کلمه ائنسان اولدو
1 باشلانیشدا کلمه وار ائدی، کلمه تارینین یانیندا ائدی، و کلمه تاری ائدی. 2 او، باشلانیشدا تارینین یانیندا ائدی. 3 هر شی اونون واسئطهسئله یاراندی و اولموش اولانلاردان هچ بئری اونسوز اولمادی. 4 اوندا حیات وار ائدی و او حیات ائنسانلارا نور ائدی. 5 او نور قارانلیقدا پارلاییر. آمّا قارانلیق اونا ظفر تاپماییب. 6 تاری طرفئندن گؤندَرئلمئش بئر کئشی وار ائدی، آدی یحیا. 7 او، شاهئد ائدی و نور حاقّیندا شهادت ورمک اوچون گلدی کی، اونون واسئطهسئله بوتون ائنسانلار ائمان گتئرسئنلر. 8 او اؤزو، او نور دیئلدی. او آنجاق اونون اوچون گلدی کی، او نور حاقّیندا شهادت ورسئن. 9 او حقئقی نور ائدی کی، دونیایا گلئب بوتون ائنسانلاری ائشیقلاندیریر. 10 او، دونیادا ائدی و دونیا اونون واسئطهسئله یاراندی، آمّا دونیا اونو تانیمادی. 11 اؤزونونکولرئن یانینا گلدی، آمّا اؤزونونکولر ده اونو قبول اتمهدئلر. 12 لاکئن اونو قبول ادنلرئن هامیسینا، اونون آدینا ائمان گتئرنلره بو حاقّی وردی کی، تارینین اؤولادلاری اولسونلار. 13 قاندان دوغولموش اؤولادلار یوخ، نفسئن ائستهدئیئندن دوغولموش اؤولادلار یوخ، ائنسانین ائرادهسئندن دوغولموش اؤولادلار یوخ، اونلار تاریدان دوغولدولار. 14 و کلمه ائنسان اولوب آرامیزدا ساکئن اولدو و بئز اونون جلالینی گؤردوک، آتانین یگانه اوغلونون جلالینی. او، فیض و حقئقتله دولو ائدی. 15 یحیا اونون حاقّیندا شهادت ورئر. و نئدا ادئب: ”بودور او ددئیئم آدام، مندن سونرا گلن آدام کی، مندن موقدّمدئر. چونکی من اولمامیشدان، او وار ائدی.“ 16 اونون دولولوغوندان هامیمیز فیض اوستونه فیض آلدیق. 17 شرئعت موسانین واسئطهسئله ورئلمئشدی. فیض و حقئقت عئسا مسئحئن واسئطهسئله اولدو. 18 کئمسه تارینی هچ بئر زامان گؤرمهیئب. آتانین یانیندا اولان او یگانه تاری اونو تانیتدی.
یحیانین شهادتی
19 و بودور یحیانین شهادتی، او زامان کی، یهودئلر اورشلئمدن کاهئنلرله لاوئلیلری اونون یانینا گؤندَردئلر کی، اوندان سوروشسونلار: ”سن کئمسن؟“ 20 یحیا آچیقجا ائقرار اتدی. او ائقرار اتدی کی، ”من مسئح دیئلم.“ 21 اونلار سوروشدولار: ”بس کئمسن؟ ائلیا؟“ ددی: ”دیئلم.“ ”-آیا او پیغمبرسن؟“ جاواب وردی: ”دیئلم.“ 22 اوندان سوروشدولار: ”بس کئمسن؟ اؤز حاقّیندا نه دیئرسن کی، بئزی گؤندَرَنلره جاواب آپاراق؟“ 23 یحیا جاواب وردی: ”نجه اِشَعیا پیغمبر دیئب، من چؤلده جار چکن بئرئنئن سسییَم کی، دیئر؛ «ربّئن یولونو دوز ادئن.»“ 24 اونلار فرئسئلر طرفئندن گؤندَرئلمئشدئلر. 25 و اوندان سوروشوب ددئلر: ”اگر نه مسئحسن، نه ائلیاسان، نه ده او پیغمبرسن، بس نه اوچون تعمئد ورئرسن؟“ 26 یحیا جاواب ورئب ددی: ”من سو ائله تعمئد ورئرم، آمّا آرانیزدا بئری دورور کی، اونو تانیمیرسینیز. 27 او، مندن سونرا گلن همن او آدامدیر کی، اونون آیاق قابیسینین باغینی دا آچماغا بله لایئق دیئلم.“ 28 بو احوالات اوردون چایینین او تاییندا، بیتعنیادا، یحیانین تعمئد وردئیی یرده باش وردی.
عئسا، تارینین قوزوسو
29 او گونون صاباحیندا، یحیا عئسانین اونون یانینا گلمهسئنی گؤرَنده ددی: ”بودور تارینین قوزوسو! دونیانین گوناهینی اورتادان قالدیران! 30 بودور او کی، اونون حاقّیندا دمئشدئم؛ مندن سونرا بئر آدام گلئر کی، مندن موقدّم اولوب. چونکی من اولمامیشدان، او وار ائدی. 31 من اؤزوم ده اونو تانیمیردیم، آمّا بونون اوچون گلئب سودا تعمئد ورمهیی باشلادیم کی، او اؤزونو ائسرایئله ظاهئر اتسئن.“ 32 و یحیا شهادت ورئب ددی: ”موقدّس روحو گؤرموشم کی، گؤیدن گؤیرچئن شکلئنده اِنئر و اونون اوستونه قونور. 33 اونو تانیمیردیم. آمّا سو ائله تعمئد ورمک اوچون منی گؤندَرَن، منه دمئشدی؛ «کئمئن اوستونه روحون انئب قالدیغینی گؤرهسن، موقدّس روحلا تعمئد ورن او اؤزودور.» 34 و من گؤروب شهادت ورمئشم؛ بودور تارینین اوغلو!“
عئسانین ائلک شاگئردلری
35 او گونون صاباحی، یحیا گئنه شاگئردلرئنئن ائکئسی ائله دورموشدو. 36 و عئسا گزئرکن، یحیا اونو گؤروب ددی: ”بودور تارینین قوزوسو!“ 37 او ائکی شاگئرد اونون ددئیئنی اشئدئب عئسانین دالینجا گتدئلر. 38 عئسا دؤنوب اونلارین اؤز دالینجا گلمکلرئنیگؤردو و ددی: ”نه آختاریرسینیز؟“ اونلار اونا ددئلر: ”رابّی (یعنی اوستاد)، هارادا منزئل ادئبسن؟“ 39 عئسا اونلارا ددی: ”گلئن، گؤررسئنئز.“ بلهجه اونلار دا گلئب عئسانین هارادا منزئل اتدئیئنی گؤردولر و او گون اونونلا قالدیلار. گونون اونونجو ساعاتی ائدی. 40 او ائکی آدامدان بئری کی، یحیانین سؤزلرئنی اشئدئب عئسانین دالینجا گتمئشدی، شمعون پطروسون قارداشی آندریاس ائدی. 41 بو، اوّل اؤز قارداشی شمعونو تاپیب اونا ددی: ”بئز مسئحی تاپمیشیق.“ 42 آندریاس شمعونو عئسانین یانینا گتئردی. عئسا اونا باخیب ددی: ”سن یونا اوغلو شمعونسان. سن کئفا چاغیریلاجاقسان.“
عئسا فئلئپوس و نَتهناعئلی چاغیریر
43 او گونون صاباحی عئسا ائستهدی کی، جلئله گتسئن. و فئلئپوسو تاپیب اونا ددی: ”دالیمجا گل.“ 44 فئلئپوس دا آندریاس و پطروسون شهری بیتصیدادان ائدی. 45 فئلئپوس نَتهناعئلی تاپیب اونا ددی: ”بئز موسانین تؤوراتیندا یازیلدیغی و پیغمبرلرئن اوندان سؤز اتدئیی آدامی تاپمیشیق، یوسئف اوغلو ناصئرهلی عئسانی.“ 46 نَتهناعئل اونا ددی: ”مگر ناصئرهدن ده یاخشی بئر شی چیخار؟!“ فئلئپوس اونا ددی: ”گل، اؤزون گؤر!“ 47 عئسا نَتهناعئلئن اونون یانینا گلمهسئنی گؤرنده، اونون حاقّیندا ددی: ”بودور ائچئنده حئیلهسی اولمایان حقئقی بئر ائسرایئللی!“ 48 نَتهناعئل اونا ددی: ”سن منی هارادان تانیییرسان؟“ عئسا اونا جاواب ورئب ددی: ”فئلئپوس حله چاغیرمامیش، سنی انجئر آغاجینین آلتیندا اولاندا گؤردوم.“ 49 نَتهناعئل اونا ددی: ”اوستاد، سن تارینین اوغلوسان! سن ائسرایئلئن پادشاهیسان!“ 50 عئسا اونا جاواب ورئب ددی: ”آیا او سببدن ائنانیرسان کی، سنی انجئر آغاجینین آلتیندا گؤردویومو ددئم؟! بونلاردان داها بؤیوک شیلر گؤرهجکسن.“ 51 عئسا اونا ددی: ”دوغروسونو سئزه دیئرم؛ گؤی اورتاسینین آچیلدیغینی و ائنسان اوغلونون اوستونه تاری ملکلرئنئن قالخیب اندئکلرئنی گؤرهجکسئنئز.“
عئسا سویو شرابا دؤندَرئر
1 اوچونجو گون جلئلئن قانا کندئنده بئر توی وار ائدی و عئسانین آناسی دا اورادا ائدی. 2 عئسا دا شاگئردلری ائله بو تویا چاغیریلمیشدی. 3 شرابین اسکئک گلدئیی زامان، عئسانین آناسی اونا ددی: ”شرابلاری یوخدور.“ 4 عئسا آناسینا ددی: ”منئمله ائشئن اولماسین آنا، منئم واختیم حله یتئشمهیئب.“ 5 آناسی خئدمت ادنلره ددی: ”سئزه نه دسه، اونو ادئن.“ 6 یهودئلرئن طهارت عادتئنه گؤره، سو اوچون اورادا آلتی داش کوپ وار ائدی و هر بئرئسی ائکی یا دا اوچ اؤلچو سو توتوردو. 7 عئسا خئدمت ادنلره ددی: ”کوپلری سو ائله دولدورون.“ و اونلار کوپلری آغیزلارینا قدر دولدوردولار. 8 عئسا اونلارا ددی: ”ائندی اونلاردان چکئن و ضئیافت ریئسئنه آپارین.“ اونلار دا چکئب آپاردیلار. 9 ضئیافت ریئسی بو شرابین هارادان گلدئیئنی بئلمئردی، آنجاق سویو چکن خئدمتچئلر بئلئردئلر. شرابا دؤنموش سویو دادیب، بَیی چاغیردی. 10 و اونا ددی: ”هر کس اوّل یاخشی شرابی گتئرر و ائچئب کفلی اولاندان سونرا یاوا شرابی. سن بو لاپ یاخشی شرابی ائندئیه کئمی ساخلاییبسان!“ 11 بو، عئسانین مؤجوزهلرئنئن باشلانیشی ائدی کی، جلئلئن قانا کندئنده ادئب بلهجه جلالینی ظاهئر اتدی. و شاگئردلری اونا ائمان گتئردئلر. 12 اوندان سونرا، عئسا آناسی، قارداشلاری و شاگئردلری ائله بئرلئکده کفرناحوما گتدی. آمّا اورادا آنجاق بئر نچه گون قالدی.
عئسا آلیش-ورئش ادنلری معبددن قووور
13 یهودئلرئن پاسخا بایرامی یاخینلاشیردی. و عئسا اورشلئمه گلدی. 14 و معبدده اؤکوز، قویون، گؤیرچئن ساتانلار، و صرّافلیغا اوتوران صرّافلاری گؤردو. 15 ائپلردن بئر قامچی دوزَلدئب اونلارین هامیسینی، قویونلاری و اؤکوزلری ائله برابر معبددن قوودو. صرّافلارین پوللارینی دا داغیدیب، مئزلرئنی چوئردی. 16 و گؤیرچئن ساتانلارا ددی: ”بونلاری بورادان گؤتورون. آتامین اِوئنی آلیش-ورئش اِوئنه دؤندَرمهیئن.“ 17 اونون شاگئردلری خاطیرلادیلار کی، یازیلیب: ”سنئن اِوئن اوچون اولان قیرتئم منی یاندیریب تؤکر.“ 18 یهودئلر اونا ددئلر: ”نه مؤجوزه بئزه گؤرسدئرسن کی، بله ادئرسن؟“ 19 عئسا جاواب ورئب اونلارا ددی: ”بو معبدی ییخین. اوچ گونده اونو آیاغا قالدیرارام.“ 20 یهودئلر ددئلر: ”بو معبدئن بئنا ادئلمهسی قیرخآلتی ائل چکئب و سن اونو اوچ گونده قالدیراجاقسان!“ 21 حال بو کی، عئسا معبد دمکده اؤز بدنئندن دانیشیردی. 22 اؤلولردن دئرئلندن سونرا، شاگئردلری عئسانین بو ددئیئنی خاطیرلادیلار و موقدّس کئتابا و عئسانین ددئیی سؤزلره ائمان گتئردئلر. 23 عئسا پاسخا بایرامیندا اورشلئمده اولاندا، چوخ آداملار اونون اتدئیی مؤجوزهلری گؤروب اونا ائمان گتئردئلر. 24 آمّا عئسا اونلارا اعتئماد اتمئردی، چونکی بوتون ائنسانلاری تانیییردی. 25 اونون ائنسان حاقّیندا هچ کسئن شهادتئنه احتئیاجی یوخ ائدی. چونکی ائنسانین ائچئنده نه اولدوغونو بئلئردی.
عئسا و نئقودئموس
1 فرئسئلردن نئقودئموس آدلی بئر یهود ریئسی وار ائدی. 2 بو آدام گجه عئسانین یانینا گلئب اونا ددی: ”اوستاد، بئز بئلئرئک کی، سن تارینین طرفئندن گؤندَرئلمئش بئر موعلّئمسن. چونکی هچ کس سن اتدئیئن علامتلری گؤرسهده بئلمز، مگر تاری اونونلا اولسون.“ 3 عئسا جاوابیندا اونا ددی: ”دوغروسونو سنه دیئرم؛ کئمسه تزهدن دوغولمایینجا، تارینین پادشاهلیغینی گؤرهبئلمز.“ 4 نئقودئموس اونا ددی: ”بئر آدام قوجا ائکن نجه تزهدن دوغولا بئلر؟ مگر اولار کی، آناسینین قارنینا گئرئب ائکئنجی دفه دوغولسون؟!“ 5 عئسا جاواب وردی: ”دوغروسونو سنه دیئرم؛ کئمسه سودان و موقدّس روحدان دوغولمایینجا، تارینین پادشاهلیغینا گئره بئلمز. 6 جئسمدن دوغولان، جئسمدئر. روحدان دوغولان، روحدور. 7 تعجّوب اتمه کی، ددئم؛ تزهدن دوغولماغینیز لازیمدیر. 8 یل ائستهدئیی یرده اَسر. اونون سسئنی اِشئدهرسن، آمّا هارادان گلئب هارایا گتدئیئنی بئلمزسن. روحدان دوغولموش آدام دا بلهدئر.“ 9 نئقودئموس جاواب ورئب اونا ددی: ”بو شیلر نجه اولا بئلر؟“ 10 عئسا جاواب ورئب اونا ددی: ”سن ائسرایئلئن موعلّئمی اولان حالدا، بو شیلری بئلمئرسن؟! 11 دوغروسونو سنه دیئرم؛ بئز بئلدئیئمئزی دیئرئک، گؤردویوموزه شهادت ورئرئک و بئزئم شهادتئمئزی سئز قبول اتمئرسئنئز. 12 یره عایید اولان شیلری سئزه دیئرم، ائنانمیرسینیز. گؤیه عایید اولان شیلردن دانیشسام، نجه ائناناجاقسینیز؟! 13 گؤیدن اِنمئش ائنسان اوغلوندان باشقا هچ کئم گؤیه چیخماییب 14 و نجه کی، موسا چؤلده ائلانی یوخاری قالدیردی، ائنسان اوغلو دا بلهجه یوخاری قالدیریلمالیدیر کی، 15 اونا ائمان گتئرن هر کس هلاک اولماییب، ابدی حیاتی اولسون. 16 چونکی تاری دونیانی اله سِودی کی، اؤز یگانه اوغلونو فدا اتدی. اونا گؤره کی، اونا ائمان گتئرن هرکس هلاک اولماییب، ابدی حیاتی اولسون. 17 چونکی تاری اوغلونو گؤندَرمهدی کی، دونیانی موحاکئمه اتسئن. گؤندَردی کی، دونیا اونون واسئطهسئله نئجات تاپسین. 18 اونا ائمان گتئرن آدام محکوم اولماز. اونا ائمان گتئرمهین اله ائندئدن محکوم اولوب، چونکی تارینین یگانه اوغلونا ائمان گتئرمهیئب. 19 و حؤکم بودور؛ نور دونیایا گلدی، آمّا ائنسانلار قارانلیغی نوردان داها آرتیق سودئلر، چونکی عمللری پئس ائدی. 20 چونکی پئس ائشلر گؤرن هر آدام نوردان نئفرت ادر و اونا یاخین گلمز، مبادا ائشلری آشکار اولسون. 21 آمّا حقئقتله یاشایان آدام نورا یاخین گلر کی، عمللرئنئن تاریدان ائطاعت ادهرک یرئنه یتئشدئیی آشکار اولسون.“
عئسانین بارهسئنده یحیانین شهادتی
22 بوندان سونرا عئسا و شاگئردلری یهودئیه دئیارینا گلدئلر و عئسا بئر مودّت اونلارلا اورادا قالیب تعمئد ورئردی. 23 یحیا دا سالئمئن یاخینلیغیندا، عِینوندا تعمئد ورئردی. چونکی اورادا سو چوخ ائدی. و خالق گلئب اوندان تعمئد آلیردیلار. 24 یحیا حله زئندانا سالینمامیشدی. 25 طهارت حاقّیندا یحیانین شاگئردلری ائله بئر یهودی آراسیندا موباحئثه دوشدو. 26 و اونلار یحیانین یانینا گلئب اونا ددئلر: ”اوستاد، اوردونون او بئری تاییندا سنئنله اولان و حاقّیندا شهادت وردئیئن آدام، اؤزو تعمئد ورئر و هامی اونون یانینا گلئر.“ 27 یحیا جاواب ورئب ددی: ”ائنسان هچ بئر شی آلا بئلمز، مگر گؤیدن اونا ورئلمئش اولسون. 28 سئز اؤزونوز شاهئدسئنئز کی، ددئم؛ من مسئح دیئلم، آمّا اوندان قاباق گؤندَرئلمئشم. 29 گلئن آلان، بَیدئر. آمّا بَیئن یانیندا دوران و اونا قولاق آسان دوستو، اونون سسئندن چوخ سِوئنَر. من ده بله سوئنئرم و ائندی بو شادلیق کامئل اولوبدور. 30 او گرک آرتسین، آمّا من گرک اسکئلم. 31 یوخاریدان گلن هامیدان اوستوندور. دونیادان اولان دونیانینکیدیر و دونیادان دانیشار. گؤیدن گلن هامیدان اوستوندور. 32 او گؤردویونه-اشئتدئیئنه شهادت وِرَر، آمّا هچ کئم اونون شهادتئنی قبول اتمز. 33 اونون شهادتئنی قبول ادن آدام تارینین دوغرو اولدوغونا مؤهور باسیب. 34 تاری طرفئندن گؤندَرئلمئش آدام تاریدان دانیشار. چونکی تاری موقدّس روحو اؤلچو ائله ورمئر. 35 آتا اوغولو سوئر و هر شیی اونون ائختئیاریندا قویوب. 36 اوغولا ائمان گتئرهنئن ابدی حیاتی وار، آمّا اوغولدان ائطاعت اتمهین آدام حیات گؤرمهیهجک، لاکئن تارینین قضبی اونون اوستونده قالیر.“
عئسا و سامئرهلی آرواد
1 فرئسئلر اِشئتدئلر کی، عئسا یحیادان داها چوخ آداملاری شاگئرد ادئب تعمئد ورئر. 2 حال بو کی، تعمئد ورن عئسا دیئلدی، اونون شاگئردلری ائدئلر. 3 رب بونو بئلدئکده یهودئیه وئلایتئنی ترک ادئب گئنه جلئله گتدی. 4 و سامئره دئیاریندان کچمهلی ائدی. 5 اونون اوچون ده سامئرهنئن سوخار آدلی بئر شهرئنه گلدی؛ او یرئن یاخینلیغینا کی، یعقوب اؤز اوغلو یوسئفه ورمئشدی. 6 یعقوبون قویوسو اورادا ائدی. عئسا یولون یورغونلوغوندان بو قویونون یانیندا اوتوردو. تخمئنَن گونون آلتینجی ساعاتی ائدی. 7 سامئرهلی بئر آرواد سو چکمک اوچون اورایا گلدی. عئسا اونا ددی: ”منه سو ور، ائچئم.“ 8 شاگئردلری یمک آلماق اوچون شهره گتمئشدئلر. 9 سامئرهلی آرواد اونا ددی: ”سن یهودئسن، من سامئرهلی بئر آرواد. نجه اولور کی، سن مندن سو ائستهیئرسن؟!“ چونکی یهودئلر سامئرهلئلرله قاتیشمازلار. 10 عئسا جاوابیندا اونا ددی: ”اگر سن تارینین بخشئشئنی بئلئردئن، اگر «منه سو ور ائچئم» دئیهنئن کئم اولدوغونو بئلئردئن، سن اوندان ائستردئن و او سنه حیات سویونو وِرَردی.“ 11 آرواد اونا ددی: ”آغا، سو چکمک اوچون دولچا یوخوندور، قویو دا درئندئر. بلهجه هارادان بله بئر حیات ورن سویون وار؟ 12 مگر سن بو قویونو بئزه ورن آتامیز یعقوبدان دا بؤیوکسن کی، هم اؤزو بو قویودان ائچئردی، هم ده اوغوللاری و مال-حیوانلاری؟!“ 13 عئسا جاواب ورئب اونا ددی: ”بو سودان ائچن هر کس گئنه سوسوز اولاجاق. 14 آمّا من ورن سودان کئمسه ائچسه، اصلا سوسوز اولماز. من ورن سو اونون ائچئنده قاینایان بئر بولاق اولار کی، اونا ابدی حیاتی ورئر.“ 15 آرواد اونا ددی: ”آغا، بو سویو منه ور کی، سوسوز اولماییم و سو چکمک اوچون بورایا گلمهیئم.“ 16 عئسا اونا ددی: ”گت، اَرئنی چاغیر و بورایا گل.“ 17 آرواد جاواب وردی: ”اَرئم یوخدور.“ عئسا اونا ددی: ”اَرئم یوخدور دمکده دوغرو دیئرسن. 18 چونکی بش کئشئیه اَره گدئبسن و ائندی سنئنله یاشایان آدام اَرئن دیئل. ددئیئن سؤز دوغرودور.“ 19 آرواد عئسایا ددی: ”آغا، گؤرورَم کی، سن بئر پیغمبرسن. 20 بئزئم آتالاریمیز بو داغدا عئبادت ادئبلر. آمّا سئز یهودئلر دیئرسئنئز کی، عئبادت ادهجهیئمئز مکان اورشلئمدهدئر.“ 21 عئسا اونا ددی: ”آرواد، منه ائنان. او واخت گلئر کی، آتایا نه بو داغدا نه ده اورشلئمده عئبادت ادهجکلر. 22 سئز بئلمهدئیئنئزه عئبادت ادئرسئنئز، بئز بئلدئیئمئزه عئبادت ادئرئک. چونکی نئجات یهودئلردن گلئر. 23 آمّا او واخت گلئر، اله گلئبدئر ده کی، دوغرو عئبادت اِدَنلر، آتایا روحدا و حقئقتده عئبادت ادهجکلر. آتا اؤزونه بله عئبادت ادنلر آختاریر. 24 تاری روحدور و اونو عئبادت ادنلر، اونا روحدا و حقئقتده عئبادت اتمهلیدئرلر.“ 25 آرواد اونا ددی: ”بئلئرم کی، مسئح گلئر، او کی، اونا خیرئستوس دیئرلر. او، گلدئیی زامان، هر شیی بئزه آچیقلایاجاق.“ 26 عئسا اونا ددی: ”من همن اویام کی، سنئنله دانیشیرام.“ 27 بو آرادا عئسانین شاگئردلری ده گلدئلر و اونو بئر آروادلا دانیشماقدا گؤرنده تعجّوب اتدئلر. آمّا هچ بئرئسی ”نه ائستهیئرسن؟“ یا ائنکی ”نه اوچون اونونلا دانیشیرسان؟“ سوروشمادی. 28 او زامان سامئرهلی آرواد کوزهسئنی قویوب شهره قاییتدی و خالقا ددی: 29 ”گلئن، او آدامی گؤرون کی، گؤردویوم ائشلرئن هامیسینی منه ددی. آیا او مسئح دیئل؟!“ 30 خالق شهردن اشئیه چیخیب، اونون یانینا گلمهیه باشلادی. 31 بو آرادا شاگئردلری اوندان خاهئش اتدئلر: ”اوستاد، بئر آز چؤرک یه.“ 32 آمّا عئسا اونلارا ددی: ”منئم یمک اوچون یئیهجهیئم وار کی، سئزئن اوندان خبرئنئز یوخدور.“ 33 شاگئردلری بئربئرلرئنه ددئلر: ”مگر کئمسه اونا یمک گتئرئب؟“ 34 عئسا اونلارا ددی: ”منئم یئیهجیئم، منی گؤندَرهنئن ائستهدئیئنی یرئنه یتئرمک و اونون ائشئنی تاماملاماقدیر. 35 آیا سئز دمئرسئنئز کی بئچئمئن گلمهسئنه حله دؤرد آی قالیر؟! سئزه دیئرم، گؤزلرئنئزی آچین و اَکئنلره باخین! چونکی بئچئن اوچون حاضیردیرلار. 36 اله ائندی بئچَن زحمت حاقّینی آلیر و محصولو ابدی حیات اوچون ییغیر کی، اکن و بئچَن، بئربئرلری ائله برابر سوئنسئنلر. 37 اونا گؤره ده، بو سؤز دوغرودور کی، بئری اَکَر، او بئری بئچَر. 38 من سئزی زحمت چکمهدئیئنئز شِیئن بئچئمئنه گؤندَردئم. زحمتی اؤزگهلر چکدئلر، و سئز اونلارین زحمتلرئنئن منفعتئنه شرئک اولوبسونوز.“
سامئرهلئلردن چوخلاری ائمان گتئرئرلر
39 ”گؤردویوم ائشلرئن هامیسینی منه ددی!“ دئین آروادین سؤزونه گؤره، او شهردن بئر چوخ سامئرهلی عئسایا ائمان گتئردئلر. 40 اونون اوچون ده اونلار گلئب عئسایا یالواردیلار کی، اونلارین یانیندا قالسین. و او دا ائکی گون اونلارین یانیندا قالدی 41 و داها آرتیق آداملار عئسانین سؤزلری اوزوندن اونا ائمان گتئردئلر. 42 سامئرهلیلر او آروادا ددئلر: ”بئزئم ائمان گتئرمهیئمئز آرتیق سنئن سؤزلرئنئن اوزوندن دیئل. چونکی بئز اؤزوموز اشئتمئشئک و بئلئرئک کی، بو آدام دونیانین حقئقی قورتاریجیسیدیر.“
عئسا بئر اوغلان اوشاغینا شفا ورئر
43 ائکی گوندن سونرا عئسا اورادان چیخیب جلئله گتدی. 44 عئسا اؤزو دمئشدی کی، بئر پیغمبرئن اؤز وطنئنده حؤرمتی اولماز. 45 جلئله گلدئیی واخت، جلئللیلر اونون پئشوازینا چیخدیلار. اونلار پاسخا بایرامیندا اونون اورشلئمده اتدئیی بوتون ائشلری گؤرموشدولر. چونکی اونلار دا بایرام اوچون اورایا گتمئشدئلر. 46 عئسا گئنه جلئلئن قانا کندئنه، سویو شرابا دؤندَردئیی یره گلدی. اورادا پادشاهین آداملاریندان بئری وار ائدی کی، اونون اوغلو کفرناحومدا ناخوش ائدی. 47 بو آدام عئسانین یهودئیهدن جلئله گلدئیئنی اشئتدئکده، اونون یانینا گدئب اونا یالواردی کی، گلسئن و اونون اؤلوم حالیندا اولان اوغلونا شفا ورسئن. 48 عئسا اونا ددی: ”سئز علامتلر و مؤجوزهلر گؤرمهیئنجه ائمان گتئرمزسئنئز.“ 49 پادشاهین آدامی اونا ددی: ”آغا، اوغلوم اؤلمهمئش گل.“ 50 عئسا اونا ددی: ”گت، اوغلون یاشایاجاق.“ او کئشی عئسانین اونا ددئیی سؤزونه ائنانیب گتدی. 51 و حله یولدا ائکن، نؤکرلری قاباغینا چیخیب خبر وردئلر: ”اوغلون دئریدئر.“ 52 اونلاردان اوغلونون حالینین نه زامان یاخشیلاشدیغینی سوروشدو. نؤکرلر جاواب وردئلر: ”دونَن، گونون یِدّئنجی ساعاتیندا قیزدیرماسی کسئلدی.“ 53 او زامان اوغلانین آتاسی آنلادی کی، عئسانین اونا ”اوغلون یاشایاجاقدیر“ ددئیی زامان بو، باش ورئب. و اؤزو و بوتون اِو اهلی عئسایا ائمان گتئردئلر. 54 بو، عئسانین ائکئنجی مؤجوزهسیدئر کی، یهودئیهدن جلئله گلدئیئندن سونرا گؤرستدی.
حوووضون قیراغینداکی مؤجوزه
1 بوندان بئر مودّت سونرا، یهودئلرئن بایراملاریندان بئری یتئشدی و عئسا اورشلئمه گتدی. 2 اورشلئمده، قویون دیئلن دروازانین یانیندا بش ایوانلی بئر حوووض وار کی، عئبرانی دئلئنده اونا ”بیت حسدا“ دیئرلر. 3 بورادا ناخوش چوخ آداملار یاتاردیلار: کورلار، توپاللار، علئللر. (و سویون ترپَشمهسئنی گؤزلهیردئلر. 4 چونکی هردن، بئر ملک بو حوووضون ائچئنه انئب، اونو چالخالارمیش. سو چالخالاندیقدا حوووضون ائچئنه گئرن ائلک آدام بوتون ناخوشلوغوندان توختارمیش.) 5 اورادا بئر آدام وار ائدی کی، اوتوزسکّئز ائل ناخوشلوق الئنده اَسئر ائدی. 6 عئسا اونون اورادا یاتدیغینی گؤروب، اوزون بئر زامان ناخوشلوق چکدئیئنی آنلادی. و اونا ددی: ”صاغالماق ائستهیئرسن؟“ 7 ناخوش آدام اونا جاواب وردی: ”آغا! هچ کسئم یوخدور کی، سویون چالخالاندیغی زامان، منی حوووضون ائچئنه سالسین. اؤزومو ترپهدئب چاتینجا، آیری بئر آدام مندن قاباق اؤزونو حوووضا سالیر.“ 8 عئسا اونا ددی: ”قالخ، دؤشهیئنی گؤتور، گت.“ 9 ناخوش آدام او آندا صاغالدی و دؤشهیئنی گؤتوروب گتدی. و او گون سبّت گونو ائدی. 10 اونا گؤره یهودئلر او شفا تاپمیش آداما ددئلر: ”بو گون سبّت گونودور. سنئن اوچون جائز دیئل کی، دؤشهیئنی گؤتوروب آپاراسان.“ 11 شفا تاپمیش آدام اونلارا ددی: ”منی شفا ورن آدام ددی؛ «دؤشهیئنی گؤتور، گت.»“ 12 او زامان اوندان سوروشدولار: ”سنه «دؤشهیئنی گؤتور، گت» دئین آدام کئمدئر؟“ 13 شفا تاپمیش آدام عئسانین کئم اولدوغونو بئلمئردی. چونکی عئسا خالقین قالابالیغیندا گؤزدن ائتمئشدی. 14 سونرا عئسا او آدامی معبدده تاپیب اونا ددی: ”باخ صاغالدین. گوناهدان اَل چک کی، بوندان داها پئسئنه اسئر اولمایاسان.“ 15 او آدام گدئب یهودئلره خبر وردی کی، اونا شفا ورن آدام عئسادیر. 16 یهودئلر، عئسانین بو ائشلری سبّت گونونده اتدئیئنه گؤره، اونا اذئیّت ورئردئلر. 17 آمّا عئسا اونلارا ددی: ”آتام ائندئیه کئمی ائشلهیئر، من ده ائشلهیئرم.“ 18 بو سببدن یهودئلر آرتیق اونو اؤلدورمک ائستهدئلر. چونکی فقط سبّت گونونو پوزموردو، تارینی دا آتاسی خئطاب ادئب، اؤزونو اونا تای ادئردی. 19 اونون اوچون عئسا اونلارا بله جاواب ورئب ددی: ”دوغروسونو سئزه دیئرم؛ اوغول اؤزوندن هچ بئر شی اِده بئلمز، مگر اونلار کی، آتا ادئر و اوغول گؤرور. چونکی آتا نه ادئر، اوغول دا اونو ادئر. 20 آتا اوغولو سوئر و بوتون اِتدئکلرئنی اونا گؤرسهدئر. و بونلاردان داها بؤیوک شیلر ده اوغولا گؤرسدهجک کی، سئز تعجّوبدن مات قالاجاقسینیز. 21 آتا اؤلولری دئرئلدئب اونلارا حیات وردئیی کئمی، اوغول دا ائستهدئیی آداملارا حیات ورهجک. 22 چونکی آتا کئمسهیه حؤکم اتمئر، اونا گؤره کی، حؤکم اتمهیی اوغولون اَلئنه ورئب کی، 23 آتایا حؤرمت گؤرسهدن، اوغولا دا اِله حؤرمت گؤرسدسئن. اوغولا حؤرمت گؤرسدمهین آدام، اونو گؤندَرَن آتایا دا حؤرمت گؤرسدمئر. 24 دوغروسونو سئزه دیئرم؛ منئم سؤزومو اشئدئب منی گؤندَرهنه ائمان گتئرن آدامین ابدی حیاتی واردیر. او، موحاکئمه اولمایاجاق؛ اصلئنده او اؤلومدن حیاتا کچئب. 25 دوغروسونو سئزه دیئرم، او واخت گلئر، اله گلئبدئر ده کی، اؤلولر تارینین اوغلونون سسئنی اشئدهجکلر و اونو اشئدنلر یاشایاجاقلار. 26 چونکی آتانین اؤزونده حیاتی اولدوغو کئمی، اوغولا دا عطا اِدئب کی، اؤزونده حیاتی اولسون. 27 و اونا موحاکئمه اتمک قودرتئنی ده ورئب، چونکی ائنسان اوغلودور. 28 بونا تعجّوب اتمهیئن. چونکی او ساعات گلئر کی، بوتون قبئرلرده اولانلار اونون سسئنی اشئدئب 29 اشئیه چیخاجاقلار؛ یاخشی عمل ادنلر یاشاماق اوچون چیخاجاقلار، پئس عمل ادنلر موحاکئمه اولونماق اوچون. 30 من اؤزومدن بئر شی اده بئلمهرم. اشئتدئیئم کئمی حؤکم ادئرم و منئم حؤکموم عادئل بئر حؤکمدور، چونکی اؤز ائستهدئیئمی یوخ، منی گؤندَرَن آتانین اتستهدئیئنی یرئنه یتئرمک ائستهیئرم.“
عئسانین حاقّینداکی شهادتلر
31 ”اگر من اؤز حاقّیمدا شهادت ورسم، شهادتئم اعتئبارسیزدیر. 32 منئم حاقّیمدا شهادت ورن اؤزگه بئری وار. و اونون شهادتئنئن اعتئبارلی اولدوغونو بئلئرم. 33 سئز یحیانین یانینا آداملار گؤندَردئنئز و او، حقئقت حاقّیندا شهادت وردی. 34 آمّا من ائنساندان شهادت قبول اتمئرم. لاکئن بونلاری دیئرم کی، سئز نئجات تاپاسینیز. 35 یحیا یانان و ائشیقلاندیران بئر چیراق ائدی، و سئز آز بئر زامان اونون ائشیغیندا شادلیق اتمک ائستهدئنئز. 36 آمّا یحیانین شهادتئندن داها اعتئبارلی شهادتئم واردیر. چونکی تاماملاماق اوچون آتانین منه وردئیی او ائشلر کی، اله ائندی ده اونلارلا مشغولام، منئم آتا طرفئندن گؤندَرئلمئش اولدوغوما شهادت ورئرلر. 37 و منی گؤندَرَن آتا، اؤزو منئم حاقّیمدا شهادت ورئب. سئز هچ بئر زامان نه اونون سسئنی اشئدئبسئنئز، نه اونون صورتئنی گؤروبسونوز، 38 نه ده اونون کلامی سئزده ساکئن اولور. چونکی اونون گؤندَردئیئنه ائمان گتئرمئرسئنئز. 39 موقدّس کئتابی تفتئش ادئرسئنئز، چونکی اوندا ابدی حیاتا مالئک اولاجاغینیزی دوشونورسونوز. همئن موقدّس کئتاب دا منئم حاقّیمدا شهادت ورئر. 40 آمّا گئنه ده ائستهمئرسئنئز کی، منئم یانیما گلئب حیاتا صاحئب اولاسینیز. 41 ائنسانلاردان عئزّت قبول اتمئرم، 42 لاکئن سئزی تانیمیشام و بئلئرم کی، سئزده تارینین سوگئسی یوخدور. 43 من آتامین آدیندا گلمئشم و سئز منی قبول اتمئرسئنئز. اگر اؤزگه بئری اؤز آدی ائله گلسه، اونو قبول اِدَرسئنئز. 44 سئز نجه ائمان گتئره بئلرسئنئز، سئز کی، بئربئرلرئنئزدن عئزّت قبول ادئرسئنئز، آمّا واحئد تاریدان گلن عئزّتی آختارمیرسینیز؟! 45 لاکئن گومان اتمهیئن کی، تارینین حوضوروندا سئزلری موتّهئم ادهجهیم. سئزلری موتّهئم ادن، اومئد باغلادیغینیز موسادیر. 46 چونکی اگر موسایا ائنانسایدینیز، منه ده ائمان گتئرردئنئز. اونا گؤره کی، منئم حاقّیمدا موسا دا یازیب. 47 آمّا اگر اونون یازدیقلارینا ائنانمیرسینیز، منئم سؤزلرئمه نجه ائناناجاقسینیز؟!“
عئسا بش مئن نفری دویورور
1 بونلاردان بئر مودّت سونرا، عئسا جلئل (و یا طئبریا) گؤلونون او بئری تایینا کچدی. 2 و چوخ آدام اونون دالینجا گدئردی، چونکی ناخوش آداملارا اتدئیی مؤجوزهلری گؤرموشدولر. 3 عئسا بئر داغا چیخیب شاگئردلری ائله اورادا اوتوردو. 4 یهودئلرئن پاسخا بایرامی یاخین ائدی. 5 عئسا گؤزلرئنی قالدیریب، یانینا جاماعاتین گلمهسئنی گؤرنده فئلئپوسا ددی: ”بونلارین یمهیی اوچون هارادان چؤرک ساتین آلاق؟“ 6 عئسا بو سؤزو اونو ائمتاحان اتمک اوچون ددی، چونکی نه ادهجهیئنی اؤزو یاخشی بئلئردی. 7 فئلئپوس جاواب وردی: ”اونلارین هر بئرئسئنه بئر آز چاتماسی اوچون ائکییوز دئنار چؤرک ده بس اتمز.“ 8 شاگئردلرئندن بئری، شمعون پطروسون قارداشی آندریاس عئسایا ددی: 9 ”بورادا بئر اوغلان اوشاغی وار کی، بش آرپا چؤرک و ائکی بالیغی وار. آمّا بو قدر آدام اوچون بو، نه اولاجاق؟“ 10 عئسا ددی: ”جاماعاتی یره اوتوردون.“ او یرده چوخ اوت وار ائدی. جاماعات اوتوردو و کئشئلرئن سایی تقرئبن بش مئن اولاردی. 11 او زامان عئسا چؤرکلری گؤتوردو و شوکور ادندن سونرا، اوتورانلار آراسیندا ائستهدئکلری قدر پایلادی. بالیقلارلا دا بله اتدی. 12 هامی ییئب دویاندان سونرا، عئسا شاگئردلرئنه ددی: ”آرتیق قالان تئکهلری ییغین کی، هچ بئر شی هدر اولماسین.“ 13 شاگئردلر آداملارین یدئکلرئندن آرتیق قالمیش بش آرپا چؤرهیئن تئکهلرئنی ییغدیلار و اونائکی زنبئل دولدو. 14 جاماعات عئسانین اتدئیی بو مؤجوزهنی گؤرَنده ددئلر: ”دوغرودان دا بو اِله او پیغمبردئر کی، دونیایا گلهجک ائدی.“ 15 عئسا آنلادی کی، اونلار زورلا اونو آپاریب اؤز پادشاهلاری اتمک ائستهیئرلر. اونون اوچون ده گئنه تک باشینا داغا چکئلدی.
عئسا سو اوزونده یرئیئر
16 آخشام اولاندا شاگئردلری گؤله اِندئلر. 17 و بئر قاییغا مئنئب گؤلون او تایینا، کفرناحوم سمتئنه یولا دوشدولر. آرتیق قارانلیق دوشموشدو، آمّا عئسا حله اونلارین یانینا گلئب چیخمامیشدی. 18 گوجلو یل اسدئیئندن، گؤل کولکلی اولماغا باشلادی. 19 تخمئنَن بئر آغاج گتمئشدئلر کی، عئسانی گؤلون اوزونده یرئیئب قاییغا یاخینلاشدیغینی گؤردولر و قورخدولار. 20 آمّا عئسا اونلارا ددی: ”قورخمایین، منم.“ 21 او واخت ائستهدئلر کی، عئسانی قاییغا آلسینلار و او آندا قاییق گدهجکلری یره یتئشمئشدی. 22 او گونون صاباحی گؤلون او تاییندا اولان جاماعات آنلادی کی، شاگئردلر اورادا اولان بئرجه قاییغا مئنئب گدئبلر و عئسا اونلارلا همن قاییغا مئنئب گتمهیئب. 23 بو آرادا طئبریادان اؤزگه قاییقلار، او یرئن یاخینلیغینا گلدئلر کی، رب شوکور ادندن سونرا چؤرک یمئشدئلر. 24 جاماعات عئسا و شاگئردلرئنئن اورادا اولمادیغینی گؤرنده، قاییقلارا مئنئب اونو آختارماق اوچون کفرناحوما گلدئلر.
عئسا، حیات چؤرهیی
25 جاماعات گؤلون او تاییندا عئسانی تاپدیلار و اونا ددئلر: ”اوستاد، نه واخت بورایا گلدئن؟“ 26 عئسا اونلارا جاواب وردی: ”دوغروسونو سئزه دیئرم؛ مؤجوزهلر گؤردویونوز اوچون یوخ، چؤرکلردن ییئب دویدوغونوز اوچون منی آختاریرسینیز. 27 او یمک اوچون چالیشمایین کی، فانیدئر. او یمک اوچون چالیشین کی، ابدی حیاتا قدر قالار. او حیات ورن یمک کی، ائنسان اوغلو سئزه ورهجک. آتا تاری بونون اوچون اونا تصدئق مؤهرونو باسیب.“ 28 او واخت عئسادان سوروشدولار: ”تارینین ائشلرئنی یرئنه یتئرمک اوچون نه اتمهلییئک؟“ 29 عئسا جاواب ورئب اونلارا ددی: ”تارینین ائشی بودور کی، اونون گؤندَردئیی آداما ائمان گتئرهسئنئز.“ 30 اونلار او زامان عئسایا ددئلر: ”نه علامت گؤرسدئرسن کی، گؤروب سنه ائمان گتئرک؟ نه ادئرسن؟ 31 آتالاریمیز چؤلده مانّا یدئلر. نجه کی، یازیلیب؛ «یمک اوچون اونلارا گؤیدن یمک وردی.»“ 32 عئسا اونلارا ددی: ”دوغروسونو سئزه دیئرم؛ گؤیدن سئزه چؤرک ورن موسا دیئلدی، منئم آتامدیر کی، گؤیدن سئزه حقئقی چؤرهیی ورئر. 33 چونکی تارینین چؤرهیی اودور کی، گؤیدن اِنئر و دونیایا حیات ورئر.“ 34 او زامان اونا ددئلر: ”آغا، بو چؤرهیی همئشه بئزه ور.“ 35 عئسا اونلارا ددی: ”حیات چؤرهیی منم. منئم یانیما گلن اصلا آج اولماز. منه ائمان گتئرن اصلا سوسوز اولماز. 36 آمّا سئزه دمئشم کی، منی گؤردویونوز حالدا، گئنه ائمان گتئرمئرسئنئز. 37 آتامین منه وردئیی آداملارین هامیسی منئم یانیما گلهجکلر و منئم یانیما گلنی اصلا اشئیه قوومارام. 38 گؤیدن اِنمئشم کی، اؤز ائستهدئیئمی یوخ، منی گؤندَرهنئن ائستهدئیئنی یرئنه یتئرئم. 39 و منی گؤندَرهنئن ائستهدئیی بودور کی، منه وردئکلرئنئن هچ بئرئسئنی ائتئرمهیئب، آخیر گونده اونلاری دئرئلدئم. 40 چونکی آتامین ائستهدئیی بودور کی، اوغولا باخیب اونا ائمان گتئرن هر کسئن ابدی حیاتی اولسون. و من اونو آخیر گونده دئرئلدهجهیم.“ 41 او واخت یهودئلر، عئسانین ”گؤیدن اِنَن چؤرک منم“ ددئیئنه گؤره اونون بارهسئنده دیئنمیه باشلادیلار. 42 و دیئردئلر: ”مگر بو آدام آتا-آناسینی تانیدیغیمیز یوسئف اوغلو عئسا دیئل؟ ائندی نجه «گؤیدن اِنمئشم» دیئر؟!“ 43 عئسا اونلارا جاواب ورئب ددی: ”آرانیزدا میریلدانمایین. 44 هچ کس منئم یانیما گلهبئلمز، مگر منی گؤندَرَن آتا اونو چکئب گتئرسئن و من آخیر گونده اونو دئرئلدهجهیم. 45 پیغمبرلرئن یازدیقلاریندا یازیلیب؛ «اونلارین هامیسی تاریدان اؤیرنهجکلر.» اونا گؤره آتادان اشئدئب اؤیرهنَن هرکس منئم یانیما گلئر. 46 کئمسه آتانی گؤرمهیئب، مگر او کی، تاریداندیر. آتانی او گؤروبدور. 47 دوغروسونو سئزه دیئرم؛ ائمان گتئرن آدامین ابدی حیاتی وار. 48 حیات چؤرهیی منم. 49 آتالارینیز چؤلده مانّا یدئلر، گئنه ده اؤلدولر. 50 آمّا بورادا گؤیدن انمئش اِله بئر چؤرک وار کی، اوندان یئین اؤلمهیهجک. 51 گؤیدن انمئش او حیات ورن چؤرک منم. بو چؤرکدن یئین هرکس ابده کئمی یاشایاجاق. بو چؤرک منئم بدنئمدئر کی، دونیایا حیات ورمک اوچون اونو ورهجهیم.“ 52 او زامان یهودئلر بئربئرلری ائله دیئنمیه باشلادیلار و دیئردئلر: ”بو آدام اؤز بدنئنی بئزه یمک اوچون نجه ورهبئلر؟!“ 53 عئسا اونلارا ددی: ”دوغروسونو سئزه دیئرم؛ ائنسان اوغلونون بدنئندن یمهیئنجه و اونون قانیندان ائچمهیئنجه سئزده حیات اولمایاجاق! 54 منئم بدنئمدن یئین و منئم قانیمدان ائچَن آدامین ابدی حیاتی وار. و من آخیر گونده اونو دئرئلدهجهیم. 55 چونکی بدنئم حقئقی یمک و قانیم حقئقی ائچمکدئر. 56 بدنئمدن یئین و قانیمدان ائچن آدام منده قالیر و من ده اوندا قالیرام. 57 نجه کی، دئری آتا منی گؤندَردی و منئم حیاتیم اونا باغلیدیر، مندن یئین آدام دا منه باغلی اولاراق یاشایاجاق. 58 گؤیدن انمئش چؤرک بودور. آتالارینیز مانّا یدئلر، لاکئن اؤلدولر. آمّا بو چؤرکدن یئین آدام ابده کئمی یاشایاجاق.“ 59 عئسا بو سؤزلری کفرناحومدا، بئر کنئسهده تعلئم ورن حالدا ددی.
ابدی حیاتین سؤزلری
60 عئسانین شاگئردلرئندن چوخلاری بونلاری اشئدنده ددئلر: ”بو آغیر بئر سؤزدور. کئم اونو قبول ادهبئلر؟!“ 61 عئسا شاگئردلرئنئن بو بارهده میریلدانماقلارینی بئلئب اونلارا ددی: ”بو سئزی ائنجئدئر؟ 62 بس اگر ائنسان اوغلونون اوّلجهدن اولدوغو یرئنه قالخدیغینی گؤرهسئنئز، نجه؟ 63 حیاتورن تارینین روحودور. جئسمدن فایدا یوخدور. سئزه ددئیئم سؤزلر روح و حیاتدیر. 64 آمّا گئنه ده بعضئلرئنئز ائنانمیرسینیز.“ چونکی عئسا کئمئن ائمانسیز اولدوغونو و کئمئن اونا خیانت ادهجهیئنی اوّلدن بئلئردی. 65 و ددی: ”اونون اوچون سئزه دمئشم کی، کئمسه منئم یانیما گلهبئلمز، مگر بو اونا آتادان ورئلمئش اولسون.“ 66 بو زاماندان شاگئردلردن چوخو عئسانی ترک ادئب آرتیق اونا پِیرَو اولمادیلار. 67 عئسا او اونائکی شاگئرددن سوروشدو: ”یوخسا سئز ده منی ترک اتمک ائستهیئرسئنئز؟“ 68 شمعون پطروس جاواب وردی: ”کئمئن یانینا گدهبئلهرئک، یارب؟ ابدی حیاتین سؤزلری سندهدئر. 69 بئز ائنانمیشیق و بئلئرئک کی، سن دئری تارینین اوغلو مسئحسن.“ 70 عئسا اونلارا ددی: ”مگر سئز اونائکی نفری سچن من دیئلم؟ حال بو کی، سئزلردن بئری، ائبلئس بئر آدامدیر.“ 71 عئسا بو سؤزو ائسکاریوتلو شمعونون اوغلو یهودانین حاقّیندا دیئردی کی، او اونائکی شاگئرددن بئری ائکن، عئسایا خیانت ادهجک ائدی.
عئسا بایرام اوچون اورشلئمه گدئر
1 بونلاردان سونرا عئسا جلئل وئلایتئنده گزئب، اؤزونو یهودئیه وئلایتئندن اوزاق ساخلاییردی. چونکی یهودئلر اونو اؤلدورمک ائستهیئردئلر. 2 یهودئلرئن چادیر بایرامی یاخینلاشیردی. 3 اونون اوچون ده عئسانین قارداشلاری اونا ددئلر: ”بورادان چیخ، یهودئیه وئلایتئنه گت کی، شاگئردلرئن ده اتدئیئن ائشلری گؤرسونلر. 4 چونکی اؤزونو تانیتدیرماق ائستهین آدام ائشئنی گئزلئجه گؤرمز. اگر بو ائشلری سن ادئرسن، اؤزونو دونیایا ظاهئر ات.“ 5 عئسانین قارداشلارینین هچ بئری اونا ائمان گتئرمهمئشدی. 6 بو سببدن عئسا اونلارا ددی: ”منئم واختیم حله یتئشمهیئب. آمّا سئزئن واختینیز همئشه حاضیردیر. 7 دونیا سئزدن نئفرت ادهبئلمز، آمّا مندن نئفرت ادئر. چونکی اونون ائشلرئنئن پئس اولدوغونا شهادت ورئرم. 8 سئز بو بایرام اوچون اورشلئمه گدئن. من بو بایرام اوچون حله گتمئرم، چونکی منئم دوروست واختیم حله یتئشمهیئب.“ 9 عئسا بو سؤزلری اونلارا دیئب جلئلده قالدی. 10 لاکئن عئسانین قارداشلاری بایرام اوچون اورادان آیریلاندان سونرا، او اؤزو ده اورشلئمه گتدی، آمّا آشکار یوخ، گئزلی. 11 یهودئلر بایرامدا عئسانی آختاریب ”بو آدام بس هارادادیر؟“ دیئب سوروشوردولار. 12 جاماعات آراسیندا اونون حاقّیندا چوخ پیچیلتیلار گزئردی. بعضئلری دیئردئلر: ”او، یاخشی آدامدیر.“ آمّا بعضئلری ده دیئردئلر: ”یوخ، خالقی آلدادیر.“ 13 آمّا یهودئلرئن قورخوسوندان هچ کس آچیقجا بئر سؤز دمئردی.
عئسا بایرامدا تعلئم ورئر
14 بایرامین یاریسینا قدر کچمئشدی کی، عئسا معبده گدئب تعلئم ورمهیه باشلادی. 15 یهودئلر تعجّوبدن مات قالیب دیئردئلر: ”بو آدام تعلئم گؤرمهمئش نجه موقدّس کئتابدان بو قدر بئلئر؟!“ 16 عئسا اونلارا جاواب ورئب ددی: ”وردئیئم تعلئم منئم اؤزومون دیئل، منی گؤندَرهنئندئر. 17 اگر کئمسه اونون ائستهدئیئنی یرئنه یتئرمک ائستهسه، وردئیئم تعلئمئن تاریدان اولدوغونو و یا منئم اؤزومدن اولدوغونو آنلایاجاق. 18 اؤزوندن دانیشان، اؤز عئزّتئنی آختارار. آمّا اونو گؤندَرهنئن عئزّتئنی آختاران آدام، حقئقت آدامیدیر و اوندا یالان تاپیلماز. 19 آیا شرئعتی سئزه موسا ورمهدی؟ گئنه ده سئزدن هچ بئرئنئز شرئعتی یرئنه یتئرمئر. نه اوچون منی اؤلدورمک ائستهیئرسئنئز؟“ 20 جاماعات جاواب ورئب ددی: ”مگر دلی اولوبسان! کئم سنی اؤلدورمک ائستهیئر؟“ 21 عئسا اونلارا جاواب ورئب ددی: ”بئر ائش گؤردوم و هامینیز تعجّوبدن مات قالیبسینیز. 22 ختنه اتمهیی موسا سئزه وردئیی اوچون، سبّت گونونده اوشاغی ختنه ادئرسئنئز. (اصلئنده موسا یوخ، آتالارینیز ختنه اتمهیی باشلادی.) 23 موسادان قالان قانونون پوزولماماسی اوچون، سبّت گونونده اوشاغینیزی ختنه ادئرسئنئز، ائندی نئیه بئر آدامین بوتون بدنئنی سبّت گونونده شفا وردئیئم اوچون، منه قضبلهنئرسئنئز؟ 24 ظاهئره گؤره حؤکم اتمهیئن. عدالتله حؤکم ادئن.“
آیا عئسا، مسئحدئر؟
25 او زامان اورشلئملیلردن بعضئلری ددئلر: ”اؤلدورمک ائستهدئکلری آدام مگر بو دیئل؟ 26 بو کی، آچیقجا هر شیی دیئر، کئمسهده اونا بئر شی دمئر! بلکه ده ریئسلر اونون دوغرودان مسئح اولدوغونو بئلئبلر. 27 آمّا بئز کی، بو آدامین هارادان اولدوغونو بئلئرئک. لاکئن مسئح ظوهور ادنده، اونون هارادان اولدوغونو کئمسه بئلمیهجک.“ 28 بو آرادا عئسا معبدده تعلئم ورنده سسئنی اوجالدیب ددی: ”سئز منی تانیییرسینیز و منئم هارادان اولدوغومو بئلئرسئنئز. من اؤز طرفئمدن گلمهمئشم، منی گؤندَرَن دوغرودور کی، سئز اونو تانیمیرسینیز. 29 من اونو تانیییرام چونکی اوندانام و او منی گؤندَرئب.“ 30 سؤز بورا یتئشن واخت، اونو توتماق ائستهدئلر، آمّا کئمسه اونا اَل اوزاتمادی، چونکی اونون واختی حله یتئشمهمئشدی. 31 آمّا جاماعات آراسیندان چوخ آداملار اونا ائمان گتئردئلر و دیئردئلر: ”مسئح ظوهور ادنده، مگر بو آدامدان آرتیق مؤجوزه گؤرسدهجک؟!“ 32 فرئسئلر عئسانین حاقّیندا خالق آراسیندا اولان بله پیچیلتیلاری اشئتدئلر. باش کاهئنلر و فرئسئلر عئسانی یاخالاماق اوچون معبدئن موحافئظلرئنی گؤندَردئلر. 33 اوندا عئسا ددی: ”داها آز بئر مودّت سئزئنله وارام و سونرا منی گؤندَرهنئن یانینا گدهجهیم. 34 منی آختاراجاقسینیز، آمّا تاپا بئلمهیهجکسئنئز و اولدوغوم یره سئز گله بئلمزسئنئز.“ 35 او واخت یهودئلر آرالاریندا ددئلر: ”بو آدام هارایا گتمک ائستهیئر کی، بئز اونو تاپماغا قادئر اولمایاجاغیق؟ اولماسین ائستهیئر یونانئلر آراسیندا داغیلمیش یهودئلرئن یانینا گدئب، یونانئلره تعلئم ورسئن؟ 36 «منی آختاراجاقسینیز آمّا تاپا بئلمیهجکسئنئز» و «اولدوغوم یره سئز گلهبئلمزسئنئز» سؤزدن نه دمک ائستهیئر؟“ 37 بایرامین آخیرینجی و بؤیوک گونونده عئسا دوروب اوجا سسله خئطاب ادئب ددی: ”اگر کئمسه سوسوزدور، منئم یانیما گلئب ائچسئن. 38 منه ائمان گتئرن آدامین ائچئنده حیات ورن سو، چایلار کئمی آخاجاق، نجه کی، موقدّس کئتاب دیئب.“ 39 بو سؤزو موقدّس روحون حاقّیندا دیئردی کی، اونا ائمان گتئرنلره ورئلهجک ائدی. موقدّس روح حله ورئلمهمئشدی، چونکی عئسا حله جلال تاپمامیشدی. 40 آداملاردان بعضئلری اونون بو سؤزلرئنی اشئدنده ددئلر: ”دوغرودان دا بو، اِله او پیغمبردئر.“ 41 بعضئلری ده دیئردئلر: ”بو، وعدهسی ورئلمئش مسئحدئر.“ آمّا بعضئلری گئنه دیئردئلر: ”وعدهسی ورئلمئش مسئح نجه جلئلدن گلهبئلر؟! 42 مگر موقدّس کئتاب دمئر کی، مسئح داوود نسلئندن و یاشادیغی بیتلِحِم کندئندن گلهجک؟!“ 43 بلهجه عئسانین اوزوندن خالق آراسیندا ائختئلاف دوشدو. 44 بعضئلری اونو توتماق ائستهدئلر، آمّا کئمسه اونا ال اوزاتمادی.
یهودئلرئن ریئسلرئنئن ائمانسیزلیقلاری
45 معبدئن موحافئظلری باش کاهئنلرئن یانینا قاییداندا، اونلار موحافئظلردن سوروشدولار: ”نه اوچون اونو گتئرمهدئنئز؟“ 46 موحافئظلر ددئلر: ”هچ کس هچ بئر زامان اونون کئمی دانیشماییب.“ 47 فرئسئلر ددئلر: ”مگر سئز ده آزیبسینیز؟! 48 آیا ریئسلردن و یا فرئسئلردن کئمسه اونا ائنانیب؟ 49 آمّا شرئعتدن بئخبر اولان بو خالق ملعوندور.“ 50 قاباق عئسانین یانینا گلن نئقودئموس کی، اونلاردان بئری ائدی، ددی: 51 ”مگر بئزئم شرئعتئمئز کئمسهنی اشئتمهدن و اونون نه اتدئیئنی بئلمهدن محکوم ادئر؟“ 52 اونلار جاواب ورئب ددئلر: ”یوخسا سن ده جلئللیسن؟! آراشدیر و گؤررسن کی، جلئلدن بئر پیغمبر چیخماز.“ 53 و هرکس اؤز اِوئنه گتدی.
زئنادا یاخالانان آرواد
1 عئسا زیتون داغینا گتدی. 2 و سحر ارکن گئنه معبده گلدی و بوتون خالق اونون اطرافینا ییغیلدی. عئسا دا اوتوروب اونلارا تعلئم ورئردی. 3 فرئسئلر و شرئعت موعلّئملری زئنا عملئنده یاخالانمیش بئر آروادی گتئردئلر و اورتادا دوردوروب، 4 عئسایا ددئلر: ”اوستاد، بو آرواد زئنا عملئنده یاخالانیب. 5 موسا شرئعتده بئزه امر ادئب کی، بله بئر آروادی داشلایاق. سن نه دیئرسن؟“ 6 اونلار بو سوآللا عئسانی ائمتاحان ادئردئلر کی، اونا بؤهتان وورماق اوچون بلکه بئر سبب تاپسینلار. آمّا عئسا اَیئلئب بارماغی ائله یره یازی یازیردی. 7 لاکئن اونلارین دایانمادان بو سوآلی سوروشدوقلارینا گؤره، قالخیب اونلارا ددی: ”آرانیزدا کئم گوناهسیزدیر، قویون بئرئنجی داشی او آتسین.“ 8 و گئنه اَیئلئب یره یازی یازماغا باشلادی. 9 خالق بو سؤزو اشئدنده آغساقّاللاردان توتموش لاپ کئچئیئنه قدر بئر-بئر اورادان گتدئلر. و عئسا تک قالدی. او آرواد دا اورتادا دورموشدو. 10 عئسا قالخیب اوندان سوروشدو: ”آرواد، سندن شئکایت ادنلره نه اولدو؟ کئمسه سنی محکوم اتمهدی؟“ 11 آرواد ددی: ”خیر، آغا.“ عئسا اونا ددی: ”من ده سنی محکوم اتمئرم. گت و داها گوناه اتمه.“
عئسا، دونیانین نورو
12 عئسا گئنه خالقا خئطاب ادئب ددی: ”دونیانین نورو منم. منئم دالیمجا گلن قارانلیقدا گزمیهجک و اوندا حیات نورو اولاجاق.“ 13 او زامان فرئسئلر اونا ددئلر: ”سن اؤز حاقّیندا شهادت ورئرسن. بو شهادتئن اعتئباری یوخدور.“ 14 عئسا جاوابیندا اونلارا ددی: ”حتّا اگر اؤز حاقّیمدا دا شهادت ورسم، شهادتئم اعتئبارلیدیر، چونکی هارادان گلدئیئمی و هارایا گدهجَیئمی بئلئرم. آمّا سئز منئم هارادان گلدئیئمی و هارایا گدهجهیئمی بئلمئرسئنئز. 15 سئز ائنسان گؤزو ائله حؤکم ادئرسئنئز. آمّا من کئمسهیه حؤکم اتمئرم. 16 لاکئن حؤکم اتسم ده بله، منئم حؤکموم دوغرودور. چونکی تک دیئلم، منم و منی گؤندَرَن آتا. 17 سئزئن شرئعتئنئزده ده ائکی آدامین شهادتئنئن اعتئبارلی اولدوغو یازیلیب. 18 من اؤز حاقّیمدا شهادت ورئرم و منی گؤندَرَن آتا دا منئم حاقّیمدا شهادت ورئر.“ 19 او واخت عئسادان سوروشدولار: ”سنئن آتان هارادادیر؟“ عئسا جاواب وردی: ”سئز نه منی تانیییرسینیز نه ده آتامی. اگر منی تانیسایدینیز، منئم آتامی دا تانییاردینیز.“ 20 عئسا بو سؤزلری معبدده، خزانه صاندیغی اولان یرده خالقا ددی و هچ کئم اونو توتمادی. چونکی اونون واختی حله یتئشمهمئشدی. 21 عئسا گئنه اونلارا ددی: ”من گدئرم و سئز منی آختاراجاقسینیز و گوناهلارینیزین آلتیندا اؤلهجکسئنئز. من گدن یره سئز گلهبئلمزسئنئز.“ 22 او واخت یهودئلر ددئلر: ”مگر اؤزونو اؤلدورهجک کی، «من گدن یره سئز گلهبئلمزسئنئز» دیئر؟!“ 23 عئسا اونلارا ددی: ”سئز آشاغیدانسینیز، من یوخاریدانام. سئز بو دونیادانسینیز، من بو دونیادان دیئلم. 24 بوندان اؤتری سئزه ددئم کی، گوناهلارینیزین آلتیندا اؤلهجکسئنئز. چونکی اگر ددئیئم آدام اولدوغوما ائنانمایاسینیز، گوناهلارینیزین آلتیندا اؤلهجکسئنئز.“ 25 او واخت اوندان سوروشدولار: ”سن کئمسن؟“ عئسا اونلارا ددی: ”من همئن اویام کی، اوّلدن سئزه دیئرم. 26 سئزئن حاقّینیزدا دئیهجک و حؤکم ادهجک چوخ شیلرئم وار. آمّا منی گؤندَرَن حاقدیر و من اوندان اشئتدئکلرئمی دونیایا دیئرم.“ 27 اونلار آنلامادیلار کی، عئسا بو سؤزلری آتانین بارهسئنده دیئردی. 28 اوندان اؤتری عئسا ددی: ”ائنسان اوغلونو قالدیراندان سونرا بئلهجکسئنئز کی، من اویام و اؤزومدن بئر شی اتمئرم و نجه کی، آتادان اؤیرنمئشم، سئزه دیئرم. 29 و منی گؤندَرَن منئملهدئر. او، منی تک قویماییب، چونکی همئشه اونون خوشونا گدن ائشلری گؤرورم.“ 30 بو سؤزلری دئین زامان، چوخ آدام اونا ائمان گتئردی.
حقئقت سئزی آزاد ادهجک
31 عئسا اونا ائمان گتئرمئش یهودئلره ددی: ”اگر سؤزومو ساخلایاسینیز، حقئقتن منئم شاگئردلرئمسئنئز. 32 و حقئقتی تانییاجاقسینیز و حقئقت سئزی آزاد ادهجک.“ 33 اونلار عئسایا ددئلر: ”بئز ائبراهئم اؤولادیییق و کئمسهنئن نؤکری اولمامیشیق. نجه اولور کی، «آزاد اولاجاقسینیز» دیئرسن؟“ 34 عئسا اونلارا جاواب وردی: ”دوغروسونو سئزه دیئرم، گوناه ادن هرکس گوناهین نؤکریدئر. 35 نؤکر ابده کئمی عایئلهدن بئری دیئل. آمّا اوغول همئشه عایئلهدن بئریدئر. 36 اونون اوچون اگر اوغول سئزی آزاد اتسه، دوغرودان آزاد اولارسینیز. 37 ائبراهئم اؤولادی اولدوغونوزو بئلئرم. آمّا منی اؤلدورمک ائستهیئرسئنئز، اوندان اؤتری کی، منئم سؤزومو قبول اتمئرسئنئز. 38 من آتامین یانیندا گؤردوکلرئمی دیئرم و سئز آتانیزدان اشئتدئکلرئنئزی ادئرسئنئز.“ 39 اونلار جاوابدا عئسایا ددئلر: ”بئزئم آتامیز ائبراهئمدئر.“ عئسا اونلارا ددی: ”اگر ائبراهئمئن اؤولادلاریسینیز، ائبراهئمئن ائشلرئنی یرئنه یتئرئن. 40 آمّا ائندی منی اؤلدورمک ائستهیئرسئنئز، من کی، تاریدان اشئتدئیئم حقئقتی سئزه دمئشم. ائبراهئم بله ائشلر گؤرمهدی. 41 سئز آتانیزین ائشلرئنی گؤرورسونوز.“ اونلار عئسایا ددئلر: ”بئز زئنادان دوغولمامیشیق. بئر آتامیز وار، او دا تاریدیر.“ 42 عئسا اونلارا ددی: ”اگر تاری آتانیز اولسایدی، منی سِوَردئنئز. چونکی من تارینین طرفئندن گلمئشم و ائندی بورادایام. اؤزومدن گلمهمئشم، او، منی گؤندَرئب. 43 ددئکلرئمی نئیه آنلامیرسینیز؟ چونکی سؤزومه قولاق آسا بئلمئرسئنئز. 44 سئز آتانیز ائبلئسدنسئنئز و آتانیزین ائستهدئیئنی یرئنه یتئرمک ائستهیئرسئنئز. او، باشلانیشدان قاتئل ائدی و حقئقت اوستونده دایانمادی، چونکی اوندا هچ دوغرولوق یوخدور. یالان دانیشان زامان ذاتیندان یالان دانیشیر. چونکی او، یالانچیدیر و یالانلارین آتاسیدیر. 45 آمّا حقئقتی ددئیئم اوچون سئز منه ائنانمیرسینیز. 46 سئزدن کئم منئم گوناهکار اولدوغومو ائثبات ادهبئلر؟ اگر من حقئقتی دیئرم، نئیه منه ائنانمیرسینیز؟ 47 تارینینکی اولانلار تارینین سؤزلرئنی اشئدرلر. سئز بو سببدن اشئتمئرسئنئز، چونکی تارینینکی دیئلسئنئز.“ 48 یهودئلر جاواب ورئب، عئسایا ددئلر: ”سامئرهلی و دلی اولدوغونو دمکده دوغرو دمئردئک؟!“ 49 عئسا ددی: ”من دلی اولمامیشام. من آتاما عئزّت ورئرم و سئز منه ذئلّت ورئرسئنئز. 50 من اؤزوم، اؤزوم اوچون عئزّت آختارمیرام، منئم اوچون عئزّت آختاران وار و حؤکم ادن ده اودور. 51 دوغروسونو سئزه دیئرم، منئم سؤزومو ساخلایان آدام اصلا اؤلوم اوزو گؤرمهیهجک.“ 52 یهودئلر اونا ددئلر: ”ائندی بئلدئک کی، دلی اولوبسان. ائبراهئم و پیغمبرلر اؤلدولر و سن دیئرسن «منئم سؤزومو ساخلایان آدام اصلا اؤلمیهجک.» 53 مگر سن آتامیز ائبراهئمدن ده اوستونسن؟ ائبراهئم اؤلدو، پیغمبرلر ده اؤلدولر. سن اؤزونو کئم ساییرسان؟“ 54 عئسا جاواب وردی: ”اگر من اؤزومو عئزّتلندئرم، بو عئزّت هچدئر. منی عئزّتلندئرن منئم آتامدیر کی، سئز اونا «تاریمیزدیر» دیئرسئنئز. 55 سئز اونو تانیماییبسینیز. آمّا من اونو تانیییرام. و اگر اونو «تانیمیرام» دِسَم، سئزئن کئمی یالانچینین بئری اولارام. آمّا اونو تانیییرام و اونون سؤزونو ساخلاییرام. 56 آتانیز ائبراهئم منئم گونومو گؤرهجهیی اوچون شاد اولدو. او، بو گونو گؤردو و سوئندی.“ 57 یهودئلر اونا ددئلر: ”سنئن حله الّی یاشین یوخدور، ائبراهئمی گؤروبسن؟!“ 58 عئسا اونلارا ددی: ”دوغروسونو سئزه دیئرم؛ ائبراهئم اولمامیشدان من وارام.“ 59 بو سؤزو اشئدن واخت، یهودئلر اونو داشلاماق اوچون داشلار گؤتوردولر، آمّا عئسا گئزلهنئب معبددن اشئیه چیخدی.
آنادان کور دوغولموش آدام
1 عئسا یولدا گِدَرکن، آنادان کور دوغولموش بئر آدام گؤردو. 2 اونون شاگئردلری اوندان سوروشدولار: ”اوستاد، کئمئن گوناهی اوزوندن بو آدام کور آنادان اولدو؟ اونون اؤزونون؟ یوخسا آتا-آناسینین؟“ 3 عئسا جاواب وردی: ”نه بو آدام گوناه اتدی، نه ده آتا-آناسی. او، آنادان کور اولدو کی، تارینین ائشلری اونون حیاتیندا گؤرونسون. 4 مادام کی، گوندوزدور، منی گؤندَرهنئن ائشلرئنه مشغول اولمالییام. گجه گلئر کی، او زامان هچ کس ائشلیه بئلمز. 5 دونیادا ائکن دونیانین نورویام.“ 6 بو سؤزلری دئیندن سونرا، عئسا یره توپوروب، توپورجکله پالچیق دوزَلتدی و کورون گؤزونه سورتدو. 7 و اونا ددی: ”گت، سئلوآم (یعنی گؤندَرئلمئش) حوووضوندا یو.“ کور آدام گدئب یودو و گؤزو آچیلمیش گلدی. 8 قونشولار و کور آدامین یولچولوق اتدئیئنی ائرهلئدن بئلنلر دیئردئلر: ”مگر بو اوتوروب یولچولوق ادن همن آدام دیئل؟“ 9 بعضئلری ”اودور“ دیئردئلر. بعضئلری ده دیئردئلر: ”خیر، بو، او کور آداما اوخشایان بئر آدامدیر.“ آمّا او اؤزو ”من اِله او آدامام“ دیئردی. 10 اونون اوچون کور آدامدان سوروشدولار: ”بس نجه گؤزلرئن آچیلدی؟“ 11 او، جاواب وردی: ”عئسا دیئلن آدام پالچیق دوزَلدئب گؤزومه سورتدو و منه ددی؛ «گت، سئلوآم حوووضوندا یو.» من ده گدئب یودوم و او زامان گؤزلرئم آچیلدی.“ 12 اونلار اوندان سوروشدولار: ”بو آدام هارادیر؟“ ددی: ”بئلمئرم.“ 13 اوّلجه کور اولان آدامی فرئسئلرئن یانینا آپاردیلار. 14 عئسا پالچیق دوزَلدئب کور آدامین گؤزلرئنی آچدیغی گون، سبّت گونو ائدی. 15 اونون اوچون ده فرئسئلر گؤزلرئنئن نجه آچیلدیغینی گئنه سوروشدولار. و او دا فرئسئلره ددی: ”گؤزلرئمئن اوستونه پالچیق سورتدو و یودوم و ائندی گؤرورَم.“ 16 او واخت فرئسئلردن بعضئلری ددئلر: ”بو آدام تاری طرفئندن دیئل، چونکی سبّت گونونو ساخلامیر.“ آمّا بعضئلری ده ددئلر: ”گوناهکار بئر آدام نجه بله مؤجوزهلر اده بئلر؟“ 17 او واخت کور آداما گئنه ددئلر: ”سنئن گؤزلرئنی آچان آدامین حاقّیندا اؤزون نه دیئرسن؟“ جاواب وردی: ”او آدام بئر پیغمبردئر.“ 18 یهودئلر او آدامین قاباق کور اولدوغونا و ائندی گؤزلرئنئن آچیلدیغینا ائنانمادیلار. اونون اوچون ده گؤزلری آچیلمیش آدامین آتا-آناسینی چاغیریب، 19 سوروشدولار: ”سئزئن ددئیئنئز آنادان کور دوغولان اوغول بودور؟ بس ائندی نجه گؤرور؟“ 20 او آدامین آتا-آناسی جاواب وردئلر: ”بو آدامین بئزئم اوغلوموز اولدوغونو و آنادان کور دوغولماسینی یقئن بئلئرئک. 21 آمّا ائندی بئلمئرئک کی، نجه گؤرور و کئم اونون گؤزلرئنی آچیب. اؤزوندن سوروشون. او اؤزو حدّی-بولوغا چاتمیش بئر آدامدیر. اؤزو حاقّیندا قوی اؤزو دانیشسین.“ 22 او آدامین آتا-آناسی بو سؤزو یهودئلرئن قورخوسوندان ددئلر. چونکی یهودئلرئن ریئسلری بله قرار قویموشدولار کی، عئسانین مسئح اولدوغونا ائنانان هر کس کنئسهدن قووولسون. 23 بو سببدن او آدامین آتا-آناسی ”اونون اؤزوندن سوروشون. او اؤزو حدّی-بولوغا چاتمیش بئر آدامدیر.“ ددئلر. 24 اونون اوچون اوّلجه کور اولان آدامی ائکئنجی دفه چاغیردیلار و اونا ددئلر: ”جلالی تارییا ور. بئز بو آدامین گوناهکار اولدوغونو بئلئرئک.“ 25 او واخت او آدام اونلارا ددی: ”اونون گوناهکار اولوب اولمادیغینی بئلمئرم. آنجاق بئر شی بئلئرم، کور ائدئم، ائندی گؤرورم.“ 26 فرئسئلر اوندان سوروشدولار: ”او، سنه نه اتدی؟ گؤزلرئنی نجه آچدی؟“ 27 اونلارا جاواب وردی: ”سئزه ائندی ددئم، مگر قولاق آسمادینیز؟! نئیه گئنه اشئتمک ائستهیئرسئنئز؟ یوخسا سئز ده اونون شاگئردلری اولماق آرزوسونداسینیز؟!“ 28 فرئسئلر او آدامی سؤیوب ددئلر: ”او آدامین شاگئردی سنسن. بئز موسانین شاگئردلرییئک. 29 بئز تارینین موسا ائله دانیشدیغینی بئلئرئک. آمّا بو آدامین هارادان اولدوغونو بئلمئرئک.“ 30 او آدام جاواب ورئب اونلارا ددی: ”اله تعجّوبلوسو ده بودور. سئز بو آدامین هارادان اولدوغونو بئلمئرسئنئز، حال بو کی، بو آدام منئم گؤزلرئمی آچیب. 31 یاخشی بئلئرئک کی، تاری گوناهکار آداملارا قولاق آسماز. تاری او آداما قولاق آسار کی، اونا عئبادت ادئر و اونون ائستهدئیئنی یرئنه یتئرئر. 32 عالمئن باشلانیشیندان کئمسه اشئتمهیئب کی، آنادان کور دوغولموش بئر آدامین گؤزلری آچیلسین. 33 اگر بو آدام تاری طرفئندن اولماسایدی، هچ بئر شی ادهبئلمزدی.“ 34 فرئسئلر اونا جاواب ورئب ددئلر: ”ائندی سن بئزه درس ورئرسن، سن کی، تامامن گوناه ائچئنده دوغولوبسان؟!“ و اونو اشئیه سالدیلار. 35 عئسا او آدامین اشئیه سالیندیغینی اشئتدی و اونو تاپیب ددی: ”آیا تارینین اوغلونا ائمان گتئرئرسن؟“ 36 او آدام جاواب ورئب ددی: ”آغا، او کئمدئر کی، اونا ائمان گتئرئم؟“ 37 عئسا اونا ددی: ”اونو گؤروبسن. سنئنله دانیشان او اؤزودور.“ 38 او آدام ددی: ”یارب، ائمان گتئرئرم.“ و عئسایا پرستئش اتدی. 39 و عئسا ددی: ”بو دونیایا حؤکم اتمک اوچون گلمئشم، اله کی، گؤرمهینلر گؤرسونلر و گؤرنلر کور اولسونلار.“ 40 یانیندا اولان بعضی فرئسئلر بو سؤزلری اشئدئب اونا ددئلر: ”یوخسا بئز ده کوروق؟!“ 41 عئسا اونلارا ددی: ”اگر کور اولسایدینیز، گوناهینیز اولمازدی. آمّا ائندی کی، «گؤروروک» دیئرسئنئز، گوناهینیز اوستونوزده قالیر.“
یاخشی چوبان
1 ”دوغروسونو سئزه دیئرم؛ قویون آغیلینا قاپیدان گئرمهیئب، آیری بئر یردن آشیب-گئرن آدام، اوغرو و حرامیدئر. 2 آمّا قاپیدان گئرن قویونلارین چوبانیدیر. 3 قاپیچی قاپینی اونا آچار و قویونلار اونون سسئنه قولاق آسارلار. چوبان اؤز قویونلارینی آدلاری ائله چاغیرار و اشئیه چیخاردار. 4 بوتون قویونلارینی اشئیه چیخارداندان سونرا، اونلارین قاباغیندا گِدَر و قویونلار اونون دالینجا گدرلر، چونکی اونون سسئنی تانیییرلار. 5 اونلار یاد آدامین دالینجا گتمزلر. اونون اوچون قاچارلار کی، یاد آدامین سسئنی تانیمیرلار.“ 6 عئسا بو مثلی اونلارا ددی، آمّا او آداملار اونون ددئیئنی آنلامادیلار. 7 اونون اوچون عئسا اونلارا گئنه ددی: ”دوغروسونو سئزه دیئرم؛ قویونلار اوچون قاپی منم. 8 مندن قاباق گلنلرئن هامیسی اوغرو و حرامی ائدی. آمّا قویونلار اونلارین سسئنه قولاق آسمادیلار. 9 قاپی منم. مندن گئرنلرئن هامیسی نئجات تاپاجاق؛ ائچهری گئرهجکلر، اشئیه چیخاجاقلار و اوتلاق تاپاجاقلار. 10 اوغرو گلمز مگر اوغورلاماق، اؤلدورمک و هلاک اتمک اوچون. من گلمئشم کی، اونلار حیاتا صاحئب اولسونلار و آرتیقلیقلا اونا صاحئب اولسونلار. 11 یاخشی چوبان منم. یاخشی چوبان قویونلاردان اؤتری جانیندان کِچَر. 12 چوبان اولمایان و اوجرته ائشلهین آدام کی، قویونلارین صاحئبی دیئل، قوردون گلدئیئنی گؤرونجه، قویونلاری بوراخیب قاچار و قورد اونلاری قاپیب داغیدار. 13 اوجرته ائشلهین آدام قاچار، چونکی اوجرته ائشلهیئر و قویونلارین قیدئنه قالمیر. 14 یاخشی چوبان منم و منئم اولانلاری تانیییرام و منئم اولانلار دا منی تانیییرلار. 15 اله کی، آتا منی تانیییر و من ده آتانی تانیییرام و قویونلاردان اؤتری جانیمدان کچئرم. 16 بو آغیلدان اولمایان اؤزگه قویونلاریم دا وار کی، اونلاری گتئرمهلییَم. اونلار سسئمی اشئدهجکلر و بئر چوبانی اولان سورو اولاجاقلار. 17 بونون اوچون آتا منی سوئر کی، جانیمدان کچئرم، اِله کی، اونو تکرار آلیم. 18 کئمسه اونو مندن آلمیر. من اؤزوم اونو ورئرم. اونو ورمهیه ده ائختئیاریم وار، اونو گئنه آلماغا دا. بو حؤکمو آتامدان آلمیشام.“ 19 عئسانین بو سؤزلرئنه گؤره یهودئلرئن آراسیندا گئنه ده ائختئلاف دوشدو. 20 اونلاردان چوخلاری دیئردئلر: ”او دلی اولوب. ناپاک روح الئنده اسئردئر. نه اوچون اونا قولاق آسیرسینیز؟“ 21 اؤزگهلری ده دیئردئلر: ”دلی بئر آدام مگر کور بئر آدامین گؤزلرئنی آچا بئلر؟“
یهودئلرئن ائمانسیزلیغی
22 اوندان سونرا، اورشلئمده وقف بایرامی یتئشدی. 23 قیش ائدی. عئسا معبدده، سولیمانین ایوانیندا گزئردی. 24 یهودئلر عئسانین اطرافینا ییغیلیب اونا ددئلر: ”نه واختا کئمی بئزی شک ائچئنده ساخلایاجاقسان؟ اگر وعدهسی ورئلمئش مسئح سنسن، آچیقجا بئزه ده.“ 25 عئسا اونلارا جاواب وردی: ”سئزه ددئم و سئز ائنانمیرسینیز. آتامین آدیندا گؤردویوم ائشلر منئم حاقّیمدا شهادت ورئرلر. 26 آمّا سئز ائنانمیرسینیز، چونکی منئم قویونلاریمدان دیئلسئنئز. 27 منئم قویونلاریم منئم سسئمی اشئدئرلر. من اونلاری تانیییرام و اونلار منئم دالیمجا گلئرلر. 28 و من اونلارا ابدی حیات ورئرم. اونلار هچ واخت هلاک اولمازلار و کئمسه ده اونلاری الئمدن قاپا بئلمز. 29 اونلاری منه ورن آتام، هامیدان بؤیوکدور و آتانین الئندن قاپماغا کئمسه قادئر دیئل. 30 من و آتا بئرئک.“ 31 یهودئلر اونو داشلاماق اوچون گئنه داش گؤتوردولر. 32 عئسا اونلارا ددی: ”سئزه آتادان چوخ یاخشی ائشلر گؤرستدئم. بو ائشلرئن هانسیندان اؤتری منی داشلاییرسینیز؟“ 33 یهودئلر اونا جاواب وردئلر: ”سنی یاخشی بئر ائش اوچون داشلامیریق، کوفر دانیشدیغین اوچون سنی داشلاییریق. اونون اوچون کی، بئر ائنسان ائکن اؤزونو تاری ادئرسن.“ 34 عئسا اونلارا جاواب وردی: ”مگر «ددئم: سئز تاریلارسینیز» سؤزو شرئعتئنئزده یازیلماییب؟ 35 تارینین موقدّس کلامی پوزولماز. اگر تاری اونون سؤزلرئنی قبول ادن آداملاری «تاریلار» چاغیریر، 36 «تارینین اوغلویام» ددئیئم اوچون آتا طرفئندن موقدّس اولونوب دونیایا گؤندَرئلمئش آداما نجه «کوفر دیئرسن» دئیه بئلرسئنئز؟ 37 اگر آتامین ائشلرئنی گؤرمورم، منه ائنانمایین. 38 آمّا اگر گؤرورم، منه ائنانمیرسینیز دا، اتدئیئم ائشلره ائنانین کی، آتانین منده و منئم ده آتادا اولدوغومو بئلئب آنلاسینیز.“ 39 او واخت گئنه اونو توتماغا چالیشدیلار، آمّا عئسا اونلارین الئندن چیخدی. 40 و گئنه اوردون چایینین او بئری تایینا، یحیانین اوّلده تعمئد وردئیی یره گتدی و اورادا قالدی. 41 و چوخ آداملار اونون یانینا گلئب ددئلر: ”یحیا حقئقتن هچ بئر مؤجوزه اتمهدی، آمّا بو آدامین حاقّیندا ددئیی بوتون سؤزلر دوغرو ائدی.“ 42 و اورادا چوخ آداملار اونا ائمان گتئردئلر.
ائلعازرئن اؤلومو
1 مریم و باجیسی مارتانین کندی بیتعنیادان، ائلعازر آدیندا بئر کئشی ناخوش ائدی. 2 بو اله او مریم ائدی کی، ربّین آیاقلارینا یاغ تؤکوب ساچلاری ائله سئلدی. ناخوش اولان ائلعازر اونون قارداشی ائدی. 3 اونا گؤره باجیلار عئسایا خبر گؤندَردئلر: ”آغا، سودئیئن آدام ناخوشدور.“ 4 عئسا بونو اشئدنده ددی: ”بو ناخوشلوغون آخیری اؤلوم دیئل، تارینین جلالی اوچوندور کی، تارینین اوغلو اونونلا عئزّت تاپسین.“ 5 عئسا مارتا، باجیسی مریم، و ائلعازری سوئردی. 6 ائلعازرئن ناخوشلوغونو اشئدندن سونرا، عئسا قالدیغی یرده ائکی گون ده قالدی. 7 اوندان سونرا شاگئردلرئنه ددی: ”گلئن گئنه یهودئیه دئیارینا گدک.“ 8 شاگئردلری اونا ددئلر: ”اوستاد، یهودئلر سنی داشلاماق ائستهیئردئلر و ائندی سن گئنه اورایا گدئرسن؟!“ 9 عئسا جاواب وردی: ”مگر بئر گون اونائکی ساعات دیئل؟ گوندوزده یرئین آدام سوروشمز. چونکی بو دونیانین ائشیغیندا گؤرور. 10 آمّا گجه قارانلیغیندا گزن آدامدیر کی، ائشیغی اولمادیغینا گؤره سوروشر.“ 11 عئسا بو سؤزلری دئیندن سونرا اونلارا ددی: ”دوستوموز ائلعازر یوخویا گدئب. گدئرم اونو یوخودان اویادیم.“ 12 شاگئردلر اونا ددئلر: ”آغا، اگر یوخویا گتمئشسه، توختایاجاق.“ 13 عئسانین او سؤزدن مقصدی ائلعازرئن اؤلومو ائدی. آمّا اونلار اله گومان اتدئلر کی، یوخودان حاصئل اولان دئنجَلمکدن دانیشیر. 14 اونون اوچون ده عئسا آچیقجا اونلارا ددی: ”ائلعازر اؤلوبدور. 15 سئزئن ائمان گتئرمهیئنئز اوچون اورادا اولمادیغیمدان چوخ سوئنئرم. آمّا گلئن اونون یانینا گدک.“ 16 ”اکئز“ آدلانان توماس او بئری شاگئردلره ددی: ”گلئن بئز ده اونونلا گدئب اونونلا بئرلئکده اؤلک.“
قئیامت و حیات منم
17 عئسا بیتعنیایا یاخینلاشاندا، ائلعازرئن قبئره قویولماسیندان دؤرد گون کچئردی. 18 بیت عنیانین اورشلئمدن یاریم آغاجدان آز آراسی وار ائدی. 19 و یهودئلردن چوخلاری مریم و مارتانین یانینا گلمئشدئلر کی، قارداشلارینین اؤلومو اوچون اونلارا تسلّی ورسئنلر. 20 مارتا عئسانین گلدئیئنی اشئدن واخت، اونون قاباغینا چیخدی. آمّا مریم اِوده اوتورموشدو. 21 مارتا عئسایا ددی: ”آغا، اگر بورادا اولسایدین، قارداشیم اؤلمزدی. 22 و ائندی ده بئلئرم کی، تاریدان نه ائستیهسن، تاری سنه ورهجک.“ 23 عئسا اونا ددی: ”قارداشین گئنه دئرئلهجک.“ 24 مارتا اونا ددی: ”بئلئرم کی، قئیامت گونونده، او آخیر گونده گئنه دئرئلهجک.“ 25 عئسا اونا ددی: ”قئیامت و حیات منم. منه ائمان گتئرن اؤلسه ده، یاشایار. 26 و یاشایان هر کس منه ائمان گتئرسه، اصلا اؤلمز. آیا بونا ائنانیرسان؟“ 27 مارتا اونا ددی: ”بلی یارب، ائنانمیشام کی، مسئح سنسن؛ او تارینین اوغلو کی، اونون بو دونیایا گلهجهیی قاباقدان خبر ورئلئب.“ 28 بونو دئیندن سونرا گدئب باجیسی مریمی گئزلئجه چاغیردی و اونا ددی: ”اوستاد بورادادیر و سنی چاغیریر.“ 29 مریم بونو اشئدنده تلهسئک قالخیب عئسانین یانینا گلدی. 30 عئسا حله کنده گئرمهمئشدی و مارتا ائله راستلاشان یرده ائدی. 31 مریمله اِوده اوتوران یهودئلر و اونا تسلّی ورنلر مریمئن تلهسئک قالخیب گتدئیئنی گؤرنده اونون دالینجا گتدئلر و گومان ادئردئلر کی، گدئر قبئرئن اوستونده آغلاسین. 32 مریم عئسانین اولدوغو یره گلدی و اونو گؤرنده اونون آیاقلارینا دوشوب ددی: ”آغا، اگر بورادا اولسایدین، قارداشیم اؤلمزدی.“ 33 عئسا، مریم و اونونلا گلن یهودئلرئن آغلادیغینی گؤرنده روحونو قم باسدی و اورهیی سیخیلدی. 34 و ددی: ”اونو هارایا قویوبسونوز؟“ اونلار عئسایا ددئلر: ”آغا، گل اؤزون گؤر.“ 35 عئسا آغلادی. 36 بونا گؤره یهودئلر ددئلر: ”گؤر ائلعازری نه قدر سوئردی!“ 37 آمّا اونلاردان بعضئلری ددئلر: ”آیا کور آدامین گؤزلرئنی آچان بو آدام، او کئشئنئن اؤلومونه مانع اولا بئلمزدی؟“ 38 عئسانین روحونو گئنه قم باسدی و قبئرئن یانینا گلدی. قبئر بئر ماغارا ائدی و گئرئش آغیزینی بئر داش توتموشدو. 39 عئسا ددی: ”داشی گؤتورون.“ اؤلهنئن باجیسی مارتا اونا ددی: ”آغا، ائندی او قوخویور. اؤلوموندن دؤرد گون کچئر.“ 40 عئسا مارتایا ددی: ”دمهدئم اگر ائمان گتئرهسن، تارینین جلالینی گؤررسن؟!“ 41 او واخت ماغارانین آغیزینی توتان داشی گؤتوردولر و عئسا گؤزلرئنی گؤیه قالدیریب ددی: ”آتا، منی اشئتدئیئن اوچون سنه شوکور ادئرم. 42 و بئلئردئم کی، سن همئشه منی اشئدئرسن. آمّا بورادا دوران جاماعات اوچون ددئم کی، سنئن منی گؤندَردئیئنه ائمان گتئرسئنلر.“ 43 و بو سؤزلری دئیندن سونرا اوجا بئر سسله چاغیردی: ”ائلعازر، اشئیه گل.“ 44 اؤلموش آدام ال-آیاغی کفن ائچئنده باغلی و اوزو دسماللا سرئلمئش اشئیه چیخدی. عئسا اونلارا ددی: ”اونو آچین. قویون گتسئن.“
یهودئلر عئسانی اؤلدورمک اوچون چالیشیرلار
45 او زامان مریمئن یانینا گلمئش یهودئلرئن چوخلاری، عئسانین بو ائشئنی گؤرَنده اونا ائمان گتئردئلر. 46 آمّا اونلاردان بعضئلری فرئسئلرئن یانینا گدئب، عئسانین اتدئیی ائشلرئنی اونلارا خبر وردئلر. 47 بو سببدن باش کاهئنلر و فرئسئلر شورا قوروب ددئلر: ”نه ادک؟ بو آدام بئر چوخ علامتلر گؤرسهدئر؟ 48 اگر اونو بله اؤز-باشینا بوراخاق، هامی اونا ائمان گتئرهجک، و روملولار دا گلئب هم موقدّس یرئمئزی، هم ده مئلّتئمئزی یوخ ادهجکلر.“ 49 آمّا اونلاردان بئری قیافا، همئن ائلئن باش کاهئنی، اونلارا ددی: ”سئز هچ بئر شی بئلمئرسئنئز. 50 مگر دوشونمورسونوز کی، خالق یولوندا بئر آدامین اؤلمهسی بئزئم اوچون بوتون خالقین محو اولماسیندان داها یاخشیدیر؟!“ 51 قیافا بو سؤزو اؤزوندن دمئردی. قیافا همئن ائلئن باش کاهئنی اولاراق، نبئلئک ادئب قاباقجادان خبر وردی کی، عئسا، مئلّت یولوندا اؤلهجک. 52 و فقط او مئلّت یولوندا یوخ، تارینین داغیلمیش اؤولادلاری یولوندا دا کی، اونلاری بئر یره ییغیب هامیسینی بئر اتسئن. 53 اله او گوندن اونو اؤلدورمک اوچون مصلحتلشدئلر. 54 اونون اوچون عئسا آرتیق یهودئلر آراسیندا آچیقجا گزمئردی و اورادان آیریلیب، کؤشنه یاخین اِفرایئم آدلی بئر شهره گتدی و شاگئردلری ائله اورادا قالدیلار. 55 یهودئلرئن پاسخا بایرامی یاخینلاشیردی. اونون اوچون ده چوخ آداملار اؤزلرئنی تطهئر اتمک اوچون بایرامدان قاباق هر یردن، اوزاقدان-یاخیندان اورشلئمه گتدئلر. 56 اونلار عئسانی آختاریردیلار و معبدده بئربئرلرئنه دیئردئلر: ”سئز نه دوشونورسونوز؟ آیا او، بایرام اوچون گلهجک؟“ 57 چونکی باش کاهئنلر و فرئسئلر امر ورمئشدئلر کی، عئسانین یرئنی بئلنلر، اونون یاخالانماسی اوچون گرک هارادا اولدوغونو اونلارا خبر ورسئنلر.
عئسانین مسح اولونماسی
1 عئسا، پاسخا بایرامیندان آلتی گون قاباق، بیت عنیایا، اؤلولردن دئرئلتدئیی ائلعازرئن یاشادیغی یره گلدی. 2 اورادا اونون اوچون بئر قوناقلیق وردئلر. مارتا خئدمت ادئردی و ائلعازر عئسا ائله سوفره باشیندا اوتورانلاردان بئری ائدی. 3 مریم بئر شوشه چوخ قئیمتلی خالئص سونبول یاغینی گؤتوروب عئسانین آیاقلارینا سورتدو و ساچلاری ائله اونون آیاقلارینی سئلدی. اِو سونبول یاغینین عطری ائله دولدو. 4 ائسکاریوتلو یهودا، عئسانین شاگئردلرئندن بئری کی، اونا خیانت اِتمَک نئیّتئنده ائدی، ددی: 5 ”نه اوچون بو یاغ اوچ یوز دئنارا ساتیلیب، مؤحتاج آداملارا ورئلمهدی؟“ 6 بونو مؤحتاج آداملارین قیدئنه قالدیغی اوچون دمئردی. اوغرو اولدوغو اوچون دیئردی. کئسه اونون یانیندا ائدی و اونا قویولانلاردان اؤزونه ده گؤتورَردی. 7 عئسا ددی: ”اونونلا ائشئن اولماسین. قوی اونو منئم دفنئم اوچون ساخلاسین. 8 مؤحتاج آداملار همئشه آرانیزدا واردیرلار. آمّا من همئشه آرانیزدا دیئلم.“ 9 یهودئلردن چوخلاری عئسانین اورادا اولدوغوندان خبردار اولوب فقط عئسانی گؤرمک اوچون یوخ، اؤلولردن دئرئلتدئیی ائلعازری گؤرمک اوچون ده اورایا گلدئلر. 10 اونون اوچون باش کاهئنلر مصلحتلهشئب ائلعازری ده اؤلدورمهیه قرار قویدولار. 11 چونکی اونون اوزوندن یهودئلردن چوخلاری گدئب عئسایا ائمان گتئرئردئلر.
عئسا عئزّتله اورشلئمه گئرئر
12 او گونون صاباحی بایراما گلن بؤیوک بئر جاماعات، عئسانین اورشلئمه گلمکده اولدوغونو اؤیرَنَنده، 13 خورما بوداقلارینی گؤتوروب اونون پئشوازینا چیخدیلار و سسلهنئردئلر: ”هوسانّا، ربّئن آدیندا گلن ائسرایئلئن پادشاهی موبارک اولسون!“ 14 عئسا بئر سیپا تاپیب اوستونه مئندی. نجه کی، یازیلمیشدیر: 15 صحیون قیزی، قورخما. باخ، پادشاهین گلئر. بئر سیپایا مئنمئش گلئر. 16 شاگئردلر بو شیلری اوّلجه آنلامادیلار. آمّا عئسانین جلال تاپدیغیندان سونرا، بو سؤزلرئن اونون حاقّیندا یازیلدیغینی و خالقین بو شیلری اونون اوچون اتدئکلرئنی خاطیرلادیلار. 17 و عئسانین ائلعازری چاغیریب اؤلولردن دئرئلتدئیی زامان اونونلا اولموش خالق، بونا شهادت ورئردئلر. 18 اونون اوچون ده خالق اونون پئشوازینا چیخدی. چونکی اونون گؤرستدئیی بو مؤجوزهنی اشئتدئلر. 19 فرئسئلر بئربئرلرئنه ددئلر: ”گؤرورسونوز، الئمئزدن هچ بئر شی گلمئر. عالم اونون دالینجا گدئر.“ 20 بایرامدا عئبادت اوچون اورشلئمه گلنلر آراسیندا بعضی یونانئلر ده وار ائدی. 21 بو یونانئلر جلئلئن بیت صیدا کندئندن اولان فئلئپوسا یاخینلاشیب اوندان خاهئش اتدئلر: ”آغا، عئسانی گؤرمک ائستهیئرئک.“ 22 فئلئپوس گدئب بو مطلبی آندریاسا ددی. آندریاس و فئلئپوس دا گدئب بونو عئسایا خبر وردئلر. 23 عئسا اونلارا ددی: ”ائنسان اوغلونون جلال تاپماق واختی یتئشدی. 24 دوغروسونو سئزه دیئرم؛ بوغدانین توخومو یره دوشوب اؤلمهسه، تک قالار. آمّا اؤلسه، چوخ محصول وِرَر. 25 جانینی سِوَن، اونو ائتئرر. آمّا بو دونیادا جانینی سِومهین، اونو ابدی حیاتا کئمی حئفظ ادر. 26 منه خئدمت ادن آدام گرک منئم دالیمجا گلسئن. من هارادا اولسام، منه خئدمت ادن ده اورادا اولاجاق. منه خئدمت ادن هر کس آتا طرفئندن عئزّت تاپاجاق. 27 ائندی جانیم سیخیلیر. و نه دیئم؛ «آتا، منی بو ساعاتدان قورتار؟!» آمّا من اله بو ساعات اوچون گلدئم. 28 آتا اؤز آدینی اوجالت.“ او زامان گؤیدن بئر سس گلدی: ”اوجالتدیم، گئنه ده اوجالتاجاغام.“ 29 اورادا دوران و بونو اشئدن خالق ددی: ”گؤی گورولدادی.“ اؤزگهلری ددئلر: ”بئر ملک اونونلا دانیشیب.“ 30 عئسا ددی: ”بو سس منئم اوچون گلمهدی، سئزئن اوچون گلدی. 31 بو دونیا ائندی موحاکئمه اولونور. ائندی بو دونیانین حؤکمداری اشئیه آتیلاجاق. 32 آمّا من، یردن قالدیریلدیغیم زامان، بوتون ائنسانلاری اؤزومه چکهجهیم.“ 33 عئسا بو سؤزو دمکده نجه اؤلهجهیئنی بئلدئردی. 34 خالق اونا ددی: ”بئز شرئعتدن اؤیرنمئشئک کی، مسئح ابده کئمی قالاجاق. سن ائندی نجه دیئرسن ائنسان اوغلونون قالدیریلماسی لازیمدیر؟! بو ائنسان اوغلو کئمدئر؟“ 35 عئسا اونلارا ددی: ”نور آز بئر زامان داها آرانیزدا اولاجاق. نورونوز وار ائکن گزئن، مبادا قارانلیق سئزی توتسون. قارانلیقدا گزن آدام هارایا گتدئیئنی بئلمز. 36 نورونوز وار ائکن نورا ائنانین کی، نورون اوغوللاری اولاسینیز.“ عئسا بو سؤزلری دئیندن سونرا گدئب اونلاردان گئزلندی.
یهودئلرئن ائمانسیزلیقلاری
37 عئسا گرچی اونلارین گؤزلری قاباغیندا چوخ علامتلر گؤرستدی، اونلار گئنه اونا ائمان گتئرمهدئلر کی، 38 اِشَعیا پیغمبرئن خبر وردئیی سؤز یرئنه یتئشسئن؛ یارب، وردئیئمئز خبره کئم ائناندی؟ و ربّئن قودرتی کئمه گؤروندو؟ 39 اونلار اونون اوچون اونا ائمان گتئره بئلمئردئلر چونکی، اِشَعیا باشقا بئر یرده دمئشدی؛ 40 تاری اونلارین گؤزلرئنی کور اتدی، اورَکلرئنی داشا دؤندَردی. اونون اوچون ده نه گؤزلری ائله گؤرمهیه قادئر اولدولار، نه اورَکلری ائله آنلاماغا، نه ده منه طرف دؤنمهیه کی، من اونلارا شفا ورئم. 41 اِشَعیا بو سؤزلری ددی، چونکی ربّئن جلالینی گؤردو و اونون حاقّیندا دانیشدی. 42 گئنه ده ریئسلردن چوخلاری عئسایا ائمان گتئردئلر، آمّا فرئسئلر اوزوندن ائمان گتئردئکلرئنی آچیقجا دمهدئلر. چونکی قورخوردولار کنئسهدن اشئیه سالینسینلار. 43 چونکی اونلار ائنساندان گلن عئزّتی تاریدان گلن عئزّتدن داها چوخ سوئردئلر. 44 آمّا عئسا اوجا سسله اونلارا ددی: ”منه ائمان گتئرن، منه یوخ، منی گؤندَرهنه ائمان گتئرئر. 45 و منی گؤرَن، منی گؤندَرهنی گؤرور. 46 من دونیایا نور اولاراق گلدئم کی، منه ائمان گتئرن هر کس قارانلیقدا قالماسین. 47 سؤزلرئمی اشئدئب اونلارا ائنانمایان آداما من حؤکم اتمهیهجهیم. چونکی دونیانی موحاکئمه اتمک اوچون گلمهمئشم، دونیایا نئجات ورمک اوچون گلمئشم. 48 منی ردّ ادن و سؤزلرئمی قبول اتمهین آداما حؤکم ادن بئری وار؛ ددئیئم سؤزلر آخیر گونده اونا حؤکم ادهجک. 49 چونکی من اؤزومدن دانیشمادیم. منی گؤندَرَن آتا نه دئیهجهیئمی و نه دانیشاجاغیمی منه بویوردو. 50 و من بئلئرم کی، اونون بویوردوقلاری ابدی حیاتدیر. اونون اوچون نه دانیشیرام، آتا منه ددئیی کئمی دانیشیرام.“
عئسا شاگئردلرئنئن آیاقلارینی یویور
1 پاسخا بایرامیندان قاباق، عئسا بئلئردی کی، بو دونیادان آیریلیب آتانین یانینا گدهجهیی ساعات یتئشئب. اونون اوچون ده، دونیادا اولان اؤزونونکولری سوهرک، اونلاری آخیرا قدر سِودی. 2 شام یئینده ائبلئس، ائسکاریوتلو شمعون اوغلو یهودانین اورهیئنه عئسانی تسلئم اتمک فئکرئنی سالمیشدی. 3 عئسا آتانین هر شیی اونون ائختئیاریندا قویدوغونو بئلئردی و تاریدان گلئب اونون یانینا گدهجهیئنی ده بئلئردی. 4 عئسا یمکدن قالخدی و اوست پالتارینی چیخاردیب بئر یانا قویدو. و بئر دسمال گؤتوروب بلئنه باغلادی. 5 سونرا لَیَنه سو تؤکوب شاگئردلرئن آیاقلارینی یوماغا و بلئنه باغلادیغی دسماللا قورولتماغا باشلادی. 6 عئسا، شمعون پطروسون یانینا یاخینلاشاندا او، عئسایا ددی: ”یارب، منئم آیاقلاریمی سن یویورسان؟!“ 7 عئسا جاواب ورئب اونا ددی: ”منئم نه اتدئیئمی سن ائندی بئلمزسن. آمّا سونرا باشا دوشهجکسن.“ 8 پطروس اونا ددی: ”منئم آیاقلاریمی اصلا یومایاجاقسان.“ عئسا اونا ددی: ”اگر سنئن آیاقلارینی یوماسام، منئمله پایین اولماز.“ 9 شمعون پطروس اونا ددی: ”یارب، فقط آیاقلاریمی یوخ، اللرئمی و باشیمی دا یو.“ 10 عئسا اونا ددی: ”یویولموش آدامین فقط آیاقلارینی یوماق لازیمدیر. چونکی تامامن تمئزدئر. سئز ده تمئزسئنئز، آمّا هامینیز یوخ.“ 11 چونکی عئسا اونا خیانت ادهنی تانیییردی. اونون اوچون ده ددی؛ ”هامینیز تمئز دیئلسئنئز.“ 12 عئسا شاگئردلرئن آیاقلارینی یویوب اوست پالتارینی گِیَندن سونرا، گئنه سوفره باشیندا اوتوردو و اونلارا ددی: ”آیا سئزه نه اتدئیئمی آنلادینیز؟ 13 سئز منی اوستاد و رب چاغیریرسینیز و دوغرو دا چاغیریرسینیز، چونکی اویام. 14 اگر من رب و اوستاد اولدوغوم حالدا سئزئن آیاقلارینیزی یودوم، سئز ده گرک بئربئرئنئزئن آیاقلارینی یویاسینیز. 15 چونکی سئزه بئر نومونه وردئم کی، سئز ده منئم سئزه اتدئیئم کئمی اِدهسئنئز. 16 دوغروسونو سئزه دیئرم، قول آغاسیندان بؤیوک دیئل، الچی ده اونو گؤندَرهندن اوستون دیئل. 17 ائندی کی، بو شیلری بئلئرسئنئز، اگر اونلارا عمل ادهسئنئز، بختورسئنئز.“
عئسا، اونا خیانت اولاجاغینی خبر ورئر
18 ”هامینیزین حاقّیندا دانیشمیرام. من سچدئکلرئمی تانیییرام. لاکئن بو اونون اوچوندور کی، موقدّس کئتابین یازدیغی سؤز یرئنه یتئشسئن؛ «منئمله چؤرک یئین منه خیانت اتدی.» 19 بونو سئزه ائندئدن، حله باش ورمهدن دیئرم کی، باش ورن زامان منئم «او» اولدوغوما ائناناسینیز. 20 دوغروسونو سئزه دیئرم؛ منئم گؤندَردئیئم آدامی قبول ادن، منی قبول ادئر و منی قبول ادن منی گؤندَرَنی قبول ادئر.“ 21 بو سؤزلری دئیندن سونرا، عئسانین روحو سیخیلدی و شهادت ورئب ددی: ”دوغروسونو سئزه دیئرم کی، سئزدن بئری منه خیانت ادهجک.“ 22 شاگئردلر بئربئرلرئنه باخیب حیران قالمیشدیلار کی، کئمئن حاقّیندا دانیشیر. 23 شاگئردلردن بئری سوفره باشیندا عئسانین یانیندا اوتوروب اونون سئنهسئنه سؤیکنمئشدی. عئسا بو شاگئردی سوئردی. 24 شمعون پطروس بو شاگئرده ائشاره ادئب اوندان سوروشدو: ”کئمئن حاقّیندا دیئر؟“ 25 او دا عئسایا آرتیق یاخینلاشیب اوندان سوروشدو: ”یارب، او کئمدئر؟“ 26 عئسا اونا جاواب وردی: ”چؤرک تئکهسئنی باتیریب کئمه ورسم، او اؤزودور.“ او زامان عئسا، چؤرک تئکهسئنی باتیریب ائسکاریوتلو شمعون اوغلو یهودایا وردی. 27 یهودا چؤرک تئکهسئنی آلان زامان، شیطان اونون ائچئنه گئردی. او واخت عئسا اونا ددی: ”ادهجهیئنی تز ات.“ 28 آمّا سوفره باشیندا اوتورانلاردان هچ کئم بو سؤزون نه اوچون ددئیئنی آنلامادی. 29 کئسه یهودانین یانیندا اولدوغوندان بعضئلری اِله گومان اتدئلر کی، عئسا اونا دیئر: ”بایرام اوچون بئزه لازیم اولان شیلری ساتین آل“ یا دا ”مؤحتاج آداملارا بئر شی ور.“ 30 یهودا تئکهنی آلاندان سونرا، فورَن اشئیه چیخدی. و گجه ائدی.
پطروسون ائنکار ادهجهیی
31 یهودانین گتدئیئندن سونرا، عئسا ددی: ”ائندی ائنسان اوغلو جلال تاپیر و تاری اوغولدا جلال تاپیر. 32 اگر تاری اوندا جلال تاپسا، تاری دا اوغولو اؤزونده عئزّتلندئرهجک و فورَن اونا جلال ورهجک. 33 اؤولادلاریم، آرتیق قیسا بئر مودّته کئمی سئزئنلهیَم. منی آختاراجاقسینیز، آمّا یهودئلره ددئیئم کئمی سئزه ده ائندی دیئرم؛ گدهجهیئم یره سئز گله بئلمزسئنئز. 34 سئزه تزه بئر امر ورئرم؛ بئربئرئنئزی سوئن. من سئزی سودئیئم کئمی، سئز ده گرک بئربئرئنئزی سوهسئنئز. 35 اگر بئربئرئنئزی سوهسئنئز، بوندان بوتون ائنسانلار بئلرلر کی، سئز منئم شاگئردلرئمسئنئز.“ 36 شمعون پطروس اونا ددی: ”یارب، سن هارایا گدئرسن؟“ عئسا جاواب وردی: ”من گدهجهیئم یره، سن ائندی دالیمجا گله بئلمزسن. آمّا سونرا گلهجکسن.“ 37 پطروس اونا ددی: ”یارب، نئیه ائندی دالینجا گله بئلمهرم؟ من سنئن اوچون جانیمدان کچهرم.“ 38 عئسا جاواب وردی: ”سن منئم اوچون جانیندان کچرسن؟! دوغروسونو سنه دیئرم، خوروز بانلامامیش سن منی اوچ دفه ائنکار ادهجکسن.
عئسا، تارییا گدن یول
1 اورهیئنئز اوزولمهسئن. تارییا ائمان گتئرئن، منه ده ائمان گتئرئن. 2 آتامین اِوئنده چوخ اوتاق وار. اولماسایدی، سئزه دئیردئم. اونا گؤره گدئرم سئزئن اوچون یر حاضیرلایام. 3 و اگر گدئب سئزئن اوچون بئر یر حاضیرلاسام، گئنه گلئب سئزی اؤز یانیما آپارارام کی، من اولان یرده سئز ده اولاسینیز. 4 هارایا گدهجیئمی بئلئرسئنئز، یولو دا تانیییرسینیز.“ 5 توماس اونا ددی: ”یارب، هارایا گدهجهیئنی بئلمئرئک، یولو نجه بئلهرئک؟“ 6 عئسا اونا ددی: ”یول، حقئقت و حیات منم. هچ کس آتانین یانینا گله بئلمز، مگر من واسئطه اولام. 7 اگر منی تانیسایدینیز، آتامی دا تانییاردینیز. ائندئدن اونو تانیییرسینیز و اونو گؤروبسونوز.“ 8 فئلئپوس ددی: ”یارب، آتانی بئزه گؤرسد و بو بئزئم اوچون کئفایت ادر.“ 9 عئسا اونا ددی: ”فئلئپوس، بو قدر سئزئنله اولاراق منی حله تانیماییبسان؟ منی گؤرن آتانی گؤروب. نجه آتانی بئزه گؤرسد دیئرسن؟ 10 ائنانمیرسان کی، من آتادایام و آتا مندهدئر؟ سئزه ددئیئم سؤزلری اؤزومدن دمئرم. بو، منده اولان آتادیر کی، اؤز ائشلرئنی گؤرور. 11 ائنانین کی، من آتادایام و آتا دا مندهدئر. یوخسا، او ائشلره گؤره ائنانین. 12 دوغروسونو سئزه دیئرم، من اتدئیئم ائشلری، منه ائمان گتئرن آدام دا ادهجک. و بونلاردان داها بؤیوک ائشلر ده ادهجک، چونکی من آتانین یانینا گدئرم. 13 و منئم آدیمدا هر نه ائستهیهسئنئز، اونو ادهجهیم کی، آتا اوغولدا عئزّت تاپسین. 14 منئم آدیمدا مندن هر نه ائستهیهسئنئز، ادهجهیم.“
موقدّس روحون وعده ورئلمهسی
15 ”اگر منی سوئرسئنئز، امر اتدئکلرئمی یرئنه یتئررسئنئز. 16 و من آتادان خاهئش ادهجهیم و او سئزه باشقا بئر تسلّی ورن ورهجک کی، ابده کئمی سئزئنله قالسین. 17 او حقئقت روحودور کی، دونیا اونو قبول اده بئلمز. چونکی نه اونو گؤرَر، نه ده اونو تانییار. آمّا سئز اونو تانیییرسینیز، چونکی سئزئنله قالیر و سئزده اولاجاق. 18 سئزی یتئم بوراخمایاجاغام، سئزئن یانینیزا گلهجهیم. 19 بئر آز مودّت سونرا، دونیا داها منی گؤرمهیهجک. آمّا سئز منی گؤرهجکسئنئز. من یاشادیغیم اوچون سئز ده یاشایاجاقسینیز. 20 او گون آنلایاجاقسینیز کی، من آتامدایام و سئز مندهسئنئز، و من سئزدهیم. 21 منی سِوَن او آدامدیر کی، امر اتدئکلرئم اوندادیر و اونلاری یرئنه یتئرئر. منی سِوَن، آتام طرفئندن سوئلهجک و من اونو سوئب اؤزومو اونا ظاهئر ادهجهیم.“ 22 یهودا (نه او ائسکاریوتلو) عئسایا ددی: ”یارب، نه اولوب کی، اؤزونو آرتیق دونیایا یوخ، بئزه ظاهئر ادهجکسن؟“ 23 عئسا جاواب ورئب اونا ددی: ”هر کس منی سِوسه، سؤزومو یرئنه یتئرر و آتام اونو سِوَر و بئز اونون یانینا گلئب اونونلا مسکن توتاریق. 24 منی سِومهین آدام، سؤزلرئمی یرئنه یتئرمز. و اشئتدئیئنئز سؤزلر منئم اؤزومدن دیئل، منی گؤندَرَن آتانیندیر. 25 یانینیزدا اولارکن بونلاری سئزه ددئم. 26 لاکئن تسلّی وِرَن، همئن موقدّس روح کی، آتا منئم آدیمدا گؤندَرهجک، او، سئزه هر شیی اؤیردهجک و سئزه ددئیئم هر شیی سئزه خاطیرلاداجاق. 27 سئزئن اوچون باریش قویورام. اؤز باریشیمی سئزه ورئرم. دونیا ورن کئمی یوخ، من سئزه ورئرم. اورهیئنئز اوزولمهسئن. قورخمایین. 28 اشئتدئنئز کی، سئزه ددئم: «گدئرم آمّا گئنه یانینیزا گلهجهیم.» اگر منی سِوسَیدئنئز، آتامین یانینا گدهجهیئمدن سوئنردئنئز. چونکی آتا مندن بؤیوکدور. 29 و ائندی بونو، باش ورمهدن سئزه دیئرم کی، باش وردئیی زامان ائناناسینیز. 30 آرتیق سئزئنله چوخ دانیشمایاجاغام، چونکی بو دونیانین حؤکمداری گلئر. اونون منئم اوستومده هچ بئر قودرتی یوخدور. 31 آمّا اونون اوچون کی، دونیا بئلسئن من آتانی سوئرم و آتانین منه امر اتدئکلرئنی یرئنه یتئرئرم. دورون بورادان گدک.
اوزوم آغاجی و بوداقلار
1 من حقئقی اوزوم آغاجییام و آتام باغباندیر. 2 منده اولوب میوه ورمهین هر بوداغی، او، کسئب آتیر و میوه ورن هر بوداغی تمئزلهیئر کی، آرتیق میوه ورسئن. 3 ائندی سئز، سئزه ددئیئم سؤزلر اوزوندن تمئزسئنئز. 4 منده قالین و من ده سئزده قالاجاغام. نجه کی، بوداق آغاجدا قالمایینجا اؤز-اؤزوندن میوه وره بئلمز، سئز ده منده قالمایینجا بلهسئنئز. 5 من اوزوم آغاجییام و سئز بوداقلارسینیز. منده قالان و من اوندا قالان آدام چوخ میوه گتئرر. چونکی منسئز هچ بئر شی ادهبئلمزسئنئز. 6 منده قالمایان آدام بوداق کئمی چؤله آتیلیب قورویار. ائنسانلار اونلاری ییغیب اودا آتارلار و اونلار یانار. 7 اگر سئز منده قالاسینیز و منئم سؤزلرئم سئزده قالسا، نه آرزو ادئرسئنئز، ائستهیئن و سئزه ورئلهجک. 8 آتام سئزئن چوخ میوه گتئرمهیئنئزله عئزّتلهنئر و بلهجه منئم شاگئردلرئم اولورسونوز. 9 نجه کی، آتا منی سِوئب، من ده سئزی اله سومئشم. منئم محبّتئمده قالین. 10 اگر منئم امرلرئمی یرئنه یتئرهسئنئز، منئم محبّتئمده قالارسینیز. نجه کی، من آتامین امرلرئنی یرئنه یتئرمئشم و اونون محبّتئنده قالیرام. 11 بو شیلری اونون اوچون سئزه دمئشم کی، منئم شادلیغیم سئزده قالسین و سئزئن شادلیغینیز کامئل بئر شادلیق اولسون. 12 منئم امرئم بودور؛ سئزی سِودئیئم کئمی، سئز ده بئربئرئنئزی سوئن. 13 هچ کسده بوندان بؤیوک بئر محبّت اولا بئلمز کی، جانینی دوستلاری یولوندا فدا اتسئن. 14 اگر سئزه امر اتدئکلرئمی یرئنه یتئرهسئنئز، منئم دوستلاریمسینیز. 15 آرتیق سئزی قول چاغیرمیرام، چونکی قول آغاسینین نه اتدئینی بئلمز. سئزی دوست چاغیریرام، چونکی آتامدان اشئتدئیئم بوتون شیلری سئزه بئلدئردئم. 16 سئز منی سچمهدئنئز، من سئزی سچدئم و تعیئن اتدئم کی، گدئب میوه گتئرهسئنئز و گتئردئیئنئز میوه همئشه قالسین کی، منئم آدیمدا آتادان ائستهدئیئنئزی آتا سئزه ورسئن. 17 بو امرلری اونون اوچون سئزه ورئرم کی، بئربئرئنئزی سوهسئنئز.
دونیانین نئفرتی
18 اگر دونیا سئزدن نئفرت اتسه، بئلئن کی، سئزدن اوّل مندن نئفرت ادئب. 19 اگر دونیادان اولسایدینیز، دونیا اؤزونونکونو سِوَردی. آمّا سئز دونیادان دیئلسئنئز و من سئزی بو دونیادان سچمئشم. اونون اوچون ده دونیا سئزدن نئفرت ادئر. 20 سئزه ددئیئم سؤزو خاطیرلایین؛ «قول آغاسیندان بؤیوک دیئل.» اگر اونلار منه اذئیّت وردئلر، سئزه ده اذئیّت ورهجکلر. اگر منئم سؤزلرئمی یرئنه یتئردئلر، سئزئن ده سؤزلرئنئزی یرئنه یتئرهجکلر. 21 آمّا منئم آدیم اوزوندن بوتون بو شیلری سئزه ادهجکلر، چونکی منی گؤندَرهنی تانیمیرلار. 22 اگر گلئب اونلارلا دانیشماسایدیم، گوناهلاری اولمازدی. آمّا ائندی گوناهلاری اوچون اونلارا هچ بئر عوذر قالماییب. 23 مندن نئفرت ادن، منئم آتامدان دا نئفرت ادئر. 24 اگر اونلارین آراسیندا آیری آداملارین الئندن گلمهین عمللری اتمهسَیدئم، گوناهلاری اولمازدی. آمّا ائندی اونلار هم عمللرئمی گؤروبلر و هم مندن، هم ده آتامدان نئفرت ادئبلر. 25 آمّا بو اولدو کی، شرئعتده یازیلمیش بو سؤز یرئنه یتئشسئن: «مندن سببسئز نئفرت اتدئلر.» 26 آتادان سئزه گؤندَرهجهیئم تسلّی ورن گلدئکجه منئم حاقّیمدا شهادت ورهجک. همئن حقئقت روحو کی، آتادان چیخیب گلئر. 27 و سئز ده منئم حاقّیمدا شهادت ورهجکسئنئز، چونکی باشلانیشدان منئمله وارسینیز.
1 بو سؤزلری اوندان اؤتری سئزه ددئم کی، ائمانینیز سوستلَشمهسئن. 2 سئزی کنئسهلردن قوواجاقلار. بلی، اله واخت گلر کی، سئزی اؤلدورَن هر کس تارییا خئدمت اتدئیئنی گومان اِدَر. 3 و بو ائشلری اِدَرلر، چونکی نه آتانی تانیییرلار نه ده منی. 4 آمّا بو شیلری سئزه ددئم کی، همئن واخت گلنده، بونلاری سئزه ددئیئمی خاطیرلایاسینیز. بو شیلری باشلانیشدان سئزه دمهدئم، چونکی سئزئنله ائدئم.
موقدّس روحون ائشی
5 آمّا ائندی منی گؤندَرهنئن یانینا گدئرم، و سئزدن هچ بئرئنئز مندن سوروشمور؛ «سن هارایا گدئرسن؟» 6 لاکئن بو شیلری سئزه ددئیئم اوچون اورهیئنئز قمله دولوب. 7 آمّا حقئقتی سئزه دیئرم؛ منئم گتمهیئم سئزئن اوچون خیئرلیدئر. چونکی گتمهسم، تسلّی ورن سئزئن یانینیزا گلمز. آمّا اگر گِتسَم، اونو سئزئن یانینیزا گؤندَرهرَم. 8 او، گلدئیی زامان، دونیانین آداملارینا گوناهین نه اولدوغونو، صالحلئیئن نه اولدوغونو، و تارینین موحاکئمهسئنئن نه اولدوغونو بئلدئرهجک. 9 اونلارین گوناهینی گؤرسدهجک کی، منه ائمان گتئرمئرلر. 10 حقئقی صالحلئیی اونلارا آشکار ادهجک، چونکی آتانین یانینا گدئرم و آرتیق منی گؤرمهیهجکسئنئز. 11 و تارینین موحاکئمهسئنئن نه اولدوغونو دا اونلارا گؤرسدهجک، چونکی بو دونیایا حؤکمدارلیق ادن روح محکوم اولونوب. 12 سئزه دمهلی چوخ سؤزلرئم وار، آمّا ائندی اونلاری درک ادهبئلمزسئنئز. 13 لاکئن او، یعنی حقئقت روحو گلنده، سئزی بوتون حقئقته هئدایت ادهجک. چونکی اؤزوندن هچ بئر شی دمهیهجک. نه اشئدئر، اونلاری دئیهجک و گلهجکده اولاجاقلاری سئزه خبر ورهجک. 14 او منه عئزّت ورهجک، چونکی منئم اولانلاردان آلیب سئزه بئلدئرهجک. 15 آتانین هر شیی وار، منئمدئر. اونون اوچون ده ددئم کی، منئم اولانلاردان آلیب سئزه بئلدئرهجک. 16 آز بئر زاماندان سونرا منی آرتیق گؤرمهیهجکسئنئز و آز بئر زاماندان سونرا منی گئنه گؤرهجکسئنئز.“
شاگئردلرئن ماتملری شادلیغا دؤنهجک
17 شاگئردلردن بعضئلری بئربئرلرئنه ددئلر: ”«آز بئر زاماندان سونرا منی آرتیق گؤرمهیهجکسئنئز و آز بئر زاماندان سونرا منی گئنه گؤرهجکسئنئز» و «چونکی آتانین یانینا گدئرم» سؤزدن نه نئیّتی وار؟“ 18 اونا گؤره ده دیئردئلر: ”«آز بئر زامان» دمکدن مقصدی نهدئر؟ اونون ددئیئنی آنلامیریق.“ 19 عئسا اونلارین سوروشماق ائستهدئکلرئنی آنلاییب اونلارا ددی: ”«آز بئر زاماندان سونرا منی آرتیق گؤرمهیهجکسئنئز» و «آز بئر زاماندان سونرا منی گئنه گؤرهجکسئنئز» ددئیئم اوچون بئربئرلرئنئزدن سوروشورسونوز؟ 20 دوغروسونو سئزه دیئرم؛ سئز آغلاییب اَلَم چکهجکسئنئز و دونیا شادلیق ادهجک. سئز ماتم توتاجاقسینیز، آمّا سئزئن ماتمئنئز شادلیغا دؤنهجکدئر. 21 آرواد، اوشاغینین دوغوم واختی یتئشن زامان، آغری چکر، آمّا اوشاغینی دوغاندان سونرا، بئر ائنسان بو دونیایا گتئرمهسئنه گؤره، شادلیغیندان آغری یادیندان چیخار. 22 ائندی سئز ده دوغرودان قوصّهلهنئرسئنئز، آمّا سئزی گئنه گؤرهجهیم و اورهیئنئز سوئنهجک و هچ کئم سئزئن شادلیغینیزی سئزدن آلمایاجاق. 23 و او گون مندن هچ بئر شی سوروشمایاجاقسینیز. دوغروسونو سئزه دیئرم؛ آتادان هر نه ائستیهسئنئز، منئم آدیمدا سئزه ورهجک. 24 ائندئیه کئمی منئم آدیمدا هچ بئر شی ائستمهیئبسئنئز. ائستهیئن و آلاجاقسینیز کی، شادلیغینیز کامئل اولسون. 25 بو شیلری مثللرله سئزه دمئشم. او ساعات گلئر کی، آرتیق سئزه مثللرله دانیشمایاجاغام. آتا حاقّیندا سئزئنله آچیقجا دانیشاجاغام. 26 او گون منئم آدیمدا ائستهیهجکسئنئز و دمئرم کی، سئزدن اؤتری آتادان خاهئش ادهجهیم. 27 چونکی آتا اؤزو سئزی سوئر، اونا گؤره کی، منی سوئبسئنئز و اونون یانیندان گلدئیئمه ائنانیبسینیز. 28 من آتانین یانیندان چیخیب بو دونیایا گلمئشم. دونیانی ترک ادئب گئنه آتانین یانینا گدئرم.“ 29 شاگئردلری ددئلر: ”آها! ائندی آچیقجا دانیشیرسان و هچ بئر مثلدن ائستئفاده اتمئرسن. 30 ائندی سنئن هر شیی بئلدئیئنی آنلاییریق و احتئیاجین یوخدور کی، کئمسه سندن سوآل سوروشسون. بوندان ائنانیریق کی، تارینین یانیندان چیخیب گلئبسن.“ 31 عئسا اونلارا ددی: ”ائندی ائنانیرسینیز؟! 32 او ساعات گلئر و گلئبدئر ده کی، هر بئرئنئز اؤز طرفئنئزه داغیلاجاقسینیز و منی تک-تنها بوراخاجاقسینیز. آمّا من تک دیئلم، چونکی آتا دا منئملهدئر. 33 بو شیلری سئزه ددئم کی، منده باریشینیز اولسون. بو دونیادا زحمت آلتینداسینیز، لاکئن جسور اولون! من دونیایا قالئب گلمئشم.“
عئسا شاگئردلری اوچون دوعا ادئر
1 عئسا بو سؤزلری دئیندن سونرا گؤزلرئنی گؤیه قالدیریب ددی: ”آتا، ساعات یتئشئب. اوغلونا عئزّت ور کی، اوغول دا سنه عئزّت ورسئن. 2 نجه کی، بوتون ائنسانلار اوستونه سن اونا حاکئمئیّت وردئن کی، اونا وردئیئن ائنسانلارین هامیسینا ابدی حیات ورسئن. 3 و ابدی حیات بودور کی، اونلار سنی، تک حقئقی تاری و گؤندَردئیئن عئسا مسئحی تانیسینلار. 4 من سنی یر اوزونده عئزّتلندئردئم؛ یرئنه یتئرمک اوچون منه تاپشیردیغین ائشی تاماملاماقلا. 5 و ائندی سن ای آتا، اؤز یانیندا منی عئزّتلندئر. او عئزّتله کی، دونیا یارانمامیشدان سنئن یانیندا واریم ائدی. 6 من سنئن آدینی بو دونیادان منه وردئیئن ائنسانلارا تانیتدیرمیشام. اونلار سنئن ائدئلر و سن اونلاری منه وردئن. و سنئن ددئکلرئندن ائطاعت ادئبلر. 7 ائندی اونلار بئلئبلر کی، منه وردئکلرئنئن هامیسی سندندئر. 8 چونکی منه وردئیئن سؤزلری اونلارا وردئم و اونلار قبول اتدئلر. سنئن یانیندان گلدئیئمی حقئقتن آنلادیلار و ائناندیلار کی، منی سن گؤندَرئبسن. 9 من اونلار اوچون یالواریرام. دونیا اوچون یوخ، منه وردئکلرئن اوچون یالواریرام. چونکی اونلار سنئندئرلر. 10 منئم اولان هر شی سنئندئر و سنئن اولانلار دا منئمدئر. و من اونلاردا عئزّتلنمئشم. 11 آرتیق من اوزون بئر مودّت اوچون بو دونیادا دیئلم، آمّا اونلار بو دونیادادیرلار. و من سنئن یانینا گلئرم. ای موقدّس آتا، منه وردئیئن آدینلا اونلاری حئفظ ات کی، اونلار دا بئزئم کئمی بئر اولسونلار. 12 اونلارین یانیندا اولان زامان، منه وردئیئن آدینلا اونلاری حئفظ اتدئم و هلاکت اوغلوندان باشقا، اونلاردان هچ بئری هلاک اولمادی کی، موقدّس کئتابین ددئیی سؤز یرئنه یتئشسئن. 13 آمّا ائندی سنه گلئرم و بو سؤزلری بو دونیادا ائکن دیئرم کی، منئم شادلیغیم اونلاردا کامئل اولسون. 14 سنئن سؤزونو اونلارا وردئم و دونیا اونلاردان نئفرت اتدی. چونکی اونلار بو دونیادان دیئللر، نجه کی، من بو دونیادان دیئلم. 15 یالوارمیرام کی، اونلاری بو دونیادان گؤتورهسن. یالواریرام کی، اونلاری شردن قورویاسان. 16 نجه کی، من بو دونیادان دیئلم، اونلار دا بو دونیادان دیئللر. 17 اونلاری حقئقتله موقدّس ات. حقئقت سنئن سؤزوندور. 18 نجه کی، سن منی بو دونیایا گؤندَردئن، من ده اونلاری بو دونیایا گؤندَرئرم. 19 اونلار اوچون من اؤزومو وقف ادئرم کی، اونلار دا حقئقتن وقف اولونسونلار. 20 فقط اونلار اوچون یالوارمیرام. اونلارین سؤزو ائله منه ائمان گتئرهجک آداملار اوچون ده یالواریرام کی، 21 هامیسی بئر اولسونلار. نجه کی، سن ای آتا مندهسن و من سندهیم، اونلار دا بئزده اولسونلار کی، دونیا سنئن منی گؤندَردئیئنه ائنانسین. 22 منه وردئیئن عئزّتی من اونلارا ورمئشم کی، بئز بئر اولدوغوموز کئمی، اونلار دا بئر اولسونلار. 23 من اونلاردایام و سن مندهسن کی، اونلار بئرلئکده کامئل اولسونلار و دونیا سنئن منی گؤندَردئینه و اونلاری سودئیئنه ائنانسین، نجه کی، منی سودئن. 24 ای آتا، ائستهیئرم کی، منه وردئکلرئن ده من اولان یرده منئمله اولسونلار و سنئن منه وردئیئن عئزّتی گؤرسونلر. چونکی دونیانین یارانماسیندان منی سودئن. 25 ای عادئل آتا، دونیا سنی دوغرودان تانیمادی، آمّا من سنی تانیدیم و بونلار دا آنلادیلار کی، سن منی گؤندَرئبسن. 26 سنئن آدینی اونلارا بئلدئردئم و بئلدئرهجهیم. اله کی، منی سودئیئن او محبّت اونلاردا اولسون و من ده اونلاردا اولوم.“
عئسا توتولور
1 بو دوعانی ادندن سونرا عئسا شاگئردلری ائله چیخیب قِدرون درهسئنئن او بئری تایینا کچدی. اورادا بئر باغ وار ائدی. عئسا و شاگئردلری بو باغا گئردئلر. 2 عئسایا خیانت ادن یهودا دا بو یری تانیییردی. چونکی عئسا تز-تز شاگئردلری ائله اورادا ییغیشیردیلار. 3 یهودا بئر دسته عسگر گؤتوروب، باش کاهئنلر و فرئسئلردن آلمیش موحافئظلرله اورایا گلدی. اؤزلری ائله فنرلر، مشعللر و سئلاحلار گتئرمئشدئلر. 4 عئسا باشینا گلهجک هر شیی بئلهرک قاباغا گلئب اونلارا ددی: ”کئمی آختاریرسینیز؟“ 5 اونلار جاواب وردئلر: ”ناصئرهلی عئسانی.“ عئسا اونلارا ددی: ”منم.“ اونا خیانت ادن یهودا دا اونلارلا دورموشدو. 6 عئسا ”منم“ ددئیی واخت، اونلار گری چکئلئب یره ییخیلدیلار. 7 عئسا گئنه ده اونلاردان سوروشدو: ”کئمی آختاریرسینیز؟“ اونلار جاواب وردئلر: ”ناصئرهلی عئسانی.“ 8 عئسا ددی: ”سئزه ددئم کی، منم. اگر منی آختاریرسینیز، قویون بونلار گتسئنلر.“ 9 بله اولدو کی، قاباقجا ددئیی بو سؤز یرئنه یتئشسئن کی، ”سنئن منه وردئکلرئنئن هچ بئرئسئنی ائتئرمهمئشم.“ 10 شمعون پطروس یانیندا داشیدیغی قیلینجی چکدی و باش کاهئنئن قولونو ووروب اونون صاغ قولاغینی کسدی. او قولون آدی مالخوس ائدی. 11 او واخت عئسا پطروسا ددی: ”قیلینجینی قینینا قوی. آتانین منه وردئیی پئیالانی آیا ائچمهیئم؟“ 12 بلهجه عسگر دستهسی، مئن باشی و یهودئلرئن موحافئظلری عئسانی توتوب باغلادیلار 13 و اونو اوّل حنّانین یانینا آپاردیلار. چونکی حنّا، او ائل باش کاهئن اولان قیافانین قایینآتاسی ائدی. 14 قیافا او آدام ائدی کی، خالقین یولوندا بئر تک آدامین اؤلمهسئنی آرتیق مصلحت بئلئب یهودئلره تؤوصئیه اتمئشدی.
پطروسون ائلک ائنکاری
15 شمعون پطروس و آیری بئر شاگئرد عئسانین دالینجا گتدئلر. باش کاهئنله تانیش اولان بو شاگئرد عئسا ائله برابر باش کاهئنئن حیطئنه گئردی. 16 آمّا پطروس اشئکده، قاپینین یانیندا دورموشدو. اونون اوچون ده باش کاهئنله تانیش اولان او بئری شاگئرد قاپیچی قیزلا دانیشیب، پطروسو ائچهری گتئردی. 17 بو آرادا قاپیچی قیز پطروسا ددی: ”سن کی، بو آدامین شاگئردلرئندن دیئلسن، اله دیئل؟“ پطروس ددی: ”دیئلم.“ 18 هاوانین سویوق اولدوغو اوچون نؤکرلر و موحافئظلر کؤمور یاندیرمیشدیلار و اونون اطرافیندا دوروب قیزیشیردیلار. پطروس دا اونلارین یانیندا دوروب اؤزونو قیزدیریردی.
باش کاهئن عئسانی سورغویا چکئر
19 او زامان باش کاهئن عئسانی شاگئردلری و تعلئملری حاقّیندا سورغویا چکدی. 20 عئسا اونا جاواب وردی: ”من ددئکلرئمی عالمه آچیقجا دمئشم. همئشه یهودئلر ییغیلدیغی کنئسهده و معبدده تعلئم ورمئشم. من گئزلئجه هچ بئر شی دمهمئشم. 21 نئیه مندن سوروشورسان؟ اونلارا نه ددئکلرئمی، اشئدنلردن سوروش. اونلار منئم نه ددئکلرئمی بئلئرلر.“ 22 عئسانین آغزیندان بو سؤزلر چیخان واخت، یانیندا دوران موحافئظلردن بئری عئسایا شئلّه ووروب ددی: ”باش کاهئنه بله جاواب ورئرسن؟!“ 23 عئسا اونا ددی: ”اگر سهو بئر سؤز دانیشدیم، سهو اتدئیئمی گؤرسد. آمّا اگر ددئکلرئم دوغرودور، نه اوچون منی وورورسان؟“ 24 او زامان حنّا عئسانی قوللاری باغلی باش کاهئن قیافانین یانینا گؤندَردی.
پطروسون ائکئنجی و اوچونجو ائنکاری
25 شمعون پطروس اورادا دوروب اؤزونو قیزدیریردی. اونلار پطروسا ددئلر: ”مگر سن ده اونون شاگئردلرئندن دیئلسن؟“ پطروس ائنکار ادئب ددی: ”دیئلم.“ 26 باش کاهئنئن قوللاریندان بئری کی، پطروسون طرفئندن وورولوب قولاغی کسئلن قوللا قوحوم ائدی، ددی: ”مگر من سنی اونونلا باغدا گؤرمهدئم؟!“ 27 پطروس گئنه ده ائنکار اتدی و او آندا خوروز بانلادی.
عئسا پئلاطین حوضوروندا
28 سحر ارکن ائدی. یهودئلر عئسانی قیافانین یانیندان روم والئسئنئن سارایینا آپاردیلار. آمّا اؤزلری سارایا گئرمهدئلر کی، مبادا شرئعته اساسن ناپاک ساییلیب پاسخا یمهیئنی یئیه بئلمهسئنلر. 29 اونا گؤره ده پئلاط سارایدان اونلارین یانینا چیخیب ددی: ”بو آدامدان نه شئکایتئنئز وار؟“ 30 یهودئلر جاواب ورئب اونا ددئلر: ”اگر بو آدام تقصئرلی اولماسایدی، اونو گتئرئب سنه تسلئم اتمزدئک.“ 31 پئلاط اونلارا ددی: ”اونو سئز گؤتورون و قانونلارینیزا گؤره اؤزونوز اونون حاقّیندا حؤکم ادئن.“ یهودئلر اونا ددئلر: ”بئزئم هچ کئمی اؤلومه محکوم اتمهیه ائختئیاریمیز یوخدور.“ 32 بونلار اونا گؤره اولدو کی، عئسانین نهجور اؤلومله اؤلهجهیی حاقّیندا ددئیی سؤز یرئنه یتئشسئن. 33 او زامان پئلاط گئنه سارایا قاییدیب، عئسانی چاغیردی و اونا ددی: ”آیا سن یهودئلرئن پادشاهیسان؟“ 34 عئسا جاواب وردی: ”سن بونو اؤزوندن دیئرسن، یوخسا اؤزگه آداملار سنه مندن صؤحبت ادئبلر؟“ 35 پئلاط جاواب وردی: ”مگر من یهودئیم؟ سنی اؤز مئلّتئن و باش کاهئنلر منه تسلئم ادئبلر. نه ادئبسن؟“ 36 عئسا جاواب وردی: ”منئم پادشاهلیغیم بو دونیادان دیئل. اگر پادشاهلیغیم بو دونیادان اولسایدی، نؤکرلرئم چالیشاردیلار کی، من یهودئلرئن الئنه ورئلمهیئم. آمّا ائندی منئم پادشاهلیغیم بورادان دیئلدئر.“ 37 او زامان پئلاط اونا ددی: ”دمک دوغرودان دا بئر پادشاهسان؟“ عئسا جاواب وردی: ”سن دیئرسن کی، من بئر پادشاهام. من بونون اوچون آنادان اولموشام و بونون اوچون بو دونیایا گلمئشم کی، حقئقت حاقّیندا شهادت ورئم. حقئقتئن طرفداری اولان هر کس منئم سسئمی اشئدئر.“ 38 پئلاط اونا ددی: ”حقئقت نهدئر؟“ و بونو دئینده گئنه اشئیه، یهودئلرئن یانینا چیخیب اونلارا ددی: ”من اوندا هچ بئر تقصئر گؤرمورم. 39 آمّا سئزئن بئر عادتئنئز وار کی، پاسخا بایرامیندا سئزئن اوچون زئنداندان بئرئنی آزاد ادئم. ائندی آیا ائستهیئرسئنئز کی، یهودئلرئن پادشاهینی سئزئن اوچون آزاد ادئم؟“ 40 یهودئلر تکرار قیشقیریب ددئلر: ”بو آدامی یوخ، باراَبّانی!“ و بو باراَبّا اوغرو ائدی.
عئسا اؤلومه محکوم اولور
1 او زامان پئلاط عئسانی توتوب اونا شالّاق ووردوردو. 2 عسگرلر ده تئکانلاردان بئر تاج هؤروب اونون باشینا قویدولار و اونا قیرمیزی رنگئنده بئر شئنل گیدئردئلر. 3 و اونون یانینا گلئب ددئلر: ”سالام، ای یهودئلرئن پادشاهی.“ و اونا شئلّه ووروردولار. 4 پئلاط گئنه اشئیه گدئب یهودئلره ددی: ”باخین، اونو سئزئن یانینیزا گتئرئرم کی، اوندا هچ بئر گوناه تاپمادیغیمی بئلهسئنئز.“ 5 او واخت عئسا، باشیندا تئکاندان تاج و اَینئنده قیرمیزی بئر شئنل، اشئیه چیخدی. پئلاط یهودئلره ددی: ”باخین، او آدام!“ 6 باش کاهئنلر و موحافئظلر عئسانی گؤرن زامان چیغیریب ددئلر: ”چارمیخا چک! چارمیخا چک!“ پئلاط اونلارا ددی: ”گؤتورون سئز اؤزونوز چارمیخا چکئن. من اوندا هچ بئر گوناه گؤرمورَم.“ 7 یهودئلر جاواب وردئلر: ”بئزئم بئر قانونوموز وار و او قانونا گؤره بو آدام اؤلمهلیدئر. چونکی اؤزونو تارینین اوغلو ادئب.“ 8 پئلاط بو سؤزو اشئدن واخت داها چوخ قورخدو 9 و تکرار سارایا قاییدیب عئسایا ددی: ”سن هارادانسان؟“ آمّا عئسا اونا جاواب ورمهدی. 10 او واخت پئلاط اونا ددی: ”منه جاواب ورمئرسن؟ بئلمئرسن کی، سنی هم چارمیخا چکمهیه قودرتئم وار، هم ده آزاد اتمهیه؟“ 11 عئسا جاواب وردی: ”اگر بو قودرت سنه یوخاریدان ورئلمهسَیدی، منئم اوستومده هچ بئر قودرتئن اولمازدی. اونا گؤره ده، او آدامین گوناهی کی، منی سنئن الئنه ورئب، داها بؤیوکدور.“ 12 بو زاماندان پئلاط عئسانی آزاد اتمهیه چالیشدی، آمّا یهودئلر قیشقیریب دیئردئلر: ”اگر بو آدامی بوراخاسان، آرتیق قیصرئن دوستو دیئلسن. اؤزونو پادشاه ادن بئر آدام قیصرئن ضئدّئنه قالخیب.“ 13 پئلاط بو سؤزلری اشئدنده عئسانی اشئیه گتئردی و ”داش دؤشهمه“ دیئلن یرده حؤکم کورسوسونده اوتوردو. بو یره عئبرانی دئلئنده ”جابّاتا“ دیئلئر. 14 او گون پاسخا بایرامینین حاضیرلیق گونو ائدی. تقرئبن گونون آلتینجی ساعاتی ائدی. پئلاط یهودئلره ددی: ”بودور، سئزئن پادشاهینیز!“ 15 یهودئلر چیغیردیلار: ”محو اولسون، محو اولسون. چارمیخا چک!“ پئلاط اونلارا ددی: ”پادشاهینیزی چارمیخا چکئم؟“ باش کاهئنلر جاواب وردئلر: ”قیصردن باشقا هچ پادشاهیمیز یوخدور.“ 16 او زامان پئلاط عئسانی چارمیخا چکئلمک اوچون اونلارا تحوئل وردی.
عئسا چارمیخا چکئلئر
اونلار عئسانی آلیب گؤتوردولر. 17 عئسا چارمیخینی داشییاراق کلّه دیئلن بئر یره گتئرئلدی. بو یره عئبرانی دئلئنده جولجوتا دیئردئلر. 18 اونلار بو یرده عئسا و اونونلا برابر ائکی نفری ده چارمیخا چکدئلر. بئرئنی اونون بئر طرفئنده و او بئرئسئنی اونون او بئری طرفئنده و عئسا اورتادا قالدی. 19 پئلاط بئر تخته یازیب اونو چارمیخین باشینا ووردو. بو تختهده بله یازیلمیشدی؛ ”ناصئرهلی عئسا، یهودئلرئن پادشاهی“ 20 یهودئلردن چوخلاری بو یازینی اوخودولار. چونکی عئسانین چارمیخا چکئلدئیی یر شهرئن یاخینلیغیندا ائدی و بو یازی عئبرانی، یونانی، و لاتین دئلئنده یازیلمیشدی. 21 او واخت یهودئلرئن باش کاهئنلری پئلاطا ددئلر: ”یازما؛ یهودئلرئن پادشاهی، یاز؛ بو آدام «یهودئلرئن پادشاهییام» دیئردی.“ 22 پئلاط جاواب وردی: ”یازدیغیمی یازمیشام.“ 23 عسگرلر عئسانی چارمیخا چکندن سونرا اونون پالتارلارینی دؤرد یره بؤلدولر و هر بئرئسی بئر پای گؤتوردو. اونون کؤینهیئنی ده گؤتوردولر، آمّا کؤینک تئکئشسئز و باشدان باشا بئر توخوما ائدی. 24 اونا گؤره ده بئربئرلرئنه ددئلر: ”بونو ییرتمایاق. گلئن اونون کئمئن اولماسینا پوشک آتاق.“ و بونلار اونا گؤره اولدو کی، موقدّس کئتابین ددئیی سؤز یرئنه یتئشسئن؛ ”اونلار پالتارلاریمی اؤز آرالاریندا بؤلدولر و کؤینهیئم اوچون پوشک آتدیلار.“ عسگرلر بله اتدئلر. 25 عئسانین چارمیخی یانیندا اونون آناسی، خالاسی، کلوپاسین آروادی مریم و مجدللی مریم دورموشدولار. 26 عئسا آناسی و اونون یانیندا سودئیی شاگئردئن دوردوغونو گؤرنده آناسینا ددی: ”آنا، بودور، سنئن اوغلون!“ 27 سونرا دا او شاگئرده ددی: ”بودور، سنئن آنان.“ و او زاماندان او شاگئرد عئسانین آناسینی اؤز اِوئنه آپاردی.
عئسانین اؤلومو
28 بوندان سونرا، عئسا بوتون ائشلرئن تامام اولدوغونو بئلدی و موقدّس کئتابدا دیئلن سؤزون یرئنه یتئشمهسی اوچون ”سوسوزام“ ددی. 29 اورادا سئرکه دولو بئر قاب قویولموشدو. سئرکهدن بئر سونگر دولدوروب اونو بئر زوفا بوداغینا تاخیب عئسانین آغزینا اوزاتدیلار. 30 عئسا سئرکهنی داددی و سونرا ددی: ”هر شی یرئنه یتئشدی.“ و باشینی اَیئب جان وردی. 31 او گون بایرامین حاضیرلیق گونو ائدی و یهودئلر سبّت گونونده جسدلرئن چارمیخدا قالماسینی ائستهمئردئلر، چونکی او سبّت بؤیوک بئر گون ائدی. اونا گؤره ده پئلاطدان ائستهدئلر کی، اونلارین قیچلاری سیندیریلسین و چارمیخدان گؤتورولسون. 32 بو سببدن عسگرلر گلئب بئرئنجی آدامین، سونرا دا عئسانین او بئری یانیندا چارمیخا چکئلمئش آدامین قیچلارینی سیندیردیلار. 33 آمّا عئسانین یانینا گلنده اونون اؤلموش اولدوغونو گؤروب قیچلارینی سیندیرمادیلار. 34 لاکئن، عسگرلردن بئری اونون بؤیرونه نئزه ووردو و او آندا اورادان قان و سو آخدی. 35 بونو گؤرن شهادت ورئب و اونون شهادتی دوغرودور. او، حقئقتی ددئیئنی بئلئر و شهادت ورئر کی، سئز ده ائمان گتئرهسئنئز. 36 بو شیلرئن هامیسی باش وردی کی، موقدّس کئتابین یازدیغی بو سؤز یرئنه یتئشسئن: ”اونون سوموکلرئندن هچ بئری سینمایاجاق.“ 37 و گئنه باشقا بئر یازی دیئر: ”نئزه ووردوقلاری آداما باخاجاقلار.“ 38 بو حادئثهلردن سونرا، آراماتایلی یوسئف پئلاطدان ائجازه ائستهدی کی، عئسانین بدنئنی گؤتورسون. او، عئسانین شاگئردی ائدی، لاکئن یهودئلرئن قورخوسوندان اؤزونو گئزلهدئردی. پئلاط بو ائشه ائجازه وردی و او دا گلئب عئسانین بدنئنی گؤتوردو. 39 نئقودئموس دا کی، اوّلجه گجه قارانلیغیندا عئسانین یانینا گلمئشدی، یوز لئتراس قاریشمیش مور و عؤد آغاجی ائله گلدی. 40 او زامان عئسانین بدنئنی گؤتوروب عطئرلرله کفنه بوکدولر. نجه کی، یهودئلرئن دفن عادتی ائدی. 41 عئسانین چارمیخا چکئلدئیی یرده بئر باغ وار ائدی و بو باغدا تزه بئر مقبره قازیلمیشدی کی، اونون ائچئنه بو زامانا قدر کئمسهنی قویمامیشدیلار. 42 یهودئلرئن بایرامینین حاضیرلیق گونو اولدوغونا گؤره، عئسانین بدنئنی اورایا قویدولار. چونکی بو مقبره یاخین ائدی.
اؤلولر آراسیندان دئرئلن عئسا
1 هفتهنئن ائلک گونو، مجدللی مریم سحر ارکن قبئرئن یانینا گلدی. هاوا حله قارانلیق ائدی. آمّا قبئرئن آغزینی اؤرتن دیئرمان داشینی بئر یانا دئیئرلَنمئش گؤردو. 2 او واخت قاچیب شمعون پطروس و عئسانین چوخ سودئیی او بئری شاگئردئن یانینا گلدی. و اونلارا ددی: ”ربّی قبئردن گؤتوروبلر و بئلمئرئک کی، هارایا آپاریب قویوبلار.“ 3 پطروس و او بئری شاگئرد اِودن چیخیب قبئر سمتئنه یولا دوشدولر. 4 یولدا برابر قاچیردیلار، لاکئن او بئری شاگئرد پطروسو اؤتوب، اوندان اوّل قبئره یتئشدی. 5 باشینی اَیئب قبئرئن ائچئنه باخدی. کتان پارچا اورادا یرده ائدی. آمّا گئنه ده قبئرئن ائچئنه گئرمهدی. 6 او واخت شمعون پطروس اونون آرخاسیندان اورایا یتئشدی و قبئرئن ائچئنه گئرئب عئسانین کفنئنی اورادا یرده گؤردو. 7 عئسانین باشینی بورودوکلری دسمال، کفنله دیئلدی و آیری بئر یرده بوکولموش حالدا قویولموشدو. 8 بو زامان اوّلجه قبئرئن یانینا یتئشن او بئری شاگئرد ده قبئرئن ائچئنه گئردی. او گؤردو و ائناندی. 9 آمّا گئنه ده موقدّس کئتابین یازدیغینی بئلمئردئلر کی، عئسا گرک اؤلولردن دئرئلسئن.
عئسا مجدللی مریمه گؤرونور
10 بوندان سونرا شاگئردلر اِوه قاییتدیلار، 11 آمّا مریم قبئرئن یانیندا دورموشدو و آغلاییردی. آغلایا-آغلایا باشینی اَیئب قبئرئن ائچئنه باخدی. 12 آغ گیئنمئش ائکی ملک گؤردو. عئسانین بدنئنئن قویولدوغو یرده ملکلردن بئری اونون باشی اولان یرده اوتورموشدو، او بئرئسی ده اونون آیاقلاری اولان یرده. 13 او واخت ملکلر مریمه ددئلر: ”آرواد نه اوچون آغلاییرسان؟“ مریم ددی: ”ربّئمی گؤتوروب آپاریبلار و هارایا قویدوقلارینی بئلمئرم.“ 14 بونو دئیندن سونرا آرخایا دؤندو و عئسانین اورادا دوردوغونو گؤردو. لاکئن اونون عئسا اولدوغونو بئلمهدی. 15 عئسا اونا ددی: ”آرواد نه اوچون آغلاییرسان؟ کئمی آختاریرسان؟“ مریم اونو باغبان گومان ادئب اونا ددی: ”آغا، اگر سن اونو گؤتوروب آپاریبسان، هارایا قویدوغون یری منه ده. قوی گدئم اونو گؤتوروم.“ 16 عئسا اونا ددی: ”مریم!“ مریم دؤنوب عئبرانی دئلئنده اونا ددی: ”ربّونی“ (یعنی اوستاد)! 17 عئسا اونا ددی: ”منه توخونما، چونکی حله آتانین یانینا قالخمامیشام. آمّا قارداشلاریمین یانینا گت و اونلارا ده کی، آتامین یانینا و اونلارین آتاسینین یانینا قالخیرام، تاریمین یانینا و اونلارین تاریسینین یانینا.“ 18 مجدللی مریم گدئب شاگئردلره خبر وردی کی، ربّی گؤروب و رب اونا بونو دیئبدئر.
عئسا شاگئردلرئنه گؤرونور
19 او گون، هفتهنئن ائلک گونو، آخشام اولاندا، شاگئردلر یهودئلرئن قورخوسوندان قاپیلاری باغلاییب ائچهرئده بئر یره ییغیلمیشدیلار کی، عئسا گلئب اونلارین اورتاسیندا دوردو و اونلارا ددی: ”سئزه سالام!“ 20 بونو دئیندن سونرا اللرئنی و بؤیرونو اونلارا گؤرستدی. شاگئردلر ربّی گؤردوکلرئندن چوخ سوئندئلر. 21 عئسا اونلارا گئنه ددی: ”سئزه سالام. نجه کی، آتا منی گؤندَردی، من ده سئزی گؤندَرئرم.“ 22 و بونو دئیندن سونرا نَفَسئنی اونلارا اوفوروب ددی: ”موقدّس روحو آلین. 23 کئمئن گوناهلارینی باغیشلایاسینیز، باغیشلاناجاق. کئمئن ده گوناهلارینی باغیشلامایاسینیز، باغیشلانمایاجاق.“
عئسا و توماس
24 اکئز دیئلن توماس کی، اونائکی شاگئرددن بئری ائدی، عئسا اونلارا گؤرونن واخت، اونلارلا بئر یرده دیئلدی. 25 اونون اوچون ده گلدئیی واخت، او بئری شاگئردلر اونا خبر وردئلر: ”ربّی گؤردوک!“ آمّا توماس اونلارا ددی: ”میخلارین یاراسینی اونون اللرئنده گؤرمهیئنجه، بارماغیمی همن یارایا سوخمایینجا، الئمی اونون یارالی بؤیرونه قویمایینجا ائنانمارام!“ 26 سکّئز گون سونرا شاگئردلر گئنه اِوده بئر یره ییغیشمیشدیلار و بو زامان توماس دا اونلارلا اورادا ائدی. قاپیلار باغلی ائکن عئسا گلئب، اونلارین اورتاسیندا دوردو و اونلارا ددی: ”سئزه سالام!“ 27 سونرا توماسا ددی: ”گل، بارماغینی اوزات، اللرئمه باخ! گل، الئنی بؤیرومه قوی. ائمانسیز اولما، ائنان!“ 28 توماس جاواب ورئب اونا ددی: ”ربّئم! تاریم!“ 29 عئسا اونا ددی: ”منی گؤردویون اوچون ائناندین؟ بختور او آداملار کی، منی گؤرمهمئش ائنانیب ائمان گتئرئرلر.“ 30 عئسا شاگئردلرئنئن گؤزلری قاباغیندا اؤزگه چوخ علامتلر گؤرستدی کی، بو کئتابدا یازیلماییب. 31 لاکئن بو قدر یازیلیب کی، عئسانین موعود اولان مسئح اولدوغونا و تارینین اوغلو اولدوغونا ائناناسینیز و ائمان گتئرمکله اونون آدیندا حیاتینیز اولسون!
عئسا یدّی شاگئردئنه گؤرونور
1 بو حادئثهلردن سونرا طئبریا گؤلونون قیراغیندا عئسا گئنه اؤزونو شاگئردلره گؤرستدی و بو ائش بله اولدو: 2 شمعون پطروس، اکئز دیئلن توماس، جلئلئن قانا کندئندن اولان نتهناعئل، زِبِدِیئن اوغوللاری، و عئسانین شاگئردلرئندن آیری ائکی نفر بئر یرده ائدئلر. 3 شمعون پطروس اونلارا ددی: ”بالیق توتماغا گدئرم.“ اونلار اونا ددئلر: ”بئز ده سنئنله گلئرئک.“ اشئیه چیخیب قاییغا مئندئلر. آمّا او گجه هچ بئر شی توتا بئلمهدئلر. 4 سحر آچیلارکن عئسا ساحئلده دورموشدو، لاکئن شاگئردلر اونون عئسا اولدوغونو بئلمهدئلر. 5 عئسا اونلارا ددی: ”اوشاقلار، یمک اوچون بئر شیئنئز وار؟“ اونلار اونا جاواب وردئلر: ”خیر.“ 6 عئسا اونلارا ددی: ”تورو قاییغین صاغ طرفئنه آتین کی، توتارسینیز.“ تورو آتدیلار و بالیقلارین چوخلوغوندان اونو چکه بئلمئردئلر. 7 او واخت عئسانین سودئیی شاگئرد پطروسا ددی: ”ربدئر!“ شمعون پطروس اونون رب اولدوغونو اشئدن واخت، اَینئندن چیخارتدیغی پالتارینا سارینیب، اؤزونو گؤله آتدی. 8 آمّا او بئری شاگئردلر بالیق تورونو چکهرک قاییقلا گلدئلر، چونکی ساحئلدن اوزاق دیئلدئلر، آنجاق دوخسان متر اولاردی. 9 قورولوغا چیخدیقلاری زامان اودون کؤمورون یاندیغینی گؤردولر. اودون اوستونده بالیق، یانیندا دا چؤرک وار ائدی. 10 عئسا اونلارا ددی: ”ائندی توتدوغونوز بالیقلاردان گتئرئن.“ 11 شمعون پطروس گدئب، تورو قورولوغا چکدی. تور یوز الّی اوچ ائری بالیقلا دولموشدو و بو قدر چوخ اولدوغو حالدا تور ییرتیلمامیشدی. 12 عئسا اونلارا ددی: ”گلئن سحر یمهیئنی ییئن.“ شاگئردلردن هچ بئری اوندان ”سن کئمسن؟“ سوروشماغا جسارت اتمئردی. چونکی اونون رب اولدوغونو بئلئردئلر. 13 عئسا گلدی و چؤرهیی گؤتوروب اونلارا وردی. بالیغی دا وردی. 14 عئسا اؤلومدن دئرئلندن سونرا، بو اوچونجو دفه ائدی کی، شاگئردلره گؤرونوردو.
عئسا و پطروس
15 سحر یمهیئنی یئیندن سونرا، عئسا شمعون پطروسا ددی: ”یونا اوغلو شمعون، آیا سن منی بونلاردان داها چوخ سوئرسن؟“ شمعون اونا ددی: ”بلی یارب، بئلئرسن کی، سنی سوئرم.“ عئسا اونا ددی: ”قوزولاریمی اوتار.“ 16 عئسا گئنه ائکئنجی دفه شمعونا ددی: ”یونا اوغلو شمعون، آیا منی سوئرسن؟“ شمعون اونا ددی: ”بلی یارب، بئلئرسن کی، سنی سوئرم.“ عئسا اونا ددی: ”قویونلاریما چوبان اول.“ 17 عئسا اوچونجو دفه اونا ددی: ”یونا اوغلو شمعون، آیا منی سوئرسن؟“ عئسانین اوچونجو دفه اوندان ”آیا منی سوئرسن؟“ سوروشماسی پطروسو پرت اتدی. پطروس عئسایا ددی: ”یارب، سن هر شیی بئلئرسن. بئلئرسن کی، سنی سوئرم.“ عئسا اونا ددی: ”قویونلاریمی اوتار. 18 دوغروسونو سنه دیئرم، جاوان اولدوغون زامان اؤزون اؤز بلئنی باغلاییب، ائستهدئیئن یره گدَردئن، آمّا قوجالیغیندا اللرئنی اوزاداجاقسان و اؤزگه بئری سنئن بلئنی باغلایاجاق و ائستمهدئیئن یره آپاراجاقلار.“ 19 عئسا بو سؤزو دمکده او اؤلومه ائشاره ادئردی کی، پطروس اونونلا تارینی عئزّتلندئرهجک ائدی. و سونرا اونا ددی: ”منئم دالیمجا گل.“ 20 پطروس دؤنوب عئسانین سودئیی شاگئردئنئن آرخالاریندا گلمهسئنی گؤردو، او شاگئردی کی، شام یمهیئنده عئسانین سئنهسئنه سؤیکهنئب، اوندان ”یارب سنه خیانت ادن کئمدئر؟“ سوروشموشدو. 21 پطروس بو شاگئردی گؤروب عئسایا ددی: ”یارب، بس بو نه اولاجاق؟“ 22 عئسا پطروسا ددی: ”اگر من گلنه کئمی اونون قالماسینی ائستهسم، بوندان سنه نه؟ سن منئم دالیمجا گل.“ 23 بلهجه ”او شاگئرد اؤلمهیهجک“ سؤزو قارداشلارین آراسیندا یاییلدی. آمّا عئسا پطروسا ”او، اؤلمهیهجک“ دمهمئشدی. ”اگر من گلنه کئمی اونون قالماسینی ائستهسم، بوندان سنه نه؟“ دمئشدی. 24 بو همن او شاگئرددئر کی، بو شیلرئن حاقّیندا شهادت ورئب و یازیبدیر و بئلئرئک کی، اونون شهادتی دوغرودور. 25 عئسانین اتدئیی اؤزگه چوخ شیلر حله وار کی، اگر تک-تک یازیلسایدی، گومان ادئرم یازیلان کئتابلار دونیایا بله سیغمازدی.