Lukas pung Kabar Bai tentang Yesus

Lukas 1

Kanapa sampe Lukas tulis buku ini

1-3 Dari beta Lukas, Par Bapa Topilus yang beta hormati. Saparu orang waktu itu su lia deng mata kapala sandiri samua hal yang Allah paki Yesus par biking itu, mulai dari hari pertama waktu Antua masi ada deng Antua pung murid-murid. La dong jadi Antua pung pesuru par kastau Kabar Bai tentang Yesus itu par katong. Tarus banya orang laing lai su usaha par tulis carita-carita itu par katong, pas sama deng carita-carita yang dong su dengar dari Allah pung utusan-utusan itu, la dong kasi balajar bapa lai. Beta lai su tanya banya orang par samua itu dari awal sampe akhir, jadi beta rasa lebai beta susun samua bai-bai di satu buku par bapa. 4 Beta biking bagitu, bole bapa tau pasti kata samua yang orang su kasi balajar bapa tentang Yesus itu, akang batul samua. Jadi akang pung carita mulai bagini:

Malekat Gabriel kasi tau Zakaria kata nanti antua pung bini melahirkan Yohanis

5 Waktu Herodes Agung jadi raja di tana orang Yahudi, ada orang Yahudi pung imam satu nama Zakaria. Antua ini masu kalompok karja dari imam Abia pung turunan. Antua pung bini nama Elisabet, mo Elisabet ini lai imam satu pung ana. 6 Dong dua laki bini ini hidup iku Allah pung mau. Dong dua salalu iku Tuhan pung parenta tarus. 7 Mo kasiang, dong dua ini seng pung ana, barang Elisabet ini seng bisa pung ana. Deng dong dua su tua lai. 8 Satu kali bagini, imam-imam yang masu kalompok karja dari imam Abia pung turunan itu dapa giliran karja di Tuhan pung Ruma Tinggal. La Zakaria yang musti biking imam pung tugas deng tanggung jawab itu di muka Allah, 9 barang waktu imam-imam dong cabu undi iku dong pung adat, Zakaria pung nama yang kaluar. Jadi, dia yang musti bakar komaniang di dalam Tuhan pung Ruma Tinggal. 10 Waktu dia ada bakar komaniang itu, mo orang banya ada sambayang di kintal lai. 11 Takajo bagini, Tuhan pung malekat satu kaliatang par Zakaria. Malekat itu badiri di meja tampa bakar komaniang pung sabla kanan. 12 Pas Zakaria dapa lia malekat itu, antua balisa deng taku. 13 Mo malekat itu bilang kata, “Zakaria e, jang ko taku. Barang Tuhan su dengar ko pung sambayang. Ko pung bini nanti hamil la melahirkan ana laki-laki satu par ko. Ko musti kasi nama dia Yohanis. 14 Ko pung hati nanti paling sanang skali deng dia, deng lai, orang banya pung hati paling sanang waktu ana itu lahir. 15 Barang Tuhan anggap dia orang penting. Dia seng bole minum anggur deng minuman karas laing lai. Dia pung hati deng pikiran nanti pono deng Allah pung Roh, mulai dari waktu dia masi ada di dalam dia pung mama pung poro itu. 16 Dia nanti kastau Tuhan pung pasáng par orang Israel sampe biking dong banya bale kambali par Tuhan, Allah yang orang Israel semba. 17 Nanti Yohanis ini pung sifat deng kuasa parsis sama deng Allah pung juru bicara Nabi Elia dolo-dolo. La Yohanis ini nanti datang kamuka dari Tuhan, par kasi orang tua yang bakalai deng dong pung anana baku bai kambali. La orang yang seng mau iku Tuhan pung parenta, nanti dia biking dong pung pikiran bai, macam deng orang yang salalu iku Tuhan pung mau. Dia biking bagitu bole orang siap tarima Tuhan.” 18 Tarus, Zakaria tanya malekat kata, “Bagimana beta bisa parcaya par apa yang bapa bilang itu memang batul ka seng? Barang beta ini su tua. La beta pung bini su tua lai. Jadi, seng mungkin katong dapa ana.” 19 Tarus malekat itu bale bilang par dia kata, “Beta ini Gabriel! Beta yang biasa badiri di Allah pung muka par beta salalu siap iku Antua pung parenta. La Allah yang suru beta datang kasi tau kabar bai ini par ko. 20 Mo ko seng parcaya apa yang beta bilang. Jadi ko dengar ini: ko nanti mono sampe apa yang beta su bilang par ko itu akang jadi. La barang itu pasti jadi nanti di hari yang Allah su tentukan par akang.” 21 Waktu itu, orang-orang ada tunggu Zakaria di Tuhan pung Ruma Tinggal itu pung kintal. Dong samua herang kanapa sampe antua lama di dalam Tuhan pung Ruma Tinggal itu. 22 Waktu antua kaluar dari Tuhan pung Ruma Tinggal itu, la dong lia antua su seng bisa bicara apapa lai par orang-orang, mo cuma paki kode sa, gara-gara antua su mono. Waktu dong lia antua bagitu, dong su tau par Allah su kasi antua lia apapa di dalam Allah pung Ruma Tinggal itu. 23 La Zakaria tinggal di Yerusalem sampe antua pung waktu tugas deng tanggung jawab di Tuhan pung Ruma Tinggal itu su abis, baru antua pulang di antua pung kampung. 24 Seng lama lai, antua pung bini Elisabet su deng badan. Tarus Elisabet ini tinggal di ruma sa, deng cere diri dari orang selama lima bulan, mo bilang kata, 25 “Tuhan su taru kira beta deng biking bagini par beta, jadi nanti beta su seng rasa malu di muka orang lai.”

Malekat Gabriel kasi tau Maria kata dia nanti melahirkan Yesus

26-27 Waktu Elisabet su deng badan anam bulan, baru Allah suru malekat Gabriel pi par nona satu nama Maria, di kampung Nazaret di Daera Galilea. Maria ini su batunangan deng Yusup, mo Yusup ini, dari Raja Daud pung turunan. Mo Maria balong perna tidur deng dia, ka laki-laki laing lai. 28 Malekat itu pi par Maria la bilang kata, “Syalom, Maria! Ko dapa berkat basar dari Tuhan. Antua ada sama-sama deng ko!” 29 Maria paling balisa skali dengar malekat bilang bagitu. La dia bilang dalam hati kata, “Bagimana sampe dia kasi salam par beta bagitu? Dia pung maksud apa?” 30 Tarus malekat itu bilang kata, “Jang taku Maria, barang ko dapa berkat basar dari Allah. 31 Dengar ini: Ko ini nanti deng badan, la nanti melahirkan ana laki-laki satu. Ko musti kasi nama Dia Yesus. 32 Dia ini nanti pung kuasa basar skali. Deng orang nanti panggil Dia itu Allah yang Paling Tinggi pung Ana. Deng lai Tuhan Allah nanti angka Dia par jadi raja dari Allah pung orang-orang, sama deng Dia pung moyang Raja Daud dolo-dolo itu. 33 Dia nanti parenta ko pung moyang Yakub pung anana cucu samua tarus-tarus. Dia jadi raja sampe selamanya.” 34 Tarus Maria tanya Gabriel kata, “Bapa, Beta balong perna tidur deng laki-laki satu, jadi bagimana sampe beta nanti dapa ana?” 35 La malekat itu bilang kata, “Allah pung Roh nanti turung di ko. Allah yang Paling Tinggi pung kuasa nanti tutu ko. Gara-gara itu, ko pung ana itu kusus Allah sandiri punya, deng orang nanti panggil Dia itu Allah pung Ana. 36 La dengar ini lai: Ko pung sudara Elisabet yang su tua itu, dolo orang bilang dia su seng bisa dapa ana, mo skarang dia ada deng badan su anam bulan ini. 37 Barang Allah bisa biking apa saja.” 38 Tarus Maria bilang kata, “Beta ini, Tuhan pung pesuru lai. Jadi apa yang bapa tadi bilang par beta itu, beta tarima saja.” Abis itu, malekat itu pigi kasi tinggal Maria.

Maria pi par Elisabet

39 Abis malekat kasi tinggal Maria, seng lama lai, Maria capat-capat pi di kota satu di Propinsi Yudea. Kota itu ada di gunung-gunung. 40 Sampe di tampa itu, Maria masu di Zakaria pung ruma la kasi salam par dia pung sudara Elisabet. 41 Bagitu Elisabet dengar Maria pung suara par kasi salam, langsung Elisabet pung ana yang ada dalam poro itu batandang, tarus Elisabet pung hati deng pikiran pono deng Allah pung Roh. 42 Tarus, Elisabet bicara kuat-kuat kata, “Tuhan su kasi berkat basar par ko labe dari samua parampuang. Deng ko pung Ana yang ada dalam poro itu lai, Tuhan sanang deng Dia! 43 Beta ini sapa la, sampe beta pung Bos Basar pung mama datang par beta bagini? 44 Barang waktu beta dengar ko pung suara, ana yang ada dalam beta pung poro ini, dia batandang par dia pung hati paling sanang. 45 Ko paling untung, barang ko su parcaya kalo samua yang Tuhan bilang par ko itu, akang nanti jadi.”

Maria puji Tuhan

46 Elisabet abis bicara, langsung Maria bilang kata, “Beta pung isi hati samua puji Tuhan pung basar! 47 Beta pung hati paling sanang deng Allah, yang kasi slamat beta. 48 Barang Tuhan su taru kira beta, padahal beta ini Antua pung pesuru satu yang seng pung arti apapa. Lia! Mulai dari skarang sampe selamanya, manusia dari satu generasi abis satu nanti bilang kata beta ini yang paling untung, 49 barang Tuhan su biking hal-hal yang paling bai par beta. Tuhan pung kuasa basar skali, deng seng ada laing lai macam deng Antua. 50 Generasi satu abis satu, Tuhan kasi tunju Antua pung hati bai par samua orang yang taku Antua pung kuasa. 51 Tuhan paki Antua pung kuasa par biking hal-hal yang luar biasa: Antua biking kaco orang-orang yang suka makang puji. 52 Tuhan kasi turung orang-orang yang pegang kuasa dari dong pung kedudukan, la angka orang-orang yang seng pung arti apapa bole dong dapa hormat. 53 Tuhan kasi makang orang yang lapar deng makanan enak-enak sampe dong kanyang, mo Antua suru orang yang kaya pulang deng tangan kosong. 54 Tuhan su tolong katong orang Israel, Antua pung pesuru katong ini, barang Antua seng perna lupa kasi tunju Antua pung hati bai 55 par katong pung moyang Abraham deng antua pung anana cucu samua sampe selamanya. Barang Antua su bilang bagitu dari dolo-dolo par katong pung moyang-moyang, kata Antua tetap tolong dong pung anana cucu sampe selamanya.” 56 Abis Maria puji Tuhan bagitu, dia tinggal deng Elisabet mangkali tiga bulan. Abis itu, dia pulang di dia pung ruma di kampung Nazaret.

Yohanis yang kasi permandian orang itu lahir

57 Pas su akang pung waktu par Elisabet pung ana mau lahir, la dia melahirkan ana laki-laki satu. 58 Tarus Elisabet pung tetangga-tetangga deng dia pung basudara, dong dengar kata Tuhan su kasi tunju Antua pung hati bai par Elisabet, la dong sama-sama deng Elisabet hati paling sanang. 59 Pas ana kacil itu pung umur delapan hari, la dong samua datang par mau iku acara waktu orang sunat dia iku orang Yahudi pung aturan. Dong mau kasi nama dia Zakaria iku dia pung bapa pung nama. 60 Padahal Elisabet bilang kata, “Seng bole. Dia pung nama musti Yohanis.” 61 Tarus dong bilang kata, “Kanapa sampe mau kasi dia pung nama Yohanis? Seng ada nama itu di tanta dong pung dalam fam!” 62 Tarus dong kode Zakaria tanya antua kata mau kasi nama ana itu sapa. 63 Tarus Zakaria kode par minta batu tulis sapanggal, la antua tulis bagini, “Dia pung nama Yohanis.” La dong samua herang. 64 Deng langsung antua dapa bicara kambali, langsung antua mulai puji Allah. 65 Samua orang yang tinggal di situ taku. La kabar itu tasiar di mana-mana, sampe banya orang di gunung-gunung di Propinsi Yudea itu, dong carita akang. 66 La samua orang yang dengar barita ini, dong pikir la bilang kata, “Ana kacil ini, kalo dia su basar, nanti dia jadi apa e?” Barang dong tau Tuhan pung kuasa ada sama-sama deng ana itu.

Zakaria puji Tuhan

67 Tarus Yohanis pung bapa Zakaria pung hati deng pikiran pono deng Allah pung Roh, la antua bicara iku apa yang Allah pung Roh taru di dalam antua pung pikiran. Antua waktu itu bilang bagini: 68 “Mari katong puji Tuhan, Allah yang katong orang Israel semba itu! Barang Antua su datang par kasi bebas Antua pung orang-orang dari yang tarbai. 69 Antua su kasi satu orang yang kuat skali par kasi slamat katong. Orang itu, dari Tuhan pung pesuru Raja Daud pung turunan. 70 Ini sama deng janji yang Antua su bilang dolo-dolo lewat Antua pung juru-juru bicara yang salalu iku Antua pung mau. Waktu itu Antua bilang kata 71 nanti Antua kasi slamat katong dari orang-orang yang musu katong deng dari samua orang yang binci katong. 72 Antua biking bagitu par kasi tunju Antua pung hati bai par katong pung tete nene moyang, deng Antua seng perna lupa par Antua su ika satu hubungan yang paling kuat deng Antua pung orang-orang. 73 Waktu Antua ika hubungan yang kuat itu, Antua angka sumpa par katong pung moyang Abraham, kata 74 nanti Antua kasi bebas katong dari orang-orang yang musu katong deng kuasai katong, bole waktu katong ibada par Antua katong seng taku dong lai, 75 deng katong jadi Antua pung orang-orang yang seng berdosa, mo hidup iku Antua pung mau, sampe katong mati. 76 Ana e, orang nanti bilang kata ko ini Allah yang Paling Tinggi pung juru bicara. Barang ko ini nanti kasi siap orang-orang par tarima Tuhan. 77 Ko nanti kasi tau par Antua pung orang-orang kata dong bisa dapa ampung dari dong pung dosa-dosa deng bagitu dong nanti slamat. 78 Allah yang katong semba itu nanti kasi slamat katong gara-gara Antua pung hati bai par katong, deng gara-gara Antua paling sayang katong lai. Jadi katong pung Raja Basar yang mau kasi slamat katong nanti datang dari sorga sama deng matahari yang nai pagi-pagi, la kasi tarang dunya ini. 79 Bagitu lai, Raja Basar itu datang par kasi tarang samua orang yang tinggal di tampa galap deng taku mati. Antua itu nanti biking katong baku bai deng Allah, deng baku bai deng orang laing lai.” Jadi Zakaria pung bicara itu bagitu suda. 80 La Zakaria pung ana itu, dia labe hari labe tamba basar, deng dia pung hati deng pikiran tamba kuat. Nanti dia basar, baru dia pi tinggal di daera yang sunyi, tunggu akang pung waktu par dia mulai kasi tau Allah pung pasáng par orang Israel.

Lukas 2

Yesus lahir

1 Waktu itu, orang Roma pung Raja Basar nama Agustus kasi kaluar parenta par daftar samua orang di samua tampa yang ada di bawa antua pung kuasa. 2 Daftar ini, orang Roma baru pertama kali ini biking daftar bagini, pas Kirenius su jadi gubernur di Propinsi Siria. 3 La samua orang pigi di dong pung kampung asal masing-masing par daftar dong pung nama-nama. 4 Maria pung tunangan Yusup itu dari Raja Daud pung turunan, jadi dia musti kasi tinggal kampung Nazaret di Daera Galilea la pi di Kota Betlehem, Raja Daud pung kampung, di Propinsi Yudea, par daftar nama di sana. 5 Dia pi daftar nama sama-sama deng dia pung tunangan Maria, mo Maria itu su deng poro basar. 6 La waktu dong ada tinggal di Betlehem, su sampe Maria pung waktu par mau melahirkan. 7 Padahal dong seng dapa kamar, jadi dong masu di tampa piara binatang-binatang, la Maria melahirkan di situ. Ana yang lahir itu, Maria pung Ana yang pertama, Dia laki-laki. Maria bungkus Ana itu deng kaing, la kasi tidur Dia di tampa satu kaya deng box, yang binatang piara biasa makang rumpu-rumpu dari akang.

Malekat kasi tau tukang jaga domba par malam itu Yesus lahir

8 Malam yang Maria melahirkan itu, ada gembala barapa orang ada jaga dong pung kambing-domba di tana rumpu-rumpu yang seng jau dari kota yang Yesus lahir di situ. 9 Takajo bagini, ada Tuhan pung malekat satu kaliatang par dong, deng Tuhan pung sinar paling tarang kuliling dong, sampe dong paling taku skali. 10 Tarus malekat itu bilang par dong kata, “Jang kamong taku, mo kamong dengar bai-bai! Barang beta datang mau kasi tau kabar yang bai par kamong. Kabar bai ini nanti biking samua orang pung hati paling sanang skali. 11 Hari ini, ada Ana Kacil satu lahir di Betlehem, Raja Daud pung kota asal. Ana itu yang nanti kasi slamat Allah pung orang-orang, barang Allah su angka Dia par jadi Raja Basar. Dia yang pegang kuasa di dunya ini. 12 La nanti kamong dapa tau Dia bagini: kamong nanti pi la dapa lia Ana Kacil satu yang masi mera-mera ada bungkus deng kaing. Dia ada tidur dalam binatang piara pung tampa makang. Nanti kalo kamong lia Ana itu, kamong tau par apa yang beta bilang ini, akang batul.” 13 Dia abis bicara, deng langsung dong dapa lia ada malekat paling banya bagabung deng malekat yang tadi. Malekat-malekat itu samua puji Allah bagini: 14 “Katong puji Allah yang ada di tampa yang paling tinggi di sorga! Deng di dunya ini, samua orang yang biking Antua pung hati sanang su bisa baku bai deng Antua.” 15 Abis itu, malekat-malekat itu pigi kasi tinggal dong samua la bale di sorga. Tarus gembala-gembala itu satu bilang par satu kata, “Mari katong pi Betlehem bole katong lia deng mata kapala hal yang su jadi itu, yang Tuhan su bilang par katong!” 16 La dong samua bajalang capat-capat pigi di kota par cari tampa itu. Dong sampe, la dong dapa Maria, Yusup, deng Ana kacil itu, mo Ana itu ada tidur di binatang piara pung tampa makang. 17 Pas dong dapa lia Ana kacil itu, tarus dong carita apa yang malekat tadi bilang tentang Ana kacil itu. 18 La samua orang di situ yang dengar dong pung carita itu jadi herang. 19 Mo Maria seng bisa lupa samua itu, la pikir-pikir akang tarus. 20 Waktu gembala-gembala itu kambali, dong bajalang deng puji Allah pung basar. Barang samua yang dong dengar deng lia itu, akang samua pas sama deng apa yang malekat itu su bilang par dong itu.

Maria deng Yusup bawa Yesus pi di Allah pung Ruma Tinggal

21 Bagitu Ana itu pung umur su pas delapan hari, Yusup deng Maria kasi orang sunat Dia, iku orang Yahudi pung adat, deng waktu itu dong kasi nama Dia Yesus, iku apa yang malekat su bilang par Maria waktu dia balong ada deng badan itu. 22 Pas Maria pung ampa pulu hari, dia deng Yusup pi di Allah pung Ruma Tinggal di Yerusalem, par iku upacara biking bersi diri macam deng Allah pung Kitab Torat yang Musa su tulis dolo-dolo ada bilang itu. Dong deng Yesus pi sama-sama bole kasi Dia par Tuhan. 23 Barang dalam Tuhan pung Kitab Torat itu ada bilang bagini, “Samua ana laki-laki yang lahir kamuka itu, Tuhan punya. Jadi, dong pung orang tua musti kasi dong par Tuhan.” 24 Deng Tuhan pung Kitab Torat bilang lai kata dong musti bawa burung tekukur satu pasang, ka seng ana burung pombo puti dua ekor, la kasi par Tuhan di Tuhan pung Ruma Tinggal. 25 Waktu itu, di Yerusalem, ada tete satu nama Simeon. Antua ini salalu biking iku Tuhan pung mau deng jaga diri par jang biking dosa. Antua biasa inga-inga Tuhan pung janji dari dolo-dolo, yang bilang kata Tuhan nanti kasi slamat dong orang Israel, la Simeon ada tunggu-tunggu par apa tempo Tuhan pung janji itu nanti jadi. Deng Tuhan pung Roh ada di Simeon. 26 La Tuhan pung Roh sandiri su kastau par Simeon kata Simeon balong bisa mati kalo antua balong lia Orang yang Tuhan su angka par jadi Raja Basar yang kasi slamat Antua pung orang-orang. 27 La Tuhan pung Roh bawa Tete Simeon ini pigi di Tuhan pung Ruma Tinggal, pas hari yang Yusup deng Maria ada bawa masu Yesus yang masi kacil itu par sarakan Dia par Tuhan iku Tuhan pung Kitab Torat yang Musa su tulis dolo-dolo itu. 28 Tarus Simeon ambil Ana itu la dukung Dia, mo antua puji Tuhan bagini: 29 “Bapa Mahakuasa e, tempo hari Bapa bilang par Bapa pung pesuru beta ini, kata beta nanti lia Raja Basar itu, la skarang Bapa pung janji itu su jadi. Jadi, skarang kalo Bapa mau panggil beta pulang, la panggil suda. Barang beta pung hati su sanang. 30 Barang Orang itu yang Bapa su angka par jadi Raja Basar yang kasi slamat Bapa pung orang-orang, beta su lia Dia deng beta pung mata kapala sandiri! 31 Bapa su siap paki Ana ini par kasi slamat Bapa pung orang-orang, la bangsa-bangsa itu samua nanti lia apa yang Bapa biking. 32 Dia ini kaya lampu yang manyala par kasi tarang bangsa-bangsa yang bukang Yahudi, bole dong datang par Bapa, deng tarang itu lai biking orang taru hormat basar par Bapa pung bangsa Israel ini.” 33 Yesus pung mama deng bapa herang skali waktu dengar Tete Simeon bilang bagitu tentang Yesus. 34 Tarus, Simeon minta dari Allah kasi berkat par dong tiga. La antua bilang par Yesus pung mama Maria kata, “Ana e, dengar ini! Ana kacil ini to, Allah su pili Dia par nanti hukum orang Israel banya, deng kasi slamat orang Israel banya lai. Allah nanti paki Dia par kas tunju Antua pung maksud, mo orang nanti malawang Dia lai. 35 Kalo orang tola Dia ka tarima Dia, deng bagitu orang laing bisa tau sapa pung pikiran bai, deng sapa pung pikiran yang seng bai. La nanti satu saat ko pung hati susa skali, parsis deng orang tikam akang paki parang panjang.” 36 Di Allah pung Ruma Tinggal pung kintal itu, ada nene satu yang su tua skali, nama Hana. Dia pung bapa nama Fanuel, dari suku Aser. Hana itu, Allah pung juru bicara satu lai. Dia su perna kawing, la dia hidup deng dia pung laki baru tuju taun, 37 tarus dia pung laki mati. La dia janda sampe tua. Skarang dia pung umur su delapan pulu ampa taun. Dia salalu ada di Allah pung Ruma Tinggal. Siang malam dia tinggal di tampa itu la ibada par Allah sa, deng dia biasa puasa lai bole dia pung pikirang cuma di Allah saja. 38 Pas Simeon ada bicara par Yusup dong, mo Hana bajalang datang par dong lai, la dia minta tarima kasi par Allah. Tarus, dia carita tentang Ana ini par samua orang di tampa itu yang ada tunggu-tunggu apa tempo Allah mau kasi kaluar orang Yerusalem dari tarbai.

Dong bawa Yesus bale di Nazaret

39 Waktu Maria deng Yusup su abis biking samua aturan iku Tuhan pung Kitab Torat yang Musa su tulis dolo-dolo itu, la dong bale di dong pung kampung, Nazaret, di Daera Galilea. 40 La Ana kacil itu, Dia labe hari labe tamba basar deng kuat. Dia mangarti skali Allah pung maksud par manusia. Deng Allah pung hati paling sanang deng Dia tarus.

Nyong Yesus ada di Allah pung Ruma Tinggal

41 Tiap taun Yesus pung orang tua pigi di Yerusalem par iku orang Yahudi pung Hari Basar Makang Paska. 42 Waktu Yesus pung umur su dua blas taun, baru Dia iku pi di Yerusalem sama-sama deng dong par iku hari basar itu, yang dong biasa iku akang tiap taun. 43 Abis biking hari basar itu, dong satu rombongan barangkat par mau pulang di Nazaret. Yusup deng Maria bajalang pulang bagini, mo dong seng tau par Yesus masi ada di Yerusalem, 44 barang dong sangka Dia itu ada bajalang deng rombongan itu lai. Jadi, Yesus pung orang tua bajalang satu hari antero sampe sore, baru dong pi tanya Dia di dong pung basudara deng dong pung tamang-tamang. 45 Mo dong seng baku dapa Dia, la pung beso baru dong bale di Yerusalem par cari Dia di sana lai. 46 Tarus akang pung hari ketiga dari waktu dong kaluar dari Yerusalem itu, baru dong dapa Yesus di Allah pung Ruma Tinggal pung kintal. Dia ada dudu di tenga-tenga pangajar-pangajar Torat la dengar dong bicara deng baku soal jawab. 47 Samua orang yang ada dudu dengar Dia bicara itu, dong herang skali, barang Dia paling pintar deng Dia jawab dong pung soal-soal itu deng bai. 48 Pas Dia pung mama deng bapa lia Dia, la dong herang. Tarus Dia pung mama bilang Dia kata, “Nyong e! Kanapa Nyong biking bagitu par mama deng bapa? Mama deng bapa cari-cari Nyong sampe su taku skali.” 49 Tarus Dia bilang kata, “Mama deng bapa stenga mati cari Beta par apa? Mama deng bapa tau ka seng, kalo Beta ini musti ada di Beta pung Bapa pung ruma ini?” 50 Mo Dia pung mama deng bapa seng mangarti apa yang Dia bilang itu. 51 Abis itu, Dia deng Dia pung bapa-mama pulang di Nazaret. Dong tinggal di Nazaret bagitu, mo Dia dengar-dengaran par Dia pung orang tua. Mo Dia pung mama seng perna lupa samua itu. 52 Yesus labe hari labe tamba basar deng tamba mangarti skali Allah pung maksud par manusia. La Allah deng manusia lai pung hati paling sanang deng Dia.

Lukas 3

Yohanis yang kasi permandian orang kasi tau Kabar Bai par orang banya di Air Yordan

1 Waktu Yohanis su basar, Allah bicara par dia. Waktu itu, Tiberius jadi Raja Basar la pegang parenta di Kota Roma su lima blas taun, deng Pontius Pilatus jadi gubernur di Propinsi Yudea. Raja Herodes Agung pung ana Herodes Antipas pegang parenta di Daera Galilea, mo Herodes Antipas pung kaka Pilipus pegang parenta di Daera Iturea deng Daera Trakonitis. Deng Lisanias pegang parenta di Daera Abilena. 2 Waktu itu lai, Hanas deng Kayafas masi jadi orang Yahudi pung Imam Basar. Waktu itu, Allah bicara par Zakaria pung ana Yohanis itu di daera yang sunyi. 3 Tarus, Yohanis pi di samua daera dekat Air Yordan la kastau orang banya, kata kalo dong roba dong pung pikiran deng kalakuang tarbai, deng kasi dong pung diri par permandian, nanti Allah kasi ampung dong pung dosa-dosa. 4 Dolo-dolo, Allah pung juru bicara Yesaya tulis dalam dia pung kitab tentang Yohanis ini. Di kitab itu ada tulis bagini: “Ada orang di daera yang sunyi, yang tabaus kata, ‘Orang-orang e! Kamong musti biking bai jalang suda, barang Tuhan su mau datang! Kasi lurus jalang itu par tarima Antua. 5 Timbun tana la tutu samua jurang, deng kasi rata samua gunung. Kasi lurus jalang yang bengko-bengko, la kasi licing jalang yang kasar-kasar itu lai. 6 La samua orang di dunya ini nanti lia Allah kasi slamat orang-orang.’” 7 Banya orang datang par Yohanis la minta dia kasi permandian dong. Mo dia bilang par dong kata, “Hoi! Kamong itu macam satu kalompok ular bisa yang jahat! Sapa bilang kata nanti kamong seng dapa mara dari Allah, kalo beta kasi permandian kamong mo kamong seng roba kamong pung pikirang deng kalakuang tarbai? Barang nanti kalo Allah su mara, la Antua tetap hukum kamong. 8 Jadi kamong musti kas tunju dalam kamong pung hidup hari-hari, kalo kamong itu su roba kamong pung pikiran deng kalakuang tarbai. Jang kamong pikir kata Abraham itu kamong pung tete nene moyang jadi Allah tetap kasi ampung kamong. Seng! Beta bilang yang batul par kamong ini, Allah seng perlu kamong, barang Allah bisa biking batu-batu ini jadi Abraham pung turunan. Jadi kamong musti biking kalakuang yang bai, macam deng pohong yang kasi kaluar bua yang bai. 9 Kalo seng, Allah su siap par mau hukum kamong. Antua macam deng orang yang ada pegang mancadu par mau potong pohong kasi rata deng tana. Jadi samua pohong yang seng ada akang pung bua yang bai, nanti orang potong akang la buang di dalam api.” 10 Tarus, orang banya itu tanya par Yohanis kata, “Kalo bagitu, katong musti biking bagimana?” 11 Yohanis bilang kata, “Sapa yang pung baju ada dua potong, lebai dia kasi satu par orang yang seng punya. Bagitu lai deng sapa yang pung makanan, lebai bagi akang par orang yang seng punya lai.” 12 La ada tukang-tukang tagi pajak yang datang lai par Yohanis bole dia kasi permandian dong. Dong sampe la bilang kata, “Bapa Guru e! Katong musti biking bagimana?” 13 Tarus Yohanis bilang kata, “Jang tagi pajak labe banya dari apa yang pemerinta su atur.” 14 Tarus, ada tentara-tentara yang tanya lai par Yohanis kata, “Kalo katong ini musti biking bagimana?” La Yohanis bilang kata, “Kamong jang paksa orang par kasi uang par kamong, iku kamong pung suka. Deng jang tudu-tudu orang sabarang. Kamong musti rasa cukup deng kamong pung gaji sandiri.” 15 Mo orang banya itu ada tunggu deng harap Raja Basar yang nanti kasi slamat Allah pung orang-orang. Jadi, dong samua tanya-tanya dalam hati tentang Yohanis ini, kata, “Jang sampe dia ini suda, Orang yang katong ada tunggu-tunggu itu!” 16 Tarus Yohanis bilang dong kata, “Beta ini cuma kasi permandian kamong deng air sa. Mo nanti ada orang yang pung kuasa labe basar lai dari beta. Mau buka Antua pung sandal di kaki sa, beta seng pantas. Antua itu nanti kasi permandian kamong deng Allah pung Roh deng api lai. 17 Antua nanti hukum orang yang malawang Antua la kasi masu dong di dalam api naraka yang seng bisa mati. Antua nanti kasi pisa Antua pung orang-orang dari orang-orang yang malawang Antua, sama deng orang yang paki nyiru par tapis padi, la akang pung isi dong kumpul la simpang, mo akang pung kuli, dong kumpul la bakar.” 18 Tarus, Yohanis kasi inga dong deng macam-macam dorongan laing lai. Deng dia kasi tau kabar bai par dong kata Allah nanti tarima dong yang roba dong pung pikiran deng kalakuang tarbai. 19 Mo Yohanis skali-skali tagor Herodes lai. Barang Herodes su kawing deng Herodias, mo Herodias itu, Herodes pung sudara laki-laki pung bini, deng dia pung sudara laki-laki itu masi hidup. Gara-gara Herodes pung sala itu, deng dia pung kajahatang banya lai, sampe Yohanis tagor dia. 20 Mo Herodes seng mau roba dia pung pikirang deng kalakuang tarbai itu. Jadi, dia biking satu hal lai yang jahat, par suru orang kasi masu Yohanis di dalam bui.

Yohanis kasi permandian Yesus

21 Waktu Yohanis balong masu bui itu, mo dia masi kasi permandian orang banya, la Yesus datang lai par Yohanis. Tarus, dia kasi permandian Yesus lai. Pas abis permandian, la Yesus ada sambayang, takajo bagini mo langit tabuka. 22 Tarus Allah pung Roh turung di atas Antua, dalam bentuk macam deng burung pombo satu. La takajo bagini, ada suara dari langit yang bilang kata, “Ko ini Beta pung Ana yang Beta paling sayang. Ko ini yang kasi sanang Beta pung hati.”

Yesus pung tete nene moyang

23 Waktu Yesus mulai kasi balajar orang, Antua pung umur kira-kira tiga pulu taun. Orang-orang pikir kata Yesus itu Yusup pung ana. Yusup pung bapa par Eli. 24 Eli pung bapa par Matat. Matat pung bapa par Lewi. Lewi pung bapa par Melki. Melki pung bapa par Yanai. Yanai pung bapa par Yusup. 25 Yusup pung bapa par Matatias. Matatias pung bapa par Amos. Amos pung bapa par Nahum. Nahum pung bapa par Hesli. Hesli pung bapa par Nagai. 26 Nagai pung bapa par Maat. Maat pung bapa par Matatias. Matatias pung bapa par Semein. Semein pung bapa par Yosek. Yosek pung bapa par Yoda. 27 Yoda pung bapa par Yohanan. Yohanan pung bapa par Resa. Resa pung bapa par Zerubabel. Zerubabel pung bapa par Sealtiel. Sealtiel pung bapa par Neri. 28 Neri pung bapa par Melki. Melki pung bapa par Adi. Adi pung bapa par Kosam. Kosam pung bapa par Elmadam. Elmadam pung bapa par Er. 29 Er pung bapa par Yesua. Yesua pung bapa par Eliezer. Eliezer pung bapa par Yorim. Yorim pung bapa par Matat. Matat pung bapa par Lewi. 30 Lewi pung bapa par Simeon. Simeon pung bapa par Yehuda. Yehuda pung bapa par Yusup. Yusup pung bapa par Yonam. Yonam pung bapa par Elyakim. 31 Elyakim pung bapa par Melea. Melea pung bapa par Mena. Mena pung bapa par Matata. Matata pung bapa par Natan. Natan pung bapa par Daud. 32 Daud pung bapa par Isai. Isai pung bapa par Obed. Obed pung bapa par Boas. Boas pung bapa par Salmon. Salmon pung bapa par Nahason. 33 Nahason pung bapa par Aminadab. Aminadab pung bapa par Admin. Admin pung bapa par Arni. Arni pung bapa par Hezron. Hezron pung bapa par Peres. Peres pung bapa par Yehuda. 34 Yehuda pung bapa par Yakub. Yakub pung bapa par Isak. Isak pung bapa par Abraham. Abraham pung bapa par Terah. Terah pung bapa par Nahor. 35 Nahor pung bapa par Serug. Serug pung bapa par Rehu. Rehu pung bapa par Peleg. Peleg pung bapa par Eber. Eber pung bapa par Salmon. 36 Salmon pung bapa par Kenan. Kenan pung bapa par Arpaksad. Arpaksad pung bapa par Sem. Sem pung bapa par Nuh. Nuh pung bapa par Lamek. 37 Lamek pung bapa par Metusalah. Metusalah pung bapa par Henok. Henok pung bapa par Yared. Yared pung bapa par Mahalalel. Mahalalel pung bapa par Kenan. 38 Kenan pung bapa par Enos. Enos pung bapa par Set. Set pung bapa par Adam. Adam itu pung bapa par Allah, barang Allah yang biking dia.

Lukas 4

Setang-setang pung bos basar coba biking Yesus berdosa

1 Waktu Yesus masi ada di Air Yordan, Antua pung hati deng pikiran su pono deng Allah pung Roh. Antua mulai bajalang pulang, mo Allah pung Roh bawa Antua di daera yang sunyi. 2 Antua tinggal di tampa itu ampa pulu hari, mo sondor makang apapa, jadi Antua rasa lapar skali. Waktu Antua ada di tampa sunyi itu, setang-setang pung bos basar datang la coba biking Antua berdosa. 3 Setang-setang pung bos basar itu bilang par Antua kata, “Ko ini Allah pung Ana, to? Coba Ko suru batu-batu ini jadi roti.” 4 Tarus Yesus bilang kata, “Jang lai, barang di dalam Allah pung kitab-kitab suci ada bilang kata, ‘Manusia seng bisa hidup cuma dari roti sa.’” 5 Tarus setang-setang pung bos basar bawa Yesus pi di tampa yang tinggi, la capat-capat kasi Antua lia samua kerajaan di dunya ini. 6 Tarus dia bilang par Yesus kata, “Nanti beta kasi Ko parenta samua kerajaan di dunya ini, la Ko nanti dapa hormat basar dari akang. Barang beta su tarima samua itu, jadi beta bisa kasi akang par sapa saja iku beta pung mau. 7 Jadi, kalo Ko tikam lutut la semba beta, nanti beta kasi samua par Ko.” 8 Tarus Yesus bilang kata, “Jang lai, barang di dalam Allah pung kitab-kitab suci ada bilang kata, ‘Semba Tuhan Allah sandiri, deng ibada par Antua sa.’” 9 Abis itu, setang-setang pung bos basar bawa Yesus pi di Kota Yerusalem, la taru Antua di atas Allah pung Ruma Tinggal pung tampa yang paling tinggi. La dia bilang kata, “Ko ini Allah pung Ana, to? Coba buang Ko pung diri dari tampa ini ka bawa. 10 Barang di dalam Allah pung kitab-kitab suci ada bilang kata, ‘Allah nanti suru Antua pung malekat-malekat par jaga Ko bai-bai. 11 Nanti dong dukung Ko. Jadi Ko pung kaki itu, akang seng kana batu sadiki lai.’” 12 Tarus Yesus bilang kata, “Kalo Beta biking bagitu, berarti Beta coba-coba Allah. Mo di dalam Allah pung kitab-kitab suci ada bilang kata, ‘Jang orang coba-coba Tuhan, Allah yang kamong semba itu.’” 13 Abis setang-setang pung bos basar itu coba Yesus bagitu, dia pi kasi tinggal Yesus, la tunggu waktu yang bai par bale coba Antua lai.

Yesus bale di Galilea

14 Abis setang-setang pung bos basar seng jadi menang Yesus, la Yesus bale lai di Daera Galilea, mo Allah pung Roh kasi kuasa par Antua par ajar orang deng kasi sembu orang. Seng lama lai, orang banya carita Antua dari mulu ka mulu kuliling daera itu. 15 Antua kasi balajar orang di dalam orang Yahudi pung ruma-ruma pertemuan. La samua orang puji Antua kata, “Yesus itu hebat skali.”

Orang Nazaret seng tarima Yesus

16 Satu kali bagini, Yesus datang kambali di kampung Nazaret. Antua basar di kampung itu. Waktu orang Yahudi pung Hari Barenti Karja, Yesus masu di dalam dong pung ruma pertemuan, sama deng yang Antua biasa biking. Tarus Antua badiri di muka par mau baca Allah pung kitab suci par dong. 17 Tarus dong kasi Antua baca sadiki dari kitab gulung yang Allah pung juru bicara Yesaya su tulis. Tarus Antua ambil kitab gulung itu la buka akang, la cari akang pung bagiang satu, tarus Antua baca par dong samua, bagini: 18 “Tuhan pung Roh ada di Beta pung diri. Barang Antua su angka Beta par kasi tau kabar bai par orang-orang kasiang. Deng lai, Antua su utus Beta 19 par kasi tau kabar bai par orang-orang yang su dapa tangkap, kata dong su mau bebas, deng kasi tau kabar bai par orang-orang yang mata buta, kata dong pung mata su bai, deng kasi tau kabar bai par orang-orang yang dapa inja, kata dong su mau talapas dari orang-orang yang siksa dong. Tuhan su angka Beta par mau kasi tau kata skarang su akang pung waktu ini par Tuhan kasi tunju Antua pung hati bai.” 20 Yesus baca bagiang itu abis, la Antua gulung kambali kitab itu la kasi akang kambali par orang yang pung tugas par akang, baru Antua dudu di muka par ajar dong. Bagitu Antua dudu, la samua orang yang ada di ruma pertemuan itu manganga Antua deng bai-bai. 21 Tarus, Antua mulai ajar dong bagini, “Hari ini, waktu kamong dengar Beta baca Allah pung pasáng yang tadi itu, saat itu lai akang pung tujuan su jadi.” 22 Samua orang di situ bilang kata dong sanang deng Yesus, la dong herang par Antua pung ajaran itu bagus skali. Tarus dong bilang kata, “Dia ini, cuma Yusup pung ana saja mo!” 23 Tarus Yesus bilang par dong kata, “Kamong pasti mau bilang par Beta kata, ‘Pa Dokter e! Coba Bapa kasi sembu Bapa pung diri sandiri dolo.’ Maksudnya, kamong mau bilang Beta bagini: ‘Katong su dengar kata Bapa su biking mujizat di Kota Kapernaum itu, jadi skarang biking di sini lai, di Bapa pung kampung sandiri!’” 24 Tarus Yesus bilang lai kata, “Mo kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini, barang akang batul skali: Seng ada orang yang mau tarima Allah pung juru bicara yang datang dari dong pung kampung sandiri. 25 La kamong dengar ini lai: Dolo waktu Allah pung juru bicara Elia masi ada, parampuang janda ada banya di Israel. Waktu itu ujang su seng turung sampe tiga taun anam bulan, sampe susa skali par dapa makanan di samua tana Israel. 26 Biar bagitu, Allah seng suru Elia itu pi par dong di Israel yang ada susa makanan, mo cuma suru dia pi par parampuang janda satu di Sarfat, di tana Sidon sana, di luar tana Israel. 27 Deng bagini lai: Dolo waktu Allah pung juru bicara Elisa masi hidup, orang saki lepra ada banya di Israel. Padahal seng ada satu orang Israel yang Allah kasi sembu dia dari dia pung penyaki lepra itu, mo Antua cuma kasi sembu orang Siria satu, nama Naaman.” 28 Waktu dong dengar Yesus bilang bagitu, la samua orang yang ada di ruma pertemuan itu paling mara Antua. 29 Tarus, dong badiri la hela Yesus deng paksa par kasi kaluar Antua dari kampung Nazaret itu. Dong hela Antua sampe di satu tampa yang bajurang skali di pinggir kota, bole dong bisa tola kasi jatu Antua di bawa. Barang kampung Nazaret itu, akang ada di atas gunung. 30 Padahal Antua bajalang kaluar sa lewat orang banya itu pung tenga-tenga, la pi kas tinggal dong.

Yesus usir setang dari satu orang di Kapernaum

31 Abis Yesus pi kas tinggal kampung Nazaret, Antua pi di Kapernaum, sala satu kota di Daera Galilea itu lai. Di kota itu, Antua kasi balajar orang di orang Yahudi pung Hari Barenti Karja. 32 Dong samua taherang-herang deng Antua pung ajaran. Barang dong tau Antua pung ajaran ada kuasa dari Allah. 33 Di ruma pertemuan itu ada satu orang yang takana. Dia bataria kata, 34 “Hoi! Yesus dari Nazaret e! Ko mau biking apa deng katong? Ko datang par mau kasi ancur katong ka? Beta tau Ko ini sapa. Ko ini, Orang yang kusus Allah punya, Orang itu yang Allah suru datang di dunya ini.” 35 Tarus Yesus tagor dia kata, “Ko diam! Ko kaluar capat dari dia suda!” Takajo bagini, setang banting orang itu di tana di tenga-tenga orang banya itu. Tarus, setang itu kaluar, mo seng bisa biking apapa lai par orang itu. 36 Samua orang taherang-herang, la satu bilang par satu kata, “He! Ada apa ini? Antua pung kata-kata itu ada pung kuasa basar, sampe Antua kasi parenta saja, la setang-setang itu kaluar.” 37 Tarus barita tentang Yesus ini, akang jadi carita kuliling di samua tampa di daera itu.

Yesus kasi sembu Simon pung mama mantu deng orang banya lai

38 Yesus kaluar dari ruma pertemuan di Kota Kapernaum itu, la Antua pi di Simon pung ruma. Pi bagini, mo Simon pung mama mantu ada panas tinggi. Tarus dong minta tolong Yesus. 39 Tarus Yesus pi badiri di antua pung pinggir, la usir panas tinggi itu. Langsung penyaki itu kaluar dari antua. Tarus antua bangun la pi biking makanan par Yesus dong. 40 Pas matahari su mau masu, orang banya manggurebe bawa samua orang yang dapa penyaki macam-macam rupa datang par Yesus. Tarus Antua taru tangan di atas dong pung badan satu abis satu, la dong langsung sembu. 41 Setang-setang lai kaluar dari orang banya mo bataria kata, “Yesus e! Ko ini Allah pung Ana.” Barang dong tau par Antua itu Raja Basar yang nanti kasi slamat Allah pung orang-orang. Tarus Antua tagor setang-setang itu bole jang bicara satu kata lai tentang Antua.

Yesus kasi balajar orang-orang tentang Kabar Bai di kota-kota laing

42 Pas matahari su mau nai, Yesus pi di tampa sunyi satu. Mo orang banya dari Kapernaum pi cari Antua. Pas dong baku dapa deng Antua, dong coba tahang Antua bole jang Antua pi kas tinggal dong. 43 Mo Yesus bilang kata, “Seng bisa, barang Allah su suru Beta pi di banya tampa par kasi tau Kabar Bai kata Allah mau kasi ampung samua orang yang mau par Antua parenta dong. Jadi beta musti pi kasi tau Kabar Bai itu di kota-kota laing lai.” 44 Tarus Antua pigi kasi tau Kabar Bai itu kuliling orang Yahudi pung ruma-ruma pertemuan di samua daera orang Yahudi.

Lukas 5

Yesus panggil tukang bajaring par jadi Antua pung murid-murid

1 Satu kali bagini, waktu Yesus ada badiri di pinggir Dano Galilea, mo orang paling banya urung Antua, barang dong mau dengar Antua pung ajaran yang dari Allah. 2 Yesus lia bagini, mo ada parau dua di pinggir pante. Akang pung orang su turung dari akang la ada kasi bersi dong pung jaring-jaring. 3 Mo orang-orang yang bajaring itu, ada satu nama Simon. La Yesus nai di Simon ini pung parau, baru minta Simon tola kasi undur akang di dalam sadiki. Tarus Antua dudu di atas parau itu la ajar orang banya yang di pinggir pante itu. 4 Pas Yesus su abis kasi balajar orang banya itu, tarus Antua bilang par Simon kata, “Kamong dayung parau ini pi di tampa yang kadalam, la kamong lapas jaring itu bole dapa ikang.” 5 Tarus Simon bilang par Antua kata, “Bapa Guru e! Katong ini su usaha karas bajaring satu malam antero, mo sondor dapa apapa lai. Mo gara-gara Bapa Guru pung parenta, la beta pi lapas jaring ini kambali lai.” 6 Tarus dong iku Yesus pung parenta itu, la dong dapa ikang paling banya skali sampe jaring su mulai tarobe. 7 Tarus dong game dong pung tamang-tamang yang ada di parau yang satu lai par datang la bantu dong, barang ikang talalu banya. Tarus tamang-tamang itu datang, la dong sama-sama isi parau dua itu deng ikang-ikang sampe dua parau itu ampir tanggalam. 8 Pas Simon lia kajadiang itu, dia kasi jatu diri di Yesus pung bawa kaki la bilang kata, “Bapa guru! Lebai pi kas tinggal beta suda, barang beta ini orang berdosa.” 9 Barang Simon deng samua orang yang ada di parau-parau itu, dong herang skali gara-gara dong bisa dapa ikang bagitu banya skali. 10 Bagitu lai deng dia pung tamang-tamang karja Yakobus deng Yohanis, dong dua itu paitua Zebedeus pung anana. Tarus, Yesus bilang par Simon kata, “Jang taku! Mulai dari skarang ini, ko pung karja seng par jaring ikang lai, mo ko nanti jaring orang sa.” 11 Abis itu dong tarik parau-parau pi di darat, la dong pigi kasi tinggal dong pung karja, deng dong pung samua-samua itu, la iku Yesus.

Yesus kasi sembu orang yang saki lepra

12 Satu kali bagini, Yesus ada di kota satu. Di kota itu ada orang satu yang pung badan su pono deng penyaki lepra. Bagitu dia lia Yesus, dia pi la kasi jatu diri di muka Antua la bilang kata, “Bapa e! Beta tau Bapa mampu par kasi sembu beta dari penyaki ini. Jadi, kalo Bapa mau, tolong kasi sembu beta dari penyaki ini suda.” 13 Tarus, Yesus taru Antua pung tangan di orang itu pung badan la bilang kata, “Iyo, Beta mau. Ko bai suda.” Langsung penyaki itu ilang dari dia pung badan. 14 La Yesus bilang par dia kata, “Jang ko carita apa yang Beta su biking ini par sapa-sapa lai, mo pi kas tunju ko pung diri ini par imam satu di Allah pung Ruma Tinggal, bole dia pariksa ko la mangaku kata ko su sembu. Abis itu, ko musti bawa persembahan par Allah iku Musa pung aturan dolo-dolo itu, baru ko bisa iku acara ibada lai.” 15 Biar Yesus larang, mo kabar tentang Yesus kasi sembu orang itu, orang-orang pi carita akang kuliling tarus. Jadi orang banya rame-rame datang par Antua, barang dong mau dengar Antua pung ajaran deng mau minta Antua kasi sembu dong dari dong pung penyaki-penyaki. 16 Mo Yesus biasa pi sadiki jau di tampa-tampa sunyi par sambayang.

Yesus kasi sembu orang lumpu

17 Satu kali bagini, Yesus ada kasi balajar orang di ruma satu, mo pangajar-pangajar Torat barapa orang deng orang-orang dari kumpulan Farisi ada dudu sama-sama di situ par dengar Yesus pung ajaran. Dong itu su datang dari banya kampung di Daera Galilea, Propinsi Yudea, deng dari Kota Yerusalem. Waktu itu Yesus ada kasi sembu orang-orang yang saki, barang Tuhan pung kuasa ada di Antua par kasi sembu dong. 18 Tarus ada barapa orang datang bawa orang lumpu satu di atas tampa tidur. Dong usaha par bawa masu dia sampe di Yesus pung muka. 19 Mo orang talalu banya, jadi dong seng dapa masu. Tarus dong nai tangga pi di atas ruma itu, la bongkar akang pung atap. Tarus dong pasang tali la kasi turung orang lumpu itu deng dia pung tampa tidur itu di tenga-tenga orang banya, pas di Yesus pung muka. 20 Yesus tau par dong su parcaya Antua par kasi sembu orang lumpu itu, jadi Antua bilang kata, “Sudara e! Beta su kasi ampung ko pung dosa-dosa.” 21 Dengar bagitu, pangajar-pangajar Torat deng dong dari kumpulan Farisi bilang dalam hati kata, “Laki-laki satu ini su talalu lai! Dia biking diri kaya Dia itu Allah sa. Sapa yang pung hak par kasi ampung orang pung dosa? Cuma Allah saja, to?” 22 Mo Yesus tau apa yang ada di dong pung pikirang, la Antua bilang par dong kata, “Kanapa sampe kamong pikirang jahat bagitu? 23 Coba pikir ini do: Kalo Beta bilang kata Beta su kasi ampung orang lumpu ini pung dosa, apa itu labe gampang ka? Ka seng, kalo Beta suru dia bangun suda la bajalang, itu labe gampang? 24 Jadi skarang Beta mau kasi bukti, bole kamong tau kata Ana Manusia pung kuasa di dunya ini par kasi ampung orang pung dosa-dosa.” Tarus, Yesus bilang par orang lumpu itu, “Bangun suda. Angka ko pung tampa tidur itu la pulang di ruma!” 25 Langsung orang lumpu itu bangun di muka orang banya itu, la angka dia pung tampa tidur, tarus bajalang pulang. Waktu dia bajalang pulang, mo dia puji Allah tarus. 26 Tarus samua orang di situ paling herang skali par orang itu su sembu, la dong puji Allah. Dong herang skali par Allah pung kuasa paling basar, deng bilang kata, “Hari ini, katong su lia deng katong pung mata kapala sandiri hal-hal yang paling luar biasa.”

Yesus panggil tukang tagi pajak satu par jadi Antua pung murid

27 Abis Yesus kasi sembu orang lumpu itu, tarus Antua bajalang kaluar dari ruma itu. Antua ada bajalang bagini, la Antua baku dapa deng orang satu nama Lewi. Lewi itu pung karja, tagi pajak par pemerinta Roma. Dia ada dudu di meja tagi pajak di pinggir jalang. Tarus Yesus bilang par dia kata, “Mari iku Beta! Jadi Beta pung murid lai.” 28 Lewi dengar bagitu, tarus dia badiri kasi tinggal dia pung samua-samua itu la pi iku Yesus. 29 Abis itu, Lewi biking acara makang basar par Yesus di dia pung ruma. Banya orang iku makang sama-sama deng dong. Orang banya itu, ada tukang tagi pajak, deng orang-orang laing lai. 30 Mo pangajar-pangajar Torat deng dong dari kumpulan Farisi kasi sala Yesus pung murid-murid. Dong bilang kata, “Kanapa sampe kamong makang minum sama-sama deng tukang tagi pajak, deng orang-orang berdosa laing lai?” 31 Tarus Yesus bilang dong paki conto bagini, “Bukang orang sehat yang perlu dokter, mo orang saki yang perlu dokter. 32 Beta seng datang deng maksud par bilang kata orang bai musti roba dong pung pikirang deng kalakuang; mo Beta datang deng maksud par bilang orang berdosa bole dong musti roba dong pung pikirang deng kalakuang tarbai.”

Orang seng mau tarima Yesus pung cara hidup yang baru

33 Tarus orang bilang par Yesus kata, “Yohanis pung murid-murid itu, dong biasa puasa deng sambayang. Bagitu lai deng orang Farisi pung murid-murid. Mo Ko pung murid-murid ini tinggal makang tarus.” 34 Tarus Yesus bilang kata, “Beta ini kaya laki-laki satu yang ada kawing. Laki-laki yang ada kawing pung tamang-tamang seng puasa kalo dong ada sama-sama deng dia, to? 35 Mo nanti satu saat, orang su ambil laki-laki yang kawing itu dari dong, baru dong nanti puasa par dong sedi.” 36 Abis itu, Yesus kasi tau conto-conto dari dong orang Yahudi pung hidup hari-hari, bole dong tau par Kabar Bai yang Antua ada bawa ini, seng sama deng dong pung agama pung ajaran yang lama. Antua bilang bagini, “Seng mungkin ada orang yang robe kaing sapanggal dari baju baru, tarus tempel akang di baju yang lama. Barang kalo dia biking bagitu, dia su kasi rusak baju baru itu, deng kaing baru sapanggal itu lai seng pas deng baju lama. 37 Bagitu lai, kalo orang mau isi anggur yang dong baru biking di tampa yang orang biking dari kambing pung kuli, seng mungkin dia taru di tampa kuli yang lama. Barang kalo dia biking bagitu, nanti anggur yang baru itu biking tampa kuli yang lama itu kambong, la akang pica, tarus anggur itu tumpa deng tampa kuli itu lai rusak. 38 Jadi, anggur yang baru biking, dong musti simpang akang di tampa kuli yang baru lai. 39 Deng lai, kalo orang su biasa minum anggur yang orang su simpang lama, dia seng mau minum anggur yang baru. Barang dia bilang kata, ‘Anggur yang su simpang lama itu, akang labe enak.’”

Lukas 6

1 Satu kali bagini, pas deng orang Yahudi pung Hari Barenti Karja, la Yesus deng Antua pung murid-murid ada bajalang lewat kabong gandum satu. Waktu dong ada bajalang bagini, mo murid-murid ini ada pata-pata gandum la goso-goso akang di dong pung dalam tangan sampe kuli talapas, tarus dong makang akang pung isi. 2 Mo saparu orang dari kumpulan Farisi dapa lia Yesus pung murid-murid biking bagitu, la dong bilang kata, “Allah pung Aturan larang orang par biking karja di Hari Barenti Karja ini, to? Jadi kanapa sampe kamong ada karja par ambil hasil kabong bagini?” 3 Tarus Yesus tanya dong kata, “Kamong su baca, to? Dolo-dolo Raja Daud biking apa, waktu antua deng antua pung anana bua itu ada lapar? 4 Raja Daud masu di dalam Allah pung Kema Persembahan itu la ambil roti yang imam-imam su taru par Allah di tampa itu, baru Raja Daud makang akang, deng kasi akang lai par dia pung anana bua par dong makang lai. Padahal roti itu, cuma imam-imam sa yang bole makang. Biar bagitu mo Allah seng kasi sala dong.” 5 Tarus Antua bilang dong bagini: “Ana Manusia yang pung hak par bilang apa yang orang bole biking deng seng bole biking di Hari Barenti Karja.”

Yesus kasi sembu orang saki di Hari Barenti Karja

6 Satu kali bagini, pas deng orang Yahudi pung Hari Barenti Karja yang laing lai, la Yesus masu di orang Yahudi pung ruma pertemuan satu la kasi balajar orang. Di tampa itu ada satu orang yang pung tangan sabla kanan, akang su mati. 7 Waktu itu pangajar-pangajar Torat deng dong dari kumpulan Farisi taru kira Yesus tarus, jang sampe Antua kasi sembu orang saki di Hari Barenti Karja ini. Barang dong mau cari alasan bole dong kasi sala Antua. 8 Mo Antua su tau dong pung jalang pikiran, la bilang par orang yang tangan mati itu kata, “Ko bangun la badiri di tenga-tenga sini do!” Jadi, orang itu bangun la badiri. 9 Tarus Yesus bilang par dong kata, “Beta tanya kamong dolo, Allah pung Aturan ada bilang apa tentang Hari Barenti Karja? Katong bole biking bai di Hari Barenti Karja, ka biking jahat? Katong bole kasi slamat orang di Hari Barenti Karja, ka kasi tinggal orang mati sa?” 10 Abis tanya bagitu, Antua lia kuliling deng manganga dong samua. Tarus Antua bilang par orang yang tangan mati itu kata, “Lunjur ko pung tangan saki itu!” Tarus orang itu iku Yesus pung parenta. Langsung, dia pung tangan itu bai. 11 Mo pangajar-pangajar Torat deng dong dari kumpulan Farisi itu paling mara skali. La dong baku atur par mau biking apapa par Yesus.

Yesus pili dua blas utusan

12 Satu kali bagini, Yesus nai di atas gunung satu par mau sambayang. Di atas gunung itu, Antua sambayang par Allah satu malam antero sampe pagi. 13 Akang pung pagi, la Yesus panggil Antua pung murid-murid, la pili dua blas orang dari dong par jadi Antua pung utusan. 14 Dong pung nama-nama ada ini: Simon (mo Yesus kasi nama dia Petrus lai), deng dia pung adi Andarias, Yakobus deng Yohanis, Pilipus deng Bartolomeus, 15 Matius deng Tomas, Yakobus (Alfeus pung ana), deng Simon (dari kumpulan Zelot), 16 tarus Yudas (yang pung bapa nama Yakobus lai) deng lai Yudas Iskariot (yang nanti sarakan Yesus par orang-orang yang binci Antua).

Yesus kasi balajar orang banya deng kasi sembu orang saki

17 Waktu Yesus abis pili Antua pung murid-murid dua blas orang par jadi utusan, tarus Antua deng dong turung dari gunung, la dong samua badiri di tampa rata. Di tampa itu, Antua pung murid-murid banya laing lai su bakumpul sama-sama deng orang banya skali dari Kota Yerusalem deng samua tampa laing lai di orang Yahudi pung daera. Deng ada lai dari Kota Tirus deng Kota Sidon deng dong pung kampung-kampung di pinggir pante sana. 18 Dong samua itu su datang par dengar Antua pung ajaran deng minta Antua kasi sembu dong yang saki. Orang-orang yang takana datang lai, la Yesus usir setang dari dong la dong bai. 19 La orang banya samua itu, dong ada manggurebe par sonto Antua, barang Antua ada pung kuasa par kasi sembu orang saki, la samua orang yang sonto Antua, dong jadi sembu.

Yesus kastau par sapa yang untung deng sapa yang cilaka

20 Tarus Yesus lia par Antua pung murid-murid, la bilang kata, “Kamong orang-orang kasiang, kamong itu untung! Barang Allah su tarima kamong di Antua pung Kerajaan. 21 Kamong yang lapar skarang, kamong itu untung! Barang Allah nanti kasi kanyang kamong. Kamong yang manangis skarang, kamong itu untung! Barang Allah nanti biking kamong tatawa. 22 Kalo orang binci kamong, usir kamong, biking malu kamong, deng bilang kamong itu orang jahat, gara-gara kamong iku Ana Manusia, berarti kamong itu untung! 23 Kalo orang biking kamong macam bagitu, tarima deng hati yang sanang, deng manari par kamong paling sanang. Barang Allah nanti kasi upa basar par kamong di sorga. Beta bilang bagitu, barang orang yang biking jahat par kamong itu, dong pung tete nene moyang dolo-dolo su biking tarbai par Allah pung juru-juru bicara macam bagitu lai. Jadi dalam hal ini, kamong sama deng Allah pung juru-juru bicara itu. 24 Mo kamong yang kaya, kamong itu nanti cilaka! Barang kamong pung harta yang kamong sanang par akang di dunya ini, itu saja yang kamong dapa, nanti kamong seng dapa apapa lai. 25 Kamong yang skarang ini kanyang, kamong itu nanti cilaka! Barang kamong nanti lapar. Kamong yang skarang ini tatawa, kamong itu nanti cilaka! Barang kamong nanti manangis. 26 Kalo samua orang puji kamong, kamong itu nanti cilaka! Barang kamong sama deng orang dolo-dolo yang parlente kata dong itu Allah pung juru-juru bicara. Barang waktu itu banya orang suka puji-puji dong.”

Yesus bilang katong musti sayang orang-orang yang binci katong

27 Tarus Yesus sambung Antua pung pasáng par orang banya itu bagini: “Kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini! Kamong itu musti sayang orang-orang yang musu kamong. Biking bai par orang-orang yang binci kamong. 28 Minta Allah kasi berkat par orang-orang yang kutuk kamong. Sambayang par orang-orang yang biking tarbai par kamong. 29 Kalo ada orang yang tampeleng ko pung pipi sabla, kasi dia tampeleng pipi sabla lai. Kalo orang rampas ko pung baju panjang, kasi tinggal orang itu ambil ko pung baju yang di dalam lai. 30 Kalo orang minta apapa dari ko, la ko musti kasi apa yang dong perlu. Kalo orang rampas ko pung barang, jang ko pi minta akang lai. 31 Kamong musti biking bai par samua orang, mo jang biking tarbai par sapa sa. Kalo orang biking bai par kamong, la kamong sanang, to? Jadi kamong pi biking bai-bai sa, parsis sama deng itu, par samua orang. 32 Kalo kamong cuma sayang orang yang sayang kamong sa, la gara-gara itu kamong sangka Allah bilang kamong paling bai, ka? Seng! Barang orang-orang jahat lai biasa sayang orang-orang yang su sayang dong kamuka. 33 La kalo kamong cuma biking bai par orang-orang yang biking bai par kamong sa, la gara-gara itu kamong sangka Allah bilang kamong paling bai, ka? Seng! Barang orang-orang berdosa lai biasa biking bai par orang-orang yang su biking bai par dong kamuka. 34 Tarus, kalo kamong kasi pinjam apapa par orang, jang kamong paksa dia par kasi pulang lai. Mo kalo kamong kasi pinjam apapa satu cuma par orang yang bisa kasi pulang akang par kamong, la gara-gara itu kamong sangka Allah bilang kamong paling bai, ka? Seng! Barang orang-orang berdosa lai kasi pinjam par orang yang bisa kasi pulang akang par dong, la dong harap kalo orang yang pinjam itu nanti kasi pulang akang samua-samua. 35 Mo kamong jang bagitu. Kamong musti sayang orang-orang yang musu kamong. Kamong biking yang bai par dong. Kalo ada yang pinjam apapa satu dari kamong, la jang paksa orang itu par kasi pulang akang par kamong. Kalo kamong biking bai par orang bagitu, Allah nanti kasi berkat yang basar skali par kamong, deng kamong pung kalakuang yang bai itu pas sama deng kamong pung Bapa Allah yang Paling Tinggi pung kalakuang bai. Barang Allah itu pung hati bai par orang jahat yang seng tau minta tarima kasi dari Antua. 36 Jadi, kamong musti kas tunju rasa kasiang par orang laing macam deng kamong pung Bapa di sorga kas tunju rasa kasiang par samua orang.”

Yesus bilang jang kasi sala orang

37 Tarus Yesus bilang par orang banya itu kata, “Jang kamong kasi sala orang laing, bole Allah jang kasi sala kamong lai. Jang kamong hukum orang laing, bole Allah jang hukum kamong lai. Kamong musti kasi ampung orang yang biking sala par kamong, bole Allah kasi ampung kamong pung sala lai. 38 Kamong musti kasi apapa yang bai par orang laing, la Allah nanti kasi labe banya lai par kamong. Allah kasi banya-banya itu macam deng orang ukur bras deng cupa sampe bombong la tindis akang, baru tamba lai sampe akang tumpa-tumpa. Barang kalo kamong kasi sadiki par orang laing, nanti Allah kasi sadiki par kamong, deng kalo kamong kasi banya par orang laing, nanti Allah kasi banya par kamong lai.” 39 Tarus, Yesus kasi conto-conto dari dong pung hidup hari-hari par dong. Antua kasi conto satu bagini kata, “Orang buta seng bisa antar orang buta, to? Nanti dong dua sama-sama jatu di dalam kolam, to?” 40 Deng Antua kasi conto satu lai bagini kata, “Orang yang balajar seng bisa labe dari dia pung guru, to? Mo kalo dia su balajar samua-samua dari dia pung guru, nanti dia sama deng dia pung guru lai. Jadi orang yang mau balajar musti pili guru yang bai. Kalo guru tarbai, nanti cilaka.” 41 Tarus Antua sambung kata, “Kanapa sampe kamong taru kira orang pung dosa yang kacil, mo seng sadar par kamong sandiri pung dosa yang paling basar? Dosa yang kacil itu, akang macam deng ampas kayu di dalam orang itu pung biji mata. Mo kamong pung dosa yang basar itu macam deng batang kayu basar satu di dalam kamong pung biji mata sandiri. 42 Bagimana kamong bisa bilang par kamong pung sudara kata, ‘Sudara e! Mari beta kasi kaluar ampas kayu itu dari ko pung biji mata.’ Padahal kamong sandiri sondor tau par batang kayu basar ada di dalam kamong pung biji mata sandiri! Hoi, orang kapala parlente e! Jang kamong parlente bilang kamong orang bai! Kamong musti kasi kaluar batang kayu basar itu dari kamong pung biji mata dolo, baru kamong bisa lia deng tarang par kasi kaluar ampas kayu dari kamong pung sudara pung biji mata.”

Orang pung kalakuang kasi tunju dia pung hati

43 Tarus Yesus bilang lai par orang banya itu kata, “Katong pung kalakuang itu, macam pohong pung bua. Pohong yang bai, seng mungkin akang pung bua tarbai. Bagitu lai deng pohong yang seng bai. Seng mungkin akang pung bua bai. 44 Barang dari bua itu katong bisa kanal akang pung pohong macam apa. Jadi seng mungkin katong pi ambil bua langsa di putri malu, ka ambil bua anggur di alang-alang. 45 Bagitu lai deng orang yang bai. Dia pung hati bai, jadi dia biasa biking apa yang bai. Mo orang yang tarbai, dia itu pung hati tarbai, jadi dia biasa biking apa yang tarbai. Barang apa saja yang kaluar dari orang pung mulu, itu yang dia pung dalam hati pono deng akang.”

Orang yang iku Yesus pung parenta, dong nanti kuat kalo kana susa deng sengsara

46 Tarus Yesus bilang lai par orang banya itu kata, “Hoi kamong yang seng perna iku Beta pung ajaran, kanapa sampe kamong tinggal panggil-panggil Beta kata ‘Bapa guru e, Bapa guru e!’ tarus-tarus, padahal kamong seng iku Beta pung parenta par kamong itu. 47 Beta kasi conto bagini: orang yang datang par Beta la dengar Beta, tarus biking iku Beta pung parenta itu, dia itu sama deng 48 orang yang mau kasi badiri ruma yang kuat. Pertama, dia gali got fandasi bai-bai dolo, sampe dapa batu isi, tarus dia biking fandasi pas di atas batu itu, baru dia bangun ruma. Jadi waktu banjir datang kanal ruma itu, akang seng bagara, barang dia pung fandasi su kuat. 49 Mo orang-orang yang cuma dengar Beta pung ajaran sa, la seng biking iku akang, dia itu sama deng orang yang kasi badiri ruma di atas tana isi la sondor paki akang pung fandasi. Jadi waktu air batang itu banjir la kanal ruma itu, langsung biking ancur ruma itu.”

Lukas 7

Yesus kasi sembu kapitang tentara Roma satu pung pesuru

1 Yesus abis bicara par orang banya itu, baru Antua pi di Kota Kapernaum. 2 Di kota itu ada kapitang tentara Roma satu, mo dia pung pesuru satu yang dia paling sayang ada saki karas sampe su mau mati. 3 Pas kapitang tentara itu dapa dengar kabar tentang Yesus, la dia minta orang Yahudi pung tua-tua saparu pi par Yesus, la minta Antua datang kasi sembu dia pung pesuru yang ada saki itu. 4 Bagitu dong sampe di Yesus, la dong minta batul-batul bole Antua tolong kapitang itu, la bilang kata, “Bapa e, orang ini pantas dapa tolong dari Bapa! 5 Barang dia sayang katong orang Yahudi. Apalai, dia su bantu katong deng uang par bangun katong pung ruma pertemuan di sini.” 6 Yesus dengar bagitu, tarus pigi sama-sama deng dong. Bagitu dong su mau dekat kapitang tentara itu pung ruma, la kapitang tentara itu suru dia pung tamang-tamang pi jemput Yesus la kasi tau Antua kata, “Bapa e! Jang pusing par datang di beta pung ruma lai. Barang beta ini orang yang seng pung arti apapa. 7 Jadi beta ini seng pantas par pi di Bapa lai. Jadi Bapa seng usa datang lai, mo Bapa bicara sa, la beta pung pesuru yang saki itu jadi sembu. 8 Beta bilang bagitu, barang beta tau Allah pung kuasa ada di Bapa. Beta ini lai ada di bawa orang pung kuasa, deng beta lai ada pimpin orang laing lai. Jadi kalo beta bilang par dong satu kata, ‘Ko pi!’, tarus dia pi. La kalo beta bilang par yang laing kata, ‘Datang di sini!’, tarus dia datang. Ka seng, kalo beta bilang par beta pung pesuru, ‘Biking ini!’, tarus dia biking.” 9 Waktu Yesus dengar kapitang tentara itu bilang bagitu, la Antua herang skali. Tarus Antua bale muka par orang banya yang ada iku Antua itu la bilang kata, “Kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini! Dia ini bukang orang Israel, mo dia paling parcaya Beta skali. Beta balom dapa satu orang Israel yang paling parcaya Beta skali macam deng dia ini.” 10 Pas dong yang bawa pasáng itu bale di ruma, dong lia mo kapitang tentara pung pesuru itu su sembu.

Yesus kasi hidup parampuang janda satu pung ana

11 Abis kasi sembu kapitang tentara pung pesuru, seng lama lai, Yesus pi di kampung satu, nama Nain. Antua pi sama-sama deng Antua pung murid-murid, deng orang banya lai. 12 Pas Yesus su dekat di pintu masu kota Nain, ada orang pikul orang mati satu par bawa kaluar dari kota. Orang yang mati itu, ibu janda satu pung ana laki-laki. Ibu janda itu pung ana cuma satu ini saja. Orang banya dari kota itu ada pi lai par sama-sama deng ibu janda itu. 13 Pas katong pung Bos Basar Yesus lia ibu janda itu, Antua rasa kasiang skali. La Antua bilang kata, “Mama e, jang manangis lai.” 14 Tarus Yesus pi di tampa orang mati yang dong ada pikul itu, la Antua pegang akang. Tarus dong yang ada pikul akang itu barenti. La Yesus bilang par ana yang mati itu kata, “Ana muda e, bangun suda.” 15 Takajo bagini, ana muda itu bangun la dudu, tarus bicara. Abis itu, Yesus kasi dia par dia pung mama. 16 Lia bagitu, samua orang di tampa itu jadi taku skali par Allah pung kuasa yang paling basar, la dong puji Antua. Dong bilang kata, “Allah pung juru bicara basar satu su ada di tenga-tenga katong ini. Allah su tolong Antua pung orang-orang, katong ini.” 17 Tarus barita tentang Yesus kasi bangkit ana muda itu, orang carita akang kuliling orang Yahudi pung daera, sampe di daera laing yang baku dekat deng orang Yahudi pung daera lai.

Yesus carita tentang Yohanis yang kasi permandian orang

18 Yohanis yang kasi permandian orang itu pung murid-murid pi kasi tau Yohanis tentang samua hal yang Yesus su biking. 19 Tarus Yohanis panggil dia pung murid dua orang la suru dong pi par katong pung Bos Basar Yesus la tanya Antua kata, “Bapa ini, Raja Basar yang nanti kasi slamat katong, yang katong ada tunggu-tunggu ka? Ka katong musti tunggu orang laing lai?” 20 Pas dong dua sampe di Yesus, dong dua bilang kata, “Yohanis yang kasi permandian orang itu suru katong datang tanya Bapa kata, ‘Bapa ini, Raja Basar yang nanti kasi slamat katong, yang katong ada tunggu-tunggu ka? Ka katong musti tunggu orang laing lai?’” 21 Mo hari itu lai, Yesus ada kasi sembu orang banya dari dong pung macam-macam penyaki. Antua lai ada usir setang-setang dari orang banya, deng kasi sembu orang buta banya lai. 22 La Antua bilang par dong kata, “Kamong bale pi par Yohanis la carita par dia tentang samua hal yang kamong su dengar deng lia deng mata kapala sandiri. Kamong su lia to, par orang buta dapa lia, orang lumpu bajalang, orang saki lepra su sembu, orang tuli dapa dengar, orang mati hidup kambali, deng Beta ada kasi tau Kabar Bai par orang-orang kasiang. 23 Sapa saja yang tetap parcaya Beta, biar Beta seng biking iku dia pung mau, dia itu untung.” 24 Bagitu Yohanis pung murid-murid itu su pi, la Yesus carita tentang Yohanis itu par orang banya. Antua bilang kata, “Waktu itu, kamong pi di daera yang sunyi itu par lia apa? Kamong pi par lia alang-alang yang angin tiup akang pigi datang, ka? Seng, to? 25 Jadi kamong pi par apa? Kamong seng pi par lia orang yang paki pakiang bagus-bagus, to? Barang orang yang paki pakiang bagus-bagus deng uang banya, dong tinggal di ruma yang bagus deng basar. 26 Jadi, kamong pi par apa? Par lia Allah pung juru bicara ka? Memang batul, mo Yohanis itu labe lai dari Allah pung juru bicara yang laing. 27 Barang dolo-dolo dong tulis Allah pung Pasáng tentang dia. Waktu itu Allah bilang bagini: ‘Beta nanti suru Beta pung utusan pigi kamuka dari Ko. Dia itu nanti biking bersi jalang par Ko datang.’ 28 Kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini! Dari samua orang yang su perna lahir di dunya ini, seng perna ada satu orang laing lai yang bawa pasáng yang labe penting dari pasáng yang Yohanis su bawa itu. Mo skarang, samua orang yang mau par Allah parenta dong, biar dong seng jadi apapa, mo dong labe basar dari Yohanis yang bawa pasáng itu.” 29 Samua tukang tagi pajak deng orang laing lai yang dengar apa yang Yesus bilang itu, dong samua mangaku kata Allah pung pasáng itu akang batul. Dong mangaku bagitu, barang Yohanis su kasi permandian dong. 30 Mo orang-orang dari kumpulan Farisi deng pangajar-pangajar Torat, dong seng mau par Yohanis kasi permandian dong. Deng bagitu dong seng tarima Allah pung maksud par dong. 31 Tarus Yesus bilang lai kata, “Beta mau banding kamong yang hidup skarang ini deng apa e? 32 Kamong itu suka kasi sala orang, deng mau paksa katong par biking iku kamong pung mau, sama deng anana kacil yang mau paksa anana yang laing par biking iku dong pung mau. Kamong sama deng dua kalompok anana yang dudu-dudu di pasar, la kalompok satu bilang par kalompok yang laing kata, ‘Katong su pukul tipa par kamong manari, mo kamong seng manari. Katong su manyanyi lagu orang mati, mo kamong seng manangis.’ 33 Barang Yohanis yang kasi permandian orang seng makang roti deng seng minum anggur, la kamong orang-orang Farisi deng pangajar-pangajar Torat kasi sala dia bilang kata, ‘Dia ini su takana.’ 34 Mo Ana Manusia makang deng minum, la kamong kasi sala Dia bilang kata, ‘Lia Dia itu dolo! Dia paling galojo, pamabu, biasa batamang deng tukang tagi pajak deng orang berdosa laing lai.’ 35 Biar kamong bilang bagitu, mo orang yang mangarti skali Allah pung maksud par manusia, dong pung cara hidup itu kas tunju kalo orang itu pung pikirang memang batul.”

Parampuang yang biasa biking tarbai siram Yesus pung kaki deng minya wangi

36 Satu kali bagini, orang satu dari kumpulan Farisi undang Yesus dong par datang makang di dia pung ruma. Orang Farisi itu, dia pung nama Simon. Tarus Yesus pigi di antua pung ruma la dudu makang sama-sama deng dong. 37 Di kota itu, ada parampuang satu yang su biasa biking tarbai banya. Dia dengar kata Yesus ada makang di orang Farisi itu pung ruma, tarus dia pigi di ruma itu bawa minya wangi paling mahal satu botol. Mo akang pung botol itu, dong biking dari batu yang paling mahal deng bagus skali lai. 38 Parampuang itu badiri dekat deng Yesus pung kaki la manangis. Dia manangis bagini, sampe dia pung air mata jatu kasi basa Yesus pung kaki, tarus dia tundu la seka akang deng dia pung rambu. Deng dia ada cium ulang-ulang Yesus pung ujung kaki, la siram minya wangi itu di akang. 39 Orang Farisi yang undang Yesus makang sama-sama itu lia apa yang parampuang itu biking par Yesus, la dia bilang dalam hati kata, “Ah! Coba orang ini batul-batul Allah pung juru bicara satu, pasti Dia tau par parampuang yang ada manangis la sonto Dia pung kaki ini biasa biking tarbai banya, la seng stuju par dia biking bagini!” 40 Tarus Yesus bilang kata, “Simon e! Beta mau bilang apapa satu par ko.” Tarus Simon bilang kata, “Bapa Guru, bilang suda.” 41 Tarus Yesus bilang kata, “Ada dua orang bautang di orang yang biasa kasi pinjam uang. Satu orang, dia utang uang yang akang pung banya sama deng gaji lima ratus hari karja. Yang satu lai, dia utang uang yang akang pung banya sama deng gaji lima pulu hari karja saja. 42 Tarus dong dua seng bisa bayar utang itu. La orang yang jaga kasi pinjam uang itu bilang dong dua par jang bayar dong pung utang itu lai.” Tarus Yesus tanya Simon kata, “Jadi sapa dari dong dua ini yang nanti paling sayang orang yang biasa kasi pinjam uang itu?” 43 Tarus Simon bilang kata, “Beta rasa dia yang pung utang paling banya, dia nanti labe sayang orang yang hapus dia pung utang itu.” Tarus Yesus bilang kata, “Batul skali.” 44 Abis itu, Yesus bale muka par parampuang itu, la bilang par Simon kata, “Ko lia parampuang ini! Beta datang di ko pung ruma, ko seng kasi air par Beta cuci Beta pung kaki. Mo parampuang ini, dia su cuci Beta pung kaki deng dia pung air mata, la dia lap akang kasi karing paki dia pung rambu. 45 Waktu Beta masu di ko pung ruma, ko sondor cium Beta iku katong pung cara biasa par tarima tamu. Mo parampuang ini, dari Beta masu di ruma ini sampe skarang dia seng barenti dari cium Beta pung ujung kaki. 46 Ko dari tadi sondor siram minya di Beta pung kapala par taru hormat par Beta. Mo parampuang ini, dia su siram minya wangi di Beta pung ujung kaki. 47 Jadi, ko dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini, Simon. Dia pung dosa yang banya itu, Beta su kasi ampung akang samua. La gara-gara itu, dia ada kas tunju par dia paling sayang Beta. Mo kalo orang yang pikir kata dia seng biking sala banya, kalo dia dapa ampung, dia pikir kata dia seng perlu dapa ampung banya. Jadi, dia pung sayang par orang yang kasi ampung dia itu, akang kacil sa.” 48 Tarus, Yesus bilang par parampuang itu kata, “Beta su kasi ampung ko pung dosa-dosa samua.” 49 Orang banya yang ada dudu makang sama-sama deng Yesus itu dengar Antua bilang bagitu, la dong bilang dalam hati kata, “Laki-laki ini su talalu lai! Dia sangka Dia ini sapa, sampe Dia bisa kasi ampung orang pung dosa-dosa samua?” 50 Tarus Yesus bilang par parampuang itu lai kata, “Allah su kasi slamat ko, gara-gara ko su parcaya Beta. Jadi pulang suda. Nanti Allah tetap biking yang bai skali par ko.”

Lukas 8

Parampuang-parampuang yang bantu Yesus

1 Satu kali bagini, Yesus pi bajalang kuliling kota-kota deng kampung-kampung. Antua pi par kasi tau Kabar Bai kata Allah mau kasi ampung samua orang yang mau par Antua parenta dong. Deng Antua pung murid-murid dua blas orang itu ada iku Antua lai. 2 Dalam dong pung rombongan itu ada parampuang-parampuang saparu lai yang iku. Di antara parampuang-parampuang itu, ada yang perna Yesus usir setang dari dong pung dalam diri deng kasi sembu dong dari macam-macam penyaki. Parampuang-parampuang itu, termasuk Maria yang dong biasa panggil dia Magdalena (yang Yesus su usir tuju setang dari dia), 3 deng Yohana lai. (Yohana ini, Kusa pung bini. Mo Kusa ini, Herodes pung mandor.) Deng ada Susana deng parampuang banya laing lai. Dong parampuang-parampuang ini kasi dong pung uang saparu par bantu Yesus deng Antua pung murid-murid.

Orang-orang yang dengar Allah pung pasáng, seng samua biking iku Antua pung mau

4 Satu kali bagini, orang banya datang dari dong pung kota-kota deng kampung-kampung la ada bakumpul par mau dengar Yesus. Tarus Yesus mulai ajar dong paki satu conto dari dong pung hidup hari-hari bagini: 5 “Ada tukang kabong satu, dia pi ambur bibit-bibit di dia pung kabong. Waktu dia ambur bibit-bibit itu, ada bibit-bibit saparu yang jatu di jalang. Tarus, orang-orang langgar la inja akang, deng burung-burung datang makang akang lai sampe abis. 6 Mo ada bibit-bibit saparu lai yang jatu di tana batu-batu. Jadi, bagitu akang batumbu, takajo bagini, akang su layu, barang air seng cukup di tana itu. 7 Mo bibit-bibit saparu lai jatu di rumpu-rumpu baduri. Akang batumbu sama-sama deng rumpu-rumpu baduri itu, tarus rumpu-rumpu baduri itu lingkar akang sampe akang pung bua-bua seng bai. 8 Mo ada bibit-bibit saparu lai yang jatu di tana yang bai, tarus batumbu, la akang babua saratus kali lipa dari bibit-bibit yang dia ambur di situ.” Tarus Yesus bilang deng suara basar, kata, “Sapa yang pung talinga, la dengar bai-bai!” 9 Abis itu, Yesus pung murid-murid tanya Antua kata, “Bapa e! Carita tentang bibit-bibit itu, akang pung arti apa la?” 10 Tarus Yesus bilang kata, “Allah su biking kamong ini mampu par tau hal-hal rahasia tentang Allah pung cara par tarima orang di Antua pung Kerajaan. Mo orang laing, Beta seng kastau akang tarus tarang par dong, mo Beta carita hal-hal rahasia itu paki conto-conto saja, bole apa yang Allah su bilang dolo-dolo jadi nyata, yang Antua bilang bagini: biar dong su lia lai, mo dong seng tau akang pung tujuan, deng biar dong su dengar lai, mo dong seng mangarti. 11 Jadi, carita satu ini, akang pung arti bagini: Bibit-bibit itu, akang macam deng Allah pung pasáng. 12 Kalo bibit-bibit yang jatu di jalang itu, akang macam deng orang yang su dengar Allah pung pasáng, mo setang-setang pung bos basar datang ambil akang dari dong pung hati lai, jang sampe dong parcaya akang la Allah kasi slamat dong. 13 Tarus, bibit-bibit yang jatu di tana yang batu-batu itu, akang macam deng orang yang dengar Allah pung pasáng la tarima akang deng hati sanang skali, mo cuma dong itu seng kuat, macam deng tanaman yang seng pung akar. Barang dong cuma tarima Allah pung pasáng waktu itu saja, mo waktu dong su dapa susa, la dong su seng parcaya Allah lai. 14 Tarus, bibit-bibit yang jatu di dalam rumpu-rumpu baduri itu la seng babua, akang macam deng orang-orang yang dengar Allah pung pasáng la tarima akang, mo dong tinggal inga dong pung masala hidup, deng tinggal taru kira dunya ini pung harta deng uang, deng cuma mau hidup sanang-sanang sa. Orang macam bagitu, dong pung hidup itu, akang seng ada hasil yang bai. 15 Tarus, bibit-bibit yang jatu di tana yang bai itu, akang macam deng orang-orang yang dengar Allah pung pasáng la simpang akang di dalam dong pung hati yang bai deng jujur. Orang macam bagitu, dong nanti biking banya hal yang bai di dalam dong pung hidup, deng biar dong dapa tantangan apa saja mo tetap biking iku Allah pung mau saja.”

Orang yang dengar Allah pung pasáng bai-bai, nanti dong labe tau banya

16 Tarus Yesus ajar dia pung murid-murid paki conto satu lai bagini: “Seng mungkin ada orang yang bakar pelita la tutu akang deng tampayang, ka seng taru akang di bawa koi. Mo kalo orang bakar pelita, pasti dia taru pelita itu di atas tampa satu yang tinggi, bole samua orang yang masu di dalam ruma itu bisa dapa lia akang pung tarang. 17 Bagitu lai, deng samua ajaran yang tatutu skarang, orang nanti dapa tau akang. Deng rahasia yang tasambunyi skarang, nanti banya orang dapa tau akang. 18 Jadi, dengar bai-bai Beta pung ajaran, jang sampe sala mangarti. Sapa yang mangarti Beta pung ajaran, Allah nanti buka dia pung pikiran la dia labe tamba mangarti lai. Mo sapa yang seng mau tarima Beta pung ajaran, Allah nanti biking dia labe bingung lai, sampe dia seng tau apapa.”

Orang-orang yang biking iku Allah pung Pasáng, dong itu Yesus pung sudara-sudara

19 Satu kali bagini, Yesus pung mama deng basudara datang par mau baku dapa deng Yesus. Mo dong seng bisa dekat Antua, barang orang talalu banya pele jalang. 20 Tarus ada satu orang kasi tau par Antua kata, “Bapa e! Bapa pung mama deng basudara mau baku dapa deng Bapa. Dong ada di luar.” 21 Mo Yesus bilang kata, “Samua orang yang dengar Allah pung pasáng la biking iku akang, dong itu yang jadi Beta pung mama deng Beta pung basudara.”

Yesus kasi tado angin kancang

22 Satu kali bagini, Yesus bilang par Antua pung murid-murid kata, “Mari katong balayar pi di dano pung sabla.” Jadi, dong nai di dalam parau la balayar. 23 Waktu dong ada balayar bagini, mo Yesus su tidur sono. Takajo bagini, ada angin kancang datang, la omba paling basar datang lai, pukul dong pung badan parau sampe air banya masu, sampe dong su ampir tanggalam. 24 Tarus Yesus pung murid-murid capat-capat kasi bangun Antua la bilang kata, “Bapa guru! Bapa guru e! Katong su mau mati ini!” Tarus Yesus bangun la suru angin kancang deng omba basar itu kata, “Tado suda!” Tarus angin deng omba itu tado. 25 Tarus Antua bilang par Antua pung murid-murid kata, “Kamong parcaya Beta ka seng?” La dong samua jadi taku deng herang, tarus dong satu bilang par satu kata, “Antua ini sapa e? Sampe angin deng omba iku Antua pung parenta!”

Yesus usir setang dari orang Gerasa satu

26 Yesus deng Antua pung murid-murid balayar tarus, sampe di kota Gerasa pung daera, di Dano Galilea pung sabla sana, tengada deng Daera Galilea. 27-29 Ada orang satu dari sala satu kota dekat pante itu yang takana. Setang su ganggu dia banya kali. Jadi, orang-orang dari kota itu rante dia pung kaki deng tangan. Padahal, biar dong jaga dia tarus, mo dia bisa kasi putus rante-rante itu, la setang bawa dia pi di tampa-tampa yang sunyi. Jadi, dia su lama seng tinggal di dalam ruma lai, mo tinggal talanjang bulat di dalam liang-liang kuburang sama-sama deng orang mati. Waktu Yesus turung di darat, orang yang takana itu pi jemput Antua. Pas dia dapa lia Yesus, dia bataria la buang diri di Yesus pung bawa kaki. Tarus, Yesus usir setang itu kata, “Pi kaluar dari dia!” Mo setang itu balas Antua deng suara karas kata, “Yesus e! Ko ini Allah yang Paling Tinggi pung Ana! Ko ada urusan apa deng beta? Beta minta kalo bole, jang siksa beta.” 30 Abis itu, Yesus tanya dia kata, “Ko pung nama sapa?” La dia manyau kata, “Beta ini pung nama Bataliun.” Dia bilang bagitu, barang setang-setang paling banya ada ganggu orang itu. 31 Tarus setang-setang itu minta dari Yesus bole jang Antua usir dong pigi di dalam kolam yang kadalam skali, yang jadi bui kusus par setang-setang. 32 Seng jau dari tampa itu, ada babi satu kawan ada cari makang di pinggir gunung. La setang-setang itu minta dari Yesus par kasi biar dong masu babi-babi itu saja. Tarus Yesus kasi ijin dong. 33 Tarus setang-setang itu kaluar dari orang itu, la dong pi masu di dalam babi-babi itu. Tarus babi-babi itu lari buang diri di jurang, la masu di dalam air, sampe mati tanggalam samua. 34 Orang-orang yang jaga babi itu lia kajadiang itu, tarus dong lari capat-capat pulang di kota la carita par orang banya di kota itu deng di kampung-kampung sakitar situ lai. 35 Dengar bagitu, orang banya samua kaluar dari kota deng kampung-kampung par mau lia akang. Dong pigi par Yesus, la dapa lia orang itu yang dolo setang-setang ganggu dia itu. Dia ada dudu di muka Yesus pung kaki. Dia su paki pakiang deng dia pung pikiran su bai. Dong lia bagini, tarus samua jadi taku. 36 Tarus, orang-orang yang tadi lia kajadiang itu, dong carita par orang laing yang baru datang itu, kata Yesus su kasi sembu orang yang setang-setang ganggu dia itu. 37-39 Tarus, samua orang Gerasa deng samua orang laing di daera itu taku skali, la dong minta Yesus kasi tinggal dong pung daera itu. Tarus orang yang setang-setang su kaluar dari dia itu minta batul-batul bole dia iku Yesus pigi. Mo Yesus bilang par dia kata, “Jang lai! Ko pulang di ko pung ruma la carita par ko pung basudara, tentang samua hal yang Allah su biking par ko ini.” Abis itu, Yesus dong nai di dalam parau la pi balayar kambali. Mo orang itu pi kuliling kota itu la carita par samua orang kata Yesus su kasi sembu dia.

Yesus kasi sembu parampuang satu yang datang bulan seng barenti-barenti, deng kasi hidup Yairus pung ana parampuang

40 Yesus dong bale dari sabla dano bagini, mo orang banya sambut Antua. Barang dong samua su tunggu-tunggu Antua. 41 Seng lama lai, mo orang Yahudi pung ruma pertemuan pung kapala satu nama Yairus datang par Yesus, la kasi jatu diri di Yesus pung bawa kaki, la minta Antua datang di dia pung ruma. 42 Barang dia pung ana parampuang su ampir mati. Apalai ana ini, dia pung ana satu itu saja. Ana itu pung umur kira-kira dua blas taun bagitu. Tarus Yesus bajalang pi di Yairus pung ruma, la Antua masi di tenga jalang, mo orang banya su baku soso sampe gepe Antua. 43 Mo parampuang satu ada di tenga-tenga orang banya itu lai. Parampuang ini saki datang bulan seng barenti-barenti. Dia su saki dua blas taun, la seng ada satu orang lai yang bisa kasi sembu dia. 44 Parampuang itu maju dekat Yesus dari balakang, la sonto Yesus pung ujung baju panjang. Deng langsung dia sembu dari dia pung penyaki datang bulan itu. 45 Tarus, Yesus bilang kata, “Sapa yang sonto Beta ini?” Mo seng ada yang mau mangaku, tarus Petrus bilang kata, “Bapa Guru e! Orang banya ini ada baku soso deng urung Bapa.” 46 Mo Yesus bilang kata, “Ada satu orang yang sonto Beta, barang Beta tadi rasa ada kuasa yang kaluar dari Beta pung badan.” 47 Bagitu parampuang itu tau kata dia seng bisa sambunyi apa yang dia su biking itu, la dia datang par Yesus deng gementar, tarus kasi jatu diri di Antua pung bawa kaki. Abis itu, di muka orang banya itu dia carita kanapa dia sonto Antua, la kastau kata dia langsung bai. 48 Tarus Yesus bilang par parampuang itu kata, “Mama e, gara-gara ko parcaya Beta, sampe ko su sembu. Jadi pulang suda. Nanti Allah tetap biking yang bai skali par ko.” 49 Yesus masi bicara deng parampuang itu, mo orang satu dari Yairus pung ruma datang la bilang par Yairus kata, “Bapa e! Bapa pung ana su mati, jadi jang bapa biking pusing Bapa Guru lai.” 50 Mo Yesus dapa dengar apa yang orang itu bilang. Jadi Antua bilang par Yairus kata, “Jang taku! Parcaya sa. Ko pung ana itu, dia nanti sembu.” 51 Bagitu dong sampe di Yairus pung ruma, Yesus seng mau satu orang lai masu deng Antua, mo cuma Petrus, Yohanis, Yakobus, deng ana itu pung bapa-mama saja. 52 Samua orang di situ ada manangis par ana itu. Mo Yesus bilang kata, “Jang manangis. Ana ini seng mati, mo dia cuma tidur saja.” 53 Dong dengar bagitu, la tatawa Antua, barang dong tau ana parampuang itu su mati. 54 Tarus, Yesus pegang ana itu pung tangan, la panggil dia kata, “Ana e! Bangun!” 55 Tarus ana itu pung napas bale par dia, langsung dia bangun la badiri. Tarus Yesus suru dong kasi makang ana itu. 56 La Ana itu pung bapa-mama herang skali. Mo Yesus larang dong par jang kastau kajadiang ini par sapa-sapa lai.

Lukas 9

Yesus kasi tugas par Antua pung murid-murid dua blas orang

91 Yesus panggil Antua pung murid-murid dua blas orang itu la kasi kuasa par dong par usir samua setang-setang dari orang deng kasi sembu orang saki. 2 Abis itu, Antua suru dong pi kasi sembu orang saki deng kastau par orang kata, kalo dong mau par Allah parenta dong, nanti Allah tarima dong di Antua pung Kerajaan. 3 Antua bilang par dong kata, “Jang bawa apapa lai di jalang. Jang bawa tongka ka, tas ka, bakal ka, uang ka. Bajalang deng pakiang di badan sa. 4 Kalo kamong su sampe di kampung satu, mo orang su tarima kamong par tinggal di dong pung ruma, la tinggal di ruma itu sa, sampe kamong pi kasi tinggal kampung itu lai. 5 Kalo orang di sala satu kampung seng mau tarima kamong, pi kasi tinggal dong pung kampung itu, la kabas tana dari kamong pung talapak kaki. Akang nanti jadi tanda par dong kalo Allah nanti hukum dong.” 6 Tarus dong pigi bajalang kuliling kampung-kampung par kasi tau orang tentang Kabar Bai itu deng kasi sembu orang-orang saki di samua tampa.

Herodes bingung skali tentang Yesus

7 Herodes, yang pegang parenta di Daera Galilea itu, su dengar kata Yesus su biking banya mujizat. La antua bingung skali, seng tau mau biking apa, barang ada orang yang bilang kata, “Yesus itu, par Yohanis yang kasi permandian orang itu, dia su hidup kambali.” 8 Deng ada laing lai yang bilang kata, “Yesus itu par Elia, Allah pung juru bicara dolo-dolo itu, su datang di dunya ini lai.” Deng orang laing bilang lai kata, “Yesus itu, Allah pung juru bicara dolo-dolo satu lai su hidup kambali.” 9 La Herodes bilang kata, “Beta su suru orang potong Yohanis itu pung kapala. Jadi orang ini, yang beta su dengar banya hal tentang Dia itu, Dia sapa lai e?” Abis itu, Herodes cari jalang par mau baku dapa deng Yesus.

Yesus kasi makang lima ribu orang

10 Waktu Yesus pung utusan-utusan dua blas orang itu bale dari bawa Kabar Bai itu di kampung-kampung, la dong carita samua yang dong su biking itu par Antua. Tarus Yesus bawa dong pi di tampa sunyi di pinggir Kota Betsaida, bole Antua deng dong sandiri sa. 11 Padahal orang banya dapa tau par Yesus dong ada di situ, tarus dong pi iku Antua. La Yesus tarima dong la kastau par dong, kata kalo dong mau par Allah parenta dong, nanti Allah tarima dong di Antua pung Kerajaan. Deng lai Antua kasi sembu orang-orang yang saki di situ. 12 Sore-sore, la Yesus pung murid-murid dua blas orang itu datang par Antua la bilang kata, “Bapa e, tampa ini sunyi. Jadi lebai Bapa suru orang banya ini pi di kampung-kampung yang dekat ini, par cari makanan deng tampa par dong tidur.” 13 Tarus Yesus bilang kata, “Kamong yang kasi makang dong!” Tarus dong bilang kata, “Bapa, katong pung roti cuma lima bua, deng ikang dua ekor sa. Kalo katong pi bali makanan laing lai, baru katong bisa kasi makang dong samua ini.” 14 Dong bilang bagitu, barang di tampa itu ada kira-kira lima ribu orang laki-laki, balong hitung parampuang deng anana. Tarus, Yesus bilang par Antua pung murid-murid kata, “Suru orang banya ini dudu dalam kalompok-kalompok. Satu kalompok kira-kira lima pulu orang.” 15 Tarus Yesus pung murid-murid itu biking iku apa yang Antua su bilang par dong itu, la orang banya itu samua dudu. 16 Abis itu, Yesus ambil roti lima bua deng ikang dua ekor itu, tarus manganga ka langit, baru minta tarima kasi par Allah. Abis itu, Antua rabe-rabe roti deng ikang itu, la kasi roti deng ikang itu par Antua pung murid-murid, bole dong bagi-bagi akang par orang banya. 17 Orang banya itu samua makang sampe kanyang. Abis makang, la Yesus pung murid-murid bajalang kumpul sisa makanan itu, mo akang pung sisa dua blas bakul.

Petrus mangaku kata Yesus itu Raja Basar yang nanti kasi slamat Allah pung orang-orang

18 Satu kali bagini, Yesus ada sambayang sandiri di satu tampa, mo Antua pung murid-murid seng jau dari Antua lai. Abis sambayang, la Yesus bale tanya dong kata, “Kamong dengar orang banya bilang kata Beta ini sapa la?” 19 Tarus dong bilang par Antua kata, “Ada yang bilang Bapa ini, par Yohanis yang kasi permandian orang. Mo ada lai yang bilang kata Bapa ini, par Nabi Elia su datang di dunya ini lai. Deng ada laing lai yang bilang kata Bapa ini par Allah pung juru bicara dolo-dolo itu yang satu lai su hidup kambali.” 20 La Yesus tanya dong lai kata, “Mo kamong ini pikir kata Beta ini sapa la?” Tarus Petrus bilang kata, “Bapa ini, Raja Basar yang nanti kasi slamat Allah pung orang-orang.” 21 Tarus Yesus larang dong par jang kasi tau orang, kata Antua itu Raja Basar yang orang Yahudi samua ada tunggu-tunggu itu. La Antua bilang lai par dong kata, 22 “Allah su biking rencana par Ana Manusia musti pikul sengsara yang paling brat. Barang orang Yahudi pung tua-tua, deng imam-imam pung bos-bos, deng pangajar-pangajar Torat nanti seng mau tarima Dia. Dong itu nanti bunu Dia. Biar bagitu mo nanti akang pung hari ketiga, Allah nanti kasi Dia hidup kambali.”

Orang yang mau iku Yesus seng bole iku dia pung mau sandiri

23 Abis itu Yesus bilang par orang banya kata, “Sapa yang mau jadi Beta pung murid, berarti dia seng bole biking iku dia pung mau sandiri. Tiap hari dia musti lupa dia pung mau sandiri, sama deng orang yang pikul kayu salib bajalang pi di tampa par orang mau kasi salib dia. Tarus dia musti biking iku Beta pung mau. 24 Barang kalo satu orang biking iku dia pung mau sandiri deng jaga dia pung hidup sandiri, nanti dia seng hidup deng Allah tarus. Mo sapa yang kasi mati dia pung mau sandiri mo cuma biking iku Beta pung mau, nanti dia yang hidup deng Allah tarus. 25 Kalo satu orang dapa dunya ini pung harta samua, tarus mati la seng hidup tarus deng Allah, kira-kira dia pung samua-samua itu, akang pung untung apa la? Seng ada to? 26 Nanti Ana Manusia datang kambali di dunya ini deng Dia pung tarang deng kuasa basar, deng Allah Bapa pung tarang deng kuasa basar, deng Allah pung malekat-malekat pung tarang deng kuasa basar. Mo sapa yang seng mau mangaku Ana Manusia deng Dia pung ajaran itu, berarti nanti kalo Ana Manusia datang kambali di dunya ini, la Dia lai seng mau mangaku orang itu di muka Allah. Ana Manusia nanti seng mau bilang kata orang itu Dia pung orang. 27 La kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini, barang akang batul skali: Dari kamong samua yang ada di sini skarang, nanti ada yang balong mati sampe dong lia deng mata kapala sandiri par Raja Basar yang Allah su angka itu su mulai pegang parenta di dunya ini.”

Petrus dong dengar Allah bilang kata Yesus itu Antua pung Ana

28 Yesus ajar dong abis, la kira-kira delapan hari bagitu, tarus Antua bawa Petrus, Yohanis, deng Yakobus pi nai di atas gunung satu, bole Yesus sambayang di situ. 29 Antua ada sambayang bagini, la Antua pung muka su baroba, deng Antua pung pakiang lai jadi puti manyala sampe mangkilat. 30 La takajo bagini, dua orang kaliatang lai di situ. Dong itu, Nabi Musa deng Nabi Elia. Dong dua itu ada bicara deng Yesus, 31 mo dong manyala sama deng tarang dari sorga. Dong ada bilang par Yesus, kata seng lama lai mo Antua mati di Yerusalem, iku Allah pung rencana. 32 Itu mo Petrus deng dia pung tamang-tamang su sono skali. Bagitu dong bangun, la dong lia Yesus pung cahaya bagitu, mo dong lia dua orang ada badiri deng Antua. 33 Abis itu, pas dong dua su mau pigi kasi tinggal Yesus, mo Petrus bingung, seng tau mau bilang apa. La dia bicara sabarang sa, kata, “Bapa Guru e! Katong tiga paling untung ada di sini deng Bapa dong. Biar katong kasi badiri ruma kacil tiga, satu par Bapa, satu par Nabi Musa, deng satu lai par Nabi Elia.” 34 Petrus masi bicara bagitu, mo ada awan datang la tutu dong samua. Bagitu dong ada masu dalam awan itu, la Petrus dong taku. 35 Tarus dong dapa dengar suara satu dari dalam awan itu, bilang kata, “Ini Beta pung Ana. Beta su pili Dia par Beta pung maksud kusus. Jadi kamong musti dengar Dia bai-bai.” 36 Pas suara itu bicara abis, la Petrus dong lia mo Yesus sandiri saja. La dong tiga itu tutu mulu, la seng carita apa yang dong dapa lia itu par sapa-sapa lai. Nanti su lama, baru dong carita akang par orang laing.

Yesus kasi sembu ana satu yang takana

37 Akang pung beso bagini, la Yesus deng Antua pung murid-murid tiga orang itu turung dari gunung. Tarus orang banya datang par baku dapa deng Yesus. 38 Takajo bagini, laki-laki satu dari orang banya itu bataria kata, “Guru e! Tolong lia beta pung ana dolo. Dia ini, beta pung ana satu ini saja, 39 mo dia ada takana. Kalo setang su biking dia, takajo lai, dia bataria, deng dia pung badan bagara-bagara la skoim malele dari dia pung mulu. Setang itu tinggal biking dia tarus, deng siksa dia stenga mati. 40 Beta su minta Bapa pung murid-murid par usir setang itu, mo dong seng mampu par biking akang.” 41 Tarus Yesus bilang par orang-orang banya itu kata, “Hoi! Kamong orang-orang skarang ini, kamong pung kalakuang tarbai deng seng parcaya Allah. Barapa lama lai Beta musti tinggal deng kamong deng sabar par kamong, bole kamong parcaya Beta?” Tarus Antua bilang par ana itu pung bapa, kata, “Bawa ko pung ana itu datang di sini!” 42 Pas Ana itu ada bajalang datang par Yesus bagini, takajo lai, setang banting ana itu di tana, la dia pung badan bagara-bagara. Tarus Yesus usir setang itu, deng langsung ana itu bai. La Yesus kasi kambali ana itu par dia pung bapa. 43 Waktu orang banya lia Allah pung kuasa yang basar itu, la dong samua herang skali.

Yesus kastau par Antua nanti mati

Orang banya masi herang lia Yesus usir setang itu, mo Antua bilang par Antua pung murid-murid kata, 44 “Kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini, deng jang kamong lupa. Seng lama lai ada orang yang sarakan Ana Manusia par orang-orang yang binci Dia.” 45 Mo Yesus pung murid-murid seng mangarti apa yang Antua bilang itu. Barang dong pung pikirang seng bisa tarima akang, sampe dong seng mangarti. Deng dong taku lai par tanya akang pung arti dari Antua.

Sapa yang labe basar dari yang laing

46 Satu kali, Yesus pung murid-murid baku malawang par sapa dari dong yang labe basar dari yang laing. 47 Mo Yesus tau dong pung jalang pikiran. Jadi Antua ambil ana kacil satu yang ada di situ, la kasi badiri ana itu di Antua pung pinggir. 48 Tarus Antua bilang par Antua pung murid-murid kata, “Kalo satu orang mau iku Beta mo tarima ana kacil bagini, itu sama deng dia su tarima Beta. Deng kalo satu orang tarima Beta, itu sama sa deng dia su tarima Beta pung Bapa Allah, yang suru Beta datang di dunya ini. Jadi, sapa dari kamong yang biking diri labe randa dari yang laing, dia itu yang labe basar.”

Sapa saja yang seng malawang Yesus pung murid-murid, dia itu dong pung tamang

49 Tarus Yesus pung murid Yohanis bilang kata, “Bapa Guru e! Katong su lia satu orang usir setang paki Bapa Guru pung nama. Tarus katong larang dia, barang dia itu bukang Bapa pung murid satu.” 50 Tarus Yesus bilang kata, “Jang larang dia, barang sapa saja yang seng malawang kamong, dia itu kamong pung tamang.”

Orang Samaria saparu malawang Yesus

51 Bagitu akang pung waktu su dekat par Yesus nai di sorga, la Antua biking keputusan par pi di Kota Yerusalem. 52 Tarus Antua suru barapa orang pigi kamuka dari Antua. Dong pi di kampung satu di Daera Samaria, par mau biking persiapan par Antua pi kampung itu. 53 Padahal orang-orang di kampung itu seng mau tarima Antua, barang dong tau Antua ada mau pigi di Yerusalem. 54 Tarus Antua pung murid dua, Yakobus deng Yohanis, dong dapa tau kalo orang-orang di kampung itu seng mau tarima Antua, la dong dua tanya Yesus kata, “Bapa Guru mau ka seng, kalo katong minta Allah kasi turung api dari langit par bakar abis dong?” 55 Tarus Yesus bale manganga dong dua, la tagor dong. 56 Abis itu, baru dong bajalang tarus pi di kampung satu lai.

Sapa yang mau jadi Yesus pung murid, berarti dia pung cara hidup musti kas tunju kalo Yesus labe penting dari dia pung samua-samua

57 Waktu Yesus ada bajalang deng Antua pung murid-murid, ada satu orang bilang par Antua kata, “Bapa e, beta mau jadi Bapa pung murid lai. Biar Bapa pi di mana saja, beta mau iku.” 58 Tarus Yesus bilang par dia kata, “Anjing utang tinggal di lobang, deng burung tinggal di dong pung sarang, mo Ana Manusia seng ada tampa par Dia tinggal.” 59 La Yesus bilang par satu orang lai kata, “Mari iku Beta, la jadi Beta pung murid!” Mo orang itu bilang kata, “Bapa e, biar beta tunggu beta pung bapa mati dolo, baru beta iku Bapa.” 60 Tarus Yesus bilang par dia kata, “Orang yang seng parcaya Beta, dong itu sama deng orang mati. Jadi, kasi tinggal dong itu pi kubur dong pung orang mati. Mo ko pi kasi tau banya orang, kata samua orang yang mau par Allah parenta dong, Allah nanti tarima dong di Antua pung Kerajaan.” 61 La ada satu orang laing lai yang bilang par Antua kata, “Bapa Guru e, beta ini mau iku Bapa, mo kasi los beta pulang di ruma la kastau par beta pung basudara dolo, baru beta iku Bapa.” 62 Tarus Yesus bilang par dia kata, “Kalo satu orang ada bajak tana di kabong, dia musti bajalang lurus-lurus, to? Mo kalo dia bajalang deng tinggal bale muka manganga di blakang, la pasti dia pung karja itu seng batul, barang dia bajalang bengko-bengko. Bagitu lai deng orang yang mau jadi Beta pung murid. Kalo dia tinggal pikir-pikir dia pung samua-samua di dunya ini, berarti dia seng cocok par kastau orang laing kata, kalo dong mau par Allah parenta dong, nanti Allah tarima dong di Antua pung Kerajaan.”

Lukas 10

Yesus utus Antua pung murid-murid tuju pulu orang

1 Katong pung Bos Basar Yesus bicara abis par orang-orang yang bilang kata dong mau iku Antua, la Antua pili murid-murid tuju pulu orang, la suru dong dua-dua orang pi kamuka di samua kota deng tampa laing yang Antua mau pi. 2 La Antua bilang par dong paki satu conto kata, “Banya orang pung hati su siap par parcaya Kabar Bai itu, mo balom ada banya orang par pi kasi tau dong. Dong itu macam hasil kabong yang ada banya, mo orang yang mau pi par ambil hasil itu sadiki sa. Jadi kamong minta Allah yang pung dunya ini, bole Antua suru labe banya orang pi kasi tau Kabar Bai itu par samua orang yang balom dengar akang. 3 Kamong pi suda! Mo ingatang! Beta ada suru kamong pi di orang banya itu, mo kamong sama deng domba kacil yang ada di tenga-tenga anjing utang yang jahat. 4 Kamong jang bawa uang ka, bakal ka, pakiang ka, mo pi deng apa yang ada di badan sa. Jang buang-buang waktu bicara lama-lama deng sapa-sapa di jalang. 5 La nanti kalo kamong masu di ruma satu, kamong musti ucap berkat par dong dolo kata, ‘Syalom par orang-orang di ruma ini.’ 6 La kalo orang-orang di ruma itu mau baku bai deng Allah, berarti nanti Allah biking bai skali par dong, iku kamong pung ucapan syalom itu. Mo kalo dong di ruma itu seng mau baku bai deng Allah, berarti nanti Allah seng biking iku kamong pung ucapan syalom itu, la seng biking bai par dong. 7 Tarus, kalo ada orang yang tarima kamong par tinggal di dong pung ruma, la kamong musti tetap bermalam tarus di ruma itu, jang pinda di ruma laing lai, la makang deng minum apa saja yang dong kasi par kamong. Barang kamong ada karja par Allah di orang itu pung kampung, jadi kamong pantas par tarima akang. 8 Kalo kamong pi di kampung satu, mo orang-orang di kampung itu tarima kamong deng bai-bai la kasi siap makanan par kamong, la kamong musti makang apa saja yang dong kasi par kamong itu. 9 Kamong musti kasi sembu orang-orang saki yang ada di situ, la kasi tau samua orang kata, ‘Kalo kamong mau par Allah parenta kamong, berarti Allah su siap par tarima kamong di Antua pung Kerajaan.’ 10 Mo kalo kamong masu di kampung satu la orang-orang di kampung itu seng mau tarima kamong, kamong musti badiri di kampung itu pung jalang basar la bilang par dong kata, 11 ‘Abu yang katong su inja di kamong pung kampung ini, skarang katong kabas akang dari katong pung kaki di muka kamong samua, bole kamong tau kata Allah nanti hukum kamong. Mo biar bagimana, katong kasi tau satu hal ini par kamong: Kalo kamong mau par Allah parenta kamong, berarti Allah su siap par tarima kamong di Antua pung Kerajaan.’” 12 Tarus Yesus bilang bagini lai par tuju pulu orang yang Antua mau suru dong pigi itu: “Kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini! Orang-orang di kampung yang seng tarima kamong itu, nanti kalo dunya ini su mau abis, Allah hukum dong labe brat dari Antua nanti hukum orang-orang dari kota Sodom, yang biking tarbai skali waktu dolo itu.” 13 Tarus Yesus bilang kata, “Kamong di kota Korazim deng kota Betsaida sana, kamong itu cilaka! Barang Beta ini su biking mujizat-mujizat di tenga-tenga kamong, mo kamong seng mau roba kamong pung pikirang deng kalakuang tarbai. Mo coba kalo Beta biking mujizat-mujizat itu di muka orang-orang yang bukang Yahudi yang ada di Kota Tirus deng Kota Sidon sana, pasti dong su roba dong pung pikirang deng kalakuang tarbai, deng paki kaing karong goni deng taru abu di dong pung kapala par jadi tanda kalo dong su manyasal par dong pung kalakuang tarbai itu. 14 Jadi, nanti waktu Allah hukum orang-orang di dunya ini, Antua nanti hukum kamong labe brat lai dari orang-orang yang ada di Tirus deng Sidon sana. 15 Tarus, kamong orang-orang Kota Kapernaum, kamong pikir kata Allah nanti angka kamong masu sorga ka? Sondor! Antua nanti lego kamong di dunya orang mati!” 16 Tarus, Yesus bilang par Antua pung murid-murid kata, “Sapa yang dengar kamong, sama sa deng dia su dengar Beta. La sapa yang seng mau dengar kamong, sama sa deng dia itu seng mau dengar Beta. Deng sapa yang seng mau dengar Beta, sama sa deng dia itu seng mau dengar Allah, barang Antua yang suru Beta datang di dunya ini.”

Yesus pung murid-murid tuju pulu orang itu bale di Antua

17 Yesus pung murid-murid tuju pulu orang yang Antua suru pigi di kampung-kampung kamuka dari Antua itu, dong bale di Antua deng hati sanang skali. Tarus dong bilang par Antua kata, “Bapa Guru e! Waktu katong paki Bapa pung kuasa saja par usir setang-setang dari orang, setang-setang itu kaluar iku katong pung parenta.” 18 Tarus Yesus bilang kata, “Memang batul, waktu kamong usir setang-setang itu, Beta lia setang-setang pung bos basar kala, macam dia capat skali jatu dari langit sama deng kilat bagitu. 19 Kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini! Waktu itu, Beta ini kasi kuasa par kamong, bole kamong bisa inja ular ka, kalajengking ka, sampe kamong kasi ancur Allah pung musu basar pung kuasa samua, la seng ada yang bisa biking cilaka kamong. 20 Mo biar bagitu, jang kamong pung hati paling sanang gara-gara setang-setang itu su iku kamong pung parenta. Labe bai kamong pung hati paling sanang gara-gara Allah su tulis kamong pung nama-nama di Antua pung buku di sorga par jadi Antua pung orang-orang yang nanti tinggal sama-sama deng Antua.” 21 Oras itu lai, Allah pung Roh biking Yesus pung hati paling sanang. Tarus Antua sambayang kata, “Bapa yang pung kuasa yang paling basar di sorga deng bumi samua ini! Beta minta tarima kasi banya par Bapa, barang Bapa su kasi sambunyi hal-hal ini dari orang-orang yang pung pendidikan tinggi, mo Bapa su kastau akang par orang-orang yang biasa-biasa ini sa. Ya batul, Bapa pung hati sanang par biking bagitu. 22 Bapa su kasi samua kuasa par Beta, deng su kasi Beta mangarti samua hal. Seng ada satu orang di dunya ini yang batul-batul kanal Beta ini, Bapa pung Ana. Cuma Bapa sa yang batul-batul kanal Beta. Bagitu lai deng Bapa, seng ada orang yang batul-batul kanal Bapa, mo cuma Bapa pung Ana Beta ini yang batul-batul kanal Bapa. Jadi orang laing di dunya ini, kalo Beta mau kasi dong kanal Bapa, baru bisa dong kanal Bapa.” 23 Abis itu, Yesus bale muka par Antua pung murid-murid la bilang par dong sandiri kata, “Kamong pung untung, barang kamong su lia deng kamong pung mata kapala sandiri apa yang Beta su biking. 24 Kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini! Dolo-dolo itu, raja-raja banya deng Allah pung juru-juru bicara banya, dong mau lia apa yang kamong su lia ini, mo dong seng dapa lia akang. Dong mau dengar apa yang kamong su dengar lai, mo dong seng dapa dengar akang. Barang waktu itu Beta balong datang di dunya ini.”

Katong musti sayang orang laing sama deng katong sayang katong pung diri sandiri

25 Satu kali bagini, ada pangajar Torat satu badiri par mau tanya Yesus, bole dia cari tau kata Yesus nanti jawab batul ka seng. Tarus dia tanya Yesus kata, “Guru e! Beta ini musti biking apa bole beta bisa hidup tarus-tarus deng Allah?” 26 Tarus Yesus bilang kata, “Di dalam Kitab Torat yang Allah suru Musa tulis dolo-dolo itu, ada tulis bagimana tentang hal itu? Kalo ko baca, la ko mangarti apa dari akang?” 27 Tarus pangajar Torat itu bilang kata, “Di Allah pung Torat itu, ada tulis kata, ‘Ko musti sayang Tuhan, Allah yang ko semba itu, deng ko pung isi hati antero, ko pung jiwa antero, ko pung kakuatang antero, deng ko pung pikiran antero.’ Deng Torat itu bilang bagini lai, ‘Ko musti sayang ko pung tetangga sama deng ko sayang ko pung diri sandiri.’” 28 Tarus Yesus bilang kata, “Ko pung jawaban itu, akang batul skali. Jadi, ko biking sa iku apa yang ko su bilang itu, la ko nanti hidup tarus-tarus deng Allah.” 29 Mo pangajar Torat itu pung mau par orang pikir dia orang bai-bai, jadi dia bale tanya Yesus kata, “Jadi beta pung tetangga itu par sapa-sapa la?” 30 Tarus Yesus bilang kata, Ko dengar Beta pung carita ini. Laki-laki Yahudi satu ada bajalang turung dari kota Yerusalem par mau pi di kota Yerikho. Bajalang sampe di tenga jalang bagini, la orang-orang pancuri pegang dia, la dong rampas dia pung uang deng barang-barang deng pakiang samua, deng dong pukul dia sampe dia ampir mati. Abis itu, dong pi kasi tinggal dia di pinggir jalang. 31 Tarus bagini, ada katong pung imam satu bajalang turung iku jalang itu lai. Dia lia orang yang dapa pukul itu su talantang di pinggir jalang, mo dia seng pusing deng orang itu. Dia pi bajalang di sabla jalang langgar orang itu sa. 32 Bagitu deng orang Yahudi satu lai. Dia ini dari suku Lewi, yang pung tugas par karja bantu imam-imam di Allah pung Ruma Tinggal. Dia ada bajalang turung iku jalang itu lai. Waktu dia lia orang yang dapa pukul itu ada talantang di pinggir jalang, dia lai seng pusing, mo bajalang di sabla jalang la pi kasi tinggal orang itu. 33 Seng lama lai, mo ada orang Samaria satu, yang ada dalam perjalanan jau dari dia pung kampung, dia bajalang turung iku jalang itu lai. Pas dia dapa lia orang yang dapa pukul itu ada talantang di pinggir jalang, la biar orang Yahudi deng orang Samaria biasa baku musu, mo dia rasa kasiang skali par orang itu. 34 Tarus dia pi par orang itu, la kasi bersi orang itu pung luka-luka paki anggur. Abis itu, dia taru minya di orang itu pung luka-luka, baru bungkus akang deng kaing. Tarus dia kasi nai orang itu di dia pung keledai, la bawa dia pi di penginapan satu. Tarus dia sewa kamar satu la jaga orang itu bai-bai. 35 Akang pung beso pagi bagini, la dia kasi uang perak dua par orang yang pung penginapan itu, mo dia bilang kata, “Bapa ambil uang ini, la tolong biking bai par orang ini! Kalo uang ini kurang, bapa tolong paki bapa pung uang dolo. Nanti beta bale, baru beta ganti akang.” 36 Yesus abis carita bagitu, la Antua tanya par pangajar Torat itu kata, “Kalo iku ko pung pikiran, bagimana? Dari dong tiga itu, sapa yang sayang orang yang dapa pukul itu sama deng orang musti sayang dia pung tetangga?” 37 Tarus pangajar Torat itu bilang kata, “Dia yang rasa kasiang sampe su tolong orang yang dapa pukul itu!” Tarus Yesus bilang par dia kata, “Kalo bagitu, ko pi la biking macam bagitu lai!”

Yesus kasi tau Marta tentang apa yang paling penting

38 Waktu Yesus deng Antua pung murid-murid ada bajalang pi di Yerusalem bagini, mo dong sampe di kampung satu. Di kampung itu parampuang satu nama Marta tarima Yesus di dia pung ruma. 39 Marta ini pung sudara parampuang satu nama Maria. Maria ini ada dudu dekat katong pung Bos Basar Yesus pung kaki, mo ada dengar apa yang Yesus bilang. 40 Mo Marta ini ada manisu skali di dapur par bamasa. Seng lama bagini, Marta pi par Yesus la bersungut kata, “Bapa Guru e! Coba taru kira beta dolo. Beta pung sudara ini, dia tinggal dudu-dudu di dekat Bapa sa. Dia seng bantu beta sadiki lai di dapur. Coba Bapa bilang dia bantu beta sadiki ka?” 41 Tarus katong pung Bos Basar Yesus bilang par dia kata, “Marta e! Ko ini talalu pikirang par banya hal! 42 Mo satu hal sa yang paling penting. Maria su pili yang paling bai, jadi seng bole paksa dia barenti dari akang.”

Lukas 11

Yesus ajar orang-orang tentang sambayang

1 Satu kali bagini, Yesus ada sambayang di tampa satu. Abis sambayang, Antua pung murid satu bilang par Antua kata, “Bapa Guru e, ajar katong sambayang dolo, sama deng Yohanis yang kasi permandian orang itu su ajar dia pung murid-murid par sambayang.” 2 Tarus Yesus bilang par dong kata, “Kalo kamong sambayang, bilang macam bagini: ‘Bapa, katong minta bole samua orang mangaku par seng ada yang laing lai sama deng Bapa. Deng katong minta bole Bapa pung Kerajaan jadi nyata di sini. 3 Katong minta bole Bapa kasi makanang yang katong perlu tiap hari. 4 Kasi ampung katong pung sala yang katong su biking, barang katong lai su kasi ampung samua orang yang biking sala par katong. La Bapa jaga katong, bole jang ada yang buju katong sampe katong biking sala.’” 5 Tarus Yesus kasi conto par dong lai kata, “Kalo macam ada satu orang dari kamong ini di tenga malam pi di dia pung tamang pung ruma la bilang kata, ‘Sudara e! Kasi beta makanang sadiki dolo, nanti beta ganti akang. 6 Barang beta pung tamang dari jau ada datang di beta pung ruma, mo beta seng ada makanang sadiki lai par kasi makang dia.’ 7 Tarus dia pung tamang yang ada di dalam ruma itu bale bilang kata, ‘Ah! Jang biking pusing beta lai. Beta su kunci pintu, la beta deng beta pung anana su tidur ini. Beta su seng bisa bangun lai par kasi apapa. Nanti laing kali sa.’ 8 Mo kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini! Biar kata tamang itu dia pung tamang dekat lai, mo dia seng mau bangun. Mo gara-gara tamang yang minta roti itu tinggal toki-toki pintu tarus, la nanti dia pung tamang itu bangun la kasi apa saja yang dia perlu. 9 Jadi, kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini! Kalo kamong perlu apapa, minta tarus-tarus sa dari Allah apa yang kamong perlu, la nanti Antua kasi par kamong. Kalo kamong mau cari apapa dari Allah, cari akang tarus-tarus sa, la nanti kamong dapa. Toki pintu tarus-tarus sa, la nanti Antua buka akang par kamong. 10 Biking bagitu, barang sapa yang minta tarus dari Allah, nanti Antua kasi. Sapa yang cari tarus apapa dari Antua, nanti dapa. La sapa yang toki pintu tarus, nanti Antua buka akang par dia. 11 Coba kamong pikir bai-bai! Kalo kamong satu pung ana minta ikang, seng bisa kasi ular, to? 12 Mo kalo ana itu minta talor ayam, seng bisa kasi kalajengking, to? 13 Jadi, kalo manusia yang jahat kaya kamong ini su tau kasi yang bai par kamong pung anana, apalai kamong pung Bapa yang ada di sorga nanti kasi Antua pung Roh par orang yang minta dari Antua!”

Yesus pung kuasa labe basar dari setang-setang pung bos basar pung kuasa

14 Satu kali bagini, Yesus ada usir setang dari satu orang. Orang itu, setang biking dia sampe mono. Pas setang kaluar dari orang itu, la orang itu bicara. Tarus orang banya yang ada di tampa itu herang skali. 15 Mo ada saparu orang yang bilang kata, “Dia itu bisa usir setang, barang Dia dapa kuasa dari setang-setang pung bos basar, Beelzebul itu.” 16 Mo dong saparu lai mau uji Antua, jadi dong minta Antua biking mujizat paki Allah pung kuasa, barang dong sangka Antua seng ada kuasa dari Allah. 17 Mo Yesus seng mau, barang Antua tau dong pung jalang pikiran, jadi Antua bilang par dong kata, “Apa yang kamong bilang itu seng masu akal. Barang kalo Beta paki setang pung kuasa par usir setang, berarti setang baku malawang deng setang. Itu seng mungkin, to? Kalo satu negara pung orang-orang baku prang, nanti negara itu ancur, to? Sama sa deng satu ruma tangga, kalo ruma tangga itu pung orang satu deng satu baku malawang, nanti ruma tangga itu ancur lai, to? 18 Bagitu lai deng setang-setang. Kalo setang-setang baku malawang, nanti dong pung bos itu pung kuasa ancur lai. Beta bilang bagitu, barang kamong bilang kata Beta ini usir setang-setang paki Beelzebul pung kuasa. 19 Kamong yang suka kasi sala Beta ini, kamong pung murid-murid lai usir setang-setang dari orang, to? Mo kalo batul Beta paki Beelzebul pung kuasa par usir setang-setang dari orang, la kamong pung murid-murid itu paki sapa pung kuasa par usir setang-setang dari orang? Dong paki setang pung kuasa ka? Seng, to? Jadi, kamong jang talalu bicara sabarang-sabarang kata Beta usir setang-setang dari orang paki Beelzebul pung kuasa. Nanti kamong pung murid-murid sandiri bale kasi sala kamong lai. 20 Jadi bagini: Beta ini usir setang-setang dari orang paki Allah pung kuasa. La akang su jadi tanda bukti par kamong, par Raja Basar yang Allah su angka itu su datang par parenta kamong. 21 Beta kasi conto bagini: Setang-setang pung bos basar itu sama deng laki-laki satu yang jago, mo orang itu su siap deng senjata sagala macam, muka blakang. Orang macam bagitu jaga dia pung ruma basar bai-bai, la orang seng bisa ambil dia pung harta. 22 Mo kalo satu orang lai yang labe kuat dari dia pi kasi kala dia, nanti dia rampas orang itu pung senjata-senjata yang dia selama ini harap akang, la ambil dia pung harta samua, tarus bagi-bagi par orang laing. 23 Sapa yang seng iku Beta, dia itu ada malawang Beta. Sapa yang seng bantu Beta kumpul orang par dong sarakan diri par Allah, dia itu yang biking sampe dong jau dari Allah.”

Yesus kasi conto tentang orang yang setang-setang bale par dia

24 Tarus Yesus kasi satu conto par dong, bole dong tau par kalo dong seng roba dong pung pikirang deng kalakuang tarbai itu, nanti dong cilaka. Antua bilang kata, “Kalo setang kaluar dari satu orang, nanti setang itu pi baronda kuliling tampa-tampa sunyi yang karing, par cari tampa istirahat, mo seng dapa tampa. Jadi dia bilang kata, ‘E! Lebai beta bale di beta pung tampa tinggal yang dolo itu.’ 25 Tarus setang itu bale di orang yang dolo su kaluar dari dia itu, dia lia bagini, mo orang itu su bai, sama deng ruma yang su bersi deng taatur bai-bai skali. 26 Tarus, setang itu bale pi par orang itu, la bawa tuju setang laing lai yang labe jahat dari dia. Dong samua masu di dalam orang itu la tinggal di dalam dia. La orang itu nanti labe para lai dari yang kamuka.”

Sapa yang biking iku apa yang Allah su bilang itu, dia yang paling untung

27 Waktu Yesus ada bicara par orang banya itu, takajo bagini, parampuang satu bataria par Antua kata, “Ko pung mama yang melahirkan deng kasi susu Ko itu, dia itu paling untung.” 28 Tarus Yesus bale bilang kata, “Sapa yang su dengar apa yang Allah su bilang itu la biking iku akang, dia labe untung skali!”

Yesus jawab orang-orang yang tadi minta Antua biking mujizat paki Allah pung kuasa

29 Waktu Yesus masi bicara di situ, orang labe banya lai datang urung Antua. Tarus, Antua bilang kata, “Generasi skarang ini paling jahat. Kamong mau lia Allah kasi Beta biking mujizat par kamong, baru kamong bisa parcaya kata Beta ini ada kuasa dari Allah. Mo Allah seng mau kasi Beta biking tanda herang satu lai par kamong, mo cuma tanda herang macam yang Allah su biking dolo-dolo itu par Antua pung juru bicara Yunus itu. 30 Waktu itu, apa yang Allah biking par Yunus itu, akang jadi tanda par orang-orang di Kota Niniwe, bole dong parcaya kata Allah yang suru Yunus pi par dong. Bagitu lai deng Ana Manusia. Apa yang Allah nanti biking par Dia, akang nanti jadi tanda par kamong yang hidup skarang ini, bole kamong parcaya kata Allah yang suru Dia datang di dunya ini. 31 Nanti waktu Allah sidang samua orang di dunya ini, la ratu yang dolo-dolo datang dari sabla salatang par mau dengar Raja Salomo pung kata-kata pintar itu, dia nanti badiri di muka Allah la kasi sala orang-orang Yahudi dari generasi skarang ini, gara-gara dong seng parcaya Beta. Barang dolo-dolo itu dia datang dari jau-jau par dengar Raja Salomo pung kata-kata pintar itu, padahal ratu itu bukang orang Yahudi. Mo orang Yahudi skarang ini seng mau dengar Beta, padahal Beta labe basar dari Raja Salomo itu. 32 Nanti waktu Allah sidang samua orang di dunya ini, la orang-orang Niniwe dari dolo-dolo itu nanti badiri di muka Allah la kasi sala orang-orang Yahudi dari generasi skarang ini, gara-gara dong seng parcaya Beta. Barang dolo-dolo itu waktu Nabi Yunus kasi tau Allah pung pasáng par dong itu, la dong roba dong pung pikirang deng kalakuang tarbai, padahal dong itu bukang orang Yahudi. Mo orang Yahudi skarang ini seng mau dengar Beta deng roba dong pung pikirang deng kalakuang tarbai. Padahal Beta ini labe basar lai dari Nabi Yunus itu.”

Kabar Bai tentang Yesus itu kasi tarang katong pung hidup

33 Tarus Yesus bilang par orang banya itu kata, “Seng mungkin orang bakar pelita la sambunyi akang, ka tutu akang deng loyang, to? Pasti dia taru pelita itu di tampa tinggi, bole samua orang yang masu di dalam ruma itu dapa lia akang pung tarang. 34 Kamong pung mata itu macam deng lampu, barang akang kasi masu tarang di dalam kamong pung tubu. Kalo kamong pung mata bai, berarti kamong dapa lia samua bai-bai. Jadi kalo kamong parcaya Beta pung pasáng, nanti kamong bisa mangarti Allah pung ajaran samua deng biking iku akang. Mo kalo kamong pung mata seng bai, berarti kamong seng dapa lia apapa. Jadi kalo kamong seng parcaya Beta pung pasáng, nanti kamong seng bisa mangarti Allah pung ajaran deng seng bisa biking iku akang. 35 Jadi, kamong jaga diri bai-bai. Jang sampe kamong sangka kamong dapa lia bai-bai, padahal kamong mata buta. 36 Kalo kamong su mangarti Allah pung pasáng samua deng biking iku akang, mo seng ada apapa yang sala di dalam kamong pung hidup lai, berarti kamong pung hati deng pikirang samua tarang batul, macam ada pelita yang kasi tarang kamong.”

Yesus tagor pangajar-pangajar Torat deng orang-orang dari kumpulan Farisi

37 Waktu Yesus kasi balajar orang banya itu abis, la satu orang dari kumpulan Farisi panggil Antua par pi makang di dia pung ruma. Jadi Yesus pi dia pung ruma par makang sama-sama. 38 Waktu Yesus ada dudu makang bagini, mo tuan ruma yang panggil Yesus par makang itu herang, barang dia lia bagini mo Yesus dudu makang mo sondor cuci tangan iku dong pung aturan agama. 39 Tarus, katong pung Bos Basar Yesus bilang par dia kata, “Hoi, kamong orang-orang Farisi e! Kamong ini cuma mau iku agama pung aturan sa, bole orang lia la bilang kamong orang bai, mo kamong seng mau biking iku Allah pung mau. Kamong ini sama deng satu orang yang cuma kasi bersi glas deng piring pung bagiang luar sa, mo sondor biking bersi akang pung bagiang dalam. Kamong pung tangan su cuci bersi, mo kamong pung hati itu jahat deng galojo sa! 40 Hoi kamong orang-orang bodo! Kamong tau ka seng par katong pung tubu deng katong pung hati, Allah yang biking akang samua to? 41 Jadi, kamong musti bantu orang-orang kasiang itu deng hati yang bai. Kalo kamong su buang kamong pung hati galojo, nanti kamong pung kalakuang samua jadi bersi. 42 Mo kamong orang-orang Farisi nanti cilaka! Barang kamong cuma taru kira par aturan-aturan kacil sa, mo su lupa aturan-aturan yang labe penting. Kamong itu paling rajin iku Allah pung aturan par kasi sepulu persen par Antua dari kamong pung hasil-hasil kabong samua, sampe rampa-rampa kacil lai, kamong kasi sepulu persen par Antua. Padahal, kamong seng iku Antua pung aturan par biking apapa yang batul par orang laing, deng kamong seng sayang Antua. Kamong kasi sepulu persen itu memang batul, mo yang labe penting lai, kamong musti biking yang batul par orang laing deng sayang Allah lai. 43 Kamong orang-orang Farisi nanti cilaka! Barang kalo kamong masu di dalam ruma pertemuan, la kamong ini suka pi dudu di tampa-tampa orang basar. Deng kalo kamong pi di tampa-tampa umum, kamong paling sanang dengar orang kasi salam par kamong macam deng kamong ini orang-orang basar. 44 Kamong orang-orang Farisi nanti cilaka! Kamong ini, kalo orang lia kamong la dong sangka kamong orang bai-bai, mo kamong pung hati itu paling kotor. Kamong ini macam deng kubur yang seng ada akang pung batu nisan, la orang bajalang inja akang mo dong seng tau par di tampa itu ada kubur. Dong sangka tana biasa, padahal ada orang mati di dalam.” 45 Tarus satu orang dari pangajar-pangajar Torat bilang par Yesus kata, “Guru e! Guru pung kata-kata itu, akang su sindir katong lai.” 46 Tarus Yesus bilang par dia kata, “Kamong pangajar-pangajar Torat nanti cilaka lai! Barang kamong tinggal paksa-paksa orang par musti hidup iku kamong pung macam-macam aturan agama yang brat skali, yang kamong su biking itu. Mo kamong sondor tolong dong sadiki lai bole dong bisa biking iku akang. 47 Kamong ini nanti cilaka! Barang kamong su biking kubur bagus-bagus par Allah pung juru-juru bicara dolo-dolo itu, bole orang pikir kata kamong hormat dong, padahal kamong seng biking iku apa yang dong bilang itu. Jadi kamong sama saja deng kamong pung tete nene moyang yang seng mau dengar juru-juru bicara itu la bunu dong. 48 Kamong sandiri su kas tunju kalo kamong mangaku kamong pung tete nene moyang pung kalakuang tarbai itu. Barang kamong pung tete nene moyang itu su bunu Allah pung juru-juru bicara, tarus kamong ini biking kubur bagus-bagus par tanam juru-juru bicara itu. Jadi kamong ada karja sama deng kamong pung tete nene moyang itu. 49 Gara-gara itu, Allah yang mangarti samua hal bilang kata, ‘Beta ini nanti suru Beta pung juru-juru bicara deng utusan-utusan pi par orang-orang Yahudi skarang ini, mo nanti orang-orang itu bale siksa Beta pung juru-juru bicara deng utusan-utusan itu saparu, sampe dong bunu saparu lai.’ 50 Jadi, nanti Allah bilang kata kamong generasi skarang ini yang tanggung jawab par kamong pung tete nene moyang itu pung kajahatang yang waktu dong bunu Allah pung juru-juru bicara samua, mulai dari dunya ini jadi sampe skarang. 51 Orang-orang macam kamong ini yang bunu Allah pung juru-juru bicara mulai hitung dari waktu dong bunu Habel, sampe deng dong bunu Zakaria di muka pintu Allah pung Ruma Tinggal, dekat deng tampa bakar binatang par Allah. Batul skali, nanti Allah bilang kata kamong generasi skarang ini yang tanggung jawab. 52 Kamong pangajar-pangajar Torat nanti cilaka! Barang kamong pung tugas par kasi jelas Allah pung kitab-kitab suci par orang, mo kamong sandiri seng mangarti akang, jadi kamong seng bisa kanal Allah. Deng lai kamong pung kalakuang tarbai yang biking sampe orang-orang laing seng bisa mangarti Allah pung kitab-kitab suci itu deng kanal Allah.” 53 Yesus bicara abis, tarus Antua pi dari tampa itu, la pangajar-pangajar Torat deng orang-orang dari kumpulan Farisi itu paling malawang Antua skali. La dong mulai pancing-pancing Antua deng macam-macam soal. 54 Dong pung niat par dengar Antua bilang apapa yang sala, bole dong biking masala deng Antua.

Lukas 12

Jang katong sama deng orang Farisi yang bicara laing mo biking laing

121 Waktu itu lai, orang paling banya datang bakumpul, la dong ada urung Yesus, la dong baku tola sampe laing inja laing pung kaki. Tarus Yesus bilang kamuka par Antua pung murid-murid kata, “Ingatang! Jaga kamong pung diri bai-bai! Jang kamong iku kumpulan Farisi itu pung conto tarbai, barang dong itu suka ajar yang bai, mo biking yang tarbai. La orang Farisi itu suka pengaru orang, sama deng maihes biking adonan nai. 2 Mo samua kalakuang tarbai yang orang sambunyi akang dari orang laing, nanti Allah buka akang bole orang lia. 3 Jadi kalo kamong bilang apapa di galap-galap, nanti orang dengar akang di tarang matahari. Kalo kamong bisi-bisi apapa di dalam kamar, nanti orang bilang akang deng suara karas di muka orang banya. 4 Tamang-tamang e, kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini! Jang kamong taku par orang-orang yang mau bunu kamong. Dong itu cuma bisa bunu kamong pung badan sa, mo dong seng bisa biking apapa lai. 5 Mo Beta mau kasi tau par kamong bagini: Kamong itu musti taku Allah sa. Barang nanti kalo Antua su ambil kamong pung napas, tarus Antua lai pung kuasa par buang kamong di dalam naraka. Batul, kamong itu musti taku Allah. 6 Coba kamong pikir! Burung cui-cui itu pung harga paling mura, to? Lima ekor cuma uang gobang dua sa. Mo biar akang mura bagitu, Allah seng lupa satu ekor lai. 7 Apalai deng kamong. Allah sayang deng taru kira kamong, sampe Antua tau parsis barapa banya urat rambu yang ada di kamong pung kapala. Jadi kamong jang taku, barang Allah labe sayang kamong dari banya burung cui-cui itu. 8 Kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini! Sapa yang barani mangaku Beta di muka orang, nanti Beta Ana Manusia lai mangaku dia di muka Allah pung malekat-malekat di sorga, kata orang itu Beta pung orang. 9 Mo sapa yang bilang par manusia kata dia seng kanal Beta, nanti Beta lai bilang par Allah pung malekat-malekat di sorga, kata Beta seng kanal dia lai. 10 Kalo ada orang yang bicara malawang Ana Manusia, nanti Allah bisa kasi ampung dia pung sala itu. Mo sapa yang tinggal bilang kata Allah pung Roh itu tarbai, nanti Allah seng kasi ampung dia pung sala itu. 11 Nanti kalo orang kasi sala kamong gara-gara kamong parcaya Beta, la bawa kamong pi sidang di ruma-ruma pertemuan ka, ka seng di muka raja-raja deng orang-orang laing yang pegang kuasa ka, jang kamong pung hati balisa par nanti kamong mau bilang apa, deng bagimana cara kamong mau bela diri. 12 Barang nanti waktu itu, Allah pung Roh nanti kasi tau par kamong apa yang kamong musti bilang.”

Jang sampe galojo harta

13 Abis itu, waktu Yesus ada kasi balajar orang banya itu, mo ada satu orang bilang par Antua kata, “Guru e! Tolong bilang par beta pung sudara itu bole bagi harta yang katong pung orang tua su kasi tinggal par katong itu!” 14 Tarus Yesus bilang kata, “Sudara e! Sapa yang su kasi Beta jadi hakim par atur kamong dua pung parkara-parkara?” 15 Tarus Antua bilang par dong samua kata, “Kamong musti jaga-jaga diri, jang sampe kamong galojo harta. Barang harta itu seng bisa biking orang hidup, biar harta itu banya skali.” 16 Abis itu, Yesus carita par dong paki satu conto dari dong pung hidup hari-hari. Antua bilang bagini: Ada orang satu yang kaya. Dia pung hasil kabong paling banya. 17 Tarus dia bilang dalam hati bagini, “Su seng ada tampa lai par simpang beta pung hasil kabong. Jadi skarang beta musti biking bagimana par akang? 18 O, iyo! Beta su dapa satu jalang. Nanti beta bongkar beta pung gudang-gudang yang su ada ini, la biking barapa lai yang labe basar, baru beta simpang hasil kabong deng beta pung harta laing di dalam gudang-gudang yang labe basar itu. 19 La abis itu, nanti beta pikir dalam hati kata, ‘Beta ini su simpang barang deng makanang banya skali. Akang nanti cukup sampe bataun-taun. Jadi skarang beta tinggal dudu pangku kaki deng sante-sante, la makang minum deng biking sanang-sanang sa.’ ” 20 Padahal Allah bilang par orang itu kata, “Woi! Orang bodo e! Malam ini lai, ko mati suda. Ko su simpang harta banya par ko mau paki sandiri, mo nanti orang laing yang dapa akang.” 21 Tarus Yesus bilang kata, “Bagitu lai deng orang yang kumpul harta banya-banya par biking kaya diri sandiri, mo seng paki dia pung samua-samua itu par biking iku Allah pung mau. Dia itu nanti seng pung apapa.”

Jang rasa susa par apa yang nanti kamong makang deng paki, mo cuma parcaya Allah sa

22 Yesus bilang bagitu abis, tarus Antua bilang par Antua pung murid-murid kata, “Jadi kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini! Jang kamong rasa susa par apa yang nanti kamong makang, deng pakiang yang nanti kamong paki dalam kamong pung hidup hari-hari. 23 Barang kamong seng hidup di dunya ini cuma par cari makang sa, deng kamong pung badan ini, bukang cuma par paki pakiang sa, mo labe dari itu. 24 Coba kamong pikir tentang burung gagak itu. Akang seng tanam apapa, seng ambil hasil kabong apapa, deng seng pung gudang par tampa simpang makanang lai. Mo Allah kasi makang tarus. La kalo Antua kasi makang burung itu, apalai kamong. Barang Antua labe sayang kamong dari Antua sayang burung-burung itu. 25 Coba kamong pikir dolo: Kalo kamong tinggal atiar par kamong pung makang minum deng pakiang, la kamong pung atiar itu bisa biking kamong pung umur labe panjang ka? Seng, to? Kamong seng bisa kasi panjang kamong pung umur satu jam saja labe dari apa yang Allah su tentukan par kamong. 26 Jadi, kalo kamong seng bisa biking barang yang kacil-kacil sa, macam biking kamong pung umur tamba panjang satu jam saja, la kanapa sampe kamong mau tinggal rasa susa par pakiang deng makanang lai? 27 Kamong ada balisa par kamong pung pakiang, mo coba kamong pikir-pikir tentang rumpu-rumpu. Akang batumbu bagitu sa, seng karja karas deng seng manjai pakiang. Mo Allah kasi bunga-bunga yang bagus par rumpu-rumpu itu, macam akang pung pakiang. La kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini! Raja Salomo dolo-dolo paki pakiang yang bagus-bagus, mo akang pung bagus seng sama deng bunga-bunga itu pung bagus. 28 Allah kasi rumpu-rumpu di kabong paki bunga-bunga yang bagus par akang pung pakiang, padahal rumpu-rumpu itu hari ini ada, la beso orang bakar akang kasi abis. Apalai Antua nanti kasi pakiang yang bai par kamong ini! Kanapa sampe kamong kurang parcaya Antua? 29 Jadi, jang kamong tinggal pikir-pikir tentang apa yang nanti kamong mau makang deng minum. Jang kamong rasa susa par akang. 30 Dunya ini pung orang-orang yang seng kanal Allah tinggal pikir-pikir susa par dapa makanang deng minumang itu. Mo kamong pung Bapa di sorga su tau kata kamong perlu samua itu. 31 Jadi kamong jang pikir-pikir itu, mo kamong cuma usaha par iku Allah pung parenta, la nanti Antua kasi par kamong apa yang kamong perlu, macam makanang deng pakiang. 32 Allah piara kamong ini sama deng gembala piara domba-domba satu kawan kacil yang dia sayang. Jadi, jang taku. Barang kamong pung Bapa di sorga sanang skali tarima kamong di Antua pung Kerajaan, deng Antua sanang piara kamong sampe selamanya. 33 Jadi, pi jual kamong pung barang-barang, la kasi akang pung uang itu par orang-orang kasiang. Kalo kamong biking bagitu, berarti kamong su ada pung harta yang seng bisa abis di sorga. Harta yang di sorga itu aman-aman sa. Orang seng bisa pancuri akang, deng mai-mai seng bisa kasi rusak akang lai. 34 Barang kalo kamong pung harta ada di tampa satu to, la nanti kamong tinggal inga tampa itu sa.”

Pesuru yang siap karja siang malam, deng pesuru laing yang seng dengar-dengaran

35-36 Yesus bilang par Antua pung murid-murid kata, “Siang malam kamong musti siap par biking Allah pung mau. Kamong musti macam deng pesuru-pesuru ruma yang ada tunggu dong pung bos pulang dari pesta orang kawing. Dong itu tetap siap karja. Dong seng tidur, mo dong jaga-jaga jang sampe dong pung pelita mati. Dong jaga par kalo bos itu su pulang la toki pintu, tarus dong capat-capat buka pintu par dia. 37 Pesuru-pesuru yang seng tidur mo dudu jaga tarus di muka pintu, tunggu waktu dong pung bos itu pulang, dong itu nanti paling untung! La kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini, barang akang batul skali! Bos itu nanti sanang skali, sampe dia kasi siap diri par karja, la suru dia pung pesuru-pesuru itu dudu di meja makang, tarus dia sandiri kasi makang dong. 38 Biar bos itu pulang tenga malam ka, ampir siang ka, kalo dia dapa dia pung pesuru-pesuru ada dudu di muka pintu par tunggu dia tarus, la dong itu paling untung. 39 Mo kamong pikir ini: Kalo ada orang pancuri mau masu satu ruma, mo tuan ruma tau parsis jam barapa orang pancuri itu mau datang, pasti nanti dia siap-siap la seng kasi biar orang pancuri itu masu di dia pung ruma, to? 40 Jadi, kamong lai musti siap-siap tarus. Barang nanti takajo lai Ana Manusia bale kambali di dunya ini mo kamong seng tau par Dia su mau datang.” 41 Tarus Petrus tanya Antua kata, “Bapa e! Bapa pung carita tadi itu, Bapa cuma mau bilang akang par katong dua blas murid saja, ka par samua orang?” 42 Tarus katong pung Bos Basar Yesus bilang dia kata, “Beta tanya dolo: Kalo orang kaya satu mau pili antua pung pesuru satu par jadi mandor dari pesuru-pesuru yang laing, par urus dong deng bagi makanang par dong makang, la antua mau pili sapa? Antua pasti pili antua pung pesuru satu yang pintar deng setia, to? 43 La kalo Antua itu barangkat, la nanti pulang, bagimana? Kalo antua dapa mandor itu ada biking dia pung tugas deng tanggung jawab deng bai, berarti mandor itu pung untung. 44 Kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini, barang akang batul skali! Gara-gara bos itu lia mandor itu biking dia pung tugas deng tanggung jawab deng bai, la antua nanti angka dia par urus antua pung harta samua. 45 Mo bagimana kalo bos itu balom pulang, la mandor itu pikir dalam hati kata dia pung bos itu su lama seng pulang-pulang, tarus dia mulai pukul-pukul pesuru-pesuru laing, laki-laki deng parampuang, deng dia dudu makang minum sampe mabu? 46 Bagini: nanti pesuru itu pung bos itu datang pada saat yang dia seng sangka. Tarus dia pung bos itu potong dia jadi panggal-panggal, la dia pung nasib itu sama deng orang-orang laing yang seng setia. 47 Jadi, pesuru yang tau dia pung bos pung mau, mo seng kasi siap diri deng seng biking iku dia pung bos itu pung mau, dia itu nanti dapa pukul paling brat. 48 Mo kalo macam ada pesuru yang seng tau dia pung bos itu pung mau, la dia sala biking akang sampe dia musti dapa pukul, dia itu nanti dapa pukul sadiki sa.” Tarus Yesus bilang kata, “Sapa yang dapa berkat basar dari Allah, dia itu pung tanggung jawab par Allah labe brat. Sapa yang Allah parcaya par biking apapa yang basar, nanti Allah tuntut labe banya lai dari dia.”

Yesus pung ajaran biking orang baku malawang

49 Tarus Yesus bilang par Antua pung murid-murid kata, “Beta datang di dunya ini par kasi manyala api. Deng Beta mau skali par api itu manyala. 50 Mo Beta musti pikul sengsara brat, jadi Beta pung hati ini paling susa sampe sengsara ini abis. 51 Kamong pikir kata Beta datang di dunya ini par biking samua orang baku bai ka? Tarada! Beta datang di dunya ini par biking orang-orang baku malawang gara-gara Beta pung ajaran. 52 Jadi, mulai dari skarang ini, di satu ruma tangga nanti laing deng laing baku malawang. Kalo macam ada lima orang di satu ruma, nanti tiga lawang dua, ka seng dua lawang tiga. 53 Bapa deng ana laki-laki baku malawang, mama deng ana parampuang baku malawang, mama mantu deng ana mantu parampuang baku malawang, gara-gara saparu orang iku Beta ini, mo yang laing seng.”

Yesus tagor orang banya kata dong balom siap par baku dapa deng Allah

54 Tarus Yesus bilang par orang banya itu kata, “Kalo kamong lia awan itam su nai dari sabla barat, la biasa kamong bilang kata, ‘O, ini su mau ujang basar.’ La batul, akang jadi. 55 Mo kalo kamong rasa angin salatang su tiup dari tana karing sana, la kamong biasa bilang kata, ‘O, hari ini, mau panas.’ La batul, akang jadi. 56 Kalo kamong lia dunya ini pung wer, oh kamong tau akang pung tanda-tanda. Mo kanapa sampe kamong lia apa yang Beta biking la kamong seng mangarti apa yang Allah mau kas tunju par kamong lewat Beta ini? Kamong cuma pura-pura mangarti Allah pung ajaran! 57 Kanapa sampe kamong sandiri seng mangarti apa yang batul deng apa yang sala? 58 Beta kasi conto bagini: Kalo macam ada orang yang mau tudu ko di muka hakim, la ko deng dia ada bajalang sama-sama par manghadap di hakim, lebai ko baku bai deng dia di jalang dolo. Jang sampe orang itu bawa ko di hakim, tarus hakim itu suru polisi kasi masu ko di dalam bui. 59 Dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini! Ko nanti seng kaluar dari dalam bui itu, sampe ko su bayar ko pung utang itu abis dolo, baru bisa ko kaluar. Bagitu lai, kamong musti cepat-cepat usaha par baku bai deng Allah, jang sampe nanti Antua hukum kamong.”

Lukas 13

Sapa yang seng roba dia pung pikirang deng kalakuang tarbai, nanti dia cilaka

1 Waktu Yesus ada ajar orang banya itu, ada barapa orang kastau Antua kata, “Gubernur Pilatus su bunu orang Galilea saparu. Orang-orang itu dapa bunu waktu dong ada kasi persembahan par Allah di muka Allah pung Ruma Tinggal.” 2 Yesus dengar bagitu, la Antua bilang par dong kata, “Kamong sangka kata orang-orang Galilea yang Pilatus bunu itu pung dosa labe basar dari samua orang Galilea yang laing, sampe dong dapa bunu itu ka? 3 Itu seng mo! Kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini: Kalo kamong seng roba kamong pung pikirang deng kalakuang tarbai, la kamong samua nanti cilaka sama deng dong itu lai. 4 Kamong masi inga ruma yang tinggi-tinggi itu yang rubu la tindis kasi mati delapan blas orang di dekat Kolam Siloam itu, to? La kamong sangka kata delapan blas orang yang mati itu pung dosa labe basar dari samua orang yang tinggal di Kota Yerusalem ka? 5 Tarada! Mo kalo kamong seng roba kamong pung pikirang deng kalakuang tarbai itu, la kamong samua nanti cilaka sama deng dong itu lai.”

Orang yang hidup seng iku Allah pung mau, dia macam deng pohong yang seng babua

6 Tarus, Yesus carita par orang banya itu paki satu conto dari dong pung hidup hari-hari bagini, Ada satu orang pung pohong ara yang dia su tanam akang di dia pung kabong anggur. Satu kali bagini, dia pi cari bua di pohong itu, mo seng dapa satu bua lai. 7 Tarus dia bilang par dia pung orang yang jaga kabong itu kata, “Lia do! Su tiga taun ini beta datang cari pohong ini pung bua, mo sampe skarang ini, beta sondor dapa satu bua lai. Jadi lebai rubu akang sa, barang akang cuma par biking tana kurang subur sa!” 8 Mo orang yang jaga kabong itu bilang kata, “Bapa e, kasi biar akang hidup barang satu taun lai. Nanti beta cangkul tana kuliling pohong itu deng taru pupuk par akang lai. 9 Sapa tau taun muka akang babua. Mo kalo akang seng babua lai, la rubu akang sa.”

Yesus kasi sembu orang di Hari Barenti Karja

10 Satu kali bagini, pas orang Yahudi pung Hari Barenti Karja, la Yesus ada ajar orang-orang di orang Yahudi pung ruma pertemuan satu. 11 Di tampa itu, ada parampuang satu yang setang biking dia saki su delapan blas taun. Dia pung tulang blakang bongko la dia seng dapa badiri lurus-lurus lai. 12 Pas Yesus lia parampuang itu, Antua panggil dia datang, la bilang kata, “Mama e! Skarang ini mama su bai dari penyaki itu.” 13 Tarus, Yesus taru Antua pung tangan di atas parampuang itu, langsung parampuang itu badiri lurus-lurus la puji Allah. 14 Mo ruma pertemuan itu pung pemimpin mara, gara-gara Yesus kasi sembu orang di Hari Barenti Karja. Jadi dia bilang par orang banya itu kata, “Satu minggu ada anam hari par karja, jadi kalo kamong mau orang kasi sembu kamong, lebai kamong pi par dia di hari karja. Jang datang par dia di Hari Barenti Karja ini.” 15 Tarus katong pung Bos Basar Yesus bilang kata, “Kamong bicara laing mo biking laing! Barang di Hari Barenti Karja, kamong samua kasi lapas kamong pung sapi ka keledai dari kandang par kasi minum air, to? 16 Mo mama ini pung harga labe basar dari binatang. Mama ini, dari Abraham pung turunan lai, la setang-setang pung bos basar su ika dia delapan blas taun ini. Jadi Beta musti kasi lapas dia, biar di Hari Barenti Karja ini. Seng bisa seng!” 17 Yesus abis bilang bagitu, la orang-orang samua yang musu Antua itu rasa malu skali. Mo orang banya itu sanang skali gara-gara samua kajadiang bagus-bagus yang Yesus biking itu.

Biar Allah pung orang-orang yang kamuka itu sadiki, mo nanti lama-lama dong labe tamba banya deng ada pengaru basar di mana-mana

18 Abis itu, Yesus bilang kata, “Beta mau kasi conto bole kamong tau par orang-orang yang mau par Allah parenta dong itu nanti bagimana. 19 Dong itu macam biji yang kacil skali yang orang tanam akang di kabong, tarus biji itu batumbu sampe jadi pohong basar, la burung-burung datang biking sarang di pohong itu pung jaga-jaga.” 20 Tarus Yesus bilang lai kata, “Beta mau kasi satu conto lai tentang orang-orang yang mau par Allah parenta dong itu nanti bagimana. 21 Dong itu sama deng maihes yang parampuang satu campur deng tarigu sampe akang nai skali.”

Yesus bilang kata nanti orang Yahudi banya seng masu di Allah pung Kerajaan

22 Waktu Yesus dong ada bajalang pi di Kota Yerusalem, la Antua bajalang kuliling kota-kota deng kampung-kampung par kasi balajar orang-orang yang ada di tampa-tampa itu lai. 23 Waktu itu, ada satu orang tanya Antua kata, “Bapa e! Orang-orang yang Allah kasi slamat itu, dong cuma sadiki ka?” 24 Tarus Yesus bilang par dong kata, “Kamong musti usaha batul-batul par masu Allah pung Kerajaan pung pintu masu itu, barang pintu itu sempit. Jadi, kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini: Orang banya nanti coba par masu lewat pintu kacil itu, mo dong seng bisa masu. 25 Barang kalo tuan ruma su badiri la kunci pintu itu, mo kamong balom masu, la nanti kamong tinggal badiri di luar sa. Nanti kamong tinggal toki-toki pintu mo bilang kata, ‘Bapa e! Tolong buka pintu par katong dolo!’ Mo tuan ruma itu nanti bilang kata, ‘Kamong itu sapa la? Beta seng kanal kamong! Beta ini seng tau par kamong itu dari mana!’ 26 La kamong nanti bilang kata, ‘Masa Bapa su seng kanal katong lai! Katong ini, yang biasa dudu makang minum deng Bapa, to? La Bapa su kasi balajar katong di katong pung kampung-kampung itu.’ 27 Mo tuan ruma itu nanti bilang lai kata, ‘Beta su bilang tadi to, kalo Beta ini seng kanal kamong. Beta ini seng tau lai par kamong itu dari mana. Kamong itu orang yang pung kalakuang tarbai, jadi kamong cepat angka kaki dari tampa ini suda!’ 28 Jadi nanti kamong tinggal jau dari Allah mo kamong lia Abraham, Isak, Yakub, deng Allah pung juru-juru bicara samua lai ada sama-sama deng Allah di Antua pung Kerajaan. Mo nanti kamong tinggal sengsara deng manangis, deng kamong mama gigi par kamong paling mara lai, gara-gara kamong dapa usir dari situ. 29 Mo orang-orang yang bukang orang Yahudi nanti datang dari ujung-ujung dunya. Dong nanti datang dari sabla timur, barat, utara, deng salatang, la dong nanti iku dudu makang basar sama-sama deng Raja Basar yang Antua su angka itu di Antua pung Kerajaan. 30 Jadi, kamong dengar ini bai-bai: Ada orang-orang yang seng pung arti apapa, mo nanti Allah biking dong jadi orang-orang basar, deng ada orang-orang basar yang nanti Allah biking dong jadi orang-orang yang seng pung arti apapa.”

Yesus bicara tentang Yerusalem

31 Pas Yesus abis kasi balajar orang-orang itu, la saparu orang dari kumpulan Farisi datang par Antua la bilang kata, “Bapa e! Lebai pi kasi tinggal tampa ini suda, barang Herodes mau bunu Bapa!” 32 Tarus Yesus bilang par dong kata, “Herodes itu kaya binatang kacil saja yang jahat deng pintar biking masala. Kamong pi la bilang par dia, kata Beta tetap usir setang deng kasi sembu orang saki masi barapa hari lai, mo nanti sampe akang pung hari, baru Beta pung karja ini abis. 33 Mo tinggal barapa hari lai, Beta musti bajalang tarus sampe di Kota Yerusalem, barang di Yerusalem saja orang su biasa bunu Allah pung juru-juru bicara itu. Seng bisa di tampa laing. Bagitu lai deng Beta. 34 Beta rasa kasiang skali par orang-orang Yerusalem itu. Dari dolo sampe skarang, dong itu yang bunu Allah pung juru-juru bicara. Allah yang suru juru-juru bicara itu bawa Antua pung pasáng par orang-orang Yerusalem, mo dong lempar juru-juru bicara itu deng batu sampe mati. Beta ini su banya kali mau par kumpul dong samua deng Beta, macam deng mai ayam yang kumpul dia pung anana di dia pung bawa sayap, mo cuma dong seng mau. 35 Jadi skarang, Allah su lapas tangan dari dong samua deng dong pung kota itu. Antua su seng mau jaga dong lai. La apa yang Beta mau bilang ini batul: Mulai dari skarang ini, dong nanti seng bisa lia Beta lai, sampe dong nanti bilang kata, ‘Tuhan yang suru Bapa datang di sini, deng katong minta bole Tuhan kasi berkat labe basar lai par Bapa.’ ”

Lukas 14

Yesus kasi sembu orang di Hari Barenti Karja

1 Satu kali bagini, pas deng orang Yahudi pung Hari Barenti Karja, la Yesus pi makang di satu orang pung ruma. Orang itu kumpulan Farisi dong pung pemimpin satu. Samua orang yang ada di tampa itu ada manganga Yesus la taru kira Antua bai-bai. 2 Di Antua pung muka ada laki-laki satu yang dia pung kaki deng tangan bangka samua gara-gara penyaki beri-beri. 3 La Yesus tanya par pangajar-pangajar Torat deng orang Farisi yang ada di situ kata, “Kalo katong iku aturan-aturan yang Allah suru Nabi Musa tulis itu, la katong bole kasi sembu orang di Hari Barenti Karja ini ka seng?” 4 Mo dong samua diam sa. Tarus Antua pegang laki-laki yang saki itu pung tangan la kasi sembu dia. Tarus Antua suru dia pulang. 5 Abis itu, Antua tanya dong kata, “Kamong ini, kalo macam kamong pung ana ka, kamong pung sapi satu ekor ka, jatu di dalam parigi di Hari Barenti Karja, pasti kamong langsung angka kasi kaluar dia, to?” 6 Dong dengar bagitu, la seng ada satu orang lai yang bisa jawab Antua.

Jang suka cari muka

7 Waktu Yesus ada makang di orang Farisi itu pung ruma, Antua lia bagini, mo tamu-tamu yang datang par mau makang itu ada cari orang basar pung tampa dudu bole dong dudu di situ. Tarus Antua ajar dong paki satu conto dari dong pung hidup hari-hari, kata, 8 “Kalo orang undang kamong satu orang par pi di dong pung pesta kawing, jang pi cari tampa dudu di muka. Barang jang sampe tampa itu, tuan ruma su kasi siap akang par orang basar satu. 9 La tuan ruma yang su undang itu nanti datang par ko la bilang kata, ‘Jang mara e! Tolong pinda di blakang, barang tampa ini beta su kasi siap akang par orang laing.’ Kalo tuan ruma bilang bagitu, la ko musti badiri kasi tinggal tampa itu la pi dudu di blakang skali. Malu, to? 10 Gara-gara itu, kalo kamong satu orang dapa undang dari orang par makang basar, pi cari tampa dudu di blakang skali. Sapa tau, orang yang undang ko itu dapa lia ko la bilang par ko kata, ‘Tamang e! Mari dudu di muka sini.’ Jadi, kalo su bagitu, berarti ko dapa hormat basar di muka samua tamu yang ada itu.” 11 Tarus Yesus bilang kata, “Bagitu lai, kalo satu orang biking diri basar, la Allah nanti kasi turung dia jadi randa. Mo sapa yang biking randa dia pung diri, nanti Allah angka dia jadi orang basar.” 12 Abis itu, Yesus bilang par orang yang su undang Antua par makang itu kata, “Laing kali, kalo ko undang orang par datang makang, jang ko undang ko pung tamang-tamang ka, basudara ka, tetangga-tetangga yang kaya-kaya ka, jang sampe dong nanti undang ko kambali par makang di dong pung ruma. Deng bagitu macam dong su bayar ko kambali. 13 Jang bagitu! Kalo ko mau biking acara basar, lebai ko undang orang-orang kasiang, orang-orang cacat, orang-orang lumpu, deng orang-orang buta. 14 Dong itu to, seng bisa undang ko bagitu lai. Kalo ko biking bagitu, berarti nanti kalo ko su mati, la Antua balas ko pung kalakuang bai itu, waktu Antua kasi hidup ko kambali sama-sama deng samua orang yang biking iku Antua pung mau. Jadi, ko nanti dapa untung dari Antua.”

Allah panggil banya orang par masu Antua pung Kerajaan, mo dong seng mau

15 Bagitu dengar apa yang Yesus carita itu, tarus satu orang dari orang-orang yang dudu makang di tampa itu bilang par Antua kata, “Orang-orang yang dudu makang rame-rame di Allah pung Kerajaan di dunya baru nanti, dong itu pung untung paling basar.” 16 Tarus Yesus bilang par dia kata, Satu kali bagini, ada orang satu biking makang basar. Dia undang orang banya. 17 Pas acara su mau mulai, la dia suru dia pung pesuru par kastau orang-orang yang dong su undang itu kata, “Mari suda, samua su siap!” 18 Mo dong satu-satu mulai kasi alasan macam-macam kata dong seng bisa datang. Yang pertama, dia kasi alasan bagini, “Jang mara e! Beta seng bisa datang. Barang beta baru bali tana sapanggal, jadi beta musti pi lia akang dolo.” 19 Tarus yang kedua bilang kata, “Jang mara e! Beta seng bisa datang. Barang beta baru bali sapi lima pasang, la beta ada mau pi coba akang dolo.” 20 Tarus yang laing lai bilang kata, “Beta seng bisa datang, barang beta baru abis kawing.” 21 Jadi pesuru itu pulang di ruma, la dia kastau dia pung bos itu tentang samua-samua itu. Dia pung bos dengar bagitu, la antua mara. Tarus antua parenta pesuru itu lai kata, “Kalo bagitu, ko pi capat-capat di jalang-jalang deng lorong-lorong di kota ini, la bawa datang orang-orang kasiang, orang-orang cacat, orang-orang buta, deng orang-orang lumpu.” Jadi pesuru itu pi biking iku antua pung parenta. 22 Abis itu, pesuru itu pulang la bilang kata, “Bapa e, beta su biking iku bapa pung parenta itu. Mo ruma ini, masi balong pono!” 23 Tarus bos itu bilang kata, “Kalo bagitu, ko pi kaluar kota iku jalang-jalang basar sampe di lorong-lorong kacil, la ko buju sapa sa par datang biking pono beta pung ruma ini. 24 Kamong dengar bai-bai apa yang beta mau bilang ini: Sapa yang beta su undang, mo seng datang, dia nanti seng bisa rasa pesta ini pung sadap sadiki lai.”

Kalo katong jadi Yesus pung murid, nanti ada pung sengsara lai

25 Satu kali bagini, Yesus ada bajalang deng orang banya. Tarus Antua bale muka par dong la bilang kata, 26 “Sapa yang batul-batul mau iku Beta, dia musti sayang Beta labe dari dia pung mama bapa, laki bini, anana, adi kaka, labe lai dari dia pung diri sandiri. Kalo seng, berarti dia itu seng bisa jadi Beta pung murid. 27 Sapa yang mau iku Beta musti siap dapa bunu di kayu salib gara-gara dia itu iku Beta. Kalo seng, berarti dia itu seng bisa jadi Beta pung murid. 28 Jadi, kalo kamong mau jadi Beta pung murid, itu berarti kamong musti pikir bai-bai dolo, sama deng orang yang mau kasi badiri ruma yang tinggi-tinggi satu. Orang itu musti barekeng akang pung ongkos samua bai-bai dolo, baru bisa dia tau kata dia pung uang itu cukup ka seng par biking ruma itu sampe selesai. 29 Barang kalo dia seng rekeng akang bai-bai, jang sampe baru kas turung fandasi bagini, mo uang su abis, la dia seng bisa biking abis ruma itu, tarus samua orang tatawa dia. 30 Dong nanti bilang kata, ‘Coba kamong lia itu do! Orang ini su mulai bangun ruma, mo seng mampu par biking sampe abis.’ 31 La kamong pikir ini lai: Kalo raja satu yang pung anana bua cuma sapulu ribu orang saja, mo dia ada mau baku prang deng raja satu lai yang pung anana bua dua pulu ribu orang, la bagimana? Raja yang pung anana bua cuma sapulu ribu orang itu musti pikir bai-bai dolo, kira-kira dia bisa kasi kala raja yang pung anana bua dua pulu ribu orang itu ka seng. 32 Kalo dia su tau par dia seng bisa kasi kala dia pung musu itu, berarti waktu musu itu ada masi di jau lai, lebai dia suru dia pung utusan-utusan saparu pi par bicara deng musu itu la urus dame dolo. 33 Bagitu lai deng kamong. Jadi, sapa dari kamong ini yang mau jadi Beta pung murid, la dia musti pikir bai-bai dolo. Barang kalo dia seng lapas tangan dari dia pung harta samua, berarti dia seng bisa jadi Beta pung murid.” 34 Tarus Yesus ajar dong paki satu conto laing lai, bagini: “Garam itu, akang bagus par biking enak makanang. Mo kalo garam itu su jadi tawar, la orang seng bisa biking akang rasa asing lai, to? 35 Garam yang su seng rasa asing itu, akang seng ada guna lai. Makanang laing, kalo su tarbai bisa paki par pupuk, mo garam seng bisa. Jadi musti angka buang sa! Jang sampe kamong itu seng ada guna, sama deng garam yang seng ada rasa asing itu. Sapa yang bisa dengar, lebai dia dengar bai-bai!”

Lukas 15

Domba yang ilang jadi conto par Allah paling sanang kalo orang roba dong pung pikirang deng kalakuang tarbai

1 Satu kali bagini, tukang-tukang tagi pajak deng orang-orang berdosa saparu lai, dong banya pi par Yesus bole dong dengar Antua pung ajaran. 2 Mo dong dari kumpulan Farisi deng pangajar-pangajar Torat itu bersungut. Dong bilang kata, “Hoi! Orang ini to, tarima orang-orang yang biasa biking tarbai banya, la dudu makang rame-rame deng dong lai.” 3 Jadi Yesus carita par dong paki satu conto dari dong pung hidup hari-hari, kata, 4 “Kalo macam kamong ini satu orang ada pung domba saratus ekor, tarus satu ekor ilang, la nanti dia biking apa? Pasti dia kasi tinggal dia pung domba sembilan pulu sembilan ekor itu di dong pung tampa makang rumpu, baru pi cari domba yang ilang itu sampe dapa, to? 5 La kalo dia su dapa domba yang ilang itu, nanti dia angka domba itu la pikul akang di dia pung bahu la bajalang pigi, deng dia pung hati paling sanang. 6 Bagitu dia sampe di ruma, tarus dia kumpul dia pung tamang-tamang deng tetangga-tetangga la bilang kata, ‘Mari katong bersuka rame-rame, barang beta su dapa beta pung domba yang ilang itu!’” 7 Tarus Yesus bilang kata, “Kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini: Bagitu lai deng di sorga, kalo ada satu orang berdosa su roba dia pung pikirang deng kalakuang tarbai itu, la nanti samua yang ada di sorga itu pung hati paling sanang. Mo kalo sembilan pulu sembilan orang rasa diri itu biasa iku Allah pung mau deng rasa diri seng perlu roba dong pung pikirang deng kalakuang tarbai, la yang ada di sorga itu seng bagitu sanang.”

Uang gobang yang ilang jadi conto par Allah paling sanang kalo orang roba dong pung pikirang deng kalakuang tarbai

8 Tarus Yesus carita par dong paki satu conto lai kata, “Ada parampuang satu, dia pung uang gobang sapulu bua. Kalo dia pung uang gobang itu satu bua akang su ilang, la nanti dia biking apa? Pasti dia bakar pelita, baru manyapu dalam ruma par cari uang itu di samua jiku ruma sampe dia dapa akang. 9 Tarus kalo dia su dapa uang itu, la dia kumpul dia pung tamang-tamang deng tetangga-tetangga la bilang kata, ‘Mari kamong sanang-sanang deng beta do, barang beta su dapa beta pung uang yang ilang itu.’” 10 Tarus Yesus bilang lai kata, “Kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini: Bagitu lai deng di sorga, kalo ada satu orang yang biasa biking kalakuang tarbai su roba dia pung pikirang deng kalakuang tarbai itu, la nanti Allah sama-sama deng samua malekat di sorga pung hati paling sanang.”

Ana yang ilang jadi conto par Allah paling sanang kalo orang roba dong pung pikirang deng kalakuang tarbai

11 Tarus Yesus bilang kata, “Ada bapa satu, dia pung ana laki-laki dua orang. 12 Satu kali bagini, yang bongso ini bilang par dia pung bapa kata, ‘Bapa e, kasi beta pung bagiang harta do.’ Tarus dia pung bapa bagi dia pung harta itu par dia pung ana dua itu. 13 Seng lama lai, mo ana bongso ini pi jual dia pung bagiang harta itu samua, la pi merantau. Di tampa yang dia tinggal itu, dia hidup sanang-sanang sa, ambur dia pung uang samua. 14 Pas dia pung uang su abis, ada kelaparan basar di daera itu, sampe dia su seng pung apapa lai. 15 Tarus dia pi cari karja di satu orang di tampa itu. Orang itu suru dia pi di tampa piara babi-babi par jaga kasi makang dia pung babi-babi. 16 Bagitu mo dia su paling lapar skali, sampe dia mau sa par makang babi pung makanan itu, mo seng ada satu orang yang kasi makanan sadiki lai par dia. 17 Abis itu, dia sadar la bilang dalam hati kata, ‘Orang-orang yang karja par beta pung bapa itu, dong pung makanang paling banya sampe tabuang. Mo beta su mau mati lapar di tampa ini! 18 Jadi lebai beta pulang par beta pung bapa, la bilang par antua kata: Bapa e, beta su biking sala par Allah deng bapa lai, 19 jadi skarang beta seng pantas par bapa panggil beta bapa pung ana lai. Mo kalo bisa, bapa biking beta jadi bapa pung orang karja sa.’ 20 Abis pikir bagitu, tarus dia badiri la bajalang pulang par dia pung bapa. Waktu dia masi jau dari ruma, mo dia pung bapa su dapa lia dia. Tarus antua rasa kasiang skali par dia, deng langsung antua lari pi par dia, la polo deng cium dia. 21 Tarus ana itu bilang kata, ‘Bapa e! Beta su biking sala par Allah deng bapa lai, jadi beta seng pantas par bapa panggil beta bapa pung ana lai.’ 22 Biar bagitu mo dia pung bapa panggil antua pung pesuru-pesuru la bilang kata, ‘Kamong cepat ambil beta pung baju panjang yang paling bagus itu, la kasi beta pung ana ini paki akang! Tarus kamong kasi dia paki cincing deng sandal. 23 Abis itu, kamong ambil ana sapi yang paling gamu itu, la potong akang, baru katong biking pesta. 24 Barang beta pung ana ini, dolo dia mati, mo skarang ini dia su hidup kambali lai. Dolo dia ilang, mo skarang ini, beta su dapa dia kambali.’ Abis itu dong mulai biking pesta. 25 Mo oras itu, ana yang tua itu ada di kabong. Bagitu dia pulang su dekat ruma, dia dapa dengar bunyi musik deng orang manari. 26 Jadi dia panggil dong pung pesuru satu la tanya dia kata, ‘Dong ada rame-rame apa ini?’ 27 Tarus pesuru itu bilang kata, ‘Bos pung adi su pulang! La bos pung bapa suru katong potong ana sapi yang paling gamu itu. Barang antua pung ana yang dolo ilang itu su pulang deng slamat.’ 28 Ana yang tua itu dengar bagitu, tarus dia paling mara, sampe dia seng mau masu iku rame-rame. La dia pung bapa kaluar la buju dia kata, ‘Ana e! Mari masu suda!’ 29 Mo dia pung ana itu bilang kata, ‘Beta seng mau masu! Coba bapa pikir bai-bai dolo. Beta su karja bataun-taun par bapa, sama deng pesuru satu. Deng beta seng perna malawang bapa pung parenta. Mo selama ini, bapa seng perna kasi ana kambing satu ekor saja par beta biking pesta deng beta pung tamang-tamang! 30 Mo coba lia! Bapa pung ana yang su kasi abis bapa pung harta deng parampuang-parampuang tarbai, dia bale di ruma ini, langsung bapa suru dong potong ana sapi yang paling gamu par dia!’ 31 Tarus dia pung bapa bilang kata, ‘Ana e! Sampe oras ini, ko ada tinggal sama-sama deng bapa. Apa yang bapa pung, itu ko pung lai. 32 Mo skarang ini, katong musti biking rame-rame deng hati sanang. Barang ko pung adi itu, dolo katong sangka dia su mati, mo skarang ini dia su hidup kambali. Dolo dia ilang, mo skarang ini katong su dapa dia kambali.’”

Lukas 16

Bendahara yang seng jujur cari akal bole orang sanang deng dia

1 Yesus carita lai par Antua pung murid-murid, bilang bagini: Ada orang satu yang kaya. Orang yang kaya itu, dia kasi karja par satu orang urus dia pung harta samua. La satu hari bagini, orang kaya ini dapa tau par dia pung orang karja itu su ambur dia pung harta saparu. 2 La dia panggil orang karja itu la bilang par dia kata, “Beta ada dengar orang carita tentang ko kata ko su ambur takaruang beta pung harta saparu! Ko su seng bisa karja par beta lai! Jadi, skarang ini, ko pi biking laporang tentang ko pung karja selama ini, la bawa datang par beta. Abis itu baru ko barenti.” 3 Bendahara itu dengar bagitu, la bilang dalam hati kata, “Nanti beta mau biking bagimana? Barang beta pung bos su biking keputusan par mau kasi barenti beta dari beta pung karja. Kalo cangkul tana, beta seng kuat. Mau dudu di pinggir jalang par minta uang dari orang, mo beta malu. 4 O, beta su tau satu akal par beta musti biking bagimana, nanti kalo beta pung bos su kasi barenti beta, bole orang laing sanang deng beta la dong tarima beta par tinggal sama-sama deng dong di dong pung ruma-ruma.” 5 Jadi bendahara itu panggil samua orang yang ada pung utang di dia pung bos itu, la dia bicara deng dong satu abis satu. Dia bilang par orang yang pertama itu kata, “Bapa pung utang ada barapa di beta pung bos?” 6 Tarus orang itu bilang kata, “Beta pung utang par minya ampa ribu liter.” Tarus bendahara itu bilang kata, “Ini bapa pung surat utang. Bapa capat-capat dudu la ganti akang. Bapa tulis kata bapa pung utang minya itu cuma dua ribu liter sa!” 7 Abis itu, dia bilang par orang satu lai kata, “La bapa pung utang di beta pung bos ada barapa lai?” Tarus orang itu bilang kata, “Beta pung utang gandum saribu karung.” Tarus bendahara itu bilang kata, “Ini bapa pung surat utang. Bapa tulis di surat ini kata bapa pung utang delapan ratus karung sa!” 8 Abis biking bagitu deng samua orang yang ada pung utang di bos itu, la dia pung bos dapa tau akang. La biar bendahara itu seng jujur, mo dia pung bos mangaku dia gara-gara dia pintar atur urusan itu. Tarus Yesus bilang lai kata, “Orang-orang yang tinggal biking iku dong pung mau di dunya ini, dong biasa pintar baku atur urusan deng orang laing. Dong labe pintar dari Allah pung orang-orang par soal itu. 9 La dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini: Kamong pung harta di dunya ini, bukang harta yang batul, mo kamong musti paki akang par bantu orang laing, bole kamong dapa tamang banya. Kamong musti biking bagitu, bole kalo dunya ini pung harta su seng ada lai, la nanti Allah tarima kamong par tinggal sama-sama deng Antua di sorga.”

Allah pung orang musti setia par samua hal

10 Tarus Yesus bilang kata, “Sapa yang setia par urus hal-hal yang kacil, dia itu nanti setia par urus hal-hal yang basar lai. Mo sapa yang seng jujur par urus hal-hal yang kacil, dia itu nanti seng jujur lai par urus hal-hal yang basar. 11 Jadi, kalo kamong seng setia par urus dunya ini pung harta yang seng batul itu, nanti Allah seng parcaya kamong lai par urus sorga pung harta yang paling berharga itu. 12 Deng kalo kamong seng setia par urus Allah pung harta, nanti Allah seng kasi apapa par kamong bole jadi kamong sandiri pung. 13 Seng ada pesuru satu yang bisa biking karja par dua bos. Barang kalo dia karja par dua bos, nanti dia sayang bos yang satu, mo binci yang laing. Dia setia par bos yang satu, mo seng hargai yang laing. La bagitu lai deng kamong. Kamong seng bisa jadi Allah pung pesuru kalo kamong hati galojo par dapa dunya ini pung harta.” 14 Orang-orang dari kumpulan Farisi itu dengar Yesus bicara bagitu, la dong tatawa Antua. Barang dong itu paling suka uang. 15 Tarus, Yesus bilang par dong kata, “Hoi! Kamong parlente biking diri itu bai di muka orang laing, mo Allah su tau kamong pung isi hati samua. Apa saja yang orang sangka kata itu yang paling penting, itu yang Allah paling binci. 16 Dari dolo-dolo, katong orang Yahudi biking iku Allah pung Kitab Torat yang Musa su tulis itu deng biking iku Allah pung juru-juru bicara laing pung kitab-kitab itu. Bagitu tarus, sampe Yohanis datang kasi balajar orang deng kasi permandian dong. La mulai dari oras itu, katong kastau Kabar Bai par banya orang kata samua orang yang mau par Allah parenta dong, Allah nanti tarima dong di Antua pung Kerajaan. La samua orang ada manggurebe par masu Antua pung Kerajaan. 17 Biar bagitu mo Allah pung Kitab Torat itu tetap sama. Nanti langit deng dunya ini bisa ilang, mo Allah pung Kitab Torat itu, akang pung parenta-parenta tetap bagitu saja, seng ada satu yang bisa batal akang. La biar titik koma satu saja seng bisa ilang. 18 Jadi satu conto bagini: Sapa yang cere dia pung bini la bale kawing deng parampuang laing, berarti dia ada selingku deng bini yang kedua itu. La sapa yang kawing deng parampuang yang dia pung laki su cere dia itu, dia lai su selingku.”

Orang kaya satu deng Lazarus yang kasiang

19 Tarus Yesus carita la bilang kata, Ada orang satu, dia paling kaya. Dia pung pakiang bagus-bagus, dong biking akang dari kaing alus, macam deng raja satu pung pakiang. Tiap hari dia sanang-sanang deng makang enak-enak, seng ada kekurangan apapa. 20 Mo di orang kaya ini pung muka pintu ruma itu, dong su taru orang kasiang satu nama Lazarus. Dia pung badan pono deng boba yang banana. 21 Dia su paling lapar, jadi dia mau sa makang makanan sisa yang jatu dari orang kaya itu pung meja makang. Padahal seng dapa. Apalai, anjing-anjing biasa datang la jilat dia pung luka boba itu. 22 Satu hari bagini, Lazarus itu mati. Tarus, malekat-malekat bawa dia pigi la kasi dudu dia di Tete Abraham pung sabla, di tampa yang bagus skali. Abis itu, orang kaya itu mati lai, la orang pi kubur dia. 23 Orang kaya itu ada di dunya orang mati, mo dia paling sengsara skali. Tarus dia angka muka ka atas, lia bagini, mo Tete Abraham ada dudu di jau-jau, deng Lazarus lai ada dudu baku sabla deng antua. 24 Tarus dia bataria kata, “Tete Abraham e! Tolong beta, la suru Lazarus itu colo dia pung ujung jari di dalam air la datang kasi basa beta pung lida ini. Barang beta sengsara skali di dalam api ini!” 25 Tarus Abraham bilang kata, “Ana e! Inga bai-bai dolo! Waktu ana masi hidup itu, ana su dapa banya yang bagus-bagus. Mo Lazarus ini dapa yang tarbai-tarbai sa. Mo skarang di tampa ini, dia yang sanang, mo ana yang sengsara skali. 26 Apalai, Allah su biking jurang basar di tenga-tenga dari kamong di sana deng katong di sini. Jadi katong yang ada di sini seng bisa langgar pi par kamong di sana, deng kamong lai yang ada di sana seng bisa langgar datang di sini.” 27 Abis itu, orang kaya itu bilang kata, “Tete e, kalo bagitu, beta minta kalo bisa, tete suru Lazarus pi di beta pung bapa pung ruma do, 28 barang beta pung basudara lima orang lai ada di ruma itu. Jadi tete tolong suru Lazarus pi la bilang par dong, bole roba dong pung pikirang deng kalakuang tarbai, bole jang dong datang di tampa ini, la sengsara macam deng beta.” 29 Tarus Abraham bilang kata, “Nabi Musa pung kitab-kitab itu deng Allah pung juru-juru bicara laing pung kitab-kitab itu lai su ada di dong. Jadi, kasi tinggal dong biking iku apa yang su tulis dalam kitab-kitab itu sa!” 30 Tarus orang kaya itu bilang kata, “Tete Abraham e! Itu balom cukup. Mo kalo ada orang yang su perna mati pi bilang par dong, la nanti dong roba dong pung pikirang deng kalakuang tarbai.” 31 Tarus Abraham bilang kata, “Kalo dong seng mau dengar Nabi Musa deng Allah pung juru-juru bicara laing pung pasáng-pasáng, berarti biar ada orang yang mati la hidup kambali, mo nanti dong tetap seng parcaya orang itu pung pasáng lai par roba dong pung pikirang deng kalakuang tarbai.”

Lukas 17

Yesus ajar Antua pung murid-murid tentang dosa

1 Yesus bilang par Antua pung murid-murid kata, “Salalu ada hal-hal yang goda orang par biking dosa. Biar bagitu mo sapa yang goda orang laing par biking dosa, dia itu nanti cilaka. 2 Sapa yang goda satu orang yang parcaya Beta sampe dia biking dosa, la Allah nanti hukum dia yang goda itu labe brat skali. Labe brat dari orang ika batu basar di orang itu pung batang leher la lego dia di lau. 3 Kamong jaga diri bai-bai. Kalo satu orang yang iku Beta biking sala, la ko musti tagor dia, barang dia itu ko pung sudara. La kalo dia su roba dia pung pikirang deng kalakuang tarbai itu, ko musti kasi ampung dia. 4 Kalo dia biking tarbai par ko tuju kali dalam satu hari, la tuju kali lai dia datang par ko la bilang kata nanti dia seng biking bagitu lai, la ko musti kasi ampung dia pung sala itu tuju kali lai.”

Kalo katong parcaya Allah, nanti Antua biking hal-hal yang luar biasa

5 Katong pung Bos Basar Yesus pung utusan-utusan dua blas orang itu bilang par Antua kata, “Bapa guru e, bantu katong bole katong parcaya par Allah labe sunggu-sunggu!” 6 Tarus Yesus bilang kata, “Kalo kamong pung parcaya par Allah itu basar macam deng satu biji yang paling kacil sa, la kamong bisa parenta pohong basar ini kata, ‘Pohong e! Angka ko pung akar-akar basar itu la pinda di lau!’ la nanti pohong itu pinda sa.”

Karja par Allah deng hati yang batul

7 Yesus bilang par Antua pung murid-murid kata, Coba kalo kamong satu ada pung pesuru yang dia pung karja par cangkul tana ka jaga domba. Waktu pesuru itu abis karja di luar itu la datang di ruma, seng mungkin dia pung bos itu bilang par dia kata, “Mari katong makang sama-sama.” 8 Seng, to? Pasti bos itu bilang par dia kata, “Kasi siap beta pung makanan, tarus baganti la badiri tunggu sampe beta su abis makang deng minum dolo, baru ko makang deng minum.” 9 La nanti kalo pesuru itu su biking iku dia pung bos pung parenta samua, la seng mungkin bos itu minta tarima kasi par pesuru itu, to? Barang pesuru itu cuma biking karja yang dia pung bos itu suru dia biking. 10 Jadi kamong ini musti pung hati bagitu lai. Kalo Allah suru kamong biking apapa, tarus kamong biking abis akang, la kamong jang sombong, mo kamong musti bilang dalam hati kata, “Katong ini cuma Allah pung pesuru-pesuru saja. Seng pantas kalo Allah bilang tarima kasi par katong, barang katong cuma biking apa yang Allah suru katong biking.”

Yesus kasi sembu sapulu orang lepra, mo cuma satu yang minta tarima kasi

11 Waktu Yesus dong ada bajalang pi di Yerusalem, dong bajalang di sekitar Daera Samaria deng Daera Galilea pung batas. 12 Dong masu kampung satu bagini, la ada sapulu orang yang kana penyaki lepra pi par Yesus, mo dong ada badiri di jau-jau sa. 13 Tarus dong bataria kata, “Yesus e! Bapa e! Tolong katong dolo!” 14 Antua lia dong la bilang kata, “Pi kas tunju kamong pung badan itu par imam-imam, bole dong pariksa kamong la mangaku kata kamong su bai, baru kamong bisa iku ibada lai.” Abis dengar bagitu, la dong pi. Dong bajalang bagini, takajo lai mo penyaki itu su ilang. Dong samua su sembu. 15 Tarus satu orang dari dong, bagitu dia tau par dia su sembu, la dia bale kambali mo ada puji Allah deng suara basar. 16 Tarus dia tikam lutut la tundu di Yesus pung bawa kaki sampe dia pung muka kana tana, tarus bilang kata, “Bapa e! Tarima kasi banya.” Mo dia itu bukang orang Yahudi, mo orang Samaria. 17 Tarus Yesus bilang par orang-orang yang ada di situ kata, “Beta su kasi sembu sapulu orang, to? La sembilan orang itu, dong ada di mana? 18 Kanapa sampe dong yang laing itu seng bale par puji Allah, mo cuma orang asing ini sa?” 19 Tarus Antua bilang par orang asing itu kata, “Badiri la pulang. Ko su parcaya Beta, jadi skarang ko su sembu.”

Tanda-tanda par nanti Yesus bale kambali di dunya ini

20 Satu kali bagini, orang saparu dari kumpulan Farisi tanya Yesus kata, “Coba kasi tau do! Raja Basar itu yang Allah su janji dolo-dolo kata Raja Basar itu mau datang parenta dunya ini, apa tempo Raja Basar itu nanti mulai pegang parenta?” Tarus Yesus bilang kata, “Raja Basar itu pung parenta itu, akang seng mulai deng tanda-tanda yang kamong bisa lia deng kamong pung mata kapala. 21 Jadi, orang nanti seng bisa bilang kata, ‘Hoi! Mari lia do! Antua ada parenta di tampa ini!’ Ka seng, ‘Antua ada parenta di sana!’ Barang Raja Basar itu su parenta di kamong pung tenga-tenga ini.” 22 Abis itu, Yesus bilang par Antua pung murid-murid kata, “Nanti satu hari kamong mau skali par lia Ana Manusia parenta dunya ini, biar cuma satu hari sa, mo balom bisa. 23 La nanti orang kasi tau par kamong kata, ‘Antua ada di sini!’ Mo dong saparu bilang kata, ‘Antua ada di sana!’ Mo kamong jang pusing par pi iku dong. 24 Barang nanti kalo Ana Manusia bale kambali di dunya ini, la nanti samua orang lia Dia, macam deng kilat yang manyala biking tarang langit dari ujung sampe di ujung. 25 Mo Allah su biking rencana par nanti generasi ini seng tarima Ana Manusia, deng nanti Dia dapa banya sengsara dolo. 26 Nanti kalo Ana Manusia su mau bale kambali di dunya ini, la akang macam deng waktu Nuh dolo-dolo. 27 Waktu itu, Allah su mau hukum samua orang di dunya ini, mo dong seng pusing deng akang. Dong tetap hidup sama biasa sa: makang, minum, deng biking pesta kawing. Dong hidup bagitu tarus, sampe waktu Nuh dong su masu di dalam dong pung kapal. La takajo lai, banjir basar datang la samua orang yang ada di luar kapal itu mati tanggalam. 28 Bagitu lai deng orang-orang yang hidup di jamang Lot dolo-dolo itu. Waktu itu, Allah su mau hukum orang-orang Sodom itu, mo dong seng pusing, la tetap hidup sama biasa sa: makang minum, jual bali, biking kabong, deng kasi badiri ruma. 29 Mo waktu Lot pi kasi tinggal Kota Sodom itu, takajo lai, api deng balerang turung dari langit la bakar dong samua di Kota Sodom itu sampe dong samua mati. 30 Nanti akang bagitu lai waktu Ana Manusia bale kambali di dunya ini. Kalo Dia su mau bale kambali par hukum orang-orang, dong seng mau pusing, mo dong tetap hidup sama biasa sa. 31 Mo nanti hari itu, samua orang musti lari pi capat-capat, bole jang dong mati. Sapa yang ada dudu-dudu di tampa sante di atas ruma, jang dia masu di dalam ruma lai par ambil dia pung barang-barang, mo lebai dia lari sa. Bagitu lai deng sapa yang ada karja di kabong: jang dia pulang di ruma lai par ambil apapa, mo lebai dia lari sa. 32 Jang kamong lupa apa yang su perna jadi deng Lot pung bini dolo-dolo itu! 33 Sapa yang biking iku dia pung mau sandiri deng jaga dia pung hidup sandiri, nanti dia seng hidup deng Allah tarus. Mo sapa yang kasi mati dia pung mau sandiri, nanti dia yang hidup deng Allah tarus. 34 Kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini: Nanti kalo Beta bale kambali di dunya ini, la kalo macam ada dua orang yang tidur di satu tampa tidur, takajo bagini, Allah su angka yang satu gara-gara dia parcaya Beta, la kasi tinggal yang satu gara-gara dia seng parcaya Beta. 35 La kalo macam ada parampuang dua yang sama-sama giling gandum, takajo lai, Allah su angka satu la kasi tinggal satu. 36 La kalo macam ada dua orang yang sama-sama karja di kabong, takajo lai, Allah su angka satu la kasi tinggal satu.” 37 Yesus pung murid-murid dengar bagitu, la dong tanya Antua kata, “Bapa e! Nanti kalo Bapa bale kambali di dunya ini, la Bapa datang di sabla mana?” Tarus Yesus bilang kata, “Kalo binatang satu su mati di mana-mana, nanti orang tau par akang ada di mana, barang dong lia burung yang jaga makang bangke itu ada bakumpul di situ. Bagitu lai kalo Beta ini bale kambali di dunya ini, nanti samua orang tau par Beta ada di mana.”

Lukas 18

Sambayang tarus, jang pata samangat

1 Tarus Yesus bicara par Antua pung murid-murid paki satu conto dari dong pung hidup hari-hari, bole dong tau par dong musti sambayang tarus-tarus deng jang pata samangat. 2 Antua bilang kata, Di kota satu ada hakim satu yang seng taku Allah, deng seng pusing deng orang laing lai. 3 Di kota itu lai ada parampuang janda satu. Dia jaga pi di hakim itu tarus-tarus la bilang kata, “Bapa e! Tolong beta! Biking keputusan bole orang yang musu beta itu musti kasi beta pung bagiang par beta.” 4 Pertama, hakim itu seng pusing deng parampuang janda itu pung parkara. Mo lama-lama, hakim itu bilang dalam hati kata, “Biar beta ini seng taku Allah deng seng pusing deng orang laing lai, 5 mo gara-gara parampuang janda ini tinggal paksa-paksa beta, jadi lebai beta nanti suru orang yang musu dia itu kasi dia pung bagiang par dia sa. Kalo seng, nanti dia tinggal datang tarus-tarus par biking pusing beta sa.” 6 Tarus, katong pung Bos Basar Yesus bilang lai kata, “Coba kamong pikir apa yang hakim jahat itu bilang! 7 Mo apalai Allah! Jadi, kalo Allah pung orang-orang yang Antua su pili itu minta tolong dari Antua siang deng malam, pasti Antua tolong dong deng kasi dong pung bagiang par dong. Antua seng tunggu lama-lama par tolong dong. 8 Kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini: Antua nanti kasi dong pung bagiang par dong deng capat. Mo kalo Ana Manusia nanti bale kambali di dunya ini, la Dia masi baku dapa deng orang yang parcaya Allah ka seng?”

Allah tarima orang yang biking diri randa

9 Yesus carita paki satu conto dari dong pung hidup hari-hari, par kasi balajar orang yang suka anggap diri biasa biking iku Allah pung mau, mo anggap enteng orang laing. Antua bilang kata, 10 Satu kali bagini, ada dua orang pi sambayang di Allah pung Ruma Tinggal. Orang yang satu itu, dia dari kumpulan Farisi, mo yang satu lai, dia tukang tagi pajak. 11 Orang Farisi itu badiri la sambayang tentang dia pung diri, kata, “Allah e, beta minta tarima kasi banya par Allah, barang beta ini seng sama deng orang laing: yang pancuri, yang hidup seng batul, yang selingku, ka seng tukang tagi pajak yang ada badiri di sabla sana itu. 12 Beta salalu tahang lapar bole inga sambayang saja, dalam satu minggu dua kali. Beta salalu kasi par Allah sepulu persen dari beta pung hasil karingat samua.” 13 Mo tukang tagi pajak itu badiri sadiki jau. Dia seng barani angka muka ka atas, mo cuma pukul-pukul dia pung dada par kas tunju kata dia manyasal, la bilang kata, “Allah e! Beta ini orang yang biking kalakuang tarbai banya, mo beta minta Allah kasi ampung beta pung kalakuang tarbai samua!” 14 Tarus Yesus bilang kata, “Kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini: Waktu tukang tagi pajak itu pulang di dia pung ruma, Allah su kasi ampung dia pung dosa deng tarima dia. Mo orang Farisi itu, seng. Barang kalo satu orang biking diri basar, nanti Allah kasi turung dia jadi yang randa. Mo sapa yang biking diri randa, nanti Allah biking dia basar.”

Allah pung orang-orang musti randa hati sama deng ana kacil

15 Satu kali bagini, ada orang-orang bawa dong pung anana kacil par Yesus, bole Antua taru tangan di dong deng minta Allah biking bai par dong. Waktu Yesus pung murid-murid lia bagitu, la dong tagor orang-orang yang bawa dong pung anana itu. 16 Tarus Yesus panggil orang-orang itu bole dong bawa anana kacil itu, la bilang par Antua pung murid-murid kata, “Biar anana kacil itu datang par Beta! Jang kamong larang dong, barang orang yang macam anana kacil ini yang mau par Allah parenta dong. 17 Kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini, barang akang batul skali: Sapa yang seng mau par Allah parenta dia macam deng ana kacil yang randa hati deng tinggal bagantung dari dia pung mama deng bapa, dia itu seng bisa masu Allah pung Kerajaan.”

Orang kaya susa par mau jadi Allah pung orang

18 Satu kali bagini, orang Yahudi pung pemimpin satu tanya Yesus kata, “Guru yang bai! Beta musti biking apa, bole nanti beta bisa hidup tarus-tarus deng Allah di sorga?” 19 Tarus Yesus bilang kata, “Ko bilang kata Beta ini bai ka? Coba pikir: Allah sandiri yang bai. 20 La ko su tau Allah pung parenta-parenta itu, to? Akang bilang bagini: Jang selingku, jang bunu orang, jang pancuri, jang carita orang sabarang-sabarang, deng taru hormat par ko pung orang tua.” 21 Tarus orang itu bilang kata, “Bapa e, dari beta masi kacil itu, beta su biking iku parenta itu samua.” 22 Yesus dengar bagitu, la bilang lai kata, “Kalo bagitu, tinggal satu hal lai yang ko balom biking. Ko musti pi jual ko pung harta samua itu abis, tarus ko bagi akang pung uang par orang-orang kasiang. Kalo ko biking bagitu, berarti ko nanti dapa harta basar di sorga. Abis ko bagi-bagi uang itu, la ko datang iku Beta par jadi Beta pung murid.” 23 Waktu orang Yahudi pung pemimpin itu dengar Yesus bilang bagitu, la dia pung hati susa skali. Barang dia ini paling kaya. 24 Yesus lia par orang itu pung hati paling susa, tarus Antua bilang kata, “Orang-orang yang kaya susa skali par iku Allah pung parenta. 25 Akang macam deng unta satu ekor yang basar. Labe gampang kalo unta basar satu masu di lobang jarum, daripada orang kaya iku Allah pung parenta.” 26 Orang-orang yang dengar Yesus bilang bagitu, dong kaget, barang dong sangka, cuma kalo Allah sanang deng satu orang, baru bisa dia jadi kaya. La dong tanya Yesus kata, “Kalo bagitu, sapa-sapa yang bisa slamat?” 27 Tarus Yesus bilang kata, “Hal-hal yang manusia seng bisa biking itu, Allah bisa biking. Jadi, Allah bisa kasi slamat sapa sa.” 28 Tarus Petrus bilang par Antua kata, “Bapa e! Katong ini su kasi tinggal katong pung samua-samua par iku Bapa.” 29 Tarus Yesus bilang par dong kata, “Kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini, barang akang batul skali: Sapa yang kasi tinggal dia pung ruma ka, dia pung bini ka, basudara ka, orang tua ka, dia pung anana ka, gara-gara dia mau par Allah parenta dia, 30 nanti dia dapa labe banya lai di jamang skarang ini, deng lai kalo dunya yang baru itu nanti su jadi, la dia hidup tarus deng Allah.”

Yesus kasi tau yang ketiga kali kata Antua nanti mati

31 Yesus kumpul Antua pung murid-murid dua blas orang itu, la bilang par dong kata, “Kamong dengar bai-bai. Katong ada pigi di Kota Yerusalem ini. Nanti su sampe di kota itu, baru samua yang Allah pung juru-juru bicara dolo-dolo su tulis tentang Ana Manusia nanti akang jadi samua. 32 Barang nanti orang sarakan Beta par orang-orang yang bukang Yahudi, tarus dong itu nanti tatawa Beta, deng baterek Beta, deng luda Beta pung dalam muka. 33 Nanti dong pukul-pukul Beta pung blakang paki cambuk sampe ancur-ancur, baru dong bunu Beta. Mo akang pung lusa, la nanti Beta hidup kambali.” 34 Yesus bilang bagitu, mo dong seng tau par apa yang Antua bilang itu pung arti bagimana. Dong seng mangarti akang.

Yesus kasi sembu orang buta

35 Waktu Yesus su mau sampe di Kota Yerikho bagini, mo ada orang buta satu yang dudu di pinggir jalang par minta-minta uang. 36 Dia dengar orang banya bajalang langgar di situ, la dia tanya kata, “Ada apa ini?” 37 Tarus dong bilang par dia kata, “Yesus, orang Nazaret itu, ada lewat di sini.” 38 Tarus orang buta itu bataria, “Yesus e! Beta tau par Bapa ini, Raja Daud pung turunan yang katong ada tunggu! Tolong beta dolo!” 39 Dong yang bajalang di muka itu mara dia la suru dia diam. Mo dia tinggal bataria labe karas lai, “Bapa e! Beta tau par Bapa ini, Raja Daud pung turunan yang katong ada tunggu! Tolong beta dolo!” 40 Tarus Yesus badiri la suru dong bawa orang buta itu datang par Antua. Waktu dia su sampe di Antua, la Antua tanya dia kata, 41 “Ko mau Beta biking apa par ko?” Tarus dia bilang, “Bapa e! Tolong kasi sembu beta pung mata, bole beta dapa lia.” 42 Tarus Yesus bilang kata, “Ko dapa lia suda! Ko su parcaya Beta, jadi skarang ko pung mata su bai.” 43 Oras itu lai, dia dapa lia. Tarus dia bajalang iku Antua mo puji Allah. La samua orang yang su lia kajadiang itu, dong iku puji Allah lai.

Lukas 19

Yesus makang di Zakeus pung ruma

1 Yesus dong masu di dalam kota Yerikho bagini, la bajalang iku kota itu pung panjang. 2 Di kota itu ada satu orang kapala tukang tagi pajak nama Zakeus. Mo orang ini kaya. 3 Dia mau usaha par lia Yesus itu macam apa. Mo gara-gara orang banya ada di situ, deng dia pende lai, jadi dia seng dapa lia Yesus. 4 Jadi, dia lari capat-capat kamuka dari orang banya itu, la pi nai di pohong basar satu, bole dia lia Yesus, barang Yesus ada mau langgar di tampa itu. 5 Waktu Yesus sampe di pohong itu, la Antua lia di atas bagini, dapa lia Zakeus, tarus bilang kata, “Zakeus e! Ko turung capat. Barang Allah su biking rencana par hari ini Beta tinggal di ko pung ruma.” 6 Zakeus dengar bagitu, la capat-capat turung dari pohong itu. Tarus, dia pi di ruma la tarima Yesus deng hati paling sanang. 7 Mo orang banya yang lia Yesus pi di Zakeus pung ruma itu, dong bersungut la bilang kata, “He! Antua su masu di orang berdosa itu pung ruma.” 8 Yesus dong ada di dalam ruma bagini, mo Zakeus badiri la bilang par katong pung Bos Basar Yesus kata, “Bapa e! Nanti beta bagi beta pung harta stenga par orang-orang kasiang. Deng sapa saja yang beta su perna paksa par ambil dong pung uang, nanti beta kasi kambali akang par dong ampa kali lipa.” 9 Tarus, Yesus bilang kata, “Skarang ini, su ada orang yang slamat di dalam ruma ini, gara-gara ko parcaya Allah macam deng katong pung moyang Abraham itu parcaya Allah. 10 Barang Ana Manusia datang par cari orang-orang yang jau dari Allah, la kasi slamat dong.”

Katong musti karja bai-bai par Yesus sampe Antua datang kambali

11 Waktu orang banya ada dengar Yesus bicara bagitu, la Antua tamba carita satu lai par dong, paki satu conto dari dong pung hidup hari-hari. Barang Antua su dekat deng Kota Yerusalem, la orang banya sangka kata nanti kalo Antua sampe, deng langsung Allah kasi Antua jadi Raja Basar par parenta samua orang di dunya ini. 12 Jadi Antua carita la bilang kata, Satu kali bagini, ada orang satu dari turunan raja yang ada mau pi di kota basar satu yang jau dari antua pung kota, bole dong angka antua jadi raja par antua pung kota sandiri. Nanti su abis angka antua, baru antua bale kambali di antua pung kota. 13 Waktu antua su mau pi, la antua panggil antua pung pesuru sapulu orang, la bagi uang mas basar sapulu bua par dong, satu orang satu. Tarus, antua bilang par dong kata, “Ambil uang ini, la paki akang par biking usaha, bole cari untung par beta, sampe beta bale kambali!” Abis bagi uang itu, la antua pi. 14 Mo orang-orang yang ada di antua pung kota itu binci antua. Jadi, dong suru orang pi par dong yang mau angka antua jadi raja la bilang kata, “Katong seng mau par orang itu jadi raja la parenta katong!” 15 Biar bagitu mo dong angka antua par jadi raja. Abis dong angka antua, tarus antua bale kambali di antua pung kota sandiri. Waktu antua sampe, la antua suru orang pi panggil antua pung pesuru sapulu orang yang antua su kasi uang mas basar par dong itu. Antua panggil dong bole dong kastau kata dong su dapa untung barapa par antua. 16 Pesuru yang pertama datang par antua la bilang kata, “Bos e, uang mas basar satu yang bos kasi par beta paki itu, beta su paki akang par biking usaha, la skarang su tamba sapulu lai.” 17 Tarus bos itu bilang par dia kata, “Bagus skali! Ko ini pesuru yang bai. Ko su setia par urus satu hal yang kacil skali, jadi skarang beta mau kasi kuasa par ko parenta sapulu kota.” 18 Abis itu, pesuru satu lai datang par antua la bilang kata, “Bos e, uang mas basar satu yang bos kasi par beta paki itu, skarang su tamba lima lai.” 19 La bos itu bilang par dia kata, “Beta mau kasi kuasa par ko parenta lima kota.” 20 Abis itu, pesuru satu lai datang par bos itu la bilang kata, “Bos e, ini bos pung uang mas basar satu yang bos hari itu kasi par beta itu, ada ini. Hari itu beta bungkus akang paki beta pung lenso, la simpang akang. 21 Beta simpang akang barang beta taku bos. Barang bos ini satu orang yang karas. Bos biasa ambil orang laing pung untung. Bos biasa ambil orang laing pung hasil kabong, padahal bos sandiri seng tanam akang.” 22 Tarus bos itu bilang kata, “Hoi! Ko ini satu pesuru yang jahat! Nanti beta hukum ko iku apa yang ko su bilang itu. Ko su bilang kata beta ini orang yang karas, la bilang kata beta ini biasa ambil orang laing pung untung, deng biasa ambil orang laing pung hasil kabong yang beta seng tanam akang, ka? 23 La kalo ko pikir bagitu, kanapa sampe hari itu ko seng titip beta pung uang ini par orang yang biasa kasi pinjam uang par orang laing, bole dapa akang pung bunga? Coba waktu itu ko biking bagitu, berarti beta bale kambali bagini, mo beta su dapa akang pung bunga!” 24 Tarus, bos itu bilang par dia pung orang-orang yang ada badiri di dekat pesuru itu kata, “Kamong ambil uang mas basar itu dari dia, la pi kasi akang par pesuru yang ada pegang uang mas basar sapulu itu.” 25 Mo dong bilang par antua kata, “Bos e! Bos pung pesuru itu pung uang mas su sapulu!” 26 La bos itu bilang kata, “Kamong dengar bai-bai apa yang beta mau bilang ini: Sapa yang paki dia pung bos pung harta la dapa untung par dia pung bos deng akang, nanti bos itu kasi labe banya par dia. Mo sapa yang seng dapa untung par dia pung bos, nanti bos itu ambil antua pung harta dari pesuru itu. 27 Mo orang-orang itu yang binci beta la seng mau par beta parenta dong, skarang ini kamong pi kumpul dong samua la bawa dong datang. Tarus, kamong potong kasi mati dong samua di beta pung muka!”

Yesus bajalang su mau masu Yerusalem, mo orang banya sambut Antua

28 Waktu Yesus abis carita bagitu, la Antua bajalang lai par mau pi di Kota Yerusalem. Antua bajalang di muka dari Antua pung murid-murid. 29 Dong bajalang sampe su dekat kampung Betfage deng kampung Betania yang ada di pinggir Bukit Zaitun, la Antua suru Antua pung murid-murid dua orang 30 kata, “Kamong dua pi di kampung yang ada di muka itu! Pas kamong masu kampung itu, nanti kamong baku dapa deng ana keledai satu yang orang su ika di kayu. Ana keledai itu, orang balom perna nai akang. Kamong buka akang pung tali dari kayu itu, la bawa datang. 31 Mo kalo ada orang yang tanya kamong par kanapa sampe kamong ada buka akang pung tali itu, la kamong bilang bagini: Katong pung Bos Basar ada perlu par paki akang.” 32 Antua bicara abis, tarus dong dua bajalang pi. Pi bagini, la dong baku dapa samua itu sama deng apa yang Yesus su bilang itu. 33 Waktu dong dua ada buka ana keledai itu pung tali dari kayu itu, mo orang-orang yang punya ana keledai itu tanya dong dua kata, “He! Kanapa sampe kamong buka ana keledai itu pung tali?” 34 Tarus dong bilang kata, “Katong pung Bos Basar ada perlu par paki akang.” Tarus dong kasi biar dong dua bawa akang pigi. 35 La dong dua bawa akang pi par Yesus. Sampe di Yesus, la dong dua alas ana keledai itu pung balakang deng dong pung baju panjang, la kasi Yesus nai di akang pung balakang. 36 Waktu Yesus ada nai ana keledai itu iku jalang bagini, mo orang-orang yang ada di situ buka dong pung baju panjang la buka akang di jalang, bole keledai itu bajalang di atas. Dong biking bagitu, barang dong mau kasi hormat basar par Antua. 37 Dong bajalang sampe su mau turung Bukit Zaitun itu, mo Antua pung murid-murid banya-banya yang ada sama-sama deng Antua bajalang, dong samua sanang skali deng mulai puji Allah deng suara basar, barang dong ada inga samua mujizat yang dong su lia Yesus biking selama tiga taun itu. 38 Tarus dong bilang kata, “Tuhan yang suru katong pung Raja datang di sini, deng katong minta bole Tuhan kasi berkat basar par Antua. Skarang manusia su bisa baku bai deng Allah di sorga. Mari katong puji Allah yang ada di tampa yang paling tinggi di sorga!” 39 Tarus orang saparu dari kumpulan Farisi yang ada di rombongan itu bilang par Yesus kata, “Guru e! Tagor Bapa pung murid-murid itu dolo, bole jang dong bicara bagitu!” 40 Tarus Yesus bilang par orang-orang Farisi itu kata, “Kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini: Kalo dong ini diam, nanti batu-batu di tana ini bataria puji Allah.”

Yesus manangis par Yerusalem

41 Yesus dong bajalang sampe su dekat kota Yerusalem la lia kota itu bagini, la Antua rasa kasiang par orang-orang di kota Yerusalem, deng langsung manangis. 42 Antua bilang kata, “Kasiang, orang Yerusalem e! Coba hari ini kamong lai tau hal-hal apa yang bisa biking kamong baku bai deng Allah. Mo sampe oras ini kamong seng bisa mangarti akang. 43 Nanti satu hari, orang-orang yang musu kamong datang saráng kamong. Nanti dong timbun tana kuliling kamong pung kota ini, la kasi badiri kayu-kayu di atas par kurung kamong. Nanti dong pele kamong, dari sabla utara, salatang, barat, deng timur, sampe kamong seng bisa kaluar. 44 La nanti dong kasi ancur kamong pung kota ini sampe akang rata deng tana, deng nanti dong bunu samua orang yang ada di dalam kota ini. Samua ini nanti jadi, gara-gara Beta datang par kasi slamat kamong, mo kamong seng mangaku Beta.”

Yesus di Allah pung Ruma Tinggal

45 Yesus masu di Allah pung Ruma Tinggal pung kintal, mo orang-orang ada bajual binatang deng barang laing yang orang nanti perlu par biking persembahan par Allah, la Antua usir dong samua. 46 Mo Antua bilang par dong kata, “Allah pung juru bicara dolo-dolo tulis Allah pung pasáng kata: ‘Beta pung Ruma Tinggal ini, nanti orang paki akang par sambayang par Beta.’ Mo kamong ini su biking akang jadi orang pancuri pung tampa bakumpul.” 47 Tiap hari Antua kasi balajar orang di Allah pung Ruma Tinggal pung kintal. Mo orang Yahudi pung imam-imam pung bos-bos, deng pangajar-pangajar Torat, deng orang Yahudi pung orang-orang basar laing lai, dong samua ada cari jalang par mau bunu Antua. 48 Mo dong seng tau par mau cari jalang bagimana, barang orang banya skali baku rapat Antua tarus, par dengar Antua pung ajaran.

Lukas 20

Orang Yahudi pung pimpinan-pimpinan tanya Yesus tentang Antua pung kuasa

1 Waktu Yesus ada ajar orang banya di Allah pung Ruma Tinggal pung kintal deng kastau dong tentang Allah pung Kabar Bai, la satu hari bagini orang Yahudi pung imam-imam pung bos-bos, deng pangajar-pangajar Torat, deng orang Yahudi pung tua-tua datang par Antua di situ. 2 La dong bilang par Antua kata, “Coba Ko bilang par katong do! Ko paki kuasa apa par biking samua ini? Sapa yang kasi kuasa itu par Ko?” 3 Tarus Yesus banta dong la bilang kata, “Beta balom jawab kamong, mo Beta mau tanya kamong do! Coba kamong bilang par Beta, 4 kira-kira Yohanis yang kasi permandian orang itu, sapa yang kasi kuasa par dia par kasi permandian orang? Allah yang kasi kuasa par dia, ka manusia yang kasi kuasa par dia?” 5 Antua abis tanya dong bagitu, la dong baku bisi mo satu bilang par satu kata, “Kalo katong jawab Antua kata, ‘Allah yang kasi kuasa par Yohanis biking bagitu,’ nanti Antua bale bilang kata, ‘Kalo bagitu, kanapa sampe kamong seng parcaya Yohanis?’ 6 Mo kalo katong jawab kata, ‘Manusia yang kasi kuasa par Yohanis biking bagitu,’ nanti orang banya ini lempar katong deng batu sampe katong mati. Barang orang banya ini sangka Yohanis itu, Allah pung juru bicara satu lai.” 7 Jadi, dong bilang par Antua kata, “Katong ini seng tau sapa yang kasi kuasa par dia.” 8 Tarus Yesus bilang lai par dong kata, “Kalo bagitu, Beta lai seng mau bilang par kamong kata sapa yang kasi kuasa par Beta par biking samua ini.”

Allah nanti hukum pimpinan-pimpinan Yahudi, barang dong seng tarima Yesus

9 Abis itu, Yesus carita par orang banya paki satu conto dari dong pung hidup hari-hari. Antua bilang kata, Ada orang satu yang tanam anggur di dia pung kabong. Tarus, dia kasi orang-orang laing karja kabong itu, bole nanti kalo ada hasil, la dong bagi akang pung hasil itu deng dia. Abis kasi dong karja dia pung kabong itu, baru dia pi merantau la tinggal cukup lama di sana. 10 Waktu akang pung musim par ambil bua anggur, la antua yang pung kabong anggur itu suru antua pung pesuru satu pi par dong yang karja di antua pung kabong anggur itu, bole dong kasi antua pung bagiang par antua. Antua pung pesuru itu sampe, tarus dong pukul dia sampe stenga mati, la usir dia pulang deng tangan kosong. 11 Tarus, antua yang pung kabong anggur itu suru dia pung pesuru satu lai pigi. Mo dong yang karja kabong itu pukul dia sampe stenga mati lai, deng lai kasi malu dia. Abis itu, la dong usir dia pulang deng tangan kosong. 12 Tarus, antua yang pung kabong anggur itu suru pesuru satu lai pigi. Mo dong yang karja kabong anggur itu kasi luka pesuru itu, baru dong lego dia kaluar dari kabong itu. 13 Tarus antua yang pung kabong anggur itu bilang dalam hati kata, “Beta ini musti biking bagimana lai e? Lebai beta suru beta pung ana sandiri yang beta paling sayang itu pigi. Mangkali dong nanti pandang dia!” 14 Padahal, waktu orang-orang yang karja kabong anggur itu lia antua pung ana datang, la dong satu bilang par satu kata, “Dia ini yang nanti tarima kabong ini. Mari katong bunu dia, bole nanti katong yang dapa akang.” 15 Tarus, dong lego dia kaluar dari kabong itu, baru bunu dia. Abis carita bagitu, baru Yesus bilang par orang-orang yang dengar Antua kata, “Jadi, nanti antua yang pung kabong anggur itu biking bagimana par orang-orang itu? 16 Antua nanti datang la bunu orang-orang itu. Abis itu baru antua kasi orang laing lai karja kabong itu.” Tarus orang-orang yang dengar Yesus pung carita itu bilang par Antua kata, “Adu! Jang lai!” 17 Tarus Yesus manganga dong la bilang kata, “Kalo bagitu, coba kamong pikir satu pasáng yang Allah pung juru bicara satu dolo-dolo itu su tulis, kira-kira pasáng itu tentang sapa? Mo pasáng itu bagini: Batu yang tukang-tukang su buang akang itu, skarang ini su jadi batu yang biking kuat ruma pung fandasi.” 18 Tarus Yesus bilang kata, “Jadi batu itu, lambang par sapa e? Mo kamong dengar ini: Sapa sa yang jatu di atas batu itu, dia nanti ancur, macam deng suram satu yang jatu la pica. La sapa yang dapa tindis dari batu itu, nanti dia labe ancur lai.” 19 Yesus bicara bagitu abis, la pangajar-pangajar Torat deng orang Yahudi pung imam-imam pung bos-bos cari jalang par mau tangkap Antua deng oras itu lai, barang dong tau par Yesus pung carita itu pung tujuan par kasi sala dong. Mo dong seng bisa tangkap Antua, barang dong taku orang banya yang ada di situ.

Orang Yahudi pung pimpinan-pimpinan usaha par biking Yesus bicara sala tentang pajak

20 Pangajar-pangajar Torat deng orang Yahudi pung imam-imam pung bos-bos itu, dong pung mau par dengar Yesus bilang apapa yang sala tentang pemerinta Roma itu pung kuasa, bole dong bisa ambil Antua la sarakan Antua di gubernur. Jadi dong taru kira Antua tarus, mo dong suru saparu orang pi par Antua mo biking diri macam orang bai-bai la tanya Antua par barapa hal. 21 Tarus orang-orang yang dapa suru itu pi bilang par Yesus kata, “Bapa Guru e! Katong tau par apa yang Bapa guru ajar deng bilang itu, akang batul samua. Deng katong tau lai par Bapa seng perna pili muka, mo Bapa ajar orang deng yang batul-batul sa tentang jalang hidup yang Allah pung mau par katong samua biking iku. 22 Jadi, katong mau minta bole Bapa guru kastau satu hal par katong dolo. Katong mau tanya, kalo katong biking iku Nabi Musa pung aturan-aturan itu, la katong bisa bayar pajak par Roma pung Raja Basar itu ka seng?” 23 Padahal Yesus tau dong pung akal busu itu, jadi Antua bilang kata, 24 “Coba kamong kas tunju uang perak satu par Beta!” Tarus dong kas tunju satu par Antua, baru Antua tanya dong kata, “Di uang ini ada sapa pung gambar deng nama?” Tarus dong bilang par Antua kata, “Raja Basar Roma pung gambar deng nama.” 25 Tarus Yesus bilang dong kata, “Kalo bagitu, kamong kasi par Raja Basar Roma apa yang antua punya. Deng kamong kasi par Allah apa yang Allah punya!” 26 Dong dengar Yesus bilang bagitu, la dong herang, mo diam sa. Barang dong seng dapa Antua pung kata yang sala sadiki lai di muka orang banya bole dong kasi sala Antua par akang.

Orang-orang Saduki coba kas tunju dong pung pintar, mo Yesus kas tunju dong pung bodo

27 Abis itu, barapa orang dari kumpulan Saduki datang par mau tanya Antua tentang orang-orang yang su mati, barang orang Saduki samua seng parcaya par orang mati bisa hidup kambali nanti di Allah pung dunya yang baru. Jadi orang Saduki yang datang ini bilang par Antua 28 kata, “Guru e! Nabi Musa dolo-dolo tulis Allah pung parenta satu bagini: ‘Kalo ada laki-laki satu mati, mo dia pung bini masi hidup, deng dong dua balong dapa ana, berarti laki-laki yang su mati itu pung sudara laki-laki satu musti kawing deng parampuang janda itu, bole dia kasi turunan par dia pung sudara yang su mati itu.’ 29 Jadi katong mau tanya Bapa guru tentang hal ini: Ada laki-laki tuju adi kaka. Dari dong tuju itu, kaka laki-laki yang tua kawing deng parampuang satu. Tarus kaka laki-laki itu mati, mo dia balong dapa ana. 30 Tarus, dia pung bini itu kawing deng dia pung laki itu pung adi laki-laki yang nomor dua. La dong balom dapa ana, mo laki-laki itu mati lai. 31 Bagitu lai deng laki-laki nomor tiga: Kawing deng dia, balong dapa ana mo laki-laki mati. Akang jadi bagitu tarus, sampe dong adi kaka tuju itu mati samua. Mo dari dong tuju itu, seng ada satu yang dapa ana. Dong samua su mati, 32 baru parampuang janda itu mati lai. 33 Jadi, katong mau tanya Bapa guru do! Nanti kalo Allah kasi orang mati samua hidup kambali, la bagimana deng parampuang itu? Dari dong adi kaka tuju itu, sapa yang nanti jadi dia pung laki? Barang dong tuju itu samua su kawing deng dia.” 34 Tarus, Yesus bilang par dong kata, “Orang-orang yang hidup di dunya ini, dong banya baku kawing. 35 Mo orang-orang yang Allah anggap pantas par mau hidup kambali lai, dong nanti tinggal deng Allah tarus di Antua pung dunya yang baru. Nanti kalo dong itu su hidup kambali bagitu, la dong su seng baku kawing lai, 36 deng su seng bisa mati kambali lai. Barang Allah su kasi hidup dong kambali, jadi dong hidup tarus-tarus sama deng malekat-malekat saja, jadi dong su seng perlu kawing lai, barang su seng perlu turunan. Dong itu su jadi Allah pung anana, jadi dong itu su macam deng Allah. 37 Mo kalo kamong seng parcaya kata orang mati nanti hidup kambali, la kamong memang sala. Barang Nabi Musa dolo-dolo tulis tentang waktu Allah bicara par dia dari pohong kacil itu, mo di carita itu Musa tulis kata Tuhan itu ‘Allah yang Abraham, Isak, deng Yakub ada semba.’ Padahal waktu Tuhan bilang bagitu, mo dong tiga itu su mati. 38 La coba pikir: Kalo kamong batul par orang yang su mati pung jiwa lai abis, berarti orang mati seng bisa semba Allah. Mo dong tiga itu bisa semba Allah, jadi katong tau par biar orang mati pung tubu ancur, mo dong pung jiwa memang tetap ada. Barang samua orang yang semba Allah itu, Antua bilang kata dong itu hidup.” 39 Abis dengar Yesus bilang bagitu, la pangajar-pangajar Torat saparu bilang par Antua kata, “Bapa Guru e! Apa yang Bapa Guru tadi bilang itu, akang batul skali.” 40 La mulai dari oras itu, orang su seng barani tanya apapa lai dari Antua.

Yesus itu dari Raja Daud pung turunan, mo Antua itu Raja Daud pung Bos Basar lai

41 Waktu Yesus su abis jawab orang dari kumpulan Saduki itu, la Antua tanya dong kata, “Raja Basar yang nanti kasi slamat Allah pung orang-orang itu, orang biasa bilang kata Raja Basar itu dari Raja Daud pung turunan, to? Mo akang bagimana? 42 Barang dolo-dolo Raja Daud sandiri su tulis di Kitab Mazmur kata Raja Basar itu par antua pung Bos Basar, padahal orang seng bisa anggap dong pung ana cucu itu dong pung Bos Basar. Waktu itu Raja Daud tulis kata, Tuhan su bilang par beta pung Bos Basar kata, ‘Mari dudu di Beta pung sabla kanan par sama-sama Beta parenta dunya ini, 43 sampe Beta nanti biking orang-orang yang musu Ko tundu par Ko, la nanti Beta biking dong sama deng Ko pung tampa taru kaki sa.’ 44 Jadi, Raja Basar yang nanti kasi slamat Allah pung orang-orang itu, kalo Daud su panggil Antua itu kata, ‘beta pung Bos Basar’, la bagimana bisa Antua itu Daud pung ana cucu?”

Yesus bilang kata pangajar-pangajar Torat itu pung kalakuang tarbai skali

45 Waktu orang banya samua itu ada dengar Yesus bicara, la Antua bilang par Antua pung murid-murid kata, 46 “Kamong musti jaga diri bai-bai, jang sampe kamong biking iku pangajar-pangajar Torat itu pung kalakuang. Dong itu kalo bajalang di muka orang, la dong suka paki baju panjang yang paling bagus, bole orang-orang tau kata dong itu orang basar. Kalo dong pi di tampa-tampa rame, la dong paling sanang kalo orang-orang panggil dong deng kata-kata hormat. Bagitu lai kalo dong pi di ruma-ruma pertemuan ka, pesta basar ka, la dong itu paling sanang pi dudu di orang-orang basar pung kursi. 47 Padahal mo dong itu suka parlente janda-janda, bole dong ambil janda-janda itu pung ruma deng dong pung harta-harta samua. Mo dong sambunyi dong pung kalakuang tarbai itu deng cara badiri sambayang lama-lama di muka orang banya, bole orang pikir kata dong itu orang bai-bai. Nanti Allah hukum dong labe brat dari orang laing.”

Lukas 21

Parampuang janda satu yang paling kasiang kasi masu uang persembahan yang paling basar dari orang laing

1 Waktu Yesus masi ada di Allah pung Ruma Tinggal pung kintal itu, mo Antua lia orang-orang kaya kasi masu dong pung uang persembahan di dalam peti derma. 2 Deng lai Antua lia parampuang janda satu yang paling kasiang kasi masu dia pung uang gobang dua yang kacil skali di dalam peti derma itu. 3 Tarus Antua bilang kata, “Kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini, barang akang batul skali: Biar parampuang janda yang paling kasiang itu su kasi masu uang paling sadiki di peti derma itu, mo dia su kasi labe basar dari dong itu samua. 4 Barang dong samua itu kasi masu uang persembahan dari dong pung uang yang labe banya. Mo janda ini pung uang yang dia perlu akang par makang hari-hari, dia su kasi masu samua di dalam peti itu.”

Yesus kastau kata nanti kalo Antua balom bale kambali, mo nanti banya orang dapa susa deng sengsara dolo

5 Tarus Yesus pung murid-murid saparu ada lia-lia Allah pung Ruma Tinggal itu, la bilang kata akang pung batu-batu bagus. Deng lai dong bilang kata orang su hias akang bagus-bagus paki barang-barang harga basar yang orang su kasi par Allah. Tarus Yesus bilang par dong kata, 6 “Samua yang kamong ada lia ini, nanti satu hari orang-orang kasi rubu akang sampe rata deng tana.” 7 Tarus dong tanya Antua kata, “Bapa guru e! Apa tempo apa yang Bapa ada bilang ini nanti jadi? La nanti kalo su mau jadi, la akang pung tanda bagimana?” 8 Tarus Yesus bilang kata, “Kamong musti jaga diri bai-bai, jang sampe orang tipu kamong. Barang nanti ada orang banya datang par kamong la parlente bilang kata, ‘Beta ini, Raja Basar yang nanti kasi slamat Allah pung orang-orang.’ Deng ada lai yang nanti bilang kata, ‘Dunya ini su mau abis!’ Mo kamong jang iku dong. 9 La nanti kalo kamong dengar orang bilang kata ada orang-orang biking kaco basar deng baku prang, la kamong seng usa taku. Barang Allah su biking rencana par hal-hal itu nanti jadi dolo, mo akang pung waktu par dunya ini su mau abis, itu balong lai. 10 Nanti ada bangsa satu baku prang deng bangsa laing. Raja satu nanti suru dia pung tentara pi baku prang deng raja laing pung tentara. 11 La nanti ada tana goyang basar-basar di banya tampa, deng kelaparan yang basar lai, deng penyaki yang bajangkit nanti marajalela. Deng lai, nanti orang lia tanda-tanda yang hebat skali di langit yang biking dong taku. 12 Samua itu balom jadi, mo nanti orang tangkap kamong la siksa kamong. Orang-orang itu nanti bawa kamong pi di ruma-ruma pertemuan la sidang kamong, sampe kasi masu kamong di dalam bui. Deng lai, orang-orang nanti bawa kamong di muka raja-raja deng gubernur-gubernur par mau sidang kamong lai. Orang-orang itu biking bagitu par kamong, gara-gara kamong ini Beta pung orang-orang. 13 Mo kalo orang nanti biking kamong macam bagitu, berarti kamong su dapa kesempatan par kasi tau Allah pung Kabar Bai tentang Beta par orang itu. 14 Jadi kamong musti biking keputusan par jang pikir dolo tentang apa yang kamong mau bilang par mau bela diri. 15 Barang Beta sandiri yang nanti biking kamong pintar bicara sampe orang-orang samua yang musu kamong seng bisa kasi kala kamong. 16 Kamong pung mama-bapa, adi-kaka, basudara, deng tamang-tamang lai, dong itu nanti sarakan kamong par orang-orang yang musu kamong. La orang nanti bunu kamong saparu lai. 17 Nanti samua orang binci kamong gara-gara kamong iku Beta. 18 Biar bagitu mo kamong jang taku, barang biar orang bunu kamong, mo orang itu seng bisa biking kamong ilang dari Allah. 19 Kalo kamong tinggal batahang tarus par parcaya deng iku Beta, la Allah nanti kasi slamat kamong.”

Yesus bilang kata Yerusalem nanti ancur

20 Tarus Yesus bilang lai par Antua pung murid-murid kata, “Nanti kalo kamong lia tentara-tentara su urung kota Yerusalem ini par mau serang akang, la kamong su tau pasti par su seng lama lai, kota ini mau ancur. 21 Jadi kalo lia mo tentara-tentara su urung bagitu, lebai orang-orang yang ada di propinsi Yudea ini jang lari datang di kota ini, mo lari pi di gunung-gunung. Mo orang-orang yang ada di dalam kota ini lebai lari kaluar dari kota. Deng orang-orang yang ada di kabong-kabong, jang dong lari masu di dalam kota ini lai. 22 Barang hari itu su akang pung waktu par Allah hukum kota ini pung orang, sama deng Antua pung pasáng yang dolo-dolo Antua pung juru-juru bicara su tulis akang di dong pung kitab-kitab. 23 Nanti di hari-hari itu, kasiang skali par mama-mama yang kasi susu ana kacil deng parampuang-parampuang yang deng badan. Dong itu nanti sengsara skali. Samua orang di daera ini nanti rasa susa deng sengsara skali, barang Allah mara par dong sampe mau hukum dong. 24 Jadi saparu orang nanti dapa bunu deng parang, mo saparu orang lai, orang-orang tangkap dong la bawa dong pi di macam-macam bangsa di dunya ini. La bangsa-bangsa yang seng kanal Allah nanti datang inja-inja kota Yerusalem ini deng parenta akang, sampe bangsa-bangsa itu pung waktu yang Allah su kasi par dong itu su abis.”

Yesus kastau tanda-tanda par Antua su mau bale kambali di dunya ini

25 Tarus Yesus bilang lai par Antua pung murid-murid kata, “Nanti kalo Beta ini su mau bale kambali di dunya ini, la ada akang pung tanda-tanda yang orang nanti lia di matahari, di bulan, deng di bintang-bintang. Mo di bumi ini, nanti samua suku bangsa di dunya ini rasa susa skali, deng dong bingung skali seng tau mau pikir apa, gara-gara omba basar di lau pung bunyi. 26 Bintang-bintang nanti bagoyang di langit, jadi orang-orang di dunya ini smaput gara-gara dong taku par apa lai yang nanti kana dunya ini. 27 Tarus, orang-orang nanti lia Ana Manusia turung dari langit dalam awan. Itu mo sinar paling tarang kuliling Dia par kas tunju Dia pung kuasa. 28 Nanti kalo tanda-tanda itu samua su mulai muncul, la kamong jang taku, mo badiri deng barani la angka muka deng harapan basar! Barang su seng lama lai, mo nanti Allah kasi bebas kamong dari yang tarbai.” 29 Tarus, Yesus bilang par Antua pung murid-murid paki satu conto dari dong pung hidup hari-hari, bole dong tau kata tanda-tanda yang Antua tadi bilang itu nanti jadi bukti par Antua su mau datang kambali. Jadi Antua pung conto bagini: “Coba kamong pikir pohong ara, ka seng pohong-pohong apa saja. 30 Kalo musim dingin, akang pung daun su gugur samua. La waktu akang pung daun yang baru su mulai kaluar, la kamong tau par musim dingin su barenti la seng lama lai su mau musim panas. 31 Bagitu lai kalo tanda-tanda yang Beta bilang tadi itu su jadi. Nanti kalo tanda-tanda tadi itu su jadi, la kamong tau par seng lama lai mo Allah su mau kasi Beta bale kambali par parenta samua orang di dunya ini. 32 Kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini, barang akang batul skali: Orang-orang generasi ini nanti seng bisa abis dari dunya ini, sampe hal-hal yang Beta tadi bilang itu su jadi samua. 33 Langit deng dunya ini nanti ilang, mo apa saja yang Beta bilang tetap berlaku saja.”

Jaga kamong pung kalakuang bai-bai sampe Yesus bale kambali di dunya ini

34 Tarus Yesus bilang lai par Antua pung murid-murid kata, “Jaga kamong pung pikirang deng kalakuang itu bai-bai. Jang sampe nanti kamong cuma biking pesta-pesta ka, minum mabu ka, ka seng kamong talalu pikirang par kamong pung hidup hari-hari, sampe kamong su seng pusing deng Beta lai, la takajo bagini mo Beta su bale kambali. Nanti kalo bagitu, la kamong takajo sama deng binatang yang kana dedeso. 35 Barang nanti kalo Beta bale kambali, la hari itu lai, samua orang di dunya ini samua nanti kana akang. 36 Jadi, kamong musti jaga diri bai-bai tiap saat. Sambayang bole kamong kuat par tetap biking yang bai, la nanti kamong bisa tahang sampe slamat dari samua hal yang nanti jadi itu. Kalo bagitu, berarti nanti kalo kamong baku dapa lai deng Ana Manusia, la kamong seng malu mo badiri sanang-sanang.”

Yesus kasi balajar orang-orang di Yerusalem tiap hari

37 Tiap hari Yesus pi kasi balajar orang-orang di Allah pung Ruma Tinggal pung kintal. Mo tiap malam, Antua kaluar dari kota Yerusalem la pi tidur di Bukit Zaitun. 38 Orang banya skali jaga bangun pagi-pagi skali par pi di Allah pung Ruma Tinggal itu par dengar Antua kasi balajar dong.

Lukas 22

Yudas sarakan Yesus par orang Yahudi pung imam-imam pung bos-bos

1 Orang Yahudi pung hari basar yang nama Paska itu, dong makang roti yang seng paki maihes, selama tuju hari. La waktu hari basar Paska itu su dekat, 2 mo imam-imam pung bos-bos deng pangajar-pangajar Torat ada cari jalang par mau bunu Yesus. Mo dong bingung par nanti bisa bunu Antua bagimana, barang dong taku orang banya yang sanang deng Antua. 3 Tarus setang-setang pung bos basar masu di dalam Yudas Iskariot pung hati. Mo Yudas ini, Yesus pung murid-murid dua blas orang itu satu. 4 Tarus dia pi par imam-imam pung bos-bos itu deng kapala-kapala pasukan yang jaga Allah pung Ruma Tinggal itu. La dia bicara deng dong par bagimana dia mau sarakan Yesus par dong. 5 Dong sanang skali, la dong samua baku atur par nanti dong kasi uang par dia. 6 Tarus Yudas stuju. La mulai dari oras itu, dia cari kesempatan par sarakan Yesus par dong mo orang banya seng tau.

Yesus pung murid-murid kasi siap makanan Paska

7 Su masu orang Yahudi pung hari basar yang dong bilang Paska itu, dong makang roti seng paki maihes selama tuju hari. La hari Paska itu, dong samua musti bunu domba par Allah, satu keluarga satu. 8 Tarus Yesus suru Petrus deng Yohanis kata, “Kamong dua pi la kasi siap samua par hari basar Paska ini, bole katong sama-sama makang.” 9 Tarus dong bilang par Antua kata, “Bapa mau katong biking akang di mana?” 10 Tarus Yesus bilang kata, “Nanti kalo kamong masu di kota, la kamong nanti baku dapa deng laki-laki satu yang ada bawa suram satu yang pono deng air. Kamong bajalang iku dia sampe dia masu di ruma satu, la kamong iku masu. 11 Tarus kamong bilang par tuan ruma itu kata, ‘Katong pung Bapa Guru suru katong tanya bapa, par Antua bisa paki ruangan mana par makang Paska deng Antua pung murid-murid?’ 12 La nanti tuan ruma itu kas tunju par kamong ruangan basar satu di tingkat, mo dong su kasi siap ruangan itu. La kamong atur makanang di situ.” 13 Abis Yesus bilang bagitu, tarus dong dua pi la baku dapa samua itu sama deng apa yang tadi Antua su bilang itu. Tarus dong kasi siap makanan par makang basar Paska itu.

Yesus makang Paska deng Antua pung murid-murid

14 Su sampe akang pung waktu par makang basar Paska itu, la Yesus deng Antua pung utusan-utusan itu dudu makang sama-sama. 15 La Antua bilang par dong kata, “Beta su lama ini mau skali par sama-sama kamong makang Paska ini baru Beta dapa sengsara. 16 Barang bagini: Beta ini nanti seng makang Paska lai, sampe akang pung arti su genap waktu Allah kasi Beta parenta dunya ini, baru bisa Beta makang Paska lai.” 17 Yesus bilang bagitu abis, tarus Antua ambil cawan anggur la minta tarima kasi par Allah. Tarus Antua bilang par Antua pung murid-murid kata, “Kamong ambil cawan ini la minum sadiki, satu abis satu. 18 La kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini: Mulai dari malam ini, Beta seng minum anggur lai sampe Allah su biking Beta parenta dunya ini.” 19 La abis itu, Yesus ambil roti la minta tarima kasi par Allah. Tarus Antua pata-pata roti itu la bagi akang par Antua pung murid-murid. Tarus Antua bilang kata, “Roti ini, Beta pung tubu yang Beta sarakan bole Beta tebus kamong. Jadi kamong makang akang tarus-tarus par inga Beta.” 20 Tarus Antua biking bagitu lai deng cawan. Waktu dong su abis makang, la Antua ambil cawan, la minta tarima kasi par Allah, tarus Antua kasi akang par dong bole dong minum satu abis satu. Mo Antua bilang kata, “Anggur yang ada di dalam cawan ini, ini Beta pung dara yang nanti tumpa par tebus kamong, bole Allah ika satu hubungan kuat yang baru deng Antua pung orang samua. 21 Mo dengar ini: Orang yang nanti sarakan Beta par orang-orang yang binci Beta, skarang dia ada dudu sama-sama deng Beta di meja makang ini. 22 Barang Ana Manusia musti mati iku Allah pung rencana. Mo orang yang mau sarakan Dia itu, orang itu nanti cilaka.” 23 Antua pung murid-murid dengar bagitu, tarus satu tanya satu par sapa dari dong yang nanti biking Antua macam bagitu.

Yesus ajar Antua pung murid-murid par jadi pemimpin yang bai

24 Waktu Yesus deng Antua pung murid-murid ada dudu makang par orang Yahudi pung hari basar Paska itu, la murid-murid itu satu deng satu baku malawang par sapa dari dong yang pung nama paling basar. 25 Tarus, Yesus tagor dong kata, “Dunya ini pung bangsa-bangsa pung raja-raja itu tindis dong pung masarakat, iku dong sandiri pung mau. La dong puji diri kata masarakat itu untung gara-gara dong. 26 Mo kamong seng bole bagitu. Kalo kamong ini satu labe basar dari yang laing, la dia musti biking diri macam deng orang yang seng pung arti apapa. Deng sapa dari kamong yang mau jadi pemimpin, dia musti bantu orang yang dia pimpin itu samua sama deng pesuru satu. 27 La Beta mau tanya kamong, kira-kira sapa yang labe basar: orang yang dudu makang di meja yang labe basar ka, pesuru yang taru makanang di meja itu yang labe basar? Orang yang dudu makang itu yang labe basar, to? Padahal Beta ini ada sama-sama deng kamong macam deng pesuru satu. 28 Waktu Beta dapa tantangan selama ini, mo kamong ini tetap setia par Beta tarus. 29 Jadi Beta nanti kasi kamong pegang parenta, macam deng Beta pung Bapa su kasi Beta pegang parenta. 30 Jadi nanti kalo Beta su parenta dunya ini, la kamong tiap hari dudu makang sama-sama satu meja deng Beta. Deng Beta nanti kasi kuasa par kamong dudu di raja pung kursi par parenta dua blas suku orang Israel samua.”

Yesus kasi tau Simon Petrus kata nanti dia parlente kata dia seng kanal Antua

31 Waktu Yesus ada deng Antua pung murid-murid bagini, la Antua bilang par Simon Petrus kata, “Simon e! Dengar ini bai-bai: Setang-setang pung bos basar su dapa izin dari Allah par mau coba kasi pisa kamong dari Beta, sama deng orang tapis padi la kasi pisa akang pung kuli dari akang pung isi. 32 Mo Beta su sambayang par ko, bole ko parcaya Beta tarus. Nanti kalo ko su biking sala baru tobat dari ko pung sala itu, la ko kasi kuat ko pung basudara lai, bole dong parcaya Beta tarus.” 33 Tarus Simon Petrus bilang par Yesus kata, “Bapa e! Beta ini su siap par masu bui sama-sama deng Bapa. Deng beta su siap par mati deng Bapa lai!” 34 Tarus Yesus bilang kata, “Petrus e! Ko dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang: Malam ini, ayam balong kukuruku, mo ko su bilang tiga kali kata ko ini seng kanal Beta.”

Yesus bilang kata orang yang iku Antua musti siap par kana sengsara

35 Tarus Yesus tanya Antua pung murid-murid kata, “Dolo Beta suru kamong pi kasi tau Kabar Bai di banya tampa, mo Beta larang kamong jang bawa uang, tas, deng sandal. La waktu itu kamong ada kurang apapa ka seng?” Tarus dong bilang kata, “Seng! Katong seng kurang apapa.” 36 Tarus Yesus bale bilang par dong lai kata, “Mo mulai skarang, banya orang seng sanang kamong. Jadi nanti kalo kamong pi di mana-mana, la sapa pung uang ka, tas ka, dia musti bawa akang. La sapa yang seng ada parang, dia musti pi jual dia pung baju panjang itu par bali parang. 37 Barang Allah pung juru bicara dolo-dolo satu su tulis kata, ‘Orang-orang nanti anggap Antua itu sama deng orang jahat sa.’ La kamong dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini: Allah pung pasáng yang dong tulis dolo-dolo itu, akang bicara tentang Beta, la pasáng itu su mau genap ini. Seng bisa seng, barang Allah su atur akang bagitu. Pasáng-pasáng itu samua, yang Allah pung juru-juru bicara dolo-dolo tulis tentang Beta itu, seng lama lai mo akang su jadi samua.” 38 Tarus dong bilang kata, “Bapa e, lia! Ada dua parang di sini.” La Yesus bilang par dong kata, “Barenti suda! Jang bicara akang lai!”

Yesus pi sambayang di Bukit Zaitun

39 Tarus Yesus deng Antua pung murid-murid bajalang pi di luar kota Yerusalem la pi di Bukit Zaitun, tampa yang Antua biasa pi itu. 40 Bagitu dong sampe, la Antua bilang par dong kata, “Kamong sambayang sadiki lama di sini dolo, minta dari Allah bole jang kamong biking sala, kalo setang-setang pung bos basar coba kamong.” 41 Abis itu, baru Antua pi jau sadiki dari dong, mangkali 30 meter, tarus Antua tikam lutut la sambayang. Antua sambayang mo bilang kata, 42 “Bapa e! Kalo Bapa mau, la Bapa tola sengsara ini dari Beta. Mo Bapa jang iku Beta pung mau, mo iku Bapa pung mau sa!” 43 Tarus malekat satu muncul dari sorga la kasi kuat Antua. 44 Mo Yesus pung hati ancur skali. Tarus Antua sambayang labe sunggu-sunggu lai. Antua pung hati ancur sampe Antua pung karingat malele la jatu di tana macam deng dara yang malele. 45 Yesus abis sambayang, la Antua bale pi par Antua pung murid-murid. Antua lia bagini, mo dong samua ada tidur sono. Barang dong pung hati susa skali sampe dong seng bisa tahang mata. 46 Tarus, Antua bilang par dong kata, “Kamong ada tidur par apa? Bangun suda la sambayang tarus, bole jang kamong biking sala kalo setang-setang pung bos basar coba kamong.”

Yesus dapa tangkap

47 Waktu Yesus masi bicara deng Antua pung murid-murid, takajo lai, satu rombongan datang. Mo Antua pung murid dua blas orang itu satu yang nama Yudas, dia yang bawa rombongan itu datang. Dong sampe, tarus dia pi par Yesus la cium Antua, macam laki-laki Yahudi biasa biking par kasi salam. 48 Mo Yesus tagor dia kata, “Yudas e! Ko sarakan Ana Manusia paki tanda cium, ka?” 49 Tarus Yesus pung murid-murid yang laing lia apa yang su mau jadi itu, la dong tanya Antua kata, “Bapa e! Katong hantam dong deng parang, ka?” 50 Tarus Yesus pung murid satu cabu parang la potong kas putus satu orang dari rombongan itu pung talinga sabla kanan. Orang itu, orang Yahudi pung Imam Basar pung pesuru satu. 51 Tarus Yesus bilang kata, “Stop suda! Jang biking bagitu lai!” Tarus Antua taru tangan di orang itu pung talinga, langsung akang bai kambali. 52 Abis itu, Yesus bicara par orang banya yang datang par mau tangkap Antua itu. Dong itu, orang Yahudi pung imam-imam pung bos-bos, deng kapala-kapala dari pasukan yang jaga Allah pung Ruma Tinggal itu, deng orang Yahudi pung tua-tua. Antua bilang par dong kata, “Bagimana ini? Kamong sangka Beta ini orang jahat ka, sampe kamong datang bawa parang deng kayu par tangkap Beta? 53 Tiap hari Beta ada sama-sama deng kamong di Allah pung Ruma Tinggal pung kintal itu, mo kamong seng tangkap Beta. Skarang tenga malam ini baru kamong biking, barang skarang su akang pung waktu ini par setang-setang pung bos basar pegang kuasa sementara.”

Petrus parlente kata dia seng kanal Yesus

54 Dong tangkap Yesus abis, la dong bawa Antua pi di orang Yahudi pung Imam Basar pung ruma. Petrus bajalang iku dong dari blakang lai, mo tinggal jau-jau. 55 Sampe di ruma itu, la dong saparu kumpul api di kintal itu pung tenga-tenga, la dudu sama-sama di pinggir api itu. Tarus Petrus dudu di dong pung tenga-tenga. 56 Mo pesuru parampuang satu ada di situ, la dia dapa lia Petrus dudu di pinggir nyala api itu. Tarus parampuang ini manganga Petrus, tarus bilang kata, “Orang ini biasa sama-sama deng Yesus lai.” 57 Tarus Petrus bilang kata, “Nona e! Beta seng kanal orang itu.” 58 Seng lama lai, mo orang satu lai dapa lia Petrus, la bilang par Petrus kata, “Ko ini lai, satu dari dong, to?” Tarus Petrus bilang lai kata, “Beta seng, pa.” 59 Mangkali satu jam lai, la orang satu lai bicara deng tegas par orang-orang di situ kata, “Memang batul, orang ini biasa ada sama-sama deng Yesus itu. Barang dia ini lai bicara paki logat Galilea!” 60 Tarus Petrus bilang lai kata, “Seng! Beta seng mangarti par ko bilang apa itu!” Pas Petrus bilang bagitu, takajo lai, ayam kukuruku. 61 Tarus katong pung Bos Basar Yesus bale muka la manganga Petrus, baru Petrus dapa inga apa yang katong pung Bos Basar Yesus su bilang par dia kata, “Malam ini, ayam balong kukuruku, mo ko su bilang tiga kali kata ko ini seng kanal Beta.” 62 Tarus Petrus kaluar dari kintal itu, la manangis sampe tahek-hek.

Orang-orang yang jaga Yesus baterek deng pukul Antua

63 Orang-orang yang ada jaga Yesus itu, dong ada baterek Antua. Deng dong pukul-pukul Antua lai. 64 Dong tutu Antua pung mata paki kaing la pukul Antua, baru tatawa bilang Antua kata, “Ko ini Allah pung juru bicara satu, ka? La coba Ko kastau kata sapa yang baru pukul Ko!” 65 La dong tinggal bicara par sindir Antua tarus-tarus.

Orang Yahudi pung pimpinan-pimpinan sidang Yesus

66 Akang pung pagi hari, baru orang Yahudi pung pimpinan-pimpinan bakumpul. Dong itu, orang Yahudi pung tua-tua, deng imam-imam pung bos-bos, deng pangajar-pangajar Torat. Dong su bakumpul samua, baru dong suru orang bawa Yesus pi par mangadap dong di dong pung ruangan sidang. 67 Antua su masu, la dong tanya Antua kata, “Jadi Ko ini Raja Basar yang nanti kasi slamat Allah pung orang-orang, ka? Ko bilang dolo!” Tarus Yesus bilang kata, “Biar Beta bilang yang batul par kamong lai, mo nanti kamong seng parcaya Beta. 68 Deng kalo Beta tanya kamong lai, la nanti kamong seng jawab apapa. 69 Mo seng lama lai, Ana Manusia su dudu di Allah pung sabla kanan par parenta deng Antua yang pung kuasa labe basar dari samua.” 70 Dong dengar Antua bilang bagitu, la dong samua tanya Antua kata, “Kalo bagitu, Ko sangka kata Ko ini Allah pung Ana, ka?” Tarus Yesus bilang par dong kata, “Itu suda! Kamong sandiri su bilang akang.” 71 Tarus dong bilang kata, “Skarang katong su seng perlu cari saksi-saksi par kasi sala Dia! Barang katong samua su dengar Dia pung sala dari Dia pung mulu sandiri, bilang kata Dia itu Allah pung Ana.”

Lukas 23

Dong bawa Yesus pi par menghadap Pilatus deng Herodes

1 Orang Yahudi pung pimpinan-pimpinan itu su sidang Yesus abis, tarus dong badiri la bawa Antua pi par Gubernur Pilatus, barang dia yang pung kuasa par kasi hukuman mati par orang di Propinsi Yudea itu. 2 Sampe di muka Pilatus, la dong mulai tudu-tudu Antua. Dong bilang kata, “Katong dapa orang ini ada ajar katong pung bangsa par biking hal-hal yang tarbai. Dia suru katong jang bayar pajak par Raja Basar Roma. Apalai, Dia bilang kata Dia ini, Raja Basar yang nanti kasi slamat Allah pung orang-orang.” 3 Tarus Pilatus tanya Yesus kata, “Ko ini, orang Yahudi pung raja ka?” Tarus Yesus bilang par dia kata, “Itu suda! Bapa sandiri su bilang akang.” 4 Tarus Pilatus bilang par orang Yahudi pung imam-imam pung bos-bos deng orang banya itu kata, “Beta seng dapa orang ini pung sala apapa, jadi beta seng bisa hukum Dia.” 5 Mo dong tinggal paksa Pilatus tarus. Dong bilang kata, “Orang ini suka pengaru orang-orang di katong orang Yahudi pung daera samua par biking kaco deng malawang pemerinta Roma. Dia mulai dari Daera Galilea sana, la su datang di Kota Yerusalem ini!” 6 Waktu Pilatus dengar dong bilang kata Yesus asal dari Daera Galilea, la dia tanya dong kata, “O, jadi Dia ini orang Galilea ka?” 7 La dong manyau kata, “Batul. Dia ini orang Galilea.” Pilatus dengar bagitu, la dia suru dia pung tentara-tentara bawa Yesus par Herodes. Barang Daera Galilea itu, Herodes yang parenta akang. Deng waktu itu, Herodes ada di Yerusalem. 8 Waktu Herodes dapa lia Yesus, langsung dia pung hati paling sanang skali. Barang dia su dengar orang carita tentang Yesus, la su lama dia mau lia Antua. Jadi skarang dia mau lia Antua biking mujizat satu par kas tunju Antua pung kuasa. 9 Herodes tinggal tanya-tanya Yesus, mo Antua seng bilang apapa. 10 Mo orang Yahudi pung imam-imam pung bos-bos deng pangajar-pangajar Torat ada badiri di situ mo ada tudu Yesus deng mara-mara. 11 Tarus Herodes deng dia pung tentara-tentara itu anggap enteng Yesus, la dong tatawa Antua deng kasi Antua paki baju panjang bagus-bagus satu, macam raja pung, par ejek Antua. Dong biking bagitu abis, baru Herodes suru dong bawa Yesus bale pi par Pilatus. 12 Waktu Pilatus deng Herodes balom baku dapa deng Yesus, dong dua biasa baku musu. Mo mulai dari hari itu, dong dua batamang bai.

Pilatus kasi hukuman mati par Yesus

13 Pilatus kumpul imam-imam pung bos-bos, deng orang Yahudi pung pimpinan-pimpinan yang laing lai, deng orang banya yang ada di situ, 14 la bilang par dong kata, “Kamong su bawa orang ini par beta, la tudu Dia kata Dia suka pengaru kamong pung bangsa par biking hal-hal yang tarbai. Skarang beta su abis pariksa Dia bai-bai di kamong pung muka, mo beta seng dapa Dia pung sala apapa macam deng kamong su tudu Dia par akang itu. 15 Itu sama deng Herodes pung pikirang lai, barang antua su suru orang-orang bawa Dia kambali par katong ini. Mo orang ini seng perna biking sala basar apapa sampe beta bisa kasi hukuman mati par Dia. 16 Jadi bagini: beta nanti suru beta pung tentara cambuk Dia, baru kasi lapas Dia sa.” 17 Pilatus bilang bagitu, barang tiap taun kalo orang Yahudi biking hari basar Paska, la gubernur musti kasi lapas satu orang dari bui, iku orang banya pung mau. 18 Jadi orang banya itu dengar Pilatus bilang kata dia mau kasi lapas Yesus, la dong samua bataria kata, “Seng bisa! Bunu Dia sa! Mo kasi lapas Barabas par katong.” 19 (Barabas itu ada di dalam bui, gara-gara dia perna pengaru orang-orang par malawang pemerinta Roma, sampe biking kaco basar di kota Yerusalem itu, la waktu itu dia bunu orang lai.) 20 Jadi orang banya itu suru Pilatus kasi lapas Barabas, mo Pilatus mau sa par kasi lapas Yesus, tarus dia bilang bagitu par dong. 21 La dong bataria par Pilatus kata, “Kasi salib Dia suda! Kasi salib Dia suda!” 22 Tarus Pilatus bilang dong lai, par kali yang ketiga, kata, “Kasi salib Dia par apa? Dia biking sala apa? Beta seng dapa Dia pung sala basar apapa sampe beta bisa kasi hukuman mati par Dia. Jadi beta nanti suru beta pung tentara cambuk Dia, baru kasi lapas Dia suda.” 23 Biar bagitu mo dong tinggal paksa-paksa dia deng bataria tarus-tarus kata, “Kasi salib Dia suda! Kasi salib Dia suda!” Dong bataria bagitu tarus, sampe dong manang Pilatus, 24 la dia biking keputusan par iku dong pung mau sa. 25 Tarus dia suru kasi lapas Barabas itu dari bui, padahal dia masu bui itu gara-gara dia perna pengaru orang-orang par malawang pemerinta Roma, sampe biking kaco basar di kota Yerusalem itu, deng dia bunu orang lai. Mo Pilatus sarakan Yesus par dia pung tentara-tentara, bole dong bunu Antua, iku orang banya itu pung mau.

Dong bawa Yesus pi par salib Antua

26 Abis itu, la Pilatus pung tentara-tentara ambil Yesus la bawa Antua pigi. Sampe di tenga jalang bagini, la dong tahang laki-laki satu nama Simon, dia ini asal dari Kota Kirene. Simon ini baru datang dari luar kota. Tentara-tentara itu paksa dia par pikul Yesus pung kayu salib itu, la bajalang iku Antua dari balakang. 27 Mo orang banya skali ada bajalang iku Antua dari balakang lai. Di dong pung tenga-tenga, ada parampuang-parampuang yang manangis kuat-kuat par Yesus. 28 Yesus dengar dong manangis bagini, tarus Antua bale muka la bilang par dong kata, “Mama-mama Yerusalem e! Jang kamong manangis par Beta, mo labe bai kamong manangis par kamong pung diri sandiri deng kamong pung anana. 29 Barang kamong nanti dapa hari-hari yang tarbai skali. Nanti kalo su sampe akang pung waktu itu, la orang bilang kata, ‘Adu! Parampuang yang seng perna dapa ana deng seng perna kasi susu ana kacil, dong itu paling untung!’ 30 Deng waktu itu lai, orang nanti bilang par gunung-gunung deng bukit-bukit kata, ‘Biar gunung-gunung deng bukit-bukit ini rubu tindis katong suda, daripada katong dapa siksa bagini!’ 31 Barang kalo dong su biking bagini par Beta yang macam deng kayu manta, nanti dong biking labe jahat lai par kamong yang macam deng kayu karing!” 32 Waktu tentara-tentara bawa Yesus pi itu, mo dong ada bawa dua orang jahat lai, par mau hukum mati dong sama-sama deng Yesus.

Dong kasi salib Yesus

33 Tentara-tentara itu bawa Yesus sampe di tampa satu yang akang pung nama “Tulang Kapala”, tarus dong kasi salib Yesus deng dua orang jahat itu di situ, satu di Yesus pung sabla kanan deng satu lai di Yesus pung sabla kiri. 34 Tarus Yesus sambayang la bilang kata, “Bapa e, kasi ampung dong yang kasi salib Beta ini, barang dong seng tau apa yang dong ada biking.” Tarus tentara-tentara itu, dong cabu undi par mau bagi-bagi Yesus pung pakiang. 35 Mo orang banya ada badiri di tampa itu, mo ada nonton samua-samua itu. Deng orang Yahudi pung pimpinan-pimpinan ada badiri di situ lai, mo dong baterek Yesus kata, “Dia bisa kasi slamat orang laing, mo seng bisa kasi slamat Dia pung diri sandiri! Kalo batul-batul Dia ini Raja Basar yang Allah su angka par nanti kasi slamat Allah pung orang-orang, la biar skarang ini Dia kasi slamat Dia pung diri sandiri.” 36 Mo tentara-tentara itu iku ejek Antua lai, deng coba kasi Antua minum anggur asam par biking Antua labe sengsara lai. 37 La dong bilang kata, “Kalo Ko ini batul-batul orang Yahudi pung raja, la coba Ko kasi slamat Ko pung diri dari sengsara itu suda!” 38 Mo di Yesus pung atas kapala ada papang sapanggal yang dong su tulis di akang kata, “Dia ini orang Yahudi pung raja.” Papang itu pung maksud par kastau pemerinta Roma pung alasan par hukum mati Yesus. 39 Tarus orang jahat yang satu yang dong kasi salib di Antua pung sabla itu terek Antua lai. Dia bilang kata, “Ko ini Raja Basar yang nanti kasi slamat Allah pung orang-orang, ka? Kalo batul, coba Ko kasi slamat Ko pung diri dari sengsara ini, deng katong dua ini lai!” 40 Mo orang jahat yang satu lai tagor dia, kata, “Hoi! Ko ini seng taku Allah ka? Ko lai dapa hukuman mati sama deng Antua lai. 41 Katong dua ini su musti dapa hukuman ini gara-gara katong pung kajahatang. Mo Antua ini seng perna biking sala sadiki lai.” 42 Tarus dia bilang par Yesus kata, “Yesus e! Nanti kalo Bapa su jadi Raja Basar, la inga beta, e?” 43 Tarus Yesus bilang par dia kata, “Ko dengar bai-bai apa yang Beta mau bilang ini, barang akang batul skali: Hari ini lai, ko nanti sama-sama deng Beta di sorga.”

Yesus mati di kayu salib

44 Kira-kira jam dua blas siang bagitu, mo daera itu samua galap sampe jam tiga siang, 45 barang matahari su seng tarang lai. Abis itu, kaing tabal basar yang pele Allah pung tampa yang kusus par Antua di dalam Antua pung Ruma Tinggal itu, akang sandiri tarobe jadi dua. 46 Tarus, Yesus bataria kata, “Bapa e! Beta sarakan Beta pung nyawa di dalam Bapa pung tangan.” Antua bilang bagitu abis, la Antua putus napas. 47 Waktu kapitang tentara lia hal-hal yang jadi waktu Yesus mati itu, dia puji Allah la bilang kata, “Yah! Orang ini batul-batul seng biking sala apapa.” 48 Deng orang banya yang tadi bakumpul par mau nonton dong bunu Yesus itu, waktu dong lia hal-hal yang jadi itu, la dong bajalang pulang mo pukul-pukul dong pung badan, barang dong manyasal skali. 49 Waktu Yesus ada di kayu salib itu, Antua pung tamang-tamang, deng parampuang-parampuang yang iku Antua dari Galilea itu, dong samua tinggal badiri jau-jau la lia Antua.

Dong kubur Yesus

50 Waktu Yesus mati itu, ada satu orang lai di situ, antua pung nama Yusup. Antua ini, sala satu dari orang Yahudi pung pimpinan-pimpinan itu. Yusup ini, orang bai-bai. Antua biasa biking iku Allah pung mau, 51 jadi antua seng stuju deng dong pung niat deng putusan par bunu Yesus itu. Yusup ini asal dari kota Arimatea di propinsi Yudea. Antua ini ada tunggu-tunggu hari yang Allah su bilang par Antua pung juru-juru bicara dolo-dolo itu, kata Antua nanti angka Raja Basar satu par parenta dunya ini deng kasi slamat Antua pung orang-orang. 52 Yusup ini pi mangadap Pilatus, la minta izin par ambil Yesus pung mayat itu par mau kubur akang. 53 Bagitu dapa izin, tarus Yusup pi kas turung Yesus pung mayat dari kayu salib itu, la bungkus akang deng kaing puti alus. Abis itu antua bawa Yesus pung mayat pi la taru akang di liang yang orang su pahat akang par kubur orang. Mo kubur itu, balom ada yang taru orang mati di akang. 54 La waktu itu, orang Yahudi samua ada biking persiapan par mau masu dong pung Hari Barenti Karja. Barang kalo matahari su masu, berarti Hari Barenti Karja su mulai. Mo skarang su sore. 55 Waktu Yusup bawa Yesus pung mayat pi par mau kubur akang, mo parampuang-parampuang yang datang sama-sama deng Yesus dari Daera Galilea itu ada iku Yusup. Jadi dong lia Yesus pung kubur itu, deng lai dong lia bagimana cara Yusup su taru Yesus pung mayat. 56 Abis itu, parampuang-parampuang itu pulang, la kasi siap rampa-rampa deng minya wangi par nanti abis Hari Barenti Karja la dong bale pi par taru di Yesus pung mayat. Tarus, serta matahari masu, la dong su masu di dong pung Hari Barenti Karja, jadi malam itu sampe akang pung beso la dong istirahat dari dong pung karja samua, iku aturan yang ada di dalam Allah pung Kitab Torat yang Musa su tulis itu.

Lukas 24

Yesus hidup kambali

1 Hari Minggu pung ampir siang bagini, tarus parampuang-parampuang itu ambil rampa-rampa deng minya wangi yang dong su kasi siap itu, la bawa pigi di Yesus pung kubur par mau taru akang di Antua pung mayat. 2 Pas dong sampe di kubur itu, mo dapa lia batu basar yang Yusup dong paki par tutu mulu liang itu, akang su taguling pi di pinggir, la liang itu su tabuka. 3 Tarus dong masu. Masu bagini, mo dong seng dapa lia katong pung Bos Basar Yesus pung mayat di situ. 4 Dong ada badiri di situ mo tabingung-bingung, la takajo bagini, dua orang kaliatang la ada badiri dekat dong. Dong dua ini paki pakiang yang mangkilat. 5 Langsung parampuang-parampuang itu takajo deng taku skali, tarus tikam lutut la tundu sampe muka kana tana. La dua orang itu bilang par dong kata, “Kanapa sampe kamong ada cari orang hidup di orang mati pung tampa ini? 6 Antua su seng ada di sini lai! Antua su hidup kambali. Inga ka seng, waktu Antua masi ada deng kamong di Daera Galilea, mo Antua su perna bilang par kamong, to? 7 Waktu itu Antua bilang kata, ‘Allah su biking rencana bagini: nanti dong sarakan Ana Manusia par orang-orang jahat, la nanti dong kasi salib Antua. Mo akang pung lusa, la nanti Antua hidup kambali.’” 8 Parampuang-parampuang itu dengar dong dua bilang bagitu, baru dapa inga apa yang Yesus su perna bilang par dong itu. 9 Tarus dong bale dari kubur itu, la dong carita samua kajadiang itu par Yesus pung utusan-utusan seblas orang itu, deng Yesus pung murid-murid yang laing lai. 10 Parampuang-parampuang yang bawa kabar itu, dong termasuk Maria dari Magdala, deng Yohana, deng Yakobus pung mama Maria, deng ada parampuang laing lai. Yesus pung utusan-utusan dengar carita itu, 11 la dong pikir kata parampuang-parampuang itu pung bicara itu seng masu akal, jadi dong seng parcaya parampuang-parampuang itu. 12 Biar bagitu mo Petrus langsung badiri, la lari pigi di Yesus pung kubur. Sampe di kubur, dia tundu par lia di dalam kubur bagini, mo cuma dapa lia kaing puti alus itu saja, mo Yesus pung mayat su seng ada. Tarus dia bajalang pulang mo tabingung-bingung, la pikir dalam hati par apa yang su jadi, sampe Yesus pung mayat itu su seng ada lai.

Yesus kasi kaliatang Antua pung diri di tenga jalang pi di Emaus

13 Hari yang Yesus hidup kambali itu, Antua pung murid-murid dua orang ada bajalang pi di kampung satu, nama Emaus. Kampung itu kira-kira seblas kilo dari kota Yerusalem. 14 Dong dua ada bajalang bagini, mo satu bilang par satu tentang samua hal yang su jadi di hari-hari blakang itu. 15 Dong dua ada bicara-bicara deng tukar pikiran par hal-hal itu, tarus Yesus datang la sama-sama dong bajalang. 16 Mo Allah biking dong seng kanal Antua. 17 Tarus Yesus bilang par dong dua kata, “Kamong dua bajalang mo ada bicara apa itu?” Tarus dong badiri, mo dong dua pung muka sedi skali. 18 Tarus dong satu yang nama Kleopas bilang par Antua kata, “Bapa e, dari samua orang yang ada datang di Yerusalem, mangkali Bapa sandiri yang seng tau tentang hal-hal yang su jadi di kota baru-baru ini!” 19 Tarus Yesus bilang kata, “Barang ada apa la?” Tarus dong bilang kata, “Katong ada bicara tentang Yesus, orang dari Nazaret itu. Allah su mangaku Antua par Allah pung juru bicara satu, la kasi Antua kuasa par biking mujizat deng kastau pasáng-pasáng yang Allah kasi par Antua. Mo orang-orang samua su mangaku Antua par Allah pung juru bicara yang hebat skali. 20 Padahal katong pung imam-imam pung bos-bos, deng katong pung pimpinan-pimpinan, dong su sarakan Antua par gubernur la minta gubernur kasi hukuman mati par Antua, la gubernur pung tentara-tentara su kasi salib Antua. 21 Padahal waktu dong balom bunu Antua, mo katong su harap par Antua itu yang nanti kasi bebas katong bangsa Israel dari orang-orang yang musu katong. Deng lai, Antua mati su tiga hari ini. 22 Padahal, parampuang saparu dari katong pung orang-orang sandiri tadi biking katong herang skali. Ampir siang tadi, dong pi di Antua pung kubur, 23 mo dong seng dapa Antua pung mayat. Tarus dong bale par katong la bilang kata dong su dapa lia malekat-malekat, tarus malekat-malekat itu bilang par dong kata Yesus itu su hidup! 24 Tarus katong pung orang saparu pi di kubur itu lai, la dong lia kubur itu parsis sama deng apa yang parampuang-parampuang itu tadi bilang. Mo dong seng dapa lia Antua.” 25 Tarus Yesus bilang par dong dua itu kata, “He! Kamong ini seng mangarti apapa! Kamong paling lambat par parcaya samua hal yang Allah pung juru-juru bicara dolo-dolo itu su bilang akang. 26 Barang dong itu su tulis kata Raja Basar yang nanti kasi slamat Allah pung orang-orang musti sengsara bagitu sampe mati, abis itu baru Antua tarima hormat deng kuasa yang basar skali yang cocok par Antua.” 27 Yesus bilang bagitu abis, baru Antua kasi jelas par dong dua, samua yang ada di dalam Allah pung pasáng-pasáng yang orang dolo-dolo su tulis itu, yang bicara tentang Antua sandiri. Antua ajar dong mulai dari Nabi Musa pung kitab-kitab sampe di Allah pung juru-juru bicara laing lai pung kitab-kitab. 28 Dong bajalang sampe su dekat kampung Emaus itu, la Yesus biking diri macam Antua ada mau bajalang tarus. 29 Mo dong dua tahang Antua la bilang kata, “Tinggal deng katong dolo! Barang su mau malam ini. Matahari su mau masu.” Tarus Antua masu kampung la sama-sama dong pi ruma. 30 Waktu Antua mau makang sama-sama deng dong dua, la Antua ambil roti la minta tarima kasi par Allah. Tarus Antua pata-pata roti itu la kasi akang par dong. 31 Pas Antua kasi roti itu par dong dua, langsung Allah kasi dong dua kanal Antua. La takajo bagini, Antua ilang dari dong. 32 Tarus dong satu bilang par satu kata, “Tadi katong pung hati sanang skali to, waktu Antua bicara deng katong di tenga jalang tadi itu, deng kasi jelas tentang Allah pung pasáng-pasáng yang orang dolo-dolo su tulis itu!” 33 Langsung dong dua badiri, la bale kambali di Yerusalem. Sampe di situ la dong dua baku dapa deng Yesus pung murid-murid seblas orang itu, mo dong seblas itu ada bakumpul deng Yesus pung murid-murid laing lai. 34 Tarus Yesus pung murid-murid itu bilang par dong dua kata, “Batul skali! Katong pung Bos Basar Yesus itu su hidup kambali. Antua su kaliatang par Simon Petrus.” 35 Tarus dong dua kastau par Yesus pung murid-murid samua itu, tentang hal-hal yang su jadi di tenga jalang tadi, sampe di kampung la dong bisa kanal Yesus waktu Antua pata-pata roti itu.

Yesus kaliatang par Antua pung murid-murid

36 Waktu Yesus pung murid dua itu masi ada bicara tentang hal-hal itu, mo takajo bagini, Yesus su badiri di dong samua pung tenga-tenga. Tarus Antua kasi salam par dong kata, “Beta minta bole Allah biking bai par kamong samua!” 37 Langsung dong samua takajo deng taku, barang dong sangka kata dong ada lia hantu satu. 38 Mo Yesus bilang par dong kata, “Kanapa sampe kamong taku? Kanapa sampe kamong balom parcaya batul-batul par Beta ini su hidup kambali? 39 Coba lia bakas paku di Beta pung tangan deng kaki ini, bole kamong tau par Beta ini suda! Lunjur tangan la raba sa, bole kamong tau par Beta ini bukang hantu. Barang hantu seng ada pung isi deng tulang, mo Beta pung ada.” 40 Antua bicara bagitu abis, la kas tunju Antua pung tangan deng kaki par dong. 41 Dong pung hati paling sanang, deng dong herang lai, sampe balong bisa parcaya batul-batul. Tarus Yesus tanya dong kata, “Kamong ada pung makanan di sini ka seng?” 42 La dong kasi ikang bakar sapanggal par Antua. 43 Tarus Antua ambil la makang di muka dong samua. 44 Abis itu Antua bilang kata, “Waktu Beta ada sama-sama deng kamong, mo Beta su bilang par kamong, kata Allah pung janji-janji samua yang orang dolo-dolo su tulis tentang Beta ini musti jadi, seng bisa seng. Pasáng-pasáng itu ada di Nabi Musa pung kitab-kitab, deng di Allah pung juru-juru bicara laing lai pung kitab-kitab, deng lai di kitab Mazmur.” 45 Tarus Antua buka dong pung pikiran, bole dong batul-batul mangarti Allah pung kitab-kitab suci pung arti, 46 la bilang kata, “Allah pung juru-juru bicara dolo-dolo su tulis kata Raja Basar yang nanti kasi slamat Allah pung orang-orang pasti dapa sengsara sampe mati, mo akang pung lusa la Raja Basar itu hidup kambali. 47 La dong tulis lai kata nanti Raja Basar itu kasi kuasa par orang par pi bawa pasáng tentang Antua par samua bangsa di dunya ini. Pasáng itu bilang kata kalo dong roba dong pung pikirang deng kalakuang tarbai, la Allah nanti kasi ampung dong pung sala deng dosa samua. Pasáng itu, dong nanti bawa pi, mulai dari Yerusalem sampe di samua bangsa yang ada di dunya ini. 48 Kamong su lia samua hal yang su jadi par Beta deng kamong pung mata kapala sandiri. Jadi, kamong yang nanti bawa pigi pasáng ini par kastau akang par banya orang. 49 Beta nanti kasi Allah pung Roh datang par kamong, sama deng Beta pung Bapa su perna janji kata nanti Antua biking. Mo kamong tinggal di kota Yerusalem ini dolo, sampe Roh itu datang la Antua kasi kuasa dari Allah par kamong.”

Yesus nai di sorga

50 Abis itu, Yesus bawa Antua pung murid-murid pi di luar kota Yerusalem, la bajalang sampe satu tampa yang dekat deng kampung Betania. Dong su sampe di tampa itu, la Antua angka tangan la ucap berkat par dong. 51 Antua ada ucap berkat par dong bagini, la Antua tarangka nai di sorga, mo kas tinggal dong di situ. 52 Dong lia bagitu, tarus dong samua tikam lutut la tundu sampe muka kana tana par semba Antua. Abis itu, dong samua pulang di Yerusalem deng hati paling sanang skali. 53 La tiap hari dong jaga bakumpul di Allah pung Ruma Tinggal pung kintal par puji Allah.