1

Jezẽha ke

1 Komezẽ ywy keruhũ nixói te rahã: “Jezẽha” peteze ixo. (Jesu Kirisutu aze.) Tupã namõ aze ixo. Tupã riki aze tĩ. 2 Maze ke nixói te rahã, Jezẽha Tupã namõ ixo. 3 Upa katu te maze ke aze mujã. Aze mujã ym rahã, nixói te ta maze ke apo. 4 Uhã te hũ amezẽ ke aze. Ngã pe uhãha ke Jezẽha mezẽ. Weraha ngã pe aze werur. (Aja rahã, Tupã rehe har ngã pe mujekwa.) 5 Pytuniha ke muweraha muwera katu. Amezẽ ke marã ka ym pytuniha muweha. (Aja rahã, Tupã rehe ipyza ym amezẽ ta pe maze ke mujekwa. Tupã rehe har mujekwa. Pe, amezẽ ukwa katuha ke Tupã rehe ipyza ym amezẽ ta marã ka ym mukanĩha.) 6 Ko amõ sawaze ke Tupã muwyr. Myrandu panduha ke aze. Her Juã. 7 Ngã pe maze ke aze pandu uwyr. Weraha rehe har aze pandu uwyr. Weraha aja Jesu Kirisutu aze. Pe, amezẽ myrandu rehe heta ngã hendu. Aja rahã amezẽ rehe azeta jurujar katu my. 8 Weraha rehe har Juã pandu uwyr. Aze atu weraha aja ym. 9 Ko riki weraha te. Jesu Kirisutu aze. Komezẽ ywy keruhũ pe aze uwyr. Upa awa ta pe Tupã rehe har aze mujekwa. (Azerehe weraha aja aze.) 10 Jezẽha komezẽ ywy keruhũ pe ixo. Ehe har komezẽ ywy keruhũ pe har ta ukwa ym. Aze jezẽha rupi komezẽ ywy keruhũ Tupã mujã. 11 Imaze ywy pe aze uwyr. Anĩ. Aze ke azep pe har ta putar ym. (Jundéu awa ta putar ym.) 12 Amezẽ ta ngi har amõ amõ ta putar katu. Azerehe jurujar katu ehe tĩ. Azerehe Tupã razyr ta aja amezẽ ta ke Tupã muruwak. 13 Tupã razyr ta ke azeta apo zy. Imãi pusu ngi uzar, azerehe Tupã razyr ta azeta my? Anĩ, aja ym. Sawaze ta putar, azerehe Tupã razyr ta ke azeta my? Anĩ, aja ym tĩ. Tupã jõ putar, azerehe Tupã razyr ta ke azeta. “Ihẽ razyr ta pehẽ” aja aze muzam. 14 Her Jezẽha. Aze uwyr. Awa aja uwyr. Jande namõ aze ixo. Ngã rehe aze atu ipyza katu te. Jetehar Tupã rehe har aze pandu. Marã ka ym amõ mazeha, amezẽ ke aze mazemaze katu. Aja imaze pyrãtãha ke jasak. Amezẽ pyrãtãha ke ipái muwyr ipe. Tazyr peteĩhar ke aze, azerehe ipái muwyr ipe. 15 Ehe har Juã pandu. Kuja: —Amukwehe we ehe har ihẽ apandu: “Ihẽ raikwer rupi aze uwyr ta. Ihẽ nixói rahã, peteze aze ixo. Azerehe ihẽ zar koty te we aze katuha” — aja Juã pandu. 16 Ngã rehe aze atu ipyza katu te. Azerehe jande rehe aze usak katu. Jete. Amõ amõ we jande rehe aze usak katu. 17 Tupã jezẽha ke Moise mujekwa. (Amezẽ ke Moise jezẽha aja jakwa.) Myja katu amezẽ ke amõ mazemaze my? Maze riki katu ym. Amezẽ jõ Moise jezẽha mujekwa. Jesu anĩ. Ngã rehe Tupã atu ipyza katu, amezẽ ke Jesu Kirisutu mujekwa. Jetehar Tupã rehe har aze mujekwa tĩ. 18 Tupã rehe usak ym te awa. Tazyr riki ehe har mujekwa ngã pe. Azerehe amõ usak ehe rahã, Tupã rehe usak tĩ, amezẽja saka. Tazyr peteĩhar ke aze. Tupã aze tĩ. Ipái ipyza katu ehe amezẽ ke aze.

Juã mujahukiha pandu amezẽ rehe har

19 Jerusarẽ ok ta pe jundéu awa tamaze kapitã ta ixo. Amõ ta ke Juã koty azeta mondo tĩ. Pazi ta ke mondo. Rewi rainõ ta ke mondo tĩ. Sonda aja azeta. Myja mezẽ sawaze aze my, amezẽ ke azeta ukwa tar katu te. Kuja amezẽ ta pandu oho ipe: —Awa nde? Kirisutu nde my? Kapitã keruhũ aja Tupã muzam amezẽ ke nde — aja Juã mujahukiha pe pandu. 20 Pe, aze pandu katu te: —Anĩ. Kirisutu ym ihẽ — aja azeta pe. 21 Azeta pandu: —Aja rahã, awa nde? Eri nde my? Ywa ngi Tupã muwyr amezẽ ke — aja ipe. —Anĩ. Ihẽ Eri ym tĩ — aja Juã pandu. Azeta pandu ipe tĩ: —Amõ Tupã jezẽha pandu amezẽ ke rehe jande jaharõ jaxo. Amezẽ ke nde my? — aja ipe. Juã pandu: —Anĩ. Amezẽ ym ihẽ tĩ — aja azeta pe. 22 Pe, azeta pandu tĩ: —Awa nde my? Epandu katu jande pe. Ko nde koty jande ke amõ ta muwyr. Amezẽ ta pe nde rehe har japandu ta mezẽ teze. Myja nde juehe har nde erepandu my? — aja Juã pe. 23 Isai riki yman Tupã jezẽha pandu amezẽ ke. Isaimaze panduha ke Juã pandu. Kuja aze pandu: —Kuja ihẽ. “Awa nixói te amezẽ pe amõ pandu uzam. Ngã pe pandu uzam: ‘Jandemaze sawaze te rape ke emutatambyk zy. Amezẽ rupi aze uwyr ta’ aja Isai mupinim.” —Ihẽ riki amezẽ awa nixói te amezẽ pe apandu azam — aja Juã pandu. (Hape ke mutatambyk rahã, ngã pyza Tupã koty muruwak. Aja rahã, jandemaze sawaze te uwyr rahã, hendu katu ta ehe, aja mujekwa.) 24 Juã namõ pandu ixo amezẽ ta ke amõ ta mondo. Parise ta riki mondo. 25 Juã pe amezẽ ta pandu: —Kirisutu ym nde. Kapitã keruhũ aja Tupã muzam amezẽ ke aja ym nde. Eri ym nde. Amõ Tupã jezẽha pandu amezẽ ke rehe jaharõ jaxo. Amezẽ ym nde. Aja rahã, mazerehe ngã ke nde eremujahuk my? — aja ipe. 26 Aze pandu: —Y pe ngã ke ihẽ amujahuk. (Aja rahã, Tupã koty ipyza ke ngã muruwak, aja mujekwa.) Esarahã! Aze riki pehẽ namõ ixo tipe. (Pehendu ym ehe.) 27 Ihẽ raikwer rupi aze uwyr ta. Ihẽ zar koty te we aze katuha. Azerehe imaze miasu aja ihẽ axo rahã, ihẽ katu ym ihẽ jupe ihẽ — aja Juã pandu ngã pe. 28 Upa aja mezẽ Juã namõ amõ ta pandu. Mbeta ok ta pe pandu. Amezẽ ok ta y ruwái koty ihĩ, Jondã ruwái koty. Azep ngã ke Juã mujahuk uzam. (Mujahuk rahã, Tupã koty ipyza muruwak, aja ngã mujekwa.)

Jesu rehe har Juã mujekwa ngã pe

29 Kuzẽ rahã Juã koty Jesu uwyr ixo. Juã usak ehe rahã, aze pandu: —Ko riki Tupãmaze arapuharan razyr aja aze. Maze kazu tezeha ke komezẽ ywy keruhũ pe har ta mazemaze. Amezẽ ke rehe aze muhepy ta. Azerehe Tupãmaze arapuharan razyr aja aze. Tupã muwyr amezẽ ke aze. (Kapitã keruhũ aja Tupã muzam amezẽ ke aze.) 30 Kwehe ehe har ihẽ apandu: “Ihẽ raikwer rupi amõ uwyr ta. Ihẽ nixói rahã, peteze aze ixo. Azerehe ihẽ zar koty te we aze katuha” aja ihẽ apandu kwehe. 31 Ihẽ aja tĩ. Ehe har ihẽ akwa ym we rĩ. (Ko Kirisutu. Kapitã keruhũ aja Tupã muzam amezẽ ke aze) aja akwa ym we rĩ. Pe, jundéu awa ta pe ehe har ihẽ amujekwa ta. Azerehe y pe ihẽ amujahuk ngã ke, aja rahã, ngã ipyza ke Tupã koty muruwak aja mujekwa — aja Juã pandu. 32-34 Amõ we Juã mujekwa. Maze aze usak amezẽ ke aze pandu ngã pe tĩ. Kuja aze pandu: —Ko Kirisutu. Kapitã keruhũ aja Tupã muzam amezẽ ke, aja ihẽ akwa ym we rĩ. Pe, Tupãzã rehe ihẽ asak. Pykahuran aja ihẽ asak. Ywa ngi wyjy uwyr ehe, Jesu rehe. Pe, Tupã pandu ihẽ pe: “Y pe ngã ke emujahuk eho” aja. Aze riki ihẽ pe mujekwa tĩ: “Sawaze rehe ihẽzã wyjy ta uwyr. Amezẽ ke rehe nde eresak ta. Aze riki ihẽzã namõ ngã ke mujahuk ta” aja Tupã mujekwa ihẽ pe. Tupãzã wyjy uwyr ehe tĩ. Aja ihẽ asak zy. Azerehe ihẽ apandu pehẽ pe. Jesu riki Tupã razyr — aja Juã pandu. (“Tupãzã namõ mujahuk” aja pandu rahã: “Ngã pyza rehe Tupãzã ke muwyr ta” aja mujekwa katu.)

Jesu namõ ixo amezẽ ta rehe har

35 Kuzẽ rahã azep Juã ixo tĩ. Mokõi sawaze ta namõ. Inamõ jumuze ixo amezẽ ta ke azeta. 36 Pe, Jesu asa oho ixo rahã, Juã usak ehe. Pandu: —Pemezẽ Tupãmaze arapuharan razyr aja aze. (Kapitã keruhũ aja Tupã muzam amezẽ ke aze) — aja Juã pandu. (Yman arapuharan razyr ke jundéu awa ta jukwa rahã, maze kazu tezeha mazemazeha ke rehe muhepy aja jundéu awa ta ukwa. Aja Jesu aze tĩ.) 37 Amezẽ ke rehe mokõi jumuzeha ta hendu rahã, Jesu raikwer rupi azeta oho. (Juã ke azeta hijar.) 38 Pe, ixoty Jesu uwak. Mokõi sawaze ta haikwer rupi uwyr. Amezẽ ta rehe aze usak rahã, azeta pe pandu: —My pehẽ peho ta my? — aja Jesu. —Sawaze! Ngã muzeha nde. My nde ereker ta my? — aja sawaze ta ipe. 39 Jesu pandu: —Pesak pejur — aja sawaze ta pe. Azerehe inamõ azeta oho. Jesu ukweriha renda rehe usak oho. Warahy ywa kuzap ihon rahã usak oho. Pe, inamõ azeta pyta. Aja teze pytun oho. 40 Kwehe Juã pandu amezẽ ke rehe mokõi sawaze ta hendu. Pe, Jesu namõ oho. Andere riki amezẽ mokõi ngi har peteĩ. Simã Petu mu aze. 41 Pe, pahar Andere oho. Imu ke mahem oho, Simã ke. Pe, Andere pandu ipe: —Kirisutu rehe asak — aja Simã pe. (“Kirisutu” aja pandu rahã: “Kapitã keruhũ” aja Tupã muzam amezẽ ke aze aja mujekwa.) 42 Pe, Simã ke aze muhyk werur ehe, Jesu rehe. Simã rehe aze usak rahã, pandu ipe: —Nde riki Simã. Juã razyr nde. Apo nde rer: “Sepa” aja tĩ — aja Jesu ipe. “Sepa” aja her rahã: “Petu” aja tĩ. “Sepa” aja rahã: “Ita ke” aja ngã ukwa.

Jesu namõ Siri oho. Natanae oho tĩ.

43 Kuzẽ rahã Jesu jupandu jupe: —Ngariréi ywy pe ihẽ aho ta — aja jupe. Pe, oho ixo rahã, Siri rehe aze usak. Pandu ipe: —Ihẽ namõ ejumuze eho — aja Jesu. 44 Siri riki Mesái ok ta pe har ke aze. Andere aja tĩ. Petu aja tĩ. 45 Pe, Natanae ke Siri mahem oho. Pandu ipe: —Kirisutu rehe asak. Kapitã keruhũ aja Tupã muzam amezẽ ke aze. Ehe har paper rehe Moise mupinim. “Moise jezẽha ke” aja jakwa, amezẽ rehe mupinim. Sawaze rehe har aze mupinim. Amõ ta mupinim tĩ. Sawaze rehe har Tupã jezẽha pandu amezẽ ta mupinim tĩ. Amezẽ sawaze rehe ihẽ asak. Aze riki Jesu. Jose razyr aze. Nasare ok ta pe har aze — aja pandu. 46 —Mã! Amezẽ ok ta ngi katu amezẽ ke uwyr ym — aja Natanae pandu naĩ. Siri pandu: —Esak ejurahã! — aja Natanae pe. Pe, Natanae oho inamõ. 47 Pe, Jesu rehe Natanae uhyk tate rahã, Jesu usak ehe. Pe, ehe har aze pandu: —Pemezẽ riki jundéu awa te. Amõ ta ke mukazu teze ym amezẽ ke aze — aja Jesu pandu. 48 Pe, Natanae pandu ipe: —Ihẽ rehe nde eresak ramõ te. Myja ihẽ rehe har nde erekwa katu my? — aja Jesu pe. Aze pandu: —Siri nde pe pukái ym rahã we, nde rehe har ihẽ akwa katu. Mazeywazy wyr pe nde ereĩ rahã, ihẽ akwa katu, sikzy wyr pe — aja Natanae pe Jesu pandu. 49 Amezẽ ke rehe hendu rahã, Natanae pandu: —Sawaze! Ngã muzeha nde. Mã! Upa nde erekwa. Tupã razyr nde. Jundéu awa tamaze kapitã keruhũ nde. Jande jaharõ jaxo amezẽ ke nde — aja Jesu pe. 50 Pe, aze pandu: —Sikzy wyr pe nde ereĩ rahã, nde rehe har ihẽ akwa katu. Aja nde pe ihẽ apandu. Azerehe ihẽ rehe nde erejurujar katu. Amõ we maze ke rehe nde eresak ta. Marã ka ym amõ mazeha, amezẽ ke ihẽ amazemaze ta. Amezẽ ke rehe nde eresak ta tĩ. 51 Pesarahã! Ywa pirar, aja nde eresak ta tĩ. Pe, Tupã jezẽha rahoha ta rehe pesak ta tĩ. Awa ihẽ tĩ. Tupã jezẽha rupi ihẽ ajur. Ihẽ rehe azeta wyjy ta uwyr. Jupir jupir oho tĩ. Amezẽ ke rehe pesak ta kỹ — aja Jesu pandu ipe.

2

Jumendariha rehe Jesu usak oho

1 Mokõi ukwer rahã, amõ ok ta pe amõ sawaze jumendar. Ok ta rer Kana. Amezẽ ok ta Ngariréi ywy rehe ihĩ. Azep Jesu mãi ixo. 2 Jesu pe amõ pandu. Jumuzeha ta pe tĩ: —Jumendariha rehe pesak pejur tĩ — aja. Azerehe azep azeta ixo tĩ. 3 Pe, kawĩ ke ngã upa uzu rahã, Jesu pe imãi pandu: —Kawĩ upa riki — aja ipe. 4 Jesu pandu: —Mãi! Anĩ we rĩ. Ihẽ akwa ta kỹ. Ihẽ amazeha angaha ke rehe uhyk ym we rĩ — aja Jesu ipe. 5 Pe, parakyha ta pe imãi pandu: —Aze pandu amezẽ ke pemaze katu — aja. 6 Azep kamuxĩhu izãi. Tiha amezẽ ke. Kuja, 100 rit tihaha. Awa po wajar peteĩ hetaha kamuxĩ izãi. Ita ke teze ngã mujã amezẽ ke. Y ke amõ purakar ipe. Amezẽ pe jundéu awa ta jukutuk kutuk. Aja tezeha. (Aja rahã, ipyza juhyk aja ixo aja jundéu awa ta ukwaha jupe.) 7 Pe, parakyha ta pe Jesu pandu: —Pemezẽ kamuxĩhu ke pemutyryhem. Y ke teze pemutyryhem — aja. Pe, azeta mutyryhem te. Hukwen rake rupi ihon uzam. 8 Aze pandu tĩ: —Apo y ke pejozok zy. Amezẽ ke ngã mizu matyrihamaze kapitã pe peraho — aja parakyha ta pe Jesu pandu. Azeta raho ipe. 9 Pe, mezẽ ipe. Pe, aze uzu. Kawĩ riki. Y ke teze kawĩ wan uwak oho. (Pyrãtãha namõ Jesu muruwak.) My ngi kawĩ werur my? Amezẽ ke kapitã ukwa ym. Parakyha ta jõ ukwa katu. Azeta riki y ke jozok. Pe, amõ pe kapitã pandu: —Se sawaze jumendar amezẽ ke emuhyk — aja amõ pe. Pe, sawaze uhyk. 10 Kapitã pandu ipe: —Amõ ta kawĩ iro amezẽ ke mezẽ mezẽ py. Pe, ngã mizu matyriha rehe uhyk uwyr amezẽ ta uzu hũ rahã, pe, iro ym amezẽ ke mezẽ mezẽ. Nde anĩ. Jande jazu we hũ, iro ym amezẽ ke. Azeramõ kawĩ iro te amezẽ ke jande pe amõ mezẽ mezẽ — aja kapitã pandu. 11 Amezẽ ok ta pe maze katu amezẽ ke Jesu maze py. Kana ok ta pe. Azep imaze pyrãtãha ke aze mujesak py amõ ta pe. Azerehe inamõ jumuze ixo amezẽ ta jurujar katu ehe. (Kirisutu aze. Kapitã keruhũ aja Tupã muzam amezẽ ke aze, aja azeta ukwa katu.) Kana ok ta riki Ngariréi ywy rehe ihĩ. 12 Amezẽ upa rahã, amõ ok ta pe Jesu oho. Kapanazũ ok ta pe oho. Imãi oho tĩ. Imu ta oho tĩ. Jumuzeha ta oho tĩ. Azep heta ym ukwer.

Tupã rehe ngã jumuzeha renda keruhũ pe Jesu oho

13 Maze huryha ke rehe uhyk tate. Her Pasuko. Arahã jundéu awa ta imizu matyr. (Aja yman te Eji ywy ngi jundéu awa ta ke Tupã muhem muwyr. Amezẽ ke ukwa ukwa uzam.) Amezẽ Pasuko weraha rehe uhyk tate, azerehe Jerusarẽ ok ta pe Jesu oho. 14 Pe, Tupã rehe ngã jumuzeha renda keruhũ pe aze oho. Azep amõ sawaze ta rehe aze usak. Amõ ta tapiziruhu ta ke muhepy hepy uzam tĩ. Tupã rehe ipyza ngã moĩ rahã, amezẽ ke ngã jukwa. Amõ ta arapuharan ta ke muhepy hepy uzam tĩ. Tupã rehe ipyza ke ngã moĩ rahã, amezẽ ke jukwa tĩ. Pykahuran ta aja tĩ. Muhepy tĩ. Amõ ywy ngi amõ ta uwyr. Amõ koty tamatarer ke amezẽ ta werur. Amezẽ ke Jerusarẽ ok ta pe har tamaze tamatarer ke muruwak amezẽ ta pehĩ tĩ. Tamatarer muruwak amezẽ ta ke azeta. Myrape rake wapyk uĩ. Upa amezẽ ta rehe Jesu usak. 15 Pe, tupaham pe nupãha ke aze puwan. Amezẽ pe upa ngã rymba ke aze muhem mondo. Jumuzeha renda keruhũ ngi muhem mondo. Tapiziruhu ta ke aja tĩ. Arapuharan ta aja tĩ. Muhem mondo tĩ. Myrape aze mujere tĩ. Tamatarer muruwakiha tamaze ke. Tamatarer ke upa aze ombor muhãi. 16 Pykahuran ta ke muhepy amezẽ ta pe aze pandu: —Sengi upa pemuhem peraho! Ko riki ihẽ pái rok. Amezẽ ke muhepyha renda wan pemuruwak. Katu ym. Peho! — aja Jesu pandu. 17 Amezẽ ke rehe jumuzeha ta hendu rahã, kuja ukwa ukwa uzam. Tupã jezẽha rehe panduha amõ mupinim. Amezẽ ke ukwa ukwa uzam. Kuja:“Tupã! Ko riki nde rok. Azep nde rehe ngã pyza ke ngã moĩ moĩ katu. Amezẽ ke jõ ihẽ aputar katu te.”Amezẽ panduha ke jumuzeha ta ukwa ukwa uzam. 18 Pe, Jesu pe amõ ta pandu uwyr. Jundéu awa tamaze kapitã ta pandu uwyr: —Awa jezẽha rupi ngã ke nde eremuhem eremondo my? Marã ka ym amõ mazeha, amezẽ ke emazemaze katu apo. Jasak ta. Aja rahã, nde jezẽha rupi ngã ke nde eremuhem eremondo katu, aja jakwa katu ta tĩ — aja Jesu pe. 19 Aze pandu: —Komezẽ Tupã rehe ngã jumuzeha renda keruhũ ke upa pemai. Pe, mokõi aker rahã, amõ pyahu amezẽ ke ihẽ amujã ta tĩ — aja Jesu pandu. 20 Azeta pandu: —Mã! Mokõi nde ereker rahã, amõ nde eremujã ta my? Marã ka ym nde eremujãha. Yman te komezẽ jumuzeha renda keruhũ ngã mujã mujã ixo. Heta te hũ warahy zar rahã, mujã mujã ixo. Kuja, 46 warahy zar rahã, mujã mujã ixo — aja ngã pandu. 21 Anĩ. Amezẽ jumuzeha renda keruhũ rehe har Jesu pandu ym. Juehe har aze pandu. (“Mai” aja rahã: “Jukwa” aja riki. Mokõi ukwer rahã, amõ jumuzeha renda keruhũ mujã ta, aja pandu rahã, mokõi ukwer rahã, manõha ngi aze ke Tupã mukwera katu ta muhem, aja mujekwa katu.) 22 Azerehe manõha ngi aze kwera katu uhem rahã, pe, amezẽ panduha rehe jumuzeha ta ukwa ukwa ixo. Pe, Tupã jezẽha rehe panduha ihĩ, amezẽ riki jetehar te ke, aja azeta ukwa katu. Jesu pandu amezẽ ke rehe azeta jurujar katu tĩ.

Ngã rehe har Jesu ukwa katu

23 Pasuko zar rahã, Jerusarẽ ok ta pe Jesu ixo. Marã ka ym amõ mazeha, amezẽ ke Jesu mazemaze. Amezẽ ke mujesak jesak hũ ngã pe uzam. Amezẽ ke rehe heta ngã usak, azerehe: “Ko Kirisutu. Kapitã keruhũ aja Tupã muzam amezẽ ke aze” aja azeta ukwa katu. 24 Jesu anĩ. Ngã rehe har aze ukwa katu. Pahar amõ koty ngã ukwa ta, aja Jesu ukwa katu. Azerehe jurujar ym ngã rehe. Maze ke rehe usak rahã jõ, ngã jurujar katu ehe, aja Jesu ukwa katu. Azerehe jurujar ym ngã rehe aze. 25 Marã ka ym ngã rehe har amõ panduha ipe. Upa aze ukwa katu. Ipyza pe maze ke amõ ukwa ukwa ixo, amezẽ ke aze atu ukwa katu tĩ.

3

Jesu namõ Nikonde pandu pandu

1 Ko amõ sawaze ixo. Her Nikonde. Jundéu awa tamaze kapitã aze. Parise kotyhar ke aze. 2 Amõ pytun rahã, Jesu rehe aze usak uwyr. Pandu ipe: —Sawaze! Ngã muzeha nde. Nde ke Tupã muwyr, azerehe ehe har jande ke nde eremuze katu. Aja jakwa katu. Ne namõ Tupã ixo, azerehe marã ka ym amõ mazeha, amezẽ ke nde eremazemaze katu. Pyrãtã te ha namõ nde eremazemaze katu. Azerehe nde ke Tupã muwyr aja ihẽ akwa katu tĩ — aja Jesu pe. 3 Aze pandu: —Esarahã! Mokõihar amõ uhem ym rahã, Tupã ixo amezẽ pe marã ka ym ohoha — aja ipe. 4 Pe, Nikonde pandu: —Mã! Marã ka ym. Tamũi rahã, mokõihar uhem ym awa. Marã ka ym mokõihar imãi pusu pe ohoha. Pe, marã ka ym mokõihar uhemiha — aja ipe. 5 Jesu pandu: —Esarahã! Imãi pusu ngi uhem rahã, awa teze aze. Amõ we tĩ. Tupãzã jezẽha rupi uhem rahã, Tupã razyr aze. Aja ym rahã, Tupã ixo amezẽ pe marã ka ym ohoha. 6 Imãi pusu ngi uhem rahã, awa teze aze. Tupãzã jezẽha rupi uhem rahã, Tupã razyr aze. 7 “Mokõihar pehem ta mezẽ teze” aja ihẽ apandu nde pe. “Mã! Marã ka ym” aja ym epandu. (Amezẽ ke nde erekwa ym my? Esarahã! Amõ we nde erekwa ym amezẽ ke pehĩ. Ywytu ke.) 8 Amõ koty koty ngi ywytu jupeju uwyr. Tyapuha nde erehendu. My ngi tur my? My ihon ta my? Amezẽ ke nde erekwa ym. Pehĩ. Amezẽ ke jõ nde erekwa katu. Tupãzã jezẽha rupi uhem rahã, amezẽja saka tĩ. Nde erekwa ym tĩ. Tupã razyr, aja jõ nde erekwa — aja ipe. 9 —Myja puki? — aja Jesu pe. 10 Aze pandu: —Jundéu awa ta ke nde eremuze tĩ. Muzeha katu amezẽ ke nde. Mã! Ihẽ apandu amezẽ ke nde erekwa ym we rĩ. Jande jakwa katu, amezẽ rehe har japandu pandu katu. 11 Esarahã! Maze jasak amezẽ rehe har japandu katu tĩ. Pe, jande japandu amezẽ rehe har pekwa ym. Kapitã ta riki pehẽ. Pekwa ym rĩ. 12 Maze ke komezẽ ywy keruhũ pe ihĩ. Amezẽ rehe har ihẽ apandu rahã, pejurujar ym. Pe, ywa pe maze ke ihĩ. Amezẽ rehe har ihẽ apandu rahã, marã ka ym pejurujariha ehe. 13 Maze ke ywa pe ihĩ. Amezẽ rehe har amõ ukwa ta oho my? Anĩ. Aja mezẽ ke nixói. Oho ym awa. Ihẽ jõ akwa katu. Awa ihẽ tĩ. Tupã jezẽha rupi ihẽ ajur. Azerehe akwa katu. 14-15 —Awa nixói te amezẽ pe Moise ixo rahã, mbóizã aze mujar muzam. Myra rehe mujar muzam. Aja ihẽ ke amõ ta mujar ta muzam tĩ. Awa ihẽ tĩ. Tupã jezẽha rupi ajur. Myra ngã mupia amezẽ ke rehe mujar ta muzam tĩ. Azerehe ihẽ rehe upa ngã jurujar katu rahã, amezẽ ta ke Tupã muhã katu ta — aja Jesu pandu. 16 Komezẽ ywy keruhũ pe har ta rehe Tupã ipyza katu te hũ. Azerehe Tazyr ke aze muwyr. Tazyr peteĩ har ke muwyr. Azerehe amõ jurujar katu ehe rahã, mupyraraha renda pe oho ym te ta. Tupã namõ ixo katu ta. 17 Komezẽ ywy keruhũ pe Tazyr ke Tupã muwyr. Komezẽ ywy keruhũ pe har ta ke Tazyr muhã katu ta uwyr. Azeta ke aze mupyrara ta uwyr. Anĩ. Aja ym. Muhã katu ta uwyr. 18 Tazyr rehe amõ jurujar katu rahã: “Nde katu ym. Nde ke amupyrara ta” aja Tupã pandu ym te ta. Amõ jurujar ym ehe rahã: “Nde katu ym. Nde ke amupyrara ta” aja Tupã pandu ta kỹ. Tupã razyr rehe aze jurujar ym. Tazyr peteĩhar rehe jurujar ym, azerehe aja Tupã pandu ta kỹ. 19 Mazerehe mupyrara ta my? Kuja riki. Komezẽ ywy keruhũ pe har ta pe weraha uwyr tipe. (Aja rahã, Tupã rehe har Tazyr mujekwa tipe.) Amezẽ ke azeta putar ym. Anĩ. Pytuniha ke azeta putar. (Aja rahã, maze kazu tezeha mazemazeha ke putar.) Upa maze kazu tezeha ke mazemaze ixo, azerehe weraha ke azeta putar ym. 20 Maze kazu tezeha ke amõ maze rahã, weraha koty uwyr ym ta. (Tupã rehe har ukwa tar ym. Putar ym.) Weraha koty uwyr rahã, maze kazu tezeha mazeha ke Tupã mujekwa ta. Azerehe uwyr ym. (Tupã rehe har ukwa tar ym.) 21 Pe, maze katu amezẽ ke amõ maze rahã, weraha rehe uhyk. (Aja rahã, Tupã rehe har aze ukwa tar katu.) Aja rahã, Tupã putar amezẽ ke aze mazemaze. Aja aze mujekwa. Tupã rehe hendu katu, azerehe maze katu amezẽ ke aze mazemaze katu tĩ.

Juã mujahukiha rehe har

22 Nikonde namõ upa Jesu pandu rahã, amõ ywy pe oho. Jundéi ywy pe oho. Jumuzeha ta oho tĩ. Azep jumuzeha ta namõ aze pyta we rĩ. Azep amõ ta ke azeta mujahuk. 23 Amõ renda pe Juã mujahuk ixo tĩ. Enõ renda pe mujahuk ixo. Azep y heta. Amezẽ renda Sarĩ ok ta rake ihĩ. Heta ngã uhyk oho ehe. Amezẽ ta ke Juã mujahuk. (Aja rahã, Tupã koty ipyza muruwak, aja azeta mujekwa.) 24 Arahã kyndaha pe Juã ke amõ ta kynda ym we rĩ. 25 Juã namõ jumuze ixo amezẽ ta ngi har amõ ta ixo. Amezẽ ta namõ jundéu awa ta jezẽ jezẽ hũ. “Juã mujahuk amezẽ ke riki katu te” aja Juã namõ jumuze ixo amezẽ ta pandu pandu uzam. “Anĩ. Jesu mujahuk amezẽ ke riki katu te” aja jundéu awa ta jezẽ jezẽ hũ. 26 Azerehe Juã pe azeta pandu oho: —Saze! Ngã muzeha nde. Amukwehe y ruwái koty ne namõ amõ sawaze ixo, Jondã ruwái koty. Ehe har nde erepandu. “Pemezẽ riki Tupã razyr” aja nde erepandu. Amezẽ nde erekwa uzam my. Apo heta ngã ohoho ixoty. Amezẽ ta ke mujahuk uzam apo — aja Juã pe. 27 Pe, Juã pandu: —Ixoty ngã ke Tupã mondo. Azerehe heta ngã ohoho ixoty. 28 Ihẽ apandu amezẽ ke pehẽ atu pekwa katu. Kuja ihẽ apandu: “Anĩ. Kapitã keruhũ aja Tupã muzam amezẽ ke aja ym ihẽ. Ihẽ ke Tupã muwyr py. Tupã muwyr amezẽ ndutar koty ihẽ ke Tupã mondo” aja ihẽ apandu. 29 Sawaze jumendar rahã, kũjã riki sawazemaze wan ta. Pe, sawaze rehe katu amezẽ ta sawaze rake hendu uzam. Pe, sawaze rehe kũjã uhyk rahã, ehe katu amezẽ ta hury katu. Aja ihẽ tĩ. Jesu rehe heta ngã uhyk oho rahã, ihẽ rury katu te ihẽ tĩ. 30 Azerehe ihẽ zar koty te we ixoty ngã oho rahã, katu tiki. Aja rahã, ihẽ rury katu te ihẽ axo rĩ — aja inamõ jumuze ixo amezẽ ta pe Juã pandu.

Ywa ngi wyjy uwyr, amezẽ rehe har

31 Ywa ngi wyjy uwyr. Amezẽ riki izar koty te we aze katuha. Upa awa ta zar koty te we aze katuha. Awa ke anĩ. Komezẽ ywy keruhũ pe ixo amezẽ ke aze. Aze riki awa teze tĩ. Komezẽ ywy keruhũ pe maze ke ihĩ. Amezẽ rehe har jõ aze ukwa. Amezẽ ke aze pandu. Panduha rehe jurujar katu awa tĩ. Ywa ngi wyjy uwyr amezẽ ke anĩ. Izar koty te we jurujar katu ta mezẽ teze ehe. 32 Azep aze usak amezẽ rehe har aze pandu pandu tipe. Azep aze hendu amezẽ rehe har aze pandu pandu tipe tĩ. Pe, amõ jurujar ym ehe. 33 Aze pandu amezẽ rehe amõ jurujar katu rahã, kuja ukwa katu. Tupã pandu amezẽ ke aze mazemaze katu. Aja rahã, Tupã pandu amezẽ ke jetehar te ke aja mujekwa ngã pe. 34 Jesu ke Tupã muwyr. Pe, Tupã pandu amezẽ ke aze pandu pandu. Izãmaze pyrãtãha ke Tupã muwyr ipe. Amezẽ riki upa ym. Azerehe Tupã mujekwa amezẽ ke aze pandu pandu katu. 35 Tazyr rehe ipái ipyza katu. Upa katu te aze mezẽ ipe. Azerehe upa katu te imaze ke. Azerehe upa katu te awa tamaze kapitã keruhũ te aze. 36 Tazyr rehe amõ jurujar katu rahã, aze ke Tupã muhã katu ta. Tazyr rehe jurujar ym rahã, marã ka ym aze uhãha. Aze ke Tupã mupyrara ta. Aja teze ta ixo.

4

Amõ awa kũjã namõ Jesu pandu

1 Jesu koty amõ amõ we ngã jumuze oho. Amezẽ ke parise ta hendu. Juã zar koty te we ngã ke Jesu mujahuk, aja parise ta hendu tĩ. 2 Jesu riki ngã ke mujahuk ym. Inamõ jumuze ixo amezẽ ta riki mujahuk uzam, ngã ke. 3 Parise ta hendu amezẽ ke Jesu ukwa rahã, Jundéi ywy ngi aze oho. Ngariréi ywy pe aze jywyr oho. 4 Amõ awa rape Samari ywy rupi ihon. Amezẽ rupi Jesu oho ta mezẽ teze. 5 Samari ywy rupi aze asa oho rahã, amõ ok ta rehe aze uhyk tate oho. Her Sikar. Amezẽ ok ta rake maze ywy kotete ihĩ, Jakomaze ywy ke. Yman te tazyr pe amezẽ ywy ke Jako mezẽ. Jose pe aze mezẽ. 6 Azep ywykwar ihĩ. Yman te Jako pykũi amezẽ ke. Amezẽ rake Jesu wapyk. Aze wata hũ, azerehe hezõ. Warahy jandar tate rahã, azep aze wapyk uĩ. 7-8 Ok ta pe jumuzeha ta oho. Azeta mizu ke jozok oho. Pe, Jesu jeje ihĩ rahã, amõ kũjã uhyk uwyr ehe. Samari ywy pe har ke aze. Y rehe uwyr. Pe, Jesu pandu ipe: —Y ihẽ pe emuwyr. Ihẽ hyngwéi te ihẽ ke — aja kũjã pe. 9 —Mã! Nde riki jundéu awa. Ihẽ riki Samari ywy pe har. Mazewã y nde erepandu ihẽ pe my? — aja Jesu pe. Samari ywy pe har tamaze ita rekúi razyr ke jundéu awa ta pyhyk ym te. Azerehe: “Mãte we amezẽ te aze my” aja kũjã ukwa. 10 Jesu pandu: —Maze ke nde pe Tupã mezẽ tar katu. Amezẽ ke nde erekwa rahã, ihẽ pe y nde erepandu ta tipe. “Y ihẽ pe emuwyr” aja nde pe ihẽ apandu. Ihẽ rehe har nde erekwa rahã, aja tĩ. Ihẽ pe y nde riki nde erepandu ta tipe tĩ. Ihẽ pe nde erepandu rahã, y ke nde pe ihẽ amezẽ ta tipe. Amezẽ y nde ke muxuwe katu ta tipe — aja ipe. 11 —Saze! “Y nde ke muxuwe katu ta” aja nde erepandu. Myja amezẽ ke ihẽ pe nde eremezẽ ta my? Ko ywykwar riki typy hũ. Y jozokiha namõ nde erexo ym. 12 Jande ramũi riki komezẽ ywykwar ke jande pe mupyta. Jako mupyta. Yman komezẽ y ke aze uzu ixo. Tazyr ta uzu tĩ. Hymba ta uzu tĩ. Jako riki mupyta jande pe. “Y muxuwe katu ta” aja nde erepandu rahã, Jako zar koty te we pyrãtãha nde my? — aja kũjã pandu. 13 —Komezẽ y amõ uzu rahã, jyngwéi ta tĩ. 14 Y ke ihẽ amezẽ. Amezẽ ke amõ uzu rahã, jyngwéi ym te ta. Y ihẽ amezẽ ipe rahã, ipyza pe mundu aja saka. Upa ym te ta. Uhãha namõ ixo ta — aja kũjã pe. 15 (Awa uhãha rehe har Jesu pandu uĩ. Amezẽ ke kũjã ukwa ym we rĩ.) Azerehe aze pandu: —Saze! Ihẽ ke y muxuwe katu, amezẽ ke ihẽ pe emuwyr. Aja rahã, ihẽ hyngwéi ym te ta tĩ. Se y ihẽ ajozok ym te ta ajur tĩ — aja Jesu pe. 16 —Nde sawaze pe epukái eho. Pe, se ejywyr inamõ ejur tĩ — aja ipe. 17 —Anĩ. Ihẽ sawaze ym ihẽ — aja kũjã. —“Ihẽ sawaze ym” aja nde erepandu. Amezẽ riki jetehar te ke. 18 Heta sawaze nde erepyhyk. Awa po wajar peteĩhar upa hetaha. Apo ne namõ ixo amezẽ ke nde sawaze ym. Jetehar te ke nde erepandu ihẽ pe — aja kũjã pe. 19 (Kũjã ixoha rehe har Jesu mujekwa, azerehe) kũjã pandu: —Saze! Tupã jezẽha pandu amezẽ ke nde. Aja ihẽ akwa zy. (Azerehe ihẽ pe emujekwa. Myp Tupã rehe ipyza ke amõ moĩ moĩ katu my?) 20 Tupã rehe ihẽ ramũi ta ipyza moĩ moĩ, samari ywy pe har ta ke. Pemezẽ ywyzã keruhũ zar pe azeta moĩ moĩ. Pehẽ anĩ. Jundéu awa ta anĩ. Jerusarẽ ok ta pe jõ Tupã rehe ipyza ngã moĩ moĩ ta mezẽ teze, aja jundéu awa ta pandu. Myja mezẽ katu te my? — aja Jesu pe kũjã pandu. 21 Pe, kũjã pe aze pandu: —Ko ihẽ apandu amezẽ jetehar te ke. Amezẽ ke nde erekwa katu ta. Pemezẽ ywyzã keruhũ zar pe jande pái keruhũ rehe ipyza moĩ moĩ ym ta awa. Amezẽ angaha ke rehe uhyk tate. Jerusarẽ ok ta pe aja tĩ. Jande pái keruhũ rehe ipyza moĩ moĩ ym ta awa azep tĩ. Amezẽ angaha ke rehe uhyk tate tĩ. 22 Tupã rehe ipyza ke samari ywy pe har ta moĩ moĩ tipe. Ehe har azeta ukwa ym. Ipyza jundéu awa ta moĩ moĩ ehe tĩ. Ehe har azeta ukwa katu. Jundéu awa ta ngi har ngãmaze muhãha uwyr ta. Azerehe Tupã rehe har azeta ukwa. 23 Jande pái keruhũ rehe ipyza amõ moĩ moĩ katu te ta. Amezẽ angaha ke rehe uhyk tate. Jete. Uhyk apo zy. Tupã rehe har jetehar te ke Tupãzã mujekwa. Aze riki amõ pyza rehe ihĩ katu. Azerehe amõ ixo, azep jande pái keruhũ rehe ipyza ke moĩ moĩ katu. (Aja rahã, henda nixói, amezẽja saka. Amõ ixo, azep ipyza ke aze moĩ moĩ katu ehe.) 24 Tupã riki Izã teze aze. Azerehe jande pái keruhũ rehe ipyza ke amõ moĩ moĩ tar katu rahã, Tupãzã jezẽha rupi uhem ta mezẽ teze. Amezẽ ta riki jande pái keruhũ rehe ipyza moĩ moĩ katu — aja Jesu pandu. 25 Kũjã pandu ipe: —Kirisutu uwyr ta, aja ihẽ akwa. (Kapitã keruhũ aja Tupã muzam amezẽ ke aze.) Aze uwyr rahã, upa katu te maze ke jande ke aze muze ta — aja Jesu pe. 26 Aze pandu: —Ko ihẽ aĩ. Kirisutu ihẽ. Kapitã keruhũ aja Tupã muzam amezẽ ke ihẽ — aja kũjã pe. 27 Arahã jumuzeha ta jywyr uwyr. Kũjã namõ Jesu pandu pandu uĩ. Amezẽ ke rehe azeta usak rahã: “Mã!” aja. Anĩ. “Maze ke rehe har nde erepandu inamõ my?” aja Jesu pe azeta pandu ym. “Mazerehe nde erepandu inamõ my?” aja azeta pandu ym ipe tĩ. (Jundéu awa tamaze muzeha rahã, kũjã namõ pandu ym te awa, azerehe: “Mã!” aja ukwa.) 28 Pe, kamuxĩ razyr ke kũjã hijar oho. Ok ta pe aze jywyr oho. Azep pe har ta pe aze pandu: 29 —Sawaze rehe pesak peho. Upa katu te ihẽ amazemaze amezẽ ke aze mujekwa ihẽ pe. Kirisutu aze my, kapitã keruhũ aja Tupã muzam amezẽ ke aze — aja kũjã pandu. 30 Azerehe ok ta pe har ta uhem oho. Jesu koty azeta oho. 31 Kũjã oho rahã, Jesu pe jumuzeha ta pandu pandu uzam: —Sawaze! Ko jande mizu. Ezurahã! — aja pandu hũ tipe. 32 Aze pandu: —Azewan ihẽ pe. Maze azu amezẽ ke namõ ko ihẽ axo. Amezẽ ke pekwa ym pehẽ — aja jumuzeha ta pe. 33 Pe, jumuzeha ta pandu pandu azeta jupe: —Imizu ke amõ ta werur ipe nahã my? — aja azeta pandu pandu azeta jupe naĩ. 34 Jesu pandu: —Tupã ihẽ ke muwyr. Aze putar amezẽ ke ihẽ amazemaze rahã, amezẽ riki ihẽ mizu aja saka tĩ. Imizu namõ amõ ixo rahã, hury katu aze. Aja ihẽ tĩ. Ihẽ rury katu tĩ. Maze parakyha ke ihẽ pe aze mezẽ tĩ. Amezẽ ke ihẽ amumba ta axo. Azerehe ihẽ rury katu axo. 35 —Pehẽ pepandu: “Amõ tumeme jahy kanim rahã, ahúi aja mezẽ ke itawa ta. Amõ mondok ta” aja. Pe, ihẽ apandu pehẽ pe. Pesarahã! Itawa apo zy. Mondokiha angaha rehe uhyk apo zy. (Aja rahã, ihẽ rehe azep pe har ta jurujar tar katu.) 36 Ahúi aja mezẽ mondokiha pe ijar muhepy. Pe, mondokiha matyr. (Aja matyriha aja apo tĩ. Ihẽ rehe pemezẽ ta jurujar katu ta.) Aja rahã, amezẽ ta ke Tupã muhã katu ta. Matyr rahã, maze razĩ jytym amezẽ ta hury katu. Matyr amezẽ ta hury katu tĩ. Johu hury katu. (Aja apo tĩ. Ajytym aja Tupã jezẽha ke ihẽ apandu. Pe, matyr aja ihẽ rehe jurujar katu ta. Johu hury katu ta tĩ.) 37 Aja amõ panduha riki jete. Kuja:“Mazeywa ke amõ jytym oho. Pe, tyarõ rahã, amezẽ ke amõ riki mondok oho” aja panduha ihĩ. 38 —Amõ kupixa pe peparaky ym. Amõ ta paraky. Amezẽ pe pehẽ ke ihẽ amondo. Azep maze ke pematyr ta. Pe, pehẽ rury katu ta. (Aja apo tĩ. Amõ rekoha pe amõ ta Tupã jezẽha pandu. Azep pehẽ ke ihẽ amondo. Pe, azep pe har ta ihẽ rehe jurujar katu. Pematyr, amezẽja saka) — aja Jesu pandu. 39 Ok ta pe samari ywy pe har ta ixo. Azeta pe kũjã pandu: “Upa katu te ihẽ amazemaze amezẽ ke aze mujekwa” aja Jesu rehe har kũjã pandu. Azerehe heta amezẽ ok ta pe har ta jurujar katu ehe tĩ, Jesu rehe. 40 Pe, Jesu rehe samari ywy pe har ta uhyk uwyr rahã, azeta pandu ipe: —Jande namõ epyta we rĩ — aja pandu hũ. Azerehe azep mokõi Jesu ukwer. 41 Jesu muze. Azerehe amõ we hũ azep pe har ta jurujar katu ehe. 42 Pe, kũjã pe azeta pandu: —Ehe har jande pe nde erepandu, azerehe jajurujar katu ehe apo tĩ. Amezẽ jõ ym. Aze pandu amezẽ ke rehe jande atu jahendu. Aze riki komezẽ ywy keruhũ pe har ta ke aze muhã katu ta. Aja jakwa katu. Azerehe jajurujar katu ehe tĩ — aja azep pe har ta pandu.

Amõ kapitã razyr ke Jesu mukatu

43-44 Samari ywy pe mokõi ukwer. Pe, Jesu oho. Aze riki pandu: “Tupã jezẽha ke pandu amezẽ rehe hekoha pe har ta katu ym usak” aja aze ukwa. Azerehe hekoha te pe oho ym. Anĩ. Amõ ok ta pe oho. Amezẽ ok ta Ngariréi ywy rehe ihĩ. 45 Pe, amezẽ ok ta pe uhyk rahã, azep pe har ta hury katu ehe, Jesu rehe. Amukwehe Jerusarẽ ok ta pe azeta ixo tĩ. Pasuko zar rahã, ngã mizu ke jundéu awa ta matyr. Arahã azeta azep ixo tĩ. Arahã marã ka ym amõ mazeha, amezẽ ke Jesu mazemaze. Amezẽ ke rehe upa azeta usak. Azerehe azeta hury katu ehe. 46 Pe, maze ok ta pe aze uhyk tĩ. Kana ok ta pe uhyk tĩ. Ngariréi ywy rehe amezẽ ok ta ihĩ. Yman azep y ke teze kawĩ wan aze muruwak. Azep amõ kapitã ixo. Tazyr ahy ipe. Amõ ok ta pe tazyr ihĩ. Kapanazũ ok ta pe ihĩ. 47 Jundéi ywy ngi Ngariréi ywy pe Jesu uhyk uwyr. Amezẽ ke kapitã hendu rahã, aze pandu ipe, Jesu pe. —Ihẽ rekoha pe ihẽ namõ eho. Kapanazũ ok ta pe. Ihẽ razyr ahy ou. Manõ tate. Aze ke emukatu — aja Jesu pe. 48 Jesu pandu ipe: —Marã ka ym amõ mazeha. Amezẽ ke ihẽ amazemaze katu. Amezẽ ke rehe nde eresak rahã jõ, ihẽ rehe nde erejurujar katu. Mã! Katu ym — aja ipe. 49 Kapitã pandu: —Saze! Pahar ihẽ namõ eho. Ihẽ razyr manõ tate. Manõ ym we rĩ. Pahar eho — aja Jesu pe. 50 (Usak rahã jõ jurujar katuha katu ym, aja Jesu mujekwa tar katu.) Azerehe aze pandu ipe: —Anĩ. Aho ym ta. Nde jeje ejywyr eho. Nde razyr manõ ym ta — aja kapitã pe. Jesu mukatu, amezẽ ke rehe kapitã usak ym. Anĩ. Jesu pandu amezẽ ke rehe kapitã jurujar katu. Azerehe pahar aze jywyr oho. 51 Hok pe aze jywyr oho ixo rahã, miasu ta uhyk uwyr ehe. Pandu uwyr: —Nde razyr katu apo zy — aja kapitã pe. 52 Pe, miasu ta pe aze pandu: —My warahy rahã, katu oho my? — aja. Azeta pandu: —Kwehe hakuha maha oho ipe. Se warahy rahã, hakuha maha oho ipe. Warahy jere rahã — aja ipe. 53 Arahã katu te: “Ne razyr manõ ym ta” aja Jesu pandu kwehe. Amezẽ ke ipyza pe ipái ukwa ukwa uzam. Pe, Jesu rehe aze jurujar katu te. Upa hok wyr pe har ta jurujar katu ehe tĩ, Jesu rehe. 54 Aja marã ka ym amõ mazeha, amezẽ ke Jesu maze katu. (Aja Kirisutu aze. Kapitã keruhũ aja Tupã muzam amezẽ ke aze, aja mujekwa katu ngã pe.) Jundéi ywy ngi Ngariréi ywy pe uhyk rahã, marã ka ym amõ mazeha, amezẽ ke aze maze katu. Amezẽ riki mokõihar ke.

5

Y kynda amezẽ rake amõ sawaze ke Jesu mukatu

1 Pe, heta ukwer rahã, amõ jundéu awa ta mizu matyriha rehe Jesu usak oho. Jerusarẽ ok ta pe usak oho. Arahã Tupã rehe jundéu awa ta ipyza moĩ moĩ. Azerehe ngã mizu matyr. 2 Jerusarẽ ok ta pe y kynda amezẽ ke ihĩ. Hukwen rake ihĩ. Arapuharan ta ixe, amezẽ hukwen rake ihĩ. Y kynda amezẽ rake rupi ok rymyzy heta ihĩ tĩ. Katukwer amezẽ ta ke. Kuja, awa po wajar peteĩhar upa hetaha. Amezẽ kynda amezẽ rehe her ngã moĩ. “Mbete” aja riki jundéu awa ta jezẽha ipe. 3 Ok rymyzy wyr rupi ahy ixo amezẽ ta heta túi. Eha ym te amezẽ ta azep ihĩ tĩ. Jupyrãtã rãtã amezẽ ta túi tĩ. Wata ym te amezẽ ta ihĩ tĩ. Y katak amezẽ rehe azeta harõ ixo. 4 Amõ amõ rahã, Tupã jezẽha rahoha wyjy uwyr ehe, y kynda amezẽ rehe. Pe, y ke aze mukatak. Arahã y pe uzar py, amezẽ ke jõ katu oho. Peteĩ jõ katu oho. Maze ahy ixo amezẽ ke upa katu oho. 5 Azep amõ sawaze túi. Heta te hũ warahy zar rahã, maze ahyha namõ teze aze ixo. Kuja, 38 warahy zar rahã, aja teze aze ixo. 6 Azep aze túi, aja Jesu usak ehe. Heta te hũ warahy zar rahã, maze ahyha namõ teze aze ixo, aja Jesu ukwa. Azerehe aze pandu ipe: —Katu aja nde ereputar my? — aja Jesu. 7 —Saze! Aputar. Y katak rahã, y pe ihẽ ke mou amezẽ nixói. Pe, ihẽ atu aho axo rahã, amõ riki y pe opor py, azerehe ihẽ katu ym aju — aja Jesu pe. 8 —Epuzam. Nemaze tupe ke emaman. Inamõ ewata eho zy — aja ahy ixo amezẽ pe Jesu pandu. 9 Pahar sawaze katu oho. Tupe ke pyhyk. Inamõ wata oho. Arahã riki jundéu awa tamaze putuzuha zar ke. 10 Azerehe jundéu awa tamaze kapitã ta pandu ipe. Sawaze wata ramõ amezẽ pe pandu: —Apo riki jundéu awa tamaze putuzuha zar ke. Azerehe nemaze tupe ke nde erepyhyk ereraho rahã, katu ym. (Nde ereparaky teze, aja saka.) Katu ym. Aja jundéu awa jezẽha rehe panduha ihĩ. Amezẽ rehe jahendu katu — aja ipe. 11 Sawaze pandu: —Ihẽ ke mukatu amezẽ pandu ihẽ pe: “Nemaze tupe epyhyk. Inamõ ewata eho” aja ihẽ pe — aja jundéu awa tamaze kapitã ta pe sawaze pandu. 12 Azeta pandu ipe: —Awa aja mezẽ pandu nde pe my? — aja sawaze pe. 13 Aze pandu: —Awa mamy? Akwa ym ihẽ — aja sawaze. Heta ngã azep ixo, azerehe Jesu oho. Azerehe ehe har sawaze ukwa ym. 14 Izi atu we rahã, sawaze rehe Jesu usak. Tupã rehe ngã jumuzeha renda keruhũ pe aze usak ehe. Aze pandu ipe: —Esarahã! Apo nde katu zy. Maze nde erekazu tezeha ke emaze ym tĩ. Tapijar teze we nde erekazu tezeha nde eremaze rahã, nde erepyrara we hũ ta tĩ — aja sawaze pe Jesu pandu. 15 Pe, sawaze oho. Jundéu awa tamaze kapitã ta pe aze pandu oho: —Jesu riki ihẽ ke mukatu — aja pandu. 16 Azerehe Jesu ke jundéu awa tamaze kapitã ta mupyrara tar katu. Putuzuha zar rahã, aze mukatu. (Aja rahã paraky teze, aja ukwa, azerehe mupyrara tar katu.) 17 Pe, ngã pe Jesu pandu: —Maze katu amezẽ ke ihẽ pái keruhũ maze ixo rĩ. Aja tezeha aze. (Aja rahã, putuzuha zar rahã, aze maze ixo rĩ, aja mujekwa.) Azerehe aja maze katu amezẽ ke ihẽ amaze ta mezẽ teze tĩ. (Putuzuha zar rahã, ihẽ amaze ta mezẽ teze tĩ) — aja ngã pe. 18 Amezẽ panduha rehe jundéu awa tamaze kapitã ta parahy. Izar koty te we parahy ehe. Jukwa tar katu. Jundéu awa tamaze putuzuha zar rahã, sawaze ke mukatu. (Paraky teze, aja ukwa.) Azerehe katu ym, aja azeta ukwaha naĩ. Amõ we tĩ. Tupã riki ipái, aja aze pandu. Aja rahã, Tupã aze tĩ, aja azeta ukwa. Azerehe parahy te hũ ehe. “Mã! Jajukwa ta” aja pandu pandu azeta jupe.

Jesu riki Tupã razyr

19 (Tupã aze tĩ, aja Jesu mujekwa tar katu.) Azerehe ngã pe aze pandu: —Ko pehẽ pe ihẽ apandu: “Tazyr ke ihẽ.” Ihẽ jeje maze ke ihẽ amaze ym. Ihẽ pái mazemazeha rehe ihẽ asak. Aja ihẽ amaze tĩ. Ihẽ pái mazeha aja ihẽ tĩ. 20 Ihẽ rehe ihẽ pái keruhũ ipyza katu. (Tazyr ke ihẽ.) Upa aze maze ixo amezẽ ke ihẽ pe aze mujekwa. Pemezẽ sawaze ihẽ amukatu. Amezẽ zar koty te we marã ka ym amõ mazeha, amezẽ ke ihẽ amazemaze ta. Ihẽ pái mujekwa ta ihẽ pe tĩ. Amezẽ ke ihẽ amazemaze ta tĩ. Pesak ehe rahã: “Mã! Katu hũ!” aja pekwa ta. 21 —Manõ amezẽ ke ihẽ pái keruhũ mukwera katu muhem. Aja ihẽ aputar amezẽ ta ke ihẽ amukwera katu ta amuhem tĩ. Tazyr ke ihẽ, azerehe amukwera katu amuhem ngã ke tĩ. 22 —Ihẽ pái keruhũ ihẽ pe pandu: “Nde riki ngã pe epandu katu. Kuja. Katu mazemaze amezẽ ta pe: ‘Katu nde. Tupã namõ exo katu’ aja. Maze kazu tezeha ke mazemaze amezẽ ta pe: ‘Katu ym nde. Mupyraraha renda pe eho’ aja” aja ihẽ pái pandu ihẽ pe. Aja aze atu pandu ym ta. Ihẽ riki apandu ta kỹ. 23 Pe, ihẽ pái keruhũ rehe har aja katu ihẽ rehe har amõ ta pandu ta tĩ. Katu ihẽ rehe har amõ ta pandu ym rahã, ihẽ pái keruhũ rehe har katu pandu ym ta tĩ. Jande juja katu te jande tĩ. Tazyr ke ihẽ. Ihẽ pái keruhũ muwyr amezẽ ke ihẽ. 24 —Jetehar ke pehẽ pe ihẽ apandu. Ihẽ pái ihẽ ke muwyr. Ihẽ jezẽha rehe amõ hendu. Pe, ihẽ pái rehe aze jurujar katu rahã, uhã te hũ amezẽ ke aze aja teze ta ixo. Aze ke ihẽ pái keruhũ mupyrara ym te ta. Anĩ. Manõha ngi mutyryk oho, amezẽja saka. (Aja rahã, mupyraraha renda pe ohoha ngi mutyryk oho, amezẽja saka.) Pe, uhã te hũ amezẽ ke aze aja teze ta ixo. Aja rahã, Tupã koty oho ta amezẽ ke aze. Aja rahã, apo Tupã pandu zy: “Amezẽ ke mupyraraha renda pe oho ym te ta. Anĩ. Uhã te hũ aja ixo apo zy” aja Tupã pandu zy. 25 —Ko apandu pehẽ pe. Tupã razyr ihẽ. Maze angaha ke rehe uhyk ta. Kuja. Manõ amezẽ ta ihẽ jezẽha rehe hendu ta. Aja rahã, uhã ta. Apandu pehẽ pe. Apo aja tĩ. Ihẽ rehe jurujar ym amezẽ ta riki manõ amezẽ ta aja saka. Uhã ym, azerehe aja. Apo ihẽ jezẽha rehe hendu. Pe, ihẽ rehe jurujar katu ta. Aja rahã, uhã te hũ aja ixo ta apo zy. 26 —Ihẽ pái keruhũ riki jezẽha te reko. Azerehe uhãha ke ngã pe aze mezẽ katu. Aja ihẽ tĩ. Tazyr ke ihẽ. Ihẽ pe aze pandu: “Ngã pe uhãha nde eremezẽ katu tĩ” aja ihẽ pe pandu. 27 —Ihẽ pái keruhũ pandu: “Ngã pe epandu katu. Kuja. Katu mazemaze amezẽ ta pe: ‘Nde katu. Tupã namõ exo katu’ aja nde erepandu katu. Maze kazu tezeha ke mazemaze amezẽ ta pe: ‘Nde katu ym. Mupyraraha renda pe eho’ aja nde erepandu katu tĩ” aja ihẽ pe pandu tĩ. Awa ihẽ tĩ. Tupã jezẽha rupi ajur. Azerehe aja mezẽ ihẽ pe ihẽ pái pandu. 28 —Ko ihẽ apandu amezẽ ke rehe: “Mã!” aja pepandu ym. Kuja. Ihẽ jezẽha rehe upa katu te manõ amezẽ ta hendu ta. Amezẽ angaha ke rehe uhyk ta kỹ. 29 Pe, ihẽ jezẽha rehe hendu rahã, azeta kwera katu ta uhem. Pe, katu amezẽ ke mazemaze, amezẽ ta ke ihẽ pái keruhũ mukwera katu ta muhem. Tupã namõ ixo ta. Maze kazu tezeha ke mazemaze. Amezẽ ta ke aze mukwera katu ta muhem tĩ. Amezẽ ta ke mupyraraha renda pe mondo ta kỹ — aja Jesu pandu.

Jesu rehe har amõ pandu

30 Aze pandu tĩ: —Ihẽ jeje maze ke ihẽ amazemaze ym. Ihẽ pái keruhũ mujekwa. Amezẽ ke jõ ngã pe ihẽ apandu pandu ta. “Pehẽ katu. Tupã namõ pexo katu” aja. Maze kazu tezeha ke mazemaze amezẽ ta pe: “Pehẽ katu ym. Mupyraraha renda pe peho” aja. Ihẽ aputar amezẽ ke ihẽ amazemaze ym. Anĩ. Ihẽ pái keruhũ ihẽ ke muwyr. Aze putar amezẽ ke ihẽ amazemaze katu. Azerehe jetehar rupi ngã rehe har ihẽ pandu pandu ta. 31 —Ihẽ apandu: “Ihẽ ke Tupã muwyr” aja. Aja ihẽ jõ apandu rahã, ihẽ apandu amezẽ ke rehe pejurujar ym ta mezẽ teze. 32 Anĩ. Amõ ihẽ rehe har pandu amezẽ ke pehĩ. Ihẽ pái ke amezẽ. Ihẽ rehe har aze pandu amezẽ ke jetehar te ke. Aja ihẽ akwa katu. Azerehe ihẽ rehe pejurujar katu ta mezẽ teze. 33 Amõ ta ke Juã koty pehẽ pemondo. Juã pe azeta pandu oho. Pe, jetehar te ke ihẽ rehe har Juã pandu. 34 Pesarahã! Ihẽ rehe har sawaze pandu. Amezẽ ke ihẽ aputar my? Anĩ riki. Kuja riki. Sawaze pandu amezẽ ke rehe pejurujar katu rahã, ihẽ rehe har pekwa katu ta tĩ. Aja rahã, ihẽ rehe pejurujar katu ta. Aja rahã, pehẽ ke ihẽ pái keruhũ muhã katu ta. 35 —Araparin aja Juã. Hendy aja saka. (Aja rahã, jetehar Tupã rehe har aze mujekwa.) Pe, pehendu ehe rahã, izi atu we pehẽ rury katu ehe. 36 (Ihẽ rehe har mujekwa, amezẽ ke tumeme pehĩ.) Ihẽ rehe har Juã pandu pandu. Amõ we tĩ. Juã zar koty te we ihẽ rehe har mujekwa amezẽ ke ko ixo. Ihẽ amazemazeha ke. (Amezẽ ihẽ rehe har mujekwa tĩ. Mokõihar ke amezẽ.) Amezẽ ke ihẽ pái keruhũ mezẽ ihẽ pe. Amezẽ ke ihẽ amazemaze. Amezẽ rehe amõ usak rahã: “Ko Tupã muwyr amezẽ ke” aja ukwa ta. 37 Amõ we tĩ. Ihẽ ke ihẽ pái keruhũ muwyr. Aze riki ihẽ rehe har pandu tĩ. (Amezẽ ihẽ rehe har mujekwa tĩ. Mahapyrihar ke amezẽ.) Imaze jezẽha rehe pehendu ym te. Imaze mazemazeha rehe pejurujar ym te tĩ. 38 Jezẽha ke aze muwyr. Amezẽ ke rehe pehendu tar ym tĩ. Ihẽ rehe pehẽ pejurujar ym, azerehe pehendu tar ym ehe tĩ. Aze muwyr amezẽ ke ihẽ. 39 —Tupã jezẽha rehe pejumuze muze pexo. Aja rahã, pehẽ ruhã ta, aja pekwaha naĩ. Pesarahã! Tupã jezẽha rehe ihẽ rehe har panduha ihĩ. (Amezẽ ke ihẽ rehe har mujekwa tĩ. Tumemehar ke amezẽ.) Amezẽ ke jetehar ihẽ rehe har mujekwa tĩ. 40 Anĩ. Ihẽ rehe pejurujar tar ym. Ihẽ rehe pejurujar katu rahã, pehẽ ke ihẽ pái muhã katu ta. 41 —Ihẽ rehe har katu amõ ta pandu. Amezẽ ke ihẽ aputar ym. (Katu ihẽ rehe har Tupã pandu. Amezẽ ke ihẽ aputar.) 42 Pehẽ rehe har ihẽ akwa katu. Tupã rehe pehẽ pepyza ym, aja ihẽ akwa katu. 43 Ihẽ pái keruhũ jezẽha rupi ihẽ ajur. Pe, ihẽ ke peputar ym. Azerehe Tupã rehe pehẽ pepyza ym, aja akwa katu. Imaze jezẽha rupi amõ sawaze uwyr rahã, amezẽ ke peputar katu. Ihẽ anĩ. Peputar ym. 44 —Pehẽ rehe har katu amõ ta pandu. Amezẽ ke peputar katu. Pehẽ rehe har katu Tupã riki pandu. Amezẽ ke peputar ym. Azerehe marã ka ym ihẽ rehe pejurujariha. Tupã peteĩhar aze. Pandu katuha ke peputar ym. 45 —Pehẽ rehe har ihẽ pái keruhũ pe ihẽ apandu ym ta. Aja pekwaha naĩ. Kuja: “Pehẽ katu ym. Ihẽ rehe pejurujar ym” aja apandu ym ta, aja pekwaha naĩ. Anĩ. Pesarahã! Amõ riki pandu ta tĩ. Moise pandu ta tĩ. “Pehẽ katu ym. Pejurujar ym. Tupã muwyr amezẽ ke rehe pejurujar ym” aja pandu ta tĩ. Aze mupinim amezẽ ke rehe pehendu katu. Aja rahã, pehẽ ruhã ta, aja pekwaha naĩ. 46 Moise mupinim amezẽ ke rehe pehendu katu ta tipe rahã, ihẽ rehe pejurujar katu ta tipe tĩ. Ihẽ rehe har aze mupinim, azerehe pejurujar katu ta mezẽ teze. 47 Anĩ. Aze mupinim amezẽ ke rehe pejurujar ym. Azerehe ihẽ apandu amezẽ ke rehe marã ka ym pejurujariha tĩ — aja Jesu pandu jundéu awa tamaze kapitã ta pe.

6

Ngã mizu ke Jesu muheta

1 Heta ukwer rahã, ypa ke Jesu aha oho, jarusu keruhũ pe. Ypa rer Ngariréi. Mokõi her. Timberi aja her tĩ. 2 Heta haikwer rupi ngã oho tĩ. Maze ahy ixo amezẽ ta ke aze mukatu. Amezẽ maze katu amezẽ rehe ngã usak, azerehe haikwer rupi azeta oho. 3 Ywyzã rehe Jesu jupir oho. Amezẽ zar pe aze wapyk, jumuzeha ta namõ. 4 Jundéu awa ta mizu matyriha zar rehe uhyk tate. Her Pasuko. Arahã jundéu awa ta imizu matyr. 5 Jesu juramã usak rahã, hetaha ta uhyk uwyr ixoty. Amezẽ ke rehe aze usak. Pe, Siri pe aze pandu: —Hetaha ta pe ngã mizu jamezẽ ta. My amezẽ ke jande jajozok ta my? — aja ipe. 6 Myja ngã pe ngã mizu mezẽ mezẽ ta my? Amezẽ ke Jesu ukwa katu. Siri ukwaha ke aze manga uzam. Azerehe aja mezẽ aze pandu ipe, Siri pe. 7 Siri pandu: —Kuja, 200 zar rahã, amõ paraky. Amezẽ tamatarer pe mbeju jajozok rahã, uhyk ym ngã pe. Tazyr mi ngã uzu ta — aja Jesu pe. 8 Pe, amõ jumuzeha uhyk. Andere ke. Simã Petu mu aze. 9 Aze pandu: —Se amõ kurumĩ ixo. Mokõi pira kazẽ namõ aze ixo. Mbeju razyr, awa po wajar peteĩhar upa. Ahúi aja mezẽ kuzi ke teze mujã amezẽ ke. Amezẽ ke ngã hetaha ta rehe uhyk ym te ta — aja Andere. 10 Pe, Jesu pandu: —“Pewapyk” aja ngã pe pepandu — aja jumuzeha ta pe. Pe, jumuzeha ta pandu rahã, upa ngã wapyk. Azep sorok katu. Kãpĩ razyr heta. Kuja, 5. 000 sawaze ta hetaha ta ixo nahã my. 11 Pe, mbeju ke Jesu pyhyk. Pe, Tupã pe aze pandu: —Ne jõ riki katu te mezẽ ke. Jande mizu jande pe nde eremuwyr katu — aja. Pe, amezẽ ke jumuzeha ta pe aze mezẽ mezẽ. Pe, wapyk amezẽ ta pe jumuzeha ta upa mezẽ mezẽ tĩ. Aja pira kazẽ tĩ. Mezẽ mezẽ tĩ. Upa ngã uzu. Uhyk ngã uzu. 12 Upa uzu rahã, upa ngã iãpũ rahã, jumuzeha ta pe Jesu pandu: —Pyta we amezẽ ke pematyr. Aja rahã katu ta. Ombor ym ta awa, pyta we amezẽ ke — aja. 13 Pe, mbeju pyta amezẽ ke azeta matyr matyr. Ahúi aja mezẽ kuzi ke teze mujã amezẽ ke. Awa po wajar peteĩhar upa hetaha ngi ngã uzu. Amezẽ pyta we amezẽ ke matyr matyr. Heta wasãkã mutyryhem. Awa py mokõi hetaha mutyryhem. 14 Marã ka ym mbeju ke amõ muhetaha. Amezẽ ke Jesu mazemaze katu. Amezẽ rehe azep pe har ta usak. Azerehe ngã pandu pandu ngã jupe: —Tupã jezẽha pandu amezẽ ke komezẽ ywy keruhũ pe uwyr ta. Pemezẽ riki aze — aja Jesu rehe har ngã pandu pandu ngã jupe. 15 Aze ke kapitã keruhũ aja ngã muzam tar katu. Pyrãtãha namõ aze ke ngã muzam ta raho. Aja Jesu ukwa. Amezẽ ke aze putar ym. (Aze ke Tupã muwyr, aja ngã ukwa ym. Tupã razyr aze, aja ukwa ym tĩ. Komezẽ ywy keruhũ pe har kapitã keruhũ, aja jõ ngã putar. Amezẽ ke Jesu putar ym tĩ.) Azerehe oho ngã ngi. Amõ we ywyzã rehe jeje jupir oho. Ngã ngi oho.

Y zar rupi Jesu wata

16 Pytun ramõ rahã, ypa pe jumuzeha ta oho. 17 Pe, jarusu keruhũ pe azeta opor oho. Amezẽ pe azeta aha ta oho ixo. Kapanazũ ok ta koty oho ixo. Pe, pahar pytun oho. Jesu uhyk ym we rĩ. 18 Pe, ywytu keruhũ jupeju hũ uwyr ehe. Azerehe y ke kotok hũ. 19 Paite we jumuzeha ta pykũi hũ oho ixo. Awa po wajar peteĩ kiro met paiteha nahã my. Pe, Jesu rehe azeta usak. Y zar rupi aze wata uwyr ixo. Jarusu keruhũ koty wata uwyr ixo. Azeta jumukahem hũ ingi. 20 Jesu pandu azeta pe: —Ihẽ ko. Pejumukahem ym ihẽ ngi — aja. 21 Pe, huryha namõ jumuzeha ta pandu ipe: —Ejur nde ipe tĩ — aja Jesu pe. Aze opor ipe rahã, pahar y ruwái rehe azeta uhyk oho. Oho ta, amezẽ ywy pe pahar uhyk oho.

Jesu rehe ngã kekar

22 Kuzẽ rahã, peteĩ jõ jarusu keruhũ rehe ngã usak. Y ruwái rehe pyta amezẽ ta ke azeta. Jarusu keruhũ pe jumuzeha ta namõ Jesu oho ym, aja azeta ukwa katu. Jumuzeha ta jõ oho, aja azeta ukwa katu. 23 Pe, amõ amõ jarusu keruhũ pe heta ngã uhyk uwyr azep tĩ. Timberi ok ta ngi uhyk uwyr. Mbeju ke ngã uzu. Amezẽ renda y rymyzy rehe uhyk uwyr. Mbeju Jesu pyhyk rahã, Tupã pe: “Ne jõ riki katu te mezẽ ke. Jande mizu jande pe nde eremuwyr katu” aja aze pandu. Amezẽ renda rake amezẽ. 24 Pe, azep Jesu nixói, aja ngã ukwa. Jumuzeha ta nixói tĩ, aja azeta ukwa tĩ. Azerehe jarusu keruhũ pe opor oho tĩ. Pe, amezẽ pe Kapanazũ ok ta pe oho. Jesu ke azeta kekar oho.

Mbeju rehe har Jesu pandu

25 Ypa ruwái rehe Jesu ke ngã mahem rahã, pandu ipe: —Sawaze! Ngã muzeha nde. Myja rahã nde erejur se my? — aja Jesu pe. 26 Aze pandu: —Pesarahã! Marã ka ym amõ mazeha, amezẽ ke pyrãtãha namõ ihẽ amazemaze. Aja Tupã ihẽ ke muwyr, aja amujekwa. Amezẽ ke rehe pesak. Azerehe ihẽ ke pekekar pexo. Anĩ. Aja ym. Mbeju ke pezu. Uhyk pezu. Azerehe ihẽ ke pekekar pexo. 27 Pehẽ mizu ke rehe jõ pehẽ pyza pemoĩ moĩ ym pexo. Amezẽ upa ta. Pahar myahy ta awa. Kuja katu. Maze mizu upa ym, amezẽ ke rehe pehẽ pyza pemoĩ moĩ katu. Amezẽ ke amõ uzu rahã, uhã te hũ aja ixo ta. Amezẽ ke ihẽ amezẽ mezẽ ta awa ta pe. Awa ihẽ tĩ. Tupã jezẽha rupi ajur. Amezẽ ngã mizu ihẽ amezẽ mezẽ, azerehe Tupã, ihẽ pái keruhũ pandu ihẽ pe: “Ngã pe uhãha nde eremezẽ mezẽ katu, azerehe nde rehe ihẽ rury katu” aja pandu. Azerehe awa ruhãha ihẽ amezẽ katu — aja Jesu pandu. 28 Azeta pandu: —Tupã putar amezẽ ke jamaze tar katu rahã, myja mezẽ jamaze ta my? — aja Jesu pe. 29 Aze pandu: —Kuja Tupã putar katu. Aze muwyr amezẽ ke rehe pejurujar katu, amezẽ ke aze putar katu. Ko ihẽ riki aze muwyr amezẽ ke ihẽ. Aja rahã, ihẽ rehe pejurujar katu, aja Tupã putar katu — aja ngã pe. 30 Azeta pandu: —Marã ka ym maze ke amõ mazeha. Amezẽ ke emaze. Jande jasak ehe rahã, Tupã nde ke muwyr, aja jakwa ta. Maze nde eremaze ta my? 31 Esarahã! Awa nixói te amezẽ rupi jande ramũi ta ixo rahã, maze ke azeta uzu. “Mana” aja ipe. Amezẽ ke azeta uzu. Tupã jezẽha rehe kuja panduha ihĩ:“Ywa ngi ngã mizu ke azeta pe Moise mezẽ” aja panduha ihĩ. —Moise mezẽ, azerehe aze ke Tupã mondo aja jakwa katu. Nerahã! Maze jande pe nde eremuwyr ta my? — aja Jesu pe. 32 Aze pandu: —Pesarahã! Ywa ngi uwyr, amezẽ ngã mizu ke pehẽ pe Moise mezẽ ym. Ywa ngi uwyr amezẽ ke aja ym amezẽ. Pehẽ mizu te ke pehẽ pe ihẽ pái keruhũ muwyr. 33 Ngã mizu ke Tupã mezẽ. Amezẽ riki ywa ngi wyjy uwyr amezẽ ke. Pe, komezẽ ywy keruhũ pe har ta ke aze muhã katu ta — aja Jesu pandu. 34 —Saze! Amezẽ mizu ke jande pe emezẽ teze — aja Jesu pe. 35 Aze pandu: —Ihẽ riki amezẽ mizu aja saka. Amezẽ ke amõ uzu rahã, myahy ym te ta. Aja rahã, ihẽ rehe jurujar katu amezẽ ta myahy ym ta tĩ. Uhãha namõ ixo, azerehe myahy ym ta. Komezẽ ywy keruhũ pe har mizu ke amõ uzu rahã, myahy tĩ. Jyngwéi tĩ. 36 —Ihẽmaze mazemazeha rehe pesak tipe. Ihẽ ke Tupã muwyr amezẽ rehe pejurujar ym. Aja mezẽ upa ihẽ apandu ramõ pehẽ pe. 37 Amõ amõ ta ke ihẽ pái keruhũ muhyk ta ihẽ rehe. Azerehe ihẽ rehe jurujar katu ta. Amezẽ ta riki ihẽ kotyhar wan ta. Ihẽ rehe jurujar katu amezẽ ta pe ihẽ apandu ym te ta: “Nde ke aputar ym” aja. 38 Ywa ngi ihẽ awyjy ajur. Ihẽ ke muwyr. Aze putar amezẽ ke ihẽ amazemaze ajur. Ihẽ aputar amezẽ ke anĩ. Amezẽ ke amaze ym. 39 Ihẽ ke muwyr. Aze putar amezẽ ke ihẽ amazemaze ta. Kuja. Awa ta ke ihẽ rehe aze muhyk ta. Azerehe ihẽ rehe azeta jurujar katu ta. Amezẽ ta mupyraraha renda pe oho ym te ta. Ihẽ amondo ym te ta. Aja aze putar. Amezẽ ta manõ rahã, pe, zar rehe angaha uhyk rahã, upa amezẽ ta ke ihẽ amukwera katu ta amuhem. 40 Kuja ihẽ pái keruhũ putar: Tazyr ke ihẽ. Upa amezẽ ke ukwa amezẽ ta jurujar katu ihẽ rehe. Amezẽ ta ke ihẽ amuhã katu ta. Pe, zar rehe angaha uhyk rahã, upa amezẽ ta ke ihẽ amukwera katu ta amuhem tĩ — aja Jesu pandu ngã pe. 41 Kuja Jesu pandu ramõ: “Ngã mizu aja saka ihẽ. Ywa ngi ihẽ awyjy ajur” aja aze. Azerehe jundéu awa ta jezẽ jezẽ hũ ehe har. 42 Kuja azeta pandu: —Mã! Ko riki Jesu. My ngi aze uwyr my? Jakwa katu riki. Awa teze aze. Jose razyr aze. Imãi rehe jasak. Ipái rehe aja tĩ. Jasak tĩ. Azerehe ywa ngi uwyr ym aja jakwa. Mazewã ywa ngi aze wyjy uwyr aja aze pandu my? — aja ngã jezẽ jezẽ hũ. 43 Jesu pandu: —Anĩ. Pejezẽ jezẽ hũ ym pehẽ jupe. 44 Ihẽ ke ihẽ pái keruhũ muwyr. Ihẽ rehe amõ ke aze muhyk katu rahã, ihẽ rehe aze jurujar katu. Aja ihẽ pái muhyk ym rahã, ihẽ rehe jurujar ym ta awa. Ihẽ rehe jurujar katu amezẽ ta ke ihẽ amukwera katu ta amuhem. zAr rehe angaha uhyk rahã, amukwera katu ta amuhem. 45 Tupã jezẽha pandu amezẽ ta kuja mupinim:“Upa awa ta ke Tupã muze ta” aja. —Aja ihẽ pái keruhũ rehe amõ hendu katu rahã, ihẽ rehe aze jurujar katu tĩ. Ihẽ pái keruhũ pandu amezẽ ke amõ jumuze rahã, aja tĩ. Ihẽ rehe jurujar katu tĩ. 46 Ihẽ pái keruhũ rehe amõ usak. Anĩ. Aja ym ihẽ apandu. Ihẽ jõ asak katu ehe. Ingi ihẽ ajur. Azerehe ihẽ asak ehe. 47-48 —Pesarahã! Ngã mizu aja saka ihẽ. Ihẽ rehe amõ jurujar katu rahã, myahy ym te ta ixo. Uhãha ke ihẽ amezẽ ta ipe, azerehe myahy ym te ta ixo. 49 Ymanihar pehẽ ramũi ta maze ke uzu. “Mana” aja ipe. Amezẽ ke uzu. Awa nixói te amezẽ rupi ixo rahã, uzu. Pe, azeta manõ tĩ. 50 Ngã mizu ywa ngi wyjy uwyr, aja ihẽ apandu. Amezẽ ke amõ uzu rahã, manõ ym te ta. 51 Ywa ngi ihẽ awyjy ajur. Uhãha ke ihẽ amezẽ katu. Ngã mizu aja saka ihẽ. Amezẽ ke amõ uzu rahã, uhã te hũ aze. Ngã mizu ke ihẽ amezẽ katu, amezẽ riki ihẽ rete ke. Ihẽ amanõ rahã, ngã pe ihẽ rete ihẽ amezẽ, amezẽja saka. Azerehe ihẽ rehe jurujar katu rahã, komezẽ ywy keruhũ pe har ta uhã te hũ ta — aja Jesu pandu ngã pe. 52 Pe, amezẽ ke hendu rahã, jundéu awa ta pandu pandu hũ ngã jupe: —Myja hete ke jazu ta my? Myja amezẽ ke jande pe pemezẽ sawaze mezẽ ta my? — aja azeta pandu pandu hũ tĩ. 53 Jesu pandu ngã pe: —Pesarahã! Ihẽ rete ke pehẽ pezu ym rahã, pehẽ ruhã ym te ta. Ihẽ ruwy ke pezu ym rahã, aja tĩ. Pehẽ ruhã ym te ta tĩ. Awa ihẽ tĩ. Tupã jezẽha rupi ajur. Tupã muwyr amezẽ ke ihẽ. 54 Ihẽ rete ke amõ uzu rahã, Tupã namõ ixo ta. Ihẽ ruwy ke amõ uzu rahã, aja tĩ. Tupã namõ ixo ta tĩ. Pe, zar rehe angaha uhyk rahã, aze ke ihẽ amukwera katu ta amuhem. 55 Ihẽ rete riki ngã mizu te aja saka. Myahy ym te ta awa. Ihẽ ruwy riki y te aja saka tĩ. Jyngwéi ym te ta awa. 56 Ihẽ rete ke amõ uzu rahã, ihẽ namõ aze juehe katu aze ixo tĩ. Ihẽ ruwy ke amõ uzu rahã, aja tĩ. Ihẽ namõ aze juehe katu aze ixo tĩ. Pe, ipyza rehe ihẽ aĩ ta. 57 Ihẽ ke ihẽ pái keruhũ muwyr. Uhã te hũ amezẽ ke aze. Aze uhã te hũ, azerehe aja ihẽ tĩ. Ihẽ ruhã te hũ ihẽ tĩ. Kuja tĩ. Ihẽ ruhã te hũ tĩ, azerehe ihẽ rete ke amõ uzu rahã, aja aze tĩ. Uhã te hũ aze tĩ. 58 Aja riki ngã mizu ke. Ywa ngi wyjy uwyr amezẽ ke. Amezẽ ke pehẽ ramũi ta uzu amezẽ ke aja ym. Maze mizu ke pehẽ ramũi uzu. Pe, azeta manõ. Ngã mizu ihẽ amezẽ, amezẽ ke amõ uzu rahã, uhã te hũ ta aze — aja Jesu pandu ngã pe. 59 Aja mezẽ Jesu pandu. Jundéu awa tamaze jyzariha renda pe aze muze rahã, aja mezẽ aze pandu. Kapanazũ ok ta pe amezẽ jyzariha renda ihĩ. (Jesu rete ke amõ uzu, amezẽ riki jurujar katu ehe aja riki. Huwy ke amõ uzu, amezẽ ke aja tĩ. Jurujar katu ehe, aja tĩ.)

Amõ ta Jesu ke hijar oho

60 Aja mezẽ Jesu pandu amezẽ ke rehe heta jumuzeha ta hendu. Amezẽ ta ngi har amõ amõ ta pandu: —Mã! Aze pandu amezẽ ke wewe jakwa. Japutar ym — aja azeta. 61 Jumuzeha ta riki jezẽ jezẽ hũ azeta jupe. Amezẽ ke Jesu ukwa katu. Amõ pandu ym ipe. Ukwa katu. Azerehe aze pandu: —Ihẽ apandu amezẽ ke peputar ym my? Azerehe ihẽ namõ peho tar ym apo my? 62 Yman ywa pe ihẽ axo. Apo azep ihẽ ajupiriha ke rehe pesak rahã, peparahy te ta my? Awa ihẽ tĩ. Tupã jezẽha rupi ihẽ ajur. Tupã muwyr amezẽ ke ihẽ. 63 Awa ruhãha ke Tupãzã mezẽ katu. Awa pyrãtãha rupi teze mazemaze rahã, marã ka ym uhãha namõ ixoha. Ihẽ apandu ramõ amezẽ ke rehe amõ jurujar katu rahã, ipyza rehe Tupãzã ixo ta. Uhã te hũ ta aze. 64 Pehẽ anĩ. Pehẽ ngi har amõ amõ ta jurujar ym ihẽ rehe — aja Jesu pandu. Amõ amõ ta jurujar ym ehe, aja Jesu ukwa katu. Aja tezeha ukwa katu. Huwajan ta ke Jesu rehe amõ muhyk ta werur. Amezẽ rehe har Jesu ukwa katu tĩ. 65 Pe, aze pandu tĩ: —Pehẽ ngi har amõ amõ jurujar ym ihẽ rehe. Azerehe pehẽ pe ihẽ apandu: “Amõ amõ ke ihẽ rehe ihẽ pái keruhũ muhyk ym rahã, marã ka ym ihẽ rehe jurujariha” — aja Jesu pandu. 66 Amezẽ ke rehe jumuzeha ta hendu rahã, amezẽ ta ngi har amõ amõ ta hijar oho. Jesu namõ azeta wata ym te tĩ. 67 Pe, awa py mokõi jumuzeha ta pe Jesu pandu: —Ihẽ ke pehijar ta peho my tĩ? — aja. 68 Simã Petu pandu: —Anĩ. Sawaze! Awa namõ jaho ta my? Ne jõ awa ruhãha rehe har nde erepandu katu. 69 Katu te amezẽ ke nde, aja jakwa katu. Tupã muwyr amezẽ ke nde, aja jakwa katu tĩ. Amezẽ ke rehe jande jajurujar katu tĩ — aja Petu pandu. 70 Jesu pandu: —Awa py mokõi riki pehẽ. Pehẽ ke ihẽ amujyzar ihẽ koty. Pehẽ ngi har amõ ixo. Satana rehe hendu katu ta. (Ãjã ramũi aze) — aja Petu ta pe Jesu pandu. 71 Satana rehe hendu katu ta, aja pandu rahã, Jun rehe har Jesu pandu. Aze riki huwajan ta ke Jesu rehe muhyk ta werur. Jun riki Simã Ikario razyr. Awa py mokõi jumuzeha ta ngi har peteĩ aze.

7

Jesu mu ta rehe har

1 Ajamezẽ ke Ngariréi ywy rupi Jesu wata oho ixo. Jundéi ywy rupi aze wata tar ym. Jywyr tar ym. Azep pe har ta aze ke jukwa tar katu. Aze ke jundéu awa tamaze kapitã ta jukwa tar katu. Azerehe amezẽ rupi oho tar ym. 2 Pe, jundéu awa ta mizu matyriha ke rehe uhyk tate. Arahã kupixa rymyzy rehe xipa mujã. (Amezẽ wyr pe jundéu awa ta ukwer. Aja ymanihar ta mazemaze.) Amezẽ ke jundéu awa ta ukwa ukwa ta ixo apo tĩ. Amezẽ rehe imizu ngã matyr. 3-5 Jesu rehe imu ta jurujar ym. Azerehe puka puka hũ ehe. Azerehe kuja pandu ipe. —Sengi eho. Jundéi ywy pe eho, Jerusarẽ ok ta pe. Aja rahã nde eremazemazeha ke rehe jumuzeha ta usak ta. Marã ka ym amõ mazeha, amezẽ ke nde eremazemaze. Amezẽ ke rehe azeta usak ta. Jande jasak ta tĩ. Imaze mazeha ke amõ ta pe amõ mujesak tar katu rahã, imaze mazeha ke mukanim ym awa. Aja nde tĩ. Emujesak katu. Aja rahã, nde ke Tupã muwyr, aja ngã ukwa ta. Jande jakwa ta tĩ — aja Jesu pe. 6-8 Aze pandu: —Ihẽ ahoha angaha rehe uhyk ym we rĩ. Tupã rehe ipyza ym amezẽ ta parahy ihẽ rehe. Upa maze kazu tezeha ke azeta mazemaze ixo, aja ihẽ apandu pandu azeta pe. Azerehe ihẽ rehe azeta parahy. Pehẽ rehe parahy ym. Azerehe ngã mizu matyriha pe peho tar katu rahã, pesak peho. Ihẽ ahoha angaha ke rehe uhyk ym we rĩ. Azerehe pehẽ namõ ihẽ aho ym ta — aja imu ta pe Jesu pandu. 9 Aja mezẽ aze pandu. Pe, Ngariréi ywy pe aze pyta we rĩ.

Ngã mizu matyriha rehe Jesu usak oho

10 Ngã mizu matyriha rehe imu ta upa oho rahã, haikwer rupi Jesu oho tĩ. Ngã ukwa ym ha rupi oho. 11 Ngã mizu matyr, amezẽ pe heta ngã ixo. Amezẽ ta rupi Jesu ke jundéu awa tamaze kapitã ta kekar kekar ixo tipe. “Myp ixo my?” aja azeta pandu pandu. 12 Hetaha ta ngi har amõ amõ ta pandu pandu hũ ehe har. Amõ ta pandu: —Sawaze katu amezẽ ke aze — aja. Amõ ta pandu: —Anĩ. Mukazu teze hũ ngã ke — aja naĩ. 13 Jundéu awa tamaze kapitã ta ngi azeta kyje. Azerehe hetaha ta ukwa ym ha rupi azeta pandu pandu ehe har. Wewe katu pandu pandu. 14 Ngã mizu matyriha rehe heta ngã ukwer ta. Awa po wajar mokõi hetaha ukwer ta. Pe, mahapyrihar rehe uhyk. Pyter pe uhyk. Arahã Tupã rehe ngã jumuzeha renda keruhũ pe Jesu muze oho. 15 Pe, jundéu awa tamaze kapitã ta pandu pandu azeta jupe: —Mã! Myja aze ukwa katu my? Jundéu awa tamaze paper renda pe aze jumuze ym riki — aja azeta jupe. 16 Jesu pandu: —Ihẽ atu akwa amezẽ ke ihẽ amuze ym ngã pe. Ihẽ ke muwyr. Aze ukwa katu amezẽ ke ihẽ amuze katu. 17 Ihẽ akwa amezẽ ke ihẽ amuze my? Anĩ. Aja ym. Ko Tupã mujekwa amezẽ ke ihẽ amuze. Tupã putar amezẽ ke amõ mazemaze rahã, kuja ukwa katu ta. Ko Tupã mujekwa amezẽ ke ihẽ amuze, aja ukwa katu ta. 18 Amõ ukwa amezẽ ke aze pandu rahã, katu ehe har amõ pandu. Amezẽ ke putar. Ihẽ anĩ. Ihẽ ke muwyr. Katu ehe har amõ ta pandu. Amezẽ ke ihẽ aputar katu. Azerehe ihẽ apandu amezẽ ke jetehar te ke. Ngã ke ihẽ amukazu teze ym. 19 Yman Tupã jezẽha ke Moise mupinim pehẽ pe tipe. Anĩ. Pehendu ym te ehe. Moise jezẽha rehe ihẽ riki ahendu ym, aja pekwaha naĩ. Azerehe ihẽ ke pejukwa tar katu — aja Jesu pandu. 20 Amõ amõ pandu: —Mã! Anĩ. Nde ke jukwa tar ym awa! Ãjã nde pyza rehe ihĩ nahã my, azerehe: “Ihẽ ke pejukwa tar katu” aja nde erepandu — aja Jesu pe. 21 Aze pandu: —Jundéu awa tamaze putuzuha zar rahã, marã ka ym amõ mazeha, amezẽ ke ihẽ amazemaze. Maze ahy ixo amezẽ ke ihẽ amukatu. “Ihẽ aparaky teze” aja pekwaha naĩ. “Mazewã my?” aja pepandu. 22 (Pehẽ aja tĩ. Peparaky teze tĩ. Putuzuha zar rahã, maze ke pemazemaze tĩ.) Jundéu awa tamaze putuzuha zar rahã, kurumĩ razyr rehe ihĩ, amezẽ pirer ke pejupã. (Aja rahã, jundéu awa ke aze. Tupã usak katu ehe, aja mujekwa.) Moise mupinim aja pejupã. (Aja rahã, peparaky teze tĩ.) Amezẽ jupãha ke Moise mupinim py ym. Amõ mupinim py. Ymanihar Moise ramũi riki pandu py. 23 Moise mupinim, amezẽ ke rehe pehendu katu, azerehe kurumĩ razyr rehe ihĩ pirer ke pejupã. Putuzuha zar rahã, pejupã tĩ. (Aja rahã, peparaky teze tĩ.) Aja rahã putuzuha zar rahã, amõ ke ihẽ amukatu rahã, mazerehe peparahy ihẽ rehe my? Katu ym aja. 24 Maze ke rehe pesak, pe, pahar: “Ko katu” aja pepandu ym. Anĩ rahã, pahar: “Ko katu ym” aja pepandu ym tĩ. Izi atu te pekwa pekwa pexo. Aja rahã jõ: “Ko katu.” Anĩ rahã: “Ko katu ym” aja pepandu katu. Jetehar rupi pepandu katu — aja Jesu pandu.

Jesu riki Kirisutu, Tupã muwyr amezẽ ke

25 Jerusarẽ ok ta pe har ta ngi har amõ amõ ta pandu: —Ko riki Jesu. Aze ke jundéu awa tamaze kapitã ta jukwa tar katu. 26 Pesarahã! Ngã pe aze pandu pandu ixo. Jumukanim ym aze ixo. Jezẽha ke muputuzu ym awa. Aze riki Tupã muwyr amezẽ ke, aja jundéu awa tamaze kapitã ta ukwa katu nahã my apo. 27 Anĩ nahã my. Tupã muwyr amezẽ ke uwyr rahã, my ngi uwyr my? Ukwa ym awa. Hekoha jakwa ym. Pemezẽ sawaze anĩ. Hekoha jakwa katu. (Nasare ok ta pe har ke aze.) Azerehe my ngi aze uwyr amezẽ ke jakwa katu. Azerehe pemezẽ sawaze Tupã muwyr amezẽ ke aze aja ym nahã my — aja ngã pandu pandu naĩ. 28 Tupã rehe ngã jumuzeha renda keruhũ pe Jesu muze uzam rahã, hãtã pandu ngã pe: —Ihẽ rehe har pekwa katu my? Anĩ. Pekwa ym riki. Pesarahã! Ihẽ aputar, azerehe ihẽ ajur. Anĩ. Aja ym. Ihẽ ke amõ muwyr. Jetehar te ke pandu amezẽ ke aze. Ehe har pekwa ym. 29 Ehe har ihẽ akwa katu. Aze ixo. Ingi ihẽ ajur, azerehe ehe har akwa katu. Ihẽ ke aze muwyr. (Tupã ke aze) — aja Jesu pandu. 30 Aze pyhykiha ke jundéu awa tamaze kapitã ta manga teze ixo. Anĩ. Pyhyk ym ngã. Aze manõha angaha ke rehe uhyk ym we rĩ. Azerehe pyhyk ym te ngã. 31 Ko riki heta amezẽ ta ngi har amõ amõ ta jurujar katu ehe. Azeta pandu: —Tupã muwyr amezẽ ke uwyr rahã, marã ka ym amõ mazeha, amezẽ ke aze mazemaze ta. Aja katu amezẽ ke pemezẽ sawaze mazemaze. Azerehe aze riki Tupã muwyr amezẽ ke, aja jakwa katu — aja jurujar katu ehe amezẽ ta pandu.

Jesu ke harõha ta pyhyk ta oho

32 “Aze riki Tupã muwyr amezẽ ke” aja heta amezẽ ta wewe pandu pandu. Amezẽ ke rehe parise ta hendu. Azerehe Jesu koty harõha ta ke azeta mondo. Tupã rehe ngã jumuzeha renda keruhũ harõha ta ke amezẽ ta. Jundéu awa tamaze pazihu ta mondo tĩ. Jesu ke harõha ta pyhyk ta oho. 33 Jesu pandu: —Pehẽ namõ ihẽ apyta we ta rĩ. Pe, ihẽ aho ta. Azengi ihẽ ke muwyr, amezẽ koty ihẽ ajywyr ta aho. 34 Ihẽ ke pekekar ta. Ihẽ ke pemahem ym te ta. Ihẽ aho amezẽ pe marã ka ym pehoha — aja ngã pe Jesu pandu. (“Ihẽ aho ta” aja pandu rahã: “Aze manõ ta” aja mujekwa.) 35 Pe, jundéu awa tamaze kapitã ta pandu pandu azeta jupe: —Jande jamahem ym, amezẽ pe aze oho ta. My ihon ta my? Amõ awa tamaze ok ta pe aze oho ta my? Azep jundéu awa aja ym amezẽ ta ke aze muze ta oho my? 36 Aze pandu: “Ihẽ ke pekekar ta. Ihẽ ke pemahem ym ta. Ihẽ aho amezẽ pe marã ka ym pehoha” aja aze pandu. Myja amezẽ my? Jakwa ym jande — aja azeta jupe.

Y mundu aja saka awa rehe ihĩ katu

37 Ngã mizu matyriha riki upa. Weraha azejõhar ke. Amezẽ wera rahã, hury katu te ngã. Arahã Jesu puzam. Pe, hãtã pandu ngã pe: —Jyngwéi amezẽ ke mã peja ihẽ koty ejur. Amõ y ke ihẽ amezẽ ta. Mã peja amezẽ ke ezu katu. 38 Kuja Tupã jezẽha rehe panduha ihĩ:“Ihẽ rehe amõ jurujar katu rahã, y aja saka ipyza ngi uhem ta. Amezẽ ke muxuwe katu ngã ke” aja Tupã jezẽha rehe panduha ihĩ — aja Jesu pandu. 39 Y aja saka ipyza ngi uhem, aja Jesu pandu rahã, Tupãzã ipyza rehe ihĩ katu, amezẽ rehe har aze pandu. Jurujar katu ehe amezẽ ta pyza pe aze muwyr ta. Arahã ngã pyza rehe Tupãzã ihĩ ym we rĩ. Ipái koty Jesu jywyr ym we rĩ. Azep ipái pandu ta: “Nde katu te amezẽ ke nde” aja. Azep jywyr ym we rĩ. Azerehe ngã pyza rehe Tupãzã ihĩ ym we rĩ.

Amõ koty koty ngã ukwa

40 Jesu pandu amezẽ ke rehe heta ngã hendu. Amõ ta pandu: —Jete. Pemezẽ riki Tupã jezẽha pandu amezẽ ke aze. Jaharõ jaxo amezẽ ke aze — aja pandu. 41 Amõ ta pandu: —Anĩ. Aze riki Kirisutu. Kapitã keruhũ aja Tupã muzam amezẽ ke aze — aja. Amõ ta pandu: —Anĩ. Pemezẽ riki ngariréi ywy pe har ke aze. Amezẽ ywy ngi Kirisutu uwyr ym ta. Azerehe pemezẽ riki Kirisutu ym aze. 42 Kuja Tupã jezẽha rehe panduha ihĩ:“Kirisutu riki Ndawi rainõ. Merẽ ok ta pe aze uzar ta. Azep yman Ndawi ixo, amezẽ ok ta pe Kirisutu uzar ta” aja Tupã jezẽha rehe panduha ihĩ. —Pemezẽ riki ngariréi ywy pe har ke aze. Azerehe pemezẽ riki Kirisutu ym — aja amõ ta pandu naĩ. 43 Jesu rehe har mukazu teze ngã panduha. Azerehe amõ koty koty ngã ukwaha. 44 Amõ ta pyhyk tar katu aze ke. Pe, jukwa tar katu. Anĩ. Pyhyk ym we rĩ.

Jundéu awa tamaze kapitã ta jurujar ym ehe

45 Tupã rehe ngã jumuzeha renda keruhũmaze harõha ta jywyr oho. Jundéu awa tamaze pazihu ta koty jywyr oho. Parise ta koty jywyr oho tĩ. Pe, harõha ta pe amezẽ ta pandu: —Mazerehe perur ym Jesu ke my? — aja azeta pe. 46 Harõha ta pandu: —Mã! Aze pandu katu te. Aze jezẽha te reko, aja pandu katu te aze. Azerehe jarur ym — aja pandu. 47 Parise ta pandu: —Mã! Pehẽ ke aze mukazu teze rãi tĩ. 48 Jundéu awa tamaze kapitã ta ngi har amõ jurujar katu ehe my? Anĩ. Nixói. Parise ta ngi har aja tĩ. Jurujar ym ehe tĩ. 49 Mã! Paite amezẽ hetaha ta jurujar katu ehe. Anĩ. Pemezẽ ta Moise jezẽha ke ukwa ym. Azerehe amezẽ ta ke Tupã mupyrara ta — aja parise ta pandu. 50 Parise ta ngi har amõ ixo. Her Nikonde. Amukwehe we Jesu rehe aze usak oho. Amezẽ ke aze. Inamõ ixo amezẽ ta pe aze pandu: 51 —“Aze jaxer” aja Jesu rehe har japandu rahã, katu ym. “Pemezẽ riki maze kazu tezeha ke mazemaze” aja jande japandu rahã, ehe har jahendu py ta. Aze mazemazeha ke jande jakwa py ta. Aja jande jezẽha rehe panduha ihĩ. Azerehe: “Aze jaxer” aja japandu rahã, katu ym — aja Nikonde pandu. 52 Pe, amõ parise ta pandu ipe, Nikonde pe: —Mã! Nde Jesu kotyhar nahã my tĩ. Azerehe ngariréi ywy pe har nde my tĩ? Tupã jezẽha rehe esak katu! Aja rahã, nde erekwa katu ta tĩ. Esarahã! Ngariréi ywy ngi Tupã jezẽha pandu amezẽ ke uwyr ym te ta. Mã! Nde erekazu teze — aja ipe. Arahã, parise ta jyzariha upa. Upa pandu rahã, hok pe azeta jywyr oho.

8

Ixawaze ym amezẽ namõ amõ kũjã ixo

1 Pe, ywyzã rehe Jesu oho. Ywyzã rer Oriwéi ty. 2 Kuzẽ rahã, Tupã rehe ngã jumuzeha renda keruhũ pe Jesu jywyr oho. Pytuniwe oho. Pe, heta amezẽ ta juramã jyzar uwyr ehe. Pe, amezẽ ta ke aze muze uĩ. 3 Pe, amõ kũjã ke amõ ta werur ipe. Ixawaze aja ym amezẽ namõ kũjã ixo rahã, amõ ta pyhyk. Amezẽ kũjã ke ngã werur ipe. Moise jezẽha ke muze amezẽ ta werur. Parise ta namõ werur. Pe, heta amezẽ ta pyter pe kũjã ke azeta mupuzam. 4 Jesu pe azeta pandu: —Sawaze! Ngã muzeha nde. Komezẽ kũjã riki ixawaze aja ym amezẽ namõ ixo rahã, jande japyhyk. 5 Aja rahã, kũjã ke ita pe jajukwa ta mezẽ teze, aja Moise mupinim. Nerahã! Myja nde erepandu my? — aja Jesu pe. 6 Aja mezẽ azeta pandu rahã, Jesu jezẽha ke azeta manga tipe. Kuja. Moise mupinim, anĩ, amõ koty Jesu pandu rahã: “Moise jezẽha rehe nde erehendu ym” aja azeta pandu ta tipe. Anĩ. Jesu pandu ym. Aze wapyk. Pe, ywy ke ipo pe aze mupinim uĩ. 7 Pe, azeta pandu pandu we rĩ. Pe, Jesu puzam. Ngã pe aze pandu: —Pehẽ ngi har maze kazu tezeha ke maze ym te, amezẽ ke ixo my? Amezẽ riki kũjã rehe ita ke ombor py. Ejukwarahã! — aja Jesu. 8 Pe, aze wapyk tĩ. Ywy ke ipo pe mupinim uĩ tĩ. 9 Pe, Jesu pandu amezẽ ke rehe azeta hendu rahã, azeta uhem oho ingi. Peteĩ teĩ uhem oho ingi. Tamũi ta uhem py oho. (Maze kazu tezeha ke upa ngã mazemaze, aja upa ngã ukwa katu.) Azerehe upa katu te uhem oho ingi. Pe, Jesu jeje pyta. Kũjã amõ pyta uzam. Azeta mokõi jõ pyta. 10 Pe, Jesu puzam tĩ. Pe, kũjã pe aze pandu: —My ixo my? Nde ke jukwa tar katu amezẽ ta ke. My ixo my? Pyta ym my? — aja Jesu pandu. 11 —Saze! Nixói se — aja kũjã. —Aja ihẽ tĩ. Nde ke ihẽ amahy ym ta tĩ. Ejywyr eho. Pe, amõ we maze nde erekazu tezeha ke emaze ym tĩ — aja kũjã pe Jesu pandu.

Jesu riki maze muweraha aja saka

12 Pe, ngã pe Jesu pandu pandu tĩ: —Komezẽ ywy keruhũ pe weraha aja saka ihẽ. (Aja rahã, Tupã rehe har komezẽ ywy pe har ta pe ihẽ amujekwa.) Ihẽ kotyhar aja amõ ixo tar katu rahã, weraha namõ ixo. (Aja rahã, myja ixoha katu, amezẽ ke ukwa ta.) Pytuniha rupi wata ym te ta. (Aja rahã, tapijar teze we maze kazu tezeha ke mazemaze ym ta) — aja Jesu. 13 Parise ta pandu ipe: —“Weraha aja saka ihẽ” aja nde erepandu ramõ. Nde jeje nde erepandu. Azerehe katu ym. Azerehe jetehar te ym. Azerehe nde rehe jahendu ym ta mezẽ teze — aja Jesu pe. 14 Aze pandu: —Ihẽ juehe har ihẽ apandu rahã, amezẽ riki jetehar te ke. My ngi ihẽ ajur my, amezẽ ke akwa katu. My ihẽ aho ta my, amezẽ ke ihẽ akwa katu tĩ. Aja rahã, awa jezẽha rupi ko axo, aja akwa katu. Azerehe ihẽ apandu amezẽ ke jetehar te ke. My ngi ihẽ ajur my, amezẽ ke pekwa ym. My ihẽ aho ta my, amezẽ ke pekwa ym tĩ. 15 Sawaze ukwa katuha namõ amõ ta rehe har pepandu: “Ko katu amezẽ ke” aja. Anĩ rahã: “Ko katu ym amezẽ ke” aja. Aja sawaze ukwa katuha namõ pepandu. Ihẽ anĩ. 16 Ihẽ ke ihẽ pái keruhũ muwyr. Aze ukwa katuha namõ ihẽ apandu: “Ko katu amezẽ ke” aja. Anĩ rahã: “Ko katu ym amezẽ ke” aja ihẽ apandu. Ihẽ pái ukwa katuha namõ aja ihẽ apandu, azerehe jetehar rupi apandu katu. 17 Mokõihar ta juja katu te pandu rahã, jetehar te ke aja pekwa. Kuja Moise mupinim amezẽ ke rehe panduha ihĩ:“Maze ke rehe har mokõihar ta juja katu te pandu katu rahã, amezẽ panduha riki jetehar te ke” aja panduha ihĩ. 18 —Ko mokõihar ta panduha riki. Ihẽ ke ihẽ pái keruhũ muwyr. Aze riki ihẽ rehe har mujekwa katu. Ko ihẽ tĩ. Ihẽ juehe har ihẽ amujekwa. Jande jamujekwa amezẽ ke juja katu te pandu katuha. Azerehe ihẽ rehe har ihẽ amujekwa riki jetehar te ke — aja Jesu pandu. 19 —My nde pái ixo my? — aja ngã ipe. —Ihẽ rehe har pehẽ pekwa ta tipe rahã, ihẽ pái keruhũ rehe har pekwa ta tipe tĩ — aja Jesu pandu. 20 Aja mezẽ Tupã rehe ngã jumuzeha renda keruhũ pe Jesu pandu pandu. Ngã ke aze muze rahã, aja mezẽ pandu. Tamatarer purakar, amezẽ kapy pe aze pandu. Pe, aze ke pyhyk ym awa. Amezẽ angaha ke rehe uhyk ym we rĩ. (Tupã putar amezẽ angaha ke rehe uhyk ym we rĩ. Azerehe pyhyk ym we rĩ.)

Jesu oho amezẽ pe jurujar ym ehe amezẽ ta oho ym te ta

21 Ngã pe Jesu pandu tĩ: —Ihẽ aho ta. Pe, ihẽ ke pekekar ta. Ihẽ rehe pejurujar ym. Peputar ym. Maze pekazu tezeha ke pemazemaze. Tupã ipyza jywyr ym pehẽ rehe. Ajaha pemanõ ta kỹ. Azerehe ihẽ aho amezẽ pe peho ym te ta — aja Jesu pandu. 22 Pe, jundéu awa ta pandu: —Aze pandu: “Ihẽ aho amezẽ pe peho ym te ta” aja riki. Myja amezẽ my? Aze jujukwa ta my? — aja ngã pandu. 23 Jesu pandu: —Komezẽ ywy keruhũ pe har ta ke riki pehẽ. Ihẽ anĩ. Ywa pe har ke ihẽ. Pehẽ riki komezẽ ywy keruhũ pe har ta ke. Azerehe komezẽ ywy keruhũ pe har ta aja jõ pekwa pekwa pexo. Ihẽ anĩ. Ihẽ komezẽ ywy keruhũ pe har aja ym akwa akwa axo. 24 Azerehe aja ihẽ apandu pehẽ pe. Maze pekazu tezeha ke pemazemaze. Tupã ipyza jywyr ym pehẽ rehe. Ajaha pemanõ ta. Ihẽ rehe pejurujar ym rahã, ajaha pemanõ ta. “Tupã muwyr amezẽ ke ihẽ” aja tapijar teze we apandu axo. Amezẽ rehe pejurujar ym rahã, ajaha pemanõ ta — aja Jesu pandu. 25 Azeta pandu: —“Tupã muwyr amezẽ ke ihẽ” aja nde erepandu jande pe. Aja ym nahã my. Awa nde my? — aja Jesu pe. —Ihẽ amuze py rahã, kuja apandu: “Tupã muwyr amezẽ ke ihẽ” aja pehẽ pe. Aja mezẽ ihẽ. 26 Amõ we pehẽ rehe har ihẽ apandu katu ta tipe. Ihẽ rehe pejurujar ym. Azerehe: “Pehẽ jaxer ai” aja apandu ta tipe. Anĩ. Ihẽ ke muwyr. Aze jõ amezẽ ke pandu katu. Azerehe ihẽ rehe pejurujar ym rahã, mã peja aze pandu amezẽ ke rehe pejurujar katu — aja Jesu pandu. 27 Jesu ke ipái keruhũ muwyr. Ehe har Jesu pandu pandu uzam. Amezẽ ke jundéu awa tamaze kapitã ta ukwa ym. 28 Azerehe Jesu pandu tĩ: —Awa ihẽ tĩ. Tupã jezẽha rupi ihẽ ajur. Myra ngã mupia amezẽ ke rehe ihẽ ke pejukwa rahã, pekwa ta. “Ihẽ atu amezẽ. Tupã muwyr amezẽ ke ihẽ.” Aja pekwa katu ta. Amõ we pekwa ta tĩ. Maze ke jeje ihẽ amazemaze ym. Ihẽ pái keruhũ ihẽ pe mujekwa, amezẽ ke jõ ihẽ apandu. Aja pekwa katu ta tĩ. 29 Ihẽ ke muwyr, aze riki ihẽ namõ ixo. Aze putar amezẽ ke ihẽ amazemaze. Aja tezeha ihẽ amazemaze. Azerehe ihẽ ke aze hijar ym. Azerehe jeje ihẽ axo ym ihẽ. Ihẽ namõ aze ixo — aja Jesu pandu. 30 Aze pandu amezẽ ke rehe heta ngã hendu. Amezẽ ta jurujar katu ehe.

Jesu panduha ke

31 Jurujar katu ehe amezẽ ta pe Jesu pandu. Jundéu awa ta ke amezẽ ta. Kuja: —Ihẽ amuze amezẽ ke rehe tapijar teze we pejurujar katu rahã, ihẽmaze jumuzeha ta te ke pehẽ. 32 Aja rahã, jetehar te ke pekwa katu ta. Amezẽ ke pekwa rahã, pehẽ ke Tupã muhem aja saka pexo ta — aja Jesu pandu. (“Muhem” aja Jesu pandu rahã: “Tupã muhã katu ta” aja mujekwa katu.) 33 Azeta pandu: —Mã! Jande ke muhem ta my? Maze amezẽ my? Jande riki Amarã rainõ ta ke. Amõ ta pe jande japaraky teze ym te. Mã! “Muhem ta” amezẽ panduha jakwa ym — aja Jesu pe. 34 Aze pandu: —Pesarahã! Maze kazu tezeha ke amõ mazemaze rahã, amezẽ riki ijar, amezẽja saka. Aja rahã, marã ka ym maze kazu tezeha mazemazeha ke hijariha. 35 Amõ pandu: “Ihẽ aputar amezẽ ke ihẽ amazemaze katu” aja marã ka ym paraky teze amezẽ panduha. Anĩ. Ijar pandu amezẽ ke mazemaze ta mezẽ teze. Tazyr anĩ. Jezẽha te reko, azerehe upa putar amezẽ ke aze mazemaze katu. 36 Tupã razyr ihẽ. Azerehe pehẽ ke ihẽ amuhem ta, amezẽ ke akwa katu. Maze pekazu tezeha pemazemazeha ngi ihẽ amuhem ta. Aja rahã, amezẽ pemazemazeha ke pehijar katu ta. Pehem amezẽ ta ke aja pexo katu ta. (Aja rahã, pehẽ ruhã te hũ aja pexo ta.) 37 Pehẽ riki Amarã rainõ ta ke. Aja ihẽ akwa katu. Ihẽ amuze amezẽ ke peputar ym. Azerehe ihẽ ke pejukwa tar katu pexo. 38 Maze ke ihẽ pái keruhũ mujekwa. Amezẽ rehe har ihẽ apandu pandu pehẽ pe tipe. Pesarahã! Pehẽ riki pehẽ pái pandu amezẽ ke pemazemaze — aja ngã pe Jesu pandu. 39 Azeta pandu: —Esarahã! Amarã jande ramũi ke — aja. Jesu pandu: —Pehẽ riki Amarã rainõ te rahã, Amarã aja maze katu amezẽ ke pemazemaze ta tipe tĩ. 40 Jetehar Tupã rehe har pehẽ pe apandu. Amezẽ ke jõ pehẽ pe ihẽ apandu pandu tipe. Pejurujar ym. Azerehe ihẽ ke pejukwa tar katu pexo. Amarã rainõ aja ym pehẽ. Yman Tupã muwyr amezẽ ke aze jukwa tar ym ixo. 41 Pehẽ pái mazemaze, amezẽ ke pemazemaze pexo apo zy — aja Jesu pandu. —Anĩ. Peteĩ jõ riki jande pái keruhũ. Tupã aze. Amõ rehe jande pyza jamoĩ moĩ ym — aja ngã pandu ipe naĩ. 42 —Tupã riki pehẽ pái keruhũ rahã, ihẽ rehe pepyza katu ta tipe. Tupã ngi ihẽ ajur. Ko ihẽ axo apo zy. Ihẽ aputar, azerehe ihẽ ajur my? Anĩ. Aja ym. Ihẽ ke aze muwyr, azerehe ko ihẽ ajur. 43 Mã! Ihẽ apandu amezẽ ke pekwa ym. Ihẽ apandu amezẽ ke rehe pehendu tar ym, azerehe pekwa ym. 44 —Satana riki pehẽ pái. (Ãjã ramũi aze.) Tazyr ta ke pehẽ. Aze putar amezẽ ke pemazemaze tar katu. Ngã jukwaha ke aze. Aja tezeha riki aze. Jetehar pandu ym te aze, azerehe teze pame aze pandu. Teze aze pandu rahã, aja tezeha teze aze. Amõ ta ke aze muze. (Azerehe teze azeta pandu tĩ.) 45 Teze aze. Ihẽ anĩ. Jetehar te Tupã rehe har ihẽ apandu. Azerehe ihẽ rehe pehẽ pejurujar ym. 46 “Maze nde erekazu tezeha ke nde eremaze” aja ihẽ rehe har pandu ym te awa. Jetehar ihẽ apandu rahã, mazerehe ihẽ rehe pehẽ pejurujar ym my? 47 Tupã jezẽha rehe Tupã kotyhar ta hendu katu. Pehẽ anĩ. Pehẽ riki Tupã kotyhar ta ym pehẽ. Azerehe pehendu ym ehe — aja ngã pe Jesu pandu.

Amarã nixói rahã, peteze Jesu ixo

48 Jundéu awa tamaze kapitã ta pandu ipe: —Jetehar japandu. Nde riki samari ywy pe har aja riki. (Jande ruwajan nde.) Ãjã nde pyza rehe ihĩ. (Azerehe nde erekazu teze) — aja Jesu pe. 49 Aze pandu: —Anĩ. Nixói te ãjã ihẽ pyza rehe. Katu ihẽ pái keruhũ rehe har ihẽ apandu. Pehẽ anĩ. Ihẽ rehe har pehẽ juru ai. 50 Katu ihẽ rehe har ngã pandu. Amezẽ panduha ke ihẽ aputar ym. Amezẽ panduha ke amõ riki putar. Ihẽ pái keruhũ putar. Aze riki ihẽ pe pandu ta: “Ne katu te” aja. 51 Mã! Pejurujar ym ihẽ rehe. Pesarahã! Ihẽ apandu amezẽ ke rehe amõ hendu katu rahã, aze manõ ym ta — aja Jesu pandu. 52-53 Azeta pandu: —Mã! Nde erekazu teze. Amarã manõ. Tupã jezẽha pandu amezẽ ta manõ tĩ. Nde erepandu: “Ihẽ apandu amezẽ ke rehe amõ hendu katu rahã, aze manõ ym ta” aja. Mã! Nde erekazu teze. Azerehe ãjã nde pyza rehe ihĩ, aja jakwa katu te apo zy. Tupã jezẽha rehe Amarã hendu katu. Aze riki jande ramũi. Aze manõ. Izar koty te we nemaze pyrãtãha my? Aja rahã, nde rehe hendu katu amezẽ ta manõ ym ta my? Tupã jezẽha pandu amezẽ ta aja tĩ. Tupã jezẽha rehe azeta hendu katu tĩ. Azeta manõ tĩ. Nerahã! Nde erepandu amezẽ ke rehe amõ hendu rahã, manõ ym ta, aja nde erepandu. Anĩ. Amarã ta zar koty te we nemaze pyrãtãha aja ym. Azerehe: “Manõ ym ta” aja nde erepandu ym ta mezẽ teze — aja ngã pandu. 54 —Pesarahã! Kuja ihẽ. Ihẽ pái ihẽ rehe har pandu amezẽ ke ihẽ. “Nde katu te” aja. Amezẽ ke ihẽ jeje ihẽ rehe har apandu rahã, amezẽ panduha jaxer ta tipe. Anĩ. Amõ pandu. Ihẽ pái riki ihẽ rehe har pandu: “Nde katu te” aja. Aze riki pehẽ pái keruhũ, aja pepandu. 55 Anĩ. Ehe har pekwa ym te. Ihẽ anĩ. Akwa katu ehe har. “Ehe har ihẽ akwa ym” aja ihẽ apandu ta tipe rahã, pehẽ aja teze ihẽ apandu ta tipe tĩ. Ehe har ihẽ akwa katu. Aze pandu amezẽ ke rehe ihẽ ahendu katu. 56 Amarã riki pehẽ ramũi, aja pepandu. Komezẽ ywy keruhũ pe ihẽ ajur, aja aze ukwa. Azerehe hury katu. Jete. Aze usak. Pe, hury katu tĩ — aja ngã pe Jesu pandu. 57 Jundéu awa tamaze kapitã ta pandu: —Mã! Tamũi te ym riki nde. Kuja, 50 warahy zar ym nde. Marã ka ym nde rehe Amarã usakiha — aja Jesu pe. 58 Aze pandu: —Pesarahã! Amarã nixói rahã, peteze ihẽ axo — aja ngã pe Jesu pandu. 59 Amezẽ ke azeta hendu rahã, ita razyr ke pyhyk. (Tupã aze tĩ, katu ym, aja azeta ukwaha, azerehe jukwa ta tipe.) Ita razyr ombor ta ehe, Jesu rehe. Anĩ. Jesu jumukanim ngã ngi. Pe, Tupã rehe ngã jumuzeha renda keruhũ ngi uhem oho.

9

Eha ym te amezẽ ke Jesu mukatu

1 Jesu wata oho ixo rahã, amõ sawaze rehe aze usak. Eha ym te amezẽ ke aze. Uzar ramõ rahã, aja teze aze. 2 Jumuzeha ta pandu ipe: —Sawaze! Ngã muzeha nde. Uzar ramõ rahã, eha ym te amezẽ ke aze. Ipái ta maze kazu tezeha ke mazemaze, azerehe eha ym te nahã my? Sawaze riki maze kazu tezeha ke mazemaze, azerehe eha ym te nahã my? Myja my? — aja Jesu pe. 3 Aze pandu: —Anĩ. Aze riki maze kazu tezeha ke mazemaze, azerehe eha ym te my? Anĩ. Aja ym riki. Ipái ta aja mazemaze. Azerehe eha ym te my? Anĩ. Aja ym tĩ. Tupãmaze pyrãtãha ke ihẽ amujesak ta ipe. Azerehe eha ym te aja aze uzar. 4 Ihẽ ke ihẽ pái muwyr. Tupãmaze parakyha ke jamazemaze ta mezẽ teze. Wera rahã, aja jamazemaze ta mezẽ teze. (Aja rahã, ko ihẽ axo rahã, Tupãmaze parakyha ke jamazemaze ta mezẽ teze.) Pytun rahã, paraky ym ta awa. (Aja rahã, jamanõ rahã, marã ka ym japarakyha.) 5 Komezẽ ywy keruhũ pe ihẽ axo rahã, weraha aja ihẽ. (Azep pe har ta pe Tupã rehe har ihẽ amujekwa katu, azerehe weraha aja ihẽ) — aja Jesu pandu. 6 Aja mezẽ upa aze pandu rahã, ywy rehe aze tymũ. Aja aze mutuzum. Pe, amezẽ ke eha ym te amezẽ reha rehe aze mujar. 7 Pe, Jesu pandu ipe: —Nde reha ekutuk eho. Y kynda amezẽ pe ekutuk eho. Her Siroe — aja ipe. Amezẽ y renda rer: “Y ko werur amezẽ ke” aja ngã ukwa. Pe, sawaze oho. Eha ke kutuk oho. Upa rahã, aze jywyr. Eha katu jywyr uwyr zy. Upa katu te maze ke rehe usak apo zy. 8 Kwehe tamatarer ke ngã pe sawaze pandu pandu rahã, amõ ta usak ehe. Azeta pandu. Sawaze rok rake ixo amezẽ ta pandu tĩ. Kuja pandu: —Pemezẽ riki tamatarer ke ngã pe pandu pandu uĩ amezẽ ke aze — aja ngã. 9 Amõ ta pandu: —Aze tỹ. Aze riki — aja. —Anĩ. Aja ym. Aze aja saka, amõ komezẽ — aja amõ ta pandu. —Jete. Ihẽ ko — aja sawaze pandu. 10 Pe, ngã pandu: —Myja nde reha katu oho apo my? — aja ipe. 11 Sawaze pandu: —Amõ sawaze ywy ke mutuzum. Her Jesu. Amezẽ ke ihẽ reha rehe mujar. Pe, ihẽ pe aze pandu: “Eho. Nde reha ekutuk eho. Y kynda amezẽ pe ekutuk eho. Her Siroe” aja ihẽ pe. Azerehe ihẽ aho. Pe, ihẽ reha ihẽ akutuk rahã, pahar upa maze ke rehe ihẽ asak katu zy — aja ngã pe. 12 Amõ ta pandu: —My amezẽ sawaze ixo my? — aja ipe. —Ihẽ akwa ym — aja ngã pe sawaze pandu.

Mukatuha rehe har parise ta ukwa tar katu

13 Pe, parise ta koty sawaze ke amõ ta raho. Sawaze eha katu ramõ amezẽ ke raho. 14 Jundéu awa tamaze putuzuha zar rahã, ywy ke Jesu mutuzum. (Paraky teze, aja ukwaha naĩ.) Eha ym te amezẽ ke aze mukatu. 15 Amõ we parise ta pandu: —Myja nde reha katu oho my? — aja ipe. Sawaze pandu: —Ywy tuzum ke ihẽ reha rehe aze mujar. Ihẽ reha ihẽ akutuk. Apo ihẽ asak katu maze ke rehe zy — aja azeta pe. 16 Parise ta ngi har amõ ta pandu: —Aja mukatu amezẽ ke Tupã muwyr ym. Putuzuha zar rahã, aze putuzu ym. (Paraky teze amezẽja saka.) Azerehe aze ke Tupã muwyr ym — aja pandu. —Anĩ. Maze kazu tezeha ke amõ maze rahã, marã ka ym amõ mazeha, amezẽ ke maze ym ta. Aze maze riki, azerehe Tupã muwyr amezẽ ke aze aja mujekwa — aja amõ ta pandu. Pe, azeta amõ koty koty ukwa. 17 Pe, sawaze pe parise ta pandu tĩ: —Ne reha ke aze mukatu, aja nde erepandu. Myja ehe har nde erekwa my? — aja ipe. Sawaze pandu: —Aze riki Tupã jezẽha pandu amezẽ ke — aja parise ta pe. 18 Jundéu awa tamaze kapitã ta jurujar tar ym. Sawaze riki eha ym te amezẽ ke. Apo maze ke usak katu zy. Amezẽ ke rehe azeta jurujar ym. Azerehe ipái ta ke azeta mujyzar. 19 Pe, ipái ta pe azeta pandu: —Ko pehẽ razyr my? Uzar ramõ rahã, eha ym te amezẽ ke aze, aja pepandu. Aja rahã, myja aze usak katu apo my? — aja ipái ta pe. 20 Ipái ta pandu: —Aze riki jande razyr, aja jakwa katu. Uzar ramõ rahã, eha ym te amezẽ ke aze, aja jakwa katu tĩ. 21 Myja aze usak katu apo my, amezẽ ke jakwa ym. Eha ke awa mukatu my? Amezẽ ke jakwa ym tĩ. Pehẽ atu pemezu ipe! Sawaze riki aze apo. Aze pandu katu ta — aja parise ta pe ipái ta pandu. 22 Aja mezẽ ipái ta pandu. Jundéu awa tamaze kapitã ta ngi azeta kyje, azerehe aja mezẽ azeta pandu. “Jesu riki Tupã muwyr amezẽ ke” aja amõ pandu rahã, kapitã ta pandu ta: “Mã peja jyzariha renda pe amezẽ ta jyzar ym te ta apo zy” aja. 23 Amezẽ panduha ngi ipái ta kyje. Jyzar tar katu we rĩ. Azerehe aja azeta pandu: “Aze riki sawaze apo zy. Pehẽ atu pemezu ipe” aja. 24 Sawaze ke parise ta muhyk tĩ. Mokõihar muhyk. Eha katu ramõ amezẽ ke. Azeta pandu ipe: —Tupã ruwa koty aja jaxo. Azerehe jetehar te ke nde erepandu katu ta mezẽ teze. Epandu katu apo zy. Amezẽ sawaze nde ke mukatu. Aze riki maze kazu tezeha ke mazemaze amezẽ ke aze, aja jakwa — aja parise ta pandu. 25 Sawaze pandu: —Aze riki maze kazu tezeha ke maze nahã my? Aja ym nahã my? Amezẽ ke ihẽ akwa ym. Kuja jõ ihẽ akwa katu. Ihẽ reha ym te ihẽ. Apo upa maze ke rehe ihẽ asak katu zy — aja parise ta pe. 26 Azeta pandu: —Myja aze maze nde pe my? Myja nde reha aze mukatu my? — aja sawaze pe. 27 Sawaze pandu: —Upa ihẽ apandu pehẽ pe. Pe, pehendu ym ihẽ rehe. Mazerehe amõ we pehendu tar katu my tĩ? Inamõ pejumuze tar katu nahã my? — aja parise ta pe. 28 Pe, sawaze pe azeta jezẽ jezẽ hũ. Pandu ipe tĩ: —Nde! Nde riki imaze jumuzeha ke nde. Jande riki Moisemaze jumuzeha ta ke jande. 29 Moise namõ Tupã pandu, aja jakwa katu. Amezẽ sawaze anĩ. Jakwa ym ehe har. Awa jezẽha rupi aze uwyr my? Jakwa ym — aja parise ta pandu. 30 Sawaze pandu: —Mãte hũ puki! Ihẽ reha ke aze mukatu. Pe, awa jezẽha rupi aze uwyr my? Amezẽ ke pekwa ym! Mã! 31 Maze kazu tezeha ke maze, amezẽ ke Tupã namõ pandu rahã, Tupã hendu ym ehe, aja jakwa katu. Tupã rehe amõ ipyza katu. Aze putar amezẽ ke maze tĩ. Tupã namõ maze ke amezẽ pandu rahã, Tupã hendu katu ta ehe. Aja jakwa katu. (Azerehe ihẽ ke mukatu amezẽ ke rehe Tupã hendu katu, aja ihẽ akwa katu.) 32 Komezẽ ywy keruhũ Tupã mujã. Arahã har eha ym te amezẽ ke amõ mukatu. Eha ym te amezẽ ke uzar. Amezẽ reha ke amõ mukatu. Aja mezẽ jahendu ym te. 33 Apo amezẽ sawaze ke Tupã muwyr ym rahã, marã ka ym maze katu amezẽ ke aze mazeha — aja parise ta pe sawaze pandu. 34 Azeta pandu ipe: —Mã! (Jaxer nde.) Nde erezar rahã, maze nde erekazu tezeha ke nde eremazeha namõ nde erexo. Jande ke nde eremuze tar katu rãi. Katu ym nde — aja sawaze pe parise ta pandu. Pe, pandu ipe: —Apo ngi har jundéu awa tamaze jyzariha renda pe nde erejyzar ym te ta zy — aja sawaze pe.

Amõ ta eha ym te aja saka

35 Sawaze ke parise ta muhem mondo. Amezẽ ke Jesu hendu rahã, sawaze ke kekar oho. Pe, mahem rahã, pandu ipe: —Tupã jezẽha rupi uwyr amezẽ ke rehe nde erejurujar katu my? Awa aze tĩ. Tupã jezẽha rupi uwyr amezẽ ke aze — aja Jesu ipe. 36 —Saze! Awa amezẽ my? Ihẽ pe emujekwa. Aja rahã, ihẽ ajurujar katu ta ehe — aja Jesu pe sawaze pandu. 37 —Ko ihẽ riki amezẽ. Upa nde eresak ihẽ rehe! Ne namõ ihẽ apandu azam — aja Jesu. 38 Sawaze pandu: —Sawaze! Nde rehe ihẽ ajurujar katu — aja Jesu pe. Pe, Jesu ruwa koty aze wapyk. Ipynarãi pe wapyk. (Aja ipyza ke aze moĩ moĩ ehe.) 39 (Amezẽ mukatuha rehe har ngã pe) Jesu pandu: —Komezẽ ywy keruhũ pe ihẽ ajur. Azerehe ngã rehe har ihẽ amujekwa ajur. Tupã rehe har amõ ukwa tar katu my? Ehe har amõ ukwa tar ym my? Amezẽ ke ngã mujekwa ta. Pesarahã! “Ehe har akwa ym” aja pandu amezẽ ke eha ym te, amezẽja saka. Amezẽ ta ukwa ta. Aja rahã, eha katu amezẽ ke aze aja mujekwa. Amõ pandu: “Ehe har akwa katu” aja pandu naĩ. Eha katu amezẽ ke aze aja ukwaha naĩ. Anĩ. “Ehe har ukwa ym” aja upa ngã pe mujekwa. Aja rahã, eha ym te amezẽ ke aze aja mujekwa — aja Jesu pandu. 40 Amõ parise ta azep ixo. Jesu pandu amezẽ ke rehe azeta hendu. Azerehe pandu ipe: —Mã! Jande riki eha ym te amezẽ ke jande aja nde erepandu my? — aja Jesu pe. (“Tupã rehe har jakwa” aja amezẽ ta ukwaha naĩ.) 41 Jesu pandu: —Tupã rehe har pekwa, aja pepandu tipe. Pehẽ reha katu, aja pepandu tipe tĩ. Anĩ. Ihẽ rehe pehendu ym. Azerehe maze pekazu tezeha ke pemazemaze pexo. Azerehe pehẽ rehe Tupã ipyza jywyr ym, aja pexo. Pesarahã! “Ehe har jakwa ym” aja pepandu ta tipe rahã, pehẽ reha ym te aja pexo ta tipe. Aja rahã, Tupã mujekwa ta tipe. Aja rahã, pekwa katu ta tipe. Aja rahã, maze pekazu tezeha ke pemazemaze. Pehẽ rehe Tupã ipyza jywyr ta tipe, aja pexo ta tipe — aja Jesu pandu.

10

Arapuharan ta usakiha rehe har Jesu pandu

1 Ajamezẽ ke arapuharan ta usakiha rehe har Jesu pandu ngã pe: —Pesarahã! Arapuharan kurar rukwen rupi amõ ixe ym oho rahã, amezẽ riki mukanĩha ke. Amõ koty rupi ixe oho, mukanim raho. 2 Hukwen rupi ixe oho, amezẽ riki usakiha ke. Arapuharan ta usakiha ke. 3 Hukwen harõha hukwen ke pirar ta ipe. Pe, her rupi usakiha pukái rahã, arapuharan ta hendu katu. Pe, soroka pe upa muhem raho. 4 Upa muhem raho rahã, usakiha riki oho py. Arapuharan ta haikwer rupi oho. Usakiha pukáiha ukwa katu. Haikwer rupi oho. 5 Amõ pukái rahã, amezẽ raikwer rupi oho ym ta. Ijar pukáiha aja ym hendu, azerehe haikwer rupi oho ym ta. Ujan ta oho ingi — aja Jesu pandu. 6 Myja mezẽ arapuharan ta usakiha my, amezẽ ke Jesu pandu. Anĩ. (Arapuharan ta usakiha rehe har Jesu pandu rahã, juehe har aze mujekwa uĩ.) Amezẽ ke parise ta ukwa ym.

Jesu riki arapuharan ta usakiha katu aja aze

7 Kuja Jesu pandu tĩ: —Pesarahã! Ihẽ riki arapuharan kurar rukwen aja saka. (Aja rahã, ihẽ rehe jurujar katu amezẽ ta riki ihẽ pái keruhũ koty oho ta.) 8 Amõ usakiharan ta heta ixo. Tupã rehe har muzeharan ta ke amezẽ ta. Amezẽ ta mukanĩha aja saka. Ihẽ nixói rahã, uwyr. Amezẽ ta teze pandu. Anĩ. Amezẽ ta rehe arapuharan ta hendu ym. (Aja rahã, Tupã rehe jurujar katu amezẽ ta hendu ym.) Muzeharan ta rehe hendu ym. 9 —Kurar rukwen aja saka ihẽ. Arapuharan ta ixe oho. (Aja rahã, ihẽ rehe jurujar katu amezẽ ta ke ihẽ pái keruhũ namõ ixo ta.) Pe, hukwen rupi arapuharan ta ixe oho. Uhem oho tĩ. Pe, kãpĩ heta amezẽ rupi uzu oho. Aja usakiha usak katu, arapuharan ta rehe. Aja ihẽ tĩ. Ihẽ kotyhar ta rehe ihẽ asak katu tĩ. Azeta rehe ahaihu katu tĩ. 10 Mukanĩha uwyr rahã, mukanim ta uwyr. Arapuharan ke jukwa ta tĩ. Mai ta uwyr tĩ. Ihẽ anĩ. Ihẽ rehe jurujar katu amezẽ ta pe uhãha ihẽ amezẽ ajur. Hury katu hũ ta. 11 —Ihẽ riki usakiha katu amezẽ ke ihẽ. Usakiha katu amezẽ manõ ta. Aja rahã, arapuharan ta manõ ym ta. Aja ihẽ tĩ. Ihẽ amanõ ta. Azerehe ihẽ rehe jurujar katu amezẽ ta Tupã namõ ixo ta. Mupyraraha renda pe oho ym te ta. 12 Amõ paraky amezẽ rehe arapuharan jar muhepy. Usakiha muhepyha ke. Pe, sozo jarõ amezẽ ke uhyk rahã, amezẽ parakyha ujan ta oho. Usakiha te aja ym aze. Arapuharan ta imaze ym. Ijar ym aze. Azerehe ujan oho. Pe, amõ amõ arapuharan ke sozo jarõ amezẽ jukwa. Amõ koty koty muhãi mondo tĩ. 13 Tamatarer ke jõ parakyha putar. Arapuharan ta rehe aze ipyza ym, azerehe ujan oho. 14 —Ihẽ riki usakiha katu amezẽ ke ihẽ. Awa ihẽ kotyhar ta my? Amezẽ ke akwa katu. Pe, ihẽ rehe har ihẽ kotyhar ta ukwa katu tĩ. 15 Aja ihẽ pái tĩ. Ihẽ rehe har ihẽ pái keruhũ ukwa katu. Pe, ihẽ pái keruhũ rehe har ihẽ akwa katu tĩ. Aja ihẽ kotyhar ta ke ihẽ akwa katu tĩ. Pe, ihẽ amanõ ta. Azerehe ihẽ rehe jurujar katu amezẽ ta ihẽ pái namõ ixo ta. 16 —Amõ arapuharan ta ixo. Aja amõ awa ta ixo. Amezẽ ta ke kurar pe amuxe ta mezẽ teze. Aja ihẽ rehe har amezẽ ta pe ihẽ amuze katu ta. (Aja rahã, amezẽ ta ihẽ rehe hendu katu ta.) Peteĩhar henda pe johu ixo ta. Amezẽ ta johu peteĩ usakiha rehe jõ hendu katu ta. Ihẽ riki amezẽ usakiha ke. 17 —“Nde ereputar rahã, ihẽ amanõ ta” aja ihẽ pái pe apandu. Azerehe ihẽ rehe ihẽ pái keruhũ ipyza katu. Ihẽ amanõ rahã, ihẽ ke ihẽ pái mukwera katu ta muhem tĩ. 18 Ihẽ aputar ym rahã, ihẽ ke amõ jukwa ym ta. Ihẽ jõ aputar rahã, ihẽ ke amõ jukwa ta. Ihẽ pe ihẽ pái keruhũ pandu: “Ne jõ nde ereputar rahã, nde eremanõ ta. Pe, ne jõ nde ereputar rahã, nde erekwera katu ta erehem tĩ” — aja Jesu pandu ngã pe. 19 Jesu pandu amezẽ ke rehe jundéu awa tamaze kapitã ta amõ koty koty ukwa. 20 Amõ amõ ta pandu: —Ipyza rehe ãjã ihĩ. Aze riki kazu teze. Mazewã pehendu ehe — aja ngã. 21 Amõ ta pandu: —Anĩ. Ipyza rehe ãjã ihĩ rahã, marã ka ym aja mezẽ katu panduha. Eha ym te amezẽ ta reha ke marã ka ym ãjã mukatuha. (Azerehe ipyza rehe ãjã ihĩ ym aja jakwa katu) — aja Jesu rehe har ngã pandu. Aja amõ koty koty pandu.

Jesu ke jundéu awa ta putar ym

22 Pe, amõ ngã mizu matyriha rehe uhyk oho. Arahã yman Tupã rehe ngã jumuzeha renda keruhũ mukatu. Amezẽ ke jundéu awa ta ukwa ukwa ixo apo. Jerusarẽ ok ta pe jumuhury katu ta ngã juehe. Rysã riki arahã. 23 Pe, Tupã rehe ngã jumuzeha renda keruhũ rymyzy wyr rupi Jesu wata oho ixo. Jumuzeha renda keruhũ rymyzy rer: “Saromã.” 24 Pe, jundéu awa tamaze kapitã ta juramã uwyr ehe. Azeta pandu: —Aja teze jande ke nde eremukazu teze my. Jetehar te ke epandu jande pe. Nde riki Kirisutu my? Kapitã keruhũ aja Tupã muzam amezẽ ke nde my? — aja Jesu pe. 25 Aze pandu: —Upa ihẽ apandu pehẽ pe tipe. Pe, pejurujar ym. Ihẽ pái keruhũ jezẽha rupi marã ka ym amõ mazeha, amezẽ ke ihẽ amazemaze. Amezẽ riki ihẽ rehe har mujekwa tipe. 26 Pejurujar tar ym ehe. Ihẽ kotyhar ta aja ym pehẽ. Ihẽmaze arapuharan ta aja ym pehẽ. Azerehe pejurujar ym ta. 27 Ihẽ apandu amezẽ ke rehe ihẽ kotyhar ta hendu katu. Ihẽmaze arapuharan ta aja azeta. Azeta rehe har ihẽ akwa katu. Pe, ihẽ namõ azeta jumuze ixo. 28 Azeta ke ihẽ amuhã katu ta. Mupyraraha renda pe oho ym te ta. Ihẽ ngi azeta ke mukanim ym te ta awa. 29 Ihẽ rehe amezẽ ta ke ihẽ pái keruhũ muhyk katu. (Aja rahã, ihẽ rehe amezẽ ta jurujar katu.) Izar koty te we aze pyrãtãha ke. Aja rahã, ihẽ pái ngi ihẽ kotyhar ta ke mukanim ym te ta awa tĩ. 30 Jande juja katu te jande — aja Jesu pandu ngã pe. 31 Pe, jundéu awa tamaze kapitã ta ita razyr pyhyk tĩ. Japi ta aze ke tĩ. Aja jukwa ta tipe. 32 Jesu pandu: —Pehẽ ruwa koty marã ka ym amõ mazeha, amezẽ ke ihẽ amazemaze hũ. Ihẽ pái keruhũ mujekwa ihẽ pe, amezẽ ke ihẽ amazemaze hũ tĩ. My mezẽ rehe peparahy my? Pe, ihẽ ke ita razyr pe pejapi tar katu my? — aja Jesu pandu. 33 Kapitã ta pandu: —Maze katu amezẽ ke nde eremazemaze. Amezẽ ke rehe ita razyr ke jambor ym ta. Anĩ. Awa teze nde. Tupã nde tĩ, aja nde erepandu. Azerehe nde ke ita razyr pe jajapi ta — aja Jesu pe. 34 Aze pandu: —Tupã jezẽha rehe panduha ihĩ, amezẽ ke aja tezeha jetehar te ke. Aja jande jakwa katu. Amezẽ pe kuja Tupã pandu:“Pehẽ riki tupã ta” aja. 35 —Aja Moise jezẽha rehe panduha ihĩ. Imaze jezẽha ke Tupã muwyr. Amezẽ ta pe aze pandu: “Pehẽ riki tupã ta” aja. Aja rahã, imaze jezẽha ke Tupã muwyr, amezẽ ta riki tupã ta aja panduha ihĩ. 36 Aja rahã, amezẽ ta zar koty te we ihẽ apandu katu: “Tupã ihẽ” aja. Ihẽ rehe ihẽ pái keruhũ katu usak. Komezẽ ywy keruhũ pe ihẽ ke aze muwyr. Ingi ajur. Azerehe: “Tupã razyr ihẽ” aja ihẽ apandu katu. Aja rahã: “Nde ke jajukwa ta” aja pepandu ym ta mezẽ teze. 37 —Ihẽ pái keruhũ putar amezẽ ke ihẽ amazemaze ym ta tipe rahã, ihẽ rehe mã peja pejurujar ym. 38 Ihẽ pái keruhũ putar amezẽ ke ihẽ amazemaze katu rahã, mã peja ihẽ rehe pejurujar katu. Ihẽ rehe pejurujar ym rahã, mã peja ihẽ amazeha rehe pesak amezẽ ke rehe pejurujar katu. Aja rahã, pekwa katu ta. Ihẽ pái namõ ihẽ juehe katu ihẽ axo, aja pekwa katu ta. Ihẽ namõ aze juehe katu aze ixo, aja pekwa katu ta tĩ — aja Jesu pandu ngã pe. 39 Pe, amõ we tĩ. Aze pyhykiha ke jundéu awa tamaze kapitã ta manga tipe. Anĩ. Jesu oho teze ingi. 40 Pe, y ruwái koty Jesu jywyr oho tĩ. Y rer Jondã. Yman azep Juã mujahuk uzam. Amezẽ renda pe Jesu oho. Azep aze pyta. 41 Heta ngã uhyk uwyr ehe. Azeta pandu: —Tupã rehe har Juã mujekwa rahã, marã ka ym amõ mazeha, amezẽ ke Juã maze ym. Ko riki upa aze pandu amezẽ ke jetehar te ke. Komezẽ rehe har Juã pandu hũ, Jesu rehe har. Amezẽ riki upa jetehar te ke. Azerehe Tupã muwyr amezẽ ke ko, aja jakwa katu — aja Jesu rehe har ngã pandu. 42 Pe, azep heta ngã jurujar katu ehe, Jesu rehe.

11

Rasaro manõ

1 Pe, amõ sawaze ixo. Her Rasaro. Mbeta ok ta pe har ke aze. Azep hendyr ta ixo tĩ. Her Mari. Amõ Mar. Pe, Rasaro maze ahyha pyhyk. 2 Amezẽ Mari riki Jesu py rehe maze pihe katu amezẽ ke jyhẽ. Pe, iza pe juhyk. Muxikã riki. Amezẽ kywyr riki maze ahyha pyhyk, Rasaro ke. 3 Pe, Jesu pe jezẽha ke hendyr ta mondo. Kuja:“Sawaze! Nde erepyza katu ehe amezẽ ke ahy hũ ixo” aja ipe. 4 Amezẽ ke rehe Jesu hendu rahã, aze pandu: —Maze ahyha namõ aze ixo. Manõ ta aze. Amezẽ ke rehe jõ ym. Katu Tupã rehe har amõ ta pandu ta tĩ, azerehe maze ahyha ke aze pyhyk. Pe, katu ihẽ rehe har amõ ta pandu ta tĩ. Tupã razyr ihẽ — aja Jesu pandu. 5 Mar rehe Jesu ipyza katu. Ianam rehe aja tĩ. Rasaro rehe aja tĩ. Ipyza katu tĩ. 6 Pe, Rasaro ahy ixo, aja Jesu hendu tipe rahã, hendu amezẽ pe aze pyta we rĩ. Mokõi azep aze ukwer rĩ. 7 Pe, jumuzeha ta pe aze pandu: —Jundéi ywy pe jajywyr ta jaho — aja. 8 Azeta pandu: —Sawaze! Ngã muzeha nde. Amukwehe azep pe har jundéu awa tamaze kapitã ta ahy usak nde rehe. Ita razyr pe nde ke japi tar katu tĩ. Azep nde erejywyr ta my? — aja Jesu pe. 9 Pe, aze pandu: —Aho ta kỹ. Warahy katu rahã, wera katu. Pe, weraha rupi amõ paraky katu. (Aja saka wera rahã, Tupã putar amezẽ ke ihẽ amazemaze ta mezẽ teze. Arahã, ihẽ ruwajan ta ihẽ ke jukwa ym ta.) 10 Pytun rahã, paraky ym awa. (Arahã, Tupã putar amezẽ ke ihẽ amazemaze ta tipe rahã, ihẽ ruwajan ta ihẽ ke jukwa ta.) Azerehe wera rahã jõ Tupã putar amezẽ ke ihẽ amazemaze ta — aja Jesu. 11 Pe, pandu tĩ: —Rasaro riki ukwer ou apo. Amupak ta ihẽ aho kỹ. Rasaro riki jande rehe katu amezẽ ke aze — aja Jesu pandu. 12 Jumuzeha ta pandu ipe: —Sawaze! Aze ukwer ou rahã, katu ta oho — aja Jesu pe. 13 Rasaro manõ te. Anĩ. “Aze ukwer ou” aja mezẽ Jesu pandu. Anĩ. Rasaro ukwer teze ou, aja jumuzeha ta ukwaha naĩ. 14 Azerehe Jesu mujekwa katu: —Rasaro manõ te. 15 Inamõ ihẽ axo ym, azerehe pehẽ pe katu tiki. Inamõ ihẽ axo ym, azerehe ihẽ rehe pejurujar katu te we ta. Ihẽ ke Tupã muwyr aja pejurujar katu te we ta tĩ. Azerehe ihẽ rury katu axo. Jahorahã! Jasak ta jaho ehe — aja Jesu pandu. 16 Pe, amõ jumuzeha ta pe Tome pandu: —Inamõ jande johu jaho tĩ. (Jandemaze muzeha ke ngã jukwa ta.) Inamõ jamanõ ta — aja. Amezẽ Tome rehe har amõ ta pandu: “Mokõihar ta ke” aja.

Kweraha rehe har Jesu pandu

17 Mbeta ok ta pe Jesu uhyk oho rahã, Rasaro ke ngã upa mou, aja ukwa. Itakwar rupi mou. Tumeme ukwer apo. Ajaha pe Jesu uhyk oho. 18 Mbeta ok ta riki Jerusarẽ ok ta ngi paite ym. Mahapyr kiro met tate nahã my, paiteha ke. 19 Paite ym, azerehe heta Jerusarẽ ok ta pe har ta uhyk uwyr ehe, Mar rehe. Jundéu awa ta ke azeta. Mari rehe aja tĩ. Uhyk uwyr ehe tĩ. Ixywyr manõ, azerehe hendyr ta pyza ke muhury uwyr ngã. 20 Jesu riki uwyr ixo, aja Mar hendu rahã, ixoty aze oho. Mari anĩ. Hok pe aze pyta. 21 Mar uhyk ehe rahã, aze pandu: —Sawaze! Se nde erexo rahã, ihẽ kywyr manõ ym ta tipe. 22 Apo Tupã pe maze ke nde erepandu rahã, nde rehe aze hendu katu ta. Aja ihẽ akwa katu — aja Jesu pe. 23 Aze pandu: —Nde kywyr kwera katu ta uhem tĩ — aja ipe. 24 Mar pandu: —zAr rehe angaha uhyk rahã, aze ke Tupã mukwera katu ta muhem, aja ihẽ akwa katu — aja Jesu pe. 25 Aze pandu ipe: —Ihẽ riki ngã ke ihẽ amukwera katu ta amuhem. Uhãha ihẽ riki amezẽ mezẽ ta ngã pe. Ihẽ rehe amõ jurujar katu rahã, aze uhã te hũ ta ixo. Manõ rahã, aze kwera katu ta uhem tĩ. 26 Apo ixo amezẽ ta ihẽ rehe jurujar katu rahã, uhã te hũ ta ixo. Ihẽ apandu amezẽ ke rehe nde erejurujar katu my? — aja Mar pe Jesu pandu. 27 Mar pandu: —Aze tỹ. Sawaze! Nde riki Tupã muwyr amezẽ ke, aja ihẽ akwa katu. Tupã razyr nde, aja akwa katu tĩ. Komezẽ ywy keruhũ pe uwyr amezẽ ke nde — aja Jesu pe Mar pandu.

Jesu jixizu

28 Upa Mar pandu rahã, hok pe aze jywyr oho. Mari pe pandu. Ngã ukwa ym ha rupi pandu. —Sawaze peteze ixo. Nde pe pukái uzam — aja ianam pe. 29 Amezẽ ke rehe Mari hendu rahã, pahar puzam. Pe, ixoty aze oho. 30 Ok ta pe Jesu uhyk ym we rĩ. Mar namõ aze pandu uzam. Azep aze pyta we rĩ. 31 Hok pe Mari namõ amõ ta ixo. Jundéu awa ta ixo. Mari ke azeta muhury we uzam. Azeta Mari rehe usak. Aze puzam. Pe, pahar oho. Amezẽ ke rehe azeta usak rahã, Mari raikwer rupi azeta oho tĩ. Kangwer renda rehe Mari jixizu oho, aja azeta ukwaha naĩ. 32 Jesu ixo amezẽ pe Mari uhyk rahã, usak ehe, Jesu rehe. Pe, Jesu ruwa koty ipynarãi pe Mari wapyk. (Aja ipyza ke aze moĩ moĩ ehe.) Pe, aze pandu: —Sawaze! Se nde erexo rahã, ihẽ kywyr manõ ym ta tipe — aja Jesu pe. 33 Aze jixizu, amezẽ ke rehe Jesu usak. Mari namõ jundéu awa ta uwyr tĩ. Azeta jixizu tĩ. Amezẽ ke rehe aze usak tĩ. Pe, pyrara usak ehe. Pyai aze tĩ. 34 Pe, Jesu pandu: —My pehẽ pemou my? — aja. Amõ ta pandu: —Sawaze! Esak ejurahã! — aja ipe. 35 Jesu jixizu. 36 Azerehe jundéu awa ta pandu: “Mã! Pesarahã! Ipyza katu ehe, Rasaro rehe” aja ngã. 37 Amõ ta jezẽ jezẽ hũ: —Mã! Eha ym te amezẽ ke aze mukatu. Mã! Rasaro ke aze mukatu ta tipe my tĩ? Aja rahã, manõ ym ta tipe my tĩ. Katu ym — aja ngã ukwaha naĩ.

Rasaro ke Jesu mukwera

38 Jesu pyai hũ tĩ. Pe, kangwer renda pe aze oho. Itakwar keruhũ ke amezẽ. Itahu pe hukwen ke amõ kynda. 39 Jesu pandu: —Itahu ke pemujere — aja ngã pe. Pe, Mar pandu. Ixywyr ambyr rendyr ke aze. Kuja pandu: —Anĩ! Sawaze! Inem apo! Tumeme mouha ke ukwer apo — aja Jesu pe. 40 Jesu pandu: —Nde erejurujar katu rahã, Tupãmaze pyrãtãha rehe nde eresak ta kỹ. Aja nde pe ihẽ apandu — aja Mar pe. 41 Pe, amõ ta itahu mujere. Pe, ywa rehe Jesu mazã. Aze pandu: —Ihẽ pái keruhũ! Ihẽ rehe nde erehendu katu, azerehe: “Ne jõ riki katu te mezẽ ke” aja apandu nde pe. 42 Aja tezeha ihẽ rehe nde erehendu katu, aja ihẽ akwa katu. “Nemaze pyrãtãha ke emujesak” aja apandu apo. Aja rahã, se ixo amezẽ ta usak ta tĩ. Aja rahã, ihẽ ke nde eremuwyr aja se ixo amezẽ ta jurujar katu ta — aja Jesu pandu. 43 Upa pandu rahã, hãtã aze pukái: —Rasaro! Ehem ejur! 44 Pe, manõ amezẽ ke kwera katu uhem uwyr. Upa jupukeka namõ uhem uwyr. Ijywa rupi pukek, pan pe. Itymã rupi aja tĩ. Huwa rupi aja tĩ. Pe, Jesu pandu amõ ta pe: —Pejirar. Mã peja hok pe jywyr oho! — aja ngã pe.

Jesu ke amõ ta jukwa tar katu

45 Mari rehe heta jundéu awa ta usak uwyr. Jesu mukwera amezẽ ke rehe amezẽ ta usak tĩ. Pe, amezẽ ta jurujar katu ehe. 46 Pe, amõ ta oho. Parise ta koty oho. Pe, Jesu mukwera amezẽ rehe har amezẽ ta pe azeta pandu. 47 Pe, parise ta jyzar oho. Jundéu awa tamaze pazihu ta namõ johu jyzar. Pe, pandu pandu azeta jupe: —Myja mezẽ pemezẽ mazeha jamukanim ta my? Marã ka ym amõ mazeha. Amezẽ ke upa pemezẽ sawaze mazemaze ixo. 48 Amezẽ ke jamuputuzu ym rahã, upa ngã jurujar katu ta ehe my. Pe, homa awa tamaze kapitã ta parahy ta. Pe, Tupã rehe ngã jumuzeha renda keruhũ ke upa ta azeta mai. Jande ngi jandemaze ywy ke azeta jozok ta tĩ — aja azeta jupe. 49 Pe, amõ pandu. Her Kái. Jundéu awa tamaze pazi keruhũ aze. Amezẽ warahy zar rahã, pazi keruhũ aze. Kuja aze pandu: —Mã! Pekwa ym maze ke! 50 Jande johu homa awa tamaze sonda ta jukwa rahã, katu ym. Azerehe peteĩ sawaze manõ rahã, johu jande ke amezẽ ta jukwa ym ta. Amezẽ ke pekwa ym my — aja ngã pe Kái pandu. (“Peteĩ sawaze manõ” aja pandu rahã: “Jesu manõ ta mezẽ teze” aja mujekwa.) 51 Aja mezẽ aze pandu tipe. Ukwa katu ym panduha ke. Amezẽ warahy zar rahã, jundéu awa tamaze pazi keruhũ aze. Azerehe Tupã mujekwa amezẽ ke aze pandu katu uzam. Azerehe ukwa katu ym panduha ke. Kuja riki Jesu ke amõ ta jukwa ta. Pe, jundéu awa ta manõ ym ta. (“Manõ ym ta” aja pandu rahã: “Mupyraraha renda pe oho ym te ta” aja mujekwa katu.) 52 Jesu manõ, azerehe jundéu awa ta jõ manõ ym ta my. Anĩ. Amezẽ jõ ym. Jesu manõ, azerehe upa amõ awa ta manõ ym ta tĩ. Tupã razyr ta aja mezẽ ta amõ koty koty ixo. Amezẽ ta manõ ym ta tĩ. Tupã razyr ta aja mezẽ ta amõ koty koty ixo. Peteĩhar aja johu ngã ixo, aja mujyzar. Azerehe Jesu manõ tĩ. (“Manõ ym ta” aja pandu rahã: “Mupyraraha renda pe oho ym te ta” aja mujekwa katu.) 53 Pe, azengi Jesu ke jundéu awa tamaze kapitã ta jukwa tar katu. “Mã peja Jesu ke jajukwa” amezẽ ke azeta pandu pandu azeta jupe. 54 Azerehe Jundéi ywy pe Jesu ixo rahã, heta amezẽ ta rupi aze wata ym. Pe, amõ koty aze oho. Amõ ok ta pe oho. Her Eparĩ ok ta. Amezẽ riki awa nixói te amezẽ rake ihĩ. Azep jumuzeha ta namõ aze pyta. 55 Pe, ngã mizu matyriha rehe uhyk tate. Her Pasuko. Arahã jundéu awa ta imizu matyr. Jumuhury ngã. Pe, amõ amõ ok ta ngi Jerusarẽ ok ta pe heta ngã uhyk oho. Azep imizu matyriha uhyk ym rahã we, jahuk ngã. Moise mupinim, aja jahuk. Aja rahã, Tupã ruwa koty ipyza juhyk, aja saka ixo, aja ngã ukwa. 56 Arahã Jesu ke ngã kekar kekar ixo tipe. Tupã rehe ngã jumuzeha renda keruhũ pe azeta jyzar rahã, pandu pandu ngã jupe: —Myja ta my? Komezẽ ngã mizu matyriha rehe Jesu usak ym ta uwyr my? Uwyr ym ta my? — aja ngã jupe. 57 Jundéu awa tamaze pazihu ta pandu. Parise ta pandu tĩ. Kuja: —Jesu rehe pesak rahã, jande pe pepandu pejur. Aja rahã, aze ke japyhyk ta jaho — aja ngã pe pandu.

12

Maze pihe katu amezẽ ke Jesu py rehe Mari jyhẽ

1 Pasuko zar rehe uhyk ym we rĩ. Heta we ta ukwer rĩ. Kuja, awa po wajar peteĩ ukwer we ta rĩ. Pe, Mbeta ok ta pe Jesu oho. Azep Rasaro ixo. Jesu mukwera amezẽ ke aze. 2 Azep pe har ta imizu moĩ ipe. Mar amõ moĩ moĩ ngã pe. Jesu namõ maze uzuha renda pe Rasaro wapyk uĩ. 3 Pe, ita parasuku razyr ke Mari pyhyk. Tazyr riki. Kuja meiju rit ihĩ. Maze jumupiheha ihĩ ipe. Her na. Hepy te hũ amezẽ ke. Amezẽ ke Jesu py rehe aze jyhẽ. Pe, jutuwa pe juhyk. Upa hok wyr rupi piheha uhãi oho. 4 Pe, jumuzeha ta ngi har amõ pandu. Jun Ikario ke. Aze riki Jesu ruwajan ta ke muhyk ta werur ehe. Amezẽ pandu: 5 —Mã! Jumupiheha upa mujaxer. Amezẽ ke muhepy rahã, tamatarer pyhyk hũ ta tipe. Pe, amezẽ tamatarer ke imaze ym te amezẽ ta pe mezẽ mezẽ katu. Aja rahã katu ta tipe — aja Jun pandu. Jumupiheha hepy hũ. Kuja, 300 wera rahã, amõ paraky. Pe, amezẽ tamatarer pe amezẽ jumupiheha jozok katu. Hepy te hũ. 6 Aja mezẽ Jun pandu rahã, imaze ym te amezẽ ta pe aze mezẽ tar katu. Anĩ. Aja ym. Mukanĩha aze. Aze riki tamatarer ryru rahoha ke. Pe, amezẽ ngi aze teze jozok jozok. Pe, imaze ke rehe jõ maze muhepy hepy. (Amõ we tamatarer hyru pe matyriha aze putar, azerehe kũjã rehe har jezẽ jezẽ aze.) 7 Pe, Jesu pandu: —Mã peja Mari rehe har pejezẽ jezẽ ym. Ihẽ rete ke amõ ta mou ta raho. (Aja riki jundéu awa ta. Amõ manõ, pe, hete ke mupihe. Pe, mou.) Ihẽ ke mou ym we rĩ. Mou ta raho. Mou ym rahã we, ihẽ ke Mari mupihe. Mou apo, amezẽja saka. 8 Imaze ym te amezẽ ta pe tamatarer ke pemezẽ mezẽ tar katu rahã, peteze ixo. Aja tezeha ixo. Ihẽ anĩ. Aja tezeha pehẽ namõ ihẽ axo ym ta, azerehe kũjã mazeha katu — aja ngã pe pandu.

Rasaro ke amõ ta jukwa tar katu tĩ

9 Mbeta ok ta pe Jesu ixo, aja heta jundéu awa ta hendu. Azerehe azeta oho ixoty. Jesu rehe azeta usak oho. Aze ke rehe jõ ym. Rasaro rehe azeta usak oho tĩ. Jesu mukwera amezẽ ke aze. 10-11 Azerehe heta jundéu awa ta jurujar katu ehe, Jesu rehe. Azerehe jundéu awa tamaze pazihu ta pandu pandu azeta jupe: “Rasaro ke jajukwa jaho” aja azeta jupe. Jesu rehe ngã jurujar katu rahã, jundéu awa tamaze kapitã ta koty ngi azeta tyryk oho. (Jesu kotyhar wan ta.) Azerehe Jesu rehe jytyzym, azerehe Rasaro ke jukwa tar katu tĩ.

Jerusarẽ ok ta pe Jesu uhyk oho

12 Amezẽ kuzẽ rahã, Jerusarẽ ok ta pe Jesu uwyr ixo, aja heta te hũ ngã hendu. Pasuko zar rahã, ngã mizu matyriha rehe ngã uwyr. Jesu uwyr ta aja ngã hendu. 13 Azerehe pindo ro aja mezẽ ngã mondok. Amezẽ ke namõ Jesu rehe ngã usak oho. (Aja rahã, kapitã keruhũ jumai ym ha rupi kotur, aja mujekwa katu.) Hãtã pandu pandu oho: —Tupã riki katu te mezẽ ke. Sawaze te jezẽha rupi uwyr amezẽ ke nde. Mã peja Tupã usak katu nde rehe. Mã peja jundéu awa tamaze kapitã keruhũ rehe aze usak katu tĩ — aja heta ngã pandu pandu. 14 Pe, jumen ke Jesu mahem. Amezẽ zar pe aze wapyk. Tupã paper rehe ymanihar panduha ihĩ, aja aze oho. Kuja: 15 “Siã ok ta pe har ta! Pekyje ym pehẽ!Pehẽmaze kapitã keruhũ petur ixo apo zy. Jumen razyr zar pe uwyr ixo” aja Tupã jezẽha rehe panduha ihĩ. (“Siã ok ta pe har ta” aja pandu rahã: “Jerusarẽ ok ta pe har ta” aja mujekwa.) 16 Arahã amezẽ panduha ke jumuzeha ta ukwa ym. Ywa pe Jesu ke Tupã mujywyr raho rahã, amezẽ panduha ihĩ amezẽ ke ukwa ukwa ixo. Tupã jezẽha rehe panduha ihĩ, aja azeta mazemaze ipe. Amezẽ ke ukwa ukwa ixo tĩ. 17 Itakwar keruhũ ngi Rasaro ke Jesu pukái. Pe, mukwera katu. Arahã Jesu namõ heta ngã ixo. Amezẽ ta mukweraha rehe usak. Amezẽ rehe har azeta pandu pandu ngã pe. 18 Amezẽ ke rehe ngã hendu. Marã ka ym amõ mazeha, amezẽ ke Jesu maze. Aja riki. Azerehe azeta usak ehe oho, Jesu rehe. 19 Pe, parise ta pandu pandu azeta jupe: —Pesarahã! Ixoty upa ngã oho rĩ. Katu ym jande pe. Marã ka ym ixoty ngã jyzariha jamukanĩha! — aja azeta jupe. (Azerehe jytyzym ehe, Jesu rehe.)

Amõ awa ta Jesu rehe usak tar katu

20 Ngã mizu matyriha rehe amõ awa ta oho. Jundéu awa aja ym amezẽ ta ke. Ngere ywy pe har ta ke amezẽ ta. Tupã rehe ipyza ke azeta moĩ moĩ oho. Jerusarẽ ok ta pe moĩ moĩ oho. 21 Azep amezẽ ta Siri rehe usak rahã, pandu ipe: —Saze! Jesu rehe jasak tar katu — aja ipe. Siri riki Mesái ok ta pe har kwe. Amezẽ ok ta Ngariréi ywy rehe ihĩ. 22 Pe, Siri Andere pe pandu oho. Azengi Jesu pe mokõihar ta pandu oho: —Nde rehe amõ awa ta usak tar katu — aja. 23 Pe, ngã pe Jesu pandu: —Ihẽ katu te mezẽ ke, aja Tupã mujekwa ta. (Amezẽ ke pemezẽ amõ awa ta ukwa ta tĩ.) Amezẽ angaha ke rehe uhyk apo. Awa ihẽ tĩ. Tupã jezẽha rupi ajur. 24 Ko ihẽ apandu pehẽ pe. Ahúi aja mezẽ razĩ peteĩhar jõ ixo. Jytym ym rahã, peteĩhar jõ ixo. Jytym rahã, hywõi ta. Iza hũ ta. Aja ihẽ tĩ. Ihẽ ke amõ ta jukwa ta. Ihẽ rete mou ta raho. (Hazĩ jytym, amezẽja saka.) Pe, ihẽ akwera katu ta ahem. Azengi ihẽ rehe jurujar katu ta ngã. Pe, ihẽ kotyhar ta heta hũ ta. (Iza heta hũ, amezẽja saka.) 25 Amõ pandu: “Jesu rehe ihẽ ajurujar katu, azerehe amõ ta ihẽ ke jukwa tar katu. Anĩ. Amanõ tar ym. Azerehe ajurujar katuha ke ahijar ta” aja. Aja rahã, aze teze manõ ta kỹ. Tupã namõ ixo ym ta. Amõ pandu: “Komezẽ ywy keruhũ pe axo. Jesu rehe ajurujar katu, azerehe ihẽ ke amõ ta jukwa tar katu. Jesu putar rahã, ihẽ amanõ ta. Ihẽ ajurujar katuha ke ahijar ym ta” aja. Aja rahã, Tupã namõ aze ixo katu ta. 26 Ihẽmaze miasu aja amõ ixo tar katu rahã, mã peja ihẽ apandu amezẽ ke emazemaze katu. Pe, ihẽ axo amezẽ pe ihẽmaze miasu ta ixo ta tĩ. Ihẽ apandu amezẽ ke amõ mazemaze rahã: “Aze katu te amezẽ ke aze” aja ihẽ pái keruhũ pandu ta — aja Jesu pandu.

Manõ amezẽ rehe har Jesu pandu

27 Aze pandu tĩ: —Apyai te ihẽ apo. Myja ta ihẽ apandu my? Kuja my: “Papa! Ihẽ apyraraha ngi ihẽ ke ejozok” aja my? Anĩ. Aja mezẽ ihẽ apandu ym ta. Ihẽ apyraraha ihẽ apyhyk ta. Azerehe komezẽ ywy keruhũ pe ihẽ ajur. 28 “Papa! Ihẽ apyrara ta axo. Amezẽ ke ngã ukwa rahã: ‘Tupã! Ne jõ riki katu te mezẽ ke’ aja emupandu ngã ke” — aja ipái pe Jesu pandu. Pejot ywa ngi panduha uwyr: —“Ihẽ riki katu te mezẽ ke” aja ngã ke ihẽ amupandu. (Aja rahã: “Ne jõ riki katu te mezẽ ke” aja ihẽ rehe har ngã pandu ta.) Aja amõ we ihẽ amupandu ta tĩ — aja. 29 Azep heta ngã ixo. Amezẽ jezẽha rehe amezẽ ta hendu rahã, pandu naĩ: —Mã! Tupã tyapu hũ — aja. Amõ ta pandu: —Anĩ. Tupã jezẽha rahoha pandu ipe — aja naĩ. 30 Jesu pandu: —Anĩ. Ihẽ pái pandu. Tupã pandu. Ihẽ ke aze muhury tar katu, azerehe aja mezẽ aze pandu my? Anĩ. Aja ym. Ihẽ ke aze muwyr aja ihẽ rehe har pejurujar katu te we ta rĩ. Azerehe aja mezẽ Tupã pandu. 31 Apo Tupã rehe ipyza ym amezẽ ta pe Tupã pandu ta: “Maze pekazu tezeha ke pemaze. Katu ym pehẽ” aja. Tupã rehe ipyza ym amezẽ tamaze kapitã pehĩ. Satana aze. (Ãjã ramũi aze tĩ.) Amezẽmaze pyrãtãha ke Tupã muputuzu ta kỹ tĩ. 32 Pe, ihẽ ke amõ ta mujar ta muzam. Pe, heta komezẽ ywy keruhũ pe har ta ke ihẽ koty amujyzar ta — aja Jesu pandu. 33 Aja mezẽ aze pandu rahã, myra ngã mupia amezẽ ke rehe aze manõ ta, aja mujekwa ngã pe. 34 Pe, ngã pandu: —Tupã jezẽha rupi uwyr amezẽ ke uhã te hũ, aja Tupã jezẽha rehe panduha ihĩ. Aja jande jakwa. Tupã jezẽha rupi uwyr amezẽ ke myra ngã mupia amezẽ ke rehe manõ ta kỹ, aja nde erepandu tĩ. Kirisutu ke aze. (Manõ ta amezẽ ke uhã te hũ aja saka.) Mã! Aja rahã, awa riki Tupã jezẽha rupi uwyr amezẽ ke my? Jakwa ym — aja Jesu pe ngã pandu. 35 Aze pandu: —Weraha aja pehẽ namõ axo ta. Weraha aja ihẽ. (Aja rahã, amõ we mi Tupã rehe har ihẽ amuze katu te we ta rĩ.) Azerehe ihẽ axo rahã, ehe har pejumuze katu te we rĩ. Pe, pytuniha aja uwyr ta. (Aja rahã, ihẽ nixói ta. Aja rahã, amuze ym ta tĩ.) Tupã rehe har ukwa ym rahã, myja katu amezẽ ke amõ mazemaze my? Amezẽ ke ukwa ym. Ixoha katu ym riki. 36 Weraha aja ihẽ. Ihẽ axo rahã, Tupã rehe har ihẽ amuze rĩ. Amezẽ rehe pejurujar katu. (Aja rahã, ihẽ kotyhar ta aja pexo ta.) Weraha aja pexo. (Aja rahã, Tupã rehe har pejumuze ta rĩ) — aja Jesu pandu ngã pe. Aja mezẽ upa pandu rahã, aze jumukanim oho ngã ngi. (Jundéu awa tamũi ta jukwa tar katu. Manõha angaha rehe uhyk ym we rĩ, azerehe jumukanim oho.)

Jundéu awa ta jurujar tar ym ehe

37 Jundéu awa tamaze kapitã ta ruwa koty marã ka ym amõ mazeha, amezẽ ke Jesu mazemaze hũ tipe. Azeta jurujar ym ehe. 38 Pe, yman Isai mupinim, aja mezẽ uhyk. Isai riki ymanihar Tupã jezẽha pandu amezẽ ke aze. Kuja aze mupinim:“Tupã! Myrandu japandu, amezẽ ke rehe jurujar ym awa. Ngã pe nemaze pyrãtãha nde eremujesak. Nde rehe jurujar ym awa tĩ” aja Isai mupinim. 39-40 Pe, jundéu awa ta jurujar ym ehe. Jesu rehe har amõ we Isai mupinim. Amezẽ pandu amezẽ ke rehe uhyk apo tĩ. “Ngã ke Tupã mumazã ym. Aja rahã, usak ym maze ke ngã. Ngã ukwaha ke aze mukanim tĩ. Aja rahã, maze ke ukwa ym ngã tĩ. Ixoty ipyza ke ngã muruwak ym mondo. Azerehe amezẽ ta ke Tupã muhã ym” aja Isai mupinim. Amezẽ ke rehe uhyk apo tĩ. Azerehe jundéu awa ta jurujar ym ehe, Jesu rehe. 41 Yman Jesu nixói rahã, Jesumaze pyrãtãha rehe Isai usak, amezẽja saka. Azerehe aja mezẽ aze mupinim. Yman Tupãzã mujekwa amezẽ ke Isai mupinim. 42 Amõ ta anĩ. Heta jundéu awa tamaze kapitã ta jurujar katu ehe, Jesu rehe. Anĩ. Parise ta ngi amezẽ ta kyje. Azerehe ngã hetaha ta pe amezẽ ta pandu ym. Parise ta ukwa rahã, pandu ta: “Jyzariha renda pe pejyzar ym te ta apo zy” aja. Amezẽ ke kapitã ta putar ym. Jyzar katu te we ta rĩ, azerehe: “Jesu rehe jajurujar katu” aja ngã hetaha ta pe amezẽ ta pandu ym. 43 Amezẽ ta maze putar katu tĩ. “Mã! Pehẽ katu” aja sawaze ta pandu. Amezẽ ke izar koty te we putar katuha. “Pehẽ katu” aja Tupã pandu, amezẽ ke putar we.

Jesu jezẽha rupi Tupã pandu pandu ta ngã rehe har

44 Ngã pe hãtã Jesu pandu: —Ihẽ rehe amõ jurujar katu rahã, ihẽ rehe jõ jurujar katu. Anĩ. Ihẽ ke muwyr, amezẽ ke rehe aze jurujar katu tĩ. 45 Ihẽ rehe amõ usak rahã, ihẽ ke muwyr amezẽ ke rehe usak tĩ, amezẽja saka tĩ. 46 Weraha aja ihẽ ajur. Komezẽ ywy keruhũ pe ihẽ ajur. (Aja rahã, Tupã rehe har ihẽ amujekwa ajur.) Pe, ihẽ rehe jurujar katu amezẽ ta pytuniha aja ixo ym. (“Tupã rehe har akwa ym” aja ixo ym ta.) 47 Ihẽ apandu amezẽ ke rehe amõ hendu ym rahã, ehe har ihẽ apandu ym ta. “Maze nde erekazu tezeha ke nde eremazemaze” aja apandu ym ta. Ehe har aja mezẽ ihẽ apandu ym ajur. Anĩ. Kuja riki. Amezẽ ta ke ihẽ amuhã katu ajur. 48 Ihẽ ke amõ putar ym. Ihẽ apandu amezẽ ke rehe hendu ym tĩ. Azerehe zar rehe angaha uhyk rahã, Tupã pandu ta. “Maze nde erekazu tezeha ke nde eremazemaze. Katu ym nde” aja ta. 49 Jete. Ihẽmaze akwa katuha jõ ihẽ apandu my? Anĩ. Aja ym. Ihẽ ke ihẽ pái keruhũ muwyr. “Maze ihẽ apandu ta my” amezẽ ke aze riki mujekwa ihẽ pe. Ihẽ pe jezẽha muwyr tĩ. 50 Aze pandu amezẽ ke rehe amõ hendu katu rahã, amezẽ ke aze muhã katu ta. Aja ihẽ akwa katu. Azerehe ihẽ pái keruhũ pandu amezẽ ke ihẽ apandu katu ngã pe tĩ — aja Jesu pandu.

13

Y pe jumuzeha ta py ke Jesu kutuk

1 Peteĩ ukwer rahã, Pasuko zar rahã, imizu matyriha rehe uhyk ta. Komezẽ ywy keruhũ Jesu hijar ta oho. Ipái koty oho ta. Amezẽ angaha rehe uhyk oho zy. Aja aze ukwa katu. Komezẽ ywy keruhũ pe imaze jumuzeha ta ixo. Amezẽ ta rehe aja tezeha aze ipyza katu. Upa ym amezẽ. 2 Pytun ramõ rahã, maze ke Jesu uzu uĩ, jumuzeha ta namõ. Huwajan ta ke Jesu rehe Jun muhyk ta werur. Amezẽ ke Jun pyza rehe Satana upa moĩ. (Ãjã ramũi aze.) Jun riki Simã Ikario razyr. 3 Upa pyrãtãha ke ipái keruhũ muwyr ipe, Jesu pe. Amezẽ ke aze ukwa katu. Tupã ngi aze uwyr. Ixoty aze jywyr ta oho, aja aze ukwa katu tĩ. 4 Pe, Jesu puzam. Kamixa izar rupi har jozok. Iwyr rupi har peteze ihĩ. Pe, y juhykiha ke ixuza rupi aze pukwar. (Aja rahã teze paraky amezẽ mazeha aja aze maze.) 5 Pe, mbasi pe y ke aze moĩ. Pe, jumuzeha ta py ke aze kutuk, y pe. Upa kutuk rahã, y juhykiha pe muxikã. 6 Pe, Simã Petu rehe uhyk rahã, Petu pandu: —Sawaze! Ihẽ py nde erekutuk ta my tĩ? — aja ipe. 7 —Aze tỹ. Mazerehe nde py ihẽ akutuk ta my? Amezẽ ke nde erekwa ym we rĩ. Azengi nde erekwa ta — aja ipe. 8 —Mã! Ihẽ py nde erekutuk ym te ta! (Mã! Teze paraky amezẽ mazeha aja nde eremaze ym ta ihẽ pe. Amezẽ ke aputar ym) — aja Jesu pe. —Nde py ihẽ akutuk ym rahã, ihẽmaze jumuzeha aja ym ta nde — aja Petu pe. 9 —Sawaze! Aja rahã, ihẽ py jõ ekutuk ym. Anĩ. Upa ekutuk. Ihẽ po ekutuk tĩ. Ihẽ ruwa aja tĩ. Ihẽ py tĩ. Upa ekutuk — aja Simã Petu pandu. 10 —Y pe amõ upa jahuk rahã, xiza ym awa. Amõ we jahuk ym ta awa. Ipy jõ aze kutuk katu. Upa katu te pehẽ pyza juhyk, aja pexo. Anĩ. Pehẽ ngi har peteĩhar jõ ipyza juhyk ym, aja mezẽ ixo — aja Jesu ipe. 11 Huwajan ta ke amõ muhyk ta werur ehe, amezẽ rehe har Jesu ukwa. Azerehe aze pandu: “Upa katu te pehẽ pyza juhyk, aja pexo. Anĩ. Pehẽ ngi har peteĩhar jõ ipyza juhyk ym, aja mezẽ ixo” aja pandu. (Amezẽ riki Jun.) 12 Jumuzeha ta py upa kutuk rahã, kamixa izar rupi har ke Jesu munde tĩ. Pe, henda pe aze wapyk oho tĩ. Aze pandu azeta pe: —Mazerehe pehẽ py ihẽ akutuk my? Amezẽ ke pekwa my? Pehẽ pe amujekwa ta. 13 “Ngã muzeha nde” aja ihẽ pe pepandu. “Ihẽmaze sawaze te” aja ihẽ pe pepandu tĩ. Aja mezẽ ko ihẽ tĩ. Azerehe aja mezẽ pepandu rahã, katu tiki. 14 Pehẽmaze sawaze te ihẽ. Pehẽmaze muzeha ihẽ tĩ. Pehẽ py ke ihẽ akutuk ramõ. 15 Teze paraky amezẽ ke aja pehẽ pe ihẽ amaze tĩ. Aja rahã, aja pemazemaze pehẽ jupe tĩ. Teze paraky amezẽ ta aja pemazemaze pehẽ jupe tĩ. 16 Pesarahã! Ijar zar koty te we miasu katuha my? Anĩ. Aja ym. Myrandu mondo amezẽ zar koty te we myrandu rahoha katuha my? Anĩ. Aja ym tĩ. (Azerehe ihẽ zar koty te we pehẽmaze katuha my? Anĩ. Aja ym tĩ. Aja rahã ihẽ aja pehẽ tĩ. Teze paraky amezẽ ta aja pemazemaze ta mezẽ teze tĩ.) 17 Apo ihẽ apandu ramõ, amezẽ rehe har pekwa katu. Aja mezẽ teze paraky amezẽ ta aja pemazemaze rahã, pehẽ rury katu ta pexo. 18 —Pehẽ pyza juhyk, aja apandu ramõ. Upa katu te pehẽ rehe har apandu ym. Ihẽ katu asak amezẽ rehe har ihẽ akwa katu. Pe, Tupã jezẽha rehe panduha ihĩ. Aja uhyk ta mezẽ teze. Kuja:“Ihẽ namõ maze ke uzu. Aze riki ihẽ ruwajan wan uwak oho” aja panduha ihĩ. 19 —Aja uhyk ym rahã we, amezẽ ke ihẽ apandu pehẽ pe. Aja rahã, amezẽ rehe uhyk rahã, ihẽ rehe pejurujar katu ta. Ihẽ ke Tupã muwyr. Aja mezẽ ke ihẽ. Upa akwa katu. Amezẽ ke rehe pehẽ pejurujar katu ta tĩ. 20 Ko jetehar te ke ihẽ apandu pehẽ pe. Ihẽ amondo amezẽ ke rehe amõ ipyza katu rahã, ihẽ rehe aze ipyza katu tĩ. Ihẽ rehe amõ ipyza katu rahã, ihẽ ke muwyr, amezẽ ke rehe aze ipyza katu tĩ. (Tupã rehe tĩ) — aja Jesu pandu.

Huwajan ta ke Jesu rehe Jun riki muhyk ta werur

21 Jesu upa pandu rahã, pyai te hũ. Kuja aze mujekwa: —Ko jetehar te ke ihẽ apandu pehẽ pe. Pehẽ ngi har peteĩ ihẽ ruwajan ta ke ihẽ rehe muhyk ta werur — aja Jesu. 22 Pe, jumuzeha ta mazã mazã azeta juehe. Awa rehe har aze pandu my, amezẽ ke azeta ukwa ym te. 23 Jumuzeha ta ngi har amõ wapyk uĩ. Jesu rake wapyk uĩ. Jesu ipyza katu ehe amezẽ ke aze. 24 Amezẽ pe ipo teze Simã Petu pandu: —Awa rehe har Jesu pandu my? Amezẽ ke emezu ipe — aja Simã ipo teze. 25 Pe, amezẽ jumuzeha oho we ixoty, Jesu koty. Pe, pandu ipe: —Sawaze! Awa rehe har nde erepandu my? — aja Jesu pe. 26 Jesu pandu: —Maze rykwer pe mbeju ke ihẽ amururu ta. Amezẽ ke amõ pe ihẽ amezẽ ta. Ehe har ihẽ apandu — aja ipe. Pe, mbeju ke aze pyhyk. Maze rykwer pe mururu. Pe, Jun pe aze mezẽ. Aze riki Simã Ikario razyr. (Aja ihẽ pe Jesu mujekwa. Azerehe Jesu rehe huwajan ta ke Jun riki muhyk ta werur, aja akwa. Ihẽ Juã.) 27 Pe, mbeju ke Jun pyhyk rahã, pahar ipyza rehe Satana ihĩ. (Ãjã ramũi ke aze.) Pe, Jesu pandu ipe, Jun pe: —Maze ke nde eremaze ta, amezẽ ke pahar emaze eho — aja ipe. 28 Azep wapyk uĩ amezẽ ta ukwa ym. Mazerehe aja Jesu pandu my, amezẽ ke ukwa ym. 29 Tamatarer usakiha ke Jun. Azerehe ngã mizu matyriha rehe amõ we maze ke jozok ta mezẽ teze, aja Jesu pandu ipe, aja amõ amõ jumuzeha ta ukwaha azeta jupe naĩ. Amõ ta kuja ukwaha azeta jupe naĩ tĩ. Imaze ym te amezẽ ta pe maze ke Jun mezẽ mezẽ, aja Jesu pandu ipe, aja ukwaha azeta jupe naĩ tĩ. 30 Mbeju ke Jun upa pyhyk rahã, aze uhem oho. Pytun riki.

“Pepyza katu pehẽ juehe pexo.” Amezẽ panduha pyahu amezẽ ke.

31 Jun uhem oho rahã, amõ jumuzeha ta pe Jesu pandu: —Awa ihẽ tĩ. Tupã jezẽha rupi ajur. Apo ihẽ katuha ke Tupã mujekwa ta pehẽ pe. Tupã katuha ke ihẽ riki amujekwa ta tĩ. Ihẽ mazeha namõ amujekwa ta pehẽ pe. 32 Pe, Tupãmaze pyrãtãha ke ihẽ amujekwa rahã, apo aze atu ihẽmaze pyrãtãha ke mujekwa ta tĩ. 33 Ihẽ razyr ta aja pehẽ. Pehendu katurahã! Pehẽ namõ yman ym ta ihẽ axo apo zy. Ihẽ ke pekekar ta pexo kỹ. Amukwehe jundéu awa ta pe kuja ihẽ apandu: “Ihẽ aho amezẽ pe peho ym ta” aja. Apo aja mezẽ pehẽ pe ihẽ apandu ta tĩ. 34 —Panduha pyahu amezẽ ke ihẽ apandu pehẽ pe apo. Kuja: “Pepyza katu pehẽ juehe pexo.” Pehẽ rehe ihẽ apyza katu. Aja pepyza katu ta mezẽ teze pehẽ juehe pexo tĩ. 35 Pepyza katu pehẽ juehe pexo rahã, pehẽ riki ihẽmaze jumuzeha ta ke, aja amõ ta ukwa katu ta tĩ — aja jumuzeha ta pe Jesu pandu.

Petu teze pandu ta, amezẽ ke Jesu mujekwa

36 Simã Petu pandu: —Sawaze! My nde ereho ta my? — aja Jesu pe. —Ihẽ aho amezẽ pe marã ka ym ihẽ raikwer rupi nde erehoha. Yman te rahã, ihẽ raikwer rupi nde ereho ta kỹ tĩ — aja Petu pe. 37 Petu pandu ipe: —Sawaze! Mazerehe nde raikwer rupi ihẽ aho ym ta my? Ihẽ amanõ ta, aja rahã, nde ke amõ ta jukwa ym ta — aja Jesu pe. 38 —Nde eremanõ ta my? Anĩ. Ko jetehar apandu nde pe. Sapukái jezẽ ym rahã we: “Jesu rehe har akwa ym ihẽ” aja ihẽ rehe har teze nde erepandu ta. Mahapyr aja mezẽ teze nde erepandu ta — aja Petu pe Jesu pandu.

14

Ipái koty ohoha Jesu mujekwa

1 Jesu pandu tĩ: —Mã peja pepyai ym. Pejumupyai ym tĩ. Tupã rehe pejurujar katu. Aja rahã, ihẽ rehe pejurujar katu tĩ. 2 Ihẽ pái renda pe mãte hũ ok ta ke ihĩ. Aja ym rahã, ihẽ apandu ym ta tipe. Mãte hũ ihĩ. Azep upa katu te ihẽ amoĩ ta. Upa katu te ihĩ ta. 3 Pe, upa rahã, ihẽ ajywyr ta. Pe, ihẽ namõ pehẽ ke ihẽ araho ta kỹ. Ihẽ axo amezẽ pe pexo katu ta kỹ tĩ. 4 Ihẽ aho ta, amezẽ pe pehoha pekwa katu pexo — aja jumuzeha ta pe Jesu pandu. 5 Tome pandu: —Sawaze! My nde ereho ta my? Jande jakwa ym. Azerehe jahoha jakwa ym tĩ — aja ipe. 6 Jesu pandu: —Ihẽ rehe amõ jurujar katu rahã jõ, azep oho ta. Ihẽ riki jetehar te ke Tupã rehe har ihẽ amujekwa. Ihẽ riki awa ta ke ihẽ amuhã katu ta. Ihẽ rehe amõ jurujar ym rahã, ihẽ pái renda pe oho ym te ta awa. 7 Apo ihẽ rehe har pekwa katu. Azerehe ihẽ pái rehe har pekwa katu ta tĩ. Apo har kupe koty ehe har pekwa. Pesak ehe tĩ — aja jumuzeha ta pe. 8 Siri pandu ipe: —Sawaze! Nde pái keruhũ jande pe emujesak! Aja rahã, azewan apo — aja ipe. 9 Jesu pandu: —Siri! Yman riki pehẽ namõ ihẽ axo. Ihẽ rehe har nde erekwa ym my rĩ? Ihẽ rehe amõ usak rahã, ihẽ pái rehe usak tĩ, amezẽja saka tĩ. Azerehe: “Nde pái keruhũ jande pe emujesak” aja ym epandu. 10 Ihẽ pái namõ ihẽ juehe katu ihẽ axo. Aja nde erejurujar katu my — aja Siri pe pandu. Pe, jumuzeha ta pe aze pandu tĩ: —Pehẽ pe ihẽ apandu amezẽ ke ihẽ jeje apandu. Anĩ. Aja ym. Ihẽ namõ ihẽ pái ixo. Aze riki ihẽ amazemazeha ke mujekwa. 11 Ihẽ pái namõ ihẽ juehe katu ihẽ axo. Amezẽ ke rehe mã peja pejurujar katu. Amezẽ ke rehe pejurujar ym rahã, marã ka ym amõ mazeha, amezẽ ke ihẽ amazemaze katu. (Amezẽ ke rehe pesak.) Azerehe mã peja ihẽ rehe pejurujar katu. 12 Ko ihẽ apandu pehẽ pe. Ihẽ rehe amõ jurujar katu rahã, ihẽ aja marã ka ym amõ mazeha, amezẽ ke aze mazemaze katu ta tĩ. Jete. Ihẽ pái koty ihẽ aho ta, azerehe ihẽ zar koty te we marã ka ym amõ mazeha, amezẽ ke aze mazemaze katu ta tĩ. Ihẽ aho rahã, pyrãtãha ke aze muwyr ta, azerehe ihẽ zar koty te we maze katu amezẽ ke amõ mazemaze katu ta tĩ. 13 —Ihẽ aputar aja pepandu amezẽ ke ihẽ amuwyr ta pehẽ pe. Aja rahã, ihẽ páimaze pyrãtãha ke ihẽ amujesak ta pehẽ pe. Tazyr ke ihẽ. 14 Ihẽ aputar aja upa ihẽ pe pepandu rahã, ihẽ amuwyr ta pehẽ pe — aja jumuzeha ta pe Jesu pandu.

Tupãzã ke ipái muwyr ta

15 Aze pandu tĩ: —Ihẽ rehe pepyza katu rahã, ihẽ jezẽha rehe pehendu katu ta. 16 Ihẽ pái pe ihẽ apandu ta. Pe, amõ pehẽ namõ maze ke mazemaze, amezẽ ke aze muwyr ta pehẽ pe. 17 Izã ke amezẽ. Jetehar te ke Tupã rehe har aze mujekwa ta. Pehẽ namõ aja tezeha aze ixo ta. Tupã rehe ipyza ym amezẽ ta pe aze muwyr ym te ta. Izã ke muwyr ym te ta. Tupã rehe har azeta ukwa ym. Azerehe amezẽ ta pe muwyr ym te ta. Pehẽ anĩ. Tupã rehe har pekwa katu. Pehẽ namõ aze ixo. Pehẽ pyza rehe aze ihĩ katu tĩ. Azerehe ehe har pekwa katu pexo. 18 —Pehẽ jeje pexo aja ihẽ amupyta ym ta pehẽ ke. Pehẽ koty ihẽ ajywyr ta. 19 Heta ym ukwer rahã, ihẽ rehe amõ ta usak ym ta. Tupã rehe ipyza ym amezẽ ta usak ym te ta ihẽ rehe. Pehẽ anĩ. Ihẽ rehe pesak katu ta kỹ tĩ. Ihẽ ruhã te hũ aja ihẽ axo, azerehe pehẽ ruhã te hũ aja pexo ta tĩ. 20 Ihẽ akwera katu ahem rahã, ihẽ rehe pesak ta kỹ tĩ. Arahã ihẽ pái namõ ihẽ juehe katu ihẽ axo, amezẽ ke pekwa katu ta. Ihẽ namõ pehẽ juehe katu pehẽ pexo, amezẽ ke pekwa katu ta tĩ. 21 —Ihẽ jezẽha ke amõ ukwa, pe, hendu katu ehe rahã, amezẽ riki ihẽ rehe ipyza katu amezẽ ke. Ihẽ rehe amõ ipyza katu rahã, amezẽ rehe ihẽ pái ipyza katu ta tĩ. Ihẽ aja tĩ. Apyza katu ehe tĩ. Pe, ihẽ juehe har ihẽ amujekwa katu te we ta ipe rĩ — aja jumuzeha ta pe Jesu pandu. 22 Pe, amõ Jun pandu. Jun Ikario amezẽ anĩ. Amõ Jun. Kuja pandu: —Sawaze! Jande pe nde rehe har nde eremujekwa ta. Tupã rehe ipyza ym amezẽ ta pe nde rehe har nde eremujekwa ym ta. Myja amezẽ my? — aja Jesu pe. 23 Aze pandu: —Ihẽ rehe amõ ipyza katu rahã, ihẽ jezẽha rehe hendu katu ta tĩ. Ihẽ pái ipyza katu ta ehe tĩ. Amezẽ namõ ihẽ pái pyta ta ixo tĩ. Ihẽ aja tĩ. Ipyza rehe apyta ta tĩ. 24 Ihẽ rehe amõ ipyza ym rahã, ihẽ jezẽha rehe hendu ym ta tĩ. Azerehe Tupã rehe ipyza ym amezẽ ta ukwa ym ihẽ rehe har. Ihẽ apandu amezẽ ke rehe jõ pehendu. Anĩ. Ihẽ pái pandu amezẽ ke rehe pehendu tĩ. Ihẽ ke aze muwyr. 25 —Pehẽ namõ ihẽ axo rahã, upa Tupãzã rehe har ihẽ apandu pehẽ pe. 26 Aze riki pehẽ namõ mazemaze amezẽ ke aze. Upa maze ke aze muze ta pehẽ pe. Upa ihẽ apandu amezẽ ke aze mujekwa ta pehẽ pe tĩ. Maze ke peharái rahã, amezẽ ke aze mujekwa ta pehẽ pe. Ihẽ jezẽha rupi Izã ke Tupã muwyr ta kỹ. Aze riki muze katu ta pehẽ ke. 27 —Pehẽ pyza ke ihẽ amuhury katu ta. Pekyje ym ta. Tupã rehe ipyza ym amezẽ ta hury. Aja ym ihẽ amuhuryha. (Izar koty te we ihẽ amuhury katuha.) Pejumupyai ym. (Pehẽ namõ aja tezeha ihẽ axo ta.) Azerehe pekyje ym tĩ. 28 “Ihẽ aho ta. Pe, pehẽ koty ihẽ ajywyr ta” aja ihẽ apandu amezẽ ke rehe rehe pehendu. Ihẽ zar koty te we ihẽ pái katuha. Azerehe ixoty ihẽ aho ta. Azerehe mã peja pehẽ rury katu pexo. Ihẽ rehe pepyza katu rahã, pehẽ rury katu ta. 29 Amezẽ rehe uhyk ym rahã we, amezẽ rehe har upa ihẽ apandu pehẽ pe. Pe, amezẽ rehe uhyk rahã, pejurujar katu ta ehe. 30 Amõ uwyr ixo. Tupã rehe ipyza ym amezẽ tamaze kapitã ke aze. Aze uwyr ixo, azerehe izi atu we pehẽ namõ ihẽ apandu ym ta apo rĩ. Ihẽmaze pyrãtãha ke aze muputuzu ym te ta. 31 Ihẽ pái rehe ihẽ apyza katu, aja komezẽ ywy keruhũ pe har ta ukwa ta mezẽ teze. Azerehe upa aze pandu amezẽ ke ihẽ amazemaze katu. Jaho. Sengi jahorahã — aja Jesu pandu jumuzeha ta pe.

15

Juehe har Jesu pandu

1 Jesu pandu: —Mazeywazy aja ihẽ. Amezẽ mazeywazy usakiha aja ihẽ pái. 2 Amõ amõ hymbo rehe iza ym. Amõ amõ hymbo rehe iza katu. Pe, iza ym amezẽ ke usakiha mondok. Pe, iza katu, amezẽ ngi hãkãjuk aja upa maze jaxer amezẽ ke mondok. Upa mukatu. Aja rahã, iza katu te ta. Aja ihẽ kotyhar ta tĩ. Amõ amõ tamaze ixoha katu ym. Amezẽ ta ke ihẽ pái mupyrara ta. (Mondok amezẽja saka ta.) Amõ amõ tamaze ixoha katu riki. Amezẽ ta ixoha ke ihẽ pái mukatu ta tĩ. Aja rahã, izar koty te we ixo katuha. (Aja rahã izar koty te we maze katu amezẽ ke mazemaze ta.) 3 Ihẽ apandu amezẽ ke rehe pejurujar katu. Azerehe pehẽ pyza ihẽ pái juhyk. 4 Mazeywazy rehe hymbo pyta katu rahã, iza katu ta. Aja ihẽ namõ pehẽ juehe katu pexo rahã, pexoha katu ta. (Aja rahã izar koty te we maze katu amezẽ ke pemazemaze ta.) Azerehe mã peja ihẽ namõ pehẽ juehe katu pexo. 5 —Ihẽ riki mazeywazy aja saka. Pehẽ riki mazeywa rymbo aja saka. Mazeywa rymbo izy rehe pyta rahã, iza katu ta. Aja ym rahã, marã ka ym izaha. Aja pehẽ tĩ. Ihẽ namõ pehẽ juehe katu pexo rahã, pexoha katu aja pexo. (Aja rahã, izar koty te we maze katu amezẽ ke pemazemaze katu ta.) Aja ym rahã, marã ka ym pexo katuha. 6 Mazeywazy rehe hymbo katu ym rahã, usakiha ombor ta. Pe, amezẽ ke xirik ta oho. Amezẽ ke usakiha matyr ta. Pe, hapy ta. Upa ukwái ta. Aja pehẽ tĩ. Ihẽ namõ pehẽ juehe katu aja ym pexo rahã, ihẽ pái mupyrara ta. 7 Ihẽ namõ pehẽ juehe katu pexo rahã, peputar amezẽ ke pepandu katu ihẽ pái pe. Aja rahã, amezẽ ke pehẽ pe aze muwyr ta. Ihẽ apandu amezẽ ke rehe pehendu katu rahã, aja ta tĩ. Muwyr ta pehẽ pe tĩ. 8 Kuja ihẽ pái katuha ke pemujesak ta. Pexoha katu rahã, amezẽ ke pemujesak ta. Aja rahã, ihẽmaze jumuzeha ta ke pehẽ, aja pemujekwa katu ta tĩ. 9 Ihẽ rehe ihẽ pái ipyza katu. Aja pehẽ rehe ihẽ apyza katu tĩ. Azerehe mã peja ihẽ namõ pehẽ juehe katu pexo. Aja rahã tapijar teze we pehẽ rehe ihẽ apyza katu. 10 Ihẽ pái pandu amezẽ ke rehe ihẽ ahendu katu. Azerehe tapijar teze we ihẽ rehe aze ipyza katu. Azerehe ihẽ apandu amezẽ ke rehe pehendu katu rahã, tapijar teze we pehẽ rehe ihẽ apyza katu ta tĩ. 11 —Upa aja mezẽ pehẽ pe ihẽ apandu. Aja rahã, ihẽ rury katuha aja pehẽ tĩ. Pehẽ rury katu te ta tĩ. 12 Pesarahã! Pehẽ pe ihẽ apandu. Pehẽ rehe ihẽ apyza katu. Aja mã peja pepyza katu pehẽ juehe tĩ. 13 Ehe katu amezẽ ta rehe amõ ipyza katu te rahã, aze manõ ta my. Aja rahã, ehe katu amezẽ ta manõ ym ta my. Amõ rahã, izar koty te we ipyza katuha mujesak. Aja ipyza katuha rehe amõmaze uhyk ym. 14 Pehẽ riki ihẽ rehe katu amezẽ ta ke. Ihẽ apandu amezẽ ke rehe pehendu katu rahã, ihẽ rehe katu amezẽ ta ke pehẽ. Azerehe ihẽ amanõ ta. Aja rahã, mupyraraha renda pe peho ym te ta. Aja pehẽ rehe ihẽ apyza katu te, aja amujekwa ta. 15 —Ijar mazeha ke teze paraky amezẽ ukwa ym. Pehẽ anĩ. Pekwa katu ihẽ amazemazeha. Ihẽ pái pandu amezẽ ke rehe ihẽ ahendu. Amezẽ ke upa katu te pehẽ pe ihẽ apandu. Azerehe upa pekwa katu. Azerehe: “Ihẽmaze parakyha ta” aja ym pehẽ pe ihẽ apandu apo zy. Anĩ. Upa pekwa katu, azerehe: “Ihẽ rehe katu amezẽ ta ke pehẽ” aja pehẽ pe ihẽ apandu ta apo zy. 16 Ihẽ ke pehẽ pejozok. Anĩ. Aja ym. Pehẽ ke ihẽ riki ajozok. Pe, ihẽ apandu: “Mã peja katu pexo. Maze katu amezẽ ke pemazemaze. Amezẽ ke ngã harái ym ta” aja. —Pe, ihẽ jezẽha rupi ihẽ pái pe maze ke pepandu rahã, amezẽ ke aze muwyr katu ta pehẽ pe. 17 Pe, kuja pehẽ pe ihẽ apandu: “Mã peja pepyza katu pehẽ juehe pexo” — aja Jesu pandu.

Jesu koty har ta rehe amõ ta ahy teze usak

18 Jesu pandu tĩ: —Tupã rehe ipyza ym amezẽ ta ixo. Pehẽ rehe amezẽ ta ahy teze usak rahã, kuja pekwa pekwa pexo. Ihẽ rehe amezẽ ta ahy teze usak py. 19 Pehẽ riki amezẽ ta kotyhar ta rahã, pehẽ rehe amezẽ ta ipyza katu ta tipe tĩ. Amezẽ ta ngi har pehẽ ke ihẽ ajozok. Azerehe amezẽ ta kotyhar ta aja ym pehẽ apo zy. Azerehe pehẽ rehe amezẽ ta ahy teze usak. 20 Amukwehe ihẽ apandu amezẽ ke pekwa pekwa pexo. Kuja: “Miasu riki ijar zar koty te we katuha aja ym” aja ihẽ apandu. Ihẽ riki pehẽ jar ke. Azerehe ihẽ ke amõ ta mupyrara rahã, miasu ta ke mupyrara ta tĩ. Aja rahã, pehẽ ke amezẽ ta mupyrara ta tĩ. Ihẽ apandu amezẽ ke rehe amezẽ ta hendu katu rahã, pepandu amezẽ ke rehe amezẽ ta hendu katu ta tipe tĩ. 21 Ihẽ kotyhar ta ke pehẽ. Azerehe pehẽ ke amõ ta mupyrara ta tĩ. Pehẽ rehe hendu ym ta tĩ. Ihẽ ke muwyr amezẽ rehe har amezẽ ta ukwa ym, azerehe pehẽ ke mupyrara ta. 22 Tupã rehe ipyza ym amezẽ ta maze kazu tezeha ke mazemaze. Pe, ihẽ ajur ym rahã, ihẽ amuze ym rahã, amezẽ ta ke Tupã mupyrara ym ta tipe. Anĩ. Ihẽ ajur riki. Amuze tĩ. Azerehe: “Jande jakwa ym ha rupi maze jakazu tezeha ke jamazemaze” aja marã ka ym amezẽ ta panduha apo zy. 23 Ihẽ rehe amõ ahy teze usak rahã, ihẽ pái rehe aja tĩ. Ahy teze usak ta tĩ. 24 Tupã rehe ipyza ym amezẽ ta kazu tezeha ke mazemaze. Azerehe amezẽ ta pe Tupã pandu: “Aze tỹ. Maze kazu tezeha ke mazemaze” aja. Amezẽ ta ruwa koty marã ka ym amõ mazeha, amezẽ ke ihẽ amazemaze tipe. Amezẽ ke rehe usak tipe. Anĩ. Ihẽ rehe ahy teze usak. Aja ihẽ amazemaze ym rahã, amezẽ ta ke Tupã mupyrara ym ta tipe. Anĩ. Usak riki. Pe, ihẽ rehe amezẽ ta ahy teze usak. Ihẽ pái rehe aja tĩ. Ahy teze usak tĩ. Azerehe ihẽ pái mupyrara ta. 25 Aja Tupã jezẽha ke amõ mupinim. Aja mezẽ uhyk. Kuja:“Ihẽ rehe amõ ta ahy teze usak.” 26 —Pehẽ namõ maze ke mazemaze, amezẽ uwyr ta. Tupãzã ke aze. Ihẽ pái ngi uwyr ta. Jetehar te ke aze muze ta pehẽ ke. Ihẽ pái ngi aze ke ihẽ amuwyr ta. Ihẽ rehe har aze mujekwa ta. 27 Pehẽ aja tĩ. Ngã ke amuze py rahã har ihẽ namõ pexo. Azerehe ihẽ rehe har pepandu pandu ta ngã pe tĩ — aja Jesu pandu jumuzeha ta pe.

16

1 Aze pandu tĩ: —Upa aja mezẽ ihẽ apandu pehẽ pe. Aja rahã, ihẽ rehe pejurujar katuha ke pehijar ym ta. 2 Pe, jundéu awa tamaze kapitã ta pandu ta: “Jundéu awa tamaze jyzariha renda pe pejyzar ym te ta apo zy” aja. Aja pehẽ ke azeta muhem ta ingi. Pe, pehẽ ke amõ ta jukwa ta. Amezẽ angaha ke rehe uhyk ta tĩ. Pehẽ ke amõ ta jukwa rahã, Tupã putar amezẽ ke amezẽ ta mazemaze, aja amezẽ ta ukwa azeta jupe naĩ. 3 Aja mezẽ pehẽ pe azeta mazemaze ta tĩ. Ihẽ rehe har azeta ukwa ym. Ihẽ pái rehe har aja tĩ. Ukwa ym tĩ. Azerehe aja mezẽ pehẽ pe azeta mazemaze ta tĩ. 4 Pepyraraha rehe har ihẽ apandu. Aja rahã, amezẽ angaha ke rehe uhyk rahã, ihẽ apandu amezẽ ke pekwa pekwa ta pexo. Peta kỹ. Aja rahã tapijar teze we ihẽ rehe pejurujar katu rĩ — aja jumuzeha ta pe Jesu pandu.

Tupãzã rehe har Jesu pandu we rĩ

Aze pandu tĩ: —Pehẽ ke ihẽ amuze py rahã, pehẽ pepyraraha rehe har ihẽ apandu ym. Pehẽ namõ ihẽ axo, azerehe amezẽ rehe har ihẽ apandu ym. 5 Apo anĩ. Apo ihẽ aho ta. Ihẽ ke muwyr. Ixoty ihẽ aho ta kỹ. “My nde ereho ta my?” aja ihẽ pe pehẽ ngi har pandu ym ta awa. Pekwa katu, azerehe pandu ym ta awa. 6 Ihẽ aho ta, amezẽ rehe har apandu. Azerehe pepyai te hũ. 7 Pesarahã! Ihẽ aho rahã, pehẽ pe katu tiki. Ihẽ aho ym rahã, pehẽ namõ maze ke mazemaze, amezẽ uwyr ym ta pehẽ rehe. Tupãzã ke aze. Pe, ihẽ aho rahã, pehẽ pe aze ke ihẽ amondo ta. 8 Pe, aze uwyr rahã, Tupã rehe ipyza ym amezẽ ta pe maze ke aze mujekwa ta. Kuja mujekwa ta. “Maze riki kazu tezeha mazemazeha my? Amezẽ ke jande jakwa katu” aja Tupã rehe ipyza ym amezẽ ta pandu. Anĩ. Ukwaha jupe naĩ, aja Tupãzã mujekwa ta. Maze akazu tezeha amazeha ke nixói te ihẽ pe, aja mujekwa ta tĩ. Maze kazu tezeha mazemazeha ke Tupã rehe ipyza ym amezẽ ta mazemaze. Amezẽ ta pe Tupã pandu ta: “Mupyraraha renda pe peho ta kỹ” aja. Amezẽ ke Tupã rehe ipyza ym amezẽ ta pe Tupãzã mujekwa ta tĩ. 9 Ihẽ rehe Tupã rehe ipyza ym amezẽ ta jurujar tar ym. Pandu tĩ: “Japutar ym aze ke” aja. Azerehe kuja Tupãzã mujekwa ta. “Maze riki kazu tezeha mazemazeha my? Amezẽ ke jakwa katu” aja amezẽ ta pandu. Anĩ. Ukwaha jupe naĩ, aja Tupãzã mujekwa ta. 10 Ihẽ pái koty ihẽ aho ta. Azerehe maze akazu tezeha amazeha ke nixói te ihẽ pe, aja aze mujekwa ta tĩ. Ihẽ pái koty ihẽ aho ta. Pe, ihẽ rehe pesak ym ta tĩ. 11 Tupã rehe ipyza ym amezẽ tamaze kapitã ixo. Tupã upa pandu: “Nde katu ym. Nde ke amupyrara hũ ta kỹ” aja. Azerehe Tupã rehe ipyza ym amezẽ ta ke aze mupyrara hũ ta tĩ. Aja mezẽ Tupãzã mujekwa ta tĩ. 12 —Amõ we pehẽ pe ihẽ apandu tar katu tipe. Pekwa ym we ta rĩ. 13 Pe, Tupãzã uwyr rahã, upa jetehar te ke pehẽ pe aze muze ta. Jetehar te muzeha ke aze. Aze jezẽha ke aze pandu ta my? Anĩ. Aja ym. Aze hendu amezẽ ke pehẽ pe aze muze ta. Tupã ngi hendu amezẽ ke muze ta. Pe, maze ke uhyk ym we rĩ. (Yman rahã, maze ke uhyk ta.) Amezẽ ke aze mujekwa ta pehẽ pe tĩ. 14 Katu ihẽ rehe har aze pandu ta. Ihẽ apandu tar katu maze ke, amezẽ ke aze riki mujekwa ta pehẽ pe. 15 Upa ihẽ pái pandu amezẽ ke ihẽ apandu tĩ. Azerehe aja ihẽ apandu pehẽ pe. Ihẽ apandu amezẽ ke Izã mujekwa ta pehẽ pe tĩ, aja ihẽ apandu — aja Jesu pandu jumuzeha ta pe.

Pyaiha ke huryha wan ta uwak

16 Aze pandu tĩ: —Izi atu rahã, ihẽ rehe pesak ym ta. Pe, amõ we mi rahã, ihẽ rehe pesak ta kỹ tĩ — aja jumuzeha ta pe. 17 Pe, amõ ta jupandu pandu azeta jupe: —Mã! Aze pandu: “Izi atu rahã, ihẽ rehe pesak ym ta. Pe, amõ we mi rahã, ihẽ rehe pesak ta kỹ tĩ” aja jande pe. Myja mezẽ amezẽ my? Aze pandu tĩ: “Ihẽ pái koty ihẽ aho ta, azerehe ihẽ rehe pesak ym ta” aja. Myja mezẽ amezẽ my tĩ? (Mã! Jakwa ym.) 18 “Amõ we mi” aja aze pandu. Myja mezẽ amezẽ my? Aze panduha jakwa ym — aja jumuzeha ta pandu azeta jupe. 19 Amezẽ rehe har jumuzeha ta pandu tar katu ipe, aja Jesu ukwa katu. Azerehe aze pandu: —Ihẽ apandu pehẽ pe. “Izi atu rahã, ihẽ rehe pesak ym ta. Pe, amõ we mi rahã ihẽ rehe pesak ta kỹ tĩ” aja pehẽ pe. Amezẽ rehe har pepandu pandu pehẽ jupe my? 20 Ko ihẽ apandu pehẽ pe. Ihẽ ke amõ ta jukwa rahã, pejixizu hũ ta. Pe, Tupã rehe ipyza ym amezẽ ta hury katu ta. Pehẽ anĩ. Pehẽ pepyai tipe. Azengi pehẽ rury katu ta tĩ. Ihẽ rehe pesak rahã, pehẽ rury katu ta tĩ. 21 —Kũjã imembyr uzar tate rahã, ahy ta. Uzar rahã, aze hury katu. Imembyr razyr uzar, azerehe hury katu. Azerehe ahyha upa harái. 22 Aja ta pehẽ tĩ. Ihẽ ke amõ ta jukwa ta. Azerehe pepyai hũ apo. Azengi pehẽ rehe ihẽ asak ta tĩ. Ihẽ akwera katu ahem rahã, asak ta pehẽ rehe tĩ. (Ihẽ rehe pesak katu ta tĩ.) Aja rahã, pehẽ rury katu te ta tĩ. Amezẽ ke pehẽ ngi mukanim ym te ta awa. 23 —Ihẽ pái koty ihẽ ajywyr rahã, maze ke ihẽ pe pepandu ym ta. Anĩ. Ihẽ pái pe pepandu ta. Ko ihẽ apandu pehẽ pe. Ihẽ jezẽha rupi maze ke ihẽ pái pe pepandu rahã, upa pehẽ pe aze muwyr ta kỹ. 24 Ihẽ jezẽha rupi maze ke pepandu ym we rĩ. Apo mã peja pepandu katu inamõ zy. Aja rahã, pehẽ pe aze muwyr katu ta kỹ. Aja rahã, pehẽ rury katu te ta — aja jumuzeha ta pe Jesu pandu.

Komezẽ ywy keruhũ pe har tamaze kapitãmaze pyrãtãha ke Jesu muputuzu

25 Aze pandu tĩ: —Maze ke pehẽ pe ihẽ apandu. Ihẽ aho, myja mezẽ amezẽ my, amezẽ ke ihẽ apandu. Pekwa katu we. Amõ we mi rahã, aja mezẽ ihẽ apandu ym ta. Amezẽ angaha rehe uhyk ta. Arahã, ihẽ pái rehe har ihẽ amujekwa katu te ta. Pekwa katu te ta. 26-28 Ihẽ pái ngi ihẽ ajur. Komezẽ ywy keruhũ pe ihẽ ajur. Apo komezẽ ywy keruhũ ke ihẽ ahijar ta aho. Ihẽ pái koty ihẽ aho ta. Amezẽ angaha ke rehe uhyk rahã, ihẽ jezẽha rupi maze ke pepandu ta ipe, ihẽ pái pe. Arahã pehẽ rehe har ihẽ apandu ym ta ipe. Pehẽ atu pepandu ta ipe. Aze atu pehẽ rehe ipyza katu. Ihẽ rehe pehẽ pepyza katu, azerehe pehẽ rehe aze ipyza katu tĩ. Tupã ngi ihẽ ajur, amezẽ ke pekwa katu, azerehe pehẽ rehe aze ipyza katu tĩ — aja jumuzeha ta pe pandu. 29 Pe, jumuzeha ta pandu ipe: —Jete! Nde ereho ta. Myja mezẽ amezẽ ke my, amezẽ ke nde eremujekwa katu te jande pe apo. Jakwa katu te apo zy. Azerehe myja mezẽ maze ke my, aja nde erepandu ym ta mezẽ teze apo. 30 Upa katu te nde erekwa katu, aja jakwa katu apo zy. Jande japandu ym rahã, japandu tar katu amezẽ ke nde erekwa katu. Azerehe nde pe amõ pandu ym ta mezẽ teze. Azerehe Tupã ngi nde erejur, amezẽ ke jakwa katu — aja jumuzeha ta ipe. 31 Pe, Jesu pandu: —Apo ihẽ rehe pejurujar katu. 32 Pehendu katurahã! Maze angaha ke rehe uhyk ta. Jete! Uhyk apo zy. Kuja. Ihẽ ke upa pehijar ta peho. Pehẽmaze ke rehe pesak teze ta peho. Ihẽ jeje ihẽ axo ta my? Anĩ. Jeje te anĩ. Ihẽ namõ ihẽ pái ixo, azerehe ihẽ jeje te ihẽ axo ym te ta. 33 Upa aja mezẽ ihẽ apandu pehẽ pe. Aja rahã, ihẽ namõ pehẽ juehe katu pexo rahã, pehẽ rury katu ta. Pekyje ym ta. Tupã rehe ipyza ym amezẽ ta mupyrara ta pehẽ ke. Anĩ. Pekyje ym. Tupã rehe ipyza ym amezẽ tamaze kapitã ixo. Satana aze. (Ãjã ramũi ke aze tĩ.) Imaze pyrãtãha ke upa ihẽ amuputuzu — aja jumuzeha ta pe Jesu pandu.

17

Juehe har Tupã namõ Jesu pandu

1 Aja mezẽ Jesu upa pandu rahã, ywa rehe aze mazã. Ipái namõ pandu pandu. Kuja: —Papa! Maze angaha ke rehe uhyk apo zy. Kuja. Ihẽmaze pyrãtãha ke emujekwa ngã pe. Aja rahã, nemaze pyrãtãha ke ihẽ amujekwa ta ngã pe tĩ. Nde razyr ke ihẽ. 2 Upa awa tamaze kapitã keruhũ ke ihẽ tĩ. Aja ihẽ ke nde eremuzam. Pe, ihẽ pe ngã ke nde eremuhyk katu. (Azerehe amezẽ ta ihẽ rehe jurujar katu.) Amezẽ ta ke ihẽ amuhã katu ta. 3 Kuja amezẽ ta riki uhã te hũ amezẽ ta ke. Nde rehe har ukwa katu amezẽ ta uhã te hũ amezẽ ta ke. Ne jõ riki Tupã te. Ihẽ rehe har ukwa amezẽ ta aja tĩ. Uhã te hũ amezẽ ta ke azeta tĩ. Ihẽ ke nde eremuwyr. 4 Komezẽ ywy keruhũ pe har ta pe nemaze pyrãtãha ke ihẽ amujekwa. Ihẽ parakyha ihẽ pe nde eremezẽ, amezẽ ke ihẽ amumba. Nde rehe har ihẽ amujekwa. Amezẽ riki ihẽmaze parakyha ke. 5 Papa! Komezẽ ywy keruhũ nixói te rahã, ne namõ ihẽ axo. Arahã ihẽmaze pyrãtãha ke nde eremujesak katu. Aja apo nde ruwa koty ihẽmaze pyrãtãha ke emujesak tĩ — aja ipái namõ Jesu pandu.

Ixotyhar ta rehe har Tupã namõ Jesu pandu

6 Aze pandu tĩ: —Komezẽ ywy keruhũ pe har ta ngi har amõ ta ixo. Amezẽ ta ke ihẽ pe nde eremuhyk katu. (Azerehe amezẽ ta ihẽ rehe jurujar katu.) Azerehe amezẽ ta ihẽ kotyhar ta ke apo zy. Amezẽ ta pe nde rehe har ihẽ amujekwa katu. Nde kotyhar ta ke amezẽ ta tĩ. Apo ihẽ kotyhar ta ke tĩ. Amezẽ ta ke ihẽ koty nde eremuwyr. Ne jezẽha rehe amezẽ ta hendu katu. 7 Kuja amezẽ ta ukwa katu. Upa ihẽ apandu amezẽ ke ihẽ pe nde eremuwyr. Ihẽmaze pyrãtãha aja tĩ. Nde eremuwyr tĩ. Aja amezẽ ta ukwa katu tĩ. 8 Ihẽ pe nde erepandu amezẽ ke amezẽ ta pe ihẽ apandu tĩ. Amezẽ ta hendu katu ehe. Nengi ihẽ ajur. Jetehar te ke amezẽ. Aja amezẽ ta ukwa katu tĩ. Ihẽ ke nde eremuwyr. Amezẽ rehe amezẽ ta jurujar katu tĩ. 9 —Nde rehe ipyza ym amezẽ ta rehe har nde pe ihẽ apandu ym. Ihẽ rehe nde eremuwyr katu. (Azerehe amezẽ ta ihẽ rehe jurujar katu.) Amezẽ ta nde kotyhar ta ke apo zy. Amezẽ ta rehe har ne namõ ihẽ apandu pandu. 10 Upa ihẽ kotyhar ta riki nemaze tĩ. Pe, upa nde kotyhar ta riki ihẽmaze tĩ. Pe, ihẽmaze pyrãtãha ke amezẽ ta mujesak katu ta ngã pe. 11 Apo nde erexo amezẽ pe ihẽ aho ta tĩ. Komezẽ ywy keruhũ pe ihẽ nixói ta. Ihẽ kotyhar ta anĩ. Pyta we ta se. —Papa! Katu te amezẽ ke nde! Nemaze pyrãtãha namõ amezẽ ta rehe esak katu. Aja rahã, jande aja peteĩhar aja johu ngã ixo ta tĩ. Nemaze pyrãtãha ke ihẽ pe nde eremuwyr tĩ. 12 Amezẽ ta namõ ihẽ axo rahã, ne jezẽha rupi ihẽ asak katu ngã rehe. Amezẽ ta ke ihẽ pe nde eremezẽ, amezẽja saka. Ihẽ asak katu ngã rehe, azerehe ihẽ rehe amezẽ ta tapijar teze we jurujar katu te we rĩ. Peteĩ jõ ihẽ ke hijar. Mupyraraha renda pe oho ta amezẽ ke aze. (Jun aze.) Ihẽ ngi aze oho, azerehe yman Tupã jezẽha rehe ehe har amõ mupinim, aja uhyk apo zy. Ihẽ ke aze hijar, aja uhyk apo zy. 13 —Apo nde erexo amezẽ pe ihẽ aho ta kỹ. Se ihẽ axo rahã, amezẽ ta rehe har upa ihẽ apandu ne namõ. Aja rahã, ihẽ rury katuha aja azeta hury katu te ta tĩ. 14 Nde erepandu amezẽ ke amezẽ ta pe ihẽ apandu tĩ. Ihẽ aja amezẽ ta riki nde rehe ipyza ym amezẽ ta aja ym. Azerehe nde rehe ipyza ym amezẽ ta ahy teze usak ngã ehe, nde kotyhar ta rehe. 15 Komezẽ ywy keruhũ ngi nde kotyhar ta ke eraho. Anĩ. Aja ym ihẽ apandu ta. Kuja ihẽ apandu nde pe. Jaxer ai te amezẽ ta ixo. Amezẽ tamaze pyrãtãha ke emuputuzu amezẽ ta ngi. Aja rahã, amezẽ ta rehe nde kotyhar ta hendu ym ta. 16 Nde rehe ipyza ym amezẽ ta komezẽ ywy keruhũ pe ixo. Amezẽ ta aja ym ihẽ tĩ. Ihẽ aja nde kotyhar ta tĩ. Amezẽ ta nde rehe ipyza ym amezẽ ta aja ym tĩ. 17 Nde jezẽha riki jetehar te ke. Nde kotyhar ta hendu katu ehe. Azerehe nde ereputar amezẽ ke aja nde eremazemaze katu. Aja rahã, nde ereputar amezẽ ke amezẽ ta mazemaze katu ta tĩ. 18 Komezẽ ywy keruhũ pe ihẽ ke nde eremuwyr. Ne jezẽha ke ihẽ apandu ajur. Aja amezẽ ta ke ihẽ amondo axo tĩ. Komezẽ ywy keruhũ pe har ta pe ne jezẽha ke amezẽ ta pandu ta oho. 19 Amezẽ ta rehe ihẽ apyza katu. Azerehe nde ereputar amezẽ ke ihẽ amazemaze katu. Aja rahã, amezẽ ta nde ereputar amezẽ ke mazemaze katu ta tĩ — aja ipái namõ Jesu pandu.

Amõ jurujar katu, amezẽ ta rehe har Tupã namõ Jesu pandu pandu

(Aze pandu tĩ:) 20 —Ihẽ kotyhar ta rehe har ne namõ ihẽ apandu. Amezẽ ta rehe har jõ ym. Ko ne jezẽha ke amezẽ ta pandu rahã, amõ ta hendu katu ta. Amezẽ ta ihẽ rehe jurujar katu ta tĩ. Amezẽ ta rehe har ne namõ ihẽ apandu axo apo zy. 21 —Papa! Mã peja peteĩhar aja azeta ixo katu, aja nde pe ihẽ apandu. Ne namõ ihẽ juehe katu ihẽ axo. Pe, ihẽ namõ nde juehe katu nde erexo tĩ. Aja mã peja jande namõ azeta juehe katu azeta ixo ta tĩ. Mã peja peteĩhar aja azeta ixo katu ta. Aja rahã, ihẽ ke nde eremuwyr amezẽ ke rehe komezẽ ywy keruhũ pe har ta jurujar katu ta tĩ. Nde riki ihẽ ke eremuwyr amezẽ ke nde. 22 Nemaze pyrãtãha ke ihẽ pe nde eremuwyr. Amezẽ ke ihẽ amondo ta tĩ, amezẽ ta pe. Aja rahã, peteĩhar aja azeta ixo ta tĩ. Jande aja peteĩhar aja azeta ixo ta tĩ. 23 Azeta namõ ihẽ juehe katu ihẽ axo. Ihẽ namõ nde juehe katu nde erexo. Pe, peteĩhar aja azeta ixo katu ta tĩ. Aja rahã ihẽ ke nde eremuwyr, aja komezẽ ywy keruhũ pe har ta ukwa katu ta. Nde kotyhar ta rehe nde erepyza katu, aja amezẽ ta ukwa katu ta tĩ. Ihẽ rehe nde erepyza katu aja amezẽ ta ukwa katu ta tĩ, komezẽ ywy keruhũ pe har ta ukwa katu ta tĩ. 24 —Papa! Nde kotyhar ta ke ihẽ pe nde eremuwyr. Ihẽ axo amezẽ pe amezẽ ta ixo ta tĩ. Amezẽ ke ihẽ aputar. Pe, ihẽ namõ azeta ixo rahã, ihẽmaze pyrãtãha rehe azeta usak ta. Komezẽ ywy keruhũ nixói rahã, ihẽ rehe nde erepyza katu. Azerehe nemaze pyrãtãha ke ihẽ pe nde eremuwyr. 25 —Papa! Katu te amezẽ ke nde! Nde rehe ipyza ym amezẽ ta ukwa ym nde rehe har. Ihẽ anĩ. Ihẽ akwa katu nde rehe har. Pe, ihẽ ke nde eremuwyr, aja ihẽ namõ ixo amezẽ ta ukwa katu. 26 Amezẽ ta pe nde rehe har ihẽ amujekwa. Tapijar teze we ihẽ amujekwa katu. Aja rahã, azeta ipyza katu ta azeta juehe ixo. Ihẽ rehe nde erepyza katu, aja azeta ipyza katu ta azeta juehe ixo tĩ. Pe, azeta namõ ihẽ juehe katu ihẽ axo — aja ipái pe Jesu pandu.

18

Jesu ke sonda ta pyhyk

1 Tupã namõ upa pandu rahã, hãkã razyr ruwái koty Jesu oho. Jumuzeha ta namõ oho. Hãkã razyr rer Senõ. Hãkã razyr ruwái koty ita kurar ihĩ. Amezẽ pe azeta ixe oho. 2 Amezẽ renda ke Jun ukwa katu tĩ. Amõ amõ rahã, azep jumuzeha ta namõ Jesu ohoho, azerehe amezẽ renda ke Jun ukwa katu. Jun riki huwajan ta ke Jesu rehe muhyk ta werur. 3 Pe, amezẽ renda pe Jun oho tĩ. Heta homa awa tamaze sonda ta ke aze raho. Amõ harõha ta ke aze raho tĩ. Tupã rehe ngã jumuzeha renda keruhũ harõha ta ke. Amezẽ ta ke pazihu ta mondo. Parise ta mondo tĩ. Johu Jun namõ oho rahã, kyse puku namõ oho. Kandéi namõ oho tĩ. Araparin namõ oho tĩ. 4 Upa maze ke ixo ta, amezẽ ke Jesu ukwa katu. Azerehe ngã koty aze oho. Pe, pandu: —Awa ke pekekar pexo my? — aja Jesu. 5 —Jesu ke jakekar jaxo. Nasare ok ta pe har ke aze — aja amõ ta pandu ipe. —Ko ihẽ azam — aja Jesu ngã pe. Sonda ta namõ Jun ixo. Aze riki Jesu rehe har mujekwa ngã pe. 6 “Ko ihẽ azam” aja Jesu pandu rahã, sonda ta xupe koty jywyr. Pe, ywy rehe uzar ukwap. 7 Amõ we Jesu pandu: —Awa ke pekekar pexo my? — aja ngã pe. —Jesu ke jakekar jaxo. Nasare ok ta pe har ke aze — aja ipe tĩ. 8 —Ihẽ te ko aja upa ihẽ apandu pehẽ pe. Ihẽ ke jõ pekekar pexo rahã, mã peja ihẽ namõ ixo amezẽ ta oho teze — aja ngã pe Jesu pandu. 9 Aja mezẽ aze pandu rahã, izi we aze pandu amezẽ ke rehe uhyk apo zy. Kuja: “Papa! Upa ihẽ pe nde eremezẽ. Amezẽ ta ngi har kanim ym amõ.” Amezẽ panduha rehe uhyk. 10 Pe, Simã Petu kyse puku ke muhem. Ixuza ngi muhem. Pe, amõ sawaze nambi ke aze mopok ingi. Pazi keruhũmaze miasu nambi ke mopok ingi. Her Mauko. Ijywa katu kotyhar inambi ke mopok. 11 Petu pe Jesu pandu: —Anĩ. Henda pe kyse puku emuxe katu emondo, ipirer pe. Pyraraha ihẽ pe ihẽ pái muwyr. Amezẽ ke ihẽ pyzahu teze ahendu katu ta. Amezẽ ke nde erekwa ta mezẽ teze — aja ipe.

Pazi keruhũ ruwa koty Jesu ixo

12 Pe, Jesu ke homa awa tamaze sonda ta pyhyk. Sonda tamaze kapitã ta aja tĩ. Pyhyk tĩ. Tupã rehe ngã jumuzeha renda keruhũ rukwen harõha ta aja tĩ. Pyhyk tĩ. Pe, Jesu po apyr rupi azeta pukwar. Tupaham pe pukwar. 13 Pe, aze ke Kái tutyr pe azeta raho py. Her Ana. Amezẽ warahy zar rahã, Kái riki jundéu awa tamaze pazi keruhũ. 14 Aze riki jundéu awa tamaze kapitã ta pe pandu kwe. Kuja pandu: —Peteĩ sawaze manõ ta mezẽ teze. Aja rahã, jande ke homa awa tamaze sonda ta jukwa ym ta — aja Kái pandu kwe.

Petu teze pandu

15-16 Jesu raikwer rupi Simã Petu oho. Amõ jumuzeha oho tĩ. Ihẽ riki amezẽ. Ihẽ Juã. Ihẽ ke pazi keruhũ ukwa katu. Azerehe pazi keruhũ rok kurar pe Jesu ke amõ ta raho rahã, ihẽ aho tĩ. Petu soroka pe pyta. Kurar rukwen rake pyta. Azerehe kũjã harõha pe ihẽ apandu: —Petu ke emuxe katu — aja kũjã pe. —Ere — aja kũjã. Pe, Petu ixe tĩ. 17 Hukwen rake kũjã ixo. Aze pandu Petu pe: —Nde riki pemezẽ sawaze namõ nde erejumuze ixo amezẽ ke nde — aja ipe. —Anĩ. Aja ym ihẽ — aja kũjã pe Petu teze pandu. 18 Rysã te riki. Azerehe miasu ta tata ke hapy. Harõha ta aja tĩ. Hapy tĩ. Amezẽ rake rupi azeta jumaku uĩ. Pe, azeta koty Petu oho tĩ. Pe, jumaku uĩ aze tĩ.

Jesu namõ pazi keruhũ pandu

19 Pe, Jesu pe jundéu awa tamaze pazi keruhũ pandu. Her Ana. Kuja pandu: —Myja hetaha ne namõ ixo amezẽ ta my? Myja nde eremuze muze my? — aja ipe. (Amezẽ ke Ana ukwa rahã, homa awa tamaze kapitã pe pandu ta oho tĩ. Pe, amezẽ ukwaha rupi Jesu ke jukwa ta. Azerehe aja pandu.) 20 Jesu pandu: —Hetaha pyter pe aja tezeha ihẽ apandu pandu. Ihẽ amuze rahã, jundéu awa tamaze jyzariha renda pe ihẽ amuzemuze. Tupã rehe ngã jumuzeha renda keruhũ pe ihẽ amuzemuze tĩ. Azep jundéu awa ta jyzar tĩ. Hetaha pyter pe jõ ihẽ amuzemuze. 21 Aja rahã, mazerehe ihẽ pe nde erepandu my? Ihẽ apandu amezẽ ke rehe amõ ta hendu. Amezẽ ta pe emezu katu. Ihẽ apandu amezẽ ke azeta ukwa katu. Azerehe amezẽ ta pe epandurahã! Amezẽ ta pandu ta nde pe — aja pazi keruhũ pe Jesu pandu. 22 Aja mezẽ Jesu pandu amezẽ ke rehe harõha hendu rahã, aze pandu: —Mã! Aja mezẽ pazi keruhũ pe nde erepandu ym ta mezẽ teze. Katu ym — aja Jesu pe naĩ. Pe, Jesu ruwa ke harõha nupã. (Pazi keruhũ pe katu ym pandu aja ukwaha naĩ, azerehe nupã.) 23 Jesu pandu: —Ihẽ apanduha ihẽ ajawy rahã, amezẽ ke emujekwa ngã pe. Anĩ rahã, jetehar te ke ihẽ apandu rahã, ihẽ ke nde erenupã rahã, katu ym — aja harõha pe aze pandu. 24 Azengi Jesu ke Ana mondo. Pukwar aja mondo. Kái koty mondo. Aze riki jundéu awa tamaze pazi keruhũ tĩ.

Teze Petu pandu tĩ

25 Azep Petu jumaku uĩ rĩ. Pe, amõ ta pandu ipe: —Pemezẽ sawaze namõ nde erejumuze erexo amezẽ ke nde my? — aja ipe. Petu teze pandu: —Anĩ. Aja ym ihẽ — aja ngã pe. 26 Pazi keruhũmaze miasu nambi ke Petu mopok. Amezẽ ianam azep ixo tĩ. Pazi keruhũmaze miasu aze tĩ. Petu pe aze pandu: —Ita kurar pe Jesu namõ nde erexo. Azerehe nde rehe ihẽ asak azep tĩ — aja ipe. 27 Pe, Petu teze pandu tĩ: —Anĩ — aja. Pe, pahar sapukái jezẽ.

Pirat ruwa koty Jesu puzam oho uzam(

28 Kái rok ngi Jesu ke sonda ta raho. Homa awa tamaze kapitã rok pe raho. Pytuniwe te rahã, raho. Jundéu awa tamaze kapitã ta ixe ym. Homa awa tamaze kapitã rok pe ixe ym. Ixe rahã, katu ym ta. Ipyza xiza ta aja ukwa azeta jupe. Pasuko zar rahã, ngã mizu ke ngã matyr. Amezẽ ke ipyza xiza rahã, uzu ym ta. Jundéu awa aja ym amezẽ rok pe ixe rahã, uzu ym ta. Aja tezeha jundéu awa ta ukwa. 29 Azerehe soroka pe Pirat uhem uwyr. Azep jundéu awa tamaze kapitã ta namõ pandu: —Maze kazu tezeha ke pemezẽ sawaze mazemaze my? Pehẽ pepandurahã! — aja Pirat pandu. 30 Azeta pandu: —Maze kazu tezeha ke pemezẽ sawaze mazemaze. Azerehe aze ke jande jarur nde pe — aja ipe. 31 Pirat pandu: —Pehẽ atu peraho. Pehẽ jezẽha rupi ehe har pekwa peho. Katu amezẽ ke mazemaze my? Jaxer te amezẽ ke mazemaze my? Pehẽ atu pekwa peho — aja ngã pe. Jundéu awa tamaze kapitã ta pandu: —Anĩ. Jande jezẽha rupi jajukwa ym ta awa ke. (Amezẽ ke nde jõ nde erepandu katu. Nde riki kapitam. Homa awa tamaze kapitã ke nde) — aja Pirat pe. 32 Aja rahã, Jesu panduha aja mezẽ uhyk katu. Aze pandu kwe. “Myra ngã mupia amezẽ ke rehe ihẽ ke amõ ta jukwa ta.” Amezẽ panduha angaha ke rehe uhyk apo zy. Jetehar te riki amezẽ. (Homa awa ta jõ myra ngã mupia amezẽ ke rehe amõ ta ke jukwa katu.) 33 Hok pe Pirat jywyr oho. Jesu pe aze pandu: —Pahar ejur se! Jundéu awa tamaze kapitã keruhũ ke nde my? — aja ipe. 34 Jesu pandu: —Amezẽ ke nde atu erekwa my? Anĩ rahã, amezẽ ke amõ ta pandu nde pe my? Jetehar rupi nde erepandu ta mezẽ teze. “Katu nde.” Anĩ rahã: “Katu ym nde” aja — aja ipe. 35 Pirat pandu: —Mã! Jundéu awa ym ihẽ. Azerehe jundéu awa ta mazemazeha akwa ym ihẽ. Homa awa ke ihẽ, azerehe jetehar rupi nde rehe har apandu ta mezẽ teze. Jundéu awa ke nde. Amezẽ ta riki nde ke werur ihẽ pe. Pazihu ta aja tĩ. Nde ke werur ihẽ pe tĩ. Azerehe amezẽ ta ngi nde rehe har ahendu. Maze nde eremazemaze my? — aja ipe. 36 Jesu pandu: —Ihẽ riki komezẽ ywy keruhũ pe har tamaze kapitã keruhũ rahã, ihẽ namõ ixo amezẽ ta jumai mai hũ ta. Aja rahã, ihẽ ke jundéu awa ta pyhyk ym ta tipe. Jetehar te ke. Komezẽ ywy keruhũ pe har tamaze kapitã keruhũ ym ihẽ — aja ipe. 37 Pirat pandu: —Aja rahã, kapitã keruhũ ke nde my? — aja Jesu pe. Aze pandu: —Aze tỹ. Nemaze panduha aja ihẽ. Ihẽ mãi pusu ngi ihẽ azar. Azerehe komezẽ ywy keruhũ pe ihẽ axo. Azerehe jetehar te ihẽ apandu ajur. Jetehar te rehe hendu katu amezẽ ta ihẽ rehe hendu katu ta tĩ — aja Jesu pandu ipe. 38 Pirat pandu: —Mã! Myja mezẽ jetehar te amõ ukwa katu ta my? — aja ipe.

Jesu jukwaha ke Pirat pandu

Jesu namõ upa pandu rahã, soroka pe Pirat oho tĩ. Jundéu awa tamaze kapitã ta pe aze pandu oho tĩ: —Maze kazu tezeha ke maze ym te aze. Azerehe jajukwa rahã, katu ym ta. 39 Pasuko zar rahã pame katu te kyndaha ngi amõ ke aja tezeha ihẽ amupoir. Aja tezeha pehẽ pe amupoir. Ko jundéu awa tamaze kapitã keruhũ ke ihẽ amupoir ta my. Aja peputar my? — aja Pirat. 40 Ngã pandu: —Anĩ. Pemezẽ anĩ. Amõ sawaze emuhem indo. Mahamba emuhem indo. Aja jande japutar — aja Pirat pe. (Mahamba riki amõ ke jukwa amezẽ ke aze.)

19

1 Pe, amõ ta pe Pirat pandu: —Jesu ke peraho. Soroka pe peraho. Penupã aze ke. Sozo pirer pe penupã — aja. (Nupã rahã, aze ke jukwa ta, aja mujekwa katu.)Pe, sonda ta nupã hũ. 2 Pe, japekã rãkã ke teze iãkã rehe har sonda ta mujã. Amezẽ ke Jesu ãkã rehe azeta moĩ. (Aja aze ke mahy hũ.) Maze mundeha katu te amezẽ ke azeta munde ehe tĩ. (Kapitã keruhũmaze mundeha aja saka azeta munde ehe.) 3 Pe, huwa koty azeta puzam ohoho uzam. Puka puka hũ ehe. Kuja: —Mã! Jundéu awa tamaze kapitã keruhũ nde! — aja puka puka hũ ehe. Pe, huwa ke azeta nupã tĩ. Ipo pe nupã. 4 Hok kurar soroka pe Pirat uhem oho tĩ. Heta amezẽ ta pe aze pandu: —Pesarahã! Pehẽ pe Jesu ke ihẽ amuhem ta arur. Aja rahã, maze ke pekwa katu ta. Kuja. Maze kazu tezeha ke maze ym te aze, azerehe jajukwa rahã, katu ym tiki, aja pekwa ta — aja Pirat pandu. 5 Pe, kurar soroka pe Jesu uhem oho. Japekã rãkã ke teze iãkã rehe har sonda ta mujã. Amezẽ namõ aze uhem oho. Maze mundeha katu te amezẽ ke namõ uhem oho tĩ. Pe, Pirat pandu: —Pesarahã! Sawaze kohĩ — aja heta amezẽ ta pe. 6 Jundéu awa tamaze pazihu ta usak ehe rahã, hãtã pukái pukái. Sonda ta aja tĩ. Kuja: —Ejukwa! Myra ngã mupia amezẽ ke rehe ejukwa! Myra ngã mupia amezẽ ke rehe ejukwa! — aja Pirat pe. Pirat pandu: —Anĩ. Pehẽ atu myra ngã mupia amezẽ ke rehe pejukwa. Maze jaxer amezẽ ke nixói te ipe, aja ihẽ akwa — aja ngã pe. 7 Jundéu awa tamaze kapitã ta pandu: —“Tupã razyr ihẽ” aja pandu amezẽ ke manõ ta mezẽ teze. Aja jande jezẽha rehe panduha ihĩ. “Tupã razyr ihẽ” aja Jesu pandu. Azerehe aze ke jajukwa ta mezẽ teze — aja Pirat pe. 8 “Aze riki Tupã razyr” aja ngã pandu amezẽ ke rehe Pirat hendu rahã, amõ we kyje aze. (Tupã razyr ke jukwa tar ym, amezẽ ngi kyje.) 9 Pe, hok wyr pe aze ixe oho tĩ. Jesu ke aze raho inamõ. Pe, pandu ipe: —My ngi nde erejur my? — aja Jesu pe. Anĩ. Jesu pandu we ym ipe. 10 Pirat pandu ipe: —Mã! Nde erepandu ym ihẽ pe. Ehendu katu! Ihẽ apandu rahã, nde erehem katu teze ta nde ereho. Anĩ rahã, ihẽ apandu rahã, nde ke sonda ta jukwa ta. Myra ngã mupia amezẽ ke rehe jukwa ta — aja Jesu pe. 11 Aze pandu: —Anĩ. Aja ym. Kapitã aja nde ke Tupã riki muzam. Azerehe jezẽha te nde erereko. Azerehe ne jezẽha rupi ihẽ pe upa maze ke nde eremaze katu. Ko ihẽ ke nde pe ngã werur. Amezẽ ta mazeha riki izar koty te we jaxeriha. Nemaze mazeha zar koty te we jaxeriha — aja Jesu pandu ipe. 12 Amezẽ panduha ke Pirat hendu rahã, Jesu ke aze poir tar katu te hũ. Anĩ. Jundéu awa tamaze kapitã ta hãtã pandu pandu: —Pemezẽ ke nde erepoir rahã, homa awa tamaze kapitã keruhũ namõ katu ym nde. “Ihẽ riki kapitã keruhũ” aja Jesu pandu. Azerehe aze riki homa awa tamaze kapitã keruhũ ruwajan — aja Pirat pe ngã pandu. 13 Amezẽ panduha ke Pirat hendu rahã, soroka pe Jesu ke aze raho. Ngã namõ panduha renda pe aze wapyk. Ngã rehe har ukwa, amezẽ renda pe wapyk. “Katu my?” Anĩ rahã: “Katu ym my?” Amezẽ renda pe Pirat wapyk. Amezẽ henda pe amõ ta pandu: “Ita mouha rape” aja. (Jundéu awa jezẽha rahã: “Ngambata” aja pandu ipe.) 14 Arahã warahy jandar rahã tate. Amezẽ wera rahã ngã mizu ke jundéu awa ta matyr matyr. Pasuko weraha rehe uhyk tate. Pe, jundéu awa ta pe Pirat pandu: —Pehẽmaze kapitã keruhũ ke ko — aja. 15 Jundéu awa ta pukái hũ: —Ejukwa! Ejukwa! Myra ngã mupia amezẽ ke rehe ejukwa! — aja. Pirat pandu: —Pehẽmaze kapitã keruhũ myra ngã mupia amezẽ ke rehe ihẽ ajukwa ta my? Amezẽ ke peputar my? — aja ngã pe. Pazihu ta pandu: —Anĩ. Pemezẽ riki jandemaze kapitã keruhũ ym. Sesa jõ riki jandemaze kapitã keruhũ — aja Pirat pe. (Sesa riki homa awa tamaze kapitã keruhũ.) 16 Pe, Jesu ke amezẽ ta pe Pirat mezẽ. Aze jezẽha rupi myra ngã mupia amezẽ ke rehe jukwa ta. Azerehe Jesu ke sonda ta raho.

Myra ngã mupia amezẽ ke rehe Jesu manõ

17 Pe, aze oho. Imaze myra ngã mupia amezẽ ke aze raho. Ijixizy zar pe raho. Pe, maze henda pe uhyk oho. Her: “Awa ãkã kangwer.” Jundéu awa jezẽha rahã: “Ngóu” aja. 18 Azep amezẽ myra ngã mupia amezẽ ke rehe sonda ta mujar muzam. Amõ mokõi sawaze ta ke azeta mujar muzam tĩ. Myra ngã mupia amezẽ ke rehe mujar muzam. Jesu jywa katu koty peteĩ. Amõ ijywazi koty. Amezẽ ta pyter pe Jesu izãi. 19 Pe, amõ pe Pirat pandu: —Ngã ukwaha ke emupinim. Kuja:“Ko Jesu. Nasare ok ta pe har ke aze. Jundéu awa tamaze kapitã keruhũ” —Aja paper rehe emupinim — aja Pirat pandu. (Aja rahã amõ kapitã keruhũ kohĩ. Aja rahã, homa awa tamaze kapitã keruhũ ruwajan kohĩ, aja mujekwa.)Amezẽ paper pinim rehe amõ koty koty jezẽha ihĩ. Ko jundéu awa jezẽha ke. Amõ ratĩ jezẽha ke tĩ. Amõ ngere awa jezẽha ke tĩ. Amezẽ paper pinim ke myra ngã mupia apyr rehe asa inom. Itapywa razyr pe asa inom. Jesu ãkã koty asa inom. 20 Amezẽ ke rehe heta jundéu awa ta usak. Myra ngã mupia amezẽ ke rehe Jesu ke sonda ta mujar muzam. Amezẽ renda paite ym. Ok ta ngi paite ym. (Azerehe jukwaha ke heta ngã usak oho.) Azerehe heta usak ehe, paper pinim rehe. 21 Pe, Pirat pe jundéu awa tamaze pazihu ta pandu: —Anĩ. “Jundéu awa tamaze kapitã keruhũ” aja amõ mupinim. Katu ym aja. Amõ koty emupinim. Kuja: “Komezẽ sawaze pandu naĩ. Ihẽ riki jundéu awa tamaze kapitã keruhũ” aja emupinim — aja Pirat pe pandu. 22 Pirat pandu: —Anĩ. Mã peja pyta. Amõ koty ihẽ amupinim ym ta — aja pazihu ta pe. 23 Myra ngã mupia amezẽ ke rehe Jesu ke sonda ta mujar muzam. Tumeme sonda ta ixo. Upa Jesu ke mujar muzam rahã, imaze mundeha ke azeta pyhyk pyhyk. Aja pame katu te pyhyk. Pe, mundeha pukeka aja mezẽ pyta. Amezẽ rehe muwykiha nixói te. Peteĩhar pan. 24 Sonda ta pandu jupe: “Mã peja ixo. Jamowok ym ta. Ita pinim razyr jambor ta. Aja amezẽ mundeha japyhykiha ke jakwa ta” aja. Aja rahã, Tupã jezẽha rehe amõ mupinim. Amezẽ rehe uhyk. Kuja:“Ihẽmaze mundeha ke azeta pyhyk pyhyk. Pukeka aja mezẽ rehe ita pinim razyr ke azeta omombor” aja pinĩha ihĩ. Amezẽja sonda ta mazemaze apo zy. 25 Myra ngã mupia amezẽ ke rehe Jesu izãi. Kotete imãi ixo. Imãi anam azep ixo tĩ. Amõ Mari azep ixo tĩ. Koropa rakehar aze. Mari Mandare ixo azep tĩ. 26 Pe, imãi rehe Jesu usak. Amõ jumuzeha rehe aja tĩ. Usak tĩ. Aze ipyza katu amezẽ ke amezẽ jumuzeha. Ihẽ ke amezẽ. Ihẽ Juã. Pe, imãi pe Jesu pandu: —Mãi! Pemezẽ riki ne membyr apo zy — aja ipe. 27 Pe, ihẽ pe Jesu pandu tĩ: —Pemezẽ riki ne mãi apo zy — aja. Arahã har ihẽ rok pe ihẽ araho. Ihẽ Juã. Jesu mãi ke ihẽ araho. Ihẽ mãi aja ihẽ asak katu ehe tĩ.

Jesu manõ

28 Jupe uhyk amezẽ ke upa katu te uhyk apo zy. Aja Jesu ukwa katu. Pe, aze pandu: —Ihẽ hyngwéi — aja. Aja pandu rahã, Tupã jezẽha rehe amõ mupinim, aja mezẽ uhyk tĩ. 29 Ita rekúi razyr azep ihĩ. Kawĩ ihĩ ipe. Iro ym te amezẽ ke. Amezẽ namõ mandeju aja mezẽ ke mururu. Amezẽ ke myra rehe sonda pukwar. Pe, Jesu juru rehe amezẽ ke mujar. 30 Amezẽ ke Jesu pyter. Pe, pandu: —Upa zy — aja pandu. (Aja rahã, ipái pandu amezẽ ke upa katu te aze mazemaze zy, aja mujekwa katu.) Pe, iãkã ke iwyr koty jixiko. Pe, manõ.

Jesu kuza ke sonda kutuk, myra rehe har itatakwar pe

31 Amezẽ wera rahã, upa maze ke jundéu awa ta matyr matyr. Kuzẽ rahã, putuzuha zar ke, azerehe maze ke matyr ym ta. (Paraky teze, amezẽja saka, azerehe maze ke maze ym ta.) Amezẽ putuzuha zar rahã, hury katu te ngã. Azerehe myra ngã mupia amezẽ ke rehe awa rete pyta amezẽ ke jundéu awa ta putar ym. Azerehe pahar jukwa tar katu. Azerehe Pirat pe jundéu awa tamaze kapitã ta pandu oho: —Mahapyr sawaze ta myra ngã mupia amezẽ ke rehe sonda ta mujar muzam. Jajukwa ta. Amezẽ ta tymã ke jamupen tar katu. Aja rahã, pahar manõ ta. Upa manõ rahã, hete ke jamujy ta jarur — aja Pirat pe. 32 Pirat pandu: “Ere.” Azerehe itymã ke sonda ta mupen oho. Jesu rake mokõi sawaze ta myra ngã mupia amezẽ ke rehe sonda ta mujar muzam. Pe, sawazemaze tymã ke sonda ta mupen. Amõ sawazemaze ke mupen tĩ. 33 Pe, Jesu rehe azeta uhyk rahã, Jesu manõ, aja azeta ukwa. Azerehe itymã ke azeta mupen ym. 34 Sonda ta ngi har peteĩ sonda myra rehe har itatakwar pe kutuk. Jesu kuza ke kutuk. Pe, pahar huwy uhem. Y uhem tĩ. 35 Upa amezẽ ke rehe ihẽ asak. Ihẽ Juã. Asak amezẽ ke ihẽ apandu. Amezẽ riki jetehar te ke, aja ihẽ akwa. Jetehar te ke ihẽ apandu, aja ihẽ akwa tĩ. Aja rahã, pejurujar katu ta ehe tĩ. 36 Jesu tymã ke sonda ta mupen ym. Aja rahã, yman Tupã jezẽha rehe amõ mupinim. Aja mezẽ uhyk apo zy. Kuja amõ mupinim:“Imaze ixangwer upen ym te ta” aja. 37 Amõ we tĩ. Tupã jezẽha rehe amõ mupinim tĩ. Kuja:“Myra rehe har itatakwar pe kutuk amezẽ ke rehe ngã usak ta” aja amõ mupinim. Aja mezẽ panduha rehe uhyk apo tĩ.

Jesu rete ke itakwar rupi amõ mou raho

38 Pe, amõ sawaze ixo. Her Jose. Arimatéi ok ta pe har ke aze. Jesu rehe aze jurujar katu aze tĩ. Jundéu awa tamaze kapitã ta ngi aze kyje. Azerehe jurujar katuha rehe har amõ ta pe aze pandu ym. Pe, Jesu manõ rahã, Pirat pe Jose pandu oho: —Jesu rete ke ihẽ aputar. Amou ta araho — aja ipe. —Ere. Eraho — aja Pirat Jose pe. Pe, Jesu rete ke Jose mujy raho. 39 Jose namõ Nikonde oho tĩ. Aze riki pytun rahã, Jesu rehe usak oho amezẽ ke aze kwe. Maze pihe katu amezẽ ke aze raho. Her aroe. Amõ mi. Amezẽ mokõi mupara amezẽ ke aze raho. Puhýi riki. Kwaren sin (45) kir puhýiha raho. 40 Pe, Jesu rete ke amezẽ mokõi sawaze ta mujy raho. Pe, pan katu amezẽ pe azeta pukek. Pukek rahã, maze pihe katu amezẽ ke azeta mou tĩ. Pan pyter rupi mou. Awa rete ke jundéu awa ta jytym rahã, aja tezeha riki. 41 Myra ngã mupia amezẽ ke rehe Jesu ke sonda ta mujar muzam. Amezẽ henda rake amõ henda ihĩ. Ita kurar renda ke ihĩ. Amezẽ henda pe itakwar keruhũ ihĩ. Ngã pykũi amezẽ ke. Pyahu te ke amezẽ. Amezẽ rupi amõ hete ke amõ ta mou ym te rĩ. 42 Amezẽ rupi Jesu rete ke Jose ta mou. Hake ihĩ, azerehe azep mou. Jundéu awa tamaze putuzuha zar uhyk tate, azerehe azep mou.

20

Jesu kwera katu uhem

1 Nomin pytuniwe te rahã, wera ym we rĩ. Itakwar keruhũ pe Mari Mandare oho. Uhyk rahã, hukwen kyndaha ke amõ mujere pirar, amezẽ ke rehe aze usak. Itahu pe amõ kynda. Amezẽ ke mujere pirar. 2 Amezẽ ke ukwa rahã, Simã Petu koty aze ujan oho. Pandu oho. Ihẽ pe aze pandu uwyr tĩ. Ihẽ Juã. Ihẽ rehe Jesu ipyza katu. Kuja kũjã pandu: —Jandemaze sawaze te rete ke amõ ta raho. Myp raho my? Ihẽ akwa ym ihẽ — aja Mari pandu. 3 Pe, itakwar keruhũ rehe Petu usak oho. Ihẽ aho inamõ tĩ. 4 Jande mokõi jajan jaho. Pe, Petu ke ihẽ asa aho. Pe, itakwar keruhũ rehe ihẽ ahyk py aho. 5 Pe, ihẽ ajumumbe amazã hupi. Pan katu amezẽ ke jõ ihẽ asak. Jesu rete pukeka ke. Anĩ. Ihẽ axe ym aho hupi. 6 Ihẽ raikwer rupi Simã Petu uhyk. Pahar itakwar keruhũ rupi aze ixe oho. Pan katu amezẽ ke jõ peteze túi amezẽ ke rehe aze usak. 7 Pan pe Jesu ãkã ke amõ maman. Amezẽ ke rehe aze usak tĩ. Pan katu amezẽ ke namõ amezẽ túi ym. Jeje jupuza ou. 8 Pe, itakwar keruhũ rupi ihẽ axe aho tĩ. Azep ihẽ riki ahyk py amezẽ ke ihẽ. Upa ihẽ asak tĩ. Jete. Jesu kwera katu uhem, amezẽ ke rehe ihẽ ajurujar katu. 9 Arahã Tupã jezẽha ke jande jakwa ym we rĩ. Tupã jezẽha rehe amõ mupinim. “Manõha ngi aze kwera katu ta uhem tĩ.” Amezẽ ke jakwa ym we rĩ. 10 Azengi jande rok pe jajywyr jaho.

Jesu rehe Mari Mandare usak

11 Itakwar keruhũ soroka pe Mari jixizu uzam. Jixizu uzam rahã, aze jumumbe mazã hupi. 12 Pe, mokõi Tupã jezẽha rahoha ta rehe aze usak. Imaze mundeha ituwyr te amezẽ namõ azeta ihĩ. Jesu ãkã renda ke pe amõ wapyk uĩ. Jesu py renda ke pe amõ wapyk uĩ tĩ. 13 Azeta pandu ipe: —Mari! Mazerehe nde erejixizu erezam my? Aze pandu: —Jandemaze sawaze te rete ke amõ ta raho. Myp raho my? Ihẽ akwa ym — aja Mari. 14 Amezẽ ke aze pandu rahã, aze uwak. Pe, amõ sawaze azep ixo. Mari usak ehe. Amezẽ sawaze riki Jesu. Amezẽ ke Mari ukwa ym we rĩ. 15 Pe, Jesu pandu ipe: —Mari! Mazerehe nde erejixizu erezam my? Awa ke nde erekekar erexo my? — aja Mari pe. Jesu riki ita kurar usakiha ke, aja Mari ukwaha naĩ. Azerehe Mari pandu ipe. —Saze! Hete ke nde ereraho rahã, nde eremouha renda ke ihẽ pe emujekwa. Hete ke ihẽ araho ta — aja Mari pandu. 16 Jesu pandu ipe: —Mari!Pe, ixoty Mari uwak. Jundéu awa jezẽha aze pandu: —Hambo! — aja. Amezẽ riki: “Ngã muzeha nde” aja mujekwa. (Arahã aze riki Jesu, amezẽ ke Mari ukwa katu.) 17 Jesu pandu ipe: —Ihẽ pái keruhũ koty ihẽ ajywyr ym aho rĩ. Azerehe ihẽ rehe epyhyk ym ezam. Ihẽ namõ jumuze ixo amezẽ ta pe epandu eho. Azeta riki ihẽ mu ta aja. Ihẽ rendyr ta aja tĩ. Kuja epandu eho: “Ihẽ pái keruhũ koty ihẽ ajywyr ta aho. Aze riki pehẽ pái keruhũ tĩ. Tupã aze. Ihẽ apyza katu ehe amezẽ ke aze. Pehẽ pepyza pemoĩ moĩ katu ehe amezẽ ke aze tĩ. Ixoty ajywyr ta aho” aja epandu eho — aja Mari pe Jesu pandu. 18 Azerehe, jumuzeha ta pe Mari Mandare pandu oho: —Jandemaze sawaze te rehe ihẽ asak — aja aze pandu. Upa Jesu pandu amezẽ ke aze pandu ngã pe tĩ.

Jesu rehe jumuzeha ta usak

19 Nomin pytun rahã, jumuzeha ta jyzar uĩ. Jundéu awa tamaze kapitã ta ngi azeta kyje, azerehe kapy rukwen ke azeta kynda katu. Pe, azeta pyter pe Jesu uhem uzam. Aze pandu: —Mã peja pehẽ pyza ke Tupã muhury katu — aja. 20 Amezẽ ke upa pandu rahã, azeta pe ipo ke aze mujesak. Itapywa rape ke mujesak. Ixuza ke mujesak tĩ. Myra rehe har itatakwar rape ke mujesak. Pe, jandemaze sawaze te rehe jumuzeha ta usak rahã, azeta hury katu te. 21 Pe, azeta pe Jesu pandu tĩ: —Mã peja pehẽ ke Tupã muhury katu. Komezẽ ywy keruhũ pe ihẽ ke ihẽ pái muwyr. Aja komezẽ ywy keruhũ rupi pehẽ ke ihẽ amondo ta tĩ. Ihẽ rehe har pepandu ta peho — aja jumuzeha ta pe aze pandu. 22 Amezẽ ke upa pandu rahã, azeta rehe aze peju. Pe, pandu: —Mã peja pehẽ pyza rehe Tupãzã ihĩ katu. 23 Maze kazu tezeha ke amõ ta mazemaze. Amezẽ ta pe kuja pepandu: “Tupã ipyza pehẽ rehe jywyr” aja. Aja rahã, jetehar te ke. Tupã ipyza jywyr katu, azeta rehe. Kuja pepandu: “Tupã ipyza jywyr ym pehẽ rehe” aja amõ ta pe. Aja rahã, Tupã ipyza jywyr ym ta azeta rehe tĩ — aja Jesu pandu jumuzeha ta pe.

Tome pe Jesu pandu

24 Jumuzeha ta namõ Jesu ixo tĩ. Arahã ipy peteĩ jumuzeha ta ngi har amõ ixo ym. Her Tome. “Mokõihar ta ke” aja amõ ta ipe tĩ. 25 Pe, aze jywyr rahã, amõ jumuzeha ta pandu ipe: —Jandemaze sawaze te rehe jasak — aja ipe. Tome pandu: —Ipo rehe itapywa rape rehe ihẽ asak ym rahã, aze kwera katu uhem, aja ihẽ ajurujar ym ta ehe. Hape rupi ihẽ po ihẽ amunde ym rahã, aja ajurujar ym ta ehe tĩ. Ixuza rehe myra rehe har itatakwar rape rupi ihẽ po ihẽ amujar ym rahã, ajurujar ym ta ehe tĩ — aja jumuzeha ta pe. 26 Awa po wajar peteĩ ukwer rahã, upa jumuzeha ta jyzar uĩ tĩ. Kapy tiha amezẽ pe jyzar uĩ. Tome azep ihĩ tĩ. Hukwen riki amõ ta kynda katu. Pe, pahar Jesu uhem uzam. Jumuzeha ta pyter pe uhem uzam. Pe, pandu: —Ko ihẽ ajur — aja. 27 Pe, Tome pe aze pandu: —Ihẽ po rehe esarahã! Itapywa rape rupi nde po emunde. Ihẽ kuzap nde po emunde tĩ. Myra rehe har itatakwar rape rehe emujar tĩ. Ihẽ akwera katu ahem, amezẽ ke rehe nde erejurujar ym. Apo ejurujar katu ihẽ rehe zy — aja Jesu. (Aja pandu rahã, Jesu nixói rahã, kwehe we Tome pandu amezẽ ke Jesu upa ukwa katu, aja mujekwa katu.) 28 Tome pandu ipe: —Ihẽmaze sawaze te nde! Tupã riki nde. Nde rehe ihẽ pyza ihẽ amoĩ moĩ katu — aja Jesu pe. 29 Tome pe aze pandu: —Ihẽ rehe nde eresak katu, azerehe ihẽ rehe nde erejurujar katu. Amõ ta ihẽ rehe usak ym ta. Pe, ihẽ rehe azeta jurujar katu ta tĩ. Mã! Amezẽ ta hury katu ta — aja Jesu pandu.

Tupã jezẽha ke Juã mupinim

30 Jumuzeha ta ruwa koty marã ka ym amõ mazeha, amezẽ ke Jesu mazemaze katu. Mãte hũ mazemaze. Azeramõ azeta usak ehe. “Mã! Katu hũ” aja azeta pandu hũ. Upa amezẽ ke komezẽ paper rehe ihẽ amupinim ym. Ihẽ Juã. 31 Komezẽ paper rehe amõ amõ Jesu mazemazeha ke ihẽ amupinim. Amezẽ ke rehe pesak rahã, Jesu riki Kirisutu, kapitã keruhũ aja Tupã muzam amezẽ ke aze, aja pejurujar katu ta. Aze riki Tupã razyr, aja pejurujar katu ta tĩ. Pejurujar katu ehe rahã, pehẽ ruhãha namõ pexo, aja pekwa katu. Azerehe komezẽ paper ihẽ amupinim.

21

Jesu rehe awa po wajar mokõi jumuzeha ta usak

1 Ajamezẽ ke ypa keruhũ rake jande jaxo. Ypa keruhũ rer Timberi. Azep Jesu uhyk oho tĩ. Arahã kuja aze mujesak jande pe. 2 Ypa keruhũ rake jajyzar jazam. Ko Simã Petu. Amõ Tome. Amõ Natanae. Ihẽ tĩ. Ihẽ Juã. Ihẽ mu, Tian amõ. (Semende riki jande pái.) Amõ mokõi jumuzeha ta jyzar uzam jande namõ tĩ. Tome pe amõ ta pandu: “Mokõihar ta ke” aja. Natanae riki Kana ok ta pe har ke aze. Kana ok ta Ngariréi ywy rehe ihĩ. 3 Jande pe Simã Petu pandu: —Pira rehe ihẽ aho ta — aja. —Ne namõ jaho ta tĩ — aja jande ipe. Pe, jarusu keruhũ pe japor jaho. Pytun rupi kyhapari ke jamombor jaxo tipe. Japyhyk ym te pira ke. 4 Pe, wera ramõ te rahã, y rymyzy rake Jesu puzam uzam. Jasak ehe rahã, Jesu ke aja jakwa ym. 5 Pe, jande pe Jesu pukái: —Sazeta! Pira pepyhyk my? —Anĩ. Japyhyk ym te riki! — aja jande ipe. 6 Aze pandu: —Pehẽmaze jarusu keruhũ jywa katu koty kyhapari pembor. Aja rahã, pira pepyhyk ta kỹ — aja jande pe. Aze pandu, azerehe kyhapari ke jambor. Pe, mãte hũ pira ke japyhyk zy. Azerehe marã ka ym kyhapari jamuhemiha. 7 Jesu ipyza katu amezẽ ke ihẽ. Ihẽ riki Petu pe apandu: —Jandemaze sawaze te tiki! — aja. (Arahã Jesu tiki aja johu jakwa katu.) Amezẽ ke rehe Petu hendu rahã, pukeka aja mezẽ pe aze jupukek. Pe, y pe aze opor oho. Xum! Pe, Jesu koty aze jupetẽ oho. Pira ke pyhyk ixo rahã, mundeha ke upa aze jozok, azerehe maze ke aze jupukek. 8 Jandemaze jarusu keruhũ ke jamuhyk jaraho. Y rymyzy rehe jamuhyk jaraho. Kyhapari hykýi jaraho. Mãte hũ pira ke ipe. Y rymyzy paite ym. Sẽ (100) met tate paiteha. 9 Pe, ywy rehe japor rahã, tata rehe jasak. Tatãpũi zar pe pira musepetu amezẽ ke rehe jasak. Mbeju rehe jasak tĩ. 10 Pe, azeta pe Jesu pandu: —Pira pepyhyk ramõ. Amõ we perur — aja. 11 Jarusu keruhũ pe Simã Petu opor oho tĩ. Kyhapari pyhyk. Pe, ywy rehe aze opor rahã, ywy pe upa hykýi muhem raho. Pira tiha amezẽ ke pame katu te túi. Heta te hũ túi. Kuja, 153 hetaha túi. Anĩ. Kyhapari usak ym. 12 Jande pe Jesu pandu: —Pezu pejur! — aja. Aze riki jandemaze sawaze te aja jakwa katu, azerehe: “Awa nde my?” aja japandu ym ipe. 13 Pe, mbeju ke Jesu pyhyk. Jande pe aze mezẽ mezẽ. Pira kazẽ ke aja tĩ. Mezẽ mezẽ tĩ. 14 Arahã riki mahapyrihar ke Jesu mujesak jande pe. Manõha ngi kwera katu uhem. Azengi mahapyrihar Jesu rehe jasak. \s Petu namõ Jesu pandu 15 Upa jazu rahã, Simã Petu pe Jesu pandu. Simã Juã razyr. —Simã! Se ne namõ ixo amezẽ ta ixo. Ihẽ rehe azeta ipyza katu. Izar koty te we ihẽ rehe nde erepyza katu my? — aja ipe. Simã pandu: —Sawaze! Aze tỹ. Nde rehe ihẽ apyza katu, aja nde erekwa katu — aja ipe. —Ihẽ kotyhar ta riki arapuharan razyr ta aja saka. Amezẽ ta rehe esak katu — aja Simã pe. 16 Simã Juã razyr. Mokõihar Jesu pandu ipe: —Simã! Ihẽ rehe nde erepyza katu my? — aja ipe. —Sawaze! Aze tỹ. Nde rehe ihẽ apyza katu. Aja nde erekwa katu — aja Petu. —Ihẽ kotyhar ta riki arapuharan ta aja saka. Amezẽ ta rehe esak katu — aja Simã pe. 17 Simã Juã razyr. Mahapyrihar pandu ipe: —Simã! Ihẽ rehe nde erepyza katu my? — aja Petu pe. Aja mezẽ mahapyrihar Jesu pandu ipe. Azerehe Petu pyai. Aze pandu: —Sawaze! Upa katu te nde erekwa katu. Azerehe nde rehe ihẽ apyza katu, aja nde erekwa katu — aja Jesu pe. Aze pandu: —Ihẽ kotyhar ta riki arapuharan ta aja saka. Amezẽ ta rehe esak katu. 18 Esarahã! Nde sawaze wan rahã, nemaze mundeha ke nde atu eremunde. Nde ereho tar katu amezẽ pe nde ereho teze. Nde tamũi te rahã, nde jywa ke nde eremupuku ta. Pe, amõ pukwar ta. Pe, nde ereho tar ym amezẽ pe nde ke amõ ta raho ta — aja Petu pe. 19 Aja mezẽ aze pandu rahã, myja Petu manõ ta my, amezẽ ke Jesu mujekwa ixo. Petu manõ rahã, amõ ta pandu ta: “Petu pe pyrãtãha nde eremuwyr. Azerehe jukwa amezẽ ta ngi aze kyje ym. Azerehe ne jõ riki katu te mezẽ ke” aja Tupã rehe har amõ ta pandu ta. Pe, Jesu pandu ipe: —Ihẽ namõ eho! — aja Petu pe.

Juã rehe har Jesu pandu

20 Petu uwak rahã, ihẽ rehe aze usak. Ihẽ Juã. Ihẽ rehe Jesu ipyza katu amezẽ ke ihẽ. Amukwehe hake ihẽ awapyk aĩ rahã, ihẽ apandu ipe: —Sawaze! Awa riki nde ruwajan ta ke nde rehe muhyk ta werur my? — aja ihẽ. 21 Apo ihẽ rehe Petu usak rahã, Jesu pe aze pandu: —Sawaze! Juã rahã, myja aze ixo ta my? — aja Petu pandu. (Aja rahã, myja Juã manõ ta my, aja Petu ukwa tar katu.) 22 Jesu pandu ipe: —Ihẽ ajywyr rahã, pewe aze ixo ta my rĩ. Amezẽ ke ihẽ aputar nahã my. Ihẽmaze rehe ejumazu ym. Nde riki ihẽ namõ eho — aja Petu pe. 23 Amezẽ ke hendu rahã, amõ Jesu namõ jumuze ixo amezẽ ta pandu pandu azeta jupe: “Juã riki manõ ym ta” aja naĩ. Anĩ. Aja mezẽ Jesu pandu ym. Kuja aze pandu katu: “Ihẽ ajywyr rahã, pewe aze ixo ta my rĩ. Amezẽ ke aputar nahã my. Ihẽmaze rehe ejumazu ym” aja jõ Jesu pandu. 24 Ihẽ riki apandu katu. Ihẽ Juã. Jesu pandu amezẽ ke ihẽ apandu tĩ. Aze mazemaze amezẽ ke ihẽ apandu pandu tĩ. Paper rehe upa ihẽ amupinim tĩ. Ihẽ apandu amezẽ riki jetehar te ke aja upa ngã ukwa katu.

Jezẽha azejõhar

25 Jesu mazemaze, amezẽ ke pewe hũ rĩ. Amezẽ ke peteĩ teĩ paper rehe amõ mupinim rahã, mãte hũ paper pinim ke ihĩ ta. Aja ihẽ akwa katu. Upa.