1

1 Тӱҥалтыште Шомак улмаш. Шомак Юмо дене улмаш, да Шомак Юмо улмаш. 2 Тӱҥалтыштак Тудо Юмо дене улмаш. 3 Мо ышталтын, чылажат Тудын гоч лийын, Тудын деч посна нимо ышталтын огыл. 4 Тудын кӧргыштыжӧ илыш улмаш, а илыш – еҥ-влаклан волгыдо. 5 Волгыдо пычкемыште волгалтеш да тудым пычкемыш авалтен огыл. 6 Теве Юмо айдемым колтен, тудын лӱмжӧ Иоанн. 7 Чылан Волгыдо нерген уверым колышт да ӱшанышт манын, Иоанн Волгыдо нерген таныклаш толын. 8 Тудо шкеже Волгыдо лийын огыл, а Волгыдо нерген таныклаш колтымо улмаш. 9 Но чын Волгыдо улмаш. Тудо тӱняшке толшо чыла айдемымат волгалтара. 10 Тӱняште Тудо улмаш, тӱня Тудын гоч ышталтын, но тӱня Тудым пален огыл. 11 Тудо шкенжын-влак деке толын, но шкенжын-влак Тудым порын вашлийын огытыл. 12 А кӧмыт Тудым порын вашлийыныт да Тудын лӱмжылан ӱшаненыт, нунылан Юмын икшывыже лияш властьым пуэн 13 Нуно вӱр деч огыл, кап кумыл деч огыл, пӧръеҥ кумыл деч огыл, а Юмо деч шочыныт. 14 Шомак капаҥын да мемнан коклаште илен. Ме Тудын чапшым, Ачан Ик Шкет Эргыжын гай чапшым, ужынна. Тудо порылык да чын дене темын улмаш. 15 Иоанн, Тудын нерген таныклен, виян ойлен: «Мый ойленам: мыйын почеш Толшо мыйын ончылно лие, вет Тудо мый дечем ондак улмаш. Тиде – Тудо». 16 Тудын тичмашлыкше деч ме чылан порылык ӱмбаке порылыкым налынна. 17 Закон Моисей гоч пуалтын, а порылык ден чын Иисус Христос гоч толыныт. 18 Юмым нигӧ нигунам ужын огыл, Ачан кӧргыштӧ улшо Ик Шкет Эрге Тудым палдарен. 19 Иоаннын таныклымыже теве тыгай. Иудей-влак тудын деч кӧ улат манын йодаш Иерусалим гыч иерей-влакым да Левий тукым еҥ-влакым колтеныт. 20 Тудо, нимом шылтыде, тура ойлен, мый Христос омыл манын увертарен. 21 Нуно йодыныт: «Тый вара кӧ улат? Тый Илия улат?» «Уке», – вашештен. «Але саде пророк улат?» «Уке», – каласен тудо. 22 Нуно ойленыт: «Тый кӧ улат? Мемнам колтышо-влаклан вашмутым пуышаш улына. Тый Шкендым кӧлан шотлет?» 23 Тудо пророк Исаиян мутшо дене вашештен: «Господьлан корным вияшым ыштыза манын, ир мландыште кычкырышын йӱкшӧ улам». 24 А колтымо-влак фарисей кокла гыч лийыныт. 25 Нуно Иоанн деч йодыныт: «Тый Христосат, Илият да саде пророкат отыл гын, молан еҥ-влакым тынеш пуртет?» 26 Иоанн вашештен: «Мый вӱд дене тынеш пуртем, но тендан коклаште Весе уло – те Тудым огыда пале, 27 Тиде Тудо, кӧ мыйын почешем толеш да мый дечем ончылно лиеш, мый Тудын йолчием кылжымат рудаш ом йӧрӧ». 28 Чыла тиде Вифаварыште, Иордан эҥер вес могырышто, лийын. Тушто Иоанн тынеш пуртен. 29 Вес кечынже Иоанн тудын деке толшо Иисусым ужын да ойлен: «Теве Юмын Пачаже, Тудо тӱнян языкшым Шке ӱмбакыже налеш! 30 Мыйын почеш толшо Айдеме мый дечем ондак лийын, сандене Тудо мый дечем ончылно манын, кӧн нерген ойленам, тиде – Тудо. 31 Кӧ Тудо, мый шкеат пален омыл, но Израильлан палыме лийже манын, мый вӱд дене тынеш пурташ толынам». 32 Иоанн таныклен ойлен: «Пылпомыш гыч кӧгӧрчен семын Шӱлыш волымым да Тудын дене кодмым мый ужым. 33 Кӧ Тудо, мый шкеат пален омыл, но мыйым вӱд дене тынеш пурташ Колтышо каласыш: ”Шӱлыш кӧн ӱмбакыже волымым да кӧ дене кодмым ужат, Тудо – Святой Шӱлыш дене тынеш пуртышо”. 34 Мый тидым ужым да таныклем: Тудо – Юмын Эрге». 35 Вес кечын Иоанн угыч туштак шоген, тудын дене пырля кок тунемшыже лийын. 36 Воктене коштшо Иисусым ужмеке, Иоанн ойлен: «Теве Юмын Пачаже!» 37 Тидым колмеке, Иоаннын кок тунемшыже Иисус почеш каеныт. 38 Тудыжо савырнен, почешыже ошкылмыштым ужынат, нунылан ойлен: «Тыланда мо кӱлеш?» Нуно йодыныт: «Равви, кушто Тый илет?» Равви мутшо туныктышо манме лиеш. 39 Тудо ойлен: «Ончалаш толза». Жап лу шагат наре улмаш. Нуно Тудын дене пырля каеныт, кушто илымыжым ужыныт да кас марте Тудын дене лийыныт. 40 Иоаннын мутшым колшо да Иисус почеш кайыше кок еҥ гыч иктыже Симон-Петрын Андрей шольыжо лийын. 41 Тудо эн ондак Симон изажым кычал муын да тудлан каласен: «Ме Мессийым муынна». Мессий мутшо Христос манме лиеш. 42 Вара тудым Иисус деке намиен. Иисус тудым ончалын каласен: «Тый Ионан Симон эргыже улат. Тыйым Кифа манын лӱмдаш тӱҥалыт». Тиде лӱмжӧ Петр, вес семынже кӱ манме лиеш. 43 Вес кечын Иисус Галилейыш каяш шонен пыштен. Тудо Филиппым вашлийын да ойлен: «Почешем кае!» 44 Филипп Вифсаида гыч улмаш, Петр ден Андреят тиде ола гычак лийыныт. 45 Филиппше Нафанаилым вашлийын да тудлан каласен: «Кӧн нерген Моисей законеш возен, да кӧн нерген пророк-влакат сереныт, ме Тудым муынна. Тиде Иисус, Назарет гыч Иосифын эргыже». 46 Нафанаил вашештен: «Назарет гыч иктаж-мо сай лийын кертеш мо?» Филипп тудлан ойлен: «Тол да ончо». 47 Иисус, Шкеж деке лишемше Нафанаилым ужмеке, тудын нерген каласен: «Теве чынжымак Израиль еҥ, тудын нимогай шоякшат уке». 48 Нафанаил йодын: «Мыйым кушеч палет?» Тидлан Иисус вашештен: «Филипп тыйым ӱжмӧ деч ончычак тыйым смоква пушеҥге йымалне ужынам ыле». 49 Нафанаил каласен: «Равви, Тый Юмын Эрге улат, Тый Израильын Кугыжаже улат!» 50 Иисус тудлан вашештен: «Тыйым смоква пушеҥге йымалне ужынам манын ойлымемлан кӧра ӱшанет? Тылеч кугуракымат ужаш тӱҥалат». 51 Вара ешарен: «Чынак, чынак тыланда ойлем: тылеч вара почмо пылпомышым да Юмын Суксыж-влакын Айдеме Эрге деке волымым да кӱзымым ужыда».

2

1 Кумшо кечын Галилейысе Кана олаште сӱан лийын. Тушто Иисусын Аважат улмаш. 2 Сӱаныш Иисусымат тунемшыж-влак дене пырля ӱжыныт. 3 Йошкар арака пытен, да Иисусын Аваже Тудлан ойлен: «Нунын йошкар аракашт уке». 4 Иисус вашештен: «Ӱдырамаш, Мыланемже да Тыланетше мо вара? Мыйын жапем але шуын огыл». 5 Аваже тарзе-влаклан ойлен: «Мом Тудо каласа, ыштыза». 6 Иудей-влакын эрныме йӱлаштым эртараш тушто куд кӱ ате лийын. Кажнышкыже кок-кум печке наре вӱд пурен. 7 Иисус тарзе-влаклан каласен: «Атылашке вӱдым темыза». Нуно тич теменыт. 8 «А ынде коштал налза да сӱанвуйлан наҥгайыза», – ойлен Иисус. Нуно наҥгаеныт. 9 Кунам сӱанвуй йошкар аракаш савырныше вӱдым подыл ончен, – а кушеч налмым тудо пален огыл, вӱдым коштал налше тарзе-влак веле паленыт, – тудо шкеж деке качым ӱжын 10 да ойлен: «Кеч-кӧат ондак сай йошкар аракам йӱкта, шуко йӱмекышт веле – начарракым. А тый сай аракам тымарте араленат». 11 Туге Иисус Галилейысе Канаште палдарыше палыже-влаклан тӱҥалтышым ыштен. Тидын дене Тудо шке чапшым ончыктен. Тунемшыж-влак Тудлан ӱшаненыт. 12 Тылеч вара Иисус Капернаумыш миен, Тудын дене пырля Аваже, изаже да тунемшыж-влак лийыныт. Но тушто икмыняр кече веле шогеныт. 13 Иудей-влакын Кугечышт лишемын, да Иисус Иерусалимыш толын. 14 Храм кудывечыште ӱшкыжым, шорыкым, кӧгӧрченым ужалыше-влакым да оксам вашталтыл шинчыше-влакым ужын. 15 Кандыра дене солам ыштен, Иисус нуным храм гыч чыланыштымат – шорыкге, ӱшкыжге – поктен луктын, оксам вашталтылше-влакын оксаштым йоктарен, ӱстелыштым савырал шуэн. 16 Кӧгӧрченым ужалыше-влаклан Тудо ойлен: «Кайык-влакым тышечын наҥгайыза! Ачамын пӧртшым ужалкалыме пӧртыш ида савыре!» 17 Тыгодым тунемшыж-влак кузе возымым шарналтеныт: «Тыйын пӧртетын чапше верч тыршымаш Мыйын чонем йӱлалта». 18 Тунам иудей-влак вашештеныт: «Тыге ышташ Тыланет эрыкым пуымым мыланна могай палдарыше пале дене ончыктет?» 19 Иисус каласен: «Тиде храмым шалатыза, Мый тудым кум кечыште угыч нӧлтем». 20 Иудей-влак ойленыт: «Тиде храмым нылле куд ий чоҥеныт, а Тый тудым кум кечыште нӧлтен шындынет?» 21 А Иисусын ойлымо храмже Тудын капше лийын. 22 Иисусын колымаш гыч ылыж кынелмекыже, тунемшыж-влак Тудын тыге ойлымыжым шарналтеныт да Возымашланат, Иисусын ойлымыжланат ӱшаненыт. 23 Кунам Иисус Иерусалимыште Кугече пайремыште лийын, Тудын ыштыме палдарыше палыже-влакым шуко еҥ ужын да лӱмжылан ӱшанаш тӱҥалын. 24 Но Иисус нунылан Шкенжым ӱшанен пуэн огыл, вет Тудо чыланыштымат пален. 25 Айдеме нерген Тудлан нигӧн умылтарымыже кӱлын огыл, айдемын чоныштыжо мо улмым Тудо Шке пален.

3

1 Фарисей-влак коклаште Никодим лӱман еҥ лийын. Тудо иудей вуйлатыше гыч иктыже улмаш. 2 Икана Иисус деке йӱдым толын да Тудлан каласен: «Равви, ме палена: Тый Юмо деч толшо Туныктышо улат, вет Юмо пеленже ок лий гын, нигӧат Тыйын ыштыме гай палдарыше палым ыштен ок керт». 3 Иисус тудлан вашештен: «Чынак, чынак тыланет ойлем: кӧ кӱшычын ок шоч гын, тудо Юмын Кугыжанышым ужын ок керт». 4 Никодим Тудлан ойлен: «Шоҥго еҥ кузе шочын кертеш? Тудо, аважын кӧргышкыжӧ мӧҥгеш пурен, кокымшо гана шочын кертеш мо?» 5 Иисус вашештен: «Чынак, чынак тыланет ойлем: кӧ вӱд деч да Шӱлыш деч ок шоч, тудо Юмын Кугыжанышыш пурен ок керт. 6 Кап деч шочшо кап лиеш, Шӱлыш деч шочшо – шӱлыш. 7 Тыланда кӱшычын шочаш кӱлеш манын ойлымемлан ит ӧр. 8 Шӱлыш кушто шона, тушто шӱла. Тудын йӱкшым колат, но тудо кушечын толеш да кушко кая – от пале: Шӱлыш деч шочшо кажне еҥ денат тыгак лиеш». 9 Никодим йодын: «Кузе тыге лийын кертеш?» 10 Иисус вашештен: «Тый Израильын туныктышыжо улат да тидым от пале? 11 Чынак, чынак тылат ойлем: ме мом палена, тудым ойлена, мом ужынна, тудым таныклена, но те мемнан таныклымынам ынеда колышт. 12 Тиде тӱнясе нерген ойлымемлан огыда ӱшане гын, пылпомышсо нерген ойлымемлан кузе ӱшанен кертыда? 13 Пылпомышто улшо Айдеме Эрге деч моло нигӧат пылпомышко кӱзен огыл. Пылпомыш гыч волышо Айдеме Эрге веле тушко кӱзен. 14 Кузе Моисей ир мландыште кишкым нӧлталын, Айдеме Эргат тыгак нӧлталме лийшаш. 15 Тудлан ӱшаныше-влак ынышт йом, курымаш илышым налышт манын, тыге лиеш. 16 Юмо тӱням туге йӧратен, Ик Шкет Эргыжымат пуэн; Эргыжлан ӱшаныше иктат ынже йом, а курымашлык илышым налже манын, тыге ыштен. 17 Юмо Эргыжым мландӱмбаке тӱням титаканыш лукташ огыл, а тӱня Тудын гоч утаралтше манын колтен. 18 Эргылан ӱшаныше титаканыш ок лукталт, а ӱшаныдыме уже титаканыш лукталтын, вет тудо Юмын Ик Шкет Эргыжын лӱмжылан ӱшанен огыл. 19 Судитлымаш тидак: тӱняшке волгыдо толын, но пашашт осаллан кӧра еҥ-влак пычкемышым волгыдо деч утларак йӧратеныт. 20 Удам ыштыше кеч-кӧат волгыдым ужмышудымо лиеш да, пашаже чарашке ынже лек манын, волгыдо деке ок тол, вет пашаже – осал. 21 А Юмо дене ушнен ыштыме пашаже койжо манын, чын почеш ыштыше еҥ волгыдо деке толеш». 22 Тылеч вара Иисус тунемшыже-влак дене пырля Иудей мландыш каен, тушто нунын дене пырля лийын да тынеш пуртен. 23 А тиде жапыште Салим воктенысе Енонышто Иоаннат тынеш пуртен, тушто вӱд шуко лийын. Тудын деке еҥ-влак миеныт, Иоанн нуным тынеш пуртен. 24 Иоанн але казаматыш шындыме лийын огыл. 25 Иоаннын тунемшыж-влак да иудей-влак коклаште эрныме йӱлам шуктымо нерген ӱчашымаш лектын. 26 Нуно Иоанн деке миеныт да каласеныт: «Равви, Иордан вес могырышто тый денет пырля лийше Айдеме, кӧн нерген тый таныкленат, теве Тудо тынеш пурта, да чылан Тудын деке каят». 27 Иоанн вашештен: «Пылпомыш гыч ок пуалт гын, айдеме нимом налын ок керт. 28 Мый ойленамыс: ”Мый Христос омыл, мый Тудын деч ончыч колтымо улам”. Тиде шомакым шке колында. 29 Кӧн марлан налшаш ӱдыржӧ уло, тудо каче. Качын йолташыже, тудым колыштын, воктенак шога, качын йӱкшым колын, куан дене темеш. Кызыт мыйын тиде куанем шукталтын. 30 Тудлан кушман, а мылам иземман. 31 Кӱшыч Толшо чылашт деч кӱшнӧ. Мланде деч шочшо шкежат мланде веле да мланде деч шочшо семын ойла. Но кӧ пылпомыш гыч толеш, Тудо чылашт деч кӱшнӧ. 32 Мом Тудо ужын да колын, тудын нергенак таныкла, но Тудын таныклен ойлымыжым нигӧ шӱмышкыжӧ ок пыште. 33 Кӧ Тудын таныклен ойлымыжым шӱмышкыжӧ пышта, тидын дене Юмын чын улмыжым пеҥгыдемден ончыкта. 34 Кӧм Юмо колтен, Тудо Юмын шомакым ойла: Шӱлышым Юмо виса дене огыл пуа. 35 Ача Эргым йӧрата да чыла Тудын кидыш пуэн. 36 Кӧ Эргылан ӱшана, тудын курымашлык илышыже уло, а кӧ Эргын мутшым ок колышт, тудо илышым ок уж: Юмын шыдыже тудын ӱмбалне кодеш».

4

1 Иисус тунемше-влакым Иоанн деч шукырак пога, тынешат тудын деч утларак пурта манмым фарисей-влак колыныт. Тидын нерген пален налмеке, Иисус – 2 кеч Тудо Шкеже тынеш пуртен огыл, а тидым тунемшыж-влак шуктеныт – 3 Иудейым коден да мӧҥгеш Галилейыш каен. 4 Тудлан Самарий гоч эрташ кӱлын. 5 Теве Иисус Самарийысе Сихарь лӱман олаш толеш, тудыжо Иаковын Иосиф эргыжлан пуымо мланде воктене верланен. 6 Тушто Иаковын тавыже лийын. Иисус корнышто ноенат, таве воктеке шинчын. Жап кудымшо шагат наре улмаш. 7 Самарий ӱдырамаш вӱдлан толын. Иисус тудлан ойлен: «Мылам йӱаш пу». 8 Тудын тунемшыж-влак кочкышым налаш олаш каеныт улмаш. 9 Ӱдырамаш вашештен: «Тый иудей улат, а мый – самарий ӱдырамаш. Кузе Тый мый дечем йӱаш йодат?» Вет иудей-влак самарий калык дене кылым огыт кучо. 10 Иисус вашештен: «Юмын пӧлекшым да тый дечет кӧ йӱаш йодмым палет ыле гын, тый шке Тудын деч йӱаш йодат ыле, да Тудо тыланет илыше вӱдым пуа ыле». 11 Ӱдырамаш Тудлан ойлен: «Поро еҥ, коштал налаш Тыйын нимоэт уке, а таве келге. Кушеч Тый илыше вӱдшым налат? 12 Тиде тавым мыланна Иаков ачана пуэн, тышечын тудо шкежат йӱын, эргыж-влакат, вольыкшат йӱыныт. Тый Шкендым Иаков деч кугураклан шотлет мо?» 13 Иисус вашештен: «Кӧ тиде вӱдым йӱэш, тудын йӱмыжӧ адак шуэш. 14 А кӧ Мыйын пуымо вӱдым йӱэш гын, тудын йӱмыжӧ нигунам ок шу. Мыйын пуымо вӱдем тудын кӧргыштыжӧ курымашлык илышыш йогышо памашыш савырна». 15 «Поро еҥ, – ӱдырамаш Тудлан ойлен, – мылам тыгай вӱдым пу, тунам йӱмем ок шу да мылам тышке вӱдлан коштмо ок кӱл ыле.» 16 Иисус каласен: «Кае, мариетым тышке ӱжын кондо». 17 Ӱдырамаш вашештен: «Мыйын марием уке». «Чын каласышыч, тыйын мариет уке, – тудлан Иисус ойлен. 18 – Тыйын вич мариет лийын, а кызыт кӧ дене илет, тыйын мариет огыл. Тый чыным ойлышыч.» 19 Тудлан ӱдырамаш ойлен: «Поро еҥ, мый ужам, Тый пророк улат. 20 Мемнан ачана-влак Юмылан тиде курыкышто кумалыныт, а те ойледа: кушто кумалман, тудо верже Иерусалимыште». 21 Иисус тудлан ойлен: «Мылам ӱшане, ӱдырамаш: жап толеш, кунам Ачалан тиде курыкыштат огыл, Иерусалимыштат огыл кумалаш тӱҥалыда. 22 Кӧлан те кумалыда, огыда пале, а ме Кӧлан кумалмынам палена: утарымаш иудей-влак деч лектеш. 23 Но жап шуэш, тудо ынде толынат, кунам чын кумалше-влак Ачалан Шӱлыш дене да чын дене кумалаш тӱҥалыт, тыгай кумалше-влакым Ача Шкаланже кычалеш. 24 Юмо – тиде Шӱлыш, садлан Тудлан кумалше-влак Шӱлыш дене да чын дене кумалшаш улыт». 25 Ӱдырамаш каласен: «Мый Христос манме Мессийын толшашыжым палем. Кунам Тудо толеш, мыланна чыла увертара». 26 Иисус вашештен: «Тиде Мый улам, тый денет ойлышо». 27 Тиде жапыште тунемшыж-влак пӧртылыныт. Ӱдырамаш дене мутланымыжлан нуно чот ӧрыныт, туге гынат «Мом тый йодыштат?» але «Тудын дене молан мутланет?» манын, иктыштат каласен огытыл. 28 Вӱд атыжым коден, ӱдырамаш олашке каен да еҥ-влаклан каласен: 29 «Мийыза, кузе илымем нерген мылам чыла каласыше Еҥым ончалза. Тудо ала Христос?» 30 Еҥ-влак ола гыч лектыныт да Иисус деке каеныт. 31 Тиде жапыштак тунемшыж-влак Иисуслан темленыт: «Равви, коч!» 32 Иисус вашештен: «Мыйын тугай кочкышем уло, могай нерген те огыда пале». 33 Тунемшыж-влак шке коклаштышт ойленыт: «Ала иктаж-кӧ Тудлан кочкышым конден?» 34 Иисус нунылан манын: «Мыйым Колтышын эрыкшым шуктымаш да пашажым ыштымаш – Мыйын кочкышем. 35 Але те огыда ойло: ”Эше ныл тылзе – тӱредме жап тӱҥалеш”. Но Мый тыланда ойлем: вуйдам нӧлталза, шурнывечым ончалза, ынде тудо ошемын, тӱредаш шуын! 36 Тӱредше шке пашадаржым налеш да курымашлык илышлан саскам пога, тыге ӱдышат, тӱредшат пырля куанат. 37 ”Икте ӱда, весе тӱредеш” манын каласыме шомак тыште чыныш лектын. 38 Мо верч шкеже тыршен огыдал, тудым тӱредаш тендам колтенам. Весе-влак пашам ыштеныт, а те нунын паша саскаштым погеда». 39 Самарийысе тиде олаште илыше кокла гыч шукынжо ӱдырамашын таныклымыжлан кӧра Иисуслан ӱшаненыт. Ӱдырамаш ойлен: «Мом мый ыштенам, мыланем чыла каласкален». 40 Самарий еҥ-влак, Иисус деке толмеке, Тудым шкешт дене кодаш йодыныт. Иисус тушто кок кечылан кодын. 41 Кунам Иисус Шке ойлен, Тудлан утларак шукын ӱшаненыт. 42 Нуно ӱдырамашлан ойленыт: «Ынде ме тыйын ойлыметлан кӧра огыл Тудлан ӱшанена. Ме Тудым шке колна да Тудын чынжымак тӱням Утарыше Христос улмыжым палена». 43 Кок кече гыч Иисус тушеч лектын да Галилейыш каен. 44 Пророкым шке кундемыштыже огыт пагале манын, Тудо Шкеак ойлен. 45 Кунам Галилейыш толын, тусо калык Иисусым порын вашлийын: нуно шкештат Иерусалимысе пайремыш миеныт улмаш да, мом тушто ыштен, чыла ужыныт. 46 Галилейысе Кана олашке Иисус угыч толын, тушто Тудо вӱдым йошкар аракаш савырен. Теве Капернаумышто кугыжан тӧражын эргыже черле киен. 47 Иудей гыч Галилейыш Иисусын толмыж нерген колмеке, тӧра Тудын деке каен да эргыжым паремдаш мияш сӧрвален, тудыжо колышаш гай улмаш. 48 Иисус тудлан каласен: «Палдарыше палым да чудым огыда уж гын, те огыда ӱшане». 49 Кугыжан тӧраже ойлен: «Господь, мыйын эргымын колымыж деч ончыч тол». 50 Иисус каласен: «Мӧҥгышкет кае, тыйын эргыч илаш тӱҥалеш». Тиде еҥ Иисусын шомакшылан ӱшанен да каен. 51 Корнышто лиймыж годымак тарзыж-влак тудым вашлийыныт да эргыч илен кодын манын каласеныт. 52 Мыняр шагат годым куштылгырак лийын манын, тудо нунын деч йодын. Нуно вашештеныт: «Шокшымужо теҥгече шымше шагатыште пытен». 53 Ачаже умылен: кунам Иисус «Тыйын эргыч илаш тӱҥалеш» манын, тидыже тудо шагатыштак лийын. Тунам шкежат, тудын мӧҥгысыжӧ-влакат ӱшаненыт. 54 Тыге Иисус кокымшо гана, Иудей гыч Галилейыш толын, палдарыше палым ончыктен.

5

1 Тылеч вара иудей пайрем лийын, да Иисус Иерусалимыш толын. 2 Иерусалимыште Шорык капка воктене йӱштылмӧ вер лийын, тудым еврейла Вифезда маныныт. Пеленже леведме вич кудывече улмаш. 3 Тушто моткоч шуко черле, сокыр, окшак да кошкышо киен. Нуно вӱд пудыранымым вученыт, 4 вет Господьын Суксыжо йӱштылмӧ верыш коклан-коклан волен да вӱдым пудыратен; пудыратыме деч вара кӧ эн ондак вӱдыш пурен, тудо еҥ кеч-могай чер дечат паремын. 5 Тушто чер дене кумло кандаш ий орланыше еҥ лийын. 6 Тудым кийышым ужмеке, кужун черле улмыжым паленат, Иисус йодын: «Паремнет мо?» 7 «Господь, – вашештен черле, – вӱд пудыраныме годым йӱштылмӧ верышке пураш полшышо мыйын нигӧ уке. Миен шумешкем, ала-кӧ весе мый дечем ончыч пурен шуэш.» 8 Иисус тудлан ойлен: «Кынел, вакшышетым нал да ошкыл». 9 Айдеме тунамак паремын, вакшышыжым налын да ошкылын. А тудо кечыже шуматкече лийын. 10 Иудей-влак паремдыме еҥлан ойленыт: «Таче шуматкече. Вакшышетым нумал каяш тылат ок лий». 11 Тудыжо вашештен: «Мыйым Паремдыше мылам каласен: ”Вакшышетым нал да ошкыл”». 12 Нунышт йодыныт: «”Вакшышетым нал да ошкыл” манше Еҥже кӧ?» 13 Но кӧ Тудо, паремше еҥ пален огыл: Иисус тудо верыште шогышо калык коклаш пурен улмаш. 14 Варарак Иисус тудым храмыште вашлийын да каласен: «Теве тый паремынат. Тый денет нимо ударак ынже лий манын, тылеч вара языкым ит ыште». 15 Тунам тиде еҥ иудей-влак деке каен да увертарен: тудым паремдышыже Иисус улмаш. 16 Шуматкечын тыгайым ыштымыжлан иудей-влак Иисусым шыгыремдаш тӱҥалыныт да Тудым пушташ йӧным кычалыныт. 17 Но Иисус нунылан вашештен: «Мыйын Ачам эре ышта, Мыят ыштем». 18 Сандене иудей-влакын Иисусым пушташ шонымышт эшеат утларак пеҥгыдемын. Тудо шуматкече нерген законым пудыртен веле огыл, но эше Юмым Шкемын Ачам манын, тидын дене Шкенжым Юмо дене тӧр шынден. 19 Но Иисус нунылан вашештен каласен: «Чынак, чынак тыланда ойлем: Эрге Шке гыч нимом ыштен огеш керт, Ачан мом ыштымыжым онча да тидым веле ышта. Вет мом Ача ышта, Эргат тыгак ышта. 20 Ача Эргым йӧрата да мом Шке ышта, чылажымат Тудлан ончыкта. Тудлан нине паша деч кугуракымат ончыкта, да те але чот ӧрыда. 21 Кузе Ача колышо-влакым ылыжтен кынелта, тыгак Эргат, кӧм шона, ылыжта. 22 - 23 Ача нигӧм огеш судитле, Ачам пагалыме семынак Эргымат чылан пагалышт манын, Тудлан чыла судитлымашым пуэн. Кӧ Эргым ок пагале, Эргым колтышо Ачамат ок пагале. 24 Чынак, чынак тыланда ойлем: кӧ Мыйын шомакем колыштеш да Мыйым Колтышылан ӱшана, тудын курымашлык илышыже уло. Тудо ок судитлалт, а ынде колымаш гыч илышыш куснен. 25 Чынак, чынак тыланда ойлем: жап толеш, тудо ынде толын, кунам колышо-влак Юмын Эргын йӱкшым колыт да ылыжыт. 26 Вет кузе Ача шке кӧргыштыжӧ илышым куча, тугак Эргыланат илышым шке кӧргыштыжӧ кучаш пуэн. 27 Судитлашат властьым Эргылан пуэн, вет Тудыжо – Айдеме Эрге. 28 Тидлан ида ӧр, вет жап толеш, кунам шӱгарысе-влак чылан Тудын йӱкшым колыт 29 да лектыт – кӧ порым ыштен, тудо илаш кынелеш, кӧ осалым ыштен, титаканыш лукталташ кынелеш. 30 Мый шке гычын нимом ыштен ом керт, кузе Мылам ойлымо, туге судитлем. Мый шке эрыкем огыл, а Мыйым колтышо Ачан эрыкшым шуктем, сандене Мыйын судитлымем чын. 31 Мый Шке нергенем Шке таныклен ойлем гын, Мыйын таныклымем чын огыл, 32 но Мыйын нерген Весе таныкла, а Мый палем: Мыйын нерген Тудо мом ойла – тиде чын. 33 Те Иоанн деке шкендан еҥдам колтенда, да тудо чын верч таныклен. 34 Айдеме деч огыл Мый таныклымашым налнем, но те утаралтса манын, Мый тидым ойлем. 35 Иоанн волгалтарен йӱлышӧ лампе гай лийын, а те тудын волгыдыштыжо шагал жап куанынеда ыле. 36 Но Иоаннын таныклымыж деч кугу таныклымем уло: тиде – Ачан Мылам шукташ пуымо паша. Мыйын ыштыме тиде паша Мыйым Ача колтымо нерген таныкла. 37 Тыгак Мыйым колтышо Ача Мыйын нерген Шкеак таныкла. Тудын йӱкшым те нигунам колын огыдал, тӱсшымат ужын огыдал. 38 Тудын шомакшат чоныштыда огеш код, вет кӧм Тудо колтен, Тудлан те огыда ӱшане. 39 Те Возымашым шымледа, тушто курымашлык илышым муына манын ӱшанеда. А Возымаш Мыйын нерген таныкла! 40 Но илышым налаш Мый декем ынеда тол. 41 Айдемын чапландарымыжым ынем нал, 42 но Мый тендам палем: Юмым йӧратымашда тендан уке. 43 Мый Ачамын лӱмжӧ дене толынам, а те Мыйым порын огыда вашлий. Но весе шке лӱмжӧ дене толеш гын, те тудым кумылын вашлийыда. 44 Кузе те ӱшанен кертыда? Те икте-весыда деч чапландарымым вучеда, а Ик Шкет Юмо деч чапым огыда кычал. 45 Ача ончылно тендам Мый титаклаш тӱҥалам манын ида шоно: те Моисейлан ӱшаным пыштенда, тудо – тендам титаклыше. 46 Те Моисейлан ӱшанеда ыле гын, Мыламат ӱшанеда ыле, тудыжо Мыйын нерген возен. 47 Но тудын возымыжлан огыда ӱшане гын, кузе Мыйын мутемлан ӱшанен кертыда?»

6

1 Иисус тылеч вара Галилей теҥызын, Тивериадан, вес серышкыже вончен. 2 Иисус почеш шуко еҥ каен, вет черле-влакым ӧрыктарышын паремдымыжым ужыныт. 3 Иисус курыкыш кӱзен да тушто тунемшыж-влак дене шинчен. 4 Иудей-влакын Кугече пайремышт лишемын. 5 Иисус ончалын, тӱшкан толшо калыкым ужын да Филипплан ойлен: «Нуным пукшаш кушто киндым налаш?» 6 Мом ыштышашым Тудо пален, йодышым тунемшыжым тергаш веле пуэн. 7 Филипп Тудлан вашештен: «Нунылан кажныжлан кеч изиш логалже манын, кок шӱдӧ динарияш киндат ок сите». 8 Тунемшыж-влак кокла гыч иктыже, Симон-Петрын Андрей шольыжо, Иисуслан ойлен: 9 «Тыште ик рвезын вич шож киндыже да кок изи колжо уло, но тынар калыклан тидыже мо?» 10 Иисус каласен: «Еҥ-влаклан шинчаш кӱштыза». Тудо верыште чока шудо кушкын. Мланде ӱмбаке вич тӱжем наре пӧръеҥ шинчын. 11 Тунам Иисус киндым налын, Юмылан тауштен, тунемше-влаклан шеледен пуэн, а нунышт – шинчыше-влаклан. Кол денат тыгак ыштен. Чылан шонымо наре налыныт. 12 Кунам еҥ-влак кочкын темыныт, Иисус тунемшыж-влаклан каласен: «Кодшо катыш-влакшым погыза, нимо ынже йом». 13 Нуно погеныт да вич сукыр шож киндым кочшо-влак деч кодшо катыш дене латкок комдым теменыт. 14 Еҥ-влак, Иисусын ыштыме палдарыше палыжым ужмеке, ойлаш тӱҥалыныт: «Чынже денак, тиде – тӱняшке толшашлык Пророк!» 15 Еҥ-влакын мияш, Тудым руалтен кучаш да кугыжалан шогалташ шонымыштым пален, Иисус угыч шкетын курыкыш каен. 16 Кас лишеммеке, Тудын тунемшыж-влак теҥыз деке воленыт 17 да, пушыш шинчын, теҥыз вес могырысо Капернаумыш каяш лектыныт. Пычкемышалтын, а Иисус нунын деке толын огыл улмаш. 18 Виян мардеж пуэн, да теҥыз чот толкыналтын. 19 Иктаж коло вич-кумло стадий наре эртымеке, теҥыз ӱмбалне ошкылшо Иисусым ужыныт, Тудо пуш деке лишемын. Чылан лӱдын колтеныт. 20 Иисус каласен: «Ида лӱд, тиде Мый улам!» 21 Тудым пушыш шындынешт улмаш, да кушко кайынешт улмаш, пушышт тунамак тушко шуын. 22 Теҥыз вес сереш кодшо калык эрлашыжым умылен: тыште Тудын тунемшыж-влак кайыме ик пуш деч моло пуш лийын огыл, Иисус тунемшыж-влак дене пырля шинчын огыл, а тунемшыж-влак Тудын деч посна каеныт улмаш. 23 Тиде жапыште вес пуш-влак Тивериада гыч толыныт, кушто еҥ-влак Господьын тауштымо киндыжым кочкыныт, тудо вер лишнак шогалыныт. 24 А кунам еҥ-влак тушто Иисусат, тунемшыж-влакат уке улмым ужыныт, пушыш шинчыныт да Капернаумыш Иисусым кычалаш каеныт. 25 Тудым теҥызын вес серыштыже мумеке, нуно йодыныт: «Равви, Тый кунам тышке толынат?» 26 Иисус вашештен: «Чынак, чынак тыланда ойлем: те палдарыше пале-влакым ужмылан огыл, а киндым теммеш кочмыланда Мыйым кычалыда. 27 Пытышашлык кочкыш верч огыл, а курымашлык илышыш кондышо кочкыш верч тыршыза. Тудым тыланда Айдеме Эрге пуа, вет Юмо Ача Тудын ӱмбалан шке палыжым пыштен». 28 Нуно йодыныт: «Юмын пашажым ышташ манын, мом ыштышаш улына?» 29 Иисус вашештен: «Юмын пашаже теве тыгай: кӧм Тудо колтен, Тудлан ӱшаныза». 30 Нуно йодыныт: «Мыланна ужаш да Тыйын шомакетлан ӱшанаш манын, могай палдарыше палым ончыктет? Мом Тый ыштет? 31 Мемнан ачана-влак ир мландыште манным кочкыныт. Возымо: ”Тудо нунылан кочкаш пылпомыш гыч киндым пуэн”». 32 Иисус вашештен: «Чынак, чынак тыланда ойлем: Моисей огыл тыланда пылпомыш гыч киндым пуэн, а Мыйын Ачам пылпомыш гыч чын киндым тыланда пуа. 33 Пылпомыш гыч Волышо да тӱнялан илышым Пуышо – тиде Юмын кинде». 34 «Господь, – каласеныт Тудлан, – мыланна тыгай киндым эреак пу!» 35 Иисус нунылан каласен: «Мый илышын киндыже улам. Мый декем толшо еҥ ок шужо, Мыланем ӱшанышын йӱмыжӧ нигунамат ок шу. 36 А те Мыйым ужында да огыда ӱшане манын, Мый тыланда ойленам. 37 Кӧм Мылам Ача пуа, Мый декем толеш, да Мый декем толшым ӧрдыжкӧ поктен ом колто, 38 вет Мый шке эрыкем огыл, а Мыйым колтышо Ачан эрыкшым шукташ пылпомыш гыч толынам. 39 Мыйым колтышо Ачан эрыкше тыгай: кӧм Тудо Мылам пуэн, нунын кокла гыч нигӧм йомдараш огыл, а пытартыш кечын чылам ылыжташ. 40 Мыйым Колтышын эрыкше тыгай: Эргым ужшо да Тудлан ӱшаныше кажне еҥ курымаш илышан лийже. Пытартыш кечын Мый тудым ылыжтем». 41 «Мый пылпомыш гыч волышо кинде улам» манмыжлан иудей-влак Тудын ваштареш ӧпкелен ойлаш тӱҥалыныт. 42 Нуно ойленыт: «Тидыже Иосифын Иисус эргыже огыл мо? Ме Тудын ачажымат, Аважымат палена. ”Мый пылпомыш гыч воленам” манын, кузе Тудо ойлен кертеш?» 43 Нунылан Иисус каласен: «Шке коклаштыда ӧпкелен ида ойло. 44 Мыйым колтышо Ача ӱжын ок кондо гын, Мый декем нигӧ толын ок керт. Пытартыш кечын Мый тудым ылыжтем. 45 Пророк-влакын книгаштышт возымо: ”Нуным чыланыштым Юмо туныкта”. Кӧ Ачам колеш да Тудын деч тунемеш, тудо Мый декем толеш. 46 Туге гынат Ачам нигӧ ужын огыл. Кӧ Юмо деч толын, Тудо веле Ачам ужын. 47 Чынак, чынак тыланда ойлем: кӧ Мыланем ӱшана, тудын курымашлык илышыже уло. 48 Мый илышын киндыже улам. 49 Тендан ачада-влак ир мландыште манным кочкыныт, но коленыт. 50 А пылпомыш гыч волышо кинде тыгай: кӧ тудым кочкеш, ок коло. 51 Мый пылпомыш гыч волышо илыше кинде улам. Кӧ тиде киндым кочкеш, курым-курымеш ила. Мыйын пуышаш киндем – Мыйын Капем, Мый тудым тӱнян илышыж верч пуэм». 52 Тунам иудей-влак коклаште ӱчашымаш тӱҥалын, нуно ойленыт: «Кузе тиде Еҥ шке Капшым мыланна кочкаш пуэн кертеш?» 53 Иисус нунылан каласен: «Чынак, чынак тыланда ойлем: Айдеме Эргын Капшым огыда коч да Вӱржым огыда йӱ гын, тендан илышда ок лий. 54 Кӧ Мыйын Капем кочкеш да Вӱрем йӱэш, тудын курымашлык илышыже уло, да пытартыш кечын Мый тудым ылыжтем. 55 Мыйын Капем – чынак кочкыш, Мыйын Вӱрем – чынак йӱыш. 56 Мыйын Капем кочшо да Вӱрем йӱшӧ Мый денем ушнен шога, а Мый тудын дене ушнен шогем. 57 Илыше Ача Мыйым колтен, да Мый Ача дене илем, тугак Мыйым кочшат Мый денем илаш тӱҥалеш. 58 Пылпомыш гыч волышо кинде тиде. Тудо ачада-влакын кочмо маннышт гай огыл. Нуно коленыт, а кӧ тиде киндым кочкеш, тудо курым-курымеш ила». 59 Тидым Иисус Капернаумысо синагогышто туныктымыж годым ойлен. 60 Тидым колын, Тудын тунемшыж кокла гыч шукынжо ойленыт: «Могай чыташ лийдыме шомак-влак! Кӧ тидым колышт кертеш?» 61 Тыгай шомакшылан тунемшыж-влакын ӧпкелымыштым пален, Иисус нунылан каласен: «Те тидлан мо ондалалтыда? 62 Ондак лийме верышкыже Айдеме Эргын кӱзымыжым ужыда гын, мо лиеш вара? 63 Илышым ыштыше – тиде Юмын Шӱлыш, айдемын кап ден чонжо нимогай пайдам ок кондо. Мыйын тыланда ойлымо шомак – тиде Шӱлыш да илыш. 64 Но тендан коклаште южышт огыт ӱшане». Кӧмыт огыт ӱшане да кӧ Тудым ужала, Иисус тӱҥалтыш гычак пален. 65 Тудо умбакыже ойлен: «Сандене Мый тыланда ойленам: Ачам деч ок пуалт гын, нигӧ Мый декем толын ок керт». 66 Тылеч вара тунемшыж-влак кокла гыч шукынжо Тудын деч кораҥыныт да Тудын дене ынде пырля коштын огытыл. 67 Тунам Иисус латкок тунемшыж деч йодын: «Ала теат кораҥ каяш шонеда?» 68 Симон-Петр вашештен: «Господь, кӧ деке ме каена? Курымашлык илышын шомакше Тый денет. 69 Ме ӱшанена да палена: Тый Христос, илыше Юмын Эргыже улат». 70 Иисус нунылан вашештен: «Мый Шке огыл мо тендам латкокытым ойырен налынам? А тендан кокла гыч иктыже диавол!» 71 Тидым Тудо Искариот манме Симонын Иудаже нерген ойлен. Иуда, латкок тунемшыж гыч иктыже, вараже Иисусым ужалыше лийшаш улмаш.

7

1 Иисус тылеч вара Галилей мучко коштын. Иудей-влак Тудым пушташ йӧным кычалыныт, садлан Иудейыште коштмыжо шуын огыл. 2 Иудей-влакын Омаш шогалтыме пайремышт лишемын. 3 Иисуслан изаж-влак каласеныт: «Тиде верым кодо, Иудейыш кае. Могай пашам ыштет, тунемшет-влакат тек ужыт. 4 Чылалан палыме лияш шонышо еҥ нимом йышт огеш ыште. А Тый тугай пашам ыштет гын, Шкендым тӱнялан палдаре!» 5 Вет изаж-влакат Тудлан ӱшанен огытыл. 6 Иисус нунылан вашештен: «Мыйын жапем але толын шуын огыл, но тыланда кеч-могай жапат йӧра. 7 Тӱня тендам ужмышудымо лийын ок керт, а Мыйым ужмыжо ок шу, вет тудын пашаже осал манын таныклем. 8 А те пайремыш кайыза. Мый тиде пайремыш эше ом кай, Мыйын жапем але шуын огыл». 9 Тидым ойлымеке, Иисус Галилееш кодын. 10 Но кунам изаж-влак пайремыш каеныт, Иисусат тушко каен, но калык ончылно огыл, а йышт миен. 11 Пайрем годым иудей-влак Иисусым кычалыныт. «Кушто Тудо?» – йодыштыныт нуно. 12 Тудын нерген калык коклаште шуко мутланымаш лийын. «Тудо поро», – ойленыт иктышт, а весышт каласеныт: «Уке, Тудо калыкым ондала». 13 Но иудей-влак деч лӱдмыштлан кӧра Тудын нерген нигӧ еҥ ончылно ойлен огыл. 14 Пайрем кыдалне Иисус храмыш толын лектын да туныкташ тӱҥалын. 15 Иудей-влак ӧрын ойленыт: «Кушеч Тудо, тунемдыме Айдеме, Возымашым пала?» 16 Иисус каласен: «Мыйын туныктымем – Мыйын огыл, а Мыйым Колтышын туныктымыжо. 17 Кӧ Тудын эрыкшым шуктынеже, тудо тиде туныктымаш кушеч лекмым пален налеш: тидыже Юмо деч лектеш але Мый Шке гыч ойлем. 18 Кӧ шке гыч ойла, шкаланже чапым кычалеш, а кӧ Тудым Колтышылан чапым кычалеш, Тудо чын, да шояже уке. 19 Моисей тыланда законым пуэн огыл мо? Но тендан кокла гыч иктыжат законым ок шукто! Молан те Мыйым пуштнеда?» 20 Калык тӱшка вашештен: «Тыйын кӧргыштет ия мо? Кӧ Тыйым пуштнеже?» 21 Иисус нунылан вашештен каласен: «Мый ик пашам ыштенам, да те чылан чот ӧрыда. 22 Моисей тыланда пӱчмӧ йӱлам шукташ кӱштен, а те шуматкечынат айдемылан пӱчмашым ыштеда. Чынжым, тиде Моисей деч огыл, ача-влак деч толеш. 23 Моисейын законжым пудырташ огыл манын, шуматкечынат айдеме дене пӱчмӧ йӱлам эртарат гын, шуматкечын айдемым тӱрыснек паремдымемлан Мылам сыреда мо? 24 Тӱжвач ончен огыл, а чын судитлыза». 25 Иерусалимыште илыше кокла гыч южышт ойленыт: «Кӧм пуштнешт, тиде Еҥ Тудо огыл мо? 26 Но теве Тудо калык ончылно ойла, да нимом Тудлан огыт каласе. Ала чынжымак Христос улмыжым вуйлатыше-влак пален налыныт? 27 Но тиде Айдемын кушеч улмыжым шинчена. А кунам Христос толеш, Тудын кушеч улмыжым нигӧ ок пале». 28 Храмыште туныктышыла, Иисус виян ойлен: «Те Мыйымат, кушеч улмемат паледа? А Мый Шке дечем толын омыл. Мыйым Колтышо чын улеш, те Тудым огыда пале, 29 а Мый Тудым палем, вет Мый Тудын деч толынам, да Тудо Мыйым колтен». 30 Тунам нуно Иисусым кучынешт улмаш, но але Тудын жапше толын огыл, сандене Тудын ӱмбаке нигӧ кидым нӧлталын огыл. 31 Но калык тӱшка гыч шукынжо Тудлан ӱшаненыт да ойленыт: «Кунам Христос толеш, палдарыше палым тиде Айдеме деч шуко ончыкта мо?» 32 Калыкыште Иисус нерген тыге мутланымым фарисей-влак колыныт. Тунам фарисей ден архиерей-влак Тудым кучаш шке еҥыштым колтеныт. 33 А Иисус ойлен: «Эше изиш тендан дене лиям, а вара Мыйым Колтышо деке каем. 34 Те Мыйым кычалаш тӱҥалыда, но огыда му. Кушто Мый лиям, тушко те миен огыда керт». 35 Тунам иудей-влак шке коклаштышт ойленыт: «Кушко, мемнан муаш лийдыме могай верышке, Тудо кайынеже? Эллин-влак коклаште шаланен илыше-влак деке кайынеже мо? Эллин-влакым туныкташ тӱҥалеш гын веле? 36 ”Те Мыйым кычалаш тӱҥалыда, но огыда му” да ”Кушто Мый лиям, тушко те миен огыда керт” манмыж дене мом каласынеже?» 37 Пайремын пытартыш эн кугу кечынже Иисус кынел шогалын да виян йӱк дене ойлен: «Кӧн йӱмыжӧ шуэш, тек Мый декем толеш да йӱэш! 38 Кӧ Мыланем ӱшана, Возымаште каласыме семын тудын кӧргыж гыч илыше вӱдан эҥер-влак йогаш тӱҥалыт!» 39 Тудлан ӱшаныше-влак Шӱлышым налшаш улыт ыле, да Шӱлыш нерген Иисус тыге ойлен. Тиде жаплан Святой Шӱлыш але пуалтын огыл, вет Иисус але чапышкыже нӧлталтын огыл. 40 Тыгай шомакым колмеке, калык гыч шукынжо каласеныт: «Тиде чынжымак саде пророк!» 41 А весышт ойленыт: «Тиде Христос». Южышт маныныт: «Христос Галилей гыч толеш мо? 42 Возымаште каласыме вет, Христос – Давидын урлыкшо, Тудо Вифлеем гыч, Давидын шочмо верже гыч, толеш». 43 Иисус верч калык ӱчашен шелалтын. 44 Южышт Тудым кучынешт улмаш, но Иисус ӱмбаке нигӧ кидым нӧлталын огыл. 45 А колтымо еҥ-влак архиерей ден фарисей-влак деке пӧртылыныт. Нунышт йодыныт: «Молан Тудым те кучен ышда кондо?» 46 Нуно вашештеныт: «Тиде Еҥ семын але иктат нигунамат ойлен огыл». 47 Фарисей-влак нунылан каласеныт: «Тендамат ондалыме мо? 48 Вуйлатыше але фарисей-влак кокла гыч иктаж-кӧ Тудлан ӱшанен мо? 49 А тиде калык законым ок умыло, тудо – каргыме!» 50 Но нунын кокла гыч иктыже, Иисус деке йӱдым толшо Никодим, нунылан каласен: 51 «Айдемым ондак колыштде да мом ыштымыжым пален налде, мемнан закон титаканыш луктеш мо?» 52 Нуно каласеныт: «Тыят Галилей гыч улат мо? Возымашым шымле – умылет: пророк Галилей гыч лийын ок керт». 53 Вара нуно чылан мӧҥгышкышт шаланен каеныт.

8

1 А Иисус Елеон курыкыш каен. 2 Эрдене эрак Тудо угыч храмыш толын. Уло калык Иисус деке лишемын, да Тудо нуным туныкташ шинчын. 3 Тиде жапыште законым туныктышо да фарисей-влак тушко ик ӱдырамашым конденыт, тудым яжарланымыж годым кученыт. Ӱдырамашым чылан ончык шогалтен, 4 нуно Иисуслан ойленыт: «Туныктышо, тиде ӱдырамашым яжарланымыж годым кучымо. 5 Тыгай еҥым кӱм кышкен пушташ Моисей мыланна законышто кӱштен. А Тый мом каласет?» 6 Иисусым титаклаш амалым муаш манын, тергаш шонен, нуно тыге ойленыт. Но Иисус, пуйто нуным ужде, кумык лийын, мландеш парняж дене возен. 7 Но кунам нуно Тудым умбакыжат йодыштыныт, Иисус, вуйым нӧлталын, нунылан каласен: «Кӧ тендан кокла гыч языкдыме, тек тудо эн ондак ӱдырамаш ӱмбаке кӱм шуа». 8 Угычын кумык лийын да мландеш возен. 9 Тидым колын, титакан улмыштым шӱмышт дене шижын, нуно, кугурак гыч тӱҥалын, пытартыш еҥ марте икте почеш весе каеныт. Иисус шкет кодын, ӱдырамаш веле шке верыштыжак шоген. 10 Иисус вуйжым нӧлталын, ӱдырамаш деч молым нигӧм ужын огылат, тудлан каласен: «Ӱдырамаш, кушто тыйын титаклышет-влак улыт? Тыйым нигӧ титаканыш луктын огыл мо?» 11 «Нигӧ, Господь», – вашештен ӱдырамаш. Иисус каласен: «Мыят тыйым титаканыш ом лук. Кае, умбакыже языкым ит ыште». 12 Иисус адак калыклан ойлен: «Мый тӱнян волгыдыжо улам, кӧ почешем кая, тудо пычкемыште ок кошт, а илыш волгыдан лиеш». 13 Фарисей-влак каласеныт: «Теве Тый Шке нергенет Шке таныклен ойлет. Тыйын таныклымет чын огыл». 14 Иисус вашештен: «Мый Шкемын нерген Шке таныклем гынат, Мыйын таныклымем чын, вет кушеч толынам да кушко каем, Мый палем, а те, кушеч Мый толынам да кушко каем, огыда пале. 15 Те айдемын висаже дене судитледа, а Мый нигӧм ом судитле. 16 Но Мый судитлем гынат, Мыйын судитлымем чын лиеш, вет Мый шкет омыл: Мыйым колтышо Ача Мый денем пырля. 17 А тендан законышто возымо: кок еҥын таныклымыже чын улеш. 18 Шкемын нерген Мый Шке таныклем, тыгак Мыйын нерген Мыйым колтышо Ача таныкла». 19 Нуно йодыныт: «А кушто Тыйын Ачатше?» Иисус вашештен: «Те Мыйымат, Мыйын Ачамат огыда пале. Те Мыйым паледа ыле гын, Мыйын Ачамат паледа ыле». 20 Тидым Иисус храмыште туныктымыж годым надыр оксам пыштыме вер воктене каласен. Нигӧ Тудым кучен огыл, Тудын жапше але шуын огыл улмаш. 21 Иисус нунылан адак каласен: «Мый каем, те Мыйым кычалаш тӱҥалыда, но языкешда коледа. Кушко каем, те тушко миен огыда керт». 22 Иудей-влак ойленыт: «Кушко каем, те тушко миен огыда керт манын, молан Тудо ойла? Тудо Шкенжым Шке пуштнеже мо?» 23 Иисус вашештен: «Те тышеч, ӱлычын, улыда, а Мый – кӱшыч. Те тиде тӱня гыч улыда, а Мый тиде тӱня гыч омыл. 24 Сандене тыланда языкешда коледа манын ойлышым. Тиде Мый Улам манын огыда ӱшане гын, чылан языкешда коледа!» 25 Нуно йодыныт: «Тыгеже Тый кӧ улат?» Иисус вашештен: «Кузе тыланда ойленам, тӱҥалтыш гычак [Улшо]. 26 Тендан нерген Мый шуко ойлен да тендам шуко шотышто судитлен кертам. Но Мыйым Колтышо – чын, да мом Мый Тудын деч колынам, тудым тӱнялан ойлем». 27 Ача нерген Иисус ойла манын, нуно умылен огытыл. 28 Тудо нунылан ойлен: «Кунам Айдеме Эргым нӧлталыда, тунам умыледа: тиде Мый Улам, Мый шке гыч нимом ом ыште, да мом Мылам Ачам туныктен, тудым ойлем. 29 Мыйым Колтышо – Мый денем пырля, Ача Мыйым шкетем коден огыл, вет Мый эре Тудлан келшышым ыштем». 30 Иисусын тидым ойлымыж годым шукышт Тудлан ӱшанаш тӱҥалыныт. 31 Тудлан ӱшаныше иудей-влаклан Иисус каласен: «Те Мыйын шомакем кучен иледа гын, Мыйын чын тунемшем-влак улыда, 32 тунам те чыным пален налыда, а чын тендам эрыканым ышта». 33 Нуно ваштареш каласеныт: «Ме Авраамын урлыкшо улына да нигунам нигӧн кулжо лийын огынал! Кузе Тый ”Эрыкан лийыда” манат?» 34 Иисус нунылан вашештен: «Чынак, чынак тыланда ойлем: кӧ языкым ышта – языкын кулжо. 35 А кул суртеш курымеш ок код, эрге курымеш кодеш. 36 Эрге тендам эрыкыш луктеш гын, те чынжымак эрыкан лийыда. 37 Палем, те Авраамын урлыкшо улыда, но садак Мыйым пушташ шонеда, вет тендан чонышто Мыйын шомакемлан вер уке. 38 Мом мый Ачам пелен ужынам, тудын нерген ойлем. Тыгак теат, шке ачада пелен мом ужында, тудымак ыштеда». 39 «Мемнан ачана – Авраам!» – вашештеныт нуно. Иисус нунылан ойлен: «Те чынжымак Авраамын шочшыжо лийыда ыле гын, Авраам семын ыштеда ыле. 40 Мый чыным Юмо деч колынам да тыланда увертаренам, а те кызыт Мыйым пушташ шонеда. Авраам тыгайым ыштен огыл. 41 Те ачада семын ыштеда». Нуно каласеныт: «Ме яжарланыме дене шочын огынал. Мемнан Ачана икте: Юмо!» 42 Иисус нунылан вашештен: «Юмо тендан Ачада лиеш ыле гын, те Мыйым йӧратеда ыле, вет Мый Юмо деч лектынам да толынам. Мый Шке дечем толын омыл, Юмо Мыйым колтен. 43 Те Мыйын шомакем колыштын огыда керт, сандене ойлымем огыда умыло. 44 Те шке ачадан, диаволын, шочшыжо улыда, ачадан сутланымыжым ыштынеда. А тудо тӱҥалтыш гычак айдемым пуштшо лийын да чыныште шоген кертын огыл, вет тудын дене чын уке. Кунам шойыштеш, шкенжыным ойла, вет тудо шояче да шоякын ачаже. 45 А Мый чыным ойлем, сандене те Мылам огыда ӱшане. 46 Тендан кокла гыч кӧ Мыйым языканыш луктын кертеш? А Мый чыным ойлем гын, молан Мыланем огыда ӱшане? 47 Кӧ Юмо деч, тудо Юмын мутшым колеш. Те Юмо деч огыдал, садлан огыда кол». 48 Иудей-влак Иисуслан каласеныт: «Тый Самарий гыч улат, да кӧргыштет ия. Чыным огыл мо ме ойлена?» 49 Иисус вашештен: «Мыйын кӧргыштем ия уке, Мый шке Ачам пагалем, а те Мыйым орледа. 50 Мый Шкаланем чапым ом кычал, Кычалше да Судитлыше весе уло. 51 Чынак, чынак тыланда ойлем: кӧ Мыйын шомакем шуктен толеш, колымашым нигунам ок уж». 52 Иудей-влак вашештеныт: «Теве ынде ме Тыйын кӧргыштет ия улмым палена. Авраам колен, пророк-влакат коленыт. А Тый ойлет: ”Кӧ Мыйын шомакем шуктен толеш, колымашым нигунам ок уж”! 53 Але Тый мемнан Авраам ачана дечат кугурак улат? Авраам колен, пророк-влакат коленыт. Тый Шкендым кӧлан шотлет?» 54 Иисус вашештен: «Мый Шкемым Шке чапландарем гын, Мыйын чапем – нимо. Кӧм те мемнан Юмына маныда, Тудо, Мыйын Ачам, Мыйым чапландара. 55 Те Тудым нигунам пален огыдал, а Мый Тудым палем. Мый Тудым ом пале манам гын, Мый тендан семынак шояче лиям. Но Мый Тудым палем да шомакшым шуктем. 56 Тендан Авраам ачада Мыйын кечем ужаш куанен вучен, а ужмеке, пешак йывыртен». 57 «Тылат витле ият уке, а Авраамым ужынат?» – иудей-влак каласеныт. 58 Иисус вашештен: «Чынак, чынак тыланда ойлем: Авраам лийме деч ончычак Мый Улам». 59 Тунам нуно Тудын ӱмбаке кышкаш кӱм руалтен налыныт, но Иисус шинча ончыч йомын да храм гыч лектын. Тудо нунын кокла гыч эртен да умбаке каен.

9

1 Иисус, эртышыжла, шочынак сокыр еҥым ужын. 2 Тунемшыж-влак Иисус деч йодыныт: «Равви, тудо молан сокыр шочын? Кӧ языкым ыштен: тудо шке але ача-аваже?» 3 Иисус вашештен: «Тудо шкенжын языкшылан, ача-аважын языкыштлан кӧра огыл сокыр, а Юмын пашаже тудын ӱмбалне почылтшаш. 4 Кечывал кече улмо годым Мыйым Колтышын пашажым ыштышаш улам; йӱд лиеш, тунам нигӧ пашам ыштен ок керт. 5 Тӱняште улмем годым тӱнялан волгыдо улам». 6 Тыге ойлымеке, Иисус мланде ӱмбаке шӱвалын, шӱвылжым рок дене варен, сокырын шинчашкыже вартышым шӱрен 7 да тудлан каласен: «Силоам йӱштылмӧ верышке кае да мушкылт». Силоам «колтымо» манме лиеш. Тудо каен, мушкылтын да ужын кертше пӧртылын. 8 Тудын пошкудыжо да сокыр улмыжым ончыч ужшо еҥ-влак йодыныт: «Тидыже кӱчен шинчышет огыл мо?» 9 Иктышт каласеныт: «Тиде – тудо». Весышт ойленыт: «Тиде тудла коеш веле». Шкеже каласен: «Тиде мый улам». 10 Нуно йодыныт: «Кузе тыйын шинчат почылтын?» 11 Тудо ойлен: «Иисус манме Еҥ вартышым ыштыш, шинчашкем йыгыш да каласыш: ”Силоамыш, йӱштылмӧ верышке, кае да мушкылт”. Мый кайышым, мушкылтым да ужаш тӱҥальым». 12 «Кушто тиде Еҥже?» – нунышт йодыныт. «Ом пале», – тудо вашештен. 13 Ондак сокыр лийше тиде еҥым фарисей-влак деке конденыт. 14 Кунам Иисус вартышым ыштен да сокырын шинчажым почын, шуматкече лийын. 15 Фарисей-влакат кузе ужаш тӱҥалмыж нерген йодыныт. Тудо вашештен: «Тиде Еҥ мыйын шинчаш вартышым пыштыш, мый мушкылтым да ынде ужам». 16 Тунам фарисей кокла гыч южышт каласеныт: «Тиде Еҥ Юмо деч огыл. Шуматкече нерген законым ок шукто». Весышт ойленыт: «Но языкан еҥ тыгай палдарыше пале-влакым ыштен кертеш мо?» Тыге нуно кок тӱшкалан шелалтыныт. 17 Сокыр деч адак йодыныт: «Тый шкеже Тудын нерген мом каласет? Вет тыйын шинчатым почын». Тудыжо вашештен: «Тиде – пророк». 18 Ужаш тӱҥалшын ача-аважым ӱжын кондымешке, тиде еҥ сокыр лиймылан да ужаш тӱҥалмылан иудей-влак ӱшанен огытыл. 19 Ача-аваже деч йодыныт: «Тиде тендан эргыда? Сокыр шочын манын, те ойледа? Ындыже кузе тудо ужеш?» 20 Ача-аваже вашештеныт: «Тиде мемнан эрге да тудо сокыр шочын манын, ме палена. 21 А кузе ынде ужаш тӱҥалын да шинчажым кӧ почын, тидым ме огына пале. Шкеж дечын йодса. Тудо кугу, шке каласен кертеш». 22 Иудей-влак деч лӱдынытат, ача-аваже тыге вашештеныт, вет кӧ Иисусын Христос улмыжлан ӱшанымыжым почын ойла, кажнымат синагог деч кораҥдаш иудей-влак кутырен келшеныт. 23 Сандене сокыр шочшын ача-аваже каласеныт: «Тудо кугу, шкеж дечын йодса». 24 Сокыр лийше еҥым кокымшо гана ӱжыныт да тудлан каласеныт: «Юмым чапландаре! Ме палена, тиде Еҥ языкан». 25 Тудо вашештен: «Языкан але уке, мый ом пале. Иктым палем: мый сокыр лийынам, а ынде ужам». 26 Нуно адак йодыныт: «Тый денет мом ыштен? Кузе шинчатым почын?» 27 Сокыр лийше вашештен: «Мый тидым тыланда каласенам, а те ышда колышт. Молан те эше икана колнеда? Ала теат Тудын тунемшыже лийнеда?» 28 Нуно вурсен ойленыт: «Тиде тый Тудын тунемшыже улат, а ме Моисейын тунемшыже улына. 29 Ме палена, Моисейлан Юмо ойлен. А тиде Еҥ кушеч, ме огына пале». 30 Тиде еҥ вашештен: «Тидыжак ӧрыктара: Тудын кушеч улмыжым те огыда пале, а Тудо мыйын шинчам почын. 31 Ме палена, языкан-влакым Юмо ок колышт, а Тудын деч лӱдшым да Тудын эрыкшым шуктышым колыштеш. 32 Сокыр шочшын шинчажым иктаж-кӧ почмо нерген нигунам колалтын огыл. 33 Тиде Еҥ Юмо деч ок лий гын, нимом ыштен ок керт ыле». 34 Нуно каласеныт: «Тый тӱрыснек языкеш шочынат, а эше мемнам туныктет!» Вара тудым поктен луктыныт. 35 Сокыр лийшым поктен лукмо нерген Иисус колын да, вашлиймеке, йодын: «Юмын Эргылан тый ӱшанет?» 36 Тудо вашештен: «Господь, ӱшанен керташ манын, кӧ Тудо, мылам каласе». 37 Иисус каласен: «Тый Тудым ужынат. Кӧ тый денет мутлана – Тудо». 38 «Ӱшанем, Господь!» – манын да Тудлан, сукен, вуйым савен. 39 Иисус каласен: «Тиде тӱняшке Мыйын толмем тӱнялан суд лиеш: сокыр-влак ужаш тӱҥалыт, а ужшо-влак сокыр лийыт». 40 Тидым колмеке, Иисус воктене шогышо южо фарисей Тудлан каласен: «Меат сокыр улына мо?» 41 Иисус вашештен: «Те сокыр лийыда ыле гын, титакан огыда лий ыле. Но те ойледа: ”Ме ужына”, сандене тендан титакда ӱмбаланда кодеш».

10

1 «Чынак, чынак тыланда ойлем: кӧ шорык кудывечыш капка гыч ок пуро, а пече гоч вонча, тудо вор да агыше. 2 Но кӧ капка гыч пура, тудо шорык кӱтӱчӧ. 3 Орол тудлан капкам почеш, шорык-влак йӱкшым колыштыт. Тудо шке шорыкшо-влакым лӱмышт дене ӱжеш да вӱден луктеш. 4 А шке шорыкшо-влакым чылаштым лукмеке, тудо нунын ончылно кая, шорык-влак почешыже мият, вет нуно тудын йӱкшым палат. 5 Ӧрдыж еҥ почеш нуно огыт кай, тудын деч кудалыт, вет ӧрдыж еҥын йӱкшым огыт пале.» 6 Иисус нунылан тыге туштен ойлен, но мо нерген каласкалымыжым нуно умылен огытыл, 7 сандене Иисус умбакыже ойлен: «Чынак, чынак тыланда ойлем: Мый шорык-влаклан капка улам. 8 Мый дечем ончыч толшо-влак чылан вор да агыше лийыныт. Но шорык-влак нуным колыштын огытыл. 9 Мый капка улам: кӧ Мыйын гоч пура, тудо утаралтеш: пура, лектеш, олыкым муэш. 10 Вор агаш, пушташ да пытараш веле толеш. Мый илышым, тичмаш илышым, кондаш толынам. 11 Мый поро кӱтӱчӧ улам, поро кӱтӱчӧ шорык-влак верч илышыжым пуа. 12 А тарлалтше еҥ чын кӱтӱчӧ огыл, шорык-влак шкенжын огытыл, пире толмым ужмеке, шорык-влакым коден куржеш. Пире нуным руалта да шалатен колта. 13 Тудо еҥ тарлыме веле, сандене шорык-влак верч ок тургыжлане. 14 - 15 Мый поро кӱтӱчӧ улам. Кузе Ача Мыйым пала да Мый Тудым палем, тугак Мыят шкемыным палем да нуно Мыйым палат. Шорык-влак верч Мый илышемат пуэм. 16 Мыйын вес шорык-влакемат улыт, нуно тиде кудывече гыч огытыл, Мый нунымат кӱтышаш улам. Нунат Мыйын йӱкем колыт, тыге ик кӱтӱ да ик Кӱтӱчӧ лиеш. 17 Илышем угыч налаш манын, Мый тудым пуэм, садлан Ача Мыйым йӧрата. 18 Мый дечем илышым нигӧ ок нал, Мый тудым Шке пуэм. Тудым пуаш властем уло, тудым мӧҥгеш налашат властем уло. Ачам Мылам тыге ышташ кӱштен». 19 Тыге манмыжлан кӧра иудей-влак адак кок тӱшкалан шелалтыныт. 20 Нунын кокла гыч шукынжо ойленыт: «Тудын кӧргыштыжӧ ия, Тудо ушдымо лийын. Молан те Тудым колыштыда?» 21 Весышт каласеныт: «Ия кучыман еҥ тыге ок ойло. Сокыр еҥын шинчажым ия почын ок керт». 22 Теле улмаш. Иерусалимыште Храмым уэмдыме пайрем лийын. 23 Иисус храмыште, Соломонын леведышан кудывечыштыже, коштын. 24 Иудей-влак Тудым йыр авыреныт да йодыныт: «Тый мемнам мыняр жап эше умылыдымаште кучет? Тый Христос улат гын, вик каласе». 25 Иисус вашештен: «Мый тыланда каласенам, но те огыда ӱшане. Ачамын лӱмжӧ дене ыштыме пашам Мыйын нерген таныкла. 26 Но кузе Мый тыланда ойленам, те Мыйын шорык-влакем огыдал, сандене огыда ӱшане. 27 Мыйын шорыкем-влак йӱкем колыштыт, Мый нуным палем, да нуно почешем каят. 28 Мый нунылан курымашлык илышым пуэм. Нуно нигунам огыт йом, нуным Мыйын кид гыч нигӧ руалтен ок нал. 29 Нуным Мылам пуышо Ачам чыла дечат кугу. Ачамын кидше гыч нуным нигӧ руалтен налын огеш керт, 30 а Мый да Ача икте улына». 31 Тудым пушташ манын, иудей-влак угыч кӱм руалтеныт. 32 Иисус каласен: «Мый тыланда Ачам деч лекше шуко поро пашам ончыктенам. Кудыж верч Мыйын ӱмбаке кӱм кышкынеда?» 33 Иудей-влак вашештеныт: «Поро пашалан огыл ме Тыйын ӱмбаке кӱм кышкынена, а Юмым мыскылыметлан. Тый, айдеме, Шкендым Юмо манат!» 34 Иисус нунылан каласен: «Тендан законыштыда ”Мый каласенам: те юмо улыда” манын возымо огыл мо? 35 Тыгеже Юмын шомакшым колшо-влак юмо маналтыт, а ме палена: Возымаш укеш лектын ок керт. 36 Ача Мыйым святитлен да тӱняшке колтен. Мый Юмын Эрге улам манам гын, кузе те Юмым мыскылет манын кертыда? 37 Мый Ачамын пашажым ом ыште гын, Мылам ида ӱшане. 38 А ыштем гын, Мыйын шомакемлан огыда ӱшане гынат, пашамлан ӱшаныза, тунам паледа да ӱшанеда: Ача Мый денем ушнен шога, а Мый Ача дене ушнен шогем». 39 Нуно адак Тудым кучаш тӧченыт, но Иисус нунын кидышт деч кораҥын. 40 Иисус угыч Иордан эҥер вес велыш каен, кушто Иоанн ондак тынеш пуртен, тудо верыш миен да тушан кодын. 41 Иисус деке шуко еҥ миен. Нуно ойленыт: «Иоанн ик палдарыше палымат ыштен огыл, но мом тудо тиде Еҥ нерген ойлен, чылажат чын». 42 Тушто Иисуслан шукын ӱшаненыт.

11

1 Лазарь лӱман ик еҥ черле улмаш. Тудо Вифаний гыч, акак-шӱжарак Мария ден Марфа илыме ял гыч, лийын. 2 Марияже тудо улмаш, кӧ Господьым миро дене шӱрен да Тудын йолжым ӱпшӧ дене ӱштын. Черланыше Лазарь тудын изаже лийын. 3 Шӱжарже-влак Иисуслан каласаш колтеныт: «Господь, Тый кӧм йӧратет, тудо черле». 4 Тидым колмеке, Иисус каласен: «Тиде черланымаш колымашлан огыл, а Юмын чапшылан: тидын гоч Юмын Эргыже чаплана». 5 Марфам, тудын шӱжаржым да Лазарьым Иисус йӧратен. 6 Лазарьын черланымыж нерген колмеке, тиде вереш эше кок кечылан кодын, 7 а вара тунемшыж-влаклан каласен: «Мӧҥгеш Иудейыш каена». 8 Тудлан тунемшыж-влак ойленыт: «Равви, иудей-влак кызыт гына ӱмбакет кӱм кышкен пуштнешт ыле, а Тый угыч тушко кает?» 9 Иисус нунылан вашештен: «Кече кутыш латкок шагат огыл мо? Кӧ кечывалым коштеш, ок шӱртньӧ: тудо тиде тӱнян волгыдыжым ужеш. 10 Кӧ йӱдым коштеш, шӱртня: тудын дене волгыдо ок лий». 11 Тыге ойлымеке, Иисус ешарен: «Мемнан Лазарь йолташна мален колтен, но Мый тудым помыжалтараш каем». 12 Тунемшыж-влак ойленыт: «Господь, мала гын, тугеже тӧрлана». 13 Иисус нунылан Лазарь колымо нерген ойлен, но нуно тыглай малыме нерген каласкала шоненыт. 14 Тунам Иисус вик каласен: «Лазарь колен. 15 Мый тушто лийын омыл, сандене тендан верч куанем: ынде те ӱшанаш тӱҥалыда. Но ынде тудын деке каена». 16 Йыгыр манын лӱмдымӧ Фома моло тунемше-влаклан каласен: «Меат каена да Иисус дене пырля колена». 17 Тушко мийымеке, Лазарь ынде нылымше кече шӱгарыште кийымым Иисус пален налын. 18 Вифаний Иерусалим воктенак, иктаж латвич стадий нарыште лийын, 19 да изашт верч ойгырымо деч лыпландараш Марфа ден Мария деке шуко иудей миен улмаш. 20 Иисус толмо нерген колмеке, Марфа Тудым вашлияш лектын. А Мария мӧҥгыштӧ шинчен. 21 Марфа Иисуслан каласен: «Господь, Тый тыште лият ыле гын, мыйын изам ок коло ыле! 22 Но мый кызытат палем: Тый мом Юмо деч йодат, Тудо Тылат пуа». 23 Иисус тудлан ойлен: «Тыйын изат ылыж кынелеш». 24 Марфа вашештен: «Палем, пытартыш кечын ылыж кынелтыме годым ылыжеш». 25 Иисус каласен: «Мый ылыжмаш да илыш улам. Кӧ Мылам ӱшана, тудо кола гынат, илаш тӱҥалеш. 26 А кӧ ила да Мылам ӱшана, нигӧ нигунам ок коло. Тидлан тый ӱшанет?» 27 Марфа ойлен: «Туге, Господь. Тый Христос, Юмын Эрге, Кӧ тӱняшке толшаш, Тудо улат манын ӱшанем». 28 Тыге ойлымеке, Марфа каен, Мария шӱжаржым ӧрдыжкӧ ӱжын да каласен: «Туныктышо тыште, Тудо тыйым ӱжеш». 29 Мария, тидым колын, писын кынелын да Иисус деке каен. 30 Иисус але ялыш пурен огыл, а кушто Тудым Марфа вашлийын, тудо верыштак лийын. 31 Мариян писын кынелмыжым да лектын кайымыжым ужмеке, пӧртыштӧ пырля лийше да тудым лыпландарыше иудей-влак почешыже каеныт, тудо шӱгар деке шорташ кая шоненыт. 32 А Мария, Иисус улмо верыш мийымеке, Тудым ужын, йол воктекыже кумык возын да каласен: «Господь, Тый тыште лият ыле гын, изам ок коло ыле!» 33 Тудын шортмыжым да тудын дене пырля толшо иудей-влакын шортмыштым ужын, Шкеат шӱлыкаҥын да кумылжо тодылалтын. 34 Тудо каласен: «Те Лазарьым кушан пыштенда?» Нуно вашештеныт: «Господь, миен ончал». 35 Иисусын шинчавӱдшӧ лектын. 36 Иудей-влак ойленыт: «Ончыза, кузе тудым йӧратен». 37 А нунын кокла гыч южышт каласеныт: «Тудо сокырын шинчажым почын. Лазарь ынже коло манын, Тудо иктаж-мом ыштен ок керт ыле мо?» 38 Адакат шӱлыкаҥын, Иисус шӱгар деке миен. Шӱгар курык кӧргыштӧ лийын, аҥжым кӱ петырен. 39 Иисус каласен: «Кӱм кораҥдыза». Колышын Марфа шӱжарже Тудлан ойлен: «Господь, ынде ӱпшаш тӱҥалын, колымыжлан нылымше кече». 40 Иисус тудлан вашештен: «Ӱшанет гын, Юмын чапшым ужат манын, Мый тыланет ойлен омыл мо?» 41 Кӱм колышо кийыме шӱгар аҥ деч кораҥденыт. Иисус пылпомышко ончалын да каласен: «Ачай, Мыйым колметлан Тылат тауштем. 42 Мыйым эре колат манын палем, но Мыйым Тыйын колтыметлан ӱшанышт манын, йыр шогышо еҥ-влаклан кӧра тыге ойлышым». 43 Тыге каласымеке, виян йӱк дене кычкыралын: «Лазарь, лек!» 44 Колышо лектын, кидше да йолжо тойымо вынер дене пӱтырымӧ лийын, шӱргыжӧ шовыч дене вӱдылмӧ. Иисус нунылан каласен: «Тудым рудыза да колтыза». 45 Мария деке мийыше да Иисус мом ыштымым ужшо иудей-влак кокла гыч шукынжо Иисуслан ӱшаненыт. 46 Но южышт фарисей-влак деке каеныт да Иисус мом ыштыме нерген каласкаленыт. 47 Архиерей ден фарисей-влак Синедрионым погеныт да ойленыт: «Мыланна мом ышташ? Тиде Еҥ палдарыше палым шуко ышта. 48 Тудым тыгак кодена гын, чылан Тудлан ӱшанаш тӱҥалыт. Тунам римлян-влак толыт да мемнан калыкнамат, святой вернамат пытарат». 49 Нунын кокла гыч иктыже, Каиафа, тудо ийысе архиерей, нунылан каласен: «Нимом те огыда пале! 50 Уло калык пытымешке, калык верч ик еҥ кола гын, мыланна сайрак лиеш манын огыда умыло». 51 - 52 Тиде шкенжын шонымыжо лийын огыл, тиде ийын архиерей лийынат, пророкла ойлен: Иисус калык верч, да тиде калык верч веле огыл, а Юмын шаланен илыше икшывыж-влакымат иктыш ушашлан колышаш. 53 Тиде кече гыч нуно Иисусым пушташ шонен пыштеныт. 54 Садлан кӧра иудей-влак коклаште Иисус Шкенжым палдарен коштын огыл. Тушеч ир мланде воктенысе кундемыш, Ефраим лӱман олашке, каен да тушан тунемшыж-влак дене пырля кодын. 55 Иудей-влакын Кугечышт лишемын. Эрныме йӱлам пайрем деч ончыч шукташ манын, уло эл гыч шукышт Иерусалимыш каеныт. 56 Нуно Иисусым кычалыныт да, храм кундемыште шогышыла, шке коклаштышт ойленыт: «Кузе шонеда? Тудо пайремыш ок тол мо?» 57 Архиерей да фарисей-влак кӱштеныт улмаш: Иисусым кучаш манын, Тудын кушто улмыжым кӧ пала, увертарышаш.

12

1 Иисус Кугече деч куд кече ончыч Вифанийыш, колымаш гыч Тудын ылыжтыме Лазарьын илыме верыш, толын. 2 Тушто Иисус лӱмеш кас кочкышым эртареныт. Марфа уна-влакым ончен, а Иисус дене пырля ӱстелтӧрыштӧ улшо-влак коклаште иктыже Лазарь лийын. 3 Тунам Мария пеш шергакан ик кремга яндар нард миром налын, Иисусын йолешыже шӱрен да шке ӱпшӧ дене ӱштын. Уло пӧрт тамле миро пуш дене темын. 4 Иисусын тунемшыж-влак кокла гыч иктыже, Искариот манме Симонын Иудаже, – варажым Иисусым ужалыше – каласен: 5 «Молан тиде миром кум шӱдӧ динарийлан ужалыме да оксажым йорло-влаклан шеледен пуымо огыл?» 6 Йорло-влак верч тургыжланымылан огыл, а тудо вор лийын, садлан тыге ойлен: окса яшлык тудын пеленже улмаш, тушко пыштымым нумалын. 7 Иисус каласен: «Тудым ида азапландаре. Тидым тудо Мыйым тойымо кечылан арален коден. 8 Йорло-влак эре тендан дене лийыт, а Мый тендан дене эре ом лий». 9 Иисус Вифанийыште улмым пален налмеке, шуко иудей тушко толын, но Иисуслан верч гына огыл, а колымаш гыч Тудын ылыжтыме Лазарьымат ужнешт улмаш. 10 Тыге архиерей-влак Лазарьымат пушташ шонен пыштеныт, 11 вет тудлан лийын шуко иудей нунын деч кораҥын да Иисуслан ӱшанен. 12 Пайремыш толшо шуко калык вес кечын, Иисус Иерусалимыш толеш манмым колмеке, 13 пальме укшым налын, Тудын ваштареш лектын да кычкырен: «Осанна! Господь лӱм дене Толшо Израильын Кугыжаже моктымо!» 14 Иисус, самырык оселым муын, тудын ӱмбаке шинчын. Возымо семын лийын: 15 «Сион ӱдыр, ит лӱд! Теве, самырык оселым кушкыжын, тыйын Кугыжат толеш». 16 Тӱҥалтыште тунемшыж-влак тидым умылен огытыл, но варарак, Иисусын шке чапышкыже нӧлталтмеке, Тудын нерген тыге возымым да Тудын дене тыге ыштымым нуно шарналтеныт. 17 Иисусын шӱгар гыч Лазарьым ӱжмыжӧ да колымаш гыч ылыжтымыже годым Тудын дене пырля лийше калык мом ужмыж нерген таныклен. 18 Тыгай палдарыше палым ыштымыж нерген еҥ тӱшка колын улмаш, сандене Тудым вашлияш лектын. 19 А фарисей-влак шке коклаштышт ойленыт: «Ужыда мо, нимомат ыштен огыда шукто. Уло тӱня Тудын почеш кая». 20 Пайремыш Юмылан кумалаш толшо-влак коклаште икмынярышт эллин лийыныт. 21 Нуно Филипп деке миеныт – тудыжо Галилейысе Вифсаида гыч лийын – да тудын деч йодыныт: «Пагалыме, ме Иисусым ужнена». 22 Филипп каен да тидын нерген Андрейлан ойлен, а вара Андрей ден Филипп тидын нерген Иисуслан каласеныт. 23 Но Иисус вашештен: «Айдеме Эргын чапланыме жапше шуын. 24 Чынак, чынак тыланда ойлем: шыдаҥ пырче мландыш возеш да ок коло гын, тудо шкетын кодеш, а кола гын, шуко шурным пуа. 25 Кӧ шке чонжым йӧрата, тудо чонжым йомдара, а кӧ тиде тӱняште шке чонжым ужмышудымо, тудо чонжым курымашлык илышлан арален кода. 26 Кӧ Мыланем служитла гын, тек Мыйын почешем кая, кушто Мый улам, туштак тарземат лиеш. Кӧ Мылам служитла гын, тудым Ачам пагала. 27 Ынде чонем моткоч тургыжлана. Мом Мый каласен кертам? Ачай, тиде жап деч Мыйым утаре. Уке, Мый тиде шагатланак кӧра толынам. 28 Ачай, шке лӱметын чапшым ончыкто!» Пылпомыш гыч йӱк шоктен: «Мый тудын чапшым ончыктенам да адак ончыктем». 29 Тушто шогышо калык тидым колын да ойлен: «Тиде кӱдырчӧ». А весышт маныныт: «Тудлан Суксо ойлен». 30 Иисус нунылан вашештен: «Тиде йӱк Мылам верч огыл, калыклан верч лийын. 31 Кызыт тиде тӱнялан судитлымаш толын, ынде тиде тӱнян тӧраже поктен колтымо лиеш. 32 А кунам Мый мландӱмбач нӧлталме лиям, Мый чылам Шке декем ӱжын налам». 33 Нине шомакше дене Тудо кузе колышашыжым палдарен. 34 Калык вашештен: «Христос курым-курымеш лиеш манын, ме закон гыч палена. Айдеме Эрге нӧлталме лийшаш манын, кузе Тый ойлет? Тиде Айдеме Эргыже кӧ?» 35 Иисус нунылан каласен: «Эше кӱчык жап волгыдо тендан дене лиеш. Пычкемыш тендам ынже авалте манын, волгыдо годым коштса. Кӧ пычкемыште коштеш, кушко кайымыжым ок пале. 36 Волгыдын икшывыж-влак лияш манын, волгыдо тендан дене улмо годым волгыдылан ӱшаныза». Тидым каласымеке, Иисус нунын шинча ончыч йомын. 37 Еҥ-влак ончылно Иисус палдарыше палым тынар ончыктен гынат, Тудлан ӱшанен огытыл, 38 вет пророк Исаиян шомакше шукталтшаш улмаш. Исаия ойлен: «Господь, мемнан ойлымылан кӧ ӱшанен? Господьын куатше кӧлан почылтын?» 39 Нунын ӱшанен кертдымыштын амалжым Исаия вес вере ойлен: 40 «Тудо шинчаштым сокырым ыштен да шӱмыштым кӱш савырен, Садлан шинчашт дене огыт уж, шӱмышт дене огыт умыло. Мыланем нуным паремдаш манын, Мый декем огыт савырне». 41 Иисусын чапшым ужын, Исаия тыге каласен. Иисус нерген тудо ойлен. 42 Туге гынат вуйлатыше-влак кокла гычат Иисуслан шукын ӱшаненыт, но синагог гыч ынышт кораҥде манын, фарисей-влаклан лийын, ӱшанымыштым почын ойлен огытыл. 43 Нуно еҥ ончылно чапланымым Юмо деч налме чап деч утларак акленыт. 44 Иисус виян йӱк дене каласен: «Мыланем ӱшаныше Мылам огыл, а Мыйым Колтышылан ӱшана. 45 Мыйым ужшо Мыйым Колтышымат ужеш. 46 Мый волгыдо улам, Мыланем ӱшаныше кокла гыч иктат пычкемышеш ынже код манын, тиде тӱняшке толынам. 47 Кӧ Мыйын шомакем колыштеш, но ок ӱшане, тудым титаканыш ом лук: Мый тӱням титаканыш лукташ огыл, а утараш толынам. 48 Кӧ Мыйым шкеж деч кораҥда да шомакем шӱмышкыжӧ ок пыште, тудын титаканыш лукшыжо уло: Мыйын ойлымо шомакем пытартыш кечын тудым титаканыш луктеш. 49 Вет Шке гыч огыл ойленам, а мом каласаш да мом ойлаш Мыйым колтышо Ача Мылам кӱштен. 50 Мый палем: Тудын кӱштымыжӧ – курымашлык илыш, тыгеже мом ойлем, Ачан Мылам каласымыже семын ойлем».

13

1 Кугече пайрем деч ончыч Иисус, Шкаланже тиде тӱня гыч Ача деке куснымо жап шумым паленат, тиде тӱняште лийше йӧратыме еҥже-влаклан мучаш марте йӧратымашым ончыктен. 2 Кас кочкыш жап шумеке, Иисусым ужалаш шонымым Искариот манме Симонын Иуда эргыжын шӱмышкыжӧ диавол пыштен шуктен улмаш. 3 Иисус пален: Ача Тудын кидыш чылажымат пуэн, Тудо Юмо дечын толын да ынде Юмо декак кая. 4 Сандене ӱстелтӧр гыч кынелын, ӱмбал вургемжым кудашын да шӱргышовычым ӱшталын. 5 Вара атыш вӱдым пыштен, тунемшыж-влакын йолыштым мушкаш да ӱшталме шӱргышовычшо дене ӱшташ тӱҥалын. 6 Симон-Петр деке Тудо миен. Тудыжо ойлен: «Господь, Тый мыйын йолем мушнет мо?» 7 Иисус вашештен: «Мом Мый ыштем, тый эше от умыло, но вара умылет». 8 Петр ойлен: «Тый мыйын йолем курымеш от муш!» Иисус вашештен: «Тыйым ом муш гын, Мый денем тыйын ужашет ок лий». 9 Симон-Петр каласен: «Господь, йолем веле огыл, кидемат, вуемат муш!» 10 Иисус каласен: «Мушкылтшо еҥ тӱрыснек яндар, тудлан йол деч молым мушмо ок кӱл. Те яндар улыда, но чылан огыл». 11 Кӧ Тудым ужала, Иисус пален, сандене «Те чылан огыл яндар улыда» манын каласен. 12 Нунын йолыштым мушмеке, Иисус ӱмбал вургемжым чиен, ӱстелтӧрыш пӧртылын да каласен: «Мом Мый тыланда ыштышым, те умыледа? 13 Те Мыйым Туныктышо да Господь маныда. Чын ойледа, Мый Туныктышо да Господь улам. 14 Мый, Туныктышо да Господь, тендан йолдам мушкынам гын, тугеже теат икте-весыдан йолдам мушшаш улыда. 15 Кузе Мый тыланда ыштенам, теат тугак ыштыза манын, Мый тыланда корным ончыктенам. 16 Чынак, чынак тыланда ойлем: тарзе шке озаж деч кугу огыл да колтымат колтышыж деч кугу огыл. 17 Ынде тидым паледа. Тыгак ышташ тӱҥалыда гын, пиалан лийыда. 18 Чыланда нерген ом ойло: Мый ойырен налме еҥем-влакым палем. Но Возымаште каласыме: ”Мый денем пырля киндым кочшо Мыйын ӱмбак йолтаганжым нӧлталын”. Тиде шомак шукталтшаш. 19 Тыге лиймеке, тиде Мый Улам ӱшаныза манын, Мый кызыт, тыге лийме деч ончыч, тыланда тидым ойлем. 20 Чынак, чынак тыланда ойлем: Мыйын колтымо айдемым кӧ порын вашлиеш, Мыйым порын вашлиеш; а кӧ Мыйым порын вашлиеш, Мыйым Колтышым порын вашлиеш». 21 Тидым ойлымеке, Иисусын чонжо моткоч пудыранен. Тудо вик каласен: «Чынак, чынак тыланда ойлем, тендан кокла гыч иктыже Мыйым ужала». 22 Кӧн нерген ойла манын умылыде, тунемшыж-влак икте-весе ӱмбаке онченыт. 23 Тунемшыж-влак кокла гыч иктыже – кӧм Иисус поснак йӧратен – Иисус деке эн лишне лийын. 24 Кӧн нерген ойла, йодшо манын, Симон-Петр тудлан вуйым савалтен. 25 Иисусын оҥешыже эҥертен, тунемше йодын: «Господь, тидыже кӧ?» 26 Иисус вашештен: «Тушкалтен, кинде катышым кӧлан пуэм, тудо». Иисус кинде катышым тушкалтен да Искариот манме Симонын Иуда эргыжлан пуэн. 27 Иуда кинде катышым налын, да сатана тунамак кӧргышкыжӧ пурен. Иисус Иудалан каласен: «Мом ыштынет, вашкерак ыште». 28 Молан тудлан тидым ойлен, ӱстелтӧрысӧ-влак кокла гыч нигӧ умылен огыл. 29 Окса яшлык Иуда дене улмаш, садлан шкаланышт пайремлан мо кӱлешым налаш але иктаж-мом йорло-влаклан пуэдаш Иисус кӱшта манын, южышт шоненыт. 30 Кинде катышым налмеке, Иуда тунамак лектын каен. Йӱд лийын. 31 Иуда лекмеке, Иисус каласен: «Теве ынде Айдеме Эрге чапланен, да Тудын гоч Юмо чапланен. 32 Юмын чапше Айдеме Эргын гоч почылтын гын, Юмат Тудын чапшым Шкенжын гоч ончыкта, да тидым вашке ышта. 33 Икшыве-влак, тендан дене пырля Мый эше кӱчык жап лиям. Те вара Мыйым кычалаш тӱҥалыда, но мом Мый иудей-влаклан ойленам, кызыт тыландат ойлем: кушко Мый каем, тушко те миен огыда керт. 34 Мый тыланда у кӱштымашым пуэм: икте-весыдам йӧратыза. Кузе Мый тендам йӧратенам, теат тугак икте-весыдам йӧратыза. 35 Тендан коклаште йӧратымаш лиеш гын, Мыйын тунемшем улмыдам чылан палат». 36 Иисус деч Симон-Петр йодын: «Господь, кушко Тый кает?» Иисус вашештен: «Кушко Мый каем, кызыт тый Мыйын почешем миен от керт, но варарак миет». 37 Петр Тудлан ойлен: «Господь, молан мый Тыйын почешет кызыт миен ом керт? Мый Тыйын верч чонемат пыштем». 38 Иисус каласен: «Мыйын верч чонетым пыштет? Чынак, чынак тыланет ойлем: агытан муралтымешке, Мыйым ом пале манын, тый кум гана каласет».

14

1 «Тек тендан шӱмда ок тургыжлане. Юмылан ӱшаныза да Мылам ӱшаныза. 2 Ачамын пӧртыштыжӧ илыме вер шуко уло. Тыге огыл гын, Мый тыланда ”Верым ямдылаш каем” манын каласем ыле. 3 Мый каем да тыланда верым ямдылем, а вара, кушто Мый улам, теат тушто лийза манын, Мый мӧҥгеш пӧртылам да тендам Шке декем налам. 4 А кушко Мый каем, те паледа, корнымат паледа». 5 Фома каласен: «Господь, Тый кушко кает, ме огына пале. Кузе ме корным пален кертына?» 6 Иисус вашештен: «Мый корно, чын да илыш улам. Мыйын гоч огыл гын, Ача деке иктат миен огеш керт. 7 Те Мыйым паледа ыле гын, Ачамат паледа ыле. Тиде жап гыч те Тудым паледа, Тудым ужында». 8 Филипп ойлен: «Господь, мыланна Ачам ончыкто, тиде мыланна сита». 9 Иисус тудлан каласен: «Мый тынар жап тендан дене улам, а тый, Филипп, Мыйым от пале? Кӧ Мыйым ужын, тудо Ачам ужын. Кузе тый ”Мыланна Ачам ончыкто” манын ойлет? 10 Мый Ача дене, а Ача Мый денем ушнен шогымылан от ӱшане? Мом Мый тыланда ойлем, Шке гыч огыл ойлем: Мый денем ушнен шогышо Ача шке пашажым ышта. 11 Мыланем ӱшаныза: Мый Ача дене ушнен шогем, Ача Мый денем ушнен шога. А Мыйын шомакемлан огыда ӱшане гын, ыштыме пашамлан кӧра Мыланем ӱшаныза. 12 Чынак, чынак тыланда ойлем: мом Мый ыштем, Мылам ӱшанышат тудымак ышташ тӱҥалеш да тиддеч кугуракымат ышташ тӱҥалеш, вет Мый Ачам деке каем. 13 Мыйын лӱм дене Ача деч мом йодыда гын, Мый чылажымат шуктем, да тидын дене Ачан чапше Эргыж гоч коеш. 14 Мыйын лӱмем дене иктаж-мом йодыда гын, Мый тудым ыштем. 15 Те Мыйым йӧратеда гын, Мыйын кӱштымем шуктыза. 16 Мый Ача деч сӧрвален йодам, да Тудо тыланда вес Йывыртыктышым пуа, Тудыжо тендан дене пырля курымеш лиеш. 17 Тиде – Чынын Шӱлышыжӧ, тӱня Тудым налын ок керт, вет Тудым ок уж да ок пале. Но те Тудым паледа: Тудыжо тендан дене кодеш да тендан дене ушнен шога. 18 Мый тендам тулыкеш ом кодо, тендан деке толам. 19 Эше икмыняр жап, да тӱня Мыйым ок уж, а те Мыйым ужыда: Мый илем, да теат илаш тӱҥалыда. 20 Тудо кечын те умыледа: Мый Ачам дене ушнен шогем, те Мый денем ушнен шогеда, а Мый тендан дене ушнен шогем. 21 Мыйын кӱштымаш-влакем кӧн уло да нуным кӧ шукта, тудо Мыйым йӧрата. А кӧ Мыйым йӧрата, Ачам тудым йӧраташ тӱҥалеш, Мыят тудым йӧратем да тудлан Шкемым палдарем». 22 Искариот огыл Иуда ойлен: «Господь, тиде кузе? Молан Тый Шкендым мыланна палдарынет, а тӱнялан огыл?» 23 Иисус вашештен: «Кӧ Мыйым йӧрата, тудо Мыйын шомакем шукта. Ачам тудым йӧраташ тӱҥалеш, Ме тудын деке миена, тушто Шкаланна илыме верым ыштена. 24 Кӧ Мыйым ок йӧрате, шомакем ок шукто. А колыштмо шомакда Мыйын огыл, а Мыйым колтышо Ачан. 25 Тидым Мый тыланда тендан дене лиймем годым ойленам. 26 А Ача Мыйын лӱмем дене Йывыртыктышым, Святой Шӱлышым, колта. Тудыжо тендам чылалан туныкта да, мом Мый ойленам, тыланда чылажымат ушештара. 27 Тыланда тыныслыкым кодем, Шкемын тыныслыкем тыланда пуэм; тӱня пуымо семын огыл Мый пуэм. Тек тендан шӱмда ок пудыране да ок лӱд. 28 Мый каем, но тендан деке угыч толам манын, ойлымем те колда. Те Мыйым йӧратеда гын, ”Ача деке каем” каласымемлан куанеда ыле, вет Ачам Мый дечем кугу. 29 Тыге лийме деч вара те ӱшаныза манын, Мый тидын нерген ончылгоч ойленам. 30 Тылеч вара Мый тендан дене шуко мутланаш ом тӱҥал: тиде тӱнян тӧраже ынде лишемеш. Мыйын ӱмбалне тудын нимогай властьше уке. 31 Но тӱня палыже: Мый Ачам йӧратем да кузе Тудо Мылам кӱштен, туге ыштем. Кынелза, тышеч каена».

15

1 «Мый чын виноград пушеҥге улам, а Мыйын Ачам – виноградым куштышо. 2 Мыйын саскам пуыдымо чыла укшем Тудо пӱчкын ойыра, а саска пуышо чыла укшым, саскаже шукырак лийже манын, эрыкта. 3 Те ынде ару улыда: Мыйын ойлымо шомакем тендам эрыктен. 4 Мый денем ушнен шогыза, тунам Мыят тендан дене ушнен шогем. Кузе укш шке семынже, пушеҥге дене ушнен шогыде, саскам пуэн ок керт, тугак теат, Мый денем ушнен огыда шого гын, саскам пуэн огыда керт. 5 Мый виноград пушеҥге улам, а те – укш-влак. Кӧ Мый денем ушнен шога да кӧн дене Мыят ушнен шогем, тудо шуко саскам пуа. Мый дечем посна те нимом ыштен огыда керт. 6 Кӧ Мый денем ушнен ок шого, тудо укш семын ӧрдыжкӧ кудалталтеш да кошка. А тыгай укш-влакым погат, тулышко кышкат, да нуно йӱлат. 7 А те Мый денем ушнен шогеда да Мыйын шомакем-влак тендан дене ушнен шогат гын, мом шонеда, тудым йодса, да чыла йодмыдам налыда. 8 Кунам те шуко саскам пуэда да Мыйын тунемшем лийыда, тыгай годым Ачам чаплана. 9 Кузе Мыйым Ача йӧратен, тугак Мыят тендам йӧратенам. Мыйын йӧратымаштем кодса. 10 Мый кузе Ачамын кӱштымыжым шуктен шогенам да Тудын йӧратымаштыже кодам, тугак теат, Мыйын кӱштымем шуктен шогеда гын, йӧратымаштем кодыда. 11 Мыйын куанем тендан лийже да тендан куанда тичмаш лийже манын, Мый тидым тыланда ойленам. 12 Теве Мыйын кӱштымем: кузе Мый тендам йӧратенам, икте-весыдам туге йӧратыза. 13 Йолташыж-влак верч илышыжым пуымо деч кугу йӧратымаш иктынат уке. 14 Мом Мый тыланда кӱштем, тудым шуктеда гын, те йолташем улыда. 15 Ынде тендам тарзе манын ом лӱмдӧ, вет озажын ыштымыжым тарзе ок пале. Мый тендам йолташ маньым: мом Ачам деч колынам, Мый тыланда чылажымат палдаренам. 16 Те огыл Мыйым ойырен налында, мый тендам ойырен налынам, те кайыза, саскам пуыза да саскада аралалтше манын, тендам шогалтенам. Тыге ыштеда гын, Ача деч мом гына Мыйын лӱм дене йодыда, тыланда чыла пуа. 17 Тидым тыланда кӱштем: икте-весыдам йӧратыза. 18 Тӱня тендам ужмышудымо лиеш гын, шарныза: тендан деч ончычак Мыйым ужмышудымо лийын. 19 Те тӱня деч лийыда ыле гын, тудо шкенжыным йӧрата ыле. Но те тӱня деч огыдал, а Мый тендам тӱня деч ойырен налынам, сандене тудын тендам ужмыжо ок шу. 20 Шарныза, тарзе шке озаж деч кугу огыл манын, Мый тыланда ойленам. Мыйым поктылыныт гын, тендамат поктылаш тӱҥалыт. Мыйын шомакем шуктеныт гын, тенданымат шукташ тӱҥалыт. 21 Но чыла тидым нуно тыланда Мыйын лӱмемлан лийын ыштат, вет Мыйым Колтышым огыт пале. 22 Мый ом тол да нунылан ом ойло ыле гын, нуно титакан огыт лий ыле, а ынде нуно языкыштым чыныш луктын огыт керт. 23 Мыйым ужмышудымо еҥ Ачамымат ужмышудымо. 24 Мый нунын коклаште нигӧ весе ыштен кертдыме пашам ом ыште ыле гын, титакан огыт лий ыле. Но ынде нуно Мыйын ыштымем ужыныт да Мыйымат, Мыйын Ачамат ужмышудымо лийыныт. 25 Нунын законысо мут-влак шукталтышт манын, тыге лийын. Туштыжо возымо: ”Амал деч посна Мыйым ужмышудымо лийыныт”. 26 А Ача деч Мыйын колтымо Йывыртыктыше – Ача деч лекше Чынын Шӱлышыжӧ – тендан деке толмеке, Мыйын нерген таныклаш тӱҥалеш. 27 Теат Мыйын нерген таныкледа, вет те тӱҥалтыш гычак Мый денем улыда.

16

1 Тидым Мый тыланда ида ондалалт манын ойленам. 2 Тендам синагог-влак гыч поктен луктыт, да тугай жап лиеш, кунам пуштедышыда-влак тидын дене Юмылан служитлена шонат. 3 Ачамат, Мыйымат огыт пале, садлан нуно тыге ыштат. 4 Тыгай жап толмеке, тидын нерген Мыйын каласымем шарныза манын, тыланда тидым ойленам. Але марте тендан дене пырля лийынам, сандене тидын нерген ончыч ойлен омыл. 5 Ынде Мыйым Колтышо деке каем, а кушко кает манын, тендан кокла гыч нигӧ Мый дечем ок йод: 6 тидым тыланда каласымемлан кӧра шӱмда шӱлык дене темын. 7 Но Мый чыным ойлем: Мыйын кайымем тыланда сайрак лиеш. Мый ом кай гын, тендан деке Йывыртыктыше ок тол; а каем гын, Тудым тендан деке колтем. 8 Тудо, толмекыже, язык, чын да суд шотышто тӱнян йоҥылыш шонымыжым чарашке луктеш: 9 язык шотышто – Мыланем огыт ӱшане, языкше тиде; 10 чын шотышто – Мый Ачам деке каем да тылеч вара те Мыйым огыда уж, чынже тиде; 11 суд шотышто – тиде тӱнян тӧражым ынде судитлыме, судшо тиде. 12 Тыланда ойлышашем эше шуко уло, но кызытеш тидым шыҥдарен огыда керт. 13 Но кунам Тудо, Чынын Шӱлышыжӧ, толеш, тендам чыла чынлан туныкта, вет мом Тудо каласа, Шке гыч огыл ойла: мом колеш, тудым каласа да тыланда ончыкылыкым увертара. 14 Тудо Мыйын чапем почын ончыкта, вет мом Тудо тыланда увертара, чыла Мый дечем налеш. 15 Мо Ачан уло, чылажат Мыйын. Теве молан ”Мый дечем налеш да тыланда увертара” манын каласышым. 16 Икмыняр жап эрта, да те Мыйым огыда уж, но шукак ок эрте, те Мыйым угыч ужыда, вет Мый Ача деке каем». 17 Тунам тунемшыж-влак южышт шке коклаштышт ойленыт: «Икмыняр жап эрта, да те Мыйым огыда уж, но шукак ок эрте, те Мыйым угыч ужыда манмыж дене Тудо мом каласынеже? Молан ”Мый Ача деке каем” манеш?» 18 Нуно икте-весе деч йодыныт: «Икмыняр жап манмыже мо тиде тыгай? Мо нерген Тудо ойла, ме огына умыло». 19 Тудын деч йодаш шонымыштым Иисус пален, сандене каласен: «Икмыняр жап эрта, да те Мыйым огыда уж, но шукак ок эрте, те Мыйым угыч ужыда манмем нерген те икте-весе деч йодыда мо? 20 Чынак, чынак тыланда ойлем: те шорташ да ойгыраш тӱҥалыда, а тӱня куанаш тӱҥалеш. Те шӱлыкаҥыда, но тендан шӱлыкда куаныш савырна. 21 Азам ыштыме годым ӱдырамаш йӧслана, вет тудын жапше шуын, но, азам ыштымеке, тӱняшке айдеме шочмылан куана да йӧсланымыж нерген ынде ок шарне. 22 Теат ынде шӱлыкан улыда, но Мый тендам адак ужам, тунам шӱмда куан дене темеш, тиде куаным тендан деч нигӧ шупшын ок нал. 23 Тудо кечын те Мылам нимогай йодышым огыда пу. Чынак, чынак тыланда ойлем: Мыйын лӱмем дене Ача деч мом йодыда, тыланда чыла пуа. 24 Те але марте Мыйын лӱмем дене нимом йодын огыдал. Йодса – тунам налыда, да тендан куанда тичмаш лиеш. 25 Мый тыланда тидым туштен ойленам, но жап шуэш, кунам Мый туштен ойлаш ом тӱҥал, а Ача нерген вик увертарем. 26 Тудо кечын те Мыйын лӱмем дене йодаш тӱҥалыда, а Мый тендан верч Ачам сӧрвалаш тӱҥалам манын ом ойло. 27 Те Мыйым йӧратеда да Юмо деч толмемлан ӱшанеда, садлан Ача Шке тендам йӧрата. 28 Мый, Ача деч лектын, тӱняш толынам. Кызыт, тӱням коден, Ача деке каем». 29 Тудлан тунемшыж-влак каласеныт: «Теве ынде Тый раш, туштыде, ойлет. 30 Ынде ме палена: Тый чыла шинчет да нигӧн йодышыжо Тылат ок кӱл. Сандене ме ӱшанена: Тый Юмо деч толынат». 31 Иисус каласен: «Ынде ӱшанеда? 32 Теве жап шуэш, тиде жап ынде шуын, кунам те кажныже шке велкыда шаланен пытеда да Мыйым шкетем кодеда. Но Мый шкет омыл, Мый денем пырля Ача. 33 Мый денем ушнен шогымаште тендан тыныслыкда лийже манын, тыланда тидым ойленам. Тӱняште те орланаш тӱҥалыда, но лӱддымӧ лийза: Мый тӱням сеҥенам».

17

1 Тыге манмеке, Иисус пылпомышко ончалын да каласен: «Ачай, жап шуын, Эргыч Тыйын чапетым ончыктыжо манын, Тудын чапшым ончыкто. 2 Кӧмытым Тудлан ӱшанен пуэнат, чылалан курымашлык илышым пуыжо манын, Тый Тудын кидышкыже чыла еҥым пуэнат. 3 А курымашлык илыш – тиде Тыйым, ик чын Юмым, да Тыйын колтымо Иисус Христосым палымаш. 4 Тыйын ӱшанен пуымо пашатым шуктен, Мый чапетым мландӱмбалне ончыктенам. 5 Тӱня тӱҥалме деч ончыч Тый денет Мыйын могай чапем лийын, ынде тудо чап денак Тый, Ачай, Мыйым Шке ончылнет чапландаре. 6 Тый тӱня гыч Мылам еҥ-влакым пуэнат, да Мый нунылан лӱметым палдаренам. Нуно Тыйын лийыныт, нуным Мылам пуэнат. Нуно Тыйын шомакетым кученыт. 7 Ынде нуно палат: мом Тый Мылам пуэнат, чылажат Тый дечет лектын. 8 Мо ойлышашым Мылам пуэнат, чыла нунылан каласкаленам, тидым нуно порын вашлийыныт, Тый дечет толынам манын, нуно чынжымак умылат, да Мыйым Тыйын колтымылан ӱшанат. 9 Мый нунын верч сӧрвалем, тӱня верч огыл сӧрвалем, а кӧм Тый Мылам пуэнат, нунын верч, вет нуно Тыйын улыт, 10 да мо Мыйын уло – чылажат Тыйын, а мо Тыйын уло – Мыйын. Нунын гоч Мый чапланенам. 11 Тылеч вара Мый тӱняште омыл, Тый декет мием, а нуно тӱняште кодыт. Святой Ачай! Кузе Ме икте улына, нунат тугак икте лийышт манын, Мылам пуымет-влакым шке лӱмешет арален кодо. 12 Тӱняште нунын дене лиймем годым Мылам пуымет-влакым лӱмешет Мый араленам да сакленам: Возымаш шукталтше манын кӧ йомшаш улмаш, тудак веле пытен, моло нигӧ йомын огыл. 13 А ынде Тый декет мием. Мыйын тичмаш куанем нунын лийже манын, тидым тӱняште ойлем. 14 Мый Тыйын шомакетым нунылан каласкаленам да тӱня нуным ужмышудымо лийын, вет кузе Мый тӱня деч омыл, нунат тӱня деч огытыл. 15 Тӱня деч нуным нал манын, Мый ом сӧрвале, осал деч нуным арале манын сӧрвалем. 16 Кузе Мый тӱня деч омыл, нунат тӱня деч огытыл. 17 Чынет дене нуным святитле. Тыйын шомакет – чын. 18 Кузе Тый Мыйым тӱняшке колтенат, тугак Мыят нуным тӱняшке колтенам. 19 Нунат чын дене святитлалтышт манын, нунын верч Мый Шкемым Шке пуэм. 20 Нунын верч веле огыл Мый сӧрвалем, нунын шомакыштлан кӧра Мыланем ӱшаныше-влак верчат сӧрвалем. 21 Тек нуно чылан икте лийыт. Кузе Тый, Ачай, Мый денем ушнен шогет да кузе Мый Тый денет ушнем, тек нунат, Мемнан дене ушнен, икте лийыт. Тунам Мыйым Тый колтенат манын, тӱня ӱшана. 22 Кузе Ме Тый денет икте улына, тугак нунат икте лийышт манын, Мыланем пуымо чапетым Мый нунылан пуэнам. 23 Кунам Мый нунын дене ушнен шогем, а Тый Мый денем ушнен шогет, нуно тӱрыснек икте улыт, тунам тӱня пален налеш: Мыйым Тый колтенат да, кузе Мыйым йӧратет, тугак нунымат йӧратет. 24 Ачай, кушто Мый лиям, Тыйын Мылам пуымо еҥет-влакат тушто Мый денем пырля лийышт манын шонем. Мыйым тӱням негызлыме деч ончычак йӧратыметлан кӧра Мылам пуымо чапетым тек нунат ужышт. 25 Чын ыштыше Ачай! Тӱня Тыйым ок пале, а Мый палем, да нунат Мыйым Тыйын колтыметым паленыт. 26 Мыйым йӧратыме гай йӧратымашет нунын чоныштышт лийже шонем, Шкеат нунын дене ушнен шогынем, сандене нунылан Тыйын лӱметым палдаренам да умбакыжат палдарем».

18

1 Тыге каласымеке, Иисус тунемшыж-влак дене пырля Кедрон йогын вес могырыш каен. Тушто сад лийын, да Иисус ден тунемшыж-влак тушко пуреныт. 2 Иудат, Иисусым ужалыше, тиде верым пален. Иисус тунемшыж-влак дене чӱчкыдынак тушан погынен улмаш. 3 Теве Иуда, сарзе тӱшкам, тыгак архиерей ден фарисей-влакын колтымо тарзе-влакым пырля налын, тушко миен. Нунын понарышт, факелышт да саркуралышт лийыныт. 4 Иисус, Шкеж дене мо лийшашым чыла пален, нунын деке лектын да йодын: «Те кӧм кычалыда?» 5 Нуно вашештеныт: «Назорей Иисусым». Иисус ойлен: «Тиде Мый Улам». Тудым ужалыше Иудат нунын дене пырля шоген. 6 «Тиде Мый Улам» манын Иисус каласымеке, нуно шеҥгек чакналтеныт да мланде ӱмбаке йӧрлыныт. 7 Иисус нунын деч угыч йодын: «Те кӧм кычалыда?» Нуно вашештеныт: «Назорей Иисусым». 8 Иисус ойлен: «Тиде Мый Улам манын, тыланда каласышым. Те Мыйым кычалыда гын, ниным колтыза, тек каят». 9 Тыге Тудын Шке каласыме шомакше шукталтын: «Кӧм Тый Мылам пуэнат, нунын кокла гыч иктымат йомдарен омыл». 10 Симон-Петрын кердыже лийын, тудым руалтенат, архиерейын тарзыжын пурла пылышыжым руал ойырен. Тарзыже Малх лӱман лийын. 11 Петрлан Иисус каласен: «Кердетым лодакышкыже пыште. Ачан Мылам пуымо чаше гыч чыла йӱшаш омыл мо?» 12 Тунам вуйлатышыже дене пырля сарзе тӱшка да иудей тарзе-влак Иисусым кученыт да пидыныт. 13 Тудым ондак Каиафан Анна лӱман оньыкугызаже деке намиеныт, Каиафаже тиде ийлан архиерей лийын. 14 Тудак, уло калык олмеш ик еҥын колымыжо сайрак манын, иудей-влаклан каҥашым пуэн улмаш. 15 Иисус почеш Симон-Петр да вес тунемшыже каеныт. Саде тунемшыже архиерейын палымыже улмаш да Иисус дене пырля архиерейын кудывечышкыже пурен, 16 а Петр капка ончылан шоген кодын. Вара вес тунемше, архиерейын палымыже, лектын, капка орол ӱдырамаш дене мутланен келшен да Петрым кудывечыш пуртен. 17 Тунам капкам оролышо тарзе ӱдырамаш Петрлан ойлен: «Тыят тудо Еҥын тунемшыже кокла гыч отыл мо?» «Уке», – манын Петр. 18 Йӱштӧ улмаш. Тарзе да орол-влак тулым ылыжтеныт да ырыктен шогеныт. Петрат нунын воктене ырыктен шоген. 19 Архиерей Иисус деч Тудын тунемшыж-влак да туныктымыж нерген йодыштын. 20 Иисус вашештен: «Мый уло тӱнялан чылан ончылно ойленам. Кушто иудей-влак эре погынат, синагогышто але храмыште, Мый эре туныктенам. Мый шолып нимом ойлен омыл. 21 Тыгеже молан тый Мый дечем йодат? Мом нунылан ойленам, колыштшо-влак деч йод. Мом ойлымем нуно палат». 22 Иисус тыге каласымеке, воктеныже шогышо тарзе-влак кокла гыч иктыже Тудым совен да кычкыралын: «Тый архиерейлан кузе вашештет!» 23 Иисус каласен: «Мый йоҥылыш ойленам гын, йоҥылышем ончыкто. А Мый чыным ойлем гын, молан тый Мыйым кырет?» 24 Тунам Анна Тудым архиерей Каиафа деке пидмымак колтен. 25 А Симон-Петр ырыктен шоген. Петр деч йодыныт: «Тыят Тудын тунемшыж кокла гыч отыл мо?» Тудо ваштареш каласен: «Уке». 26 Архиерейын тарзыж-влак кокла гыч иктыже йодын: «А тыйым огыл мо садыште Тудын дене пырля ужынам ыле?» Петр тиде еҥын родыжын пылышыжым руал ойырен улмаш. 27 Петр адак «Уке» манын. Тунамак агытан муралтен. 28 Иисусым Каиафа деч преторийыш конденыт. Тиде эрдене эрак лийын. Иудей-влак шкешт тушко пурен огытыл, вет шкеныштым амыргыме деч аралынешт да кугече кас кочкышым кочнешт улмаш. 29 Пилат нунын деке лектын да йодын: «Тиде Еҥ ваштареш могай титаклымашда уло?» 30 Нуно вашештеныт: «Осалым огеш ыште гын, ме Тудым тый декет огына кондо ыле». 31 Пилат каласен: «Тудым шке налза да законда почеш судитлыза». Иудей-влак ойленыт: «Мыланна нигӧмат пушташ ок лий». 32 Иисусын каласыме шомакше шукталтше манын, тыге лийын: Тудо кузе колышашыжым ончылгоч палдарен улмаш. 33 Пилат мӧҥгеш преторийыш пурен да Иисусым ӱжыктен. Тудо йодын: «Тый иудей-влакын Кугыжашт улат мо?» 34 Иисус вашештен: «Тидым шке гыч ойлет але Мыйын нерген весе-влак ойленыт?» 35 Пилат вашештен: «Мый иудей улам мо? Шке калыкет да архиерей-влак мылам Тыйым кучен пуэныт. Мом Тый ыштенат?» 36 Иисус каласен: «Мыйын Кугыжанышем тиде тӱня деч огыл. Мыйын Кугыжанышем тиде тӱня деч лиеш ыле гын, иудей-влакын кидышкышт логалмем ваштареш тарзе-влакем Мыйын верч чот шогат ыле. Но Мыйын Кугыжанышем тышеч огыл». 37 Пилат Тудын деч йодын: «Тугеже Тый Кугыжа улат?» Иисус каласен: «Мый Кугыжа улам манын, тый ойлет. Мый тӱняшке чын нерген таныклаш толынам да тидланак шочынам. Кӧ чын дечын, тудо Мыйын йӱкем колыштеш». 38 Пилат каласен: «Мо тугай чын?» Тыге каласымеке, Пилат иудей-влак деке угыч лектын да нунылан ойлен: «Мый Тудын нимогай титакшым ом му. 39 Тендан тыгай йӱлада уло: мый кучен петырыме ик еҥым тыланда Кугечылан колтем. Иудей-влакын Кугыжаштым колтем гын, йӧра мо?» 40 Тунам чылан кычкыраш тӱҥалыныт: «Тудым огыл! Вараввам!» А Варавваже разбойник лийын.

19

1 Тунам Пилат Иисусым сола дене кырыктен. 2 Сарзе-влак шуанвондо дене вуйшӱдышым тодыныт да Иисусын вуйышкыжо пыштеныт, Тудлан шемалге-йошкар вургемым чиктеныт. 3 Нуно кычкыреныт: «Куане, иудей-влакын Кугыжашт!» Шӱргыжым совкаленыт. 4 Пилат угыч лектын да калыклан ойлен: «Мый Тудым титаклаш нимогай амалымат ом му, тидым пален лийза манын, теве мый Тудым тендан ончык луктам». 5 Шуанвондо вуйшӱдышан да шемалге-йошкар вургеман Иисус тунам лектын. Пилат нунылан ойлен: «Теве Айдеме!» 6 Но, кунам архиерей ден тарзе-влак Иисусым ужыныт, нуно кычкыраш тӱҥалыныт: «Пудале, Тудым ыресеш пудале!» Пилат нунылан каласен: «Тудым шке налза да пудален сакыза! Мый Тудын нимогай титакшымат ом му». 7 Иудей-влак ойленыт: «Мемнан законна уло, да закон почеш Тудо колышаш, вет Тудо Шкенжым Юмын Эргыжлан шотла». 8 Тидым колмеке, Пилат эшеат чот лӱдын. 9 Тудо угыч преторийыш пурен да Иисус деч йодын: «Тый кушеч улат?» Но Иисус нимом вашештен огыл. 10 Тунам Пилат каласен: «Мыланем мо от ойло? Тыйым ыресеш пудалашат, эрыкыш колташат властем улмым от пале мо?» 11 Иисус вашештен: «Кӱшыч ок пуалт ыле гын, Мыйын ӱмбалне тыйын нимогай властет ок лий ыле. Сандене тыйын кидышкет Мыйым кучен пуышын языкше кугурак». 12 Тылеч вара Пилат Тудым эрыкыш лукташ тыршен. Но иудей-влак кычкыреныт: «Тый Тудым колтет гын, кесарьын йолташыже отыл! Кӧ шкенжым кугыжа улам манеш, тудо кесарьлан тушман!» 13 Пилат, тыгай шомакым колмеке, Иисусым луктын да Лифостротон манме судитлыме верышке шинчын, еврейла тиде верым Гаввафа маныныт. 14 Тунам Кугече деч ончычсо кугарня лийын, жап кудымшо шагат наре улмаш. Пилат иудей-влаклан каласен: «Теве тендан Кугыжада!» 15 Нунышт кычкыреныт: «Нал, нал, Тудым ыресеш пудале!» Пилат ойлен: «Тендан Кугыжадам ыресеш пудалем мо?» Архиерей-влак вашештеныт: «Кесарь деч моло мемнан кугыжа уке!» 16 Пудален сакышт манын, тунам Пилат Иисусым нунын кидышкышт пуэн. Иисусым вӱден наҥгаеныт. 17 Иисус, Шкенжын ыресшым нумалын, Саҥга манме верыш толын, еврейла тиде верже Голгофа маналтеш. 18 Тушто Тудым ыресеш пудаленыт, а Тудын дене пырля эше кок еҥым – иктыжым ик могыреш, весыжым вес могыреш, а Иисусым покшелан пудаленыт. 19 Пилат оҥаш возен да ыресеш вераҥдыктен, оҥаште серыме лийын: «Назорей Иисус, иудей-влакын Кугыжашт». 20 Тиде возымым шуко иудей лудын, вет Иисусым пудален сакыме верже ола воктенак лийын. Возымыжо еврейла, грекла, римла улмаш. 21 Иудей архиерей-влак Пилатлан ойленыт: «”Иудей-влакын Кугыжашт” манын ит возо. Тыге возо: ”Тиде Еҥ Шкенжым иудей-влакын Кугыжашт манын лӱмден”». 22 Пилат вашештен: «Мом мый возенам, тудым возенам». 23 Иисусым пудален сакымекышт, сарзе-влак Тудын вургемжым налыныт да ныл ужашлан шелыныт, кажне сарзылан ик ужаш логалын. Нуно хитонжымат налыныт, тудыжо ургышдымо, кӱшыч тӱҥалын ӱлык шумеш пидме улмаш. 24 Нуно икте-весыштлан ойленыт: «Тидым огына кушкед. Шывагам кучена да ончалына, кӧлан тудо логалеш». Тыгеракын, Возымашын шомакше шукталтын: «Шке коклаштышт вургемем пайленыт, Мыйын чиемем верч шывагам кученыт». Сарзе-влак тыгак ыштеныт. 25 Иисусын ыресше воктене Аваже, Аважын акаже, Клеопан Мария ватыже да Мария Магдалина шогеныт. 26 Иисус, Аважым да тыштак шогышо йӧратыме тунемшыжым ужын, Аважлан каласен: «Ӱдырамаш, теве Тыйын эргыч». 27 А вара тунемшыжлан ойлен: «Теве тыйын Ават». Тунемшыже Иисусын Аважым тунам шкеж деке налын. 28 Чыла шукталтмым паленат, Возымаште серыме шукталтше манын, Иисус тылеч вара каласен: «Йӱмем шуэш». 29 Тушто ате тич уксус шоген. Нуно уксусеш нӧртымӧ губкым, иссоп укшеш керын, Тудын умшаж деке нӧлталыныт. 30 Уксусым подылмеке, Иисус каласен: «Ынде чыла шукталте!» Вара вуйжым сакен, да чонжо лектын. 31 Тиде кугарня поснак кугу шуматкече вашеш лийынат, кап-влак шуматкечылан ыресеш ынышт код манын, иудей-влак ыресыште кечыше-влакын йолвургыштым пудырташ да капыштым ырес гыч налаш Пилат деч йодыныт. 32 Сарзе-влак толыныт, Иисус дене пырля пудален сакыме кокла гыч ондак иктыжын, вара весыжын йолвургыштым пудыртылыныт, 33 а Иисус деке мийымеке, Тудым ынде колышым ужыныт, сандене йолвургыжым пудыртен огытыл. 34 Но ик сарзыже Иисусын ӧрдыжшым умдо дене шуралтен, тушеч тунамак вӱр да вӱд йоген лектын. 35 Теат ӱшаныза манын, тидым ужшо еҥ таныклен. Тудын таныклымыже чын, тудо чыным ойлымыжым пала. 36 «Тудын лужо пудыртымо ынже лий» манын Возымаште каласыме шукталтшашлан тиде лийын. 37 А вес верыште Возымаш ойла: «Кӧм шуралтеныт, Тудын ӱмбак ончат». 38 Тылеч вара Аримафей гыч Иосиф Иисусын капшым налаш Пилат деч йодын, Пилат келшен. Иосифше Иисусын тунемшыже лийын, но иудей-влак деч лӱдынат, тидым шылтен. Иосиф миен да Иисусын капшым налын. 39 Иисус деке ондак йӱдым мийыше Никодимат толын, тудо смирна ден алой йӧре ыштыме шӱдӧ кремга вартышым конден. 40 Нуно Иисусын капшым налыныт, тамлын ӱпшышӧ вартыш дене вынереш вӱдылыныт. Иудей-влакын тойымо йӱлашт почеш тыге ыштеныт. 41 Иисусым пудален сакыме верыште сад лийын, а садыште – у шӱгар рож, тушан але нигӧм пыштыме огыл улмаш. 42 Иудей-влакын кугарня кечыштлан кӧра, шӱгар воктенак лийынат, Иисусым тушан пыштеныт.

20

1 Шуматкече эрлашыжым, эрдене эрак, волгалташ тӱҥалмешке, Мария Магдалина шӱгар деке миен да ужын: аҥысе кӱм кораҥден пыштыме. 2 Мария тушеч куржын да Симон-Петр ден Иисусын йӧратыме вес тунемшыж деке миен, нунылан ойлен: «Господьым шӱгар гыч наҥгаеныт, а кушко Тудым пыштеныт, ме огына пале». 3 Петр да вес тунемшыже тунамак лектыныт да шӱгар деке каеныт. 4 Нуно пырля куржыныт, но вес тунемше Петр деч писынрак куржын да шӱгар деке ондакрак миен шуын. 5 Тудо ончалаш манын пӱгырнен да тушто вынер кийымым ужын. Но кӧргыш пурен огыл. 6 Тудын почеш Симон-Петр толын. Тудо шӱгарыш пурен да тушто кийыше вынерым 7 да Иисусын вуйжым пӱтырымӧ шовычым ужын. Шовычшо вынер дене пырля огыл, а вес верыште посна вӱдылмӧ киен. 8 Тунам шӱгар деке эн ондак куржын толшо вес тунемшыжат пурен. Тудо ужын да ӱшанен. 9 Иисус колымаш гыч ылыж кынелшаш манын Возымаште ойлымым нуно але пален огытыл. 10 Вара тунемшыж-влак мӧҥгеш пӧртылыныт. 11 А Мария тӱжвалне шӱгар воктене шортын шоген. Шортшыжла шӱгарыш пӱгырнен ончалын 12 да ужын: ондак Иисусын капше кийыме верыште ош вургеман кок Суксо шинча – иктыже вуй тураште, весыже йол мучаште. 13 Нуно йодыныт: «Ӱдырамаш, тый молан шортат?» Тудыжо вашештен: «Мыйын Господем наҥгаеныт, да кушко Тудым пыштеныт, мый ом пале». 14 Тыге ойлышыла, савырнен ончалын да тушто Иисус шогымым ужын. Но тиде Иисус улмым тудо пален огыл. 15 Иисус тудлан манын: «Ӱдырамаш, тый молан шортат? Кӧм кычалат?» Тидыже садыште ыштыше манын, Мария шоналтен да Тудлан ойлен: «Поро еҥ, тый Тудым наҥгаенат гын, мылам каласе, кушан пыштенат, мый Тудым налам». 16 Иисус тудлан ойлен: «Мария». Мария савырнен шогалын да Тудлан каласен: «Раввуни!» Тидыже «туныктышо» манме лиеш. 17 Иисус тудлан ойлен: «Мый декем ит тӱкнӧ, Мый але Ачам деке пылпомышко кӱзен омыл. Мыйын лишылем-влак деке кае да каласе: Мый шке Ачам да тендан Ачада деке, шке Юмем да тендан Юмыда деке кӱзем». 18 Мария Магдалина тунемше-влак деке толын да нунылан «Мый Господьым ужынам» манын увертарен. Вара мом Иисус каласен, тудым нунылан ойлен. 19 Тудо кечынак, арнян икымше кечынже, иудей-влак деч лӱдынытат, тунемшыж-влак кастене омсам тӱкыленыт да пырля шинченыт. Тыгодым Иисус толын да нунын коклашкышт шогалын каласен: «Тыланда тыныслык лийже!» 20 Тыге каласымеке, нунылан шке кидшым, [йолжым] да ӧрдыжшым ончыктен. Тунемшыж-влак, Господьым ужын, чот куаненыт. 21 Иисус кокымшо гана ойлен: «Тыланда тыныслык лийже! Кузе Ача Мыйым колтен, Мыят тендам тугак колтем». 22 Тыге ойлымеке, нунын ӱмбаке пуалын да каласен: «Святой Шӱлышым налза. 23 Кӧн языкшым кудалтеда, тудын языкше кудалтыме лиеш, а кӧн ӱмбалан кодеда, тудын ӱмбалан кодеш». 24 Но Иисус толмо годым латкок тунемшыж гыч иктыже, Йыгыр манме Фома, нунын дене лийын огыл. 25 Моло тунемше-влак тудлан каласеныт: «Ме Господьым ужынна!» Тудо вашештен: «Тудын кидыште пуда деч кодшо сусырым ужде, пуда сусырышкыжо парням да ӧрдыжышкыжӧ кидем пыштен ончыде, ом ӱшане!» 26 Кандаш кече гыч Иисусын тунемшыж-влак адак пӧртыштӧ пырля лийыныт, Фомат нунын коклаште улмаш. Омса тӱкылымӧ лийын гынат, Иисус нунын коклашкышт толын шогалын да каласен: «Тыланда тыныслык лийже!» 27 А вара Фомалан ойлен: «Парнятым тышке шуялте да Мыйын кидем ончал. Кидетым шуялте, тудым ӧрдыжышкем пыште. Ӱшаныдыме огыл, ӱшаныше лий!» 28 Фома вашештен: «Мыйын Господем да мыйын Юмем!» 29 Иисус тудлан ойлен: «Мыйым ужынат, садлан тый ӱшанет. Кӧмыт ужде ӱшанат, нуно пиалан улыт». 30 Иисус шке тунемшыж-влак ончылно тыгак шуко моло палдарыше палым ыштен, нунышт нерген тиде книгаште возымо огыл. 31 Иисус – тиде Христос, Юмын Эрге, улмылан ӱшаныза, ӱшанымыда дене Тудын лӱмжылан кӧра илышым налза манын, тидым возымо.

21

1 Тылеч вара Иисус Тивериада теҥыз воктене тунемшыж-влаклан адак кончен. Теве кузе тиде лийын. 2 Симон-Петр, Йыгыр манын лӱмдымӧ Фома, Галилейысе Кана гыч Нафанаил, Зеведейын эргыж-влак да Иисусын эше вес кок тунемшыже пырля лийыныт. 3 Симон-Петр нунылан ойлен: «Кол кучаш каем». Молышт каласеныт: «Меат тый денет пырля каена». Нуно тунамак каеныт да пушыш шинчыныт, но тудо йӱдым нимом кучен огытыл. 4 А кунам эр шуын, серыште Иисус шоген. Но тунемшыж-влак тиде Иисус улмым пален огытыл. 5 Нунылан Иисус каласен: «Икшыве-влак, тендан иктаж-могай кочкышда уло?» «Уке», – нуно вашештеныт. 6 Иисус ойлен: «Вапшым пуш деч пурла могырыш кудалтыза, тунам кучеда». Нуно вапшым кудалтеныт да кол шукылан кӧра мӧҥгеш луктын кертын огытыл. 7 Иисусын йӧратыме тунемшыже Петрлан каласен: «Тиде Господь!» Тиде Господь манмым колмеке, Симон-Петр кудашме вургемжым кыдалешыже кылден да теҥызыш тӧрштен. 8 А моло тунемшыже, кол дене темше вапшым шупшын, сер деке пуш дене ийын миеныт. Сер деке тора лийын огыл, кок шӱдӧ кынергут наре. 9 Серыш лекмекышт, нуно йӱлышӧ тулшолым ужыныт, тудын ӱмбалне кол киен, тушто киндат лийын. 10 Иисус нунылан каласен: «Кызыт кучымо колдам кондыза». 11 Симон-Петр миен да кугу кол дене темше вапшым мланде ӱмбаке шупшын луктын, чылаже шӱдӧ витле кум кол лийын. Кол тынар шуко лийын гынат, вапш кушкедлен огыл. 12 Иисус нунылан ойлен: «Толза, кочса». Тый кӧ улат манын, тунемшыж-влак кокла гыч нигӧ Тудын деч йодаш тоштын огыл. Тиде Господь улмым нуно ынде паленыт. 13 Иисус миен, киндым налын да нунылан пуэн, кол денат тыгак ыштен. 14 Колымаш гыч ылыж кынелмыж деч вара шке тунемшыж-влаклан Иисус ынде кумшо гана кончен. 15 Кочмекышт, Иисус Симон-Петрлан каласен: «Симон, Ионан эргыже, нунын деч чот Мыйым йӧратет мо?» Петр вашештен: «Туге, Господь. Тый палет, мый Тыйым йӧратем». Иисус ойлен: «Мыйын пачам-влакым кӱтӧ». 16 Кокымшо ганат тудын деч йодын: «Симон, Ионан эргыже, тый Мыйым йӧратет мо?» Петр вашештен: «Туге, Господь. Тый палет, мый Тыйым йӧратем». Иисус каласен: «Мыйын шорыкем-влакым кӱтӧ». 17 Кумшо ганат Иисус тудлан ойлен: «Симон, Ионан эргыже, тый Мыйым йӧратет мо?» Кумшо гана «Мыйым йӧратет мо?» манын йодмыжлан Петр ойганен. Иисуслан тудо каласен: «Господь, Тый чыла палет. Тый палет, мый Тыйым йӧратем». Иисус каласен: «Мыйын шорыкем-влакым кӱтӧ. 18 Чынак, чынак тылат ойлем: кунам тый самырык лийынат, ӱштым тый шке ӱшталынат да кушко шоненат, тушко каенат. А кунам шоҥгемат, кидет шаралтет да весе тыйым ӱшталта да, кушко ынет кай, наҥгая». 19 Могай колымаш дене Петр Юмылан чапым кондышаш улмаш, Иисус тиде мутшо дене палдарен. Тидым ойлымеке, Петрлан каласен: «Почешем кае!» 20 Петр савырнен ончалын да Иисусын йӧратыме тунемшыжым ужын. Тудыжо почешышт ошкылын. Тиде тунемшак кас кочкыш годым Иисусын оҥешыже эҥертен да йодын: «Господь, кӧ Тыйым ужала?» 21 Петр, тудым ужмеке, Иисус деч йодын: «Господь, тудын дене мо лиеш?» 22 Иисус тудлан ойлен: «Мыйын толмешкем тудо илыше кодшо манын шонем ыле гын, тылатше мо? Тый почешем кае». 23 Тиде тунемше ок коло манын, иза-шольо-влак коклаште ойлыштмаш теве молан шарлен. Но тудо ок коло манын, Иисус каласен огыл. Тудо ойлен: «Мыйын толмешкем тудо илыше кодшо манын шонем ыле гын, тылатше мо?» 24 Тиде тунемшак тидын нерген таныкла да чыла тидым возен. Тудын таныклымыже чын улмым ме палена. 25 Эше шуко весымат Иисус ыштен. Чыла тидым радам дене возаш гын, уло тӱняште тынар шуко книгалан вер ок сите ыле, шонем. Аминь.