i tɨ ij ayan huatamiteere'en tyamua'a naa tɨ ayan rɨcɨ aɨjna cɨme'e tɨ ra'astijre'e ɨ Dioj. —Ayaa pu tyu'utaxajtaca'a ɨ Jesús.
Jesús pu tihue'ixaate'e aɨme ɨ maj aun huachaatɨme u Judea
22 Tɨ'ɨj i Jesús aun á'umej ajna a'ahua'a, aun tɨ a'utacá'a u Judea. Majta mu jamuan a'ucɨj aɨme ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a. Au pu hua'a jamuan a'utyavaaca'a a'achu pua'an xɨcaj. Majta mu hua'umuaɨ'ɨhuaca'a ɨ tyaɨte.
Aɨjna ɨ Juan, ɨ tɨ hua'amuaɨ'ɨhuaca, aɨ pu eitze'e tihue'ixaate'e cɨme'en ɨ Jesús
23 Ajna'ɨmɨ, aɨ pu Juan ajta hua'amuaɨ'ɨhuaca'a ajna a'ahua'a chajta'a tɨ ayan tyaja'arajtyahuaa tɨcɨn Enón. Au pu vejli'i a'utacá'a u chajta'a tɨ ayan tyaja'arajtyahuaa Salim. Ayej ti'iruurajca'a a'ini eihua pu jájmuaaca'a aujna. Majta mu eihua tyaɨte e'iré'eninyeica'a ɨ jemin tɨ ij hua'umuaɨ'ɨhua. 24 Ayaa pu ti'iruurajca'a a'ini camuu xɨ ra'ityanajca'a maɨjna ɨ Juan. 25 Matɨ'ɨj mi autyajhuii aɨme ɨ maj Juan jamuan á'ujhua'anya'a mej tyújtya'axɨn aɨme jamuan ɨ seica ɨ maj Israel jetze ajtyama'acan maɨjna cɨme'e ɨ hua'aye'ira, ɨ tɨ nu'u ayan ruxe'eve'e maj nu'u e'etyɨ'ɨhuaxɨn. 26 Matɨ'ɨj mi e'ire'enye ɨ Juan jemi. Aj mu mi meyan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Rabí, casi'i a'ij tɨ rɨcɨ aɨjna tɨ aun a'utyavaaca'a mueetzi jemi patɨ'ɨj paun u jetze pujme'en u Jordán. Ai pu hui aɨn pueen ɨ paj cɨme'en tyu'utaxajtaca'a. Ajta ijii, aɨ pu hua'amuaɨ'ɨhua ɨ tyaɨte. Majta naimi'i mu e'ire'eninyei ɨ jemin. 27 Ajta aɨn Juan ayaa pu tyu'utanyúu tɨcɨn: —Tɨj na'a tɨ a'atɨ ayan ra'ancura'asin, ayaa pu ti'ijcɨ'ɨti aɨjna cɨme'e tɨ Dioj ayan raata'asin. 28 Muan xu hui sajta seri náanamuajri'i nyej neyan tyajamuaata'ixaa yee nyaj cai nyaɨn pueen ɨ Cɨriistu'u tɨ Dioj ra'antihuau, silu Dioj pu ayan nyaja'utaityaca'a nyej ni anacai huataseijre'en muejmi jemi. 29 Ayaa pu ti'irɨnyaca tɨ'ɨj a'atɨ huatyenyaɨche. Aɨjna ɨ jɨita'a, aɨ pu huatyaturaasin aɨjna jemi tɨ ra'ancure'evi'itɨ. Ajta aɨn amiincura'an ɨ a'atɨ, aɨ pu a vejli'i a'utyavaaca tɨ ij ayan ra'anvi'itɨn aɨjna ɨ jɨita'a aɨjna jemi ɨ tyaata'a. Aɨ pu ajta ayan rutyamua'ave'e aɨjna cɨme'e tɨ ayan ranamua a'ij tɨ aɨn a'atɨ tyu'utaxajta aɨjna cɨme'e tɨ ari ra'ancure'evi'itɨ aɨjna ɨ jɨita'a. Ayaa nu hui che'eta nyana'a nyetyamua'ave'e inyaa a'ini pu'uri antipua'ari ɨ nyaj cɨn antinmua'aree. 30 Ayaa pu ruxe'eve'e tɨ aɨn eitze'e va'acan cɨn tye'entyarute. Ajta inyeetzi jemi, ayaa pu ajta ruxe'eve'e nyej eitze'e cɨleenya'a cɨn tyu'utyavaɨre'en. —Ayaa pu tyu'utaxajtaca'a aɨjna ɨ Juan—.
Aɨ tɨ u e'icaanye u ute'e
31 ’Aɨjna tɨ hui u e'icaanye u ute'e, aɨ pu nain cɨn antyujmua'aree. Nyajta inyaa, i nyej iiyan chaanaca japua ma'acan, iiya nu hui ma'acan, nyajta neyan ti'ixaxa'a a'ij tɨ ti'itɨj rɨɨ a'aye'i iiyan chaanaca japua. Ajta aɨn tɨ ute'e e'icaanye, aɨ pu nain cɨn antyujmua'aree. 32 Aɨ pu ayan aɨjna cɨn ti'ixaxa'a a'ij tɨ aɨn tyu'useij, ajta a'ij tɨ aɨn tyu'unamuajri'i ɨ Dioj jemi. Ma ajta, capu a'atɨ ra'atzaahuate'e a'ij tɨ ti'ixaj. 33 Ajta aɨn tɨ ayan ra'antzaahuate'e, aɨ pu ayan raata'itiira tɨ ayan ti'ayajna tɨ Dioj ayan tzaahuati'ira'a cɨn ti'ixaxa'a. 34 Aɨjna tɨ Dioj ya'utaityaca'a, ayaa pu hui che'eta na'a aɨjna cɨn ti'ixaj a'ij tɨ tyu'utaxajtaca'a ɨ Dioj. Ayaa pu aɨjna cɨn rɨcɨ a'ini Dioj pu ayan raata'a tɨ aɨn xaijnyu'ucara'ara'an ɨ Dioj nain cɨn huatyaturan ɨ jemin. 35 Ajta, aɨn ya'upuaara'an raxe'eve'e ɨ ruyauj, ajta ayan raata'a tɨ aɨn yaujra'an nain cɨn antyujmua'aréera a'ara'ani. 36 Aɨjna tɨ ra'astijre'e aɨjna ɨ yaujra'an, aɨ pu ruuri huatyaturaasin ɨ Dioj jemi tɨj na'a rusen cɨme'e. Ajta aɨn tɨ cai ayan tira'ará'astijre'e, capu ayan racɨ'ɨti tɨ ruuri huatyaturan ɨ Dioj jemi silu Dioj pu pueijtzi raata'asin, jicu.
Cɨme'en ɨ jɨita'a tɨ Samaariya e'ema'acan
1 Majta maɨn ɨ fariseos, ayaa mu raamua'areeri'i tɨcɨn eitze'e pu nu'u hua'amue'itɨjcɨ ɨ tyaɨte aɨjna ɨ Jesús cai aɨjna ɨ Juan. Ajta nu'u hua'amuaɨ'ɨhuá. 2 Ma ajta aɨn Jesús, capu ayan hua'amuaɨ'ɨhuaca'a, silu aɨme mu'u ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a. 3 Ajta aɨn Jesús, tɨ'ɨj ayan tyu'unamuajri'i mej nu'u meyan raamua'areeri'i aɨme ɨ fariseos, aj pu'i aun a'arajraa u Judea. Tɨ'ɨqui ajtahua'a aun a'utamé ajtyapua u Galileeya. 4 Ayaa pu ruxe'eva'acaa tɨ aun e'ita'a a'uré'enyen u Samaariya. 5 Tɨ'ɨqui aun a'ará'a chajta'a tɨ ayan tyaja'arajtyahuaa tɨcɨn Sicar, tɨ aun jetze ajtyama'acan u Samaariya. Au pu vejli'i a'utacá'a aɨjna chuejra'a tɨ aɨn nu'u Jacobo tyaacan raatapueijve ɨ ruyauj ɨ José tyaacan. 6 Au pu ye'etyaacu aɨjna ɨ Jacobo. Ajta aɨn Jesús, au pu a'ujyeijxɨ a vejli'i a'utɨ e'etyacun a'ini tyamua'a pu ti'icua'anaca'a aɨjna cɨme'e tɨ a'atee tɨ huamej ɨ juye jetze. A'atza ajna pɨti'irɨjcaa a tacuarixpua. 7 Tɨ'ɨqui saɨj a e'ire'enye, jɨita'a tɨ Samaariya e'ema'acan. Ayaa pu aɨjna cɨn e'ire'enye tɨ ij jaj e'itajanya'ɨn. Aj pu'i Jesús ayan tiraatajee tɨcɨn: —Cɨj caj jaj tinaata'a. 8 Majta aɨme, ɨ mej jamuan á'ujhua'anya'a, au mu a'uju'un u chajta'a mej mi cue'ira tyu'unanan. 9 Ajta aɨn jɨita'a ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Muaa paj hui Israel jetze ajtyama'acan. Nyajta inyaa, inyaj i'i jɨita'a iiya nyaj Samaariya ma'acan. ¿A'ini een cɨme'e peyan jaj nyahuavii nyaj cɨj caj timuaata'an? (Ayaa pu tyu'utaxajtaca'a aɨjna ɨ jɨita'a a'ini aɨme ɨ mej Israel jetze ajtyama'acan camu a'ij á'ujmua'ara aɨme jemi, ɨ mej Samaariya e'eche.) 10 Aj pu'i Jesús ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Tɨ pua'a paj mua'areera ti'itɨ tɨ cɨn Dioj ruxé'evi'ira'a cɨn muaatapueijve'esin, pajta ramua'areera a'atɨ nyaj pueen inyaa, i nyaj neyan muahuavii, ayaa paj naatahuaviiranche'e. Nyajta nu neyan nyaɨjna muaata'aniche'en nyaɨjna ɨ jaj ɨ paj cɨn rusen cɨn ruuri. 11 Ajta aɨn ɨ jɨita'a, ayaa pu tiraata'ixaa tɨcɨn: —Nyavastara'a, capej ti'itɨ ticha'ɨ ɨ paj cɨn ra'itajanya'ɨn ɨ jaj, ajta eihua pu hui ucatee ɨ tɨ atyacun. ¿A'uni jetze paya'ajanya'ɨsin paɨjna ɨ jaj? 12 ¿Ni peyan eitze'e ti'itɨ cɨn anti'amua'aree muaa cai aɨjna ɨ taya'upuacɨ'ɨ, aɨjna ɨ Jacobo tyaacan tɨ ayan taata'a tej teyan auye'en iiyacui? Aɨ pu ajta ayajna ya'acara'a, majta aɨme ɨ yaujmua'ame'en, majta ɨ tɨ hua'aya'amuaaca'a. 13 Ayaa pu tyu'utanyúu aɨjna ɨ Jesús tɨcɨn: —Ayaa nu ti'imue'ixaate'e tɨ ayan tihua'aruuren a'achu maj pua'amua meyan raye'e maɨjna ɨ jaj tɨ e'itaninyei mɨ ta'atyacun jetze. Matɨ'ɨj huaye'en, majtahua'a mu huata'icu majca'i huayee. 14 Ma ajta, a'atɨ tɨ na'a tɨ aɨjna huaye'en ɨ jaj nyaj hui neyan raata'asin, capu che'e a'anaj huata'imɨ. Ee xaa nya'u, ayaa pu seira'a a'ame ɨ jemin tɨ aɨjna ɨ jaj nyaj neyan raata'asin ayan e'itaninyeica'a a'ame tɨ ij aɨn a'atɨ rusen cɨn ruuri a'ara'ani. —Ayaa pu tyu'utaxajtaca'a aɨjna ɨ Jesús. 15 Aj pu'i aɨn jɨita'a ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Nyavastara'a, pata'aj peyan cɨj caj tinaata'an paɨjna ɨ jaj nyej ni cai che'e huata'imɨn, tɨ ij ajta cai che'e ayan ruxe'eva'a nyej neyan yaraajein nyeyajna. 16 Aj pu'i Jesús ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Aricu, u a'utájee ɨ tɨ muajá'uvi'itɨn. Pajta mu a'uve'eme'en. 17 Aj pu'i aɨn jɨita'a ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Capu a'atɨ nyajá'uvi'itɨn. Aj pu'i ayan tiraata'ixaa aɨjna ɨ Jesús tɨcɨn: —Xa'apɨ'ɨn paj tyu'utaxajtaca'a tɨ nu'u cai a'atɨ muajá'uvi'itɨn. 18 Ayaa pu ti'ayajna ɨ maj meri anxɨvi ara'asi mua'araa aɨme ɨ maj muatyevi'itɨnya'a. Ajta aɨn ɨ paj jamuan á'ucaj ijii, capu muajá'uvi'itɨn aɨjna. Ayaa paj tzaahuati'ira'a cɨn tyu'utaxajtaca'a. 19 Aj pu'i ayan tiraata'ixaa aɨjna ɨ jɨita'a tɨcɨn: —Nyavastara'a, ayaa pu hui tina'amitejte'e pej peyan Dioj jetze ma'acan ti'ixaxa'a. 20 Tavaujsimua'acɨ'ɨ mu rana'amicha'a ɨ Dioj aijna jetze ɨ jɨri. Ma sajta muan, mɨ saj Israel jetze ajtyama'acan, ayaa xu ti'ixaxa'a tɨ ayan ruxe'eve'e tej tyaun yá'ana'amiche'en aujna a'ahua'a u Jerusalén. —Ayaa pu tiraata'ixaa. 21 Ajta aɨn Jesús, ayaa pu tyu'utanyúu tɨcɨn: —Jɨita'a, ayaa nu ti'imue'ixaate'e tzaahuati'ira'a cɨme'e, pu'uri tɨn tyaja'ure'enyejsin ajna xɨcajra'an jetze saj cai che'e rana'amicha'a xa'aju'un ɨ taya'upua iiyan jɨri japua, camu majta che'e rana'amicha'a mua'aju'un u Jerusalén. 22 ’Muan, mɨ saj Samaariya e'ema'acan, ayaa xu hui ramua'ate saɨjna ɨ saj rana'amiche. Me tyajta ityan, tyan tu ramua'ate tyaɨjna ɨ tyaj rana'amiche a'ini aɨjna tɨ ayan tajapua nyuuni, aɨme jetze pu huataseijre'esin ɨ mej Israel jetze ajtyama'acan. 23 Ma ajta, pu'uri tɨn tyaja'ure'enyejsin ajna xɨcajra'an jetze mej meyan maɨjna jetze araujca'anyen ɨ xaijnyu'ucara'ara'an ɨ Dioj mej mi meyan tzaahuati'ira'a cɨn rana'amiche'en ɨ taya'upua. Ee xaa nya'u, pu'uri ajna tyaja'ure'enye mej meyan rɨcɨ aɨme ɨ mej tzaahuati'ira'a cɨn rana'amiche a'ini taya'upua pu ayan hua'ahuauhuau aɨme ɨ mej meyan rana'amiche. 24 Dioj pu xaijnyu'ucari pueen, majta aɨme ɨ mej rana'amiche, ayaa pu ruxe'eve'e mej maɨjna jetze araujca'anyen ɨ xaijnyu'ucara'ara'an ɨ Dioj mej mi tzaahuati'ira'a cɨn rana'amiche'en. —Ayaa pu tyu'utaxajtaca'a aɨjna ɨ Jesús. 25 Ajta aɨn jɨita'a ayaa pu tiraata'ixaa tɨcɨn: —Nyaa nu hui ramua'aree tɨ aɨn tyejmi jemi huataseijre'esin aɨjna ɨ tɨ jee Mesías pueen, ɨ mej meyan ratamua'amua tɨcɨn Cɨriistu'u tɨ Dioj ra'antihuau. Tɨ'ɨj aɨn ayan huataseijre'en, aɨ pu nain cɨn titaata'ixaate'esin. 26 Aj pu'i Jesús ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Inyaa, i nyaj a jamuan ti'ixaj, nyaa nu nyaɨn pueen. 27 Cɨme'en pu'u ayan tyu'utaxajtaca'a, aj mu mi uve'enye aɨme ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a. Eecan mu a'ij ra'utaseij maɨjna cɨme'e tɨ aɨn jɨita'a jamuan tí'ixajtacaa. Ma ajta, capu a'atɨ ayan tiraataihua'uri'i tɨcɨn: “¿A'ini pajruuren pamɨjna mɨ jɨita'a?” Ni camu meyan yee: “¿A'ini een cɨme'e peyan jamuan ti'ixaj?” 28-29 Ajta aɨn jɨita'a, a pu ya'utara aɨjna ɨ ruxa'ari. Tɨ'ɨqui u á'umej u chajta'a. Aj pu'i ayan tihua'uta'ixaa ɨ tyaɨte. Ayan tɨcɨn: —Mu sa'utauriyi'i sej si ya'useij a'atɨ tɨ ayan tinaata'ixaa nain cɨme'e a'ij nyej ti'itincha'ɨ. ¿Ni qui cai aɨn pueen ɨ Cɨriistu'u? —Ayaa pu tihua'uta'ixaa. 30 Matɨ'ɨj meyan tiraanamuajri'i, aj mu mi maɨn ɨ tyaɨte huiiraacɨ u chajta'a. Matɨ'ɨj mi maun u á'uju'un ɨ Jesús jemi. 31 Meenti mauj aɨme ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a, ayaa mu ca'anyejri cɨn rata'acara'a tɨ tyu'ucua'ani. Ayaa mu tiraata'ixaa tɨcɨn: —Rabí, pata'aj tyu'ucua'ani. 32 Aj pu'i ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Nyaa nu nyaɨjna cɨn huatyanvaɨre'esin nyaɨjna cɨme'e ɨ cue'ira ɨ saj cai ramua'ate. 33 Majta maɨn, ayaa mu tyu'urixaatya'acaa tɨcɨn: —Tij a'atɨ ari tirava'atuiri'i ɨ cue'ira. 34 Aj pu'i Jesús ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Aɨj nu cɨn neyan huatyanvaɨre'esin nyaɨjna cɨme'e nyej ni neyan ra'ara'asten ɨ tɨ cɨn Dioj ayan nyaja'utaityaca'a, nyajta nyej nain cɨn ra'anticɨ'ɨti nyaɨjna ɨ tɨ cɨn tinyeijca. 35 ’Caxu seyan tyu'utaxajta yee auche'e tya'atura a'achu cumu muaacua maxcɨra'i, sej si tyu'urá'atzaana. Ayaa nu tyaja'amue'ixaate'e, xaaseij, sajta nainjapua huanyeerajra'ani aujna maj a'utyáuu ɨ maj ti'ihuaste'e. Eihua mu huacuéinavi'ijmee. Pu'uri huaxa'apɨ'ɨn saj hua'ajsaɨre'en sej si tyu'utatuiire'en ɨ Dioj jemi. 36 Ajta ijii, pu'uri ra'ancura'asin a'atɨ aɨjna tɨ racɨ'ɨti, aɨ pu hua'ajsaɨre'esin mej mi meyan ruuri huatyaturan tɨj na'a rusen cɨme'e mej mi naijmi'i meyan huataujtyamua'ave'en, aɨjna ɨ tɨ tyu'uhuaste a'ij tɨ Dioj tiraijca, ajta aɨjna tɨ ayan tyu'urá'atza a'ij tɨ ajta Dioj tiraijca. 37 ’Aɨj pu cɨn ayan ti'ayajna a'ij tɨ te'eyu'usi'i tɨ ayan tɨcɨn: “Aɨ pu raayɨ'ɨtɨ tɨ tyu'uhuaste'en. Ajta aɨn ɨ saɨj ayaa pu raayɨ'ɨtɨ tɨ tyu'urá'atzaana.” 38 Ayaa nu hui nyaɨjna cɨn amuaataityaca'a sej si seyan saɨjna huara'atzaanaj a'u saj cai tyaja'uhuáste. Seica mu eihua huapɨ'ɨ tyu'umuarej. Sajta muan, aɨj xu seyan ancura'a ɨ maj raamue'itɨ maɨjna cɨme'e ɨ mej tyu'umuarej. —Ayaa pu tihua'uta'ixaa aɨjna ɨ Jesús. 39 Majta aɨme ɨ mej Samaariya e'ema'acan, mui'itɨ mu rá'antzaahua maɨjna cɨme'e tɨ ayan tihua'uta'ixaa aɨjna ɨ jɨita'a tɨcɨn Jesús nain tiraata'ixaa a'ij tɨ ti'ityújchaɨca'a. 40 Aɨj pu cɨn, maɨn u e'ire'enye ɨ jemin, matɨ'ɨj mi eihua rájhuaviiri'i tɨ i aɨn aun a'utyaturan hua'a jamuan. Aɨj pu cɨn, aun ayan e'etee hua'a jamuan a'achu cumu hua'apua xɨcaj. 41 Majta eihua mu eitze'e rá'antzaahua ɨ Jesús maɨjna cɨme'e a'ij tɨ tihua'uta'ixaa. 42 Ayaa mu tiraata'ixaa maɨjna ɨ jɨita'a tɨcɨn: —Anacai tu hui tyaɨjna cɨn tya'antzaahua tyaɨjna cɨme'e a'ij paj pana'a peri titaata'ixaa. Tyajta ijii, catu che'e teyan tyaɨjna cɨn tyana'a tya'antzaahuate'e silu tu'uri teyan raanamuajri'i tajɨɨmua'a. Tyajta hui teyan ramua'aree tzaahuati'ira'a cɨme'e tɨ aɨn pueen aɨjna tɨ ayan tyejmi japua nyuuni tyatɨj tyana'a pua'amua yen seijre'e chaanaca japua.
Jesús pu nu'u tiraahuaa yaujra'an saɨj tɨ ti'itɨ cɨn ti'ityavaaca'a
43 Tɨ'ɨj tyauuma'aca a'achu cumu hua'apua xɨcaj, aj pu'i aɨn Jesús huirajraa aujna. Aj pu'i aun á'umej ajtyapua u Galileeya. 44 Jesús pu ayan huatauxajtaca'a rusaɨj maj nu'u cai rɨ'ɨ tirajchaɨ aɨme ɨ mej aun e'eche a'u tɨ ajta e'eche saɨj tɨ Dioj jetze ma'acan ti'ixaxa'a. Aɨj pu cɨn, huirajraa aujna u Judea. 45 Ma ajta aɨme ɨ maj Galileeya e'ema'acan, tyamua'a mu naa tira'ancure'evi'itɨ tɨ'ɨj aɨn hua'a jemi a'ará'a. Ayaa mu'u meri nain tyu'uséijraca'a a'ij tɨ huarɨj aɨjna ɨ Jesús tɨ'ɨj aun a'utyavaaca'a aujna Jerusalén matɨ'ɨj tí'iyestyajcaa ajna xɨcajra'an tɨ jetzen Dioj tihua'utauuni'iri'i. Majta aɨme ɨ maj Galileeya e'ema'acan, aɨ mu majta a'utyáuuca'a maujna. 46 Ajta aɨn Jesús, aɨ pu ajtahua'a hua'umuaaraca'a aɨme jemi ɨ mej maun e'echajca'a maujna Caná, a'u tɨ ɨ jaj huataujviinutaca'a. Aɨ pu saɨque ayan raaruu, nya'u. Ajta pu seij aun a'utyavaaca'a tɨ ti'itɨj cɨn ti'ityavaaca'a aɨjna jemi ɨ rey. Ajta aɨn, seij pu tiyaujca'a tɨ aun a'ucatii aujna Capernaum. Ti'icui'icaa aɨjna ɨ yaujra'an. 47 Tɨ'ɨj aɨn a'atɨ ayan raamua'areeri'i tɨ Jesús aun a'arajraa aujna Judea, ajta ari aun a'ará'a u Galileeya, tɨ'ɨqui aɨjna ɨ a'atɨ u á'umej ɨ jemin. Eihua pu rájhuaviiri'i tɨ aɨn Jesús aun á'ume'en aɨjna jemi tɨ ti'icu'i tɨ ij raarujte'en a'ini pu'uri nu'u tɨmua'a mɨ'ɨni. 48 Ayaa pu Jesús tiraata'ixaa, tɨcɨn: —Caxu a'anaj tya'antzaahuate'esin tɨ pua'a nyacai neyan ti'itɨ tyajamuaataseijrate'en ɨ saj cɨn ava'ajɨ'ɨsivi'iraxɨ'ɨn na'ari ti'itɨ ɨ saj cɨn raamua'aree tɨ Dioj ayan naata'a nyej neyan huarɨni. 49 Ajta aɨn tɨ ti'itɨj cɨn ti'ityavaaca'a ɨ rey jemi, ayaa pu tiraata'ixaa tɨcɨn: —Nyavastara'a, pata'aj peyan u á'ume'en nyeetzi jamuan, na'ari cai, aɨ pu hui mɨ'ɨni ɨ niyauj. 50 Ajta Jesús ayan tyu'utanyúu tɨcɨn: —Aricu a'u pej e'eche. Pu'uri rujni ɨ a'ayauj. Ajta aɨn a'atɨ, aɨ pu rá'antzaahua a'ij tɨ tiraata'ixaa aɨjna ɨ Jesús. Tɨ'ɨqui á'uraa. 51 Tɨ'ɨj ari avejli'i auma'aca aɨjna ɨ a'atɨ, aɨ mu ra'antinajchaca'a ɨ maj ravaɨre'e. Ayaa mu tiraata'ixaa tɨ nu'u ari huaruj aɨjna ɨ yaujra'an. 52 Aj pu'i ayan tihua'utaihua'uri'i a'atzaj tɨ pua'a ayan huatyapua'araca'a aɨjna tɨ cɨn pɨstaca'a aɨjna ɨ yaujra'an. Ayaa mu tiraata'ixaa tɨcɨn: —A'atzaj pu hui huatyapua'araca'a ɨ tajcai a'atzaj tya'acáará'a ɨ tacuarixpua. 53 Cɨme'en mu'u meyan tiraata'ixaa, aj pu'i raamua'areeri'i aɨjna ɨ ya'upuaara'an tɨ ayan pua'a pɨti'irɨjcaa a'atzaj tɨ pua'a Jesús ayan tiraata'ixaa tɨ nu'u aɨn yaujra'an ari rujni. Aɨj pu cɨn, huataujtuiitze ɨ tavastara'a jemi. Majta aɨme ɨ tyaɨtestyamua'ame'en, aɨ mu majta meyan huarɨj. 54 Ai pu aɨn pueen ɨ tɨ hua'apua tɨ ayan huapɨ'ɨ ruxe'eve'e tɨ ayan tyu'uruu aɨjna ɨ Jesús aujna a'ahua'a u Galileeya tɨ'ɨj aun huirájraa u Judea.
Tɨ'ɨj Jesús tiraahuaa seij tɨ anácɨyaaxaraca'a ɨ ɨɨcajra'an jetze
1 Pu'uri a'atzu a'atéevi'ica matɨ'ɨj tyu'uyé'este aɨme ɨ maj Israel jetze ajtyama'acan. Ajta aɨn Jesús, aun pu a'ujnyéj anna Jerusalén. 2-3 Aun pu jajmuaa ajna vejli'i ta'aj pueerta a'u mej jetzen a'utyaru'ipi ɨ canya'axɨ. Ayaa pu tyaja'arajtyahuaa tɨcɨn Betesda. Anxɨvi pu a'aportaalijma'acaa a'u mej e'etyujsa'ɨrihua'a eihua tyaɨte ɨ mej tí'icucui'icaa. Seica mu meyan aracúcu'unijma'acaa, majta seica, a'ij pua'a mu huatzúna'icha'a, majta seica cɨyaaxavi'icaa ɨ huáɨɨca. 4 Aɨ mu meyan rachu'eva'acaa tɨ ij a'atɨ ayan ra'utaruurajxɨ'ɨn ɨ jaj, a'ini a'anaj tɨna'a, ayaa pu rɨjcaa saɨj tɨ ute'e ti'ivaɨre'e Dioj tɨ e'eseijre'e. Aɨ pu ava'acáninyéica'a ajna tɨ jajmuaa, tɨ ij aɨn ra'utaruurajxɨ'ɨn. Ajta aɨn a'atɨ tɨ anacai atyajra'ani ɨ jaj tzajta'a, aɨ pu ayan rujni tɨj na'a tɨ cɨn ti'icu'i. 5 Meenti seij aun a'utyavaaca'a tɨ ayan ari a'atee a'achu cumu seité japuan tamuaamuata'a japuan arahueicaj ninye'ira'a tɨ ayan ti'icu'i. 6 Tɨ'ɨj i Jesús ayan raaseij tɨ aun aúuca'atii, ayaa pu raamua'areeri'i tɨ aɨn nu'u a'atɨ ari a'atee tɨ ayan een. Aj pu'i ayan tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —¿Ni peyan ti'ijxe'eve'e pej huarún? 7 Ajta aɨn tɨ ti'icu'i, ayaa pu tyu'utanyúu tɨcɨn: —Nyavastara'a, tɨ'ɨj ayan ra'utaruurajxɨ'ɨn ɨ jaj, capu hui ma'a a'atɨ tɨ naatavaɨre'en nyej ni atyajra'ani ɨ jaj tzajta'a. Ajta, nyatɨ'ɨj nyauj a a'umé'en, saɨj pu hui ca'anacan aun atyeeme nyaj cai inyaa. —Ayaa pu tiraata'ixaa aɨjna tɨ ti'icu'i. 8 Aj pu'i Jesús ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Ajchesi. Anchuaa mɨ a'utaatzi. Pajta hui a'ura'ani. 9 Cɨme'en pu'u ayan tyu'utaxajtaca'a, aj pu'i aɨn a'atɨ huarúj. Ajta yá'uchui ɨ ru'utaatzi. Tɨ'ɨqui á'uraa. Ajta ajna pɨti'irɨjcaa ajna xɨcajra'a mej jetzen rusa'upi tɨ'ɨj huaruj.
Aɨ mu ra'uxɨ́jte maɨjna ɨ Jesús maɨjna cɨme'e tɨ aɨn raarujte ajna matɨ'ɨj rusa'upi
10 Ajta aɨme ɨ mej Israel jetze ajtyama'acan, ayaa mu tiraata'ixaa maɨjna ɨ a'atɨ tɨ ayan huaruj tɨcɨn: —Pu'uri hui ajna pɨti'irɨcɨ ɨ xɨcajra'an tyaj jetzen tasa'upi. Ajta ayaa pu te'eyu'usi'i aɨjna jetze ɨ yu'uxari tɨ ayan ti'itaijte'e tɨ nu'u cai a'ij ti'irɨ'ɨri pej peyan raachuisime'en mɨ a'utaatzi ijii. 11 Ajta aɨn tɨ anácɨyaaxaraca'a, ayaa pu tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Ayaa pu tinaata'ixaa aɨjna tɨ naarujte tɨcɨn yee nyaj nu'u ra'anchueni ɨ nya'utaatzi, nyajta nu'u u a'ura'ani. 12 Aj mu mi meyan tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —¿A'ataani pueen aɨjna ɨ a'atɨ tɨ ayan timuaata'ixaa paj nu'u peyan ra'anchueni, pajta nu'u a'ura'ani? 13 Ajta aɨn ɨ a'atɨ tɨ ayan huarúj, capu a'atzu ramua'atyajcaa a'atɨ tɨ puéenya'a, a'ini aɨjna ɨ Jesús pu'uri a aurutyaca'a hua'a tzajta'a ɨ tyaɨte ɨ maj maun e'etyujsaɨra'acaa. 14 Tɨ'ɨqui Jesús aun yá'utyau aujna teyujta'a. Ayaa pu tiraata'ixaa tɨcɨn: —Ma'acui xaa, papu'uri huaruj. Capej che'e ti'itɨj cɨn a'aturaa ɨ Dioj jemi. Na'ari cai, ayaa pu tyaja'ure'enyejsin tɨ eitze'e pueijtzi muaacɨ'ɨti cai ajmi'i. 15 Aj pu'i á'uraa aɨjna ɨ a'atɨ. Ajta ayaa pu tihua'uta'ixaa aɨme ɨ maj Israel jetze ajtyama'acan tɨ aɨn Jesús aɨn puéenya'a tɨ ayan raarujte. 16 Majta aɨme ɨ mej Israel jetze ajtyama'acan, ayaa mu een cɨn a'ij pua'a raruurajca'a maɨjna ɨ Jesús maɨjna cɨme'e tɨ aɨn ayan rɨjcaa ajna xɨcajra'a mej jetzen rusa'upihua'a. 17 Jesús pu ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Tɨj na'a tɨ yu auca'itɨ a'ame, aɨ pu auj ti'imuare'e ɨ niya'upua. Ayaa nu che'eta nyana'a inyaa ti'imuare'e. —Ayaa pu tihua'uta'ixaa. 18 Ayaa mu een cɨn eitze'e meyan ti'ityesa'acaa mej mi raaje'ica maɨjna cɨme'e tɨ nu'u ayan Jesús raataxaahuataca'a tɨ ayan huarɨni a'ij mej ti'ijrɨ'ɨre ajna xɨcajra'an jetze maj rusa'upihua'a. Aɨ pu ajta nu'u ayan ratamua'amua'atya'a ɨ Dioj tɨ nu'u ya'upuaara'an pueen. Aɨj pu nu'u cɨn ayan tyú'ujseijrataca'a tɨ ayan che'eta na'a een tɨj ɨ Dioj.
Cɨme'en ɨ maj cɨn ruxa'aj mana'a een ɨ ya'upuaara'an, ajta ɨ yaujra'an
19 Ayaa pu tyu'utanyúu aɨjna ɨ Jesús tɨcɨn: —Ayaa nu tyaja'amue'ixaate'e tzaahuati'ira'a cɨme'e, capu rɨ'ɨri nyej neyan ti'itɨj huáruuren nyasaɨj, i nyaj nyajta tyaata'a jetze airaanye. Ayaa nu che'eta nyana'a ti'iruure a'ij nyaj ti'isise'i tɨ ayan ti'iruure ɨ niya'upua. 20 Ayaa pu ɨ niya'upua nyexe'eve'e inyeetzi i nyaj yaujra'an pueen. Aɨ pu ajta ti'inyeseijrate'e nain a'ij tɨ aɨn ti'iruure. ’Ee xaa nya'u, ayaa pu tinaataseijrate'esin ti'itɨ tɨ eitze'e huapɨ'ɨ ruxe'eve'e cai a'ij nyej nyeri tyu'uruu sej si tyamua'a naa tira'utaseij. 21 Ayaa pu hui niya'upua huá'ajjajpuaxɨ'ɨsin ɨ tyaɨte hua'a tzajta'a ɨ mej meri huacuii. Aɨ pu ajta hua'ata'asin mej mi majtahua'a ruuri mua'ara'ani. Ayaa nu che'eta nyana'a hua'uta'asin a'achu pua'amua aɨme tɨ ayan na'araanajchi nyaj neyan hua'uta'an mej mi majtahua'a ruuri mua'ara'ani. 22 Ajta yeehui aɨn niya'upua, capu a'atɨ á'axɨjte'e silu pu'uri ayan nain cɨn tinyeijca inyeetzi, i nyaj yaujra'an pueen nyej ni naijmi'ica a'uxɨ́jte'en. 23 Ayaa pu een cɨn huarɨj ɨ niya'upua mej mi meyan che'eta mana'a rɨ'ɨ tinaata'an inyeetzi matɨj majta rɨ'ɨ tirata'aca maɨjna ɨ niya'upua. Ajta, aɨn tɨ cai rɨ'ɨ tinaata'aca inyeetzi, i nyaj yaujra'an pueen, aɨ pu ajta cai rɨ'ɨ tiraata'aca ɨ niya'upua tɨ iiyan nyaja'utaityaca'a. 24 ’Ayaa nu tyaja'amue'ixaate'e tzaahuati'ira'a cɨme'e, a'atɨ tɨ na'a tɨ ayan ranamuaj a'ij nyej ti'ixaj, ajta tɨ ayan ra'ara'astijre'en aɨjna tɨ yan nyaja'utaityaca'a, aɨjna ɨ a'atɨ, ayaa pu ruurican cɨn huatyaturaasin tɨj na'a rusen cɨme'e. Capu a'anaj pueijtzi racɨ'ɨti a'ini aɨ pu ari huiirajraa a'u tɨ ayan tiya'acɨ'ɨtinche'e tɨ huamɨ'ɨni. Aɨ pu ajta ari aun a'utyajrupi a'u tɨ ayan ya'acɨ'ɨti tɨ ruuri a'ara'ani. 25 ’Ayaa nu tzaahuati'ira'a cɨn tyaja'amue'ixaate'e. Ayaa pu tyaja'ure'enyejsin, ee xaa nya'u. Ayaa pu ari tyaja'ure'enye ajna xɨcajra'an tɨ jetzen ayan tihua'acɨ'ɨti aɨme ɨ mej meri huacuii mej mi meyan raanamua a'ij nyej ti'ixa inyaa, i nyaj yaujra'an pueen ɨ Dioj. Majta aɨme ɨ mej meyan ra'ancura'asin a'ij mej ti'ijnamuajran, aɨ mu rusen cɨme'e ruuri mua'aju'un. 26 A'ini rujetze pu ayan rusen cɨn ruuri ɨ Dioj, aɨ pu ayan naata'a inyeetzi i nyaj yaujra'an pueen nyej ni neyan che'eta nyana'a nyejetze rusen cɨn ruuri. 27 Aɨ pu hui ajta naata'a nyej ni nyaɨjna cɨn antinmua'aréera na'ara'ani nyej ni hua'uxɨjte'en ɨ tyaɨte a'ini nyaa nu nyajta tyaata'a jetze airaanye. 28 ’Caxu saɨjna cɨn rɨ'ɨ tiyá'useijra, a'ini aj pu tyaja'ure'enyejsin matɨj mana'a pua'amua ɨ mej meri huacuii, ayaa mu ranamuajran nyatɨ'ɨj hua'utajeeve. 29 Au mu e'itajú'un a'u mej a'ava'anami'ihuajmee. Majta aɨme, ɨ mej rɨ'ɨ titetyujchaɨca'a, aɨ mu e'itajú'un mej mi ruuri mua'ara'ani. Ma majta aɨme ɨ mej a'ij pua'a titetyújchaɨca'a, aɨ mu e'itajú'un nyej ni neyan hua'uxɨjte'en tɨ ij ayan pueijtzi tihua'ucɨ'ɨti.
A'ij tɨ tyá'anxajta ɨ ya'upuaara'an, ajta a'ij tɨ huataujmua'a a'ij tɨ rɨcɨ ɨ yaujra'an
30 ’Capu rɨ'ɨri nyej neyan ti'itɨ huáruuren nyasaɨj nyana'a, silu ayaa nu che'eta nyana'a hua'axɨjte'e a'ij nyej ti'ijnamua ɨ niya'upua jemi. Ajta, ayaa pu tiraavijte'e a'ij nyej tihua'axɨjte'e a'ini canu neyan rahuauca nyej neyan rɨcɨ a'ij tɨ tina'araanajchi silu ayaa nu rɨcɨ nyej ni neyan rɨ'ɨ tiraata'an aɨjna tɨ yan nyaja'utaityaca'a. 31 Tɨ pua'a nyasaɨj nyana'a neyan tyu'utanxaj, canu neyan tzaahuati'ira'a cɨn nyeyan tyu'utanxajta. 32 ’Ma ajta, saɨj pu ayan tinaatyáxajta inyeetzi, nyajta inyaa, ayaa nu ramua'aree tɨj na'a a'ij tɨ tí'inyaxaj inyeetzi, ayaa pu tzaahuati'ira'a cɨn tí'inyaxaj aɨjna. 33 ’Muan xu seica huataityaca'a ɨ Juan jemi. Aɨ pu ajta tzaahuati'ira'a cɨn tyajamuaata'ixaa inyeetzi cɨme'e. 34 Capu hui ayan ruxe'eve'e tɨ a'atɨ ayan tí'inyaxajta inyeetzi. ’Me nyajta, ayaa nu tyaja'amue'ixaate'e nyaɨjna cɨme'e ɨ Juan tɨ ij Dioj ayan tyajamuatáuuni'i. 35 Ayaa pu a'atzu tyu'utyavaɨ aɨjna ɨ Juan tɨj tatzari tɨ a'ataa, tɨ ajta nain japua huatátzave'ejye'i. Sajta muan, ayaa xu a'atzu huataura'a sej seyan huataujtyamua'ave'en saɨjna cɨme'e saj ra'ancura'a a'ij tɨ aɨn tyu'utaxajtaca'a. 36 ’Ti'itɨ pu eitze'e ruxe'eve'e cai a'ij tɨ tyu'utaxajtaca'a aɨjna ɨ Juan. Aɨjna tɨ Dioj ayan cɨn tinyeijca nyej ni neyan nyaɨjna cɨn tya'ara'asten ɨ nyaj nyeri neyan nyaɨjna rɨcɨ, aɨ pu ajta ti'ivaɨre'e sej si seyan raamua'aree tɨ ayan nyaja'utaityaca'a aɨjna ɨ niya'upua. 37 Ajta aɨn ɨ niya'upua tɨ ayan nyaja'utaityaca'a, aɨ pu ajta naatyaxájtaca'a inyeetzi cɨme'e. Muan xu cai a'anaj raanamuajri'i tɨ tyu'uxajtaca'a. Caxu sajta a'anaj a'amuajɨ'ɨsi cɨn raaseij a'ij tɨ een. 38 Caxu sajta ra'ancura'asin a'ij tɨ aɨn tyu'utaxajtaca'a a'ini caxu na'ara'astijre'esin inyeetzi, Dioj tɨ nyaja'utaityaca'a. 39 ’Muan xu aujca'anyaacan cɨn tyu'ujmua'ate saɨjna jetze ɨ yu'uxari a'ini ayaa pu tyajamua'amitejte'e sej saɨjna jetze yau'eitaa xa'aju'un a'ij sej ye'i huarɨni sej si rusen cɨn ruuri xa'ara'ani. Ai pu hui aɨn pueen ɨ yu'uxari tɨ jetzen te'eyu'usi'i a'ij mej tyu'utaxajtaca'a inyeetzi cɨme'en. 40 ’Ma sajta muan, caxu á'ujca'anye sej seyan na'ara'astijre'en inyeetzi nyej ni amuaata'an sej si rusen cɨn ruuri xa'ara'ani. 41 ’Capu nye jetze ruxe'eve'e tɨ pua'a tevi ayan rɨ'ɨ tinaata'an. 42 Ma sajta muan saɨque xu ti'imua'atze. Nyaa nu neyan ramua'aree saj cai hui raxe'eve'e ɨ Dioj ɨ a'amua tzajta'a. 43 Ayaa nu een cɨn ava'acaanye niya'upua jetze ma'acan. Ma sajta muan, caxu na'ancure'evi'itɨ. Aru tɨ pua'a a'atɨ runyuucajtze'en cɨn mu a'uve'eme'en, muan xu xaa ra'ancure'evi'itɨ saɨjna. 44 ’¿A'ini ti'irɨ'ɨri saj tzaahuati'ira'a cɨn tya'antzaahuate'en tɨ pua'a seyan rɨ'ɨ tyu'utaura'an rujɨɨmua'a sana'a, sajta cai ti'ityesa'a saj raahuauni tɨ Dioj rɨ'ɨ tyajamuaata'an? Capu xaa nya'u a'ij ti'irɨ'ɨri. 45 Caxu seyan muan ti'imua'atza nyaj tyaja'amuaxajtzi'iran ɨ niya'upua jemi. Ai pu aɨn pueen ɨ tɨ tyaja'amuaxajtzi'iran aɨjna ɨ Moisés tyaacan, ɨ sej seyan rachu'eve'e tɨ aɨn a'amuajapua nyuuni. 46 ’Tɨ pua'a seyan tya'atzaahuatya'a saɨjna jemi ɨ Moisés, ayaa xu sajta na'antzaahuate'enche'e inyeetzi saɨjna cɨme'e tɨ aɨn ayan nyeetzi cɨme'en ra'utéyu'uxaca'a. 47 ¿A'ini sej si cai ra'atzaahuate'e a'ij tɨ aɨn tira'utyeyu'uxaca'a?, ¿a'ini ti'irɨ'ɨri sej seyan rá'antzaahuate'en a'ij nyej inyaa tyajamuaata'ixaate'esin? Capu xaa nya'u a'ij ti'irɨ'ɨri. —Ayaa pu tihua'uta'ixaa aɨjna ɨ Jesús.
Jesús pu tihua'umí aɨme ɨ maj anxɨj vi'ira'a ará'axcaa
1 A'atzu a'ateevi'i, tɨ'ɨqui Jesús aun u jetze pujme'en antaraa ɨ jaj japua tɨ ayan tyaja'arajtyahuaa tɨcɨn Galileeya. Ayaa pu ajta tyaja'arajtyahuaa tɨcɨn Tiberias. 2 Eihua mu tyaɨte a'ucɨj jamuan a'ini mu'uri raaseij maɨjna tɨ huapɨ'ɨ ruxe'eve'e tɨ ayan tihua'uhuaa aɨme ɨ mej tí'icucui'icaa. 3 Aj pu'i Jesús anna a'ujnyéj jɨri japua. An pu a'utayeijxɨ, majta aɨme ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a. 4 Pu'uri vejli'itaca ajna xɨcajra'an mej jetzen ti'iyestyahua'a maɨjna cɨme'e tɨ Dioj hue'irajtuaa aɨme ɨ mej Israel jetze ajtyama'acantaca'a. 5 Tɨ'ɨqui Jesús ayan huanyéerajraa. Tɨ'ɨj i hua'useij maj a'ava'aju'uncaa ɨ tyaɨte. Aj pu'i Jesús aɨn Felipe ayan tyu'utaihua'uri'i tɨcɨn: —¿A'uni tyeya'ananan ɨ pan ɨ maj racua'ani aɨme ɨ tyaɨte? 6 Pu'uri ramua'areeraca'a ɨ Jesús a'ij tɨ rɨni. Ma ajta, ayaa pu een cɨn raataihua'uri'i ɨ Felipe tɨ ij ayan raaseij a'ij tɨ rɨni. 7 Felipe pu ayan tyu'utanyúu tɨcɨn: —Tɨ pua'a teyan ti'ituava'a a'achu maj ramue'itɨjca arahueica maxcɨra'i cɨme'e, capu aɨ na'a cɨ'ɨpe tyej ti pan huananan tej ti naijmi'ica tyu'umín. 8-9 Aj pu'i seij tɨ jamuan á'ucha'acanya'a, aɨjna ɨ Andrés tɨ juutzajra'an pueen ɨ Simón, aɨ pu ayan tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —Yaa pu pa'arɨ'ɨ huatyejvee. Anxɨvica pu hui pan ticha'ɨ, ajta hua'apuaca ɨ hue'ité. Ma ajta, capu a'atzu cɨ'ɨpe mej mi naimi'i tyu'ucua'ani. 10 Jesús pu ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Sata'aj hua'utaijte'en ɨ tyaɨte maj a'ujrá'asixɨ'ɨn. Ayaa pu een cɨn ayan raataxajtaca'a a'ini eihua pu hua'ɨxaata'acaa aujna. Majta aɨme ɨ tyetyaca, au mu a'uráasajraa. Ayaa mu ara'asijma'a a'achu cumu anxɨj vi'ira'a meyee majta meyee. 11 Aj pu'i Jesús ra'ancuraɨ'ɨpɨ'ɨ ɨ pan. Ajta rɨ'ɨ tiraatataujtzi'ire ɨ Dioj jemi. Ajta hua'uraɨ'ɨpɨ'ɨ aɨme ɨ mej a'ucaitɨma'acaa a'achu tɨ seij raxe'eva'acaa. Ayaa pu che'eta na'a hua'uraɨ'ɨpɨ'ɨ ɨ hue'ite. 12 Matɨ'ɨj ruxaahua tyu'ucuaa, ayaa pu tihua'uta'ixaa aɨme ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a tɨcɨn: —Sata'aj raaraɨ'ɨpɨ'ɨn ɨ tɨ ava'aturaa. Che'e cai ti'itɨ a'uvaɨ'ɨtzɨ'ɨn. 13 Matɨ'ɨj mi raaraɨ'ɨpɨ. Ayaa mu tya'ava'ɨstya'axɨ ɨ sicɨri jetze aɨjna ɨ pan tɨ ava'aturaa mej tyu'ucuaa. 14 Majta aɨme ɨ tyaɨte, matɨ'ɨj meyan raaseij maɨjna ɨ Jesús tɨ ayan huarɨj, ayaa mu tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —Ayej xaa nya'u ti'ayajna, amɨ pu hui aɨn pueen aɨjna tɨ Dioj jetze ma'acan ti'ixaxa'a, tɨ ayan ya nu'u uve'enyejsin iiyan chaanaca japua. 15 Ajta aɨn Jesús, ayaa pu rú'umua'areeracaa ɨ rutzajta'a mej meyan raaxa'apɨ'ɨntare maj e'ire'enyejsin mej mi ca'anyejri cɨn tiraijcate'en tɨ aɨn te'entyarute ɨ rey cɨme'e. Aɨj pu cɨn, ayan ajtáraa. Au pu jɨri japua a'ujnyéj rusaɨj.
Jesús pu antamé japuan ɨ jáj tɨ ve'e
16 Tɨ'ɨj huara'acáanajma'aca, au mu a'ucáanye a'utɨ a'avastɨmee ɨ jaj aɨme ɨ maj Jesús jamuan á'ujhua'anya'a. 17 Au mu baarcu jetze atyaacɨ. Matɨ'ɨj mi antacɨj u jetze pujme'en u Capernaum. Pu'uri huará'atɨca'arijma'a. Ajta aɨn Jesús, capu ma'ahua'acaa. 18 Ca'anin pu cɨn hua'aacaca'a. Ajta pu'uri a'ujruurajca'a ɨ jaj. 19 Matɨ'ɨj auju'uncaa a'achu anxɨ, o arájsevi kiloometro, matɨ'ɨj mi raaseij tɨ e'eve'ema'acaa aɨjna ɨ Jesús. Jaj japua pu huama'acaa. Eecan mu tyu'utatzɨn. 20 Aj pu'i ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Nyaa nu aɨn pueen. Caxu ti'itzɨɨnya'a. 21 Matɨ'ɨj mi meyan huatyaujca'ane mej mi meyan ra'atyajtuaani ɨ baarcu jetze. Camu a'achu a'ateevi'i maun a'utanye ajna a'u maj á'uju'uncaa.
Aɨ mu nu'u rúuhuaumen maɨjna ɨ Jesús
22 Majta aɨme ɨ tyaɨte ɨ maj aun u jetze pujme'en e'etyujsaɨ ɨ Jesús jemi, aɨ mu aun a'utyajturaa. Yaa ruijmua'a yee, ayaa pu tihua'amityejtya'acaa tɨ saɨj na'a a'acáva'acaa ɨ baarcu, ajta tɨ aɨn Jesús cai aɨjna jetze atyajraa hua'a jamuan ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a, silu rujɨɨmua'a mu'u antacɨj. 23 Matɨ'ɨj mi seica maun újhuiixɨ ɨ baarcu ajna vejli'i a'u maj tyaja'ucuaa ɨ tyaɨte tɨ'ɨj Jesús rɨ'ɨ tiraata'a ɨ Dioj. Au pu e'ema'acan ɨ baarcu, chajta'a tɨ ayan tyaja'arajtyahuaa tɨcɨn Tiberias. 24 Matɨ'ɨj mi aɨme tyaɨte meyan raamua'areeri'i tɨ nu'u cai ajta aun a'ucatii u Tiberias aɨjna ɨ Jesús, majta aɨme ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a. Matɨ'ɨj mi maɨjna jetze u huatyaacɨjxɨ aɨjna jetze ɨ baarcu tɨ ti'imui'i. Seica mu atyaacɨjxɨ seij jetze, majtahua'a ɨ seica, seij jetze mu mijta atyaacɨ, mej mi maun a'atanyén u Capernaum, mej mi maun raahuauni maɨjna ɨ Jesús.
Jesús pu aɨn pueen ɨ pan ɨ maj cɨn ruuri mua'ara'ani
25 Matɨ'ɨj ráatyau maujna u jetze pujme'en a'alaguun jetze, aj mu mi meyan tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —Rabí, ¿a'anajni ya para'a peyujna? 26 Jesús pu ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Ayaa nu tyaja'amue'ixaate'e tzaahuati'ira'a cɨme'e. Caxu saɨjna cɨn nyahuauhuau saɨjna cɨn saj tyu'useij a'ij nyej huarɨj ɨ saj cɨn ava'ujjɨ'ɨsivi'iraxɨ'ɨn silu ayaa xu een cɨn nyahuauhuau saɨjna cɨme'e saj raacuaa saɨjna ɨ pan, sajta saj tyamua'a naa tityáaju'uxai. 27 Caxu seyan sana'a tyu'umuare'en sej si saɨjna huamué'itɨn ɨ cue'ira tɨ a'uvaɨjtzi silu sata'aj seyan tyu'umuare'en sej si saɨjna huamué'itɨn ɨ saj cɨn huataujvaɨre'en tɨj na'a rusen cɨme'e. Nyajta inyaa, i nyaj nyajta tyaata'a jetze e'irannyejte, nyaa nu nyaɨjna amuaata'asin a'ini aɨn Dioj tɨ niya'upua pueen, aɨ pu aɨjna cɨn tinyeijca. 28 Matɨ'ɨj mi meyan tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —¿Ti'itajni hui ruxe'eve'e tej teyan tyaɨjna cɨn huarɨni a'ij tɨ ti'ijxe'eve'e ɨ Dioj? 29 Jesús pu ayan tyu'utanyúu tɨcɨn: —Ayaa pu ti'ijxe'eve'e ɨ Dioj saj seyan na'antzaahuate'en inyeetzi tɨ Dioj nyaja'utaityaca'a. 30 Matɨ'ɨj mi meyan tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —¿Ti'itajni cɨn peyan rɨcɨ tɨ huapɨ'ɨ ruxe'eve'e tyej ti teyan raaseij, tyej ti tyaɨjna cɨn mua'antzaahuate'en? ¿A'ini pej pi peyan rɨcɨ? 31 Tavaujsimua'acɨ'ɨ mu meyan raacuaa maɨjna tɨ jee maná pueen maujna a'u tɨ cai e'eti'itɨjcaa. Ayaa pu te'eyu'usi'i tɨcɨn: “Aɨ pu nu'u hua'uta'a maj maɨjna huacua'ani ɨ cue'ira tɨ nu'u ute'e e'ema'acan.” 32 Jesús pu ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Ayaa nu tyaja'amue'ixaate'e tzaahuati'ira'a cɨme'e tɨ cai aɨn pueen ɨ Moisés tyaacan tɨ ayan hua'uta'a aɨme a'amuaya'upuacɨ'ɨstyamua'a maj raacua'ani ɨ cue'ira tɨ ute'e e'ema'acan. Capu xaa nya'u, silu niya'upua pu ayan amuaata'asin sej si huataujvaɨre'en saɨjna cɨme'e ɨ cue'ira tɨ tzaahuati'ira'a cɨn ute'e e'ema'acan. 33 A'ini nyaa nu aɨn pueen ɨ cue'ira tɨ Dioj jemi e'ema'acan, nyeetzi pu jemi ajta e'ema'acan. Nyaa nu ute'e e'icaanye nyej ni hua'uta'an maj ruuri mua'ara'ani tɨj na'a rusen cɨme'e matɨj mana'a pua'amua yan huachaatɨme iiyan chaanaca japua. 34 Matɨ'ɨj mi meyan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Tavastara'a, pata'aj peyan taata'an paɨjna ɨ cue'ira tɨj na'a tɨ yu auca'itɨ a'ame. 35 Aj pu'i Jesús ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Nyaa nu aɨn pueen ɨ tɨ jetzen e'ema'acan ɨ cue'ira ɨ maj cɨn huataujvaɨre'en mej mi ruuri mua'ara'ani tɨj na'a rusen cɨme'e. A'atɨ tɨ na'a tɨ nyeetzi jemi ve'ere'enyen, capu a'anaj i'icuata a'ame. Ajta, a'atɨ tɨ na'a tɨ ayan na'ara'astijre'en inyeetzi, capu ajta a'anaj huata'imɨ, silu Dioj pu rusen cɨn raata'asin. 36 ’Nyajta inyaa, ayaa nu neri tyajamuaata'ixaa saj seri nyeseij inyeetzi. Ma sajta muan, caxu tya'atzaahuate'e. 37 Matɨj mana'a pua'amua ɨ tɨ Dioj naatatuire'esin, aɨme mu ve'ere'enyejsin inyeetzi jemi. Ajta tɨ pua'a a'atɨ ayan nyeetzi jemi ve'ere'enyen, canu a'anaj raara'iti. 38 ’Canu nyaɨjna cɨn mu a'uve'eme nyej ni neyan huarɨni a'ij nyaj nyasaɨj nyana'a ti'ijxe'eve'e silu nyej ni neyan huarɨni a'ij tɨ ti'ijxe'eve'e aɨjna tɨ yan nyaja'utaityaca'a. 39 Ajta, ayaa pu ti'ijxe'eve'e aɨjna tɨ yan nyaja'utaityaca'a tɨ cai seij a'uveti aɨme ɨ mej ve'ere'enye inyeetzi jemi silu nyej ni naijmi'ica japua huanyuuni ajna xɨcajra'an tɨ jetzen nain cɨn te'entipua'ari. 40 ’Ee xaa nya'u, ayaa pu ti'ijxe'eve'e ɨ niya'upua tɨ ayan tiraacɨ'ɨti tɨ ruurican cɨn huatyaturan tɨj na'a rusen cɨme'e a'atɨ tɨ na'a tɨ ayan tira'amitejte'e a'atɨ nyaj pɨrɨcɨ, ajta ayan na'astijra'a inyeetzi. Nyajta inyaa, ayaa nu ra'ajjájsin huá'a tzajta'a ɨ mej meri huacuii ajna xɨcajra'an tɨ jetzen nain cɨn te'entipua'ari.
Maujnyuuste aɨme ɨ mej Israel jetze ajtyama'acan
41 Majta aɨme ɨ maj Israel jetze ajtyama'acan, matɨ'ɨj mi autyajhuii maj runyuuste'e rujɨɨmua'a maɨjna cɨme'e tɨ Jesús ayan tyu'utaxajtaca'a tɨ nu'u aɨn pueen ɨ cue'ira tɨ ute'e e'icaanye. 42 Ayaa mu tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —¿Ni cai aɨn pueen ɨ Jesús tɨ ajta yaujra'an pueen aɨjna ɨ José? ¿Ni qui tyacai hua'amuajte ɨ taatajra'an, ajta ɨ naanajra'an? A'ini tijta nya'u. Aɨj pu cɨn, ¿a'ini ti'irɨ'ɨri tɨ aɨn ayan ti'ixajta tɨ nu'u ute'e e'icaanye? 43 Aj pu'i Jesús ayan tyu'utanyúu tɨcɨn: —Caxu hui seyan che'e runyuustya'a. 44 Capu rɨ'ɨri tɨ a'atɨ ayan ve'ere'enyen inyeetzi jemi tɨ pua'a cai Dioj anacai ca'anijra'a raata'an tɨ ij ayan huarɨni. Nyajta nu neyan ra'ajjájsin hua'a tzajta'a ɨ mej meri huacuii ajna xɨcajra'a tɨ jetzen nain cɨn te'entipua'ari. 45 ’Ayaa mu tira'uyu'uxaca'a aɨme ɨ mej ti'ixaxa'ata'a ɨ Dioj jetze ma'acan tɨcɨn: “Dioj pu nu'u ayan tihua'amua'aten naijmi'ica.” A'atɨ tɨ na'a tɨ ayan ranamua ɨ rutzajta'a a'ij tɨ ti'ixa ɨ niya'upua, ajta tɨ ayan raaruuren a'ij tɨ aɨn ti'ijxe'eve'e, aɨ pu ayan ve'ere'enyejsin inyeetzi jemi. 46 ’Capu ayan huataujmua'a tɨ a'atɨ ari raaseij aɨjna ɨ niya'upua silu inyaa, i nyaj nyaun a'uve'eme a'u tɨ aɨn e'eseijre'e, nyaa nu neri raaseij ɨ niya'upua. 47 Ayaa nu tyaja'amue'ixaate'e tzaahuati'ira'a cɨme'e tɨ a'atɨ tɨ na'a tɨ ayan tya'antzaahuate'en a'ij nyej ti'ixa, aɨ pu ruurican cɨn huatyaturaasin tɨj na'a rusen cɨme'e. 48 Nyaa nu nyaɨn pueen ɨ cue'ira tɨ jetzen e'iraninyei ɨ maj cɨn ruuri mua'ara'ani tɨj na'a rusen cɨme'e. 49 ’A'amuahuaacɨxa'astyamua'acɨ'ɨ meyan raacuaa maɨjna ɨ maná aujna a'ahua'a a'u tɨ cai e'eti'itɨjcaa. Majta e'eyan mu huacuii. 50 Ma ajta, ya pu seijre'e aɨjna ɨ cue'ira tɨ ute'e e'icaanye. Tɨ pua'a a'atɨ ayan raacua'ani aɨjna, capu a'anaj mɨ'ɨni. 51 Nyaa nu nyaɨn pueen aɨjna ɨ cue'ira tɨ ute'e e'icaanye, tɨ jetzen a'iráninyei ɨ maj cɨn ruuri mua'ara'ani. Tɨ pua'a a'atɨ ayan raacua'ani aɨjna ɨ cue'ira, aɨ pu ruurican cɨn huatyaturaasin tɨj na'a rusen cɨme'e. Ajta, aɨjna ɨ cue'ira, ai pu aɨn pueen ɨ nyaj ratyáhue'ira'a, ɨ nyaj nyajta ratámuaɨ'ɨvajta hua'a jetze ma'acan matɨj mana'a maj yan huachaatɨme iiyan chaanaca japua mej mi ruuri mua'ara'ani tɨj na'a rusen cɨme'e. —Ayaa pu tihua'uta'ixaa aɨjna ɨ Jesús. 52 Majta aɨme ɨ mej Israel jetze ajtyama'acan, ca'anin mu cɨn autyajhuii mej tihuaurixaate'en. Meyan tɨcɨn: —¿A'ini ti'irɨ'ɨri tɨ aɨn a'atɨ ayan nu'u ruhue'ira'a taamin? 53 Aj pu i Jesús, ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Ayaa nu tyajamuaata'ixaate'esin. Tɨ pua'a sacai raacua'ani i nyahue'ira'a, i nyaj nyajta tyaata'a jetze e'irannyejte, ajta tɨ pua'a sacai raaye'en i nyaxuure'e, caxu rusen cɨn ruuri xa'aju'un. 54 A'atɨ tɨ na'a tɨ ayan raacua'ani i nyahue'ira'a, ajta ayan raaye'en i nyaxuure'e, aɨ pu ayan ruurican cɨn huatyaturaasin tɨj na'a rusen cɨme'e. Nyajta nu neyan ra'ajjájsin ajna xɨcajra'an tɨ jetzen nain cɨn te'entipua'ari. 55 ’Ayej ti'ayajna xaa nya'u. Aɨ pu nyahue'ira'a, aɨn pueen ɨ tɨ cue'ira jetzen e'iraninyei ɨ maj tzaahuati'ira'a cɨn ruuri mua'ara'ani ɨ Dioj jemi. Ajta aijna, ai pu xaa nya'u aɨn pueen ɨ jaj ɨ maj tzaahuati'ira'a cɨn iraaye'en mej mi cai che'e ruxaamɨstya'a ɨ Dioj jemi. 56 A'atɨ tɨ na'a tɨ ayan raacua'ani i nyahue'ira'a, ajta tɨ ayan raaye'en i nyaxuure'e, aɨ pu huatyaturaasin inyeetzi jemi. Nyajta nu neyan che'eta nyana'a huatyaturaasin ɨ jemin. 57 ’Aɨ pu ayanna nyaja'utaityaca'a ɨ niya'upua tɨ i'iruuri. Nyajta nu nyaɨjna jetze aranca'anye nyej ni ruuri na'ara'ani ɨ niya'upua jemi. Ajta aɨn ɨ a'atɨ tɨ ayan ti'icua'aca inyeetzi jemi, aɨ pu ayen che'eta na'a nyeetzi jetze araujca'anye tɨ ij aɨn ruuri a'ara'ani ɨ Dioj jemi. 58 Ai pu aɨn pueen ɨ cue'ira tɨ ute'e e'icaanye. Tahuaacɨxa'astyamua'acɨ'ɨ mu meyan raacuaa maɨjna ɨ maná. Majta huacuii. Ma ajta, aɨn tɨ ayan racua'aca aɨjna ɨ cue'ira tɨ nyeetzi jetze e'iraninyei, aɨ pu ruurican cɨn huatyaturaasin tɨj na'a rusen cɨme'e. 59 Ayaa pu tihua'uta'ixaa aɨjna ɨ Jesús tɨ'ɨj aun tihuá'amua'atyajcaa a'u maj e'etyujsa'ɨrihua'a aujna u Capernaúm.
A'ij mej tyu'umuá'a aɨme ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a
60 Matɨ'ɨj maɨjna huanamuajri'i, ayaa mu mui'itɨ tyu'utaxajtaca'a aɨme ɨ mej jamuan á'ujhua'anya'a tɨcɨn: —A'ij pu pua'a taata'a tɨ ayan ti'ixa. Eecan pu hui muare'eri tyej teyan yau'eitaa ta'ara'ani. 61 Ajta aɨn Jesús, ayaa pu rú'umua'areeracaa mej meyan runyuustya'acaa. Aj pu'i ayan tihua'utaihua'uri'i tɨcɨn: —¿Ni a'ij pua'a amuaata'a nyej neyan tyajamuaata'ixaa? 62 Ari tɨ pua'a seyan naaseij inyeetzi, i nyaj tyaata'a jetze e'irannyejte, nyej ni aun a'ujnyén utya'ɨmɨ a'u nyaj anacai á'ucatii. 63 Aɨjna jetze ɨ xaijnyu'ucara'ara'an ɨ Dioj, aɨ pu jetzen e'iraninyei ɨ saj cɨn ruuri xa'ara'ani. Ma ajta, capu aɨjna cɨn ti'ivaɨre'e aɨjna tɨ jetzen e'iraninyei ɨ saj ratyáhue'ira'a. Capu a'atzu xaa nya'u. Ma ajta, aɨjna ɨ nyuucari ɨ nyej neyan tyaja'amue'ixaate'e, aɨjna ɨ xaijnyu'ucara'ara'an ɨ Dioj, aɨ pu ca'anijra'a naata'a nyej neyan tyu'utaxaj. Ajta, aɨj pu jetze e'iraninyei ɨ saj cɨn ruuri xa'ara'ani. 64 Ma sajta muan, mui'itɨ xu cai tya'atzaahuate'e. Ayaa pu tihua'uta'ixaa a'ini tɨj na'a jajcua ɨmɨ tɨ yu e'ire'enye, aɨ pu rú'umua'areeracaa a'atɨ tɨ pɨrɨcɨ tɨ cai ra'atzaahuatya'acaa, ajta a'atɨ tɨ pueen tɨ Jesús cɨme'en tyu'utatuiire'esin. 65 Ajta, ayaa pu tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Ayaa nu een cɨn tyajamuaata'ixaa tɨ cai rɨ'ɨri tɨ a'atɨ ayan huataujtuiire'en inyeetzi jemi tɨ pua'a cai Dioj anacai ca'anijra'a raata'an tɨ ayan huarɨni. —Ayaa pu tihua'uta'ixaa. 66 Ajna'ɨmɨ mui'itɨ mu meyan tityaacáujxaahuataca'a mej mi cai che'e jamuan á'ujhua'anye'en. 67 Aj pu'i Jesús ayan tihua'utaihua'uri'i aɨme ɨ maj tamuaamuata'a japuan hua'apua ara'ase tɨcɨn: —Ari muaan, ¿ni sajta seri ajtácɨɨnicu inyeetzi jemi? 68 Ajta aɨn ɨ Simón, tɨ ajta i'i Pedro, ayaa pu tiraata'ixaa tɨcɨn: —Nyavastara'a, ¿a'atajni maa jemin tyá'uju'un? Mueetzi pu'u jemi seijre'e ɨ nyuucari ɨ tyaj cɨn ruuri ta'ara'ani, tɨj na'a rusen cɨme'e. 69 Ayaa tu hui ra'atzaahuate'e, tyajta teyan ramua'aree paj paɨn pueen i paj Dioj jemi e'icaanye, tɨ Dioj ajta muaja'utyatuaasin ɨ ru'ɨrɨɨta'a. 70 Aj pu'i Jesús ayan tyu'utanyúu tɨcɨn: —¿Ni qui nyacai neyan amua'antihuau muejmi mɨ saj tamuaamuata'a japuan hua'apua ara'ase? A'ini nijta nya'u. Ma ajta, seij tɨ muejmi jetze ajtyama'acan, tiyaaru'u pu jetzen seijre'e. —Ayaa pu tihua'uta'ixaa. 71 Aɨjna tɨ nu'u tiyaaru'u jetzen seijre'e, aɨ pu ayan huatamua'a ɨ Judás. Aɨ pu yaujra'an puéenya'a aɨjna ɨ Simón tɨ ayan te'entimu'utaca tɨcɨn Iscariote. Ajta aɨn Judás, hua'a jetze pu ajtyama'acantaca'a ɨ maj tamuaamuata'a japuan hua'apua ara'ase. Aɨ pu aɨn pueen tɨ ayan tyu'utatuiire'esin aɨjna cɨme'en ɨ Jesús.
Matɨ'ɨj tyu'uyé'este maɨjna cɨme'e maj ava'ɨnaamua'asin
1 Tɨj na'a ajna'ɨmɨ, au pu a'utyajturaa ɨ Jesús aujna u Galileeya. Capu che'e aun á'ucha'acanya'a u Judea a'ini aɨme ɨ mej Israel jetze ajtyama'acantaca'a ɨ mej aun e'echajca'a, ayaa mu raxe'eva'acaa maj raaje'ica. 2 Pu'uri ajta vejli'itaca ajna matɨ'ɨj meyan ti'iyestyahua'a maɨjna cɨme'e maj ava'ɨnaamua'asin, ɨ mej Israel jetze ajtyama'acan. 3 Matɨ'ɨj mi meyan tiraata'ixaa ɨ ihuaamua'ame'en ɨ Jesús tɨcɨn: —Pata'aj hui peyan huiirajra'ani peyujna pej paun a'ura'ani aujna u Judea, mej mi aɨme ɨ maj mueetzi jamuan á'ujhua'an meyan raaseij a'ij paj rɨcɨ paɨjna cɨme'e tɨ hui huapɨ'ɨ ruxe'eve'e, ɨ maj cɨn ava'ujjɨ'ɨsivi'iraxɨ'ɨsin. 4 Tɨ pua'a hui a'atɨ ayan raxe'eve'e mej mi me eijre'e meyan raamua'ati, capu ayan aviitzi cɨn ti'imuare'e. A'ini ayaa paj hui rɨcɨ paɨjna cɨme'e tɨ huapɨ'ɨ ruxe'eve'e, naa pu xa'apɨ'ɨn pej peyan a eijre'e huata'aseijrata hua'a jemi, matɨj mana'a pua'amua maj yan huachaatɨme iiyan chaanaca japua. —Ayaa mu tiraata'ixaa. 5 Majta aɨme ɨ maj ihuaamua'ame'en pueenya'a, camu majta rá'antzaahua maɨjna ɨ Jesús. 6 Aj pu'i ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Capuu xɨ ajna tyaja'ure'enye tɨ huaxa'apɨ'ɨn inyeetzi jemi nyej ni nyaun a'utanyen. Aru muejmi jemi, a'anaj tɨ na'a pu ayan i'ixa'apɨ'ɨn. 7 Capu hui a'atzu rɨ'ɨri mej amuajchaɨra'a ɨ maj yan huachaatɨme iiyan chaanaca japua. Ma majta xaa inyeetzi menyéjchaɨre'e maɨjna cɨme'e nyaj cai neyan a'ij pua'a tihua'axajta mej meyan a'ij pua'a titetyújchaɨ. 8 Sata'aj saun a'ujnyén anna a'u maj tyejé'eyeste. Caxɨɨ nu a'uma'a na'ame inyaa nyej ni nyaun ijii tyaja'uva'amua'ariive'en a'ini capu xɨ ayan tyaja'ure'enye tɨ ari huaxa'apɨ'ɨn. 9 Tɨ'ɨj ayan tihua'uta'ixaa, aj pu'i aun a'utyajturaa aujna u Galileeya.
Jesús pu aviitzi'i cɨn aun a'ujnyéj
10 Ma ajta aɨn, ayaa pu huarɨj. Matɨ'ɨj a'ucɨj ɨ ihuaamua'ame'en mej mi maun tyajá'uyesten, aɨ pu ajta u á'umej. Capu ruseiirata u á'umej, silu aviitzi pu'u cɨn u á'umej.
Aɨ mu rahuauhuau ɨ Jesús aɨme ɨ mej Israel jetze ajtyama'acan
11 Majta maɨn ɨ mej maun tyeje'eyestyahua'a, aɨ mu rá'ixe'eri'iraca'a maɨjna ɨ Jesús. Meyan ti'ixaata tɨcɨn: —¿A'uni a'ij een aɨjna ɨ a'atɨ? 12 Eihua mu a'ij pua'a tí'ixajtacaa aɨjna cɨme'e ɨ Jesús hua'a tzajta'a ɨ tyaɨte ɨ maj maun e'etyujsaɨra'acaa. Seica mu meyan tí'ixajtacaa tɨcɨn: “Rɨ'ɨ pu ti'itevi.” Majta seica meyan tí'ixajtacaa tɨcɨn: “Capu a'atzu. Aɨ pu hui hua'acuanamua ɨ tyaɨte.” 13 Majta, capu a'atɨ ayan á'ujca'anyajca'a tɨ ayan ruseiirata tyu'utaxajta aɨjna cɨme'e ɨ Jesús a'ini mahua'atzɨɨnya'acaa aɨme ɨ mej ti'itɨj cɨn antyujmua'areeraca'a aɨme jemi ɨ mej Israel jetze ajtyama'acan.
Jesús pu tihua'umuá'ate matɨ'ɨj ti'iyestyahua'a
14 Matɨ'ɨj meri e'ita'a ujú'uncaa ɨ maj ti'iyestyahua'a, aj pu'i Jesús aun a'utyajrupi teyujta'a. Tɨ'ɨqui autyejche tɨ tihua'amua'aten ɨ tyaɨte. 15 Eecan mu rɨ'ɨ tira'utaseij aɨme ɨ mej maun ti'ijta teyujta'a. Ayaa mu tyu'urixaatya'acaa tɨcɨn: —¿A'ini ti'irɨ'ɨri tɨ aɨn cai a'anaj ti'ihuaujmua'ate, aɨ pu raayɨ'ɨtɨ tɨ ayan tihua'umua'aten? 16 Jesús pu ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Canu a'ij tirajtyau nyasaɨj a'ij nyej tihua'amua'aten silu aɨ pu ayan tinaata'a aɨjna tɨ ya nyaja'utaityaca'a. 17 Tɨ pua'a hui a'atɨ ayan á'ujca'anye tɨ ayan huarɨni a'ij tɨ ti'ijxe'eve'e ɨ Dioj, aɨ pu xaa ayan ramua'areeran tɨ pua'a Dioj ayan naata'a nyej neyan ti'imua'ata ca'ɨn nyasaɨj nyana'a a'ij tirajtyau. 18 Aɨjna tɨ ayan ti'ixaxa'a a'ij tɨ aɨn na'a tirajtyau rusaɨj, ayaa pu een cɨn ayan rɨcɨ tɨ ij rɨ'ɨ tyu'utaura'an rusaɨj. Me nyajta inyaa, ayaa nu nyaɨjna cɨn ti'imuare'e nyej ni neyan rɨ'ɨ tiraata'an nyaɨjna tɨ yan nyaja'utaityaca'a. Tɨ pua'a hui a'atɨ ayan á'ujca'anye tɨ ayan huarɨni a'ij tɨ ti'ijxe'eve'e ɨ Dioj, aɨ pu xaa ayan ramua'areeran tɨ pua'a Dioj ayan tinaata'a nyej neyan ti'imua'ata ca'ɨn nyasaɨj nyana'a a'ij tirajtyau. 19 ’¿Ni cai aɨn Moisés tyaacan ayan amuaatyajtuaa aɨjna ɨ nyuucari ɨ maj cɨn ti'ijta? Aa ni'ijta nya'u. Ma sajta muan, capu a'atɨ tɨ muejmi jetze ajtyama'acan ayan aráurasten a'ij tɨ aɨn nyuucari ti'ixa. ¿A'ini een cɨme'e seyan ti'ijxe'eve'e saj naaje'ica? 20 Majta aɨme ɨ maj maun ajtyáxɨɨraca'a, ayaa mu tityaatanyú tɨcɨn: —Tiyaaru'u pu mueetzi tzajta'a seijre'e. ¿A'ataani hui ayan ti'ijxe'eve'e tɨ'ij muaaje'ica? 21 Aj pu'i Jesús ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Seij nu'u cɨn neyan huarɨj tɨ ayan huapɨ'ɨ ruxé'eva'acaa. Ajta aɨn amuaatyejtyau naijmi'ica. Eecan xu ava'ujjɨ'ɨsivi'iraxɨ. 22 Ma sajta muan, ayaa xu ti'ijrɨ'ɨre saɨjna cɨme'e tɨ Moisés tyaacan ayan amuaataij saj nu'u ra'antisijchixɨ'ɨn ɨ naviira'an. Ee xaa, capu Moisés tyaacan jetze huanyej, silu Dioj pu ayan raatyajtuaa aɨme jemi ɨ á'amuaya'upuacɨ'ɨstyamua'a. Aɨj xu cɨn seyan ra'antisi'iche ɨ naviira'an ɨ unyaaca'i tɨ tyaata'a sajna xɨcajra'an saj jetzen rusa'upi. 23 Ayaa xu een cɨn ti'ijrɨ'ɨre sej si cai autya'ɨtzen saɨjna jemi ɨ nyuucari tɨ Moisés tyaacan raatyajtuaa. Tɨ pua'a ayan een, a'ini een cɨn sij nínyu'ucacu inyeetzi jemi saɨjna cɨme'e nyej neyan nain cɨn raarujte seij ɨ a'atɨ nyajna xɨcajra'a saj jetzen rusa'upi. 24 Xaatapuá'ajta sej seyan tihua'axɨjte'e a'ij tɨ tyajamua'amitejte'e. Ma sajta muan, ayaa xu huarɨni sej si seyan tihua'uxɨjte'en a'ij tɨ tiraavijte'e tzaahuati'ira'a cɨme'e.
Jesús pu cɨme'en ti'ixa a'utɨ e'ema'acan
25 Cɨme'en pu'u ayan tiraataxajtaca'a, aj mu mi seica meyan autyajhuii mej ti'ihuáurihua'u. Meyan tɨcɨn: —¿Ni cai aɨn pueen ɨ maj meyan cɨme'en ti'ityese'e maj raaje'ica? 26 Yaa pu hui eijre'e huatyavaa tihue'ixaate'e. Ma majta, camu a'ij ti'ijee. ¿Ni qui meri meyan raamuá'a tɨcɨn: “Ai pu aɨn pueen ɨ Cɨriistu'u”? 27 Me tyajta ityan, tyan tu hui ramua'aree a'u tɨ e'ema'acan tyaɨjta ɨ a'atɨ. Ma ajta aɨn ɨ Cɨriistu'u, tɨ'ɨj aɨn ya uvé'enyen, capu a'atɨ ramua'areeran a'u tɨ e'ema'acan aɨjna. —Ayaa mu tí'ixajtacaa. 28 Ajta aɨn Jesús, auche'e pu tihua'amua'atyajcaa u teyujta'a. Aj pu'i ayan ca'anin cɨn tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —Ee xaa nya'u, ayaa pu hui ti'ayajna saj nyamua'ate, sajta seyan ramua'aree a'u nyaj e'ema'acan. Canu nyasaɨj nyana'a ya va'acaanye silu tɨ ya nyaja'utaityaca'a, aɨ pu nain cɨn ayan ti'ijrɨ'ɨre. Capu ti'ihue'itzi ɨ jemin. Ma sajta muan, caxu ramua'ate a'ini caxu ra'astijre'e. 29 Me nyajta inyaa, nyaa nu xaa ramua'ate a'ini au nu e'ema'acan ɨ jemin. Aɨ pu hui ajta yan nyaja'utaityaca'a. 30 Cɨme'en pu'u ayan tyu'utaxajtaca'a, aj mu mi meyan tyu'utatése maj raatyeevi'i. Ma ajta, capu a'atɨ ayan raatyeevi'i a'ini capuu xɨ ajna tyaja'ure'enye ajna tɨ jetzen huaxa'apɨ'ɨntari'ihuaca'a tɨ ayan huamɨ'ɨni. 31 Majta aɨme ɨ mej jemin e'etyujsaɨ, mui'itɨ mu meyan rá'antzaahua. Ayaa mu tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —Tɨ'ɨj ya uvé'enyen aɨjna ɨ Cɨriistu'u Dioj tɨ ra'antihuau, ¿ni qui eitze'e ayan aɨjna cɨn rɨni tɨ huapɨ'ɨ ruxe'eve'e cai amɨjna mɨ a'atɨ?
Aɨme fariseos mu nu'u xantaaru'u huataite maj ratyeevi'i maɨjna ɨ Jesús
32 Majta aɨme ɨ fariseos, ayaa mu tyu'unamuajri'i aɨme ɨ tyaɨte mej meyan xahuaani'i mu cɨn tyu'urixaate'e. Matɨ'ɨj mi aɨme ɨ mej ti'ijta u teyujta'a, majta aɨme ɨ fariseos, aɨ mu seica huataityaca'a aɨme ɨ maj maun tí'icha'ɨ mej mi raatyeevi'in. 33 Aj pu'i Jesús ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Canu che'e a'ateeren muejmi jemi a'ini pu'uri vejli'i nyej ni nyaun a'ujnyén nyaɨjna jemi tɨ yan nyaja'utaityaca'a. 34 Muan xu nyahuauni, aru caxu me'e nyeje'etyauni. Ajta, capu rɨ'ɨrista a'ame saj saun a'ujnyén a'u nyaj a'ij eenya'a na'ame. 35 Majta aɨme ɨ mej maun ti'ijta teyujta'a, ayaa mu tyu'urihua'uraca'a tɨcɨn: —¿A'uqui hui a'uméj a'u tɨ cai rɨ'ɨri tyej teyan yá'utyauni? ¿Ni qui aun seij chuejra'a japua a'uméj hua'a jemi ɨ tyaɨte ɨ maj a'ucɨ́jxɨ hua'a tzajta'a aɨme ɨ maj Grecia e'ema'acan? ¿Ni qui hui ajta ayan tihua'amua'aten aɨme ɨ mej Grecia e'ema'acan? 36 ¿A'iqui huataujmua'a aɨjna ɨ nyuucari tɨ cɨn tyaj nu'u rahuauni, tyajta nu'u cai ratyauni, tɨ ajta nu'u cai rɨ'ɨri tyaj aun a'uju'un a'u tɨ a'ij eenya'a a'ame? —Ayaa mu tyu'urihua'uraca'a.
Jesús pu hua'uta'inyeesin mej mi jemin ve'ere'enyen
37 Tɨ'ɨj ari te'entipuá'arijma'aca ɨ mej ti'iyeste, ajna xɨcajra'an tɨ eitze'e ruxe'eva'acaa ɨ maj maɨjna jetze ti'iyestyahua'a, aj pu'i Jesús ayan huatyeechaxɨ hua'a tzajta'a. Aj pu'i ayan ca'anin cɨn tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —Tɨ pua'a hui a'atɨ ayan ruxaamɨstya'a aɨjna cɨme'e tɨ cai uraré'enya'a cɨn huatyajturaa ɨ Dioj jemi, che'e aɨn ayan ve'ere'enyen inyeetzi jemi nyej ni nyeyan ca'anijra'a tiraata'an. 38 Ayaa pu che'eta na'a raruuren aɨjna ɨ a'atɨ tɨ ayan na'ara'astijre'esin inyeetzi a'ij tɨ te'eyu'usi'i ɨ yu'uxari jetze tɨcɨn: “Aɨj pu jetzen e'iraninyei ɨ tzajta'an tyamua'a naa aɨjna ɨ jaj tɨ jetzen araujca'anyen aɨjna ɨ tɨ cɨn ruuri a'ame. Ayej seiira'a a'ame tɨj jetzen a'irámɨ'ɨye ɨ jaj.” —Ayaa pu tihua'uta'ixaa. 39 Aɨjna ɨ nyuucari tɨcɨn “jaj”, ayaa pu huataujmua'a tɨcɨn: ɨ xaijnyu'ucara'ara'an ɨ Dioj, ɨ tɨ Dioj raatyajtuaaniiche'e hua'a tzajta'a aɨme ɨ mej rá'antzaahua. Ayaa pu aɨjna cɨn tyu'utaxajtaca'a aɨjna ɨ Jesús a'ini capu xɨ a'ahua'aca'a aɨjna ɨ xaijnyu'ucara'ara'an ɨ Dioj, aɨjna cɨme'e tɨ aɨn Jesús cai xɨ a'ujnyéj u ute'e tɨ ij Dioj ayan an ya'acájrati ɨ ɨpuari japua.
Capu xɨ hua'amitejtya'acaa ɨ tyaɨtye a'atɨ tɨ pɨrɨcɨ aɨjna ɨ Jesús
40 Cɨme'en mu'u meyan raanamuajri'i tɨ ayan tyu'utaxajtaca'a, aj mu mi meyan tyu'utaxajtaca'a seica ɨ tyaɨte tɨcɨn: —Ayej hui xaa nya'u ti'ayajna tɨ aɨn pueen tɨ ayan ti'ixaxa'a ɨ Dioj jetze ma'acan, ɨ tyaj teyan rachu'eve'e. 41 Majta seica mu meyan tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —Ai pu hui ain i'i pɨrɨcɨ tɨ i'i Cɨriistu'u. Majta seica meyan tyu'urihua'uracaa tɨcɨn: —¿A'ini hui ti'irɨ'ɨri tɨ aɨn Cɨriistu'u ayan aun e'ema'acanta u Galileeya? 42 ¿Ni cai ayan te'eyu'usi'i ɨ yu'uxari jetze tɨ nu'u aɨn Cɨriistu'u ayan e'iraujnyejte'esin aɨjna jetze ɨ tyaɨtestyamua'ame'en ɨ David tyaacan? Ajta nu'u tɨ aun e'ema'acanta a'ame aujna u Belén, a'u tɨ aɨn David tyaacan e'echajca'a. —Ayaa mu tyu'utaxajtaca'a. 43 Aɨj mu cɨn e'ita'a a'utacɨj ɨ tyaɨte maɨjna cɨme'e ɨ Jesús. Seica mu saɨque tí'ixajtacaa. Majta seica saɨque. 44 Seica mu meyan raxe'eva'acaa mej meyan raatyeevi'i. Ma ajta, capu a'atɨ ahuaujca'anye tɨ rajví'i.
Camu nu'u ra'atzaahuatya'acaa ɨ Jesús aɨme ɨ mej títatyatyá'acaa
45 Matɨ'ɨj mi aɨme ɨ mej tí'icha'ɨ u teyujta'a, au mu a'uré'enye hua'a jemi ɨ maj maun ti'ijta u teyujta'a, majta ɨ fariseos jemi. Matɨ'ɨj meyan tihua'utaihua'uri'i tɨcɨn: —¿A'ini een cɨn sacai ya'araavi'itɨ? 46 Majta aɨme ɨ mej ti'icha'ɨve, ayaa mu tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Capu hui a'atɨ ayan ti'ixaxa'a tɨj amɨn ti'ixaxa'a. 47 Ayaa mu tyu'utanyúu aɨme ɨ fariseos tɨcɨn: —¿Ni ajta ari ayan amuaacuanamua muejmi? 48 ¿Ni cai seij tɨ ti'itaijte'e ari rá'antzaahua aɨjna, na'ari seij tɨ tyejmi jetze ajtyama'acan i tyej fariseos pueen? 49 Majta ɨ tyaɨte ɨ maj maun e'etyújsaɨra'acaa, camu a'atzu yau'eite a'ij tɨ te'eyu'usi'i aɨjna jetze ɨ nyuucari Moisés tyaacan tɨ raatyajtuaa. Dioj pu ari hua'uxɨjte amɨme. —Ayaa mu tyu'utaxajtaca'a aɨme ɨ fariseos. 50 Ajta aɨn Nicodemo, aɨjna tɨ ari ɨ Jesús jemi a'atányajca'a, tɨj ajta seij pueenya'a tɨ hua'a jetze ajtyama'acan, ayaa pu tihua'uta'ixaa tɨcɨn: 51 —Capu ayan tiraavijte'e tej teyan ra'uxɨ́jte'en tɨ'ij pueijtzi raacɨ'ɨti. Ayaa pu tya'axa ɨ yu'uxari jetze ɨ tyaj cɨn ti'ijta tɨ ayan nu'u ruxe'eve'e tyej nu'u tiráihua'u anacaiican cɨn tyaɨjna ɨ a'atɨ tyej ti raamua'aree a'ij tɨ ti'itɨj cɨn rɨcɨ. ¿Ni cai ayan ti'ayajna? 52 Matɨ'ɨj mi meyan tiraata'ixaa tɨcɨn: —¿Ni hui muaa pa pajta paun e'ema'acan u Galileeya? Auhuauchi ɨ yu'uxari jetze pej pi peyan raamua'aree tɨ cai a'atɨ aun e'ema'acan u Galileeya tɨ Dioj jetze ma'acan ti'ixaxa'a. 53 Ayaa mu tyu'utaxajtaca'a. Matɨ'ɨj mi a'ucɨ́jxɨ a'u tɨ seij e'eche.
Aɨjna ɨ jɨita'a tɨ huataujxana'acɨre
1 Ajta Jesús pu aun á'umej jɨri tɨ a'utacá'a tɨ ayan tyaja'arajtyahuaa tɨcɨn Aceituunajremi. 2 Tapua'arijma'aca pu aun a'ujnyéj teyujta'a. Majta mu eihua tyaɨte ajtyáxɨɨraca'a ɨ jemin. Aj pu'i a'ujyeijxɨ tɨ i tihuá'umua'aten. 3 Majta aɨme ɨ mej jetzen tyu'ujmua'ate ɨ nyuucari ɨ maj cɨn ti'ijta, majta aɨme ɨ fariseos, aɨ mu seij a'araavi'itɨ ɨ jɨita'a. Ayaa mu raatyeevi'i tɨ'ɨj auj ayan rɨjcaa ɨ jɨita'a tɨ ruxana'acɨra'acaa. Matɨ'ɨj mi raataij tɨ aun e'ita'a a'utyechaxɨn mej mi raaseij ɨ tyaɨte. 4 Matɨ'ɨj mi meyan tiraata'ixaa maɨjna ɨ Jesús tɨcɨn: —Maeestru, ayaa mu yeehui raatyeevi'i amɨjna mɨ jɨita'a tɨ'ɨj auj huaujxana'acɨra'acaa. 5 Ajta aɨn Moisés, ayaa pu yeehui titaataij aɨjna jetze ɨ nyuucari tɨ raatyajtuaa tɨ ayan ruxe'eve'e tyaj nu'u tetej cɨn raaje'ica. Ari muaa, ¿a'ini yeehui pajta ti'ixa? 6 Ayaa mu maɨjna cɨn tiraataihua'uri'i mej mi maɨjna cɨn ra'antimue'itɨn a'ij tɨ aɨn ti'itɨj cɨn tihua'uta'ixaate'esin. Ayaa mu rahuauca'a maɨjna ɨ maj cɨn tiraaxajtzi'i. Ajta aɨn Jesús, aɨ pu aicaujtutzi. Aj pu'i ayan autyejche tɨ ruxɨte cɨn ra'uyu'uxa a chuaata'a. 7 Mauche'e mu ti'ira'ihua'uracaa. Aj pu'i Jesús ayan huatyeechaxɨ. Ayaa pu tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Tɨ pua'a hui saɨj muan a'anaj cai aɨjna cɨn ayan autya'ɨtze ɨ á'amuamua'atziira'a cɨme'e, che'e aɨn a'atɨ anacai raatatú'a ɨ tetej cɨme'e. —Ayaa pu tihua'uta'ixaa. 8 Ajtahua'a pu ayan aicaujtutzi. Ajta ra'uyu'uxaca'a a chuaata'a. 9 Majta aɨme, cɨme'en mu'u meyan raanamuajri'i a'ij tɨ tyu'utaxajtaca'a aɨjna ɨ Jesús, matɨ'ɨj mi maun tihuii, seij majta seij, anacaican aɨjna tɨ eitze'e vasta'a. Tɨ'ɨqui aɨ na'a ɨ Jesús aun a'utyajturaa jamuan aɨjna ɨ jɨita'a tɨ aun e'ita'a a'utyavaaca'a. 10 Aj pu'i Jesús ayan huatyeechaxɨ. Aj pu'i ayan tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —Jɨita'a, ¿a'uni hui á'ij me'en aɨme? ¿Ni cai ma'a a'atɨ tɨ ayan ti'itɨj cɨn mueetzi jetze ti'ipua'ajte'e? 11 Aj pu'i ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Nyavastara'a, capu yeehui a'atɨ ayan nyeetzi jetze ti'itɨj cɨn ti'ipua'ajte'e. Jesús pu ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Canu nyajta inyaa ti'itɨj cɨn mueetzi jetze tya'ujpuá'ajte'esin. Pata'aj a'ura'ani. Capej hui che'e peyan paɨjna cɨn autya'ɨtza'ara'an. —Ayaa pu tiraata'ixaa.
Jesús pu hua'atatzavi'i aɨme ɨ maj yan huachaatɨme iiyan chaanaca japua
12 Tɨ'ɨj ajtahua'a ayan tihua'uta'ixaa ɨ tyaɨte ɨ Jesús, ayej tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —Nyaa nu yeehui nyaɨn pueen ɨ tatzari tɨ cɨn huanyeeri'i hua'a japua naijmi'ica ɨ maj yan huachaatɨme iiyan chaanaca japua. A'atɨ tɨ na'a hui tɨ nyaa jamuan á'ucha'acanye'en, capu a'anaj ayan tɨca'amiste'e á'ucha'acanya'a a'ame, silu ayaa nu yeehui raatyajtuaani ɨ jemin nyaɨjna ɨ tatzari ɨ tɨ cɨn ruuri a'ara'ani. 13 Matɨ'ɨj mi aɨme fariseos meyan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Muaa paj peyan asaɨj tityá'axajta. Aɨj pu yeehui cɨn cai ti'itɨj vaɨre'e a'ij pej tityá'axajta asaɨj. 14 Aj pu'i ayan tihua'uta'ixaa aɨjna ɨ Jesús tɨcɨn: —Tɨ pua'a neyan nyasaɨj tí'inxajta, auche'e pu yeehui ti'ivaɨre'e nyej neyan ti'inxajta nyasaɨj aɨjna cɨme'e nyej neyan ramua'aree a'u nyej a'arajraa, nyajta neyan che'eta nyana'a ramua'aree a'uj nyaj a'uméj. Ma sajta muan, capu yeehui a'ij tyajamua'amitejte'e, a'u nyaj a'arajraa, na'ari a'u nyaj a'uméj. 15 Ayaa xu seyan sana'a hua'axɨjte'e a'ij saj rujɨɨmua'a tirajtyauve. Me nyajta inyaa, canu a'atɨ ijii á'axɨjte'en. 16 Aru, tɨ pua'a hui neyan a'atɨ a'axɨjtya'a, auche'e pu ayan tiraavijte'e nyej neyan rɨcɨ a'ini canu nyasaɨj neyan a'ij tirajtyau, silu aɨ pu ayan naata'a aɨjna tɨ yan nyaja'utaityaca'a. 17 Ayaa pu yeehui te'eyu'usi'i aɨjna jetze ɨ nyuucari ɨ saj cɨn ti'ijta tɨ ayan nu'u ti'ivaɨre'e tɨ pua'a mahua'apua meyan ti'itɨj cɨn huataujxajta. 18 Nyaa nu yeehui nyaɨn pueen saɨj ɨ nyej neyan ti'inxajta nyasaɨj. Ajta yeehui ɨ saɨj tɨ ayan tinyetyáxajta, aɨ pu aɨn pueen ɨ niya'upua tɨ iiyan nyaja'utaityaca'a. 19 Matɨ'ɨj mi meyan tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —¿A'uni yeehui a'ij een tɨ aya'upua pueen? Jesús pu ayan tyu'utanyúu tɨcɨn: —Caxu yeehui nyamua'ate a'atɨ nyaj pueen. Caxu sajta ramua'ate ɨ niya'upua. Tɨ pua'a seyan nyamua'atyaa, ayaa xu yeehui sajta ramua'ajcaa ɨ niya'upua. 20 Ayaa pu tyu'utaxajtaca'a aɨjna ɨ Jesús tɨ'ɨj auj tihua'amua'atyajcaa aujna teyujta'a, ajna vejli'i a'u maj ya'asa'ɨri ɨ tumin. Ma majta ɨ tyaɨte, capu a'atɨ ayan raatyeevi'i a'ini capuu xɨ ajna tyaja'ure'enye aɨjna xɨcajra'a jetze tɨ jetzen Jesús huamɨ'ɨni. “A'u nyaj a'uméj, capu rɨ'ɨri saj aun á'uju'un” 21 Ajtahua'a pu Jesús ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Nyaa nu yeehui nyaun a'ujnyejsin, sajta muan xu nyahuauni inyeetzi. Ajta, cai Dioj tyajamuaatauuni'ira. Muan xu cui'ini saɨjna cɨme'e saj autyajturaa ɨ Dioj jemi. Capu rɨ'ɨri saj saun a'ujnyén a'u nyaj a'ujnyejsin. 22 Matɨ'ɨj mi meyan tityúrihua'uri'i aɨme ɨ mej maun ti'ijta teyujta'a tɨcɨn: —¿A'ini yeehui huataujmua'a aɨjna ɨ nyuucari tɨ nu'u cai rɨ'ɨri tyaj tyaun a'ujnyén a'u tɨ nu'u a'ujnyejsin? ¿Ni qui ayan huataujmua'a tɨ aɨn huaujje'ica? 23 Auche'e pu ayan tihue'ixaatya'acaa tɨcɨn: —Muan xu hui yuucɨ pujme'en e'ema'acan. Nyajta inyaa, ute'e nu e'ema'acan. Muan xu yeehui hua'a jetze ajtyama'acan aɨme ɨ mej yan seijre'e iiyan chaanaca japua. Nyajta inyaa, canu neyan hua'a jetze ajtyama'acan. 24 Ayaa nu hui neyan amuaata'ixaa tɨ pua'a cai ayan Dioj tyajamuaatauuni'ira, muan xu cui'ini saɨjna cɨme'e saj autyajturaa ɨ Dioj jemi. Tɨ pua'a yeehui sacai seyan tya'antzaahuate'en nyaj nyaɨn pɨrɨcɨ a'ij nyej ti'ixaj, muan xu xaa cui'ini saɨjna cɨme'e saj autyajturaa ɨ Dioj jemi. 25 Matɨ'ɨj mi meyan tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —¿A'ataani yeehui paj pueen? Ajta Jesús pu ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Nyaa nu nyaɨn pueen ɨ nyaj neyan cɨme'en tyaja'amue'ixaatya'acaa tɨj na'a jajcua ɨmɨ tɨ yu e'ire'enye. 26 Eihua nu neri ti'ixajtamɨ'ɨ muejmi cɨme'e, nyajta neyan nyaɨjna cɨn amuá'uxɨjte'en. Ma ajta aɨn tɨ yan nyaja'utaityaca'a, aɨ pu tzaahuati'ira'a cɨn ti'ixaxa'a. Nyajta nu hui neyan tihue'ixaate'e aɨme ɨ mej yan japuan seijre'e iiyan ɨ chaanaca japua a'ij nyej neyan raanamuajri'i nyaɨjna jemi tɨ yan nyaja'utaityaca'a. —Ayaa pu tihua'uta'ixaa. 27 Majta aɨme, camu yau'eitaa mua'araa a'ij tɨ tihue'ixaatya'acaa, tɨ ayan cɨme'en raxa tɨ ya'upuaara'an pueen. 28 Aɨj pu cɨn Jesús ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Satɨ'ɨj yeehui aj nyaja'utavé'en inyeetzi i nyaj tyaata'a jetze e'irannyejte, aj xu si ramua'areeran a'atɨ nyaj pueen, sajta xu ramua'areeran nyaj cai nyasaɨj nyana'a a'ij tirajtyau a'ij nyej tyajamuaata'ixaa silu ayaa nu che'eta nyana'a ti'ixaxa'a a'ij tɨ niya'upua ayan tinaamua'ate. 29 Aɨjna tɨ hui yan nyaja'utaityaca'a, aɨ pu nyeetzi jemi seijre'e. Capu ayan rusentacan naatyajtuaa a'ini ayaa nu yeehui tɨ'ɨj pɨna'a neyan ti'ijrɨ'ɨre a'ij tɨ tira'araanajchi. 30 Majta aɨme ɨ tyaɨte, tɨ'ɨj Jesús auj ayan tihue'ixaatya'acaa, mui'itɨ mu meyan rá'antzaahua. Cɨme'en ɨ mej yaujmua'ame'en pueen ɨ Dioj, majta aɨme ɨ maj ravaɨre'e aɨjna tɨ a'ij pua'a een 31 Aj pu'i Jesús ayan tihua'uta'ixaa aɨme ɨ mej Israel jetze ajtyama'acan ɨ maj majta rá'antzaahua tɨcɨn: —Tɨ pua'a hui seyan tya'utaviicue'i sej si seyan tira'ara'astijre'en a'ij nyej tyaja'amue'ixaate'e, aj xu xaa seyan á'ujhua'anya'a xa'aju'un inyeetzi jamuan. 32 Muan xu sajta yeehui ramua'areeran saɨjna tɨ nain cɨn ayan ti'ayajna. Aɨj xu cɨn ruxaahua á'ujhua'anya'a xa'aju'un. 33 Matɨ'ɨj mi meyan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Tyan tu yeehui Abraham tyaacan jetze e'iraanyej. Catu yeehui a'anaj seica jemi ca'anyejri cɨn tyu'utyavaɨ. Aɨj pu yeehui cɨn, ¿a'ini auj ti'irɨ'ɨri pej peyan ti'ita'ixaate'e tyaj nu'u taxaahua á'ujhua'anya'a ta'ara'ani? 34 Jesús pu ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Ayaa nu yeehui tyaja'amue'ixaate'e tzaahuati'ira'a cɨme'e tɨ a'atɨ tɨ na'a tɨ ayan autya'ɨtza'ara'an ɨ Dioj jemi, aɨ pu ca'anyejri cɨn ti'imuare'e aɨjna jemi tɨ a'ij pua'a een. 35 Ajta aɨn tɨ ca'anyejri cɨn tyaja'amuare'e a'u mej e'eche ɨ tyaɨtestyamua'ame'en aɨjna tɨ ti'iraijte'e, aɨ pu cai aun rusen cɨn huatyaturaasin aujna. Majta aɨn tɨ yaujra'an pueen, au pu yeehui huatyaturaasin para rusen cɨme'e. 36 ’Aɨj pu cɨn, tɨ pua'a neyan huarɨni inyaa, i nyaj nyajta yaujra'an pueen, nyej ni amue'irajtuaani sej si ruxaahua á'ujhua'anye'en, ayaa xu xaa nya'u ruxaahua a'uhua'anya'a xa'aju'un, tzɨte'e. 37 Nyaa nu hui neyan ramua'aree saj saɨjna jetze e'iraanyej saɨjna ɨ Abraham tyaacan. Ma sajta muan, xu'uri seyan á'ujca'anye sej seyan naaje'ica saɨjna cɨme'e saj cai che'e ranamuajracu a'ij nyej tyaja'amue'ixaate'e. 38 Ayaa nu nyaɨjna cɨn tyaja'amue'ixaate'e a'ij nyaj yeehui neri nyaun tyajá'useij ɨ niya'upua jemi. Sajta muan, ayaa xu che'eta sana'a ti'ijrɨ'ɨre a'ij saj sajta tiraanamuajri'i ɨ ruya'upua. 39 Matɨ'ɨj mi meyan tyu'utanyúu tɨcɨn: —Tyan tu yeehui rajya'upuaca'a tyaɨjna ɨ Abraham tyaacan. Aj pu'i Jesús ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Tɨ pua'a yeehui seyan yaujmua'ame'en pueenye'en aɨjna ɨ Abraham tyaacan, ayaa xu che'eta sana'a rɨ'ɨ titetyújchaɨ xa'aju'un a'ij tɨ aɨn ajta rɨ'ɨ ti'ityújchaɨca'a. 40 Ayaa pu i eenya'a, xu'uri seyan tiraaxa'apɨ'ɨntarej saj naaje'ica. Capu yeehui ayan ti'ijrɨ'ɨrajcaa aɨjna ɨ Abraham tyaacan. Nyajta inyaa, nyaa nu nyaɨn pueen saɨj tɨ ayan tyajamuaata'ixaa aɨjna tɨ ayan ti'ayajna, ɨ nyaj nyajta neyan raanamuajri'i nyaɨjna jemi ɨ Dioj. 41 Ayaa xu seyan a'ij pua'a titetyújchaɨ a'ij tɨ ajta rɨcɨ ɨ a'amuaya'upua. Matɨ'ɨj mi meyan tyu'utanyúu tɨcɨn: —Catu yeehui huanu'eihuaca'a hua'a jetze ɨ mej rusaɨjtajma'acaa patɨj muaa. Saɨj pu'u yeehui aɨn pueen ɨ tyaj rajya'upua. Aɨ pu yeehui aɨn pueen ɨ Dioj. 42 Aj pu'i Jesús ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Tɨ pua'a yeehui aɨn Dioj a'amuaya'upua pueenye'en, muan xu nyexe'eva'a xa'aju'un a'ini au nu a'uve'eme ɨ jemin. Canu yeehui nyasaɨj nyana'a neyan a'uve'eme silu aɨ pu yan nyaja'uta'ityaca'a. 43 ¿A'ini een cɨn sacai nyajau'eite a'ij nyej tyaja'amue'ixaate'e? Caxu xaa nya'u yau'eite a'ini sacai ahuaujca'anye saj ra'ancura'an a'ij nyej ti'ixa. 44 Muan xu yeehui saɨjna jetze ajtyama'acan ɨ tiyaaru'u. Ai pu aɨn pueen ɨ a'amuaya'upua. Sajta muan, ayaa xu'u sana'a saɨjna cɨn seyan ra'astijre'e a'ij tɨ ti'ijxe'eve'e ɨ a'amuaya'upua. Tɨj na'a tɨ huataseijre ɨ tyaata'a tɨ yu e'ire'enye, aɨ pu yeehui ti'ityacui'ica. Capu a'anaj tzaahuati'ira'a cɨn tyu'utaxajtaca'a. Aɨ pu yeehui nain cɨn ti'ihue'itaca. Tɨj na'a tɨ ayan ti'ihue'i, aɨ pu jetzen e'iraninyei ɨ tzajta'an aɨjna tɨ hue'itzi pueen. Ayej xaa nya'u, ai pu aɨn pueen tɨ ti'ihue'itaca. Ajta tɨj na'a tɨ hue'itzi pueen, aɨj pu jetzen e'iraninyei. 45 ’Me nyajta inyaa, ayaa nu tzaahuati'ira'a cɨn ti'ixaxa'a. Aɨj xu cɨn, caxu yeehui na'atzaahuate'e. 46 ¿Ni saɨj muejmi jetze tɨ ajtyama'acan ayan ti'itɨj cɨn na'axɨjte'e aɨjna cɨme'e nyej ti'itɨj cɨn autyajturaa ɨ Dioj jemi? A'ini capu rɨ'ɨri sej seyan huarɨni, ayaa pu huataujmua'a nyej neyan tzaahuati'ira'a cɨn tyaja'amue'ixaate'e. Tɨ pua'a ayan, ¿a'ini yeehui een cɨme'e sacai na'atzaahuate'e? 47 Ayaa nu tyaja'amue'ixaate'e. Aɨjna tɨ Dioj jetze ajtyama'acan ayan ra'astijre'e a'ij tɨ ti'ixaj ɨ Dioj. Sajta muan, ayaa xu een cɨn cai seyan ra'astijre'e saɨjna cɨme'e sacai Dioj jetze ajtyama'acan.
Cɨriistu'u pu anacai huataseijre cai aɨjna ɨ Abraham tyaacan
48 Majta aɨme ɨ mej ti'ijta teyujta'a, ayaa mu tiraata'ixaa tɨcɨn: —¿Ni yeehui cai ayan ti'ayajna a'ij tyej ti'ixaj pej peyan Samaariya e'ema'acan, ajta tiyaaru'u pu mueetzi tzajta'a seijre'e? 49 Jesús pu ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Capu tiyaaru'u nyeetzi tzajta'a seijre'e silu nyaa nu rɨ'ɨ tirata'aca ɨ niya'upua. Sajta muan, ayaa xu majca'i núutache inyeetzi. 50 Me nyajta inyaa, canu yeehui nyasaɨj nyana'a neyan rahuauhuau tɨ a'atɨ rɨ'ɨ tinaata'an, silu seij pu'u xaa ayan rahuauhuau. Ai pu yeehui aɨn pueen tɨ tzaahuati'ira'a cɨn ayan tiraaxa'apɨ'ɨntare'en. 51 Ayaa nu tyaja'amue'ixaate'e tzaahuati'ira'a cɨme'e. Tɨ pua'a a'atɨ ayan ra'astijre'en a'ij nyej ti'ixaxa'a, capu yeehui a'anaj racɨ'ɨti tɨ huamɨ'ɨni. 52 Cɨme'en mu'u meyan raanamuajri'i, aj mu mi meyan tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —Tu'uri yeehui ramua'aree tɨ ayan ti'ayajna tɨ tiyaaru'u pu mueetzi tzajta'a seijre'e. Aɨ pu yeehui Abraham huamɨ'ɨ, majta aɨme ɨ mej Dioj jetze ma'acan ti'ixaxa'ata'a. Ma pajta muaa, ayaa papu'u yeehui ti'ixa tɨ ayan nu'u, tɨ pua'a a'atɨ ayan ra'astijre'en a'ij pej ti'ixa, tɨ nu'u cai a'anaj mɨ'ɨni. 53 ¿Ni tzaa yeehui peyan eitze'e va'acan cɨn ti'ityejvee cai ɨ ti'itɨ tɨ cɨn ti'ityavaaca'a ɨ taya'upua ɨ Abraham? Aɨ pu yeehui xaa huamɨ'ɨ. Majta aɨme ɨ mej Dioj jetze ma'acan ti'ixaxa'ata'a, aɨ majta huacuii. Ari muaa, ¿a'ini peti'ixa a'ataani paj pɨrɨcɨ? 54 Ajta aɨn Jesús, ayaa pu tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Capu yeehui ti'itɨj vaɨre'e tɨ pua'a neyan nyasaɨj ahuantzaahua'ate'en. Ai pu aɨn pueen tɨ ayan rɨ'ɨ tinaata'aca ɨ niya'upua, aɨjna ɨ saj cɨme'en seyan ti'ixa yee aɨ pu a'amua Dioj pueen. 55 Sajta muan, caxu yeehui ramua'ate. Me nyajta inyaa, nyaa nu xaa ramua'ate. Tɨ pua'a neyan tyaja'amue'ixaatya'a yee canu ramua'ate, ayaa nu tí'ihue'itaca satɨj muan. Me nyajta inyaa, nyaa nu xaa ramua'ate, nyajta neyan ra'astijre'e a'ij tɨ ti'ixaxa'a. 56 Ajta yeehui aɨjna ɨ Abraham tɨ a'amuaya'upua pueen, aɨ pu huataujtyamua'ave aɨjna cɨme'e tɨ ayan tira'amitejtya'acaa tɨ ayan raaseij a'anaj xɨcajra'an nyaj jetzen nain cɨn antinmua'aréera. Aɨ pu xaa raaseij, ajta aɨjna cɨn huataujtyamua'ave. 57 Majta aɨme ɨ maj Israel jetze ajtyama'acan, ayaa mu tiraata'ixaa tɨcɨn: —¿Ni tzaa yeehui peyan raaseij paɨjna ɨ Abraham tyaacan? Capu a'ij ti'irɨ'ɨri a'ini capaj xɨ peyan hua'apuate japuan tamuaamuata'a ninye'ira'a rajcha'ɨ. 58 Ajta ayan tihua'uta'ixaa aɨjna ɨ Jesús tɨcɨn: —Ayaa nu tzaahuati'ira'a cɨn tyaja'amue'ixaate'e. Tɨ'ɨj cai xɨ Abraham huaseijre, nyaa nu neri seijra'acaa. 59 Cɨme'en mu'u meyan raanamuajri'i, aj mu mi tetej titu'utu ɨ maj cɨn raatyatua'asixɨ'ɨn. Ajta aɨn Jesús huatauravaataca'a. Aj pu'i aun huirajraa aujna teyujta'a.
Jesús pu raatarujte a'atɨ tɨ arácuuni'i huanu'eihuaca'a
1 Tɨ'ɨj aun a'atama'acaa, Jesús pu a'atɨ huaseij tɨ arácuuni'i pu huanu'eihuaca'a. 2 Majta aɨme ɨ maj Jesús jamuan á'ujhua'anya'a, ayaa mu tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —Maeestru, ¿a'ataani yeehui ayan autyajturaa ɨ Dioj jemi tɨ ij aɨn ayan arácuuni'i huanu'eihua? ¿Ni qui aɨn autyajturaa ca'ɨn ɨ vaujsimua'ame'en? 3 Aj pu'i Jesús ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Capu yeehui a'atɨ autyajturaa ɨ Dioj jemi. Capu amɨjna a'atɨ ayan autyajturaa, camu majta ɨ vaujsimua'ame'en. Ayaa pu yeehui tiraaruu tɨ ij ayan huataseijre'en ɨ jemin a'ij tɨ Dioj tiraayɨ'ɨtɨ aɨjna cɨme'e ɨ rumua'are'eri'ira'ara'an. 4 Ayaa pu ruxe'eve'e tɨ'ɨj auj tujca'ari tzajta'a pɨti'irɨcɨ tej teyan tyaɨjna jetze tyu'umuare'en Dioj tɨ cɨn ayan yan nyaja'utaityaca'a. Pu'uri yeehui ajna tyaja'ure'enyejsin tɨ huatyatɨca'ari. Capu che'e rɨ'ɨriista a'ame ajna tɨ a'atɨ ayan tyu'umuare'en. 5 Ijii, nyatɨ'ɨj nyauj neyan huaca iiyan chaanaca japua, ayaa nu ti'ivaɨre'e hua'a tzajta'a ɨ tyaɨte tɨj tatzari tɨ cɨn hua'a japua huanyeeri'i mej mi meyan ti'itɨj huaseij matɨj mana'a pua'amua ɨ maj yan japuan huachaatɨme ɨ chaanaca japua. —Ayaa pu tihua'uta'ixaa. 6 Tɨ'ɨj ayan tyu'utaxajtaca'a, aj pu'i, aɨn a chuaata'a a'arájtzitzee. Ajta, ruɨjque'e cɨn rajrú'unye ɨ xarij. Aj pu i ra'arajpɨtijri'i a jɨ'ɨsaara'an jetze aɨjna tɨ aracun. 7 Ajta ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Aricu yeehui, u a'ume'e paujna a'u tɨ ja'ajmuaa tɨ ayan tyaja'arajtyahuaa tɨcɨn Siloé. (Ayaa pu huataujmua'a aɨjna ɨ nyuucari tɨcɨn tɨ huataiti'ihuaca'a.) Aj pu'i u á'umej aɨjna ɨ a'atɨ, ajta acaurista'ami. Tɨ'ɨqui mu a'uve'eme. Pu'uri ayan atanyéeri. 8 Majta aɨme ɨ mej a vejli'i a'uchaatɨme a'acaa a'u tɨ e'echajca'a aɨjna ɨ a'atɨ, majta aɨme, ɨ mej mejmi'i meyan raseijracaa tɨ'ɨj aɨn auj limujna huauca'a, ayaa mu tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —¿Ni cai yeehui aɨn pueen tɨ ayan aun a'utacái a'aye'i tɨ ij limujna hua'utahuavii ɨ tyaɨte? 9 Seica mu meyan tyu'utaxajtaca'a tɨ nu'u aɨn pueen. Majta seica meyan tɨcɨn: —Capu yee aɨn pueen, silu ayaa pu'u na'a seijre'e tɨj aɨjna. Ajta aɨn, ayaa pu tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —Nyaa nu yeehui nyaɨn pueen. 10 Matɨ'ɨj mi meyan tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —¿A'ini ye'i petya'atányeeraca'a? 11 Aj pu'i ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Aɨjna yeehui ɨ mej meyan ratamua'amua tɨcɨn: Jesús, aɨ pu xarij huatyáaru'unyáa, tɨ'ɨqui yeehui na'arapɨtijri'i ye nyajɨ'ɨ jetze. Aj pu'i ayan tinaataij nyaj nu'u nyaun u á'ume'en nyaujna Siloé, a'u tɨ ja'ajmuaa nyaj nu'u ni aranja'usixɨ'ɨn. Nyatɨ'ɨj yeehui ni u a'umej, nyajta aranja'usixɨ. Aj nu ni neyan maunyeeraca'a. —Ayaa pu tihua'uta'ixaa. 12 Matɨ'ɨj mi meyan tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —¿A'uni a'ij een aɨjna ɨ a'atɨ? Ayaa pu tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Canu yeehui me'e ya'amua'aree.
Aɨme ɨ mej ti'ijta teyujta'a, aɨ mu chueere, majta camu a'ij tirajtyauve a'ij maj rɨcɨ
13 Matɨ'ɨj mi ya'uvi'itɨ maɨjna tɨ arácuuni'i aɨme jemi ɨ fariseos. 14 Ajta, ayaa pu ajna pɨti'irɨjcaa ajna xɨcaara'an jetze mej jetzen rusa'upi tɨ'ɨj Jesús ayan raatyáaru'unyej ɨ xarij, ajta tiraahuaa. 15 Aɨj mu cɨn, aɨme ɨ fariseos majta meyan raataihua'uri'i a'ij tɨ aɨn tya'atanyeeraca'a. Ajta aɨn a'atɨ ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Aɨ pu yeehui na'arapɨtijri'i ye nyajɨ'ɨ jetze. Nyajta neyan aranja'usixɨ. Ajta ijii, nyaa nu yeehui neri mauunyee. 16 Majta ɨ mej hua'a jetze ajtyama'acan ɨ fariseos, ayaa mu tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —Capu yeehui aun e'ema'acan ɨ Dioj jemi aɨjna a'ini capu ayan ra'astijre'e aɨjna cɨme'e ɨ xɨcaj tyej jetzen tasa'upi. Majta seica meyan tɨcɨn: —¿A'ini yeehui ti'irɨ'ɨri tɨ a'atɨ ayan huarɨni tɨ huapɨ'ɨ ruxe'eve'e tɨ pua'a ayan nu'u a'utya'ɨtza'ara'an ɨ Dioj jemi? Aɨj pu cɨn, seica mu saɨque tí'ixajtacaa. Majta ɨ seica, saɨque mu majta tí'ixajtacaa. Camu naimi'i ruxa'a mana'a meyan tí'ixajtacaa. 17 Matɨ'ɨj meyan majtahua'a tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —Pajta muaa, ¿a'ini yeehui peti'imua'atze a'atɨ tɨ pɨrɨcɨ?, a'ini aɨ pu timuaahuaa pej pi atanyeeraca'a. Ajta aɨn a'atɨ ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Aɨ pu yeehui Dioj jetze ma'acan ti'ixaxa'a. 18 Majta aɨme ɨ mej aun ti'ijta teyujta'a, camu rá'antzaahua tɨ ayan arácuuni'i huanu'eihuaca'a, tɨ ari huaruj tɨ i ari atanyee ijii icu. Matɨ'ɨj mi meyan hua'utaijtaca'a mej mi u a'uva'aju'un ɨ vaujsimua'ame'en. 19 Ayaa mu tihua'utaihua'uri'i tɨcɨn: —¿Ni tzaa yeehui aɨn pueen a'amuayauj? ¿Ni aɨn pueen sej seyan ti'ixaj yee arácuuni'i pu huanu'eihuaca'a? ¿A'ini yeehui auj ti'irɨ'ɨri tɨ ari mauunyee? 20 Majta aɨme ɨ vaujsimua'ame'en, ayaa mu tyu'utanyúu tɨcɨn: —Ayaa tu xaa ramua'aree tɨ aɨn tayauj pɨrɨcɨ, tyajta yeehui ramua'aree tɨ arácuuni'i huanu'eihuaca'a. 21 Me tyajta ityan, catu xaa nya'u ramua'aree a'ij tɨ een cɨme'e tɨ ayan ari mauunyee nusu a'atɨ tɨ ayan raarujte. Sata'aj yeehui seyan tiraataihua'u a'ini, pu'uri vasta'a. Aɨ pu ajta rusaɨj tyu'utaxajta. 22 Ayaa mu een cɨn tyu'utaxajtaca'a ɨ vaujsimua'ame'en a'ini mahua'atzɨɨnya'acaa aɨme ɨ mej aun teyujta'a ti'ijta, ɨ maj majta meri meyan tiraaxa'apɨ'ɨntare mej mi ru'ire'ite maujna teyujta'a a'atɨ tɨ na'a tɨ ayan tyu'utaxaj yee Jesús pu nu'u aɨn pueen ɨ Cɨriistu'u tɨ Dioj ra'antihuau. 23 Aɨj mu cɨn meyan tyu'utaxajtaca'a ɨ vaujsimua'ame'en yee mata'aj raataihua'u maɨjna a'ini aɨjna ɨ hua'ayauj pu'uri vastacaa. 24 Majtahua'a mu meyan raatajé maɨjna tɨ arácuuni'i huanu'eihuaca'a. Ayaa mu tiraata'ixaa tɨcɨn: —Pata'aj peyan pana'a rɨ'ɨ tiraata'an ɨ Dioj. Pajta cai yeehui peyan rɨ'ɨ tiraata'acare'en paɨjna ɨ a'atɨ a'ini aɨ pu atya'ɨtza'ara ɨ Dioj jemi. 25 Ajta aɨn, ayaa pu tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Tɨ pua'a yeehui ayan atya'ɨtza'ara ɨ Dioj jemi nusu cai, canu xaahui a'atzu ramua'aree, silu ayaa nu xaa ramua'aree nyaj anacai arácuuni'i. Me nyajta ijii, nyaa nu hui mauunyee. 26 Matɨ'ɨj mi meyan tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —¿A'ini ye'i muaaruu? ¿A'ini ye'i timuaahuaa pej pi yeehui atanyeere? 27 Aj pu'i ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Nu'uri amuaata'ixaa. Sajta muan, caxu náanamuajri'i. ¿A'ini een cɨme'e seyan raxe'eve'e nyaj nyajtahua'a amuaata'ixaate'en? Tij sajta muan seyan raxe'eve'e saj sajta jamuan á'ujhua'anye'en. 28 Majta meyan eihua mu a'ij pua'a tiraata'ixaa tɨcɨn: —Aa ti'ijta nya'u. Muaa paj yeehui paɨjna jamuan a'ucha'acan, tzɨte'e. Tyajta ityan, tyan tu teyan ra'astijre'e tyaɨjna ɨ Moisés tyaacan. 29 Tyan tu yeehui teyan ramua'aree tɨ Dioj ayan jamuan tyu'uxajtaca'a ɨ Moisés. Ajta, cɨme'en aɨjna ɨ a'atɨ, catu yeehui a'atzu ramua'aree a'u tɨ e'ema'acan. 30 Aj pu'i ayan tyu'utanyúu aɨjna ɨ a'atɨ tɨcɨn: —¿Ni cai nya'u icu? Muan xu cai ramua'aree a'u tɨ e'ema'acan. Ma ajta aɨn ayan naarujte nyej ni neyan atanyeere. 31 Ayaa tu yeehui ramua'aree tɨ Dioj cai ayan ranamua a'atɨ tɨ ayan ata'ɨtza'ara ɨ jemin. Dioj pu xaa ayan ranamua aɨjna ɨ a'atɨ tɨ ayan rana'amiche, ajta tɨ ayan ra'astijre'e a'ij tɨ Dioj ti'ijxe'eve'e. 32 Capu yeehui a'anaj a'atɨ ayan raanamuajri'i tɨ seij ayan raarujte aɨjna tɨ arácuuni'i huanu'eihuaca'a tɨ ij ayan atanyéeri a'ara'ani. 33 Tɨ pua'a hui cai Dioj jemi a'ama'acantacache'e, capu a'ij rɨniiche'e tɨ naarújte'enche'e inyeetzi. —Ayaa pu tihua'uta'ixaa. 34 Majta aɨme meyan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Nain paj cɨn autyajturaa ɨ Dioj jemi muaa, tɨj na'a pej yeehui peyan huanu'eihuaca'a tɨ yu e'ire'enye. ¿Ni tzaa muaa peyan huatya'aca'anye pej peyan titaamua'aten? —Ayaa mu tiraata'ixaa. Majta ru'ire'ityaca'a.
Jesús pu nu'u hua'ajtya'axɨ aɨme ɨ mej teyujta'a ti'ijta
35 Ajta aɨn Jesús, ayej raamua'areeri'i mej meyan ru'ire'ityaca'a. Tɨ'ɨj ayan yá'utyau aɨjna ɨ a'atɨ, ayaa pu tiraata'ixaa tɨcɨn: —¿Ni peyan ra'atzaahuate'e paɨjna tɨ tyaata'a jetze e'iraujnyejte? 36 Aj pu'i aɨn a'atɨ ayan tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —Nyavastara'a yeehui, ¿a'ataani aɨn pɨrɨcɨ nyej ni neyan rá'antzaahuate'en? 37 Jesús pu ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Papu'uri yeehui raaseij. Ee xaa nya'u ayan ti'ayajna, aɨ pu a jamuan ayan ti'ixaj. 38 Ajta aɨn tevi ayej tiraata'ixaa tɨcɨn: —Nyavastara'a, nyaa nu yeehui mua'atzaahuate'e. Aj pu'i raatyanajchaca'a. 39 Ajta aɨn Jesús ayan tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —Ayaa nu yeehui nyaɨjna cɨn a'uve'eme iiyan chaanaca japua nyej ni hua'uxɨjte'en naijmi'ica ɨ mej yan huachaatɨme iiyan chaanaca japua, mej mi meyan atanyéjnye'ere aɨme ɨ mej aracucu'unijmee, mej mi majta yeehui meyan aracucu'unijma'a mua'ara'ani aɨme ɨ maj nu'u meyan atanyéjnye'e. 40 Meenti seica ɨ fariseos, au mu vejli'i a'utyáuuca'a. Matɨ'ɨj meyan raanamuajri'i a'ij tɨ tyu'utaxajtaca'a, matɨ'ɨj mi meyan tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —¿Ai nu'u ye'i? ¿Ni tzaa yeehui tyajta ityan aracucu'unijmee? 41 Ayaa pu tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Tɨ pua'a yeehui seyan aracucu'unijme'eni tɨ ij cai ti'itɨj a'ij tyajamua'amityejtya'a, capu rɨ'ɨriista a'ame'enche'e tɨ a'atɨ ti'ijtɨj cɨn muejmi jetze tya'ujpuá'ajte'en. Ma sajta muan, ayaa xu yeehui ti'ixa saj nu'u seyan atanyéjnye'e tɨ ij nain cɨn tyajamua'amitejte'e, aɨj pu cɨn sauche'e xu ata'ɨtza'ara ɨ Dioj jemi.
Aɨjna tɨ hua'ajya'amua, ajta a'u tɨ a'apueerta
1 ’Ayaa nu yeehui tyaja'amue'ixaate'e tzaahuati'ira'a cɨme'e. Tɨ pua'a a'atɨ aun a'utyarute canya'axɨ hua'acúraa, tɨ pua'a cai aun a'utyarute a'utɨ a'apueerta silu tɨ pua'a ancura'ara'ani ɨ tyajcua jetze, aɨ pu nahua'ari pueen, ajta tɨ ti'ityacui'ica. 2 Ma ajta, aɨn tɨ yeehui aun a'utyarute a'u tɨ a'apueerta, ai pu aɨn pueen tɨ hua'ajya'amua ɨ canya'axɨ. 3 Ajta aɨn tɨ tí'icha'ɨ a'u tɨ a'apueerta, aɨ pu tira'antacuunye'esin tɨ'i aun a'utyarute aɨjna tɨ hua'ajya'amua. Majta aɨme ɨ canya'axɨ, aɨ mu yeehui ranamua i nyuucara'ara'an. Ajta aɨn a'atɨ ayan hua'ajee a'ij maj antya'aruu seij ajta seij. Aɨ pu ajta hue'irájajpua. 4 ’Tɨ'ɨj ari naijmi'ica huirájaapuan ɨ ruya'amua, aɨ pu hua'a cujta'a auma'a a'ame. Majta aɨme anacai mu huaju'u mua'aju'un ɨ jemin a'ini aɨ mu ra'aste a'ij tɨ aɨn tihue'ixaate'e. 5 Camu a'anaj meyan huaju'u mua'aju'un jemin saɨj ɨ maj cai ramua'ate. Camu xaa nya'u, silu muatauuruuna ɨ jemin a'ini camu yeehui ramua'ate ɨ nyuucara'ara'an aɨjna ɨ a'atɨ ɨ maj cai ramua'ate. 6 Ayaa pu tihua'uta'ixaa ɨ Jesús aɨjna cɨme'e ɨ nyuucari. Majta aɨme, camu yau'eitaa mua'araa a'ij tɨ aɨn tihua'uta'ixaa.
Jesús pu aɨn pɨrɨcɨ ɨ pueerta a'u maj a'utyarute cúrajta'a
7 Aɨj pu cɨn, Jesús ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Ayaa nu tyaja'amue'ixaate'e tzaahuati'ira'a cɨme'e. Nyaa nu yeehui nyaɨn pueen ɨ pueerta ɨ mej jetzen utyarute ɨ canya'axɨ u cúrajta'a. 8 Matɨj mana'a mej meyan anacai huataseijre nyacai inyaa, aɨ mu nahua'ari puéenya'a, majta mej ti'ityacui'ica. Ma ajta aɨme ɨ canya'axɨ, camu yeehui hua'unamuajri'i a'ij mej tyu'utaxajtaca'a. 9 ’Nyaa nu yeehui nyaɨn pueen ɨ pueerta. A'atɨ tɨ na'a tɨ ayan aun a'utyarute aɨjna cɨme'e tɨ na'antzaahuate'en inyeetzi, aɨ pu ruuri huatyaturaasin para rusen cɨme'e. Aɨ pu yeehui ruxaahua huiraye'icaa a'ame, ajta utyaru'ipicha'a a'ame. Ruxaahua pu ratyauni ɨ tɨ cɨn huataujvaɨre'en. 10 ’Ajta aɨn nahua'ari, ayaa pu'u yeehui een cɨn u a'uve'eme tɨ ij tyu'unahua'an, tɨ ij ajta tityaacui'ini, tɨ ij ajta naijmi'ica antipua'arite'en. Me nyajta inyaa, ayaa nu yeehui een cɨn mu a'uve'eme mej mi ruuri mua'ara'ani, tɨ ij ayan tihua'ucɨ'ɨti nain a'ij tɨ ti'iseijre'e ɨ maj cɨn huataujtyamua'ave'en para rusen cɨme'e.
Jesús pu ayan tihua'amua'ate aɨjna cɨme'e ɨ tɨ hua'ajya'amua
11 ’Nyaa nu yeehui nyaɨn pueen i nyej xa'apɨ'ɨn cɨn seijre'e, i nyaj nyajta neyan hua'ajya'amua ɨ canya'axɨ. Nyajta nu neyan huamɨ'ɨni hua'a jetze ma'acan. 12 Ajta aɨn ɨ maj raata'a tɨ tyu'umuare'en, capu yeehui aɨn pueen ɨ tɨ hua'ajya'amua ɨ canya'axɨ. Aɨj pu cɨn, tɨ pua'a raaseij tɨ jɨɨra'ave e'eve'eme, aɨ pu an huajáuhua'axɨjsin, ajta huatáuruuna. Aj pu'i aɨn jɨɨra'ave hua'a tzajta'a aun a'utyaruti, ajta huaja'ucuíjxɨ'ɨsin ɨ canya'axɨ. 13 Ajta aɨn ɨ a'atɨ ayan huatáuruuna a'ini ayaa mu'u raata'a tɨ tyu'umuare'en na'a, ajta capu yeehui a'atzu jetzen ruxe'eve'e a'ij tɨ tihua'aruuren ɨ canya'axɨ, icu. 14 ’Me nyajta inyaa, nyaa nu yeehui nyaɨn pueen i nyej rɨ'ɨ ti'itevi, i nyaj nyajta hua'ajya'amua ɨ canya'axɨ. Nyaa nu hua'amuajte nyaɨme ɨ canya'axɨ. Majta aɨme ɨ canya'axɨ aɨ mu yeehui nyamua'ate inyeetzi. 15 Ayaa pu che'eta na'a nyamua'ate ɨ niya'upua. Nyajta inyaa, ayaa nu che'eta nyana'a ramua'ate ɨ niya'upua. Nyajta nu huamɨ'ɨni hua'a jetze ma'acan ɨ canya'axɨ. 16 ’Nyaa nu yeehui nyajta hua'a cujta'a huame'en seica ɨ canya'axɨ ɨ maj cai hua'a jetze ajtyama'acan aɨme ɨ mej iiyu seijre'e cúrajta'a. Ayaa pu yeehui ruxe'eve'e nyej ni neyan hua'uva'ajajpuan. Aɨ mu majta ra'ancura'asin ɨ nyenyuuca. Naijmi'i mu ɨ canya'axɨ matɨj mana'a pua'amua, au mu seira'a mua'aju'un seij tzajta'a ɨ cúraa. Ajta saɨj pu'u yeehui hua'a cujta'a a'uma'a a'ame. 17 ’Ayaa pu yeehui een cɨn niya'upua nyeetzi xe'eve'e a'ini nyaa nu huamɨ'ɨni nyej ni nyajtahua'a huatarun. 18 Capu a'atɨ na'ari'iraj inyeetzi silu nyexe'evi'ira'a nu cɨn mɨ'ɨni. Nyaa nu yeehui nyaɨjna cɨn antinmua'aree nyej ni neyan ahuanca'anye nyej huamɨ'ɨni. Nyajta nyaɨjna cɨn antinmua'aree nyej ni nyajtahua'a huatarun. Ayaa pu aɨjna cɨn tinyeijca ɨ niya'upua. —Ayaa pu tihua'uta'ixaa. 19 Cɨme'en pu'u ayan tyu'utaxajtaca'a ɨ Jesús, aj mu mi e'ita'a a'utacɨj aɨme ɨ mej aun ti'ijta hua'a teyujta'a ɨ maj Israel jetze ajtyama'acan. 20 Mui'itɨ mu meyan tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —Tiyaaru'u pu yeehui tzajta'an seijre'e, ajta rutɨmue'i. Caxu seyan ra'atzaahuatya'a. 21 Majta seica meyan tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —Capu yeehui rɨ'ɨri tɨ a'atɨ ayan ti'ixajta tɨ pua'a ayan tiyaaru'u tzajta'an seijra'a. ¿Ni tzaa tiyaaru'u ayan raayɨ'ɨtɨ tɨ ayan yeehui raarujte'en a'atɨ tɨ ayan aracun? Capu xaa nya'u. —Ayaa mu tyu'utaxajtaca'a.
Jesús pu ayan tihue'ixaate'e a'atɨ tɨ pɨrɨcɨ
22 Pu'uri a'atzu a'ateevi'ica tɨ'ɨj ari vejli'i pɨti'irɨjcaa matɨ'ɨj meyan maɨjna cɨn ti'iyeste a'anaj maj meyan tyu'utatuii ɨ teyuu. Pu'uri ajta ajna pɨti'irɨjcaa tɨ huaseevi'i a'aye'i. 23 Ajta aɨn Jesús, au pu á'ucha'acanya'a aujna teyujta'a, a'u tɨ a'aportaale tɨ Salomón rá'ajtaahuaca'a. 24 Majta meyan ajtyáxɨɨraca'a ɨ jemin aɨme ɨ mej maun ti'ijta teyujta'a. Matɨ'ɨj mi meyan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Capaj yeehui peyan ta'aviitza'a. Pata'aj peyan tzaahuati'ira'a cɨn taata'ixaate'en tɨ pua'a paɨn pueen ɨ Cɨriistu'u nusu pacai. 25 Jesús pu ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Nyaa nu hui xaa nyeri amuaata'ixaa. Sajta muan, caxu na'antzaahua. Aɨjna ɨ nyaj cɨn neyan rɨcɨ tɨ huapɨ'ɨ ruxe'eve'e, ayaa nu yeehui nyaɨjna cɨn neyan rɨcɨ nyuucajtze'en ɨ niya'upua. Ajta, aɨ pu aɨjna cɨn ayan tí'inyaxaj. 26 Ma sajta muan, caxu yeehui na'atzaahuate'e a'ini caxu hua'a jetze ajtyama'acan ɨ canya'axɨ ɨ nyaj hua'ajya'amua. 27 Ajta aɨme ɨ canya'axɨ, ayaa mu nyanamua a'ij nyej tihue'ixaate'e. Nyaa nu yeehui hua'amuajte, majta meyan na'astijre'e inyeetzi. 28 Ayaa nu yeehui hua'ata'aca mej meyan ruurican huatyaturan para rusen cɨme'e. Camu a'anaj antipua'ari, capu yeehui rɨ'ɨri tɨ a'atɨ ayan ná'ajajpuani'i. 29 Ajta niya'upua, ɨ tɨ ayan naatatui aɨme ɨ canya'axɨ, aɨ pu nain cɨn antyujmua'aree. Capu yeehui ajta rɨ'ɨri tɨ a'atɨ ayan rá'ajajpuani'i.
Jesús pu tihue'ixaate'e aɨme ɨ mej nínyu'ucacu
30 ’Tyan tu tanaijmi, seij tyana'a pɨrɨcɨ ɨ niya'upua, nyajta inyaa. —Ayaa pu tyu'utaxajtaca'a aɨjna ɨ Jesús. 31 Majta aɨme ɨ maj maun ti'ijta teyujta'a, majtahua'a mu tetej titú'utu mej mi maɨjna cɨn raatyatu'asixɨ'ɨn. 32 Aj pu'i Jesús ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Nyaa nu neri eihua tyajamuaataseijrate a'ij nyej rɨcɨ tɨ i'i xa'apɨ'ɨn. ¿Ti'itajni sij cɨn pɨ naatyátu'asixɨ'ɨsin? ¿Ni qui aɨjna cɨme'e nyaj raarujte, na'ari ti'itɨ cɨn, nya'u? 33 Matɨ'ɨj mi meyan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Catu yeehui tyaɨjna cɨn muaatyatu'asixɨ'ɨsin pej peyan ti'itɨj cɨn rɨcɨ tɨ i'i xa'apɨ'ɨn, silu ayaa tu een cɨn muaatyatu'asixɨ'ɨsin pej peyan a'ij pua'a ti'ixa ɨ Dioj jemi, a'ini muaa, tevi pana'a pɨrɨcɨ. Pajta peyan ti'aseijrata paj nu'u Dioj pueen. —Ayaa mu tiraata'ixaa. 34 Jesús pu ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —¿Ni cai ayan te'eyu'usi'i ɨ yu'uxari jetze tɨ nu'u Dioj ayan tihua'uta'ixaa aɨme ɨ mej aɨme jemi raatyajtuaa ɨ runyuuca?, tɨcɨn: “Ayaa pu nu'u yeehui ayan tihua'uta'ixaa tɨ nu'u ayan hua'utamuá'a tɨcɨn: Diosi maj nu'u pueen.” 35 Dioj pu ayan hua'utamuá'a aɨjna cɨme'e maj nu'u dioosi pueen. Ajta capu yeehui rɨ'ɨri tej teyan ra'urauuna tyaɨjna tɨ ari te'eyu'usi'i ɨ yu'uxari jetze. 36 ’Tɨ pua'a Dioj ayan hua'utamuá'a, ¿a'ini tyej teyan raatámua'ati tyaɨjna tɨ niya'upua huataura'ate, ajta yan ya'utaityaca'a iiyan chaanaca japua? ¿Ni qui teyan che'eta tyana'a raatámua'ati a'ij tɨ Dioj ari hua'utamuá'a ɨ seica? A ni'ijta nya'u. Aɨj pu yeehui cɨn, ¿a'ini seyan saɨjna cɨn ti'inyaxajtzi'i saɨjna cɨme'e nyej neyan tyajamuaata'ixaa yee nyaa nu nyaɨn pueen ɨ yaujra'an ɨ Dioj? 37 ’Sata'aj na'atzaahuatya'a tɨ pua'a yeehui neyan che'eta nyana'a rɨjca a'ij tɨ ajta rɨcɨ ɨ niya'upua, na'ari tɨ pua'a nyacai nyana'a, sata'aj cai na'atzaahuatya'a. 38 Ee xaa, tɨ pua'a neyan nyana'a rɨjca a'ij tɨ ajta aɨn rɨcɨ, sajta sacai seyan ahuaujca'anyen sej yeehui na'antzaahuate'en, ayaa nu tyajamuaata'ixaate'e sata'aj seyan sana'a tya'atzaahuatya'a saɨjna cɨme'e a'ij nyaj rɨcɨ sej si seyan yeehui raamua'aree, sajta yau'eitaa xa'ara'ani tyej teyan naijmi'i seij tyana'a pɨrɨcɨ, ɨ niya'upua, nyajta inyaa. —Ayaa pu tihua'uta'ixaa. 39 Majtahua'a mu meyan ti'ityesa'acaa mej mi raatyeevi'i. Ma ajta aɨn, hua'a jetze ajtaraa.
Jesús pu antaraa u jetze pujme'en jatya'ana jetze ɨ Jordán
40 Aj pu'i au pu antaraa ɨ Jesús u jetze pujme'en ɨ atya'anara'an jetze aujna u Jordán. Au pu a'ará'a a'utɨ anacai aɨ hua'amuaɨ'ɨhuaca'a aɨjna ɨ Juan. Au pu a'utyajturaa. 41 Majta mui'itɨ mu u e'ire'enye ɨ jemin. Ayaa mu tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —Capu yeehui a'anaj ayan huarɨj aɨjna ɨ Juan ti'itɨ maj cɨn ava'ujjɨ'ɨsijvi'iraxɨ'ɨn aɨjna cɨme'e maj rɨ'ɨ ta'utaséij. Ma ajta, tɨj na'a mej meyan tyu'utaxajtaca'a maɨjna cɨme'e ɨ Jesús, ayaa pu yeehui ayan ti'ayajna. —Ayaa mu tyu'utaxajtaca'a. 42 Majta mui'itɨ mu maun huataujtuiri'i ɨ Jesús jemi.
Jesús pu tyu'unamuajri'i aɨjna cɨme'e ɨ Lázaro
1 Meenti saɨj ti'icui'icaa tɨ ayan antyahuaaca'a tɨcɨn Lázaro. Au pu e'echajca'a chajta'a tɨ ayan tyaja'arajtyahuaa tɨcɨn Betania. Au mu majta e'echajca'a ɨ juutzajra'an, aɨjna ɨ Mariiya, ajta ɨ Marta tɨ i'i cu'utzaara'an. 2 Ajta aɨjna ɨ Mariiya, ai pu aɨn pueen tɨ ra'ava'axɨri'iri'i ɨ tavastara'a aɨjna cɨme'e tɨ naa tyáará'i. Aɨ pu ajta ra'anáhuatzi'iri'i ɨ rucɨpua cɨme'e ɨ ɨɨcajra'an jetze. Ajta aɨn ihuaara'ara'an ti'icui'icaa, aɨjna ɨ Lázaro. 3 Matɨ'ɨj mi maɨn juutzimua'ame'en meyan tiraatanyú'uchite ɨ Jesús tɨcɨn: —Tavastara'a, aɨ pu yeehui ti'icu'i aɨjna ɨ paj raxe'eve'e. 4 Ajta aɨn Jesús, tɨ'ɨj ayan raamua'areeri'i, ayaa pu tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —Capu yeehui ayan tijcui'inyaca'a tɨ i huamɨ'ɨni silu mej mi rɨ'ɨ tiraata'an ɨ Dioj. Ayaa pu ajta aɨjna cɨn Dioj ayan rɨ'ɨ tinaata'asin inyeetzi, i nyaj yaujra'an pueen.
Jesús pu cɨme'en ti'ixa aɨjna cɨme'e tɨ Lázaro huamɨ'ɨ
5 Jesús pu hua'axe'eva'acaa aɨjna ɨ Marta, ajta ɨ juutzajra'an, ajta aɨjna ɨ Lázaro. 6 Ma ajta aɨn, tɨ'ɨj ayan raamua'areeri'i tɨ nu'u ti'icu'i aɨjna ɨ Lázaro, auche'e pu aun a'utyajturaa hua'apua xɨcaj a'u tɨ a'ij éenya'a a'aye'i. 7 Aj pu'i ayan tihua'uta'ixaa aɨme ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a ayan tɨcɨn: —Tiche'e yeehui tyajtahua'a tyaun a'atanyén u Judea. 8 Matɨ'ɨj mi meyan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Maeestru, capu xɨ yeehui a'achu a'atee mej meyan tyu'utyese maj muaatyatu'asixɨ'ɨn tetej cɨme'e. ¿Ni tzaa pajtahua'a paun a'atanyejsin? 9 Ayaa pu tyu'utanyúu aɨjna ɨ Jesús tɨcɨn: —¿Ni yeehui cai ayan á'atɨjtɨ'ɨ tɨ ayan huanyeeri'i ɨ xɨcaj cɨme'e a'achu cumu tamuaamuata'a oora japuan hua'apua? Capu a'atɨ ayan tye'ijcá'acatá a'ame tɨ pua'a auj nyeeriste'e á'ucha'acanye'en a'ini aɨ pu cɨn mauunyee aɨjna cɨme'e tɨ huanyeeri'i iiyan chaanaca japua. 10 Tɨ pua'a yeehui aɨn a'atɨ ayan tɨca'ari tzajta'a á'ucha'acanye'en, aɨ pu xaa a'ijcá'acatá a'ame a'ini capu huanyeeri'i. Aɨj pu cɨn huatacɨ'ɨpe tyej tyaun a'atanyén. 11 Aj pu'i ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Aɨ pu yeehui huatacu ɨ ta'amiincu aɨjna ɨ Lázaro. Au nu a'atanyejsin nyej ni ráajɨsten. 12 Matɨ'ɨj mi meyan tiraata'ixaa aɨme ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a tɨcɨn: —Tavastara'a, tɨ pua'a yeehui ayan cutzu, aɨ pu rɨ'ɨ rujni. 13 Ayaa pu tihua'amityejtya'acaa aɨme tɨ Jesús aɨjna cɨn ayan tí'ixajtacaa tɨ ayan Lázaro cujcaa tɨ ij huaujsa'upe'en na'a. Ma ajta, aɨjna ɨ tɨ Jesús ayan tí'ixajtacaa, ayaa pu huataujmua'a tɨ ayan huamɨ'ɨ. 14 Aj pu'i ayan a'ahuauritaacan cɨn tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Pu'uri yeehui huamɨ'ɨ aɨjna ɨ Lázaro. 15 Nyajta nu neyan huatantyamua'ave nyaj cai nyaun a'utyavaaca'a a'ini aɨ pu tyajamuaatyava'ɨri sej si seyan rá'antzaahuate'en satɨ'ɨj raaseiiran a'ij nyaj huarɨni. Tiche'e yeehui tyaun a'uju'un a'u tɨ a'ij een. —Ayaa pu tihua'uta'ixaa. 16 Ajta aɨn Tomás tɨ ajta ayan antyahuaa tɨcɨn ɨ tɨ hua'apuarí pueen, aɨ pu ayan tihua'uta'ixaa aɨme ɨ seica tɨcɨn: —Tiche'e yeehui tyajta tyaun a'uju'un tyej ti teyan jamuan huacui'ini.
Jesús pu ayan tihue'ixaa maj nu'u majtahua'a huatarujsin ɨ mej meri huacuii
17 Tɨ'ɨj Jesús aun a'ará'a u Betania, ayaa pu raamua'areeri'i tɨcɨn pu'uri ayan a'atee a'achu cumu muaacua xɨcaj mej meyan ra'ava'ana. 18 Au pu vejli'i pɨja'arɨcɨ aujna u Jerusalén a'achu cumu hueica kiloometru. 19 Mui'itɨ mu aun e'ire'enye aɨme ɨ mej Israel jetze ajtyama'acan a'u mej e'eche aɨjna ɨ Marta, ajta aɨjna ɨ Mariiya mej mi meyan hua'utyapua'arite'en ɨ maj cɨn ruxaamɨste'e tɨ aɨn hue'ihuaara'a huamɨ'ɨ. 20 Tɨ'ɨj aɨn Marta ayan raamua'areeri'i tɨ nu'u Jesús e'eve'ema'acaa, aj pu'i u a'umej tɨ ij ra'antinajche. Ajta aɨn Mariiya, au pu a'utyajturaa u chi'ita. 21 Aj pu'i Marta ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Nyavastara'a, tɨ pua'a yeehui peyan ya huácatijche'e, capu mɨ'ɨniiche'e ɨ nyaja'a. 22 Me nyajta inyaa, ayaa nu yeehui ramua'aree tɨ Dioj auche'e ayan muaata'asin tɨj na'a a'ij pej tiraatahuaviira. 23 Jesús pu ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Aɨ pu yeehui ajtahua'a huatarujsin aɨjna ɨ a'ihuaara'a. 24 Aj pu'i ayan tiraata'ixaa aɨjna ɨ Marta tɨcɨn: —Nyaa nu yeehui neyan ramua'aree tɨ ajtahua'a huatarujsin ajna xɨcajra'an tɨ jetzen nain te'entipua'ari, tɨ ajta Dioj jetzen hua'ajjájpua naijmi'ica ɨ mej meri huacuii. 25 Ajta aɨn Jesús ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Nyaa nu yeehui nyaɨn pɨrɨcɨ i nyaj hua'ajjá'apuanaj na'aye'i ɨ mej meri huacuii, nyajta nu neyan hua'ata'aca mej mi ruuri mua'ara'ani. A'atɨ tɨ na'a tɨ ayan na'atzaahuate'en inyeetzi, tɨ pua'a aɨn ayan huamɨ'ɨni, auche'e pu ayan ruuri a'ame. 26 Ajta a'atɨ tɨ na'a tɨ ayan rɨ'ɨ ti'ityujcha'ɨ, tɨ ajta na'atzaahuate'e inyeetzi, aɨ pu cai a'anaj mɨ'ɨni. ¿Ni qui peyan tya'atzaahuate'e paɨjna cɨme'e? 27 Ayaa pu tiraata'ixaa aɨjna ɨ Marta tɨcɨn: —Ee xaa nya'u, nyavastara'a. Ayaa nu yeehui tya'atzaahuate'e paj paɨn pueen ɨ Cɨriistu'u, pajta paj yaujra'an pueen ɨ Dioj, paj yan chaanaca japua e'icanyejsin.
Jesús pu nu'u huáujyeinyaca'a a'u maj ya'ava'ana maɨjna ɨ Lázaro
28 Cɨme'en pu'u ayan tyu'utaxajtaca'a, aj pu'i u á'umej u chi'ita. Tɨ'ɨj i aviitzi cɨn ya'utajée ɨ rujuu. Ayaa pu tiraata'ixaa tɨcɨn: —Pu'uri me e'eve'eme ɨ maeestru. Aɨ pu yeehui muaje'echue'eve'e aujna. 29 Cɨme'en pu'u ayan tyu'unamuajri'i aɨjna ɨ Mariiya, aj pu'i ca'anacan ajchee, ajta u a'umej ɨ jemin. 30 Ajta aɨn Jesúc, capuu xɨ aun a'utyarutyaca'a u chajta'a silu au pu'u auche'e a'utyavaaca'a a'utɨ Marta ye'entinájchaca'a. 31 Majta ɨ maj Israel jetze ajtyama'acantacaa, au mu e'ere'etya'acaa u chi'ita jamuan ɨ Mariiya mej mi meyan raatyapua'arite'en ɨ maj cɨn ruxaamɨstya'acaa. Matɨ'ɨj meyan raaseij tɨ aɨn Mariiya ca'anacan ajchee, tɨ'ɨqui huirajraa u chi'ita, matɨ'ɨj mi maɨn raatavén. Ayaa mu tyu'umuá'a tɨ nu'u aun a'umej a'u maj ya'ava'ana ɨ ihuaara'ara'an tɨ ij aun a'ahuaujyeinixɨ'ɨn. 32 Tɨ'ɨj Mariiya aun a'ará'a a'utɨ a'utyaavaaca'a aɨjna ɨ Jesús, aj pu'i raaseij, ajta a'itave a'u tɨ a'araɨɨcajme. Aj pu'i ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Nyavastara'a, tɨ pua'a yeehui peyan ya huatyávaacache'e, capu ayan mɨ'ɨníiche'e ɨ nyaja'a. 33 Tɨ'ɨj i Jesús ayan raaseij tɨ ruyeinyacaa. Aɨ mu majta ruyeinyacaa aɨme ɨ mej Israel jetze ajtyama'acantacaa, ɨ maj majta jamuan huaju'uncaa. Aɨj pu cɨn eihua pu utyeenye ɨ tzajta'an. Ajta eihua pu a'ij pua'a raata'a. 34 Aj pu'i ayan tihua'utaihua'uri'i tɨcɨn: —¿A'uni jetzera'a yeehui seya'ava'ana? Matɨ'ɨj mi meyan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Mu a'uta'aye'i, tavastara'a, pata'aj yeehui ya'uteeseij. 35 Aj pu'i huaujyeinyaca'a ɨ Jesús. 36 Matɨ'ɨj mi meyan tyu'utaxajtaca'a aɨme ɨ mej Israel jetze ajtyama'acantacaa tɨcɨn: —Casi'i yeehui, eihua pu raxe'eva'acaa. 37 Majta seica meyan tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —Aɨ pu yeehui seij huarujte tɨ arácuuni'i. ¿Ni cai ayan raayɨ'ɨtɨhua'a tɨ ij ayan raata'an aɨjna ɨ Lázaro tɨ cai huamɨ'ɨni?
Lázaro pu ajtahua'a huatarú hua'a tzajta'a ɨ mɨ'ɨchite
38 Ajtahua'a pu utyeenye ɨ tzajta'an ɨ Jesús. Aj pu'i aun a'ará'a a'u maj ya'ava'ana, a'u tɨ e'etyasta'a. Tete pu e'ityamuaaca'a aujna a'u tɨ a'utyacun. 39 Aj pu'i ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Sata'aj yeehui ra'anta'ɨn mɨ tetej. Aj pu'i ayan tiraata'ixaa aɨjna ɨ Marta, tɨ juutzajra'an pueen aɨjna tɨ huamɨ'ɨ, tɨcɨn: —Aru tavastara'a, a'ij pu pua'a yeehui tya'aaca, a'ini pu'uri ayan a'atee muaacua xɨcaj tɨ ayun ava'anami'ihuaca'a. 40 Aj pu'i Jesús ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —¿Ni cai yeehui neyan timuaata'ixaa pej peyan raseijran ɨ paj cɨn rɨ'ɨ tiraata'an ɨ Dioj tɨ pua'a peyan na'antzaahuate'en? A'ini ni'ijta nya'u. 41 Matɨ'ɨj mi meyan ra'anta'ɨ ɨ tetej. Aj pu'i Jesús ute'e a'unyeeraca'a, ajta ayan tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —Dioj pej nye'iya'upua. Ayaa nu yeehui nyaɨjna cɨn rɨ'ɨ timuaata'asin nyaɨjna cɨme'e paj peri náanamuajri'i. 42 Nyaa nu yeehui ramua'aree pej peyan a'anaj tɨ na'a nyanamua. Me nyajta neyan tyu'utaxajtaca'a nyaɨjna cɨme'e mej eihua yej re'evee ɨ tyaɨte mej mi meyan rá'antzaahuate'en paj hui yan nyaja'utaityaca'a. 43 Tɨ'ɨj ayan tyu'utaxajtaca'a aɨjna ɨ Jesús, aj pu'i ca'anin cɨn raatajé. Ayan tɨcɨn: —Lázaro hui, pata'aj huirajra'ani iiya pua'aque. 44 Aj pu'i huirajraa aɨjna ɨ tɨ huamɨ́'ɨcaa. Auche'e pu ca'ijcatzi'ihuaca'a ɨ jɨɨcajra'an jetze, ajta ɨ muajca'ara'ara'an jetze, aɨjna cɨme'e ɨ cɨɨxuri ɨ maj cɨn hua'acaicata mua'aye'i ɨ mɨ'ɨchite. Ajta paanyu cɨn aránami'ihuaca'a nyeerima'ara'an jetze. Aj pu'i Jesús ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Sata'aj hui tiracá'ari'i, sajta ra'utáxɨjta.
Aɨme ɨ maj teyujta'a ti'ivaɨre'e, maujchueere, majta mu raje'icatacu maɨjna ɨ Jesús
45 Matɨ'ɨj meyan raaseij a'ij tɨ huarɨj ɨ Jesús, mui'itɨ mu meyan huataujtuiiri'i ɨ jemin aɨme ɨ maj Israel jetze ajtyama'acantacaa, aɨme ɨ maj majta e'ire'enye maj ramuáare maɨjna ɨ Mariiya. 46 Ma majta seica, aɨme jemi mu a'uju'un ɨ fariseos. Majta mu hua'uta'ixaa a'ij tɨ huarɨj aɨjna ɨ Jesús. 47 Matɨ'ɨj mi aɨme ɨ maj maun ti'ijta teyujta'a, majta aɨme ɨ fariseos, ayaa mu hua'utajee ɨ jueesi mej mi naimi'i tyujsaɨre'en. Ayaa mu tyu'urihua'u tɨcɨn: —¿A'ini yeehui tyarɨni? A'ini aɨ pu tɨ'ɨj pɨ na'a ayan ti'itɨj cɨn rɨcɨ tɨ ayan huapɨ'ɨ ruxe'eve'e, ɨ maj cɨn ava'ujjɨ'ɨsivi'iraxɨ'ɨn ɨ tyaɨte. 48 Tɨ pua'a yeehui teyan raata'acare'en tɨ ayan rɨjca, naimi'i mu meyan huataujtuire'esin ɨ jemin. Majta aɨme ɨ mej Roma ajtyama'acan, matɨ'ɨj meyan raamua'aree, aj mu mi yeehui ya uve'enyejsin, mej mi tita'ari'i nain ɨ tyaj cɨn títyatatí, iiyu teyujta'a, ajta iiyan chuejra'a japua, iiya Israel. 49 Aj pu'i seij ayan tyu'utaxajtaca'a, tɨ ajna'ɨmɨ aɨjna cɨn ti'ityavaaca'a ti'itɨ cɨme'e tɨ eitze'e ve'e ɨ maj cɨn ti'ivaɨre'e u teyujta'a. Ayaa pu antyahuaaca'a tɨcɨn Caifás. Ayaa pu tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Muan xu yeehui cai ti'itɨj mua'aree. 50 Capu yeehui ayan tyajamua'amitejte'e tɨ ayan eitze'e titaatyava'ɨri tɨ saɨj na'a ayan huamɨ'ɨni hua'a jetze ma'acan ɨ tyaɨte cai tyej naimi'i antipua'are. —Ayaa pu tihua'uta'ixaa. 51 Capu rusaɨj na'a a'ij tirajtyau a'ij tɨ tyu'utaxajtaca'a silu aɨ pu Dioj jetze ma'acan raataxajtaca'a tɨ Jesús ayan nu'u hua'a jetze ma'acan mɨ'ɨni matɨj mana'a Israel jetze maj ajtyama'acan. 52 Ajta nu'u, capu aɨme na'a silu aɨ pu nu'u ajta hua'a jetze ma'acan huamɨ'ɨni ɨ yaujmua'ame'en ɨ Dioj ɨ maj nu'u a'ɨmɨ a'ucaitɨme, tɨ ij aɨn nu'u ajta hua'ura'asaɨre'en mej mi seij mana'a tyaɨtejra'a pueenya'a mua'ara'ani. 53 Tɨj na'a ajna'ɨmɨ tɨ ayan tyu'utaxajtaca'a, aɨ mu meyan tiraaxa'apɨ'ɨntare a'ij mej ye'i huarɨni mej mi raaje'ica. 54 Aɨj pu cɨn, Jesús cai che'e ruseijrata á'ucha'acanya'a hua'a tzajta'a aɨme ɨ mej Israel jetze ajtyama'acantacaa. Tɨ'ɨqui huirajraa aujna Judea. Aj pu'i aun a'ará'a ajna a'ahua'a tɨ a vejli'i a'utacá'a a'u tɨ cai e'e ti'itɨjcaa. Aj pu'i chajta'a a'utyajrupi tɨ ayan tyaja'arajtyahuaa tɨcɨn Efraín. Au pu a'utyajturaa, majta aɨme ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a.
Aɨ mu rahuauhuau aɨme ɨ mej ti'ivaɨre'e teyujta'a maɨjna cɨme'e mejchueere
55 Tɨ'ɨjta ari vejli'i pɨti'irɨjcaa matɨ'ɨj aɨme ɨ mej Israel jetze ajtyama'acantacaa meyan maɨjna cɨn ti'iyestyahua'a ɨ xɨcajra'an tɨ Dioj jetzen tihua'utauuni'iri'i, mu'itɨ mu maun cura'acɨjxɨ mej mi maun a'ujnyén anti Jerusalén mej mi anacai atyɨ'ɨhuaxɨ'ɨn a'ij tɨ ayan tyu'ujxe'eve'e mej mi meyan tyu'uyesten. 56 Aɨ mu mauche'e rahuauca'a. Matɨ'ɨj maun a'utyáuuca'a maujna teyujta'a, ayaa mu tyu'urihua'uraca'a tɨcɨn: —¿A'ini yeehui timua'amitejte'e mueetzi? ¿Ni cai yaj uve'enyejsin tɨ ye tírámua'ariive'esin ɨ mej ti'iyesten? 57 Majta aɨme ɨ maj maun ti'ijta teyujta'a, majta ɨ fariseos, ayaa mu tyu'utaijtaca'a tɨ nu'u ayan huarɨni tɨ pua'a a'atɨ me'e yá'amua'areera a'u tɨ a'ij een ɨ Jesús, tɨ aɨn nu'u ayan tihua'uta'ixaate'en maj nu'u mi raatyeevi'in.
Mariiya pu nu'u ra'anaxɨri'iri'i ɨɨcajra'an jetze ɨ Jesús
1 Tɨ'ɨj auj tya'aturaaca a'achu cumu arájsevi xɨcaj mej mi meyan maɨjna cɨn tyu'uyesten ɨ xɨcajra'an tɨ jetzen Dioj tihua'utauuni'iri'i, au pu á'umej u Betania aɨjna ɨ Jesús. Au pu e'echajca'a aɨjna ɨ Lázaro tɨ Jesús ra'ajjáj hua'a tzajta'a ɨ mej meri huacuii. 2 Matɨ'ɨj mi tyá'ucue'iraataca'a maɨjna cɨme'e a'ij tɨ Jesús huarɨj. Matɨ'ɨj mi tiraami. Ajta aɨn Marta, ayaa pu ti'ivaɨra'acaa tɨ tihua'atyá'axɨ'ɨn. Ajta aɨn Lázaro, aɨ pu huatyacatii ɨ meesa jetze jamuan aɨjna ɨ Jesús. 3 Aj pu'i Mariiya ayan a'a yajjaj a'achu cumu e'ita'a liitru aɨjna ɨ a'aseiiti tɨ náa tyáará'i, tɨ ajta huapɨ'ɨ eihua ti'ijnajchi. Naardu pu raja'ara'a tɨ rumua'atɨ. Mariiya pu ra'anaxɨri'iri'i ɨɨcajra'an jetze ɨ Jesús. Aj pu'i rucɨpua cɨn ra'anáhuatzi'iri'i. Ajta tyamua'a pu náa tya'uhuá'aacaca'a nainjapua u chi'ita aɨjna cɨme'e ɨ a'aseiiti tɨ naa tya'aaca. 4 Ma ajta seij tɨ jamuan á'ucha'acanya'a, ayaa pu tihuaujnyuuste tɨ'ɨj raaseij. Ai pu aɨn pueen aɨjna ɨ Judás, tɨ ayan te'entimu'utaca tɨcɨn Iscariote. Aɨ pu ajta e'eyan tyu'utatuire'esin ɨ Jesús. 5 Ayaa pu tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —¿A'ini yeehui een cɨn macai raatuaa maɨjna ɨ aseiiti a'ini ayaa pu ti'ijnajchi a'achu cumu hueica cieentu ɨ tumin? Aj pu'i yeehui rɨ'ɨrista a'ame'enche'e mej meyan hua'uta'an ɨ tumin aɨme ɨ maj cai a'ij ti'ijviicue'i. —Ayaa pu tyu'utaxajtaca'a aɨjna ɨ Judás. 6 Capu ayan raataxajtaca'a aɨjna cɨme'e tɨ jetzen ruxe'eva'acaa a'ij tɨ tihua'aruure aɨme ɨ maj cai a'ij ti'ijviicue'i, silu ayaa pu aɨjna cɨn ayan tyu'utaxajtaca'a a'ini aɨ pu nahua'ari puéenya'a. A'ini aɨ pu rachaɨca'a ɨ maj tzajta'an ru'ucá'ave ɨ tumin, aɨ pu ajta ruvaɨra'acaa aɨjna cɨme'e ɨ tumin. 7 Aj pu'i Jesús ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Capej yeehui ra'ɨtziitya'a. Che'e ayan huarɨni a'ini aɨ pu ayan raatyajtuaa aɨjna ɨ aseiiti tɨ ij ayan ra'utamua'aree ɨ xɨcajra'an mej jetzen na'ava'anajsin. 8 Aɨ mu yeehui muejmi jemi seira'a mua'aju'un para rusen cɨme'e aɨme ɨ maj cai a'ij ti'ijviicue'i. Me nyajta inyaa, canu neyan rusen cɨn muejmi jemi seira'a na'ame. Aɨj pu cɨn xa'apɨ'ɨn huarɨj amɨjna mɨ jɨita'a. —Ayaa pu tyu'utaxajtaca'a aɨjna ɨ Jesús.
Aɨme ɨ maj Israel jetze ajtyama'acan, ayaa mu nu'u mej re'icatacu maɨjna ɨ Lázaro
9 Meenti aɨme ɨ maj Israel jetze ajtyama'acantacaa, mui'itɨ mu meyan raamua'areeri'i tɨ Jesús aun a'utyavaaca'a. Matɨ'ɨj mi maun e'ire'enye mej mi raaseij, majta maj raaseij maɨjna ɨ Lázaro tɨ Jesús ayan ra'ajjáj hua'a tzajta'a ɨ mej meri huacuii. 10-11 Aɨj mu cɨn meyan tiraaxa'apɨ'ɨntare aɨme ɨ mej maun ti'ijta teyujta'a mej mi majta raaje'ica maɨjna ɨ Lázaro, a'ini mu'itɨ mu meyan rá'ajaahuatya'acaa ɨ Jesús maɨjna cɨme'e tɨ ayan Lázaro huarujte. Majta aɨme ɨ mej Israel jetze ajtyama'acantacaa, aɨ mu meyan huataujtuira'acaa ɨ Jesús jemi.
Iij pu icu, Jesús pu aun a'ujnyéj u Jerusalén
12 Yaa ruijmua'a yee, aɨme ɨ mej maɨjna cɨn ajtyáxɨɨraca'a mej mi maun tyu'uyesten, ayaa mu raamua'areeri'i tɨ nu'u aɨn Jesús e'eve'ema'acaa aujna Jerusalén. 13 Matɨ'ɨj mi tacɨj xámue'i antíveichixɨ, majta ya'upí. Matɨ'ɨj mi a'uju'un mej mi ye'entinajche. Ayaa mu ti'ijíjhuaca'a tɨcɨn: —Tyamua'a pu ti'ixa'apɨ'ɨn. Tiche'e yeehui rɨ'ɨ tiraata'an tyaɨjna tɨ ye'eve'eme nyuucajtze'en ɨ tavastara'a. Tiche'e yeehui rɨ'ɨ tiraata'an tyaɨjna ɨ Rey tɨ titaataijte'esin ityejmi tyaj Israel jetze ajtyama'acan. —Ayaa mu e'evé'ejijhuajma'a. 14 Aj pu'i Jesús ayan puuru'u ráatyau tɨ cai xɨ a'atɨ japuan ave'eyeijxɨ. Aj pu'i japuan ave'eyeijxɨ tɨ ij ayan huarɨni a'ij tɨ te'eyu'usi'i ɨ yu'uxari jetze tɨcɨn: 15 Caxu yeehui ti'itzɨɨnya'a mɨ sej saun huachaatɨme u Sión. Casi'i yeehui muan, aɨ pu me'eve'emej ɨ tɨ tyajamuaataijte'esin. Aɨ pu ajta yeehui ava'aca yaujra'an japua ɨ puuru'u. 16 Majta aɨme ɨ maj Jesús jamuan á'ujhua'anya'a, anacaican, camu yau'eitaa mua'araa a'ij tɨ huataujmua'a tɨj na'a tɨ ayan te'eyu'usi'ihuaca'a. Ma ajta, tɨ'ɨj ari Dioj ayan ra'ajjáj ɨ Jesús, ajta ayan nain cɨn tiréijca, aj mu mi xaa ra'utamua'areeri'i tɨ ayan cɨme'en te'eyu'usi'ihuaca'a aɨjna cɨme'e ɨ Jesús. Majta meyan ra'utamua'areeri'i mej meyan raaruu. 17 Majta aɨme ɨ maj mui'i ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a, aɨ mu majta Jesús jamuan seira'acaa tɨ'ɨj Jesús ayan raatajé aɨjna ɨ Lázaro tɨ nu'u ayan huirajra'ani a'utɨ a'avá'anami'ihuaca'a, tɨ'ɨj Jesús ayan ra'ajjáj hua'a tzajta'a ɨ mej meri huacuii. Aɨ mu e'eyan meyan tyu'utaxajtaca'a a'ij tɨ huarɨj. 18 Majta aɨme ɨ seica ɨ tyaɨte, matɨ'ɨj raamua'areeri'i tɨ Jesús ayan ti'itɨ cɨn huarɨj tɨ huapɨ'ɨ ruxe'eve'e, matɨ'ɨj mi meyan u a'uju'un mej mi ye'entinajche. 19 Majta aɨme ɨ fariseos, ayaa mu tyu'urixaatya'acaa tɨcɨn: —Ayej xaa nya'u te'eme, capu ti'itɨ a'ij tyajamuatyava'ɨre'esin sej seyan raata'ijmɨ. Casi'i, matɨj mana'a yeehui pua'amua maj yan huachaatɨme iiyan chaanaca japua, naimi'i mu ra'ajaahuate'e.
Aɨ mu meyan ti'ijxe'eve'e aɨme ɨ maj Grecia e'ema'acan maj raaseij maɨjna ɨ Jesús
20 Meenti seica meyan maun a'utyáuuca'a hua'a tzajta'a aɨme ɨ mej aun a'ujnyéj mej mi raatyaanajche ɨ Dioj ajna matɨ'ɨj ti'iyestya. Au mu e'ema'acan aɨme u Grecia. 21 Aɨ mu e'ire'enye ɨ Felipe jemi, aɨjna tɨ aun e'ema'acan u Betania, chajta'a tɨ aun a'utacá'a u Galileeya. Ayaa mu tirajhuaviiri'i tɨcɨn: —Muaa vasta'a, ayaa tu yeehui ti'ijxe'eve'e tyej tyu'uxáj jamuan ɨ Jesús. 22 Ajta aɨn Felipe, a pu a'uré'enye tɨ ij ayan tiraata'ixaate'en aɨjna ɨ Andrés. Matɨ'ɨj mi meyan tiraata'ixaa maɨjna ɨ Jesús.
Cɨme'en ɨ nyuucari tɨ ti'ita'ijte'e a'ij tyaj ye'i huarɨni
23 Jesús pu ayan tyu'utanyúu tɨcɨn: —Pu'uri yeehui ajna tyaja'ure'enye tɨ Dioj ayan rɨ'ɨ tinaata'an inyeetzi, i nyaj nyajta tyaata'a jetze e'irannyejte. 24 Ayaa nu yeehui tyaja'amue'ixaate'e tzaahuati'ira'a cɨme'e tɨ pua'a cai e'ejveti a chuaata'a tɨ ij aun huamɨ'ɨni aɨjna ɨ jatzijra'an ɨ triigu, ayaa pu rusaɨj na'a huatyaturaasin aɨjna ɨ jatzijra'an. Na'ari tɨ pua'a ayan huamɨ'ɨni, eihua pu yeehui jetzen e'iranyejsin seica ɨ jatzi. 25 Ayej che'eta na'a een hua'a cɨme'en ɨ tyaɨte. Tɨ pua'a ayan eitze'e jetzen ruxe'eve'e a'atɨ tɨ na'a aɨjna tɨ iiyan ti'iseijre'e iiyan chaanaca japua cai ayan jetzen ruxe'eva'a tɨ ra'ara'astijre'en ɨ Dioj, aɨ pu yeehui yáuujɨsin ɨ ruxaijnyu'uca tɨ auj ruuricaa. Na'ari cai, tɨ pua'a cai ayan a'atzu jetzen tyu'ujxe'eve'e tɨj na'a tɨ iiyan ti'iseijre'e iiyan chaanaca japua silu ayaa pu huataura'an tɨ nain a'ura'ini tɨ iiyan rajcha'ɨ, tɨ ij ayan ra'ara'astijre'en ɨ Dioj, ayaa pu yeehui ruurican cɨn huataura'asin para rusen cɨme'e. 26 Tɨ pua'a a'atɨ ayan nyavaɨra'a pu a'ame inyeetzi, ayaa pu ruxe'eve'e tɨ aɨn ayan che'eta na'a rɨjca a'ij nyaj rɨcɨ inyaa. Ajta, a'u tɨ na'a nyej nyeyan a'utyaváa na'ame, aɨ pu ajta inyeetzi jamuan a'utyaváa a'ame aɨjna tɨ nyavaɨre'e. Tɨ pua'a yeehui a'atɨ ayan nyavaɨre'e, aɨ pu ɨ niya'upua ayan rɨ'ɨ tiraata'asin. 27 ’Pu'uri a'ij pua'a nya'ase yu nyatzajta'a. ¿A'ini nyana'a nij neyan tyu'utaxajta? ¿Ni qui neyan tyu'utaxajta nyaɨjna tɨ cɨme'en yee: “Niya'upua, pata'aj yeehui peyan nu'irajtuaani tɨ ij cai ayan tinaacɨ'ɨti a'ij tɨ ari tyaja'ure'enyejsin”? Me nyajta cai, canu. Canu neyan tyu'utaxajta a'ini ayaa nu yeehui een cɨn yu a'uve'eme nyej neyan ya huacati ijii.
Aɨ mu tyaɨte meyan raanamuajri'i tɨ'ɨj Dioj tyu'utaxajtaca'a
28 ’Mɨ pej ne'iya'upua, pata'aj tihua'utaseijrate'en ɨ nyaj cɨn rɨ'ɨ timuaata'asin. —Ayaa pu tyu'utaxajtaca'a aɨjna ɨ Jesús. Aj pu'i ute'e e'icanamuajre tɨ a'atɨ ayan tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —Nu'uri yeehui neyan tihua'utaseijrate. Nyajtahua'a nu neyan tihua'utaseijrate'esin. 29 Majta aɨme ɨ tyaɨte ɨ maj aun ajtyáxɨɨraca'a, aɨ mu majta raanamuajri'i. Seica mu meyan raataxajtaca'a maj nu'u huatyejnyuu. Majta seica meyan tyu'utaxajtaca'a tɨ saɨj nu'u ayan jamuan tyu'utaxajtaca'a tɨ ute'e ti'ivaɨre'e ɨ Dioj tɨ e'eseijre'e. 30 Jesús pu ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Capu ayan yeehui tyu'utaxajtaca'a aɨjna cɨme'e tɨ ca'anijra'a naata'an inyeetzi silu tɨ ayan ca'anijra'a amuaata'an muejmi.
Jesús pu ayan tihue'ixaate'e a'ij tɨ tí'imɨ'ɨni
31 ’Pu'uri yeehui ayan tyaja'ure'enye ajna xɨcaara'an jetze tɨ Dioj jetzen hua'uxɨjte'en matɨj mana'a pua'amua yan huachaatɨme. Pu'uri ajta ajna tyaja'ure'enye ɨ xɨcaara'an jetze ɨ nyaj jetzen raatamuarite'esin nyaɨjna tɨ yan tie'ijta iiyan chaanaca japua. 32 Nyajta inyaa, matɨ'ɨj meri aj nyaja'utavé'en, aj nu ni neyan naijmi'ica huatájeevi ɨ tyaɨte mej mi curá'acɨjxɨ'ɨn inyeetzi jemi. —Ayaa pu tihua'uta'ixaa. 33 Ayaa pu een cɨn ayan tyu'utaxajtaca'a mej mi meyan raamua'aree a'ij tɨ ye'i tí'imɨ'ɨni. 34 Matɨ'ɨj meyan tiraata'ixaa aɨme ɨ mej maun ajtyáxɨɨraca'a tɨcɨn: —Ayaa tu yeehui teyan raanamuajri'i tyaɨjna jetze ɨ nyuucari ɨ maj cɨn ti'ijta tɨ aɨn Cɨriistu'u nu'u ayan rusen cɨn ruuri huatyaturaasin. Aɨj pu yeehui cɨn, a'ini ti'irɨ'ɨri pej peyan ti'ixaj yee tɨ nu'u ayan ruxe'eve'e maj nu'u aj ya'utave'en maɨjna tɨ tyaata'a jetze e'iraujnyejte. A'ataani yeehui pɨrɨcɨ aɨjna tɨ nu'u tyaata'a jetze e'iraujnyejte. 35 Aj pu'i Jesús ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Auche'e pu a'atzu a'ateere muejmi jemi ɨ tatzari tɨ cɨn huanyéeri'icɨ a'ame. Sata'aj yeehui seyan á'ujhua'anye'en a'ij tɨ tiraavijte'e meenti auj muejmi tzajta'a ayan seijre'e ɨ tatzari tɨ cɨn huanyeeri'i, tɨ ij yeehui cai a'amua japua rájveti ɨ tɨ huatɨca'a. Aɨjna tɨ yeehui ayan tɨca'amiste'e a'ucha'acan, capu ramua'aree a'u tɨ á'umej. 36 Sata'aj seyan huataujtuiire'en aɨjna jemi tɨ jetzen e'iraninyei ɨ tatzari tɨ cɨn huanyeeri'i sej si seyan saɨjna jetze ajtyama'acanta aɨjna tɨ huanyeeri'i. Tɨ'ɨj raatapua'ajtaca'a tɨ ayan tihua'uta'ixaa, aj pu'i á'uraa aɨjna ɨ Jesús, ajta huatauravaataca'a hua'a jemi.
Camu tya'atzaahuate'e ɨ tyaɨte
37 Aɨ pu ari eihua tyu'umuarej hua'a jemi ti'itɨ tɨ ayan huapɨ'ɨ ruxe'eve'e. Ma majta aɨme, camuu xɨ rá'ujca'anyajca'a mej meyan huataujtuiire'en ɨ jemin. 38 Ayej tyu'urɨj tɨ'i ayan aráurasten a'ij tɨ tiraataxajtaca'a aɨjna ɨ Isaías tyaacan tɨ ajmi'i ti'ixaxa'ata'a ɨ Dioj jetze ma'acan, tɨ ayan tɨcɨn: Nyavastara'a, capu a'atɨ yeehui ayan rá'antzaahua a'ij tyej tihua'uta'ixaa. Capu yeehui a'atɨ ayan yau'eitaa a'araa a'ij tɨ huataujmua'a aɨjna tɨ Dioj rumuare'eri'ira'a cɨn ayan huarɨj. 39-40 Aɨj mu cɨn cai rá'antzaahua aɨjna cɨme'e, a'ij tɨ pua'amuaque ayan raataxajtaca'a aɨjna ɨ Isaías tyaacan tɨcɨn: Aɨ pu nu'u yeehui ayan hua'uruu mej meyan aracucu'unijme'eni mej mi cai atanyéjnye'eri. Aɨ pu yeehui ayan hua'uruu mej mi antaujnaamɨn ɨ rutzajta'a mej mi cai yau'eitaa mua'ara'ani. Na'ari tɨ pua'a pɨ mana'a, aɨ mu saɨque tyu'umua'atíiche'en, nyaj nu'u neyan hua'urújte'enche'e. 41 Ayaa pu tyu'utaxajtaca'a aɨjna ɨ Isaías tyaacan aɨjna tɨ ayan raaseij ɨ tɨ Dioj cɨn rɨ'ɨ tiraatá'aniche'en. Aɨ pu ajta ayan tiraataxajtaca'a aɨjna cɨme'en ɨ Jesús. 42 Ee xaa nya'u, mui'itɨ ɨ mej maun ti'ijta teyujta'a, aɨme mu meyan rá'antzaahua. Ma majta aɨme, camu raxajtacuca'a hua'a tzajta'a ɨ tyaɨte maɨjna cɨme'e mej hua'atzɨɨnya'acaa ɨ fariseos, majta maɨjna cɨme'e ɨ seica meyan hue'ire'iti maujna u teyujta'a. 43 Eitze'e pu hua'aranajchaca'a mej mi tyaɨte meyan rɨ'ɨ tihua'uta'an cai ɨ Dioj.
Aɨ mu runaijmi ɨ ya'upuaara'an, ajta ɨ yaujra'an
44 Aj pu'i Jesús ayan ruseiirata tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —Tɨ pua'a yeehui a'atɨ ayan na'antzaahuate'en inyeetzi, capu nyeetzi na'a a'atzaahuate'e silu ajta pu ra'atzaahuate'e aɨjna tɨ yan nyaja'utaityaca'a. 45 Tɨ'ɨj aɨn ayan nyeseij inyeetzi, aɨ pu ajta raseij aɨjna tɨ yan nyaja'utaityaca'a. 46 Ayaa nu yeehui een cɨn a'uve'eme iiyan chaanaca japua nyej ni neyan hua'uruuren ɨ tyaɨte tɨj tatzari ɨ tɨ cɨn hua'a tzajta'a huanyeeri'i mej mi cai che'e meyan tɨca'amiste'en á'ujhua'anye'en aɨme ɨ maj meyan na'astijre'e inyeetzi. 47 Tɨ pua'a a'atɨ nyanamua a'ij nyej ti'ixa, ajta cai na'astijra'a, canu yeehui ra'axɨjte'en inyaa, a'ini canu nyaɨjna cɨn a'uve'eme nyej ni neyan hua'uxɨjte'en aɨme ɨ mej yan huachaatɨme iiyan chaanaca japua silu nyej ni hue'irajtuaani. 48 ’Ee xaa nya'u, ti'itɨ pu yeehui pueen tɨ ayan ra'axɨjte'en aɨjna ɨ a'atɨ tɨ ayan naare'iti, tɨ cai ra'astijre'e a'ij nyej ti'ixa. Aɨjna nya'u hui, ɨ nyaj cɨn tyu'utaxajtaca'a, ayaa pu ra'axɨjte'esin ajna xɨcaara'an jetze tɨ jetzen nain te'entipua'ari. 49 Ayaa pu'u na'a, a'ini canu hui nyasaɨj a'ij tirajtyau a'ij nyej tyu'uxajtaca'a silu aɨn tɨ niya'upua pueen, aɨ pu ayan tinaataij a'ij nyej ye'i tyu'utaxaj, ajta ɨ nyaj cɨme'en neyan tyu'utaxajta. 50 Nyaa nu yeehui neyan ramua'aree tɨ ayan tinaataij tɨ ij ayan tyajamuaacɨ'ɨti sej seyan ruurican huatyaturan para rusen cɨme'e. Aɨj nu cɨn ayaa nu che'eta nyana'a ti'ixa a'ij tɨ aɨn niya'upua ayan aɨjna cɨn tinyeijca nyej ni tyu'utaxaj.
Jesús pu hua'anaja'usixɨ ɨ huáɨɨca jetze aɨme ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a
1 Pu'uri tɨmua'a ajna tyaja'ure'enyejsima'a ɨ maj cɨn ra'utamua'aree a'anaj tɨ Dioj ayan tihua'utauuni'iri'i. Pu'uri ramua'areeraca'a ɨ Jesús tɨ ari ajna tyaja'ure'enye ɨ xɨcaara'an jetze tɨ jetzen a'ura'ani iiyan chaanaca japua tɨ ij aun a'ujnyén u ute'e, ya'upuaara'an tɨ e'eseijre'e. Tɨj na'a tɨ yan huataseijre iiyan chaanaca japua, aɨ pu ayan hua'axe'eva'acaa aɨme ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a. Ajta ijii pu'uri ayan hua'utaseijrataca'a tɨ nain cɨn hua'axe'eva'acaa. 2 Matɨ'ɨj ti'icua'acaa ɨ́ chumua'an, aɨ pu ajta aun a'utyavaaca'a aɨjna ɨ Judás, tɨ yaujra'an pueen ɨ Simón, tɨ ajta ayan te'entimu'utaca tɨcɨn Iscariote. Pu'uri aɨn Satanás ca'anijra'a raata'acaa tɨ tyu'utatuiire'en ɨ Jesús. 3 Jesús pu ajta ramua'areeraca'a tɨ aɨn ya'upuaara'an ayan nain cɨn tiréijca, tɨ ajta ruya'upua jemi a'uve'eme, ajta au pu ajta a'ujnyejsin ɨ jemin. 4 Aj pu'i ajchee a'u mej tyaja'acua'acaa, ajta huira'ujchuiiri'i ɨ rutasi tɨ ru'irá'avɨjca'a. Aj pu'i ava'ujjɨ'ɨque cɨɨxuri cɨme'e ɨ maj cɨn huá'acáimɨ. 5 Tɨ'ɨqui aun atyeejei ɨ caasu jetze. Aj pu'i autyejche tɨ hua'anaja'usixɨ'ɨn ɨ hua'achapuatze'en seij ajta seij ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a. Ajta hua'anahuatzi'iraxɨ aɨjna cɨme'e ɨ cɨɨxuri tɨ cɨn ava'ujjɨ'ɨca'acaa.
Capu raxe'eve'e aɨjna ɨ Pedro tɨ Jesús ayan ra'anája'usixɨ'ɨn
6 Aj pu'i aun e'ire'enye aɨjna jemi ɨ Simón tɨ ajta i'i Pedro. Aj pu i aɨn Pedro ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Nyavastara'a, ¿ni yeehui pajta peyan nya'anaja'usixɨ'ɨsin nyechapua jetze? 7 Aj pu'i ayan tiraata'ixaa ɨ Jesús tɨcɨn: —Capuu xɨ a'ij timua'amitejte'e a'ij nyaj aɨn cɨn nyeyan rɨcɨ, silu majca'ihuayee paj xaa yeehui yau'eitaa pua'ame. 8 Aj pu'i Pedro ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Capej xaa nya'u, a'anaj peyan na'anaja'usixɨ'ɨsin ɨ nyachapuaatze'e. Ajta aɨn Jesús, ayaa pu tiraata'ixaa tɨcɨn: —Tɨ pua'a yeehui nyacai neyan mua'anaja'usixɨ'ɨn a'achapuaatze'e, capej che'e hua'a jetze ajtyama'acanta pua'ame ɨ mej nyeetzi jemi seiira'a mua'aju'un. 9 Aj pu'i ayan tyu'utaxajtaca'a aɨjna ɨ Pedro tɨcɨn: —Nyavastara'a, tɨ pua'a yeehui ayan ruxe'eve'e, capaj ayaa pana'a na'anaja'usixɨ'ɨn ɨ nyechapuaatze'e, silu pajta paj peyan na'anaja'usixɨ'ɨn ɨ nyamuajca'a jetze, pajta na'ava'aja'usixɨ'ɨn ɨ nyamu'u jetze. 10 Aj pu'i Jesús ayan tyu'utanyúu tɨcɨn: —Tɨ pua'a yeehui a'atɨ ari ayan huaɨ'ɨhuaca'a, ayaa pu'u ruxe'eve'e tɨ ayaa na'a ra'anaja'usixɨ'ɨn ɨ chapuaatze'e, a'ini capu che'e chuaamuara'a nain japua tɨ ratyáhue'ira'a. Sajta muan, caxu che'e chuaamua, silu seij pu yeehui xaa ayan chuaamuara'a. 11 Ayaa pu een cɨn ayan tyu'utaxajtaca'a tɨ nu'u saɨj na'a chuaamuara'a, a'ini aɨ pu ari ramua'areeraca'a a'atɨ tɨ aɨn puéenya'a tɨ ayan tyu'utatuiire'esin ɨ́ cɨme'en ɨ Jesús.
Jesús pu tihue'ixaate'e a'ini een cɨme'e aɨ pu hua'anaja'usixɨ
12 Tɨ'ɨj raatapua'ajtaca'a tɨ ayan hua'anaja'usixɨ, ajta pu huira'ujvɨjri'i ɨ rutasi. Aj pu'i a'ujyeijxɨ ɨ meesa jetze. Ayaa pu tihua'utaihua'uri'i tɨcɨn: —¿Ni yeehui sajmua'aree a'ij nyaj een cɨn neyan amuaaruu? Nyaa nu tyajamuaata'ixaate'esin. 13 Ayaa xu yeehui muan naatamua'amua yee Maeestru, sajta seyan tɨcɨn Tavastara'a. Ayaa pu yeehui tiraavijte'e a'ini nyaa nu nyaɨn pueen. 14 Ajta ijii, nyaj a'amuavastara'a pueen, nyajta a'amua maeestru, ayaa nu amua'anaja'usixɨ ɨ a'amuachapuaatze'e. Sata'aj yeehui seyan che'eta sana'a anauja'usixɨ'ɨn ruchapuaatze'e rujɨɨmua'a. 15 Ayaa nu amuaata'itiiri'i sej si seyan huarɨni a'ij nyej neri amuaaruu muejmi. 16 ’Ayaa nu yeehui tyaja'amue'ixaate'e tzaahuati'ira'a cɨme'e tɨ eitze'e ruxe'eve'e aɨjna tɨ ti'ijta cai aɨjna tɨ ravaɨre'e. Ajta yeehui, eitze'e pu ruxe'eve'e aɨjna tɨ yan nyaja'utaityaca'a cai i nyaj a'utaiti'ihuaca'a. 17 Ajta ijii, satɨj seri ti'ijmua'aree saɨjna, Dioj pu yeehui rɨ'ɨ tyajamuaata'asin tɨ pua'a seyan che'eta sana'a huarɨni. 18 ’Canu naijmi'ica muejmi cɨme'en neyan ti'ixaj. Nyaa nu ramua'aree a'ij mej e'en ɨ nyej hua'ava'ahuau. Nyajta nu neyan ra'ava'ahuau tɨ ij aráurasten a'ij tɨ te'eyu'usi'i ɨ yu'uxari jetze tɨ ayan tɨcɨn: “Aɨ pu nu'u yeehui ɨ nyaj raata'inee tɨ tyu'ucua'ani inyeetzi jamuan, aɨ pu nu'u yeehui autyejche tɨ najcháɨra'a a'ara'ani.” 19 Ayaa nu anacai neyan tyaja'amue'ixaate'e ijii tɨ'ɨj cai xɨ ayan tyu'urɨni sej si seyan tya'antzaahuate'en nyaj nyaɨn pueen a'ij nyej neri tyajamuaata'ixaa, sej si sauj tya'atzaahuate'e ajna tɨ ayan ti'inyaruuren. 20 ’Ayaa nu tyaja'amue'ixaate'e tzaahuati'ira'a cɨme'e, tɨ pua'a yeehui a'atɨ ayan ra'ancure'evi'itɨn aɨjna nyaj raataityaca'a, aɨ pu ajta na'ancure'evi'itɨ inyeetzi. Ajta a'atɨ tɨ na'a tɨ ayan na'ancure'evi'itɨ inyeetzi, ayaa pu che'eta na'a ra'ancure'evi'itɨ aɨjna tɨ yan nyaja'utaityaca'a. —Ayaa pu tihua'uta'ixaa.
Jesús pu nu'u tihua'uta'ixaa tɨ nu'u saɨj tyu'utatuiire'esin ɨ jemin
21 Tɨ'ɨj ayan tihua'uta'ixaa, eihua pu a'ij pua'a raata'a ɨ tzajta'an ɨ Jesús. Aj pu'i ayan a'ahuauritaacan cɨn tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —Ayaa nu hui tzaahuati'ira'a cɨn neyan tyaja'amue'ixaate'e, saɨj tɨ muejmi jetze ajtyama'acan ayan tyu'utatuire'esin inyeetzi. 22 Majta aɨme ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a, mua'araujseijraxɨ seij ajta seij. Camu a'ij tirájtyauva'a a'ij tɨ huataujmua'a aɨjna tɨ Jesús ayan tiraataxajtaca'a. 23 Ajta saɨj tɨ aɨme jetze ajtyama'acan, aɨ pu aicaujtutzi ɨ Jesús jemi. Ai pu aɨn pueen Jesús tɨ raxe'eva'acaa. 24 Ajta aɨn Simón, tɨ ajta i'i Pedro, aɨ pu rumuajca'a cɨn raatajé aɨjna tɨ Jesús raxe'eva'acaa. Aj pu'i ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Pata'aj yeehui raataihua'u a'atɨ tɨ pueen tɨ cɨme'en raataxajtaca'a. 25 Ajtahua'a pu ayan aicaujtutzi ɨ Jesús jemi. Aj pu'i ayan tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —Nyavastara'a, ¿a'ataani aɨn pueen? 26 Aj pu'i ayan tiraata'ixaa ɨ Jesús tɨcɨn: —Tɨ pua'a yeehui neri ra'atyáru'unyen i tuxa'a jetze ɨ pan, aj nu ni raata'ɨte'esin nyaɨjna ɨ a'atɨ tɨ aɨn pueen. Aj pu'i Jesús ayan ra'atyáaru'unyej ɨ pan ɨ tuxa'a jetze. Aj pu'i aɨjná huata'ɨte ɨ Judás, tɨ yaujra'an pueen ɨ Simón, tɨ ayan te'entimu'utaca tɨcɨn Iscariote. 27 Cɨme'en pu'u ayan ra'ancura'ɨ ɨ pan aɨjna ɨ Judás, aj pu'i Satanás ayan huataseijre ɨ tzajta'an. Ajta aɨn Jesús, ayaa pu tiraata'ixaa tɨcɨn: —Pata'aj yeehui ca'anacan peyan huarɨni a'ij pej peri tyu'umuá'a. 28 Majta ɨ seica, camu a'atzu yau'eitaa mua'araa a'ij een cɨn ayan tiraata'ixaa. 29 Seica mu meyan tiraamua'a tɨ Jesús ayan tiraata'ixaa tɨ ti'itɨ huananan ɨ maj cɨn tyu'uyesten na'ari ti'itɨ tɨ hua'utapueijve'en ɨ maj cai a'ij ti'ijviicue'i. 30 Cɨme'en pu'u ayan ra'ancura'ɨ ɨ pan, aj pu'i huirajraa aɨjna ɨ Judás. Ajta pu'uri huatɨca'acaa.
Ɨ nyuucari tɨ eitze'e ruxe'eve'e tyaj nu'u huátaxe'eve'en seij tyajta seij
31 Tɨ'ɨj huirajraa aɨjna ɨ Judás, aj pu'i Jesús ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Pu'uri hui Dioj ayan rɨ'ɨ tinaata'a i nyaj nyajta tyaata'a jetze e'irannyejte. Nyajta inyaa, ayaa nu neri nyaɨjna cɨn rɨ'ɨ tiraata'a ɨ Dioj nyaɨjna cɨme'e a'ij nyej huarɨj. 32 Tɨ pua'a yeehui neyan rɨ'ɨ tiraata'an ɨ Dioj nyaɨjna cɨme'e nyej neyan huamɨ'ɨni, Dioj pu ajta rusaɨj ayan rɨ'ɨ tinaata'asin aɨjna cɨme'e tɨ ayan na'ajjájsin. Ajta aɨ pu ca'anacan rɨ'ɨ tinaata'asin. 33 ’Niyaujmua'a, a'atzu nu'u neyan ya a'ateeri muejmi jemi. Muan xu nyahuauni. Me nyajta inyaa, ayaa nu che'eta nyana'a tyaja'amue'ixaate'e a'ij nyej neri tihua'uta'ixaa aɨme ɨ mej Israel jetze ajtyama'acan. Capu xaa nya'u rɨ'ɨri saj yeehui aun a'ujnyén a'u nyaj a'ujnyejsin. 34 Nyajta nu neyan jajcuacan cɨn tyaja'amueijcate'en sej seyan huaujxe'eve'en. Ayaa pu ruxe'eve'e sej seyan che'eta sana'a huaujxe'eve'en a'ij nyej neri tyajamuaaxe'eve muejmi. 35 Tɨ pua'a yeehui seyan huaujxe'eve'en, aj mu mi naimi'i meyan ramua'areeran sej seyan na'astijre'e.
Jesús pu tihue'ixaate'e tɨ nu'u Pedro tyu'utyaahue'ita ɨ jemin
36 Aj pu'i ayan tiraataihua'uri'i aɨjna ɨ Simón, tɨ ajta i'i Pedro tɨcɨn: —Tavastara'a, ¿a'uni yeehui pa'uma'a pua'ame? Ajta Jesús ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Capuu xɨ yeehui rɨ'ɨri paj paun á'ume'en nyeetzi cujta'a a'u nyaj a'uméj silu majca'ihuayee xaa pej peyan paun nyaj cujta'a pa'uma'a pua'ame. 37 Aj pu'i Pedro ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —¿A'ini een cɨn cai rɨ'ɨri ijii nyaj yeehui nyaun á'ume'en a'a cujta'an mueetzi? Nyaa nu yeehui á'anca'anye nyaj huamɨ'ɨni a jetze ma'acan. 38 Aj pu'i Jesús ayan tyu'utanyúu tɨcɨn: —¿Ni tzaa yeehui peyan ahua'aca'anye paj nu'u peyan huamɨ'ɨni nyeetzi jetze ma'acan? Ayaa nu yeehui tzaahuati'ira'a cɨn ti'imue'ixaate'e a'ij pej peyan rɨni. Tɨ'ɨj cai xɨ huajiihuan ɨ tyacuaara'i, hueica paj peyan tyu'utyaahue'ita paj nu'u cai nyamua'ate.
Jesús pu rɨ'ɨ hua'aruure aɨme ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a
1 ’Caxu a'ij tyá'ujmuajca. Sauche'e xu yeehui ra'atzaahuatya'a ɨ Dioj, sauche'e xu sajta na'atzaahuatya'a inyeetzi. 2 Eihua pu chi'i aun teje'eseijre'e a'u tɨ niya'upua huatyeechi'i ɨ ute'e. Tɨ pua'a cai ayan ti'ayajnacache'e, nyaa nu yeehui saɨque tyajámuaata'ixáate'enche'e. Au nu a'uma'a na'ame nyej ni nyaun rɨ'ɨ raaruuren a'u saj saun a'utyá'a xa'aju'un. 3 Ajta, tɨ pua'a neyan nyaun a'ura'ani nyej ni neyan rɨ'ɨ raaruuren a'u sej a'utyá'a sa'aju'un, aj nu ni yan va'acányejsin nyajtahua'a nyej ni neyan amua'anvi'itɨn sej si sajta saun a'utyá'a xa'ara'ani a'u nyaj nyajta a'ucai na'ame. 4 Sajta muan, xu'uri yeehui huamuájte ɨ juye jetze tɨ aun a'uré'eninyei a'u nyaj a'uma'a na'ame. —Ayaa pu tyu'utaxajtaca'a aɨjna ɨ Jesús. 5 Aj pu'i Tomás ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Tavastara'a, catu yeehui ramua'aree a'u paj a'uma'a pua'ame. Aɨj tu cɨn catu a'atzu huamuájte ɨ juye jetze tɨ aun a'uré'eninyei. 6 Tɨ'ɨqui Jesús ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Nyaa nu nyaɨn pueen ɨ tɨ amua'avi'itɨn aɨjna jetze ɨ juye, nyaa nu nyajta nyaɨn pueen ɨ tɨ tzaahuati'ira'a cɨn ti'ixaxa'a, nyajta nu yeehui nyaɨn pueen ɨ tɨ jetzen e'iraninyei ɨ saj cɨn ruuri xa'ara'ani. A'atɨ tɨ na'a tɨ ayan huataujtuiire'en ɨ Dioj jemi, ayaa pu ruxe'eve'e tɨ aɨn anacaican huataujtuiire'en inyeetzi jemi. 7 Tɨ pua'a rɨ'ɨ se tinaamua'ati, ayaa xu sajta tiraamua'ati saɨjna ɨ niya'upua. Tɨj na'a tɨ yu áuca'itɨ a'ame, muan xu xaa ramua'ate, sajta seri raaseij.
Aɨ mu ma naijmi'i ɨ ya'upuaara'an, ajta ɨ yaujra'an
8 Aj pu'i aɨn Felipe ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Tavastara'a, pata'aj yeehui taataseijrate'en paɨjna ɨ a'aya'upua. Aɨj tu'uj xe'eve'e ityan. 9 Aj pu'i Jesús ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Nu'uri xaa yeehui a'atee nyaj muejmi jemi huaca. ¿Ni tzaa pacai xɨ nyamua'ate, muaa Felipe? Ayaa nu ti'imue'ixaate'e. A'atɨ tɨ na'a tɨ ayan naaseij inyeetzi, aɨ pu ajta ari raaseij ɨ niya'upua. ¿A'ini een cɨn peyan tinaata'ixaa yee nyaj nu'u amuaataseijrate'en ɨ niya'upua? 10 ¿Ni tzaa pacai peyan tya'atzaahuate'e tɨ aɨn niya'upua nye jemi seijre'e, nyajta nu yeehui che'eta nyana'a niya'upua jemi seijre'e? Canu nyasaɨj a'ij tirajtyau a'ij nyaj ti'imue'ixaate'e, silu aɨn niya'upua tɨ ayan nyej jemi seijre'e, aɨ pu rumuare'eri'ira'a cɨn ayan rɨcɨ. 11 Pata'aj peyan na'antzaahuate'en tɨ pua'a yeehui neyan timuaata'ixaate'en yee niya'upua pu nu'u nye jemi seijre'e, nyajta nu jemin seijre'e ɨ niya'upua jemi. Na'ari cai, pata'aj paɨjna cɨn pana'a tya'antzaahuate'en a'ij nyej yeehui huarɨj tɨ huapɨ'ɨ ruxe'eve'e. 12 ’Ayaa nu tyaja'amue'ixaate'e tzaahuati'ira'a cɨme'e. A'atɨ tɨ na'a tɨ ayan na'astijre'e inyeetzi, ayaa pu che'eta na'a huarɨni a'ij nyej rɨjcaa inyaa. Ee xaa nya'u, aɨ pu yeehui ayan huarɨni tɨ eitze'e ruxe'eve'e cai ɨ nyaj cɨn neyan rɨjcaa. Ayaa pu een cɨn rɨni aɨjna cɨme'e nyaj nyaun a'uma'a na'ame ɨ niya'upua jemi. 13 Nyajta neyan huarɨni a'ij sej seyan tiraatahuaviira neetzi jetze ma'acan, nyej ni rɨ'ɨ tiraata'an ɨ niya'upua. 14 Ti'itɨ tɨ na'a sej yeehui seyan tiraatahuaviira nyeetzi jetze ma'acan, ayaa nu xaa neyan rɨni.
Jesús pu ayan tya'atáujratziire tɨ aɨn xaijnyu'ucara'an ɨ Dioj ayan nu'u huatyaturaasin hua'a jemi
15 ’Tɨ pua'a yeehui seyan nyexe'eva'a inyeetzi, ayaa su saɨjna ara'astijre'en ɨ nyaj cɨn tyajamuaataijte'esin. 16 Nyajta nu neyan raatahuaviira ɨ niya'upua jemi tɨ i aɨn yan amuaja'utaíti'i seij tɨ a'amua japua huanyuuni, tɨ i aɨn muejmi jemi huatyaturan tɨ na'a rusen cɨme'e. 17 Ai pu aɨn pueen ɨ xaijnyu'ucari tɨ jetzen e'iraninyei tɨj na'a tɨ ayan ti'ayajna. Capu rɨ'ɨri mej meyan ra'ancura'an aɨme ɨ mej yan japuan huachaatɨme ɨ chaanaca japua, a'ini capu a'ij hua'amityejte'e a'ij tɨ rɨcɨ aɨjna ɨ xaijnyu'ucari. Camu yeehui majta ramua'ate. Ma sajta muan, ayaa xu een cɨn ramua'ate a'ini aɨ pu a'amua jemi seijre'e, ajta pu muejmi jemi huatyaturaasin.
Jesús pu ajtahua'a tihue'ixaate'e tɨ nu'u huamɨ'ɨni
18 ’Canu yeehui rusentacan amuaatyatuaasin, tɨ cai a'atɨ ayan a'amuavaɨre'e silu nyaa nu nyajtahua'a muejmi jemi uve'enyejsin. 19 Capu che'e a'ateere mej hui cai che'e nyeseijran aɨme ɨ mej yan japuan huachaatɨme ɨ chaanaca japua. Ma sajta muan, muan xu xaa nyeseijran. Nyaa nu huatarujsin nyej ni nyajtahua'a ruuri na'ara'ani, aɨj xu cɨn sajtahua'a ruuri xa'aju'un. 20 Ajna xɨcaara'an jetze nyej jetzen huatarujsin, aj xu si seyan ramua'areeran nyej neyan jemin seijre'e ɨ niya'upua jemi, ajta yeehui aɨn, aɨ pu ajta nyeetzi jemi seijre'e. 21 A'atɨ tɨ na'a tɨ ayan ra'ancura'a a'ij nyej tyu'utaijtaca'a, tɨ ajta ayan nain ra'ara'astijre'en, aɨ pu aɨn pueen tɨ xaa nyexe'eve'e. Niya'upua pu hui ajta raxe'eva'a a'ame aɨjna tɨ ayan nyexe'eve'e. Nyajta inyaa, nyaa nu raxe'eva'a na'ame, nyajta jemin huataseijre'esin. —Ayaa pu tyu'utaxajtaca'a aɨjna ɨ Jesús. 22 Aj pu'i saɨj tyu'utaxajtaca'a tɨ ayan antyahuaaca'a tɨcɨn Judás. Capu aɨjna ɨ Judás tɨ ayan te'entimu'utaca tɨcɨn Iscariote, silu saɨj. Ayaa pu tiraata'ixaa tɨcɨn: —Tavastara'a, ¿a'ini auj ti'irɨ'ɨri pej pi peyan pana'a tyejmi jemi huataseijre'esin, pajta cai aɨme jemi ɨ mej yan japuan huachaatɨme ɨ chaanaca japuan? 23 Aj pu'i Jesús ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Tɨ pua'a a'atɨ ayan nyexe'eva'a, aɨ pu ayan ra'ara'astijre'en a'ij nyej ti'imua'ata. Niya'upua pu ajta raxe'eva'a a'ame. Tyan tu yeehui tyajta huataseijre'esin ɨ jemin. Tyajta teyan huatyaturaasin ɨ jemin. 24 Ajta aɨn tɨ cai ayan nyexe'eve'e, aɨ pu ajta cai ra'astijre'e a'ij nyej ti'imua'ata. Canu yeehui nyasaɨj a'ij tirajtyau a'ij nyej tyaja'amue'ixaate'e silu aɨjna ɨ nyuucari, aɨj pu jetze e'iraninyei aɨjna ɨ niya'upua tɨ yan nyaja'utaityaca'a. 25 ’Ayaa nu tyajamuaata'ixaa ijii nyej nyauj a'amua jemi yan huaca. 26 Ajta aɨn tɨ hui a'amua japua huanyuuni, aɨjna ɨ xaijnyu'ucara'ara'an ɨ Dioj, ɨ tɨ ayan tiraavijte'e sej si rana'amiche'en, aɨ pu ɨ niya'upua ayan ya'utaiti nyeetzi jetze ma'acan, tɨ i aɨn nain cɨn tyajamuáamua'aten. Aɨ pu hui ajta ayan amuaata'asin sej si seyan ra'utamua'aree nain cɨn a'ij nyej tyajamuaata'ixaa.
Jesús pu ti'itɨ cɨn hua'utyápua'arite'e aɨme ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a
27 ’Ayaa nu neyan amuaata'asin tɨ ij nain cɨn amuaatyápua'arite'en. Aɨjna ɨ nyaj cɨn amuaatyápua'arite'esin, nyeetzi pu jetze e'iraninyei. Capu hui ayan een a'ij tɨ aɨn tɨ hua'a jetze na'a e'iraninyei aɨme ɨ mej yan japuan huachaatɨme iiyan chaanaca japua ɨ maj maɨjna cɨn hua'utyápua'arite'en ɨ ruxa'aj tyaɨtye. Caxu a'ij pua'a tya'ujmuajca. Caxu sajta ti'itzɨɨnya'a. 28 Xu'uri yee seyan raanamuajri'i nyej neyan tyajamuaata'ixaa nyaj nu'u a'uma'a na'ame, nyajta nu'u muejmi jemi uve'enyejsin. Tɨ pua'a yeehui seyan nyexe'eva'acache'e, ayaa xu een cɨn rutyamua'ava'acache'e saɨjna cɨme'e nyaj nyaun a'uméj ɨ niya'upua jemi a'ini niya'upua pu eitze'e ruxe'eve'e nyacai inyaa. 29 Ayaa nu anacai tyaja'amue'ixaate'e tɨ cai xɨ ti'itɨ a'ij huarɨj sej si seyan tya'antzaahuate'en nyaj nyaɨn pueen ajna xɨcaara'an jetze tɨ jetzen ayan tyaja'ure'enyejsin nyaj nyaun a'uméj. 30 ’Canu yeehui che'e eihua tyajamuaata'ixaate'esin a'ini pu'uri tɨn ya uve'enyejsin aɨjna tɨ a'ij pua'a een, tɨ ajta yan japuan tie'ijta ɨ chaanaca japua. Ma ajta aɨn, capu a'atzu rɨ'ɨri tɨ ayan ti'itɨj cɨn na'antimue'itɨn. 31 Che'ere yeehui, tiche'e huiracɨɨnye teyujna mej mi maɨn ɨ mej yan chaanaca japua huachaatɨme, meyan raamua'aree nyej neyan raxe'eve'e ɨ niya'upua, nyajta neyan che'eta nyana'a rɨcɨ a'ij tɨ aɨn ayan tinaataij.
Ɨ cɨye tɨ huásti'i, ajta ɨ́ pi'istaara'an
1 ’Nyaa nu nyaɨn pueen ɨ cɨye tɨ xaa re'en. Ajta niya'upua pu aɨn pueen ɨ tɨ rɨ'ɨ raruure ɨ pi'ista. 2 Aɨ pu ayan ra'antivé'iche tɨj na'a ɨ pi'ista tɨ nyeetzi jetze e'iraninyei tɨ ajta cai taaca. Ajta tɨj na'a ɨ pi'ista tɨ xaa taaca, aɨ pu cɨj caj tira'antive'iche tɨ ij eitze'e huatáca'an. 3 Xu'uri yeehui uraré'en muan, aɨjna cɨme'e ɨ nyuucari ɨ nyaj cɨn neri tyajamuaata'ixaa. 4 Sata'aj sauj seyan nyeetzi jemi seijra'a. Aj nu ni neyan che'eta nyana'a muejmi jemi seira'a na'ame. ’Capu a'atzu a'ij ti'irɨ'ɨri tɨ seij pi'ista ayan rusaɨj huatáca'an silu ayaa pu ruxe'eve'e tɨ auj ajtávaaca ɨ cɨye jetze. Ayaa pu che'eta na'a een muejmi jemi. Capu yeehui a'atzu a'ij ti'irɨ'ɨri sej ti'itɨj huamué'itɨn ɨ saj cɨn tyu'utatuiire'en ɨ Dioj jemi tɨ pua'a sacai nyeetzi jemi seijra'a. 5 ’Nyaa nu nyaɨn pueen ɨ cɨye. Ma sajta muan, muan xu pi'ista pueen tɨ nyeetzi jetze ajta'upu'u. Tɨ pua'a a'atɨ ayan nyeetzi jemi seijra'a, tɨ pua'a nyajta inyaa jemin seijra'a, aɨ pu yeehui ayan eihua ti'imue'itɨn ɨ tɨ cɨn tyu'utatuiire'esin ɨ Dioj jemi. Sajta muan, tɨ pua'a sacai nyeetzi jemi seijra'a, caxu ti'itɨ a'ij ruuren. 6 Ayaa pu een tɨj na'a tɨ cai che'e ayan nyeetzi jemi seijre'e. Ayaa pu een tɨj aɨjna ɨ pi'ista, ɨ tɨ antivéichi'ihuaca'a, tɨ ajta a'atɨ a ya'uhua'axɨ tɨ ij huatyaahuan. Ayaa mu raruuren naijmi'ica ɨ pi'ista maj meyan ra'ara'asaɨre'en, majta an yá'uhua'axɨn ɨ taij japua tɨ ij huatyajtaani. 7 ’Tɨ pua'a seyan nyeetzi jemi seijra'a, tɨ pua'a sajta seyan ra'ara'astijre'en ɨ nyuucari ɨ nyaj ámuaamuá'ate, ayaa pu yeehui Dioj ayan amuaata'asin ti'itɨ saj a'ij tiraatahuaviira. 8 Tɨ pua'a seyan eihua raamue'itɨn ɨ saj cɨn tyu'utatuiire'en ɨ Dioj jemi, aɨj pu aɨjna cɨn amiteera'a a'ame sej seyan na'astijre'e inyeetzi. Ayaa xu saɨjna cɨn rɨ'ɨ tiraata'asin ɨ niya'upua. 9 Ayaa nu che'eta nyana'a neri tyajamuaataxe'eve a'ij tɨ ajta ari tinaataxe'eve ɨ niya'upua. Sata'aj sauj nyeetzi jemi seijra'a nyej ni amuaaxe'eve'en. 10 ’Tɨ pua'a yeehui seyan ra'ara'astijre'en a'ij nyej neri tyajamuaataij, aj xu si seyan nyeetzi jemi seira'a xa'aju'un nyej ni amuaaxe'eve'en. Nyajta inyaa, ayaa nu che'eta nyana'a ra'astijre'e a'ij tɨ tinaataij ɨ niya'upua. Aɨj nu yeehui cɨn neyan jemin seira'a na'ame tɨ ij ajta niya'upua ayan naataxe'eve'en. 11 Ayaa nu een cɨn tyaja'amue'ixaate'e tɨ ij muejmi jemi seira'a a'ara'ani ɨ nyaj cɨn nyetyamua'ave'e, sej si sajta nain cɨn huataujtyamua'ave'en.
Maj nu'u huaujxe'eve'en seij ajta seij ɨ mej tya'atzaahuate'e
12 ’Ayaa nu yeehui nyaɨjna cɨn tyaja'amueijcate'en sej si seyan che'eta sana'a huaujxe'eve'en a'ij nyej neri tyajamuaataxe'eve muejmi. 13 Ai pu aɨn pueen ɨ tɨ eitze'e muare'eri ɨ tɨ cɨn a'atɨ ayan raataxe'eve'en ɨ ruxa'aj tevi tɨ i ayan jetzen ma'acan huamɨ'ɨni. 14 ’Muan xu yeehui saɨn pueen ɨ nyetyaɨtestyamua'a tɨ pua'a seyan huarɨni a'ij nyej tyaja'amueijte'e. 15 Canu che'e neyan amuaatamua'atzi yee mɨ sej yeehui ti'ivaɨre'e inyeetzi jemi, a'ini saɨj tɨ ayan ti'ivaɨre'e capu ramua'aree a'ij tɨ rɨcɨ aɨjna tɨ ti'iraijte'e. Me nyajta inyaa, ayaa nu amuaatamua'atzi yee mɨ sej nyetyaɨtestyamua'a, a'ini nu'uri neyan tyajamuaata'ixaa nain a'achu nyaj nyana'a neyan raanamuajri'i ɨ niya'upua jemi. 16 ’Caxu muan seyan na'ava'ahuau inyeetzi, silu ayaa nu yeehui neyan amua'antihuau, nyajta nu neyan nyaɨjna cɨn tyajamueijca sej si u a'uju'un sej si seyan ti'itɨ huamué'itɨn ɨ saj tyu'utatuiire'en ɨ Dioj jemi. Nyajta neyan raxe'eve'e tɨ i ayan rusen cɨn huatyaturan ɨ saj raamue'itɨ. Aj pu xaa, aɨn niya'upua ayan amuaata'asin ti'itɨj saj raatahuaviira inyeetzi jetze ma'acan. 17 Ayaa nu tyaja'amueijte'e, saj yeehui huaujxe'eve'en seij sajta seij.
Aɨme ɨ mej tya'atzaahuate'e meyan seira'a mua'aju'un aɨme jemi ɨ mej iiyan chaanaca japua huachaatɨme
18 ’Caxu saɨjna á'uhua'anan. Tɨ pua'a yeehui maɨn amuajchaɨre'e ɨ maj yan japuan huachaatɨme ɨ chaanaca, aɨ mu anacai nyeetzi tichaɨra'acaa. 19 Aɨme ɨ mej yan japuan huachaatɨme ɨ chaanaca japua, aɨme mu meyan che'eta mana'a tia'amuaxe'eva'acache'e tɨj ɨ rutyaɨtestyamua'a tɨ pua'a seyan hua'a jetze ajtyama'acantache'e. Ma sajta muan, caxu hua'a jetze ajtyama'acan, silu nyaa nu yeehui amua'antihuau aɨme tzajta'a. Aɨj mu cɨn meyan amuajchaɨre'e aɨme ɨ mej yan huachaatɨme ɨ chaanaca japua. 20 ’Caxu yá'uhua'anan a'ij nyej tyajamuaata'ixaa yee eitze'e pu ruxe'eve'e aɨjna tɨ ti'ijta cai aɨjna tɨ ravaɨre'e. Tɨ pua'a a'ij pua'a mana'a naaruu inyeetzi, aɨ mu che'eta mana'a a'ij pua'a á'amuaruuren muejmi. Na'ari tɨ pua'a meyan ra'ara'astijre'en a'ij nyej tihua'umuá'ate, aɨ mu majta ra'ara'astijre'esin a'ij saj tihua'amua'aten. 21 Ayaa mu yeehui á'amuaruuren maɨjna cɨme'e sej seyan na'astijre'e inyeetzi, a'ini camu ramua'ate aɨjna tɨ yan nyaja'utaityaca'a. 22 ’Tɨ pua'a nyacai yáva'acányejniche'e, nyajta cai a'ij tíhua'uta'ixáate'enche'e, capu hua'acɨ'ɨtíiche'e tɨ Dioj pueijtzi hua'uta'an aɨjna cɨme'e maj nyetite. Ajta, ijii, capu yeehui che'e me'e ti'itɨ ɨ maj cɨn jetzen pua'arite'e maɨjna cɨme'e ɨ maj cɨn autyajturaa ɨ Dioj jemi. 23 A'atɨ tɨ nyejchaɨre'e inyeetzi, aɨ pu ajta tichaɨre'e ɨ niya'upua. 24 Tɨ pua'a nyacai neyan huárɨniiche'e ti'itɨj tɨ cai maa a'atɨ ayan raayɨ'ɨtɨhua'a, capu ayan tiraavijtya'acache'en tɨ Dioj ayan pueijtzi hua'uta'an aɨjna cɨme'e ɨ maj cɨn autyajturaa ɨ jemin. Ma majta aɨme, mu'uri naaseij, majta nyejchaɨra'acaa inyeetzi, majta meyan che'eta mana'a raaruu ɨ niya'upua. 25 Ayaa mu yeehui meyan huarɨj tɨ ij aráurasten a'ij tɨ te'eyu'usi'i aɨjna jetze ɨ nyuucari ɨ maj cɨn ti'ijta tɨcɨn: “Aɨ pu cai tiraaviitya'a a'araa maj mana'a meyan tinyajcháɨra'a mua'araa.” 26 ’Tɨ'ɨj aɨn hui yan uve'enyén aɨjna tɨ a'amua japua huanyuuni, ɨ nyaj yan ya'utaiti muejmi jemi, tɨ ajta Dioj jemi e'ema'acan, aɨ pu ayan tinyetyaxáatajma'a a'ame inyeetzi. Aɨ pu aɨn pueen ɨ xaijnyu'ucari tɨ tzaahuati'ira'a cɨn ti'imua'ata, tɨ ajta aun a'uve'eme ɨ Dioj jemi. 27 Sajta muan, ayaa pu ajta ruxe'eve'e sej seyan tinaatyáaxajta inyeetzi a'ini nyatɨj nyana'a yan huataseijre tɨ yu e'ire'enye, muan xu á'ujhua'anya'a inyeetzi jamuan.
Jesús pu tihue'ixaate'e tɨ cai hua'utamuare'eriste'en aɨme ɨ maj jamuan á'ujhua'an
1 ’Ayaa nu nyaɨjna cɨn tyaja'amue'ixaate'e sej si cai ti'itɨj cɨn huamue'itɨchen. 2 Aɨme mu amue'iré'iti u teyujta'a. Ee xaa nya'u, ayaa pu ajna tyaja'ure'enyejsin ɨ xɨcaara'an jetze tɨ jetzen ayan te'eme. Ayaa pu tiraatámitejte'esin ɨ a'atɨ tɨ ayan tyu'utavaɨ ɨ Dioj jemi aɨjna cɨme'e tɨ amuáacuii muejmi. 3 Ayaa mu maɨjna cɨn ti'iruuren a'ini camu nyamua'ate inyeetzi, camu majta ramua'ate ɨ niya'upua. 4 Ayaa nu hui tyaja'amue'ixaate'e sej si seyan ra'utamua'aree nyej neyan tyajamuaata'ixaa tɨ pua'a ari ayan tyaja'ure'enyen. Canu neyan tyajamuaata'ixaa jajcua ɨmɨ a'ini nyauche'e nu hui seijra'acaa muejmi jemi. 5 Nyajta inyaa, ijii nu nyaun a'uma'a na'ame nyaɨjna jemi tɨ yan nyaja'utaityaca'a. Ma sajta muan, caxu a'atzu ne'ihua'u a'u nyaj a'uméj.
Ɨ tɨ ti'imuari'ihua ɨ tɨ hueica ɨ tɨ cɨn ti'imuare'e ɨ xaijnyu'ucara'ara'an ɨ Dioj
6 ’Eecan xu huataujxaamɨste saɨjna cɨme'e nyej neyan neri tyajamuaata'ixaa. 7 Me nyajta inyaa, ayaa nu tyaja'amue'ixaate'e tzaahuati'ira'a cɨme'e tɨ ayan tyajamuaatyava'ɨri nyej neyan a'ura'ani. A'ini tɨ pua'a nyacai a'ura'ani, capu ya va'acányejsin, muejmi jemi aɨjna tɨ hui a'amua japua huanyuuni. ’Ma nyajta inyaa, tɨ pua'a neyan a'ura'ani, aj nu ya'utaiti nyaɨjna tɨ aɨn yava'acáanyen iiyan muejmi jemi. 8 Tɨ'ɨj aɨn yava'acáanyen, aj pu'i ayan aɨjna cɨn hua'axɨjte'en aɨme ɨ mej yan japuan huachaatɨme ɨ chaanaca japua, aɨjna cɨme'e ɨ maj cɨn autyajturaa ɨ Dioj jemi, ajta aɨjna cɨme'e nyej neyan urare'enya'acan cɨn seijre'e. Aɨ pu ajta aɨjna cɨn hua'axɨjte'en aɨjna cɨme'e tɨ Dioj pueijtzi hua'uta'asin. 9 ’Ayaa pu een cɨn hua'axɨjte'en aɨjna cɨme'e ɨ maj cɨn autyajturaa ɨ Dioj jemi a'ini camu na'atzaahuate'e inyeetzi. 10 Ayaa pu ajta een cɨn hua'axɨjte'en aɨjna cɨme'e nyaj neyan urare'enya'acan cɨn seijre'e a'ini au nu a'uma'a na'ame a'u tɨ e'eseijre'e ɨ niya'upua, a'u tɨ yeehui cai che'e rɨ'ɨri saj naaseij. 11 Cɨme'en pu'u aɨjna ɨ nyuucari tɨ Dioj pueijtzi ayan tyu'uta'asin, ayaa pu hua'axɨjte'en a'ini pu'uri raaxa'apɨ'ɨntare ɨ Dioj tɨ ayan pueijtzi raata'asin aɨjna tɨ tie'ijta iiyan chaanaca japua.
Aɨjna ɨ xaijnyu'ucara'ara'an ɨ Dioj, aɨ pu rɨ'ɨ tiraatyatuaasin ɨ yaujra'an
12 ’Ayaa pu na'araanajchi nyej eihua huapɨ'ɨ neyan tyajamuaata'ixaate'en. Ma sajta muan, caxuu xɨ nain au'eitaa sa'aju'un ijii. 13 Ma ajta aɨn yeehui ɨ xaijnyu'ucara'ara'an ɨ Dioj tɨ tzaahuati'ira'a cɨn ti'ixaxa'a, tɨ'ɨj uve'enyén, aɨ pu nain cɨn tyajá'amuamua'aten tɨ ayan ti'ayajna. Capu ayan aɨjna cɨn tyajamuaata'ixaate'esin a'ij tɨ rusaɨj na'a a'ij tirajtyau silu ayaa pu'u na'a ayan tyajamuaata'ixaate'esin a'ij tɨ na'a ti'inamua. Aɨ pu ajta tyajamuaata'ixaate'esin a'ij tɨ auj tyaja'ure'enyejsin. 14 ’Aɨ pu hui ayan ra'ancura'asin nyeetzi tɨ nya'a, ajta ayaa pu che'eta na'a a'ahuaritaacan cɨn tyajamuaata'ixaate'esin. Ayaa pu aɨjna cɨn huarɨn, aɨ pu ayan rɨ'ɨ tinaatyatuaasin. 15 Tɨj na'a tɨ ayan niya'upua jemi seijre'e, aɨ pu ajta nyeetzi nya'a. Aɨj nu cɨn neyan raataxajtaca'a yee aɨn xaijnyu'ucari pu nu'u ayan ra'ancura'an nyeetzi tɨ nya'a tɨ ij ajta nu'u tyajamuaata'ixaate'en a'ahuauritaacan cɨme'e muejmi jemi.
Jesús pu ayan tihue'ixaate'e tɨ nu'u ca'anacan huamɨ'ɨni
16 ’Capu a'achu a'ateeri saj cai che'e seyan me'e nyeje'eseijran. Tɨ'ɨj ajta capu ajta che'e a'ateeri, saj rujajcuatze'en sajtahua'a nyeseijran. —Ayaa pu tihua'uta'ixaa. 17 Majta seica ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a, ayaa mu tyu'urihua'uraca'a tɨcɨn: —¿A'ini yeehui huataujmua'a aɨjna ɨ nyuucari tɨ nu'u cai a'achu a'ateeri tyaj cai che'e me'e ye'eseijran, ajta nu'u cai che'e a'ateeri tyaj tyajtahua'a tajajcuatze'en raseijran? ¿A'ini yeehui ajta huataujmua'a ɨ seij tɨ ayan nu'u a'ini aɨ pu a'uma'a a'ame ɨ ruya'upua jemi? 18 Mauche'e mu'u meyan tyu'urihua'uraca'a tɨcɨn: —¿A'ini yeehui huataujmua'a aɨjna ɨ nyuucari tɨ cɨme'en yee tɨ nu'u cai a'achu a'ateeri? Catu a'atzu yau'eite a'ij tɨ een cɨn ayan tyu'utaxajtaca'a. 19 Tɨ'ɨqui Jesús ayan raamua'areeri'i mej meyan raxe'eva'acaa mej maɨjna cɨn meyan tiraataihua'u. Aj pu'i ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —¿Ni seyan saɨjna cɨn tyu'urihua'u a'ij tɨ huataujmua'a aɨjna ɨ nyej neyan tyu'utaxajtaca'a yee tɨ nu'u cai a'achu a'ateeri saj cai che'e me'e nyeje'eseijran, ajta tɨ cai nu'u ajta a'achu a'ateeri saj rujajcuatze'en sajtahua'a nyeseijran? 20 ’Ayaa nu hui tyaja'amue'ixaate'e tzaahuati'ira'a cɨme'e. Muan xu ruyeinixɨ'ɨn, sajta huataujxaamɨste'esin, meenti majta aɨme meyan huataujtyamua'ave'esin aɨme ɨ maj yan chaanaca japua huachaatɨme. Muan xu xaa huataujxaamɨste'esin. Ma ajta aɨn ɨ saj cɨn huataujxaamɨste'esin, aɨj pu ajta jetzen ayan e'iranyejsin ɨ saj sajta cɨn huataujtyamua'ave'esin. 21 ’Ayaa pu tyaja'amuaaruuren tɨj ajta ti'ijruuren ɨ jɨita'a tɨ ayan ti'ijcui'inye tɨ tiyauj a'ame. Tɨ'ɨj ajna tyaja'ure'enyen tɨ jetzen tiyauj a'ara'ani, ayaa pu eihua tirajpueiitzi a'ame. Ma ajta aɨn, tɨ pua'a ari huanu'eihua ɨ pa'arɨ'ɨ, aj pu'i yá'uhua'axɨjsin ɨ tɨ cɨn rajpueijtzica'a aɨjna cɨme'e tɨ eihua huapɨ'ɨ rutyamua'ave'e a'ini pa'arɨ'ɨ pu ayan huanu'eihuaca'a iiyan chaanaca japua. 22 ’Ayaa pu che'eta na'a tyaja'amuaruuren muejmi. Pu'uri ayan ajna tyaja'ure'enye ɨ xɨcaara'an jetze saj jetzen huataujxaamɨste'esin. Me nyajta inyaa, nyajtahua'a nu a'amuaseijran. Sajta muan, ajna xu huataujtyamua'ave'esin. Ajta capu che'e rɨ'ɨriista a'ame tɨ a'atɨ ayan amua'ari'iran ɨ saj cɨn rutyamua'ave'e.
Mata'aj mauj raatahuavii mej mi majta ra'ancura'an
23 ’Ayaa pu hui te'eme ajna xɨcaara'an jetze, saj cai che'e ti'itɨ nyahuaviira inyeetzi. Ayaa nu tyaja'amue'ixaate'e tzaahuati'ira'a cɨme'e, ajna xɨcaara'an jetze tɨ aɨn niya'upua ayan amuaata'asin tɨj na'a ɨ saj seyan raatahuaviira inyeetzi jetze ma'acan. 24 Tɨj na'a jajcua ɨmɨ tɨ yu e'ire'enye, caxu hui xɨ ti'itɨ raatahuaviiri'i inyeetzi jetze ma'acan. Sata'aj seyan raatahuavii a'ini ayaa xu saɨjna cɨn huarɨn, aj xu si seyan ra'ancura'asin, aj xu si sajta seyan nain cɨn huataujtyamua'ave'esin.
Aɨ pu Jesús nu'u hua'utyaamue'itɨ aɨme ɨ maj yan huachaatɨme iiyan chaanaca japua
25 ’Tɨj na'a jajcua ɨmɨ tɨ yu e'ire'enye, ayaa nu nyaɨjna cɨn tyajamuaata'ixaa nyuucari cɨme'e tɨ saɨque namuajre'e. Ma ajta, ajna tyaja'ure'enyejsin ɨ xɨcaara'an jetze nyaj cai che'e neyan saɨque tyaja'amue'ixaatya'a na'ame, silu nyaa nu huataujnyátacan cɨn tyajamuaata'ixaate'esin nyaɨjna cɨme'e a'ij tɨ een niya'upua tɨ e'eseijre'e. 26 ’Ayaa xu yeehui huarɨni sajna xɨcaara'an jetze sej seyan raatahuavii inyeetzi jetze ma'acan. Canu neyan tyaja'amue'ixaate'e tɨ ayan ruxe'eva'a a'ame nyej neyan raatahuavii ɨ niya'upua nyej ni muejmi jetze ma'acan huatanyuuni. 27 Capu xaa nya'u. Niya'upua pu rusaɨj a'amuaxe'eve'e aɨjna cɨme'e saj hui naataxe'eve inyeetzi, sajta seyan rá'antzaahua nyaj nyaun u e'iraanye ɨ niya'upua jemi.
Jesús pu ayan tihue'ixaate'e tɨ nu'u aun a'ujnyén ɨ ruya'upua jemi
28 ’Au nu e'iraanye ɨ niya'upua jemi, nyajta nu neyan a'uve'eme iiyan chaanaca japua. Nyajta ijii, ayaa nu hui tichesin iiyan chaanaca japua nyej ni nyaun a'ujnyén ɨ niya'upua jemi. —Ayaa pu tihua'uta'ixaa aɨjna ɨ Jesús. 29 Majta aɨme, ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a, ayaa mu tiraata'ixaa tɨcɨn: —Papu'uri ijii xaa nya'u peyan a'ahuauritaacan cɨn ti'ixaj. Capej che'e saɨque ti'ixaj, paɨjna cɨme'e tɨ cai a'ahuáurite. 30 Tu'uri xaa teyan ramua'aree paj nain ru'umua'aree, ajta yeehui tɨ cai ayan ruxe'eve'e tɨ a'atɨ ayan ti'itɨj cɨn ti'imue'ihua'ura. Aɨj tu cɨn teyan ra'atzaahuate'e paj paun e'iraanye ɨ Dioj jemi. 31 Aj pu'i Jesús ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —¿Ni tzaa seyan seri sicu tina'atzaahuate'e? 32 Me nyajta inyaa, ayaa nu tyaja'amue'ixaate'e tɨ ajna tyaja'ure'enyejsin ɨ xɨcaara'an jetze mej jetzen amuaatamuarite'esin. Au xu a'ucɨ́jxɨ'ɨsin a'u tɨ seij e'eche, seij sajta seij. Muan xu yeehui ma nuujɨsin nyej ni nyasaɨj nyana'a huatyaturan. Me nyajta, canu nyasaɨj yu huatyaturaasin a'ini niya'upua pu nyeetzi jemi seijre'e. 33 Ayaa nu hui een cɨn tyaja'amue'ixaate'e sej si seyan huatyaujpua'arite'en ɨ rutzajta'a saɨjna cɨme'e sej nyeetzi jetze ajtyama'acan. Eihua mu pueijtzi amuaata'asin aɨme ɨ mej yan huachaatɨme iiyan chaanaca japua. Capu amɨn a'ij. Sata'aj seyan huataujtyamua'ave'en saɨjna cɨme'e nyej neri hua'antimue'itɨ.
Jesús pu rujapua huatanyuusin
1 Tɨ'ɨj Jesús ayan tyu'utaxajtaca'a, aj pu'i ute'e a'ujnyeeraca'a ayan ti'ixaata, tɨcɨn: —Mɨ pej ni'iya'upua, pu'uri hui ajna tyaja'ure'enye pej peri raaxa'apɨ'ɨntare. Pata'aj tihua'utaseijrate'en ɨ tyaɨte pej peri rɨ'ɨ tinaata'a i nyaj ayauj pueen, nyej ni nyajta rɨ'ɨ timuaata'an mueetzi, 2 a'ini muaa paj paɨjna cɨn peyan tinyeijca nyej ni nain cɨn antinmua'aréera hua'a jemi ɨ tyaɨte, nyej ni neyan hua'uta'an mej ruuri mua'ara'ani para rusen cɨme'e, matɨj mana'a pua'amua ɨ pej naatatui inyeetzi. 3 Ayaa mu een cɨn ruuri mua'ara'ani para rusen cɨme'e maɨjna cɨme'e mej meyan muáamua'ati mɨ pej muaa pana'a asaɨj paɨn pueen tzaahuati'ira'a cɨme'e ɨ Dioj, majta maɨjna cɨme'e mej meyan náamua'ati, nyej Jesús pueen, i nyaj nyajta aɨn pueen ɨ Cɨriistu'u ɨ pej nyaja'utaityaca'a. 4 ’Ayaa nu een cɨn rɨ'ɨ timuaata'a hua'a jemi ɨ mej yan huachaatɨme iiyan chaanaca japua, a'ini nu'uri ra'antipua'ari ɨ paj cɨn peyan tinyeijca. 5 Ari ijii, mɨ pej ni'iya'upua, pata'aj hui peyan che'eta pana'a rɨ'ɨ tinaatyajtuaani mueetzi jemi a'ij pej rɨ'ɨ tinaata'acare'e nyatɨ'ɨj nyaun a'ucatii mueetzi jemi tɨ'ɨj cai xɨ seijra'acaa ɨ chaanaca.
Jesús pu hua'a japua huatanyuusin aɨme ɨ maj jamuan á'ujhua'an
6 ’Nu'uri neyan hua'utaseijrate a'ij pej een nyaɨme jemi ɨ pej peyan naatatuiiri'i aɨme ɨ mej hua'a jetze ajtyama'acantacaa ɨ mej yan huachaatɨme iiyan chaanaca japua. Ayaa mu atyaɨtestyamua'a mu pueenya'a. Pajta muaa, muaa paj naatatuiiri'i. Majta aɨme, aɨ mu meyan ra'ara'astijre a'ij paj tyu'utaijtaca'a. 7-8 ’Mu'uri ramua'aree tɨ mueetzi jetze a'iraanye nain tɨj pana'a paj peyan paɨjna cɨn tinyeijca, a'ini neyan che'eta nyana'a tihua'uta'ixaa a'ij pej peri tinaata'ixaa inyeetzi. Majta aɨme, ayaa mu ra'ancura'a ɨ nyaj hua'uta'ixaa. Ayaa mu tzaahuati'ira'a cɨn ramua'areeraca'a nyaj mueetzi jemi a'uve'eme, majta meyan rá'antzaahua pej peyan yan nyaja'utaityaca'a. 9 ’Ayaa nu hua'a cɨme'en muahuavii. Canu neyan muahuavii hua'a cɨme'en matɨj mana'a pua'amua meyan iiyan seijre'e ɨ chaanaca japua, silu hua'a cɨme'en ɨ paj pana'a peri naatávi'itɨste, a'ini atyaɨtestyamua'a mu pueen. 10 Matɨj mana'a pua'amua ɨ mej nyetyaɨtestyamua'a pueen, aɨ mu majta atyaɨtestyamua'a pueen mueetzi. Majta aɨme ɨ mej atyaɨtestyamua'a pueen mueetzi, ayaa mu che'eta mana'a nyetyaɨtestyamua'a pueen inyeetzi. Ayaa mu rɨ'ɨ tinaata'aca inyeetzi maɨjna cɨme'e mej meyan rɨ'ɨ ti'ityujcha'ɨ nyatɨj inyaa. 11 ’Canu hui che'e yan huatyaturaasin iiyan chaanaca japua. Ma majta aɨme, aɨ mu xaa meyanna huatyaturaasin. Nyajta inyaa, mueetzi jemi nu a'uma'a na'ame. Ayaa nu ti'imuahuavii pata'aj rɨ'ɨ tihua'uchaɨn amuare'eri'ira'a cɨme'e, aɨme ɨ pej naatávi'itɨste mej mi meyan che'eta mana'a naijmi'i seira'a maj saɨj mana'a pueenye'en tyatɨj ityan. 12 Nyatɨ'ɨj hua'a jemi huacatii, nyaa nu rɨ'ɨ tihua'achaɨɨca'a mueetzi jetze ma'acan. Capu a'atɨ á'uvej tɨ hua'a jetze ajtyama'acan silu aɨjna tɨ ayan tiraavijte'e tɨ ayan pueijtzi raacɨ'ɨti. Ayaa pu een cɨn huarɨj tɨ ij ayan aráurasten a'ij tɨ te'eyu'usi'i ɨ yu'uxari jetze. 13 ’Nyajta ijii nu a'uma'a na'ame mueetzi jemi. Me nyajta inyaa, ayaa nu neyan ti'ixa nyatɨ'ɨj nyauj hua'a jemi ya huacaj mej mi nain cɨn meyan che'eta mana'a huataujtyamua'ave'en nyatɨj inyaa ti'inyetyamua'ave'e. 14 Nyaa nu tihua'uta'ixaa ɨ nyuucari ɨ paj cɨn peyan tineijca. Majta aɨme ɨ maj yan huachaatɨme iiyan chaanaca japua, aɨ mu hua'ajchaɨre'e ɨ nyetyaɨtestyamua'a a'ini camu hua'a jetze ajtyama'acan ɨ mej iiyan seijre'e. Nyajta inyaa, canu nyajta hua'a jetze ajtyama'acan. 15 ’Canu nyaɨjna cɨn neyan muahuavii pej pi hue'irajtuaani iiyan chaanaca japua silu pata'aj rɨ'ɨ tihua'uchaɨn tɨ ij cai aɨn tɨ a'ij pua'a ti'itevi hua'antimue'itɨn ɨ nyetyaɨtestyamua'a. 16 Camu hua'a jetze ajtyama'acan ɨ mej yan huachaatɨme iiyan chaanaca japua. Nyajta inyaa, ayaa nu che'eta nyana'a cai hua'a jetze ajtyama'acan. 17 Pata'aj rɨ'ɨ tihua'utyajtuaani mueetzi jemi paɨjna cɨme'e ɨ nyuucari tɨ ayan ti'ayajna. Tɨj na'a pej peyan tyu'utaxajtaca'a, aɨ pu ayan ti'ayajna. 18 Ayaa nu che'eta nyana'a tihua'utaityaca'a maj a'ucɨ́jxɨ'ɨn nainjapua ɨ chaanaca japua patɨj muaa yan tinyaja'utaityaca'a. 19 Nyajta inyaa, ayaa nu huatyánya'a mueetzi jemi hua'a jetze ma'acan mej mi majta tzaahuati'ira'a cɨn huataura'an majta mueetzi jemi.
Jesús pu ayan ti'ijhuavii hua'a japua, matɨj mana'a tya'atzaahuate'e
20-21 ’Canu nyaɨme nyana'a cɨme'en muahuavii, silu nyajta neyan ti'imuahuavii nyaɨme cɨme'en ɨ mej meyan tya'antzaahuate'esin maɨjna cɨme'e a'ij mej tihua'uta'ixaate'esin, mej mi naimi'i meyan saɨj mana'a pueenya'a mua'ara'ani, patɨj peyan nyeetzi jemi seijre'e, mɨ pej ni'iya'upua, nyatɨj nyajta inyaa mueetzi jemi seijre'e. Miche'e hui majta meyan tyejmi jemi seira'a mua'ara'ani mej mi aɨme ɨ maj yan huachaatɨme iiyan chaanaca japua, meyan tya'antzaahuate'en pej peyan yan nyaja'utaityaca'a. 22-23 ’Aɨjna tɨ huapɨ'ɨ naa seijre'e ɨ paj cɨn rɨ'ɨ tinaata'a, ayaa nu che'eta nyana'a nyaɨjna cɨn rɨ'ɨ tihua'uta'a mej mi meyan saɨj mana'a pueenya'a mua'ara'ani tyatɨj ityan, nyatɨj nyajta hua'a jemi seijre'e, patɨj pajta muaa nyeetzi jemi seijre'e. Nyajta nu nyaɨjna cɨn rɨ'ɨ tihua'uta'a mej mi nain cɨn saɨj mana'a pueenya'a mua'ara'ani, mej mi aɨme ɨ maj yan huachaatɨme iiyan chaanaca japua, meyan raamua'aree pej peyan yan nyaja'utaityaca'a, pajta peyan che'eta pana'a hua'utaxe'eve patɨj pajta tinaataxe'eve inyeetzi. 24 ’Ayaa nu ti'ijxe'eve'e, mɨ pej ni'iya'upua aɨme cɨme'en ɨ pej peyan naatávi'itɨste, mej mi maun a'utyaturan a'u nyaj a'utyaváa na'ame, mej mi majta meyan raaseij maɨjna tɨ huapɨ'ɨ naa seijre'e ɨ paj cɨn rɨ'ɨ tinaata'a, aɨjna ɨ paj cɨn rɨ'ɨ tinaata'a paɨjna cɨme'e pej peyan nyexe'eva'acaa jajcua ɨmɨ tɨ'ɨj cai xɨ seijra'acaa ɨ chaanaca. 25 ’Niya'upua, mɨ paj nain cɨn uraré'en, camu hui meyan muamua'ate aɨme ɨ mej yan huachaatɨme iiyan chaanaca japua. Me nyajta inyaa, nyaa nu xaa muamua'ate. Majta ɨ nyetyaɨtestyamua'a, aɨ mu meyan ramua'aree pej peyan yan nyaja'utaityaca'a. 26 Nu'uri neyan hua'utaseijrate a'ij pej een. Nyajta nu hui nyauj neyan hua'utaseijrate'esin mej mi meyan che'eta mana'a huaujxe'eve'en seij majta seij patɨj muaa ti'inyexe'eve'e, nyej ni nyajta hua'a jemi seira'a na'ara'ani. —Ayaa pu tyu'utaxajtaca'a aɨjna ɨ Jesús.
Aɨ mu ratyeevi'i maɨjna ɨ Jesús
1 Tɨ'ɨj Jesús ayan raatapua'ajtaca'a tɨ tyu'uxajtaca'a, aj pu'i á'uraa, majta aɨme ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a. Matɨ'ɨj mi antacɨj achi japua tɨ ayan tyaja'arajtyahuaa tɨcɨn Cedrón. Au pu u jetze pujme'en eihua tyu'uvaatɨma'acaa ɨ cɨye, aseituuna cɨye. 2 Ajta aɨn ɨ Judás tɨ ayan tyu'utatuire'esin ɨ Jesús cɨme'e, aɨ pu a'amua'atyajca'a aujna a'ini mui'i mu maun e'etyujsaɨ, aɨjna ɨ Jesús, majta ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a. 3 Majta aɨme ɨ mej maun ti'ijta teyujta'a, majta aɨme ɨ fariseos, ayaa mu hua'ava'ahuau aɨme ɨ xantaaru'u ɨ mej maun tí'icha'ɨ u teyujta'a. Ayaa mu ara'asicaa a'achu cumu hueicate. Naimi'i mu tatzari tyu'ɨsima'a, majta ti'itɨj aparaatu, majta ɨ maj cɨn huatyenya'use'en. Ajta aɨn ɨ Judás, aɨ pu hua'uvi'itɨjma'a. Matɨ'ɨj mi maun a'ará'a a'utɨ Jesús a'utyavaaca'a. 4 Ajta aɨn Jesús aɨ pu ari ramua'areeraca'a a'ij tɨ ti'itɨ raruuren. Aj pu'i hua'antinajchaca'a. Ayaa pu tihua'utaihua'uri'i tɨcɨn: —¿A'atajni sahuauhuau? 5 Ayaa mu tiraata'ixaa tɨcɨn: —Jesús, tɨ Nazaret e'ema'acan. Aj pu'i Jesús ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Nyaa nu nyaɨn pueen. Ajta aɨn Judás, tɨ ayan tyu'utatuiire'esin, au pu hua'a jamuan a'utyavaaca'a ɨ xantaaru'u. 6 Tɨ'ɨj Jesús ayan tihua'uta'ixaa yee tɨ nu'u aɨn pueen, aɨ mu ruhuarita'a caacɨj. Majta a'aráavatzɨ a chuaata'a. 7 Ajtahua'a pu ayan tihua'utaihua'uri'i tɨcɨn: —¿A'atajni sahuauhuau? Majta meyan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Jesús tɨ Nazaret e'ema'acan. 8 Aj pu'i ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Nu'uri hui neyan tyajamuaata'ixaa yee nyaj nyaɨn pueen. Tɨ pua'a seyan nyeetzi huauhuau, sata'aj seyan hua'uta'an maj á'ucɨɨnye amɨme ɨ mej nyaa jamuan á'ujhua'an. —Ayaa pu tihua'uta'ixaa aɨjna ɨ Jesús. 9 Ayaa pu tyuju'urɨj tɨ ij ayan aráurasten a'ij tɨ aɨn ari tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: “Capu nu'u a'atɨ á'uvej tɨ hua'a jetze ajtyama'acan aɨme paj nu'u naatatuiiri'i.” 10 Ajta aɨn Simón, tɨ ajta i'i Pedro, aɨ pu chun huitechuiica'a. Aɨ pu rú'ijcupi. Aj pu'i aɨjna cɨn tiraapueij tɨ ravaɨra'acaa aɨjna ɨ tɨ nain cɨn antyujmua'areeraca'a u teyujta'a. Pedro pu ayan ra'ajtaveijchaca'a ɨ naxaira'an ɨ a'atɨ. Ayaa pu antyahuaaca'a aɨjna tɨ ti'ivaɨre'e tɨcɨn Malco. 11 Aj pu'i Jesús ayan tiraata'ixaa aɨjna ɨ Pedro tɨcɨn: —Ucarujte'e mɨ a'achun. ¿Ni cai ayan ruxe'eve'e nyej nyaɨjna cɨn ra'ara'astijre'en ɨ tɨ niya'upua ayan cɨn tinyeijca?
Aɨ mu ya'araavi'itɨn ɨ Jesús maɨjna jemi ɨ Anás
12 Matɨ'ɨj mi aɨme ɨ xantaaru'u, ajta aɨn ɨ tɨ hua'a capitán pueen, majta aɨme ɨ maj maun tí'icha'ɨ u teyujta'a, aɨ mu raatyeevi'i maɨjna ɨ Jesús. Matɨ'ɨj mi ra'anaajɨ'ɨque. 13 Anacai mu maun ya'uvi'itɨ maɨjna jemi ɨ Anás, a'ini aɨ pu aɨn pueenya'a ɨ mu'unyaara'an aɨjna ɨ Caifás tɨ ajna'ɨmɨ nain cɨn antyujmua'areeraca'a u teyujta'a. 14 Ajta aɨn Caifás, aɨ pu aɨn pueenya'a tɨ ayan tihua'uta'ixaa ɨ maj Israel jetze ajtyama'acan tɨ ayan nu'u tihua'atyava'ɨrihua'an tɨ saɨj na'a ɨ tevi ayan huamɨ'ɨni hua'a jetze ma'acan ɨ tyaɨte.
Pedro pu ayan ti'ixa tɨ cai nu'u ramua'ate aɨjna ɨ Jesús
15 Ajta aɨn Pedro, aɨ pu ɨmɨ huama'acaa cujta'an ɨ Jesús. Ajta jamuan huama'acaa seij tɨ ajta Jesús jamuan á'ucha'acanya'a. Ajta aɨn ɨ saɨj tɨ Jesús jamuan á'ucha'acanya'a, aɨ pu ramua'atyajcaa aɨjna tɨ nain cɨn antyujmua'areeraca'a u teyujta'a. Aɨj pu cɨn, jamuan ɨ Jesús aun a'utyajrupi a'u tɨ a'aráyaujta'a ajna tɨ e'eche aɨjna ɨ tɨ ti'ijta. 16 Ajta aɨn Pedro, pua'aque pu a'utyajturaa ta'apueerta. Aj pu'i ɨ saɨj tɨ Jesús jamuan á'ucha'acanya'a, aɨ pu a'uré'enye ta'apueerta. Aj pu'i ayan tiraata'ixaa aɨjna ɨ jɨita'a tɨ aun tí'icha'ɨ ta'apueerta. Aj pu'i aun ya'uvi'itɨ aɨjna ɨ Pedro. 17 Aj pu'i aɨn jɨita'a tɨ aun tí'icha'ɨ ta'apueerta, ayaa pu aɨn ɨ Pedro tyu'uta'ixaa tɨcɨn: —¿Ni hui pacai pajta muaa hua'a jetze ajtyama'acan aɨme ɨ mej maɨjna jamuan á'ujhua'anya'a? Aj pu'i ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Canu hui a'atzu. 18 Eecan pu huaseevi'i ajna'ɨmɨ. Majta aɨme ɨ mej ti'ivaɨre'e u teyujta'a, majta aɨme ɨ maj maun tí'icha'ɨ, aɨ mu auunai. Majta au mu atavaatɨma'acaa a'u tɨ a'ataa mej mi huaujcɨxaite'en. Ajta aɨn Pedro, aɨ pu hua'a jamuan a'utyavaaca'a, ajta pu aɨn rucɨxaitya'acaa.
Aɨ mu ra'avi'itɨn ɨ Jesús aɨjna jemi ɨ Caifás
19 Meenti aɨn tɨ nain cɨn antyujmua'areeraca'a, aɨ pu ayan tiraataihuauri'i aɨjna ɨ Jesús aɨjna cɨme'en ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a, ajta aɨjna cɨme'en a'ij tɨ aɨn tí'imua'atajca'a. 20 Jesús pu ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Nyaa nu hui eijre'e tihua'uta'ixaa ɨ tyaɨte ɨ mej yan seijre'e iiyan chaanaca japua. Tɨ'ɨj pɨ na'a nu tihuá'amua'atyajcaa hua'a teyujta'a, nyajta nyaujna teyujta'a a'u maj e'etyujsa'ɨri aɨme ɨ mej Israel jetze ajtyama'acan. Canu hui ti'itɨ aviitzi cɨn tyu'utaxajtaca'a. 21 ¿A'ini een cɨn peyan ti'inye'ihua'u? Pata'aj peyan tihua'utaihua'u paɨme ɨ mej náanamuajri'i. Casi'i, aɨ mu xaa nya'u meyan ramua'aree a'ij nyej tyu'utaxajtaca'a. —Ayaa pu Jesús tiraata'ixaa. 22 Meenti saɨj tɨ hua'a jetze ajtyama'acan ɨ maj maun tí'icha'ɨ teyujta'a, aa pu vejli'i a'utyavaaca'a. Cɨme'en pu'u ayan raanamuajri'i a'ij tɨ Jesús tyu'utaxajtaca'a, aj pu'i ra'arajvee. Ajta ayan tira'ajtya'axɨ tɨcɨn: —¿Ni tzaa ayan tiraavijte'e pej peyan tí'ire'ixaatya'a paɨjna tɨ nain cɨn antyujmua'aree u teyujta'a? 23 Aj pu'i Jesús ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Tɨ pua'a nyacai ti'itɨj cɨn xa'apɨ'ɨn huarɨj nyatɨ'ɨj neyan tiraata'ixaa, pata'aj hui peyan a'ij tyu'utaxaj. Na'ari cai, tɨ pua'a neyan xa'apɨ'ɨn tyu'utaxajtaca'a a'ini een cɨn peyan na'arajvee. 24 Aj pu'i aɨn Anás ayan tihua'utaij maj ra'anvi'itɨn maɨjna jemi ɨ Caifás. Ajta, aɨn Jesús, aɨ pu auj anájɨ'ɨqui'ihuaca'a.
Pedro pu ajtahua'a tyu'utyaahue'ita tɨ nu'u cai ramua'ate ɨ Jesús
25 Auche'e pu aun rucɨxaitya'a aɨjna ɨ Simón, tɨ ajta i'i Pedro. Aj pu'i a'atɨ ayan tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —¿Ni tzaa ayan ti'ayajna paj hua'a jetze ajtyama'acan ɨ maj Jesús jamuan á'ujhua'anya'a? Aj pu'i Pedro ayan tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —Canu. 26 Meenti saɨj tɨ ayan ravaɨra'acaa ɨ tɨ nain cɨn antyujmua'areeraca'a, aun pu a'utyavaaca'a. Aɨ pu ajta ihuaara'ara'an pueenya'a aɨjna ɨ a'atɨ tɨ Pedro ayan ra'ajtaveijchaca'a ɨ naxaira'an. Aj pu'i ayan aɨn ɨ Pedro tyu'uta'ixaa tɨcɨn: —Ayej nya'ase nyaa nu nyaun muaje'eseij amɨjna jamuan a'u tɨ a'uvaatɨmee ɨ aceituuna cɨye'e. 27 Ajtahua'a pu saɨque tyu'utaxajtaca'a aɨjna ɨ Pedro tɨ nu'u cai ramua'ate aɨjna ɨ Jesús. Cɨme'en pu'u ayan tyu'utaxajtaca'a, aj pu'i ayan huajijhuaca'a ɨ tyacuaara'i.
Aɨ mu ya'uvi'itɨ ɨ Jesús aɨjna jemi ɨ Pilaatu
28 Matɨ'ɨj mi aɨme ɨ mej ti'ijta u teyujta'a, au mu ru'iraavi'itɨ maujna a'u tɨ Caifás huiracai a'aye'i. Matɨ'ɨj mi maun ya'uvi'itɨ u chi'ita a'u tɨ a'ucatii ɨ tajtuhuan tɨ ti'ivaɨre'e hua'a jetze ma'acan ɨ Roma mej e'eche. Pu'uri tɨn tapua'arijma'aca, ajta mu'uri tɨn a'utyahuijsima'a mej tyu'uyesten. Aɨj mu cɨn cai aun a'utyajrupi a'u tɨ aɨn tajtuhuan a'ucatii mej mi cai ti'itɨ cɨn autyaturan ɨ ruye'ira cɨme'e a'ini capu hua'a jetze ajtyama'acantaca'a aɨjna ɨ tajtuhuan. Ayaa mu raxe'eva'acaa mej meyan raacua'ani ɨ cue'ira ɨ maj cɨn ra'utamua'areera majna xɨcaara'an tɨ jetzen Dioj tihua'utauuni'iri'i. 29 Aɨj pu cɨn aɨn Pilaatu ayan huirajraa a pua'aque hua'a jemi. Aj pu'i ayan tihua'utaihua'uri'i tɨcɨn: —¿Ti'itajni yeehui saj cɨn seyan tí'ijxajtzi'i samɨjna mɨ a'atɨ? 30 Matɨ'ɨj mi meyan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Tɨ pua'a yeehui cai ayan ti'itɨj cɨn autyájturánche'e tɨ a'ij pua'a een, catu teyan muaatatuíire'enche'e. 31 Aj pu'i Pilaatu ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Sata'aj seyan ra'anvi'itɨn sata'aj rujɨɨmua'a seyan ra'uxɨ́jte'en saɨjna cɨme'e a'ij tɨ tyajamuaata'aca ɨ a'amua ye'ira. Matɨ'ɨj mi meyan tyu'utanyúu aɨme ɨ mej ti'ijta u teyujta'a tɨcɨn: —Capu hui ayan titata'aca tyej ti teyan a'atɨ huaje'ica. 32 Ayaa pu tyu'urɨj tɨ ij ayan aráurasten aɨjna ɨ nyuucari ɨ tɨ cɨn Jesús ayan tyu'utaxajtaca'a a'ij tɨ nu'u ayan tí'imɨ'ɨni. 33 Aj pu'i Pilaatu ajtahua'a aun a'utyajrupi u chi'ita. Tɨ'ɨqui u ya'utajée ɨ Jesús. Ayaa pu tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —¿Ni paj hui paɨn pueen ɨ tɨ tihue'ijte'e aɨme ɨ mej Israel jetze ajtyama'acan? 34 Jesús pu ayan tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —¿Ni yeehui asaɨj pana'a peyan a'ij tirajtyau nusu saɨj ayan tinaatyaxajtaca'a mueetzi jemi? 35 Aj pu'i aɨjna ɨ Pilaatu ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —¿Ni tzaa neyan Israel jetze ajtyama'acan? Canu xaa nya'u yeehui. Aɨme ɨ mej atyaɨtestyamua'a pueen, majta aɨme ɨ mej maun ti'ijta u teyujta'a, aɨ mu aɨn pueen ɨ maj mueetzi yava'atua inyeetzi jemi. ¿Ti'itajni hui a'ij puaaruu? 36 Ajta aɨn Jesús ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Aɨjna ɨ nyaj cɨn ti'ijta, capu hui yan japuan ma'acan ɨ chaanaca japua. Tɨ pua'a ayan eenye'en a'ame'enche'e, ayaa mu maɨjna cɨn tyu'utatyese'enche'e ɨ mej nyavaɨre'e mej mi cai meyan naateevi'in aɨme ɨ maj maun ti'ijta u teyujta'a. Ma ajta, saɨque pu eenya'a seijre'e ɨ nyaj cɨn ti'ijta. 37 Aj pu'i Pilaatu ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Aa ni'ijta nya'u, muaa paj xaa hui ti'itɨj cɨn tihue'ijte'e aɨme ɨ tyaɨte. Ajta aɨn Jesús ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Xa'apɨ'ɨn pej peyan tyu'utaxajtaca'a nyaj nu'u ti'itɨj cɨn tihue'ijte'e. Ee xaa nya'u ayan ti'ayajna nyaj nyaɨjna cɨn huanu'eihuaca'a. Ayaa nu een cɨn yan huataseijre iiyan chaanaca japua nyej ni neyan tyu'utaxaj nyaɨjna cɨme'en tɨ ayan ti'ayajna. Matɨj mana'a pua'amua ɨ mej meyan ra'ancura'a maɨjna tɨ ayan ti'ayajna, naimi'i mu hui nyanamua. 38 Aj pu'i Pilaatu ayan tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —¿Ti'itajni aɨn yeehui pueen aɨjna tɨ ayan ti'ayajna?
Saɨj pu'u ayan huiraame, tɨ pua'a Jesús nusu Barrabás
Tɨ'ɨj ayan tyu'utaxaataj, aj pu'i huiirajraa, ajta aun a'uré'enye hua'a jemi ɨ mej Israel jetze ajtyama'acan. Ayaa pu tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Capu hui ti'itɨj a'ij ayan tina'amitejte'e ɨ nyaj cɨn ti'itɨj cɨn jetzen tya'ujpuá'ajte'en. 39 Ma sajta muan, ayaa xu ti'ijrɨ'ɨre nyaj neyan amue'iratuiitze'en seij tɨ aityanami'i satɨ'ɨj seri seyan ra'utámua'areeri'i ɨ xɨcaara'an jetze tɨ Dioj jetzen tihua'utauuni'iri'i ɨ a'amuavaujsicɨ'ɨ. ¿Ni seyan hui raxe'eve'e nyej neyan amue'iratuiitze'en nyamɨjna tɨ ayan nu'u tyaja'amue'ijte'e mɨ sej Israel jetze ajtyama'acan? —Ayaa pu tihua'utaihua'uri'i. 40 Matɨ'ɨj mi meyan ca'anin cɨn tityeejíjhuaca'a tɨcɨn: —Catu. Catu raxe'eve'e tyamɨjna. Pata'aj yeehui tu'iratuiitze'en paɨjna ɨ Barrabás. Ajta aɨn Barrabás, aɨ pu hua'a jetze ajtyama'acantaca'a aɨme ɨ mej hua'utyenya'usi'i mej mi huá'ari'i ɨ maj cɨn ti'ijta aɨme ɨ mej Roma e'ema'acan.
Ɨ curuun tɨ tzicare'e cɨn cɨstíjhuaca'a
1 Aj pu'i Pilaatu ya'uvi'itɨ aɨjna ɨ Jesús mej mi ra'ityavajxɨ'ɨn maɨjna cɨme'e ɨ cuaarta. 2 Matɨ'ɨj mi aɨme ɨ xantaaru'u, tzicare'e mu huatyácɨstaca'a mej mi curuun huatyátaahua. Matɨ'ɨj mi ra'avá'amuaniiri'i. Matɨ'ɨj mi cɨɨxuri ru'ucávɨjri'i tɨ nacamua. 3 Mui'itɨ mu ajtyáxɨɨraca'a vejli'i ɨ jemin. Ayaa mu ti'ire'ixaatya'acaa tɨcɨn: —Aja'ɨ, mɨ paj nu'u yeehui tihue'ijte'e ɨ mej Israel jetze ajtyama'acan. Matɨ'ɨj mi ra'araavajxɨ. 4 Aj pu'i ajtahua'a huirajraa aɨjna ɨ Pilaatu. Ayaa pu tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Casi'i muan, nu'uri hui neyan amuaatatuire'esin sej si seyan raamua'aree tɨ cai ti'itɨ a'ij tina'amitejte'e ɨ nyaj cɨn ti'itɨj cɨn jetzen tya'ujpuá'ajte'en. 5 Aj pu'i Jesús ajta huirajraa. Auche'e pu ayan tira'ava'amuá aɨjna ɨ curuun tɨ tzicare'e cɨn cɨstíjhuaca'a, ajta ru'ucavɨ́ɨ aɨjna ɨ cɨɨxuri tɨ nacamua. Tɨ'ɨj Jesús huirajraa, aj pu'i Pilaatu ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Ya'acui, pu'uri ya huatyéjvee i tyaata'a.
Pilaatu pu ayan tí'ityese'e tɨ raatyáxɨjte'en ɨ Jesús
6 Majta aɨme ɨ mej meyan ti'ijta u teyujta'a, majta aɨme ɨ mej maun tí'icha'ɨ, cɨme'en mu'u meyan raaseij, aj mu mi ca'anin cɨn huatyejiihuajraa tɨcɨn: —A'utataichi ɨ curuu jetze. A'utataichi papu'u. Aj pu'i Pilaatu ayan tyu'utanyúu tɨcɨn: —Muan xu hui ra'anvi'itɨn sej si rujɨɨmua'a sana'a rá'utatan. Me nyajta nyaa, capu hui a'ij ayan tina'amitejte'e ɨ nyaj cɨn ti'itɨj cɨn jetzen tya'ujpuá'ajte'en. 7 Majta aɨme ɨ mej maun ti'ijta u teyujta'a, eihua mu meyan tí'ira'ixaatya'acaa tɨcɨn: —Ayaa tu yeehui tirájye'ira tɨ cɨme'en ayan tiraavijte'e tɨ aɨn aɨjna cɨn huamɨ'ɨni aɨjna cɨme'e tɨ ayan huataujseijrataca'a tɨ aɨ pu nu'u aɨn pueen ɨ yaujra'an ɨ Dioj. 8 Tɨ'ɨj ayan raanamuajri'i aɨjna ɨ Pilaatu, eitze'e pu tyu'utatzɨn. 9 Ajtahua'a aun utyajrupi u chi'ita. Ajta ya'uvi'itɨ ɨ Jesús. Aj pu'i ayan tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —¿A'uni yeehui a'ɨmɨ peyan e'ema'acan muaa? Ajta aɨn Jesús, capu a'atzu huatanyúu. 10 Aj pu'i Pilaatu ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —¿Ni tzaa pacai peyan ahua'aca'anyej pej yeehui tinaata'ixaate'en? ¿Ni cai ayan timua'amitejte'e nyaj nyaɨjna cɨn antinmua'aree nyej ni mue'irajtuaani, nusu nyej ni nyajta ma'utatan ɨ curuu jetze? 11 Ajta Jesús ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Tɨ pua'a cai anacai Dioj ayan muaata'acarénche'e pej peyan tye'enti'amua'areera, capej ti'itɨj cɨn anti'amua'arenche'e inyeetzi jemi. Aɨj pu cɨn, aɨme ɨ mej nyeetzi cɨme'en tyu'utatuii mueetzi jemi, eitze'e mu ti'itɨj cɨn autyajturaa ɨ Dioj jemi. 12 Tɨj na'a tɨ Jesús ayan tyu'utaxajtaca'a, aɨn Pilaatu pu ayan rahuauca'a a'ij tɨ huarɨni tɨ ru'irajtuaani aɨjna ɨ Jesús. Ma majta aɨme, ɨ mej maun ti'ijta teyujta'a, majtahua'a mu meyan tityeetejiihuajraa tɨcɨn: —Tɨ pua'a hui peyan ru'irajtuaani pamɨjna mɨ tyaata'a, capej che'e ti'itɨj cɨn ti'ityavaa pua'ame paɨjna jemi ɨ César tɨ ti'itaijte'e a'ini a'atɨ tɨ na'a tɨ ayan huataujseijrata tɨ aɨn pueen tɨ ti'itaijte'e, aɨ pu hui ayan rájchaɨre'e aɨjna ɨ César. —Ayaa mu tyu'utaxajtaca'a. 13 Tɨ'ɨj Pilaatu ayan raanamuajri'i, aj pu'i ru'iraavi'itɨ aɨjna ɨ Jesús. Aj pu'i Pilaatu an a'ujyeijxɨ japuan ɨ ɨpuari a'u mej tyaja'axa'apɨ'ɨntare'e. Ayaa pu tyaja'arajtyahuaa aujna tɨcɨn Au tɨ tetej a'umuáanijmee tɨ pa'atza. Ajta, ayaa pu tyaja'arajtyahuaa hua'anyuuca cɨme'e ɨ hebreo tɨcɨn Gabata. 14 Pu'uri ajna pɨti'irɨjcaa ɨ xɨcaara'an mej jetzen rɨ'ɨ huaujruuren mej mi meyan maɨjna cɨn ra'utamua'aree ajna xɨcaara'an jetze tɨ Dioj jetzen tihua'utauuni'iri'i. Pu'uri ayan pɨti'irɨjcaa a'atzaa cumu tacuarixpua. Aj pu'i Pilaatu ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Ya'acui ari'icu, mɨ tɨ hui tyaja'amue'ijte'e. 15 Majta maɨn, ayaa mu titeetejiihuajraa tɨcɨn: —Huiravi'itɨchi. Majta meyan tɨcɨn: —Huiravi'itɨchi, pata'aj rá'utatan ɨ curuu jetze. Aj pu'i Pilaatu tihua'utaihua'uri'i tɨcɨn: —¿Ni tzaa seyan raxe'eve'e nyej ni hui neyan rá'utatan nyamɨjna tɨ tyaja'amueijte'e? Majta aɨme ɨ mej maun ti'ijta teyujta'a, ayaa mu tiraata'ixaa tɨcɨn: —Capu hui a'atɨ ti'itaijte'e silu aɨ pu'u tɨ César cɨn ti'ityejvee. 16 Tɨ'ɨj ta'i Pilaatu ayan hua'utatui aɨjna ɨ Jesús mej mi meyan rá'utatan ɨ curuu jetze.
Aɨ mu rá'utatai ɨ Jesús ɨ curuu jetze
17 Matɨ'ɨj mi aɨme ɨ xantaaru'u meyan ya'uvi'itɨ. Ajta aɨn Jesús, aɨ pu yá'uchui ɨ rucúruu. Matɨ'ɨj mi mauna a'ará'a a'u tɨ ayan tyaja'arajtyahuaa tɨcɨn Mɨ'ɨchimu'uta. Ayaa pu tyaja'arajtyahuaa hua'anyuuca cɨme'e ɨ Hebreo tɨcɨn Gólgota. 18 Au mu rá'utatai jamuan hua'apuaca, saɨjta'a mu rá'utatai ɨ saɨj, majta saɨjta'a ɨ saɨj. Ajta aɨn Jesús, au pu e'ita'a á'utataihuaca'a. 19 Pilaatu pu ayan raataijtaca'a mej meyan ra'uyu'uxa jetzen ɨ taabla tɨ ayan tyá'axajtacaa tɨcɨn: “Jesús Nazaret tɨ nu'u e'ema'acan, tɨ ajta nu'u tihue'ijte'e aɨme ɨ maj Israel jetze ajtyama'acan.” Matɨ'ɨj mi rá'utatai ɨ curuu jetze a'u tɨ á'ujmu'u ɨ Jesús. 20 Majta aɨme ɨ mej Israel jetze ajtyama'acan, mui'itɨ mu meyan ra'ujijve a'ini au pu vejli'i pɨja'arɨjcaa u chajta'ana jetze a'u maj rá'utatai. Ajta aɨn tɨ a'asɨɨmue'ihuaca'a, hueica nyuucari pu cɨn á'ayu'usi'ihuaca'a, ɨ hua'a nyuuca ɨ Hebreo, ajta hua'anyuuca ɨ mej Roma e'ema'acan, ajta hua'anyuuca ɨ Griego. 21 Majta aɨme ɨ mej maun ti'ijtaca'a u teyujta'a, ayaa mu huaujnyuuste maɨjna jemi ɨ Pilaatu. Ayaa mu tiraata'ixaa tɨcɨn: —Capej peyan hui ra'ayu'uxa yee aɨ pu nu'u ti'itaijte'e ityejmi i tyaj Israel jetze ajtyama'acan silu ayaa papu'u yee aɨ pu ayan ruseijrata tɨ aɨn pueen ɨ tɨ ti'itaijte'e. 22 Aj pu'i Pilaatu ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Che'e yeehui ayan eenye'en a'ini nu'uri neyan ra'uteyu'uxaca'a a'ij nyej tiraaxa'apɨ'ɨntare.
Aɨ mu ti'ijpí ɨ tí'icɨɨxura'ara'an ɨ Jesús
23 Majta aɨme ɨ xantaaru'u, matɨ'ɨj meri rá'utatai ɨ Jesús, matɨ'ɨj mi ti'ijpí ɨ tí'icɨɨxura'ara'an. Matɨ'ɨj mi muaacuaque'e ti'ijxáɨra'axɨ maɨjna ɨ tí'icɨɨxura'ara'an. Tɨj na'a tɨ saɨque tí'ijcatii, saɨj pu raacɨ́'ɨ ɨ xantaaru'u. Ajta aɨ pu ava'aturaa ɨ siicu'ura'ara'an tɨ ru'ucavɨ́ɨ a'aye'i. Seij pu cɨn jitzijhuaca'a nain japua. 24 Aɨj mu cɨn meyan tyu'utaurixaa tɨcɨn: —Tiche'e cai yeehui rasujtza'ana silu tiche'e teyan ti'ihuatamue'itɨn tetej cɨme'e tyej ti teyan raamua'aree a'atɨ tɨ ayan racɨ'ɨti. Ayaa pu ayan tyu'urɨj tɨ ij ayan aráurasten a'ij tɨ te'eyu'usi'i ɨ yu'uxari jetze tɨ ayan tɨcɨn: “Aɨ mu yeehui saaxu'ijme'en huara'ujpi ɨ ti'inyacɨɨxu. Majta mu maɨn ti'ihuaujmue'itɨ tetej cɨme'e mej mi yeehui raamua'aree a'atɨ tɨ racɨ'ɨti ɨ nyesiicu'u.” Ayaa mu xaa nya'u meyan huarɨj aɨme ɨ xantaaru'u.
Ɨ ma juuca, ɨ maj maun a'utyáuuca'a vejli'i ɨ curuu jetze
25 Majta seica, a mu vejli'i a'utyáuuca'a a'u tɨ a'uvaatɨma'acaa ɨ curuu. Ai mu aɨn pueenya'a ɨ naanajra'an ɨ Jesús, ajta ɨ juutzajra'an ɨ naanajra'an, ajta aɨjna ɨ Mariiya tɨ ɨra'ara'an pueenya'a aɨjna ɨ Cleofas, ajtahua'a seij, aɨjna ɨ Mariiya, Magdala tɨ e'ema'acan. 26 Aj pu'i Jesús ayan raaseij tɨ aun a'utyavaaca'a ɨ runaana. Ajta pu aun vejli'i a'utyavaaca'a aɨjna Jesús tɨ raxe'eva'acaa, tɨ ajta jamuan á'ucha'acanya'a. Aj pu'i ayan tiraata'ixaa ɨ runaana tɨcɨn: —Casi'i, muaa jɨita'a, ma'a pu huatyejvee amɨjna tɨ ayauj pueen. 27 Ajta ayan tiraata'ixaa aɨjna tɨ jamuan á'ucha'acanya'a tɨcɨn: —Ya'acui ari huatyejvee aɨjna tɨ hui anaanaj pueen. Tɨj na'a tɨ ayan tyu'utaxajtaca'a, tɨ yu e'ire'enye aɨn tɨ jamuan á'ucha'acanya'a ayan ya'uvi'itɨ ɨ naanajra'an ɨ Jesús tɨ ij aun huatyaturan u ruche.
Tɨ'ɨj Jesús huamɨ'ɨ
28 Tɨ'ɨqui ayan huarɨj aɨjna ɨ Jesús. Pu'uri ramua'areeraca'a tɨ ari nain te'entipua'ari. Tɨ'ij ayan aráuraste'esin a'ij tɨ te'eyu'usi'ihuaca'a ɨ yu'uxari jetze, ayaa pu i tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —Ne'imɨ'ɨ. 29 Aa pu vejli'i xa'ari a'utácatii tɨ ava'ɨsticaa aɨjna ɨ viinu tɨ antzina. Matɨ'ɨj mi ti'itɨj huatyáaru'une tɨ ta'achira'a ɨ viinu cɨme'e, matɨ'ɨj mi jisopo cɨya'ara'an jetze ma ru'ucaaxu'i, aj mu mi ra'ajtyaxɨɨraca'a vejli'i ɨ tenya'ara'an jetze. 30 Tɨ'ɨj aɨn ra'anti'i, aj pu'i ayan tyu'utaxajtaca'a tɨcɨn: —Pu'uri icu. Nu'uri ra'antipua'ari. Cɨme'en pu'u ayan tyu'utaxajtaca'a, aj pu'i a'icámu'uvajxɨ. Aj pu'i huamɨ'ɨ aɨjna ɨ Jesús, icu.
Xantaaru'u pu ra'atyejtze ítza'apuara'ara'an aɨjna ɨ Jesús
31 Pu'uri ajna pɨti'irɨjcaa ɨ xɨcaara'an jetze, ɨ mej jetzen rɨ'ɨ huaujruuren. Ajta aɨn xɨcaara'an jetze tɨ ra'itya'asi, ajna pɨti'irɨjcaa matɨ'ɨj ra'utyahuijsin mej meyan tyu'uyesten maɨjna cɨme'e ɨ xɨcaara'an jetze tɨ jetzen Dioj tihua'utauuni'iri'i. Aɨj mu cɨn, camu raxe'eva'acaa aɨme ɨ maj maun ti'ijtaca'a u teyujta'a mej mi aɨme mɨ'ɨchite meyan huatyaturan majna curuu jetze tɨ'ɨj ari tyaja'ure'enyen ajna saaba jetze. Aɨj mu cɨn rájhuaviiri'i maɨjna ɨ Pilaatu tɨ aɨn ayan tyu'utaijta mej mi aɨme xantaaru'u meyan hua'antína'axɨn ɨ huáɨɨca jetze aɨme ɨ mej hua'utatai, mej mi ca'anacan huacui'ini. Tɨ pua'a meyan huarɨni, aj pu'i rɨ'ɨrista a'ame mej hua'acajtuaani ɨ mɨ'ɨchite. 32 Aɨj mu cɨn u a'uva'aju'un aɨme ɨ xantaaru'u. Matɨ'ɨj mi ra'antina'axɨ ɨ ɨɨcajra'an jetze ɨ saɨj ɨ maj rá'utatai ɨ Jesús jamuan. Majta meyan che'eta mana'a huarɨj ɨ seij jemi. 33 Ma ajta, matɨ'ɨj Jesús jemi a e'ire'enye, matɨ'ɨj mi raaseij tɨ aɨn ari mɨ'ɨchica'a. Aɨj mu cɨn cai ra'antina'axɨ ɨ ɨɨcajra'an. 34 Ma ajta seij ɨ xantaaru'u, aɨ pu ra'ajtyéjtze itza'apuara'ara'an jetze cɨye cɨme'e tɨ antipiti. Aj pu'i airaaxɨrej eihua ɨ jaj, ajta ɨ xuure'e. 35 Nyajta inyaa, i nyej neyan raaseij, nyaa nu neyan ti'ityáxajta. Ajta ayaa pu ayan ti'ayajna a'ij nyaj ti'ityáxajta. Nyaa nu ramua'aree nyej neyan tzaahuati'ira'a cɨn ti'ixaj. Nyajta neyan nyaɨjna cɨn ti'ityáxajta sej si sajta rá'antzaahuate'en. 36 Ayaa pu een cɨn tyu'urɨj tɨ ij ayan aráurasten a'ij tɨ te'eyu'usi'i ɨ yu'uxari jetze tɨ ayan tya'axa tɨcɨn: “Camu nu'u seij antína'aca ɨ cariira'an.” 37 Ajta seica jetze tɨ ayan tya'axa tɨcɨn: “Aɨ mu nu'u raseijran maɨjna ɨ maj ra'ajtyéjtze.”
A'u maj ra'atyeetye maɨjna ɨ Jesús
38 Tɨ'ɨqui aɨn José, tɨ Arimatea e'ema'acan, aɨ pu rájhuaviiri'i aɨjna ɨ Pilaatu tɨ aɨn raatatuiire'en ɨ tevijra'an ɨ Jesús. Ajta aɨn José, aɨ pu ajta ra'astijra'acaa aɨjna ɨ Jesús. Ma ajta aɨn ayan aviitzi cɨn huarɨj a'ini aɨ pu hua'atzɨɨnya'acaa ɨ maj maun ti'ijtaca'a u teyujta'a. Aj pu'i Pilaatu ayan raata'a. Aɨj pu cɨn u a'uve'eme. Aj pu'i ra'acajtuaa ɨ tevijra'an ɨ Jesús. Tɨ'ɨqui yá'uchui. 39 Nicodemo pu ajta jamuan u a'uve'eme. Ai pu aɨn pueenya'a tɨ tɨca'amiste'e ráamuaaraca'a ɨ Jesús. Ti'itɨ pu a'arajtɨɨ, aɨjna ɨ mirra tɨ muatɨ'ɨsi ranaxca tɨ áloes ma'acan, ti'itɨ tu'upi. Ayaa pu tijetyajca'a a'achu cumu seite kiilu japuan tamuaamuata'a. 40 Matɨ'ɨj mi yá'uchui ɨ tevijra'an ɨ Jesús. Matɨ'ɨj mi racáhuaa maɨjna cɨme'e tɨ náa tyáará'i. Majta raca'ijcataca'a cɨɨxuri cɨme'e tɨ mestí. Ayaa mu maɨjna cɨn huarɨj a'ij mej tirájye'irajca'a maj hua'ava'anan ɨ mɨ'ɨchite aɨme ɨ mej Israel jetze ajtyama'acan. 41 Huastari pu tyeje'ere'evee ajna vejli'i a'u maj rá'utatai maɨjna ɨ Jesús. Ajta aujna, au pu tyasta'a seijra'acaa tɨ a'atɨ aun ya'ujcú tɨ ij aun a'atɨ ava'anan. Ajta, capu xɨ a'atɨ aun ava'anami'ihuaca'a. 42 Au mu ya'utyeete maɨjna ɨ Jesús a'ini au pu vejli'i a'utacá'a, ajta pu'uri ajna pɨti'irɨjcaa ɨ xɨcaara'an jetze mej jetzen rɨ'ɨ huaujruuren aɨme ɨ mej Israel jetze ajtyama'acan.
Jesús pu a'itaméj a'u maj ya'ava'ana
1 Tɨ'ɨj ari pɨti'irɨjcaa ɨ tɨ cɨn tya'utyé'iteesin i iteeri, iya'ata pu'u aun pu á'umej aɨjna ɨ Mariiya, Magdala tɨ e'ema'acan, aujna a'u maj ya'ava'ana. Auche'e pu huachuíjxavi'icaa. Tɨ'ɨj aun a'ará'a, aj pu'i raaseij tɨ a'atɨ ra'anta'ɨ ɨ tetej tɨ a'ityamuaaca'a a'u tɨ a'utyacun. 2 Aj pu'i aun huara'araa. Tɨ'ɨj i a'utáichajraa a'u maj a'utyáuuca'a aɨjna ɨ Simón tɨ ajta i'i Pedro, ajta ɨ seij tɨ Jesús jamuan á'ucha'acanya'a. Ai pu aɨn pueen ɨ tɨ Jesús raxe'eva'acaa. Ayaa pu tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Mu'uri hui yá'uchui ɨ tavastara'a, maujna a'u maj yauuté. Tyajta ityan, catu ramua'aree a'u maj yáuutuaa. 3 Ajta aɨn ɨ Pedro, ajta ɨ saɨj tɨ Jesús jamuan á'ucha'acanya'a, au mu a'uju'un a'u maj ya'ava'ana maɨjna ɨ Jesús. 4 Naimi'i mu maun a'uruáachajraa. Ajta ɨ saɨj, aɨ pu eitze'e ca'anin a'utáichajraa. Aɨj pu cɨn ayan raatyaamue'itɨ aɨjna ɨ Pedro. Aɨj pu cɨn, anacai pu aun a'ará'a. 5 Tɨ'ɨj aun a'ará'a, aj pu'i aicaujtutzi. Ajta aun utyenyeeraca'a. Tɨ'ɨj i raaseij tɨ an á'ujpiica'a aɨjna ɨ cɨɨxuri tɨ mestí ɨ maj cɨn raca'ijcataca'a. Ajta aɨn, capu aun utyajrupi. 6 Ajta aɨn Pedro, tɨ cujta'an huatáijma'a, ajta pu aun a'ará'a. Au pu utyajrupi. Aj pu'i raaseij ɨ cɨɨxuri tɨ mestí tɨ aun á'ujpiica'a. 7 Aɨ pu ajta raaseij ɨ cɨɨxuri ɨ maj cɨn ra'ava'ana ɨ múutze'en. Naa pu ti'ijiri'ihuaca'a. Ajta rujɨme'e pu á'ujpiica'a. 8 Tɨ'ɨqui ɨ saɨj tɨ Jesús jamuan á'ucha'acanya'a, tɨ anacai aun a'ará'a, aɨ pu ajta aun a'utyajrupi. Cɨme'en pu'u raaseij, aj pu'i tya'antzaahua. 9 Majta aɨme, camuu xɨ yau'eitaa mua'araa a'ij tɨ huataujmua'acaa maɨjna tɨ ayan te'eyu'usi'i ɨ yu'uxari jetze tɨ nu'u ayan ruxe'eva'acaa tɨ aɨn Jesús ayan a'itára'ani hua'a tzajta'a ɨ mej meri huacuii tɨ ij ajtahua'a huatarun. 10 Majta aɨme ɨ maj Jesús jamuan á'ujhua'anya'a, matɨ'ɨj mi maun a'ucɨ́jxɨ u ruche.
Jesús pu nu'u huataseijre aɨjna jemi ɨ Mariiya, Magdala tɨ e'ema'acan
11 Ajta aɨn Mariiya, aun pu a'utyajturaa a pua'aque, ajna vejli'i a'u maj ya'ava'ana. Aɨ pu ruyeinyacaa. Tɨ'ɨj auj ruyeinyacaa, aɨ pu a'icaujtutzi, aun pu a'utyenyeeraca'a. 12 Aj pu'i hua'apuaca huaseij ɨ mej ute'e ti'ivaɨre'e. Cueinavi'in mu tí'ichajcaa. An mu e'ejtya'acaa a'u maj ya'ujté. Saɨj pu an a'ujcatii a'u tɨ á'ujmu'ucaa. Ajta ɨ saɨj, a'u tɨ a'ucáɨɨcajma'acaa. 13 Matɨ'ɨj mi meyan tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —Muaa, jɨita'a, ¿a'ini yeehui een cɨn peyan ayein? Aj pu'i ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Aɨ mu yeehui yá'uchui ɨ nyavastara'a. Nyajta inyaa, canu ramua'aree a'u mej yáuutuaa. 14 Cɨme'en pu'u ayan tyu'utaxajtaca'a, aj pu'i pɨ a'ure'eve. Tɨ'ɨj i raaseij tɨ aɨn Jesús aun a'utyavaaca'a. Ma ajta aɨn Mariiya, capu ayan raamuá'a tɨ aɨn pueenya'a ɨ Jesús. 15 Aj pu'i ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Muaa jɨita'a, ¿a'ini een cɨn peyan ayein? ¿A'atajni pahuauhuau? Aɨ pu ayan ti'imua'atzajcaa tɨ aɨn pueenya'a tɨ rɨ'ɨ aun tya'uruuraa a'aye'i aujna huastari. Aɨj pu cɨn ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Nyavastara'a, tɨ pua'a muaa peyan yá'uchui, pata'aj peyan hui tinaata'ixaate'en a'u pej ya'uruu nyej ni nyaun u a'ume'en nyej ni ra'anchueni. 16 Aj pu'i Jesús ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Muaa, Mariiya. Aj pu'i pɨ a'ure'eve ɨ jemin. Ajta ayan tiraata'ixaa aɨjna cɨme'e ɨ hua'a nyuuca aɨme ɨ Hebreo tɨcɨn: —Raboni. (Raboni, ayaa pu huataujmua'a aɨjna ɨ nyuucari tɨcɨn Mɨ Pej Ti'imua'ata.) 17 Aj pu'i Jesús ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Capaj xɨɨ nyamuare'e a'ini nyauche'e a'atzu a'amua jamuan seira'a na'ame. Aj nu ni hui nyaun a'ujnyejsin ɨ niya'upua jemi. Pata'aj paun a'ura'ani hua'a jemi ɨ nye'ihuaamua'a pata'aj peyan tihua'uta'ixaate'en yee nyaj nu'u nyajtahua'a nyaun a'ujnyejsin jemin aɨjna tɨ niya'upua pueen, tɨ ajta a'amuaya'upua pueen, jemin ɨ tɨ nye'iDioj, tɨ ajta a'amua Dioj pueen. —Ayaa pu tiraata'ixaa. 18 Ajta aɨn Mariiya tɨ Magdala e'ema'acan, au pu á'umej hua'a jemi ɨ maj Jesús jamuan á'ujhua'anya'a. Aj pu'i ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Nyaa nu hui neri raaseij ɨ tavastara'a. Tɨ'ɨqui ayan tihua'uta'ixaa a'ij tɨ aɨn Jesús ayan tiraata'ixaa.
Aɨ mu raseij maɨjna ɨ Jesús, ɨ maj tamuaamuata'a japuan saɨj ara'ase
19 Ajna'ɨmɨ tɨ'ɨj ari ajna pɨti'irɨjcaa ɨ seij jetze i iteeri, tɨ'ɨj ari huachúmua'ancaa, au mu e'ere'etya'acaa aɨme ɨ maj Jesús jamuan á'ujhua'anya'a. Majta meyan ra'ityaana u chi'ita a'u maj anu'ujtya'acaa maɨjna cɨme'e mej hua'atzɨɨnya'acaa aɨme ɨ mej maun ti'ijtaca'a u teyujta'a. Aj pu'i Jesús ayan e'ire'enye hua'a jemi. Au pu hua'a tzajta'a a'uteechaxɨ. Aj pu'i ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Che'e hui amuaatyápua'arite'en ɨ a'amua tzajta'a. 20 Tɨ'ɨj ayan tihua'uta'ixaa, aj pu'i ayan hua'utaseijrate ɨ rumuajca'a, ajta ɨ ru'itza'apua a'u mej tiraapueij aɨme ɨ maj rá'utatai ɨ curuu jetze. Majta maɨn ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a, huapɨ'ɨ mu huataujtyamua'ave matɨ'ɨj raaseij ɨ tavastara'a.
Jesús pu ayan tihueijcate'e aɨme ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a mej mi tihua'uta'ixaate'en aɨme ɨ tyaɨte
21 Aj pu'i ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Che'e hui amuaatyápua'arite'en ɨ a'amua tzajta'a. A'ini niya'upua pu yan nyaja'utaityaca'a inyeetzi, ayaa nu che'eta nyana'a tyajamuaatáiti inyaa. 22 Cɨme'en pu'u ayan tyu'utaxajtaca'a, aj pu'i ayan hua'utajɨ'ɨtze. Ayaa pu tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Sata'aj hui ra'ancura'an saɨjna ɨ xaijnyu'ucara'ara'an ɨ Dioj. 23 Tɨ pua'a hui aɨn xaijnyu'ucara'ara'an ayan ca'anijra'a amuaata'an sej si seyan tiraatauuni'i a'atɨ tɨj na'a ɨ tɨ cɨn autyajturaa ɨ Dioj jemi, Dioj pu xaa ayan tiraatauuni'ira, na'ari cai, tɨ pua'a aɨn xaijnyu'ucara'ara'an cai ca'anijra'a Amuaata'an sej si cai seyan tiraatauuni'i, capu xaa Dioj ayan tiraatauuni'ira. —Ayaa pu Jesús tihua'uta'ixaa.
Capu ra'atzaahuate'e aɨjna ɨ Tomás tɨ Jesús ayan a'itáraa hua'a tzajta'a ɨ mɨ'ɨchite
24 Ajta aɨn Tomás ɨ mej meyan ratamua'amua tɨcɨn ɨ tɨ hua'apuarí, aɨ pu hua'a jetze ajtyama'acantaca'a ɨ mej tamuaamuata'a japuan hua'apua ara'asicaa. Aɨ pu ajta cai aun hua'a jemi a'utyavaaca'a tɨ'ɨj Jesús ayan hua'a jemi huataseijre. 25 Matɨ'ɨj meyan tiraata'ixaa maɨjna ɨ Tomás maj nu'u meyan raaseij ɨ tavastara'a, aj pu'i ayan tyu'utanyúu tɨcɨn: —Canu yeehui a'anaj tya'antzaahuate'esin tɨ pua'a nyacai raaseij ɨ muajca'ara'ara'an jetze a'u maj ya'anajtze, tɨ pua'a nyajta cai anáxɨteta a'u tɨ claavu a'aná'upu'ujma'acaa, tɨ pua'a nyajta cai ajtyejmeini ɨ itza'apuara'ara'an jetze.
Majtahua'a mu raaseij maɨjna ɨ Jesús
26 Tɨ'ɨj ari tyauma'aca a'achu cumu sei iteeri, majtahua'a mu maun e'ere'etya'acaa u chi'ita. Ajta aɨn Tomás, au pu hua'a jamuan a'utyavaaca'a. Ajta e'ityanami'ihuaca'a ɨ pueerta. Aj pu'i Jesús aun e'ire'enye. Ajta a'utyéechaxɨ hua'a tzajta'a. Ayaa pu tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Che'e yeehui amuaatyápua'arite'en ɨ a'amua tzajta'a. 27 Aj pu'i ayan tiraata'ixaa aɨjna ɨ Tomás tɨcɨn: —Casi'i, huaseij i nyamuajca'a. Pata'aj peyan anáxɨteta. Pata'aj pajta meve'emeeini mua'amuajca'a cɨme'e pej pi ajtyejmeini iiyaj nyeitza'apua jetze. Capej che'e peyan saɨque ti'imuajca silu pata'aj tya'atzaahuatya'a. 28 Aj pu'i Tomás ayan tyu'utanyúu tɨcɨn: —Muaa paj paɨn pueen ɨ nyavastara'a, pajta ɨ nyeDioj. 29 Aj pu'i Jesús ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Muaa papu'u peyan tya'atzaahuate'e paɨjna cɨme'e pej yeehui peyan nyeseij. Miche'e huaujtyamua'ave'en ɨ maj cai naaseij, ɨ maj majta mauche'e meyan tya'atzaahuate'e. —Ayaa pu tiraata'ixaa.
A'ini een cɨme'e te'eyu'usi'ihuaca'a eijna jetze i yu'uxari
30 Eihua pu maa ayan huarɨj ɨ Jesús tɨ ayan huapɨ'ɨ ruxe'eve'e, mejseiiraca aɨme ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a, ɨ tɨ cai a'ayu'usi'i eijna jetze i yu'uxari. 31 Ma ajta eijna jetze i yu'uxari, ayaa pu een cɨn te'eyu'usi'i sej si seyan rá'antzaahuate'en tɨ Jesús aɨn pueen ɨ Cɨriistu'u tɨ Dioj ra'antihuau, tɨ ajta aɨn pueen ɨ yaujra'an ɨ Dioj. Ayaa pu ajta een cɨn pɨ te'eyu'usi'i sej si seyan ruurican cɨn huatyaturan para rusen cɨme'e saɨjna cɨme'e sej seyan ra'astijre'e.
Tɨ'ɨj ari ajtahua'a huatarun, Cɨriistu'u pu tihue'ixaate'e aɨme ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a
1 Tɨ'ɨjta'i, Jesús ajtahua'a huataseijre aɨme jemi ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a. Ayaa pu tyu'urɨj. 2 Au mu a'utyáuuca'a aɨjna ɨ Simón tɨ ajta i'i Pedro, ajta aɨjna ɨ Tomás ɨ mej meyan ratamua'amua tɨcɨn ɨ tɨ hua'apuarí. Au mu majta a'utyáuuca'a aɨjna ɨ Natanael tɨ aun e'ema'acan u Caná, chajta'a tɨ aun huatacá'a u Galileeya, majta aɨme ɨ yaujmua'ame'en pueen ɨ Zebedeo, majta seica ɨ maj hua'apua ɨ maj majta jamuan á'ujhua'anya'a. 3 Ajta aɨn Simón tɨ ajta i'i Pedro, ayaa pu tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Nyauche'e nu hui tityáuhue'itepuan. Matɨ'ɨj mi meyan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Tyan tu yeehui tyajta a'uju'un ta'aju'un. Matɨ'ɨj mi u a'uju'un. Majta maun atyaacɨ ɨ baarcu jetze. Muaataxai mej hue'itepua. Majta, camu ti'itɨ huateevi'i. 4 Iya'ata pu'u, tɨ'ɨj ari tapua'arijma'aca, Jesús pu aun a'utyavaaca'a a saata'a. Majta aɨme ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a, camu raamuá'a tɨ aɨn puéenya'a. 5 Aj pu'i Jesús ayan tihua'utaihua'uri'i tɨcɨn: —Mɨ sej nye'ihuaamua'a, ¿ni seri hui hua'uvívi'i ɨ hue'ite? Matɨ'ɨj mi meyan tyu'utanyúu tɨcɨn: —Catú. Catu yeehui a'atzu. 6 Aj pu'i ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Sata'aj hui ra'atyahua'axɨn ɨ a'amua xajmua'a ɨrɨɨta'an pujme'en ɨ baarcu jetze. Amaa xu yee seica tyauuni. Matɨ'ɨj mi meyan huarɨj. Cɨme'en mu'u meyan huarɨj, aj mu mi ava'ajɨstyaca'a ɨ hue'ite ɨ xajmua'ari tzajta'a. Ajta, capu huatarɨ'ɨristaraca'a maj ra'itapín aɨjna cɨme'e ɨ maj mui'icaa ɨ hue'ite. 7 Ajta aɨn ɨ tɨ Jesús raxe'eva'acaa, ayaa pu tiraata'ixaa ɨ Pedro tɨcɨn: —Tavastara'a pu pueen amɨjna. Ajta aɨn Pedro, aɨ pu tye'ijvihuáani a'utyavaaca'a tɨ ij ruxaahua tyu'umuare'en. Cɨme'en pu'u ayan raanamuajri'i tɨ amingura'an ayan tyu'utaxajtaca'a yee aɨn a'atɨ pu tavastara'a pueen, aj pu'i ucaujchejte ɨ rusiicu'u. Aj pu'i atyejve a jaata'a. 8 Majta aɨme ɨ seica, cujta'an mu huaju'uncaa. Maraajájpuajmá'a ɨ xajmua'ari, mua'ava'ɨstican ɨ hue'ite. Capu a'achu áuteevi'i a'utɨ avastɨmee ɨ jaj, a'achu cumu anxɨte meetru. 9 Matɨ'ɨj meri maun a'ará'a a'u tɨ a'uhuáchi, aj mu mi meyan raaseij tɨ aun á'ataaca'a, ajta ari á'atɨ'ɨxcuara'acaa. Hue'ite mu an á'uje'etii ɨ tɨ'ɨxcuá japua. Ajta pan pu an á'umuaanica'a. 10 Jesús pu ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Sata'aj hui má muaja'avá'ɨn seica ɨ hue'ite ɨ saj sauchan hua'uvívi'i. 11 Aj pu'i Simón tɨ ajta i'i Pedro, au pu atyajraa ɨ baarcu jetze. Ajta ra'ityajájpuaca'a ɨ xajmua'ari a'u tɨ a'uhuáchi. Tyamua'a mu titya'avá'ɨstica'a ɨ hue'ite mej vivéjmee. Ayaa mu ará'asica'a a'achu cumu anxɨte japuan hua'apuate japuan tamuaamuata'a japuan hueica. Ajta aɨn xajmua'ari, capu huasujtza'an, capu amɨn a'ij mej meyan ava'ɨstica'a. 12 Aj pu'i Jesús ayan tihua'uta'ixaa tɨcɨn: —Iya'aj sétyú'ucua'a. Capu a'atɨ ahuaujca'anye tɨ ayan raataihua'u yee a'atɨ tɨ pɨrɨcɨ a'ini mu'uri ramua'areeraca'a tɨ aɨn pueenya'a ɨ tavastara'a. 13 Aj pu'i Jesús aun e'ire'enye ɨ hua'a jemi, ajta ra'antyɨ'ɨpɨ'ɨ ɨ pan. Aj pu'i hua'ura'ɨpɨ'ɨte. Ayaa pu che'eta na'a huarɨj aɨjna cɨme'e ɨ hue'ite. 14 Pu'uri i'i hueica tɨ Jesús ayan huataseijre aɨme jemi ɨ maj jamuan á'ujhua'anya'a tɨ'ɨj ari a'itáraa hua'a tzajta'a ɨ mej meri huacuii.
Jesús pu jamuan ti'ixa ɨ Pedro
15 Matɨ'ɨj meri tyu'ucuaa, Jesús pu ayan tiraata'ixaa ɨ Simón tɨ ajta i'i Pedro tɨcɨn: —Simón, mɨ pej yaujra'an pueen ɨ Juan, ¿ni tzaa peyan eitze'e nyexe'eve'e maj nu'u cai amɨme? Ajta aɨn Pedro, ayaa pu tiraata'ixaa tɨcɨn: —Ee xaa nya'u, nyavastara'a. Muaa pa yeehui ramua'aree nyaj muaxe'eve'e. Jesús pu ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Pata'aj yeehui rɨ'ɨ tihua'uchaɨn ɨ nyatɨ'ɨrijmua'a. 16 Ajtahua'a pu Jesús ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Simón, mɨ pej yaujra'an pueen ɨ Juan, ¿ni qui panxe'eve'e? Ayaa pu tyu'utanyúu tɨcɨn: —Ee xaa nya'u, nyavastara'a. Muaa paj ramua'aree nyej muaxe'eve'e. Jesús pu ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Pata'aj rɨ'ɨ hua'uruuren paɨme ɨ mej nyeetzi jemi tyujsa'ɨrihua'a mua'aye'i. 17 Ajtahua'a pu ayan che'eta na'a tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —Simón, mɨ pej yaujra'an pueen ɨ Juan, ¿ni qui peyan tzaahuati'ira'a cɨn nyexe'eve'e? Ajta aɨn Pedro, a'ij pu pua'a raata'a tɨ Jesús ayan che'eta na'a hueica tiraataihua'uri'i tɨ pua'a nu'u ayan raxe'eva'acaa. Aj pu'i ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Nyavastara'a, muaa paj yeehui nain cɨn ru'umua'aree. Muaa paj peyan ramua'aree nyaj xaa muaxe'eve'e. Jesús pu ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Pata'aj rɨ'ɨ tihua'uchaɨn ɨ mej nyeetzi jemi tyujsa'ɨrihua'a mua'aye'i. 18 Ayaa nu hui ti'imue'ixaate'e tzaahuati'ira'a cɨme'e. Patɨ'ɨj pauj pa'arɨ'ɨstaca'a, ayaa papu'u ti'ite'echetyahua'a pej pi axaahua á'ucha'acanye'en a'ij tɨ timua'aranajchaca'a. Ma ajta, majca'i huayee, patɨ'ɨj peri vastacɨra'itan, ayaa papu'u hui ajméijca'ataxɨ'ɨsin tɨ ij a'atɨ ayan mu'ucachejte'en. Aɨ pu mua'avi'itɨn a'u paj cai a'uye'imɨ'ɨ. —Ayaa pu tiraata'ixaa aɨjna ɨ Jesús. 19 Ayaa pu een cɨn tyu'utaxajtaca'a ɨ Jesús mej mi meyan raamua'aree a'ij tɨ ye'i tí'imɨ'ɨni aɨjna ɨ Pedro, tɨ ajta cɨn rɨ'ɨ tiraata'asin ɨ Dioj. Aj pu'i Jesús ayan tiraata'ixaa aɨjna ɨ Pedro tɨcɨn: —Pauche'e peyan na'astijra'a asta pana'a cai huamɨ'ɨni.
Cɨme'en aɨjna tɨ Jesús jamuan á'ucha'acanya'a, tɨ ajta Jesús raataxe'eve
20 Aj pu'i Pedro pɨ a'ure'eve tɨ'ɨj raaseij tɨ cujta'an huama'acaa aɨjna tɨ Jesús raxe'eva'acaa. Aɨ pu aɨn pueenya'a tɨ ayan e'icaujtutzi an taviitze'en ɨ Jesús matɨ'ɨj ti'icua'acaa, tɨ ajta ayan tiraataihua'uri'i tɨcɨn aɨjna ɨ Jesús: “Tavastara'a, ¿a'atani hui muaatatuiire'esin aɨme jemi?” 21 Tɨ'ɨj Pedro ayan raaseij, ayaa pu tiraataihua'uri'i tɨcɨn: —Ari amɨjna, nyavastara'a, ¿a'iqui ti'itɨj raruuren? 22 Aj pu'i Jesús ayan tiraata'ixaa tɨcɨn: —Capu hui mueetzi jetze ruxe'eve'e tɨ pua'a ayan na'araanajchi tɨ aɨn ayan ruuri huatyaturan asta nyana'a cai yan uvé'enyen. Pata'aj peyan na'astijra'a inyeetzi. —Ayaa pu tiraata'ixaa. 23 Aɨj mu cɨn meyan ta'utanamuajri'i yee tɨ nu'u cai a'anaj mɨ'ɨni aɨjna ɨ a'atɨ tɨ Jesús jamuan á'ucha'acanya'a. Ma ajta, capu ayan tyu'utaxajtaca'a aɨjna ɨ Jesús tɨ nu'u cai mɨ'ɨni silu capu jetzen ruxe'eva'acaa tɨ pua'a aɨn a'atɨ ayan ruuri huatyaturan asta na'a cai uvé'enyen ɨ Jesús.
Ayaa pu ra'antipua'ari ɨ Juan
24 Nyaa nu nyaɨn pueen i nyaj Jesús jamuan á'ucha'acanya'a. Nyajta nu neyan nyaɨjna cɨn ti'ityáxajta. Nyajta neyan tira'utéyu'uxaca'a. Tyajta ityan, ayaa tu ramua'aree tɨ ayan ti'ayajna a'ij nyaj ti'ityáxajta. 25 Capu ti'iseicaj na'a ɨ seica tɨ Jesús ayan tyu'uruu. Tɨ pua'a meyan nain a'uyú'uxanche'e, ayaa pu tina'amitejte'e tɨ cai yan japuan á'avejri ɨ chaanaca japua nain ɨ yu'uxari tɨ ayan tyu'ujxé'eve'enche'e mej tya'uyú'uxan.